16
Ví dụ: Các thuật ngữ quan trọng liên quan đến khách sạn sẽ bao gồm tên khách sạn,
địa chỉ, số điện thoại, trang web, hạng sao, đánh giá, cơ sở vật chất, … Ban đầu, điều
quan trọng là có được một danh sách đầy đủ các thuật ngữ mà không phải lo về sự trùng
lặp giữa các khái niệm mà chúng đại diện, mối quan hệ giữa các thuật ngữ hoặc bất kỳ
thuộc tính nào mà các khái niệm có thể có, hoặc liệu các khái niệm có phải là lớp hay
thuộc tính.
✔
Bước 4: Xác định các lớp và phân cấp của các lớp
Một số cách tiếp cận để phát triển các phân cấp của các lớp:
o
Tiếp cận theo hướng từ trên xuống
top-down:
Quá trình phát triển từ trên xuống
bắt đầu với việc xác định các khái niệm chung nhất trong lĩnh vực và sau đó sẽ
tiếp tục cụ thể hóa các khái niệm. Ví dụ, chúng ta có thể bắt đầu với việc tạo các
lớp cho các khái niệm chung về Du lịch. Sau đó, chúng ta cụ thể hóa lớp Du lịch
bằng cách tạo ra một số phân lớp của nó: Cở sở lưu trú, Điểm đến, Mua sắm,
Vận chuyển, ... Tiếp theo chúng ta có thể phân loại lớp Cơ sở lưu trú thành các
lớp con là Khách sạn, Nhà nghỉ, Homestay,
Apartment, …
o
Tiếp cận theo hướng từ dưới lên
bottom-up:
Quá trình phát triển bắt đầu từ các
lớp cụ thể nhất, sau đó thực hiện nhóm các lớp này thành lớp tổng quát hơn là
các lớp cha. Ví dụ, chúng ta bắt đầu bằng cách xác định các lớp Khách sạn, Nhà
nghỉ, Homestay, Apartment, Trung tâm thương mại, Chợ, Cửa hàng, ... Sau đó,
chúng ta tạo ra một lớp cha chung cho Khách sạn, Nhà nghỉ, Homestay,
Apartment là lớp Lưu trú và lớp chung cho Trung tâm thương mại, Chợ, Cửa
hàng là Mua sắm.
o
Tiếp cận theo hướng
kết hợp: Quá trình phát triển kết hợp là sự kết hợp của các
phương pháp
bottom-up và
top-down: Trước tiên, chúng ta xác định xem các
khái niệm nổi bật, sau đó khái quát hóa và chi tiết hóa chúng một cách thích
hợp. Chúng ta có thể bắt đầu với một vài khái niệm cấp cao nhất và một vài khái
niệm cụ thể. Sau đó, chúng ta có thể liên hệ chúng với một khái niệm cấp trung.
Không có phương pháp nào trong số ba phương pháp trên được khẳng định tốt hơn
các phương pháp còn lại. Nếu nhà phát triển Ontology có xu hướng nghĩ về phân loại
chung nhất trước tiên, thì cách tiếp cận từ trên xuống có thể phù hợp hơn. Nếu nhà phát
triển muốn bắt đầu bằng cách dựa trên các ví dụ cụ thể, thì cách tiếp cận từ dưới lên có
thể phù hợp hơn.
✔
Bước 5: Xác định các thuộc tính của các lớp
Sau khi xác định các lớp, chúng ta phải mô tả cấu trúc các khái niệm. Chúng ta đã
chọn các lớp từ danh sách các thuật ngữ đã tạo ở Bước 3. Hầu hết các thuật ngữ còn lại
có thể là thuộc tính của các lớp này. Các thuật ngữ này bao gồm, ví dụ: tên gọi, địa chỉ,
số điện thoại, trang web, đánh giá, số lượng đánh giá của một khách sạn.
Đối với mỗi thuộc tính trong danh sách, chúng ta phải xác định nó mô tả lớp nào.
Các thuộc tính này trở thành các thuộc tính gắn vào các lớp. Ví dụ thuộc tính “hạng sao”
gắn vào lớp “Khách sạn” nhưng không gắn vào lớp “Nhà nghỉ”.
17
Vì vậy, ngoài các thuộc tính chúng ta đã xác định trước đó, chúng ta cần thêm các
thuộc tính sau trong lớp “Khách sạn”: tên gọi, địa chỉ, số điện thoại, hạng sao, ...
Tất cả các lớp con của một lớp đều kế thừa thuộc tính của lớp đó do vậy một thuộc
tính cần được đính kèm ở lớp chung nhất có thể có thuộc tính đó.
✔
Bước 6: Xác định giới hạn của các thuộc tính
Thuộc tính có thể có các khía cạnh khác nhau để mô tả loại giá trị, giá trị cho phép,
số lượng giá trị (số lượng) và các đặc điểm khác của giá trị mà thuộc tính có thể nhận.
Ví dụ: thuộc tính “tên gọi” được giới hạn kiểu dữ liệu dạng chuỗi (string) còn thuộc tính
“đánh giá” được giới hạn kiểu dữ liệu dạng số nguyên (integer).
Chia sẻ với bạn bè của bạn: