HưỚng dẫn lấy mẫu chất lưỢng môi trưỜng I. Phương pháp quan trắc không khí xung quanh

tải về 43.19 Kb.

trang	4/4
Chuyển đổi dữ liệu	04.10.2023
Kích	43.19 Kb.
	#55252

1 2 3 4

Phương pháp quan trắc hiện trường

STT	Loại mẫu
Số hiệu phương pháp
1	Mẫu nước sông, suối	TCVN 6663-6:2018; TCVN 6663-1:2011; TCVN 6663-3:2016
2	Mẫu nước ao hồ	TCVN 6663-4:2018; TCVN 5994:1995
3	Mẫu vi sinh	TCVN 8880:2011
4	Mẫu thực vật nổi	SMEWW 10200.B:2017
5	Mẫu động vật nổi	SMEWW 10200.B:2017
6	Mẫu động vật đáy	SMEWW 10200.B:2017

Bảng 3. Các phương pháp đo tại hiện trường các thông số nước mặt tại hiện trường

STT	Thông số đo	Số hiệu phương pháp
1	Nhiệt độ	SMEWW 2550B:2017
2	pH	TCVN 6492:2011
3	DO	TCVN 7325:2016
4	EC	SMEWW 2510B:2017
7	TDS	Sử dụng thiết bị đo trực tiếp
9	Độ muối	SMEWW 2520B:2017

III. Phương pháp quan trắc chất lượng nước dưới đất
Bảng 4. Các phương pháp lấy mẫu nước dưới đất

TT	Loại mẫu	Số hiệu phương pháp sử dụng
1	Mẫu nước dưới đất	TCVN 6663-1:2011; TCVN 6663-11:2011; TCVN 6663-3:2016
2	Mẫu vi sinh	TCVN 8880:2011

Bảng 5. Các phương pháp đo mẫu nước dưới đất tại hiện trường

STT	Thông số	Số hiệu phương pháp
1	Nhiệt độ	SMEWW 2550.B:2017
2	pH	TCVN 6492:2011; SMEWW 4500 H⁺.B:2017
3	DO	TCVN 7325:2016
4	EC	SMEWW 2510.B:2017
5	TDS	Sử dụng thiết bị đo trực tiếp
6	Độ đục	SMeWW 2130.B:2017; EPA Method 180.1 (tương đương)
7	ORP	SMEWW 2580.B:2017; ASTM 1498:2014
8	Độ muối	SMEWW 2520.B:2017
9	Độ màu	Sử dụng thiết bị đo trực tiếp

IV. Phương pháp quan trắc chất lượng nước biển
Bảng 6. Các phương pháp lấy mẫu nước biển

STT	Loại mẫu	Số hiệu phương pháp
1	Mẫu nước biển	ISO 5667-9:2015; TCVN 6663-1:2011; TCVN 5998:1995; TCVN 6663-3:2016
2	Mẫu vi sinh	TCVN 8880:2011
3	Mẫu thực vật nổi	SMEWW 10200.B:2017
4	Mẫu động vật nổi	SMEWW 10200.B:2017
5	Mẫu động vật đáy	SMEWW 10200.B:2017

Bảng 7. Các phương pháp đo mẫu nước biển tại hiện trường

STT	Thông số	Số hiệu phương pháp
1	Nhiệt độ	SMEWW 2550.B:2017
2	Độ muối	SMEWW 2520.B:2017
3	pH	TCVN 6492:2011; US EPA Method 9040
4	DO	TCVN 7325:2016; SMEWW 4500 O.G:2017
5	EC	SMEWW 2510.B:2017
8	TDS	Sử dụng thiết bị đo trực tiếp
9	Các thông số khí tượng hải văn	Sử dụng thiết bị đo trực tiếp

HƯỚNG DẪN LẤY VÀ BẢO QUAN MẪU NƯỚC
Thể tích mẫu:
Mẫu được đựng trong bình thủy tinh hoặc nhựa sạch, trước khi đựng tráng kỹ 2,3 lần bằng mẫu sắp đựng, đậy chặt nút, thể tích mẫu lấy khoảng 2 lít.
Những lưu ý khi nạp ,ẫu vào bình chứa:
Xác định các thông số lý, hóa học: nạp mẫu đầy và đậy nút sao cho không có bọt khí.
Xác định vi sinh vật: chỉ nạp mẫu khoảng 2/3 thể tích bình chứa.
Vị trí lấy mẫu:
Mẫu được lấy tùy thuộc vào mục đích đã ấn định trước, mẫu nước có thể lấy ở dạng phân tầng hay không phân tầng nhưng phải đảm bảo tính đại diện.
Đối với sông hồ: mẫu nước bình thường lấy ở độ sâu 20-50 cm kể từ bề mặt. Khi độ sâu trên mức 3m, mẫu nước được lấy dạng phân tầng, trộn thành mẫu đại diện, từng mẫu riêng biệt lấy ở đáy trung điểm và mặt sông.
Lấy mẫu nước ngầm (vòi bơm): sau khi bơm nước chảy được 15 phút lấy mẫu đầu tiên, sau đó 30 phút lấy mẫu thứ 2 và sau 30 phút lấy mẫu thứ 3.
Lấy mẫu nước thải: tùy thuộc vào nhu cầu mà ta có thể chọn phương pháp lấy mẫu đơn hay mẫu tổng hợp.
Vận chuyển mẫu:
Các bình chứa mẫu cần được bảo vệ và làm kín để chúng không bị hỏng hoặc mất mát mẫu, cần đóng gói để bảo vệ bình chứa không nhiễm bẩn, trong vận chuyển, các mẫu được bảo quản lạnh và tránh ánh sáng, bình chứa cần nạp gần đầy nhưng không đầy hoàn toàn, cần lưu ý làm lạnh hay đông lạnh chỉ có tác dụng thực hiện ngay sau khi lấy mẫu.
Trường hợp không có điều kiện làm lạnh tại chỗ, mẫu để xác định các thông số lý hóa cần nạp mẫu vào đầy bình để hạn chế sự tương tác pha khí khi vận chuyển.
Bảo quản và xử lý mẫu:
Mẫu nước dễ bị biến đổi (đối với độ hòa tan, khí, pH,…) nếu để lâu sẽ có sự sai khác, tốt nhất nên đo tại hiện trường.
Bảng hướng dẫn tham khảo:
Bảng 7. Kỹ thuật chung thích hợp bảo quản mẫu phân tích hóa lý:

Thành phần cần xác định	Loại bình chứa	Dung tích thông dụng (ml) và kỹ thuật nạp mẫu	Kỹ thuật bảo quản	Thời gian bảo quản tối đa đề nghị trước khi phân tích sau khi bảo quản	Chú thích
Amoniac tự do và ion hóa	P hoặc G	500	Axit hóa với H₂SO₄ đến pH từ 1 đến 2, làm lạnh đến giữa 1 ^oC và 5 ^oC	21 ngày	Lọc tại nơi lấy mẫu trước khi bảo quản
Amoniac tự do và ion hóa	P	500	Làm đông lạnh đến - 20 ^oC	1 tháng	Lọc tại nơi lấy mẫu trước khi bảo quản
Các anion (Br, F, Cl, NO, NO₃, SO₄ và PO₄)	P hoặc G	500	Làm lạnh đến giữa 1 ^oC và 5 ^oC	24 giờ	Lọc tại nơi lấy mẫu trước khi bảo quản.
Các anion (Br, F, Cl, NO, NO₃, SO₄ và PO₄)	P	500	Làm đông lạnh đến - 20 ^oC	1 tháng	Lọc tại nơi lấy mẫu trước khi bảo quản.
Asen	P rửa được với axit G rửa được với axit	500	Axit hóa mẫu đến pH từ 1 đến 2 với HNO₃	1 tháng	Nên dùng HCl nếu sẽ sử dụng kỹ thuật hydrua để phân tích.
Nhu cầu oxy sinh hóa (BOD)	P hoặc G	1000 Nạp mẫu đầy bình để đuổi hết không khí ra khỏi bình	Làm lạnh đến giữa 1 ^oC và 5 ^oC	24 h	Lưu giữ mẫu ở nơi tối. Trong trường hợp làm đông lạnh đến - 20 ^oC: 6 tháng (1 tháng: nếu BOD trong mẫu < 50 mg/l)
Nhu cầu oxy sinh hóa (BOD)	P	1000	Làm đông lạnh đến - 20 ^oC	1 tháng
Cadimi	P rửa được với axit hoặc BG rửa được với axit	100	Axit hóa mẫu đến pH từ 1 đến 2 với HNO₃	1 tháng	6 tháng
	P	1000	Làm đông lạnh đến - 20 ^oC	1 tháng
Tổng cacbon hữu cơ (TOC)	P hoặc G	100	Axit hóa bằng H₂SO₄ đến pH từ 1 đến 2, làm lạnh đến giữa 1 ^oC và 5 ^oC	7 ngày	Axit hóa đến pH 1-2 với H₃PO₄ là phù hợp. Nếu nghi ngờ có hợp chất hữu cơ dễ bay hơi thì axit hóa là không phù hợp. Tiến hành phân tích trong vòng 8 giờ
Tổng cacbon hữu cơ (TOC)	P	100	Làm đông lạnh đến - 20 ^oC	1 tháng
Nhu cầu oxy hóa học (COD)	P hoặc G	100	Axít hóa đến pH từ 1 đến 2 với H₂SO₄	1 tháng	6 tháng
Nhu cầu oxy hóa học (COD)	P	100	Làm đông lạnh đến - 20 ^oC	1 tháng	6 tháng
Clorua	P hoặc G	100		1 tháng
Crom (VI)	P rửa được với axit hoặc G rửa được với axit	100	Làm lạnh đến giữa 1 ^oC và 5 ^oC	24 h	Sự khử và oxy hóa trong quá trình lưu giữ mẫu có thể làm thay đổi nồng độ mẫu
Độ dẫn	P hoặc G	100 Nạp mẫu đầy bình để đuổi hết không khí ra khỏi bình	Làm lạnh đến giữa 1 ^oC và 5 ^oC	24 h	Nên tiến hành đo tại hiện trường
Đồng	P rửa được với axit hoặc G rửa được với axit	100	Axit hóa mẫu đến pH từ 1 đến 2 với HNO₃	1 tháng	6 tháng
Cyanua tổng số	P	500	Thêm NaOH đến pH > 12. Làm lạnh đến giữa 1 ^oC và 5 ^oC	7 ngày 24 h nếu trong mẫu có sulfua	14 ngày Giữ mẫu ở nơi tối
Florua	P nhưng không là PTFE	200		1 tháng
Các hợp chất kim loại nặng (trừ Hg)	P hoặc BG	500	Axit hóa mẫu đến pH từ 1 đến 2 với HNO₃	1 tháng	6 tháng
Sắt (II)	P rửa được với axit hoặc BG rửa được với axit	100	Axit hóa với HCl đến pH từ 1 đến 2 và đuổi oxy không khí.	7 ngày
Sắt tổng số	P rửa được với axit hoặc BG rửa được với axit	100	Axit hóa với HNO₃ đến pH từ 1 đến 2	1 tháng
Nitơ Kjeldahl	P hoặc BG	250	Axit hóa với H₂SO₄ đến pH từ 1 đến 2	1 tháng	Giữ mẫu ở nơi tối
Nitơ Kjeldahl	P	250	Làm đông lạnh đến - 20 ^oC	1 tháng	6 tháng ^c cho cả 2 kỹ thuật
Chì	P rửa được axit hoặc BG rửa được với axit	100	Axit hóa với HNO₃ đến pH từ 1 đến 2	1 tháng	6 tháng ^c
Mangan	P rửa được với axit hoặc BG rửa được với axit	100	Axit hóa với HNO₃ đến pH từ 1 đến 2	1 tháng
Thủy ngân	BG rửa được với axit	500	Axit hóa với HNO₃ đến pH từ 1 đến 2 và thêm K₂Cr₂O₇ [nồng độ cuối cùng 0,05 % khối lượng/khối lượng]	1 tháng	Cần phải cẩn thận để đảm bảo là bình chứa mẫu không bị nhiễm bẩn
Niken	P rửa được với axit hoặc BG rửa được với axit	100	Axit hóa với HNO₃ đến pH từ 1 đến 2	1 tháng	6 tháng ^c
Nitrat	P hoặc G	250	Làm lạnh đến giữa 1 ^oC và 5 ^oC	24 h
	P hoặc G	250	Axit hóa với HCl đến pH từ 1 đến 2	7 ngày
	P	250	Làm đông lạnh đến - 20 ^oC	1 tháng
Nitrit	P hoặc G	200	Làm lạnh đến giữa 1 ^oC và 5 ^oC	24 h	Ưu tiên tiến hành phân tích tại hiện trường 2 ngày ^c
Tổng nitơ	P hoặc G	500	Axit hóa với H₂SO₄ ^d đến pH từ 1 đến 2	1 tháng
Tổng nitơ	P	500	Làm đông lạnh đến - 20 ^oC	1 tháng
Dầu và mỡ	G rửa được với dung môi	1000	Axit hóa với H₂SO₄ hoặc HCl đến pH từ 1 đến 2	1 tháng
Chỉ số permangan	G hoặc P	500	Axit hóa với H₂SO₄ 8 mol/l, đến pH từ 1 đến 2	2 ngày	Phân tích được càng nhanh càng tốt
	G hoặc P	500	Làm lạnh đến giữa 1 ^oC và 5 ^oC và lưu giữ ở nơi tối	2 ngày
	P	500	Làm đông lạnh đến - 20 ^oC	1 tháng
Hóa chất bảo vệ thực vật, clo hữu cơ, lân hữu cơ, thuốc trừ sâu bệnh có chứa nitơ hữu cơ	G rửa được với dung môi có nắp đậy lót PTFE. Dùng P đối với glyfosat	1000 đến 3000 Không xúc rửa trước bình với mẫu; các chất phân tích bám vào thành bình. Không nạp mẫu đầy bình	Làm lạnh đến giữa 1 ^oC và 5 ^oC	Thời gian bảo quản của dịch chiết là 5 ngày	Nếu mẫu được clo hóa thì cứ 1000 ml mẫu cho thêm 80 mg Na₂S₂O₃.5H₂O vào bình chứa mẫu trước khi thu thập mẫu. Cần tiến hành chiết trong vòng 24 h sau khi lấy mẫu.
pH	P hoặc G Nạp mẫu đầy bình để đuổi hết không khí ra khỏi bình	100	Làm lạnh đến giữa 1 ^oC và 5 ^oC	6 h	Tiến hành phân tích càng nhanh càng tốt và nên phân tích ngay tại hiện trường ngay sau khi lấy mẫu
Phenol	BG, màu hổ phách, rửa được với dung môi, nắp đậy lót PTFE	1000 Không được xúc rửa bình với mẫu; các chất phân tích bám vào thành bình. Không được nào đầy mẫu vào bình	Axit hóa với H₃PO₄ hoặc với H₂SO₄ đến pH < 4	3 tuần	Nếu mẫu được clo hóa thì cứ 1000 ml mẫu cho thêm 80 mg Na₂S₂O₃.5H₂O vào bình chứa mẫu trước khi thu thập mẫu. Đối với clorophenol thì quãng thời gian chiết là 2 ngày.
Phospho hòa tan	BG hoặc G hoặc P	250	Làm lạnh đến giữa 1 ^oC và 5 ^oC	1 tháng	Cần phải lọc mẫu ngay tại hiện trường vào thời điểm lấy mẫu. Trước khi phân tích, có thể loại các tác nhân oxy hóa bằng thêm sufnat sắt (II) hoặc thêm natri arsenit.
Phospho hòa tan	P	250	Làm đông lạnh đến - 20 ^oC	1 tháng
Phospho tổng số	BG hoặc G hoặc P	250	Axit hóa với H₂SO₄ ^d đến pH từ 1 đến 2	1 tháng	Xem "Phospho hòa tan" 6 tháng cho cả hai phương pháp ^c
Phospho tổng số	P	250	Làm đông lạnh đến - 20 ^oC	1 tháng	Xem "Phospho hòa tan" 6 tháng cho cả hai phương pháp ^c
Chất rắn lơ lửng	P hoặc G	500	Làm lạnh đến giữa 1 ^oC và 5 ^oC	2 ngày
Sunfat	P hoặc G	200	Làm lạnh đến giữa 1 ^oC và 5 ^oC	1 tháng
Các chất hoạt động bề mặt cation	G, xúc rửa với metanol	500	Làm lạnh đến giữa 1 ^oC và 5 ^oC	2 ngày	Không được rửa dụng cụ bằng thủy tinh với chất tẩy rửa
Các chất hoạt động bề mặt không ion (non-ionic)	G	500 Phải bảo đảm nạp mẫu đầy bình	Thêm dung dịch formaldehyd 37 % (theo thể tích) để có được dung dịch 1 % (theo thể tích). (xem cảnh báo ở cuối bảng); Làm lạnh đến giữa 1 ^oC và 5 ^oC	1 tháng	Không được rửa dụng cụ bằng thủy tinh với chất tẩy rửa
Độ cứng tổng số	Xem "Canxi"
Tổng chất rắn (cặn tổng số, chất chiết khô)	P hoặc G	100	Làm lạnh đến giữa 1 ^oC và 5 ^oC	24 h
Độ đục	P hoặc G	100	Làm lạnh đến giữa 1 ^oC và 5 ^oC. Lưu giữ mẫu ở nơi tối	24 h	Tốt nhất là phân tích tại hiện trường
Kẽm	P rửa được bằng axit hoặc BG rửa được bằng axit	100	Axit hóa với HNO₃ đến pH từ 1 đến 2	1 tháng	6 tháng ^c
P = Nhựa G = Thủy tinh; BG = Thủy tinh bosilicat.

Bảng 8. Kỹ thuật chung thích hợp bảo quản mẫu vi sinh

STT	Thông số cần nghiên cứu	Loại bình chứa	Kỹ thuật bảo quản	Thời gian bảo quản tối đa
1	E. Coli	Bình chứa tiệt trùng	2-5⁰C	8h
2	Coliform	Bình chứa tiệt trùng	2-5⁰C	8h

tải về 43.19 Kb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:

1 2 3 4