1.5 Công cụ xây dựng Ontology
Hiện nay có rất nhiều các công cụ hỗ trợ xây dựng Ontology, các công cụ này cung
cấp các giao diện nhằm hỗ trợ người dùng phát triển một ontology một cách linh hoạt
và thuận tiện. Protégé là một trong công cụ đang được sử dụng rộng rãi nhất để phát
triển Ontology [11].
Protégé (https://protege.stanford.edu/) được phát triển bởi Trung tâm nghiên cứu
Tin học Y sinh Stanford thuộc Trường đại học Y Stanford. Protégé là một nền tảng mã
nguồn mở miễn phí cung cấp cho cộng đồng người dùng đang phát triển một bộ công
cụ để xây dựng các mô hình miền và các ứng dụng dựa trên tri thức với các Ontology.
[12]
Protégé được hỗ trợ bởi một cộng đồng mạnh mẽ gồm người dùng học thuật, chính
phủ và doanh nghiệp, những người sử dụng Protégé để xây dựng các giải pháp dựa trên
tri thức trong các lĩnh vực đa dạng như y sinh, thương mại điện tử và mô hình tổ chức.
19
Hình 1.2: Giao diện phần mềm công cụ Protégé
Các ưu điểm của Protégé:
- Tuân thủ tiêu chuẩn W3C, hỗ trợ đầy đủ cho OWL
- Giao diện người dùng trực quan, đơn giản, có thể tùy chỉnh được
-
Được tối ưu hóa cho cộng tác
- Hồ trợ nhiều định dạnh upload/download
1.6 Truy vấn Sparql
SPARQL là một ngôn ngữ truy vấn thông tin và thao tác nội dung với đồ thị RDF.
RDF là một định dạng dữ liệu đồ thị có nhãn, có hướng để biểu diễn thông tin trong
Web. [13]
Hầu hết các dạng truy vấn SPARQL đều chứa một bộ ba mẫu (subject, predicate và
object) được gọi là mẫu đồ thị cơ bản (basic graph pattern), trong đó mỗi thành phần
trong bộ ba mẫu có thể là một biến. Một mẫu đồ thị cơ bản khớp với một đồ thị con của
dữ liệu RDF khi các thuật ngữ RDF từ đồ thị con đó có thể thay thế cho các biến và kết
quả là đồ thị RDF tương đương với đồ thị con.
Ví dụ dưới đây cho thấy một truy vấn SPARQL để tìm thực thể có tên gọi là “Hồ
Hoàn Kiếm” từ biểu đồ dữ liệu đã cho. Truy vấn bao gồm hai phần: mệnh đề SELECT
xác định các biến sẽ xuất hiện trong kết quả truy vấn và mệnh đề WHERE cung cấp mẫu
đồ thị cơ bản để khớp với biểu đồ dữ liệu. Mẫu đồ thị cơ bản trong ví dụ này bao gồm
một mẫu ba đơn với một biến duy nhất (? subject) ở vị trí đối tượng.
PREFIX etourism:
SELECT ?subject
WHERE { ?subject etourism:ten_goi “Hồ Hoàn Kiếm”}
20
SPARQL có bốn hình thức truy vấn. Các hình thức truy vấn này sử dụng các giải
pháp từ so khớp mẫu đến tập kết quả mẫu hoặc biểu đồ RDF. Các hình thức truy vấn là:
- SELECT: Trả về tất cả hoặc một tập hợp con của các biến được ràng buộc trong
một mẫu truy vấn phù hợp
- CONSTRUCT: Trả về đồ thị RDF được tạo bằng cách thay thế các biến trong
một tập hợp ba mẫu.
- ASK: Trả về một boolean cho biết một mẫu truy vấn có khớp hay không.
- DESCRIBE: Trả về biểu đồ RDF mô tả các tài nguyên được tìm thấy.
21
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |