III. Yangi mavzu bayoni.
Reja:
1. Hujayra haqida tushuncha
2. Hujayraning tarkibiy qismlari
Tabiatdagi tirik mavjudotlarga xos eng muhim umumiy belgilardan bin ularning hujayralardan tuzilganligidir.Hujayra - tirik orgatiizmning eng mayda tarkibiy qismi. U tiriklikka xos barcha xususiyatlami o‘zida mujassamlantirgan. 0 ‘simliklaming barcha organlari hujayralardan tashkil topgan. Ular shakl jihatidan farq qilsa-da, ichki tuzilishiga ko‘ra bir-biriga juda o‘xshash bo‘ladi. Hujayralarda yuz beradigan hayotiy jarayonlar yagona qonunga muvofiq amalga oshadi.
Hujayraning tuzilishini o‘rganadigan va u haqida to‘liq ta’limot beradigan fan sitologiya fyunoncha «sitos» - hujayra, «logos» - ta’limot) deyiladi.Limon, mandarin, pomidor, tarvuz mevasi
kesibko‘rilganda ularning hujayralarini oddiy ko‘z bilan ko‘rish mumkin. Hujayralar o‘simlikning qaysi organida joylashishiga qarab shakli, rangi, katta-kichikligi, ichki tuzilishi va funksiyasiga ko‘ra bir-biridan farq qiladi. 0 ‘simliklar bir yoki ko‘p hujayrali bo‘lishi mumkin. Bir hujayrali o‘simkliklarga ayrim tuban o‘simlik vakillarini (xlorella, xlamidomanada va b.), ko‘p hujayrali o‘simliklarga esa barcha yuksak o‘simlik vakillarini misol sifatida keltirish mumkin. Hujayra ingliz fizigi Robert Guk tomonidan 1665-yilda kashf etilgan. Hujayralar kattalashtirib ko‘rsatadigan asboblar yordamida o‘rganiladi.
Hujayra va uning tarkibiy qismlari. Hujayra hujayra qobig‘i, sitoplazma va yadrodan tashkil topgan (9-rasm).Hujayra qobig‘i kletchatkadan iborat bo‘lib, tiniq va mustahkam bo‘ladi. U hujayrani tashqi ta’sirdan himoya qiladi va shaklini saqlab, tashqi muhit bilan bog‘lab turadi.
IV. Darsni mustahkamlash:
1-topshiriq. Krossvord yechish.
2-topshiriq. Juftlab yozish.
V. Baholash
VI. Uyga vazifa: 10 ta test tuzib kelish.
http://fayllar.org
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |