Chương 1 ĐẠi cưƠng về thực vật dưỢc mục tiêU

13
+ Mạch ngăn (quản bào): là các tế bào hình thoi, chết, nhọn 2 đầu, xếp nối tiếp 
nhau. Nhựa nguyên được vận chuyển từ tế bào này sang 
tế bào khác qua các vách ngang không hóa gỗ. Vách bên 
của mạch ngăn dày lên thứ cấp (hóa gỗ) theo nhiều kiểu 
khác nhau tạo nên các loại mạch ngăn khác nhau: Mạch 
ngăn vòng, Mạch ngăn xoắn, Mạch ngăn hình thang, 
Mạch ngăn chấm hình đồng tiền. 
+ Mạch thông (mạch gỗ) là các tế bào chết, các 
vách ngăn ngang đã có sự thủng lỗ tạo nên ống thông 
(thành phần mạch), vách bên dày và hóa gỗ theo nhiều 
kiểu khác nhau, bên trong không có chất tế bào. Sự thủng 
lỗ giúp nhựa nguyên lưu thông dễ dàng, sự thủng lỗ của 
các vách ngăn ngang là một dấu hiệu chuyên hóa cao và 
mạch tiến hóa hơn so với mạch ngăn. Có các kiểu thủng 
lỗ sau: Thủng lỗ kép (thủng lỗ hình mạng, thủng lỗ hình 
thang, thủng lỗ rây), Thủng lỗ đơn. Ngoài ra, thành bên 
của mạch gỗ còn dày lên theo các kiểu giống mạch ngăn. 
- Sợi gỗ là những tế bào chết , hình thoi dài có 
màng dày hóa gỗ . Các sợi gỗ làm nhiệm vụ nâng đỡ. 
- Mô mềm gỗ cấu tạo bởi những tế bào sống, màng 
có thể hóa gỗ hoặc vẫn mỏng và bằng cellulose. Mô mềm 
gỗ làm nhiệm vụ dự trữ. Khi nhuộm kép có màu xanh. 
2.5.2. Libe
Có chức năng nhựa luyện gồm dung dịch các chất hữu cơ do lá đúc luyện được 
nhờ hiện tượng quang hợp xuống tất cả các bộ phận khác trong cây. Trong phương pháp 
nhuộm kép có màu đỏ son phèn. Các yếu tố của libe, gồm mạch rây, tế bào kèm, mô 
mềm libe và sợi libe. 
- Mạch rây cấu tạo bởi những tế bào sống, xếp nối tiếp nhau thành từng dãy, 
màng mỏng bằng cellulose. Các vách ngăn có nhiều lỗ thủng nhỏ trông tựa như cái rây, 
giữa mạch rây là một không bào rất lớn chứa nhựa luyện. 
- Tế bào kèm là những tế bào sống, ở bên cạnh các mạch rây; có nhiệm vụ tiết ra 
các chất men, giúp mạch rây thực hiện các phản ứng sinh hóa trong mạch, ngăn cản chất 
tế bào của mạch rây đông lại để đảm bảo việc vận chuyển các sản phẩm tổng hợp. 
- Mô mềm libe gồm những tế bào sống có màng mỏng bằng cellulose có nhiệm 
vụ chứa cất dự trữ như tinh bột, dầu và các sản phẩm khác. 
- Sợi libe là những tế bào hình thoi dài, có màng dày hóa gỗ hay không hóa gỗ, 
có khoang hẹp, làm nhiệm vụ nâng đỡ. 
2.5.3 Các bó dẫn. 
Các thành phần libe và gỗ thường tụ họp thành đám gọi là bó mạch sợi hay bó 
dẫn. Có 4 loại bó: 
- Bó xếp chồng: libe và gỗ xếp chồng lên nhau, tiếp xúc với nhau bởi một mặt, 
libe ở phía ngoài và gỗ ở phía trong: Bó mạch kín- giữa libe và gỗ không có tầng phát 
sinh, bó libe gỗ không phát triển (cây lớp Hành), Bó mạch hở- có tầng phát sinh nằm 
giữa libe và gỗ, tạo ra các yếu tố của gỗ và libe thứ cấp (Hai lá mầm và Hạt trần). 
- Bó chồng kép: libe và gỗ xếp chồng lên nhau, có thêm lớp libe ở phía trong gỗ, 
gỗ tiếp xúc với libe ở cả 2 mặt, có tầng phát sinh nằm giữa gỗ và libe ngoài (cây họ Sim, 
Bầu bí, Trúc đào…) 
- Bó đồng tâm: gỗ bao quanh libe (thân rễ củ gấu) hoặc libe bao quanh gỗ (thân 
Dương xỉ).
Hình 7.6. Mạch ngăn 
1. Mạch xoắn; 2. Mạch 
thang;
3. Mạch chấm hình đồng 
tiền. 

14
-Bó xuyên tâm: các bó gỗ và libe riêng rẽ nhau, xếp xen kẽ nhau theo hướng 
xuyên tâm. 

tải về 3.31 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: