9 |
C h ư ơ n g 0 1 : H à n h T r a n g
câu chơi chữ rất khéo. Và mầm mống của những tai nạn, khổ đau kia
đến từ đầu? Cụ Nguyễn Du nói đừng đổ lỗi cho ai hết. 'Ðã mang lấy
nghiệp vào thân': khi mình đã có những tham, giận, kiêu căng trong
người rồi, thì: 'Cũng đừng trách lẫn trời gần trời xa': đừng đổ lỗi cho
ai hết, đừng trách trời. Tại sao mình đau khổ? Mình nói: tại trời, tại xã
hội, tại người này, người kia... Kỳ thực mình chịu trách nhiệm lớn về
những đau khổ của mình. Vì vậy mình phải quay về tu sửa tâm mình,
vun bồi gốc rẽ của cái thiện trong tâm mình. Ðó là vấn đề tu tâm (citta
bhavana). Thiện căn (kusalamula) là một danh từ Phật học, có nghĩa
là gốc rễ của cái thiện. Cụ Nguyễn Du thấy tu tâm là điều quá trình
phải làm. Thiện căn ở tại lòng ta, Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài:
một người có tâm lành, biết tu học thì sẽ có hạnh phúc và mang lại
hạnh phúc cho người khác nhiều hơn (bằng ba) những người có tài
mà không có tâm lành.
Gửi gắm rất nhiều kinh nghiệm hạnh phúc và khổ đau của mình cho
chúng ta rồi, thi sĩ kết thúc truyện Kiều bằng hai câu khiêm nhượng
như cụ từng khuyên chúng ta:
Lời quê chắp nhặt dông dài
Mua vui cũng được một vài trống canh.
Và cũng thật đẹp khi một tác phẩm lớn như truyện Kiều lại được kết
thúc bằng hai cau giản dị và khiêm nhượng như vậy.
Sau khi viết xong truyện Kiều, cụ Nguyễn Du có cơ hội được học Phật
thêm rất nhiều. Kiến thức về đạo Phật của Nguyễn Du sau truyện
Kiều sâu sắc hơn. Có vài danh từ Phật học trong truyện Kiều chưa
được hoàn toàn chính xác (Ví dụ như chữ nghiệp và tâm trong đoạn
vừa trích dẫn). Chúng ta sẽ thấy ở phần sau.
Hoa Ghen Thua Thắm
Họ Vương là một gia đình giàu có loại thường (trung lưu).
Có nhà viên ngoại họ Vương
Gia tư nghĩ cũng thường thường bậc trung.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |