Néi dung 1. C¸CH M¹NG C¤NG NGHIÖP ë CH¢U ¢U A. CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG TRONG CH¦¥NG TR×NH
T×nh h×nh c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp ë Anh vµ lôc ®Þa ch©u ¢u. Nh÷ng ph¸t minh vµ viÖc sö dông m¸y mãc.
HÖ qu¶ cña c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp. Sù h×nh thµnh nÒn s¶n xuÊt míi, t¹o ra sù biÕn ®æi vÒ mÆt x· héi : h×nh thµnh 2 giai cÊp c¬ b¶n cña x· héi t b¶n (t s¶n c«ng nghiÖp vµ v« s¶n c«ng nghiÖp).
B. H¦íNG DÉN THùC HIÖN CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG
1. C¸ch m¹ng c«ng nghiÖp ë Anh
BiÕt ®îc nh÷ng tiÒn ®Ò cña cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp, nh÷ng ph¸t minh lín vµ ý nghÜa cña nh÷ng ph¸t minh ®ã ®èi víi ®êi sèng
x· héi :
C¸ch m¹ng c«ng nghiÖp ë Anh b¾t ®Çu tõ nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kØ XVIII vµ kÕt thóc vµo nh÷ng n¨m 40 cña thÕ kØ XIX. Trao ®æi : "V× sao ë Anh, c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp næ ra sím (gi÷a thÕ kØ XVIII) ?" (Cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕn hµnh c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp nh vèn, nh©n c«ng, sù ph¸t triÓn kÜ thuËt).
N¨m 1764, Giªm Ha-gri-v¬ s¸ng chÕ ra m¸y kÐo sîi Gien-ni, n©ng cao n¨ng suÊt gÊp 8 lÇn. N¨m 1769, ¸c-crai-t¬ ph¸t minh ra m¸y kÐo sîi ch¹y b»ng søc níc.
N¨m 1785, Ðt-m¬n C¸c-rai chÕ t¹o thµnh c«ng m¸y dÖt ch¹y b»ng søc níc, lµm n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng tíi 40 lÇn so víi dÖt v¶i b»ng tay, nhng cã h¹n chÕ lµ ph¶i x©y dùng nhµ m¸y gÇn nh÷ng khóc s«ng ch¶y siÕt, vÒ mïa ®«ng níc ®ãng b¨ng nªn m¸y kh«ng ho¹t ®éng ®îc.
§Æc biÖt, n¨m 1784 Giªm O¸t ®· ph¸t minh ra m¸y h¬i níc, kh¾c phôc ®îc tÊt c¶ nh÷ng nhîc ®iÓm cña c¸c m¸y mãc tríc ®©y, thóc ®Èy nhiÒu ngµnh kinh tÕ kh¸c ra ®êi nh ngµnh dÖt, luyÖn kim, khai th¸c má, tiªu biÓu lµ ngµnh giao th«ng vËn t¶i cã tµu thuû, tµu ho¶ sö dông ®Çu m¸y ch¹y b»ng h¬i níc.
KÕt qu¶ :
+ Nhê c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp, níc Anh sím diÔn ra qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn tõ s¶n xuÊt nhá, thñ c«ng sang s¶n xuÊt lín b»ng m¸y mãc, lµ níc ®Çu tiªn tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸.
+ Tõ mét níc n«ng nghiÖp, Anh ®· trë thµnh níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn nhÊt thÕ giíi, lµ "c«ng xëng" cña thÕ giíi.
LËp b¶ng hÖ thèng kiÕn thøc vÒ qu¸ tr×nh tiÕn hµnh c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp.
Quan s¸t h×nh 60, 61, 62 (SGK) ®Ó biÕt ®îc nh÷ng ph¸t minh trong cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp Anh.
2. C¸ch m¹ng c«ng nghiÖp ë Ph¸p, §øc
BiÕt ®îc nh÷ng nÐt chÝnh vÒ c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp ë Ph¸p, §øc :
N¨m 1830, c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp ë Ph¸p míi b¾t ®Çu, nhng tèc ®é l¹i diÔn ra rÊt nhanh. §Õn n¨m 1870, níc Ph¸p ®· cã 27000 m¸y h¬i níc, gióp c«ng nghiÖp Ph¸p v¬n lªn ®øng hµng thø hai thÕ giíi (sau Anh).
ë §øc, tõ nh÷ng n¨m 40 cña thÕ kØ XIX, dï ®Êt níc cha ®îc thèng nhÊt nhng qu¸ tr×nh c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp ®· diÔn ra. §îc thõa hëng kinh nghiÖm cña c¸c níc ®i tríc, ®Õn nh÷ng n¨m 1850 – 1860, c¸c ngµnh kinh tÕ cña §øc ®Òu sö dông m¸y mãc. Sau n¨m 1870, c«ng nghiÖp cña §øc ®· v¬n lªn ®øng ®Çu ch©u ¢u vµ ®øng thø hai thÕ giíi (sau MÜ).
3. HÖ qu¶ cña c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp
Rót ra kÕt luËn vÒ hÖ qu¶ cña c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp :
C¸ch m¹ng c«ng nghiÖp ®· lµm thay ®æi bé mÆt c¸c níc t b¶n, nh n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, h×nh thµnh c¸c trung t©m kinh tÕ, thµnh phè lín,...
VÒ x· héi, h×nh thµnh hai giai cÊp lµ t s¶n vµ v« s¶n song l¹i m©u thuÉn víi nhau, dÉn ®Õn c¸c cuéc ®Êu tranh giai cÊp trong x· héi t b¶n.
VÏ s¬ ®å vÒ hÖ qu¶ cña cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp.
Néi dung 2. HOµN THµNH C¸CH M¹NG T¦ S¶N
ë CH¢U ¢U Vµ MÜ GI÷A THÕ KØ XIX A. CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG TRONG CH¦¥NG TR×NH
Cuéc vËn ®éng thèng nhÊt ë §øc vµ I-ta-li-a : con ®êng thèng nhÊt "tõ trªn xuèng" vµ "tõ díi lªn" ; kÕt qu¶ vµ ý nghÜa.
Néi chiÕn ë MÜ : diÔn biÕn, kÕt qu¶ vµ ý nghÜa.
B. H¦íNG DÉN THùC HIÖN CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG
1. Cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt §øc
BiÕt ®îc nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi ë §øc gi÷a thÕ kØ XIX vµ tr×nh bµy trªn lîc ®å qu¸ tr×nh thèng nhÊt níc §øc :
§¸nh gi¸ ®îc con ®êng "tõ trªn xuèng" trong qu¸ tr×nh thèng nhÊt níc §øc vµ ý nghÜa lÞch sö cña qu¸ tr×nh thèng nhÊt ®ã.
+ Gi÷a thÕ kØ XIX, §øc tõ mét níc n«ng nghiÖp ®· trë thµnh níc c«ng nghiÖp. Sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña nÒn kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa bÞ k×m h·m bëi t×nh tr¹ng chia c¾t thµnh nhiÒu v¬ng quèc. VÊn ®Ò thèng nhÊt ®Êt níc ®Æt ra v« cïng cÊp thiÕt.
+ Bé phËn quý téc qu©n phiÖt Phæ, ®Æc biÖt lµ Bi-xm¸c, ®îc sù ñng hé cña giai cÊp t s¶n ®· th«ng qua chiÕn tranh ®Ó thèng nhÊt ®Êt níc :
ChiÕn tranh víi §an M¹ch n¨m 1864.
ChiÕn tranh víi ¸o n¨m 1866.
ChiÕn tranh víi Ph¸p n¨m 1871.
+ §Çu n¨m 1871, §øc hoµn thµnh viÖc thèng nhÊt ®Êt níc, thµnh lËp §Õ chÕ §øc.
+ Th¸ng 4 1871, HiÕn ph¸p míi ®îc ban hµnh, níc §øc lµ mét liªn bang gåm 22 bang vµ 3 thµnh phè tù do. Vai trß cña quý téc qu©n phiÖt Phæ ®îc cñng cè.
ViÖc thèng nhÊt níc §øc mang tÝnh chÊt lµ mét cuéc c¸ch m¹ng t s¶n, t¹o ®iÒu kiÖn cho kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa ph¸t triÓn m¹nh mÏ ë §øc.
Quan s¸t h×nh 63. ¤. P. Bi-xm¸c (SGK), nhËn xÐt vÒ vai trß cña ¤ng ®èi víi qu¸ tr×nh thèng nhÊt níc §øc.
LËp niªn biÓu qu¸ tr×nh thèng nhÊt §øc.
2. Cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt I-ta-li-a
BiÕt ®îc vµi nÐt vÒ I-ta-li-a gi÷a thÕ kØ XIX, tr×nh bµy theo lîc ®å qu¸ tr×nh thèng nhÊt I-ta-li-a, ý nghÜa cña cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt
I-ta-li-a :
Gi÷a thÕ kØ XIX, I-ta-li-a vÉn bÞ chia c¾t thµnh nhiÒu v¬ng quèc nhá. Ngoµi v¬ng quèc Pi-ª-m«n-tª lµ gi÷ ®îc ®éc lËp víi chÕ ®é chÝnh trÞ, kinh tÕ tiÕn bé, c¸c v¬ng quèc kh¸c ®Òu chÞu sù khèng chÕ cña ®Õ quèc ¸o (sö dông lîc ®å).
T¹i I-ta-li-a, tõ n¨m 1859 ®Õn n¨m 1870, díi sù l·nh ®¹o cña quý téc t s¶n ho¸, ®¹i diÖn lµ Ca-vua, sau ®ã lµ ngêi anh hïng d©n téc Ga-ri-ban-®i, c¸c v¬ng quèc I-ta-li-a ®· tho¸t khái sù thèng trÞ cña ®Õ quèc ¸o vµ thèng nhÊt quèc gia, më ®êng cho nÒn kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa ®îc ph¸t triÓn.
Cuéc ®Êu tranh thèng nhÊt I-ta-li-a mang tÝnh chÊt mét cuéc c¸ch m¹ng t s¶n, lËt ®æ sù thèng trÞ cña ®Õ quèc ¸o vµ c¸c thÕ lùc phong kiÕn b¶o thñ, t¹o ®iÒu kiÖn cho chñ nghÜa t b¶n ph¸t triÓn.
3. Néi chiÕn ë MÜ
BiÕt ®îc vµi nÐt vÒ t×nh h×nh níc MÜ vµo gi÷a thÕ kØ XIX, tr×nh bµy ®îc diÔn biÕn chÝnh cuéc néi chiÕn trªn lîc ®å vµ hiÓu râ ý nghÜa cña cuéc Néi chiÕn ë MÜ :
§Õn gi÷a thÕ kØ XIX, l·nh thæ MÜ ®· më réng ®Õn bê biÓn Th¸i B×nh D¬ng, bao gåm 30 bang. MiÒn B¾c cã nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp t b¶n chñ nghÜa ph¸t triÓn. MiÒn Nam ph¸t triÓn kinh tÕ ®ån ®iÒn, dùa trªn sù bãc lét søc lao ®éng cña n« lÖ. Sù tån t¹i cña chÕ ®é n« lÖ ®· c¶n trë nÒn kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa ph¸t triÓn ë MÜ. M©u thuÉn gi÷a t s¶n vµ tr¹i chñ ë miÒn B¾c víi chñ n« ë miÒn Nam ngµy cµng gay g¾t.
+ Ngµy 12 4 1861, néi chiÕn bïng næ.
+ Ngµy 1 1 1863, s¾c lÖnh b·i bá chÕ ®é n« lÖ ®îc ban hµnh.
+ Ngµy 9 4 1865, néi chiÕn kÕt thóc. Th¾ng lîi thuéc vÒ qu©n ®éi cña Liªn bang do Tæng thèng Lin-c«n ®øng ®Çu.
Cuéc Néi chiÕn 1861 1865 cã ý nghÜa nh mét cuéc c¸ch m¹ng t s¶n. Dùa vµo lùc lîng c¸ch m¹ng cña quÇn chóng, giai cÊp t s¶n miÒn B¾c ®· xo¸ bá chÕ ®é n« lÖ ë miÒn Nam, t¹o ®iÒu kiÖn cho chñ nghÜa t b¶n ph¸t triÓn ë khu vùc nµy. Nhê ®ã, kinh tÕ MÜ v¬n lªn m¹nh mÏ vµo cuèi thÕ kØ XIX.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |