-27-
2/ Theùp hôïp kim duïng cuï (tcvn 1823-76)
Theùp hôïp kim duïng cuï laø theùp cacbon duïng cuï coù haøm löôïng moät soá nguyeân toá hôïp
kim vaøo khoaûng 0,5 ÷ 5%. Ñeå taêng tính chòu noùng phaûi duøng moät löôïng caùc hôïp kim ñaëc
bieät nhö: Croâm, Vonfram; taêng ñoä thaám toâi: Vanadi; taêng ñoä cöùng: Croâm; taêng ñoä chòu
nhieät vaø ñoä maøi moøn: Vonfram …
Theùp hôïp kim duïng cuï coù theå toâi ôû 820
o
C÷850
o
C trong daàu hoaëc nöôùc, sau khi toâi ñaït
ñöôïc tính chaát sau:
Ñoä cöùng ôû traïng thaùi toâi: ñeán 62 HRC.
Ñoä beà nhieät vaøo khoaûng: 350 ÷ 400
o
C. Toác ñoä caét taêng 20% so vôùi theùp cacbon duïng
cuï.
Thöôøng duøng cheá taïo caùc duïng cuï caét baèng tay nhö löôõi cöa, muõi ñoät daáu, baøn ren,
taroâ, dao caïo nguoäi.
Maùc theùp hôïp kim thoâng duïng: 70CrV, 80CrV, 110Cr, 40Cr5W2Vsi…
3/ Theùp gioù (chöa coù tieâu chuaån Vieät Nam)
Theùp gioù cuõng laø loaïi theùp hôïp kim duïng cuï nhöng haøm löôïng hôïp
kim Vonfram cao
töø 5 ÷ 20%, neân tính naêng cuûa noù ñaëc bieät vaø tính chòu moøn vaø tính chòu nhieät taêng cao.
Theùp gioù ñöôïc söû duïng roäng raõi vì toác ñoä caét coù theå naâng cao gaáp 2 ÷ 4 laàn, tuoåi beàn naâng
cao töø 8 ÷ 15 laàn so vôùi theùp cacbon vaø theùp hôïp kim duïng cuï. Ngöôøi ta coøn theâm
Vanadi
vaø Coban ñeå naâng cao ñoä chòu nhieät vaø duøng gia coâng caùc loaïi theùp hôïp kim coù ñoä cöùng
cao.
Ñoä cöùng ôû traïng thaùi toâi: 60 ÷ 70 HRC.
Theùp gioù coù theå caét ôû toác ñoä: töø 25 ÷ 35 m/phuùt.
Ñoä
beà
nhieät: 400 ÷600
o
C.
Maùc theùp gioù tieâu chuaån Nga (roct 19265-73): P9, P18, P9φ5….P9K5, P9K10,
P10K5φ5….
Maùc theùp gioù theo tiaâu chuaån Myõ (Heä thoáng kyù hieäu AISI): M1, M2, M3…(Theùp gioù
Molipden): T1, T2, T4,…(Theùp gioù Vonfram).
Maùc theùp gioù theo tieâu chuaån Ñöùc: S12-1-4-5, S10-4-3-10,…(hay HS12-1-4-5…)
Maùc theùp gioù theo tieâu chuaån Nhaät (JIS G4403-83): SKH2, SKH3, …
4/ Hôïp kim cöùng
Laø loaïi vaät lieäu laøm dao ñöôïc duøng roäng raõi nhaát vaø coù hieäu quaû kinh teá cao. Vaät lieäu
naøy ñöôïc cheá taïo baèng phöông phaùp luyeän kim boät, luyeän kim khoâng phaûi qua naáu chaûy maø
vaãn ôû traïng thaùi raén. Hôïp kim cöùng (HKC) ñöôïc cheá taïo baèng caùch eùp vaø thieâu keát, do ñoù
veà caáu truùc cuõng nhö tính chaát cô lyù coù nhöõng khaùc bieät so vôùi theùp gioù.
Thaønh phaàn chuû yeáu laø caùc Caùc-bít Voânfram (WC), Caùc-bít Titan (TiC). Caùc-bít
Tantan (TaC),… ôû daïng haït mòn, troän vôùi Coâban (Co) sau ñoù ñem eùp vaø thieâu keát ôû nhieät ñoä,
-28-
aùp suaát cao. Do löôïng Cacbit chieám tæ leä raát lôùn (> 90%) neân tính chaát cuûa HKC phuï thuoäc
vaøo tính chaát cuûa caùc Cacbit coù maët trong noù.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: