TIÊu chuẩn nhà NƯỚc tcvn 1785 76

BỘ TRUYỀN XÍCH

ĐĨA DÙNG CHO XÍCH TRUYỀN ĐỘNG BẠC LÓT VÀ BẠC LÓT CON LĂN

Tiêu chuẩn này áp dụng cho các loại đĩa xích truyền động bạc lót và bạc lót con lăn phù hợp với xích theo TCVN 1590-74.

1. KIỂU, PHƯƠNG PHÁP TÍNH VÀ CÁCH DỰNG PRÔFIN RĂNG

1.1. Phương pháp tính và cách dựng prôfin lý thuyết của răng đĩa xích có tỉ số  = ≤ 2 phải phù hợp với các hình 1 ÷ 3 và bảng 1 (cho kiểu trùng tâm và lệch tâm), bảng 2 (cho kiểu cung tròn).

Prôfin của răng đĩa xích kiểu trùng tâm:

Hình 1

Hình 2

Thông số cơ bản	Ký hiệu	Công thức tính toán
1. Bước xích	t	Kích thước chọn theo TCVN 1590-74
2. Đường kính con lăn (hoặc đường kính bạc lót)	D
3. Số răng đĩa xích	Z	-
4. Đường kính vòng đỉnh	De	De = t
5. Đường kính vòng chia	Dc	Dc =
6. Đường kính vòng chân	Di	Di = Dc – 2r
7. Dây cung lớn nhất (để kiểm tra đĩa xích có số răng lẻ)	Lx	Lx = Dc cos 2r (hình 1)
		Lx = Dc cos 2r (hình 2)
8. Bán kính rãnh răng	r	r = 0,5025 D + 0,05 mm
9. Bán kính ăn khớp	r1	r1 = 1,3025 D + 0,05 mm
10. Bán kính đầu răng	r2	r2 = D(1,24 cos + 0,8 cos - 1,3025) – 0,05mm
11. Một nửa góc rãnh răng		 = 55o -
12. Góc ăn khớp		 = 18o -
13. Một nửa góc răng		 = 17o - = 90o - - ( + )
14. Đoạn thẳng trên prôfin răng	FG	FG = D (1,24 sin - 0,8 sin)
15. Khoảng cách từ tâm cung rãnh đến tâm cung đầu răng	OO2	OO2 = 1,24D
16. Độ dịch tâm của cung rãnh	e	e = 0,03t
17. Tọa độ điểm O1
18. Tọa độ điểm O2		X2 = 1,24D cos
		Y2 = 1,24D sin

1. Hệ số K trong công thức tính đường kính vòng đỉnh, chọn phụ thuộc vào số răng như sau:

Prôfin của răng đĩa xích kiểu cung tròn:

Hình 3

Thông số cơ bản	Ký hiệu	Công thức tính toán
1. Bước xích	t	Kích thước chọn theo TCVN 1590-74
2. Đường kính con lăn (hoặc đường kính bạc)	D
3. Số răng đĩa xích	Z	-
4. Đường kính vòng đỉnh	De	De = Dc + 0,8D
5. Đường kính vòng chia	Dc	Dc =
6. Bán kính rãnh răng	r	r = 0,505 D
7. Đường kính vòng chân	Di	Di = Dc – (2r)
8. Bán kính prôfin răng	R	Z = 9 ÷ 12 ! R = 1,2t
		Z = 13 ÷ 19 ! R = 3t
9. Một nửa góc rãnh răng		 = 70o -

Prôfin của răng đĩa xích có  > 2:

Kiểu I

Hình 4

Hình 5

Thông số cơ bản	Ký hiệu	Công thức tính toán
1. Bước xích	t	Kích thước chọn theo TCVN 1590-74
2. Đường kính con lăn	D
3. Hệ số đặc trưng hình học của khớp		 =
4. Bước răng của đĩa xích	tr	tr ≤ t
5. Số răng đĩa xích	Z	Z ≥ 7
6. Đường kính vòng đỉnh	De	De = t(K + Kr)	Khi Z = 11 ÷ 25 lấy K = 0,5 Khi Z = 6 ÷ 10 và Z > 25 lấy K = 0,65
			Kr = ctg ; giá trị Kr xem phụ lục 3
7. Đường kính vòng chia	Dc	Dc = = t.do ; giá trị do xem phụ lục 2
8. Đường kính vòng chân	Dimax	Dimax = Dc - D
9. Dây cung lớn nhất (để kiểm tra đĩa có số răng lẻ)	Lx	Lx = Di cos
10. Độ lệch tâm của cung	e	e = 0,005t . Z ≤ 5mm
11. Bán kính rãnh răng	r	r ≤ 0,5D
12. Một nửa góc đỉnh răng		 = 18o
13. Góc rãnh răng		Giá trị góc  xem bảng 5

Prôfin của răng đĩa xích có  ≥ 3:

Hình 6

Thông số cơ bản	Ký hiệu	Công thức tính toán
1. Hệ số đặc trưng hình học của khớp		 = ≥ 3
2. Bước răng của đĩa xích	tr	tr ≤ t
3. Số đầu mối (số răng trong một bước)	n	n = 2
4. Số răng đĩa xích	Zn	Zn ≥ 14
5. Đường kính vòng chia	Dc	Dc = = t.do ; giá trị do xem phụ lục 2.
6. Đường kính vòng đỉnh	De	De = t(K + Kr)	K = 0,35 – 0,002Zn
			Kr = ctg giá trị Kr xem phụ lục 3
7. Đường kính vòng chân	Dimax	Dimax = Dc - D
8. Độ lệch tâm của cung rãnh	e	e = 0,001t . Zn ≤ 2,5 mm
9. Bán kính rãnh răng	r	r ≤ 0,5D
10. Góc rãnh răng		Giá trị góc  xem bảng 5.
11. Bước răng	tn	tn = Dc.sin

Hình 7

1.6. Tính toán và dựng kích thước cơ bản của răng đĩa xích có  > 2 và  ≥ 3 trong mặt cắt ngang phải phù hợp với hình 8 và bảng 7.

Hình 8

Thông số cơ bản	Ký hiệu	Công thức tính
1. Khoảng cách giữa đường kính vòng chia và đường kính may-ơ	h’	h’ = 0,4 t
2. Đường kính lớn nhất của may-ơ đĩa xích	Dm	Dm = Dc – 2h’
3. Khoảng cách đầu răng	h	h = 0,8D
4. Bán kính lượn thân răng	r3	r3 = 1,5D
5. Bán kính lượn	r4	r4 = (1,5 ÷ 2,5) mm
6. Bán kính cong	Rk	rk =
7. Góc lệch		≤ 3o
8. Chiều rộng răng	b	b = 0,9 Btr

2.1. Số răng đĩa xích phải chọn theo dãy số sau đây:

9 ; 10 ; 11 ; 12 ; 14 ; 16 ; 18 ; 20 ; 25 ; 32 ; 40 ; 46 ; 48 ; 50 ; 63 ; 80.

2.2. Đĩa xích phải chế tạo bằng vật liệu sau :

2.2.1. Thép 45, 45, 50, 50: thép đúc 45 Л, 50Л. Cho đĩa dẫn và đĩa bị dẫn có số răng đến 40 và làm việc ít va đập.

2.2.2. Thép hợp kim 15X, 20X. Cho đĩa dẫn và đĩa bị dẫn có số răng đến 30 và làm việc với tải trọng động, để truyền công suất lớn.

2.2.3. Thép hợp kim 40X, 40XH, - Cho đĩa dẫn và đĩa bị dẫn có công dụng đặc biệt đòi hỏi độ bền mòn và độ bền cao.

2.2.4. Gang xám CЧ18-36, CЧ32-52 và gang biến tính MC 28-48 cho đĩa dẫn và đĩa bị dẫn có số răng lớn hơn 50, làm việc ở chế độ nhẹ và trung bình.

2.2.5. Gang chống ma sát và gang có độ bền cao ABЧ-1, BЧ45-0 – cho đĩa dẫn và đĩa bị dẫn trong các máy nông nghiệp làm việc ở chế độ nặng.

2.2.6. Cho phép chế tạo đĩa xích bằng chất dẻo poliamit và policaproamit dùng trong môi trường ăn mòn hóa học.

2.3. Đĩa xích phải được nhiệt luyện hoặc hóa nhiệt luyện. Độ cứng sau khi nhiệt luyện phải đạt:

- đối với thép cacbon và thép đúc: HRC 40 ÷ 50.

- đối với thép hợp kim: HRC 55 ÷ 60.

- đối với gang: HB 321 ÷ 429.

2.4. Chiều sâu lớp thấm phải chọn theo chiều rộng răng như sau:

2.6. Đường kính lỗ lắp trục được chế tạo với dung sai không thấp hơn độ chính xác cấp 3 theo TCVN 27-63.

Tên gọi các thông số	Sai lệch giới hạn của cấp chính xác
	1	2
Hiệu số các bước (của một đĩa xích) tr	0,01	0,025
Dung sai đường kính vòng chân Di	- 0,032	- 0,08
Dao động hướng tâm vòng chân và dao động chiều trục	0,025 ≤ 1,2	0,063 ≤ 3

3.1. Mỗi đĩa xích sau khi chế tạo phải được kiểm tra hình dạng ngoài. Để kiểm tra yêu cầu từ điều 2.2 – 2.6 lấy ra từ mỗi lô không ít hơn 5 chiếc. Mỗi lô hàng không vượt quá 200 đĩa xích cho mỗi kiểu.

3.2. Xí nghiệp sản xuất phải kiểm tra độ cứng theo TCVN 256-67 và TCVN 257-67. Việc kiểm tra phải tiến hành trên hai mặt đầu đĩa xích. Sai số độ cứng của một đĩa xích không được lớn hơn 50 đơn vị HB và 5 đơn vị HRC.

3.3. Bước răng đĩa xích được kiểm tra bằng thước đo bước hoặc bằng con lăn kiểm. Con lăn kiểm có đường kính bằng đường kính chân răng (hình 9).

Hình 9

Hình 10

3.6. Đường kính vòng chân được đo nhờ trục kiểm có đường kính bằng đường kính con lăn xích. Đối với đĩa xích có số răng chẵn đo đường kính vòng chân bằng hai trục kiểm và thước cặp (hình 11a). Đối với xích có số răng lẻ phải đo cát tuyến L_x theo công thức trong bảng 1 (hình 11b).

4. GHI NHÃN, BAO GÓI, VẬN CHUYỂN VÀ BẢO QUẢN

4.1. Xí nghiệp sản xuất phải ghi nhãn hiệu hàng hóa trên mỗi đĩa xích.

4.2. Đĩa xích phải được bôi mỡ chống ăn mòn.

4.3. Đĩa xích phải được bao gói bằng vật liệu không thấm nước và phải được đặt trong thùng gỗ. Khối lượng mỗi thùng không quá 40 kg.

4.4. Đĩa xích phải được bảo quản nơi khô ráo.

4.5. Mỗi lô hàng phải kèm theo văn bản trong đó ghi:

a) Ký hiệu hàng hóa của xí nghiệp sản xuất;

b) Ký hiệu đĩa xích;

c) Số lượng đĩa xích trong lô;

d) Số hiệu lô;

e) Số hiệu của tiêu chuẩn này.