Quy luật chuyển hóa từ những thay đổi về lượng đến những thay đổi về chất và ngược lại
Vị trí, vai trò của quy luật này trong phép biện chứng duy vật
Các khái niệm cơ bản của quy luật này
+ Khái niệm “chất”
+ Lưu ý:
- Chất có nhiều thuộc tính yếu tố, bộ phận quá trình cấu thành
- Phương thức sắp xếp, tổ chức, liên kết của các thuộc tính, yếu tố, bộ phận tạo thành chất của sự vật hiện tượng.
- Chất biểu hiện sự thống nhất toàn vẹn của các thuộc tính, yếu tố,... biểu hiện sự ổn định của sự vật hiện tượng. Chất chỉ thay đổi khi các thuộc tính, yếu tố, bộ phận cơ bản thay đổi.
+ Khái niệm “Lượng”
+ Lưu ý:
Lượng được khái quát ở nhiều phương diện khác nhau
Lượng hóa dễ dàng các sự vật thuộc giới tự nhiên, khó lượng hóa các sự vật thuộc về xã hội, nhận thức, tư duy.
Sự phân biệt giữa chất và lượng chỉ là tương đối.
+ “Đô”: Là khái niệm dùng để chỉ giới hạn, trong đó 2 mặt chất và lượng thống nhất với nhau, ràng buộc, quy định sự tồn tại của sự vật hiện tượng, giới hạn trong đó sự vật hiện tượng vẫn còn là nó.
+” Điểm nút”: Là khái niệm dùng để chỉ điểm hay thời điểm tại đó xảy ra sự biến đổi về chất của sự vật hiện tượng, tại đó chất cũ chuyển đổi thành chất mới.
+ “Bước nhảy”: Là khái niệm triết học dùng để chỉ thời kỳ thay đổi chuyển hóa chất của sự vật hiện tượng, thời kỳ trực tiếp chuyển từ chất cũ sang chất mới làm thay đổi hình thức hình thức tồn tại của sự vật hiện tượng
Bước nhảy =
Nội dung của quy luật này
Sự thống nhất của 2 mặt chất và lượng
Sự đấu tranh của 2 mặt chất và lượng
Sự chuyển hóa của sự vật hiện tượng
Các loại bước nhảy của sự vật hiện tượng
+ Bước nhảy về tốc độ:
Bước nhảy dần dần
Bước nhảy đột biến
+ Bước nhảy về quy mô:
Bước nhảy cục bộ
Bước nhảy toàn bộ
+ Bước nhảy về lĩnh vực:
Bước nhảy trong tự nhiên
Bước nhảy trong xã hội
Ý nghĩa phương pháp luận của việc nghiên cứu quy luật này
Mỗi sự vật hiện tượng là một thể thống nhất của hai mặt chất và lượng. Hai mặt chất và lượng tồn tại trong mối liên hệ ràng buộc, quy định, phụ thuộc lẫn nhau. Muốn nhận thức đúng sự vật, hiện tượng phải nhận thức cả hai mặt chất và lượng.
Mỗi sự vật hiện tượng đều vận động biến đổi do tương tác của hai mặt chất và lượng theo tiến trình tích lũy dấn về lượng đến một mức độ nhất định dẫn đến sự thay đổi về chất. Vì vậy cần chống cả hai khuynh hướng: khuynh hướng tả khuynh và khuynh hướng hữu khuynh.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |