B¶ng 24 cho thÊy, ngµnh cã tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n thêi kú 1996-2003 lµ 15,68%, trong ®ã giai ®o¹n 1996-2000 lµ 33% vµ giai ®o¹n 2001-2003 lµ -8,36%. Nguyªn nh©n t¨ng trëng ©m lµ do trong 3 n¨m 2001-2003 C«ng ty Fujitsu bÞ gi¶m c¸c hîp ®ång gia c«ng cho níc ngoµi nªn kÐo theo s¶n lùong cña ngµnh t¨ng trëng ©m. C¬ cÊu cña ngµnh t¨ng tõ 5% n¨m 1995 lªn 8,27% n¨m 2000 vµ gi¶m xuèng cßn 4% n¨m 2003.
§©y lµ ngµnh c«ng nghiÖp c«ng nghÖ cao. Tõ n¨m 1995-2003, t×nh h×nh thu hót ®Çu t níc ngoµi vµo ngµy nµy cßn h¹n chÕ, ®Õn n¨m 2003 chØ thu hót thªm ®îc 4 dù ¸n so víi n¨m 1995.
Lao ®éng cña ngµnh t¨ng b×nh qu©n 1996-2003 lµ 31,34%/n¨m, trong ®ã giai ®o¹n 1996-2000 t¨ng 49,78% nhng giai ®o¹n 2001-2003 chØ t¨ng 5,52%. C¬ cÊu lao ®éng cña ngµnh chiÕm tû träng ngµy cµng t¨ng, tõ 0,67% n¨m 1995 t¨ng lªn 2,51% n¨m 2000 vµ 2,05% n¨m 2003.
c. S¶n phÈm chñ yÕu vµ thÞ trêng tiªu thô
C¸c s¶n phÈm chñ yÕu cña ngµnh trong B¶ng 25 sau:
B¶ng 25: S¶n phÈm chñ yÕu giai ®o¹n 1996-2003
S¶n phÈm chñ yÕu
|
§¬n vÞ tÝnh
|
1995
|
2000
|
2003
|
T¨ng b×nh qu©n (%)
|
96-00
|
01-03
|
96-03
|
B¶ng m¹ch in ®iÖn tö
|
1000 b¶ng
|
740
|
19600
|
12680
|
92,58
|
-13,51
|
42,64
|
§Õ b¶ng m¹ch
|
1000 chiÕc
|
|
1330
|
2796
|
|
28,10
|
|
Ti vi c¸c lo¹i
|
1000c¸i
|
187
|
103
|
177
|
-11,24
|
19,78
|
-0,68
|
§Çu VCD vµ DVD
|
c¸i
|
|
|
16
|
|
|
|
B¶ng 25 cho thÊy, c¸c s¶n phÈm m¹ch ®iÖn tö cã tèc ®é t¨ng kh¸ cao: b¶ng m¹ch in ®iÖn tö mÆc dï bÞ gi¶m sót trong giai ®o¹n 2001-2003 nhng vÉn ®¹t møc t¨ng b×nh qu©n c¶ giai ®o¹n 1996-2003 lµ 42,64%/n¨m, ®Õ b¶ng m¹ch t¨ng 28%/n¨m.
Tuy nhiªn s¶n phÈm ®iÖn tö tiªu dïng nh ti vi l¹i bÞ gi¶m -0,68%/n¨m. C¸c nhãm s¶n phÈm chñ yÕu cña ngµnh ®a vµo danh môc ®Ó lùa chän s¶n phÈm chñ lùc gåm:
- Nhãm s¶n phÈm linh kiÖn ®iÖn tö nh b¶ng m¹ch, ®Õ b¶ng m¹ch in...
- Nhãm s¶n phÈm ®iÖn tö tiªu dïng nh ti vi, ®Çu m¸y VCD, DVD...
Ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö viÔn th«ng lµ ngµnh mòi nhän xuÊt khÈu, cã kim ng¹ch xuÊt khÈu lín trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu c«ng nghiÖp. N¨m 2003, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh chiÕm kho¶ng 25% kim ng¹ch xuÊt khÈu toµn ngµnh c«ng nghiÖp vµ tû träng doanh thu xuÊt khÈu hµng n¨m chiÕm trªn 90%.
Ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö viÔn th«ng xuÊt khÈu tËp trung vµo c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi, mÆt hµng chñ yÕu l¾p r¸p thiÕt bÞ v¨n phßng m¸y vi tÝnh, linh kiÖn ®iÖn tö.
d. Mét sè chØ tiªu chñ yÕu
- Tæng vèn kinh doanh cña ngµnh ®Õn ngµy 31/12/2003 lµ 2.171 tû ®ång, qui m« trang bÞ vèn b×nh qu©n trªn 01 lao ®éng lµ 469 triÖu ®ång.
- Tæng lîi nhuËn s¶n xuÊt kinh doanh cña ngµnh lµ 53 tû ®ång, tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn lµ 2,4%.
- Tæng gi¸ trÞ gia t¨ng (VA) cña ngµnh 589 tû ®ång. tû lÖ gi¸ trÞ gia t¨ng trªn gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (VA/GO) lµ 11,73%; n¨ng suÊt lao ®éng tÝnh theo gi¸ trÞ VA lµ 127 triÖu ®ång/lao ®éng.
9. C«ng nghiÖp chÕ biÕn gç vµ SX giêng tñ, bµn ghÕ (20+36)
a. Sè lîng c¬ së
B¶ng 26: T×nh h×nh t¨ng gi¶m sè lîng c¬ së 1996-2003
ChØ tiªu
|
1995
|
2000
|
2003
|
T¨ng/gi¶m
|
96-00
|
01-03
|
96-03
|
Tæng sè c¬ së
|
772
|
726
|
825
|
-46
|
99
|
53
|
- Quèc doanh TW
|
3
|
3
|
3
|
0
|
0
|
0
|
- Quèc doanh §P
|
4
|
4
|
3
|
0
|
-1
|
-1
|
- Ngoµi quèc doanh
|
761
|
707
|
792
|
-54
|
85
|
31
|
- §Çu t níc ngoµi
|
4
|
12
|
27
|
8
|
15
|
23
|
B¶ng 26 cho thÊy, sè lîng c¬ së cña ngµnh n¨m 2003 t¨ng 53 c¬ së so víi n¨m 1995, trong ®ã khu vùc quèc doanh trung ¬ng kh«ng thay ®æi, khu vùc quèc doanh ®Þa ph¬ng gi¶m 01 c¬ së do s¾p xÕp s¸p nhËp; khu vùc ngoµi quèc doanh t¨ng 31 c¬ së vµ khu vùc ®Çu t níc ngoµi t¨ng 23 c¬ së.
b. Gi¸ trÞ SXCN vµ lao ®éng
B¶ng 27: T×nh h×nh ph¸t triÓn giai ®o¹n 1996-2003
ChØ tiªu
|
1995
|
2000
|
2003
|
T¨ng b×nh qu©n (%)
|
96-00
|
01-03
|
96-03
|
1) Gi¸ trÞ SXCN (tû ®ång)
|
237
|
380
|
1393
|
9,88
|
54,12
|
24,75
|
- Quèc doanh TW
|
43
|
56
|
91
|
5,52
|
17,65
|
9,92
|
- Quèc doanh §P
|
77
|
69
|
57
|
-2,21
|
-6,27
|
-3,75
|
- Ngoµi quèc doanh
|
63
|
44
|
653
|
-6,86
|
145,66
|
34,00
|
- §Çu t níc ngoµi
|
54
|
211
|
592
|
31,07
|
40,93
|
34,69
|
2) Lao ®éng (ngêi)
|
5630
|
8097
|
13295
|
7,54
|
17,97
|
11,34
|
3) C¬ cÊu trong toµn ngµnh (%)
|
|
|
|
|
|
|
- Gi¸ trÞ SXCN
|
3,32
|
2,11
|
4,87
|
|
|
|
- Lao ®éng
|
7,22
|
5,16
|
5,89
|
|
|
|
B¶ng 27 cho thÊy, ngµnh cã tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n thêi kú 1996-2003 lµ 4,75%, trong ®ã giai ®o¹n 1996-2000 lµ 9,88% vµ giai ®o¹n 2001-2003 lµ 54,12%. C¬ cÊu cña ngµnh gi¶m tõ 3,32% n¨m 1995 xuèng 2,11% n¨m 2000 vµ t¨ng lªn 4,87% n¨m 2003. Ngµnh chÕ biÕn gç ®· ph¸t triÓn trë l¹i nhê thu hót thªm nhiÒu c¬ së ®Çu t níc ngoµi, n¨m 2003 ngµnh ®· t¨ng thªm 23 c¬ së ®Çu t níc ngoµi so víi n¨m 1995. NhiÒu c¬ së chÕ biÕn ®å gç xuÊt khÈu sang thÞ trêng Mü cã xu híng chuyÓn ®Çu t tõ Trung Quèc sang ViÖt Nam nªn ®· t¸c ®éng t¨ng trëng ngµnh chÕ biÕn gç t¹i §ång Nai.
Lao ®éng cña ngµnh t¨ng b×nh qu©n 1996-2003 lµ 11,34%/n¨m, trong ®ã giai ®o¹n 1996-2000 t¨ng 7,54% vµ giai ®o¹n 2001-2003 t¨ng 17,97%. C¬ cÊu lao ®éng cña ngµnh cã xu híng chiÕm tû träng t¨ng trë l¹i, tõ 7,22% n¨m 1995 gi¶m cßn 5,16% n¨m 2000 vµ t¨ng lªn 5,89% n¨m 2003.
c. S¶n phÈm chñ yÕu vµ thÞ trêng tiªu thô
B¶ng 28: S¶n phÈm chñ yÕu giai ®o¹n 1996- 2003
S¶n phÈm chñ yÕu
|
§¬n vÞ tÝnh
|
1995
|
2000
|
2003
|
T¨ng b×nh qu©n (%)
|
96-00
|
01-03
|
96-03
|
Hµng méc
|
m3
|
12269
|
16250
|
35000
|
5,78
|
29,14
|
14,00
|
V¸n Ðp nh©n t¹o
|
m3
|
11254
|
5190
|
6133
|
-14,34
|
5,72
|
-7,31
|
Bµn ghÕ c¸c lo¹i
|
1000c¸i
|
|
1149
|
2000
|
|
20,29
|
|
B¶ng 28 cho thÊy, s¶n phÈm hµng méc xuÊt khÈu t¨ng b×nh qu©n giai ®o¹n 1996-2003 lµ 14%/n¨m vµ giai ®o¹n 2001-2003 t¨ng 29%; S¶n phÈm bµn ghÕ c¸c lo¹i t¨ng kh¸ cao ®¹t 20,29%/n¨m.
Riªng s¶n phÈm v¸n Ðp nh©n t¹o gi¶m -7,31%/n¨m do nguyªn nh©n thiÕu nguyªn liÖu s¶n xuÊt.
Nhãm s¶n phÈm chñ yÕu cña ngµnh ®a vµo danh môc ®Ó lùa chän s¶n phÈm chñ lùc lµ hµng méc xuÊt khÈu tõ gç, tre, nøa, m©y...
ThÞ trêng cña ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn gç vµ s¶n xuÊt giêng tñ, bµn ghÕ cã thÞ trêng chÝnh lµ xuÊt khÈu. Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña nhãm ngµnh n¨m 2003 chiÕm kho¶ng 5,4% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu c«ng nghiÖp vµ doanh thu xuÊt khÈu chiÕm 80% doanh sè tiªu thô cña ngµnh.
C«ng nghiÖp QDTW xuÊt khÈu hµng méc sang thÞ trêng c¸c níc nh NhËt, §µi Loan, Hång K«ng, Singapore, chiÕm 8% kim ng¹ch xuÊt khÈu ngµnh.
C«ng nghiÖp ®Þa ph¬ng tham gia xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm ®å méc, ®òa tre, gç... ,chiÕm trªn 20% kim ng¹ch ngµnh.
C«ng nghiÖp §TNN chiÕm 70% kim ng¹ch xuÊt khÈu ngµnh, s¶n phÈm m©y, tre, gç gia dông, ®å méc, bµn ghÕ cao su, sa lon... xuÊt ®i NhËt B¶n, §µi Loan, Hång K«ng, §øc...
d. Mét sè chØ tiªu chñ yÕu
- Tæng vèn kinh doanh cña ngµnh ®Õn ngµy 31/12/2003 lµ 1780 tû ®ång, qui m« trang bÞ vèn b×nh qu©n trªn 01 lao ®éng lµ 133 triÖu ®ång.
- Tæng lîi nhuËn s¶n xuÊt kinh doanh cña ngµnh lµ 144 tû ®ång, tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn lµ 8,1%.
- Tæng gi¸ trÞ gia t¨ng (VA) cña ngµnh 560 tû ®ång. tû lÖ gi¸ trÞ gia t¨ng trªn gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (VA/GO) lµ 21,62%; n¨ng suÊt lao ®éng tÝnh theo gi¸ trÞ VA lµ 42 triÖu ®ång/lao ®éng.
10. C«ng nghiÖp s¶n xuÊt ®iÖn, níc (40+41)
a. Sè lîng c¬ së
B¶ng 29: T×nh h×nh t¨ng gi¶m sè lîng c¬ së 1996-2003
ChØ tiªu
|
1995
|
2000
|
2003
|
T¨ng/gi¶m
|
96-00
|
01-03
|
96-03
|
Tæng sè c¬ së
|
2
|
3
|
4
|
1
|
1
|
2
|
- Quèc doanh TW
|
1
|
1
|
1
|
0
|
0
|
0
|
- Quèc doanh §P
|
1
|
1
|
1
|
0
|
0
|
0
|
- Ngoµi quèc doanh
|
0
|
0
|
1
|
0
|
1
|
1
|
- §Çu t níc ngoµi
|
0
|
1
|
1
|
1
|
0
|
1
|
B¶ng 29 cho thÊy, sè lîng c¬ së cña ngµnh n¨m 2003 t¨ng 2 c¬ së so víi n¨m 1995, trong ®ã khu vùc quèc doanh kh«ng t¨ng gi¶m; khu vùc ngoµi quèc doanh t¨ng 01 c¬ së vµ khu vùc ®Çu t níc ngoµi t¨ng 01 c¬ së.
b. Gi¸ trÞ SXCN vµ lao ®éng
B¶ng 30: T×nh h×nh ph¸t triÓn giai ®o¹n 1996-2003
ChØ tiªu
|
1995
|
2000
|
2003
|
T¨ng b×nh qu©n (%)
|
96-00
|
01-03
|
96-03
|
1) Gi¸ trÞ SXCN (tû ®ång)
|
702
|
1098
|
1093
|
9,37
|
-0,14
|
5,70
|
- Quèc doanh TW
|
685
|
1062
|
995
|
9,18
|
-2,15
|
4,78
|
- Quèc doanh §P
|
17
|
36
|
54
|
16,04
|
14,96
|
15,63
|
- Ngoµi quèc doanh
|
0
|
0
|
1
|
|
|
|
- §Çu t níc ngoµi
|
0
|
0
|
43
|
|
|
|
2) Lao ®éng (ngêi)
|
580
|
676
|
825
|
3,11
|
6,87
|
4,50
|
3) C¬ cÊu trong toµn ngµnh (%)
|
|
|
|
|
|
|
- Gi¸ trÞ SXCN
|
9,83
|
6,11
|
3,83
|
|
|
|
- Lao ®éng
|
0,74
|
0,43
|
0,37
|
|
|
|
B¶ng 30 cho thÊy, ngµnh cã tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n thêi kú 1996-2003 lµ 5,7%, trong ®ã giai ®o¹n 1996-2000 lµ 9,37% vµ giai ®o¹n 2001-2003 lµ -0,14%. C¬ cÊu cña ngµnh gi¶m tõ 9,83% n¨m 1995 xuèng 6,11% n¨m 2000 vµ 3,83% n¨m 2003. Nh×n chung c«ng nghiÖp s¶n xuÊt vµ ph©n phèi ®iÖn níc ph¸t triÓn cha ®ång bé víi sù ph¸t triÓn cña c¸c khu c«ng nghiÖp nªn viÖc cung cÊp ®iÖn níc cha ®¸p øng nhu cÇu cña c¸c nhµ ®Çu t.
Lao ®éng cña ngµnh t¨ng b×nh qu©n 1996-2003 lµ 4,5%/n¨m, trong ®ã giai ®o¹n 1996-2000 t¨ng 3,11% vµ giai ®o¹n 2001-2003 t¨ng 6,87%. C¬ cÊu lao ®éng cña ngµnh cã xu híng chiÕm tû träng gi¶m: tõ 0,74% n¨m 1995 gi¶m cßn 0,43% n¨m 2000 vµ 0,37% n¨m 2003.
c. S¶n phÈm chñ yÕu
B¶ng 31: S¶n phÈm chñ yÕu giai ®o¹n 1996-2003
S¶n phÈm chñ yÕu
|
§¬n vÞ tÝnh
|
1995
|
2000
|
2003
|
T¨ng b×nh qu©n (%)
|
96-00
|
01-03
|
96-03
|
§iÖn th¬ng phÈm
|
triÖu kwh
|
1439
|
1950
|
2189
|
6,27
|
3,93
|
5,38
|
Níc s¹ch
|
1000m3
|
11130
|
18750
|
41682
|
10,99
|
30,51
|
17,95
|
Nhãm s¶n phÈm ®iÖn níc lµ c¸c s¶n phÈm t¹o ra kÕt cÊu h¹ tÇng kü thuËt phôc vô cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp nªn kh«ng ®a vµo danh môc ®Ó lùa chän s¶n phÈm chñ lùc.
d. Mét sè chØ tiªu chñ yÕu
- Tæng vèn kinh doanh cña ngµnh ®Õn ngµy 31/12/2003 lµ 372 tû ®ång, qui m« trang bÞ vèn b×nh qu©n trªn 01 lao ®éng lµ 451triÖu ®ång.
- Tæng lîi nhuËn s¶n xuÊt kinh doanh cña ngµnh lµ 13 tû ®ång, tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn lµ 3,5%.
- Tæng gi¸ trÞ gia t¨ng (VA) cña ngµnh 81 tû ®ång. tû lÖ gi¸ trÞ gia t¨ng trªn gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (VA/GO) lµ 40,65%; n¨ng suÊt lao ®éng tÝnh theo gi¸ trÞ VA lµ 99 triÖu ®ång/lao ®éng.
KÕt luËn:
Tõ ph©n tÝch t×nh h×nh ph¸t triÓn cña 10 nhãm ngµnh c«ng nghiÖp §ång Nai trong giai ®o¹n tõ 1996 -2003, ta ®· x¸c ®Þnh ®îc 25 nhãm s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ yÕu ®a vµo danh môc s¶n phÈm ®Ó lùa chän ra c¸c s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc cña §ång Nai nh sau:
1) S¶n phÈm vËt liÖu x©y dùng (c¸t, ®¸, g¹ch, ngãi,...)
2) S¶n phÈm gèm, sø, g¹ch men (gèm mü nghÖ, sø d©n dông vµ c«ng nghiÖp, g¹ch men...)
3) Nh©n h¹t ®iÒu vµ c¸c lo¹i h¹t kh¸c
4) Thøc ¨n ch¨n nu«i
5) §êng vµ s¶n phÈm sau ®êng (b¸nh kÑo, s÷a, níc gi¶i kh¸t…)
6) Bét ngät
7) V¶i sîi c¸c lo¹i
8) QuÇn ¸o may s½n vµ s¶n xuÊt phô kiÖn
9) GiÇy dÐp vµ s¶n xuÊt phô kiÖn
10) GiÊy vµ s¶n phÈm tõ giÊy
11) Ph©n bãn c¸c lo¹i (NPK, ph©n l©n...)
12) S¨m lèp xe vµ s¶n phÈm tõ cao su
13) Hãa dîc(cho ngêi vµ ®éng thùc vËt)
14) Hãa chÊt tiªu dïng (bét giÆt, mü phÈm...)
15) S¬n c¸c lo¹i
16) Nhùa vµ c¸c s¶n phÈm tõ nhùa
17) ThÐp vµ s¶n phÈm tõ thÐp (luyÖn c¸n thÐp, thÐp h×nh, thÐp l¸…)
18) M¸y næ diesel vµ s¶n xuÊt phô tïng
19) ¤ t«, xe m¸y vµ s¶n xuÊt linh kiÖn, phô tïng
20) D©y vµ c¸p ®iÖn c¸c lo¹i
21) M¸y mãc thiÕt bÞ ®iÖn c«ng nghiÖp (m¸y biÕn thÕ, ®éng c¬ ®iÖn...)
22) M¸y mãc thiÕt bÞ ®iÖn tiªu dïng (m¸y giÆt, tñ l¹nh...)
23) S¶n xuÊt linh kiÖn ®iÖn tö vµ m¸y mãc thiÕt bÞ ®iÖn tö tin häc, viÔn th«ng.
24) §iÖn tö tiªu dïng (TV, radio, ®Çu ®Üa...)
25) Hµng méc xuÊt khÈu (tõ gç, tre, nøa...)
CH¦¥NG ii
x¸c ®Þnh S¶N PHÈM CHñ LùC CñA TØNH §åNG NAI
II.1 Kh¸i niÖm s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc vµ c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸
II.1.1 Kh¸i niÖm s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc
S¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc (hay nhãm s¶n phÈm theo nghÜa hÑp) ph¶i lµ s¶n phÈm ®ãng vai trß then chèt, quyÕt ®Þnh ®èi víi viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu, ph¬ng híng, nhiÖm vô ®· ®Æt ra trong thêi kú nhÊt ®Þnh vÒ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp cña TØnh. Trªn c¬ së ®ã, cã thÓ hiÓu s¶n phÈm chñ lùc theo nh÷ng ý nghÜa sau:
- Lµ nh÷ng s¶n phÈm hiÖn ®ang ph¸t triÓn, cã gi¸ trÞ s¶n lîng cao vµ chiÕm tû träng ®¸ng kÓ trong c¬ cÊu c¸c ngµnh c«ng nghiÖp.
- Cã tèc ®é t¨ng trëng cao, gãp phÇn thóc ®Èy sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu chung cña toµn ngµnh c«ng nghiÖp theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸.
- Gi¸ trÞ gia t¨ng cao (ph¸t huy ®îc lîi thÕ so s¸nh cña tØnh vÒ nguån nh©n lùc chÊt lîng cao, c¬ së h¹ tÇng KTXH kh¸ tèt...).
- Lµ nh÷ng s¶n phÈm cã vÞ trÝ quan träng trong toµn ngµnh c«ng nghiÖp, cã vÞ trÝ chi phèi vµ ¶nh hëng ®Õn sù ph¸t triÓn ®èi víi nhiÒu s¶n phÈm c«ng nghiÖp kh¸c kh«ng nh÷ng cña tØnh mµ cña c¶ vïng §«ng Nam bé, c¶ níc, hoÆc ®¸p øng c¸c nhu cÇu ®Æc biÖt thiÕt yÕu cña x· héi.
- Cã tiÒm n¨ng xuÊt khÈu cao, cã søc c¹nh tranh cao trªn thÞ trêng trong níc vµ xuÊt khÈu.
ViÖc x¸c ®Þnh c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi còng nh ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp cho c¶ thêi kú cña TØnh. X¸c ®Þnh c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc cßn cã ý nghÜa then chèt ®èi víi viÖc h×nh thµnh vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh c«ng nghiÖp theo híng hiÖn ®¹i, chñ ®¹o ®èi víi toµn vïng §«ng Nam bé vµ c¶ níc.
II.1.2 X©y dùng hÖ thèng c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸, lùa chän c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc
HÖ thèng c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc bao gåm rÊt nhiÒu tiªu chÝ ®¸nh gi¸. Tuy nhiªn, do h¹n chÕ vÒ sè liÖu ®iÒu tra (hÖ thèng thèng kª cha cho phÐp cã ®îc ®Çy ®ñ c¸c sè liÖu tÝnh to¸n) nªn viÖc ®¸nh gi¸ c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc trªn ®Þa bµn tØnh §ång Nai dùa vµo mét sè c¸c tiªu chÝ c¬ b¶n, quan träng nhÊt, cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn viÖc lùa chän c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc, cô thÓ cÇn ph¶i ®îc ®¸nh gi¸ trªn c¸c mÆt sau:
1. §¸nh gi¸ vÒ quy m« ph¸t triÓn
Quy m« lµ chØ tiªu hÕt søc quan träng, nã ph¶n ¸nh møc ®é ®¹t trong c¬ cÊu, hay chiÕm tû träng gi¸ trÞ cña s¶n phÈm trong tæng gi¸ trÞ cña toµn ngµnh.
S¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc ph¶i lµ nh÷ng s¶n phÈm cã gi¸ trÞ s¶n lîng lín, chiÕm tû träng cao trong c¬ cÊu c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp. ViÖc chiÕm tû träng cao trong c¬ cÊu sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho s¶n phÈm chiÕm vÞ thÕ chi phèi trong ngµnh vµ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao.
2. §¸nh gi¸ vÒ tiÒm n¨ng ph¸t triÓn
Lµ s¶n phÈm cã tèc ®é t¨ng trëng cao, thùc sù lµ ®éng lùc t¨ng trëng cho c«ng nghiÖp, gãp phÇn ®Þnh híng c¬ cÊu c«ng nghiÖp trong t¬ng lai, tõng bíc x¸c ®Þnh ®Æc trng cña c«ng nghiÖp. ChØ tiªu t¨ng trëng lµ chØ tiªu tæng hîp nhÊt nãi lªn lîi thÕ so s¸nh vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm bëi v× nÕu kh«ng cã lîi thÕ so s¸nh vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh th× kh«ng thÓ cã ®îc sù t¨ng trëng cao vµ æn ®Þnh.
3. §¸nh gi¸ vÒ chÊt lîng ph¸t triÓn
Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng, hiÖu qu¶ lu«n lµ tiªu chuÈn c¬ b¶n nhÊt ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng ph¸t triÓn. Mét trong nh÷ng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt lµ:
a) S¶n phÈm cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao
HiÖn nay, tiªu chÝ nµy cha ®îc chó träng ®óng møc nªn c«ng nghiÖp chñ yÕu ph¸t triÓn theo chiÒu réng, tuy nhiªn trong giai ®o¹n tíi, gi¸ trÞ gia t¨ng cña s¶n phÈm sÏ ph¶i lµ mét trong c¸c chØ tiªu quan träng ®Ó lùa chän ph¸t triÓn ®èi víi TØnh.
b) S¶n phÈm cã n¨ng suÊt lao ®éng cao
§iÒu nµy sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn chÊt lîng cuéc sèng cña ngêi lao ®éng vµ ®ång thêi thÓ hiÖn tr×nh ®é s¶n xuÊt còng nh tr×nh ®é c«ng nghÖ cña s¶n phÈm, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt x· héi.
II.1.3. Kh¶ n¨ng lîng ho¸ c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ lùa chän c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc
C¸c tiªu chÝ ®îc lùa chän ®Òu lµ c¸c chØ tiªu tæng hîp cña rÊt nhiÒu yÕu tè ¶nh hëng, mÆt kh¸c c¸c tiªu chÝ còng ¶nh hëng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®Õn nhau. Do vËy, ®Ó tÝnh ®îc c¸c tiªu chÝ cÇn ph¶i cã sè liÖu thèng kª ®Çy ®ñ vÒ tõng s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm trong c¸c n¨m qua vµ ®Þnh híng quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸c chuyªn ngµnh ®Õn n¨m 2010.
C¸c tiªu chÝ ®îc tÝnh to¸n trªn c¬ së c¸c sè liÖu dù b¸o trong quy ho¹ch nªn ®é tin cËy kh¸ cao, v× mçi mét quy ho¹ch ®· tËp hîp ®îc trÝ tuÖ cña rÊt nhiÒu chuyªn gia ®Çu ngµnh, ®· ®îc c©n ®èi mäi ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn nh vèn, c«ng nghÖ, thÞ trêng... Kinh nghiÖm lËp quy ho¹ch vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m qua cho thÊy, nhiÒu dù b¸o chuyªn ngµnh cßn cao so víi thùc tÕ. ChÝnh v× vËy, møc ®é chÝnh x¸c cña c¸c tiªu chÝ phô thuéc nhiÒu vµo tÝnh chÝnh x¸c cña dù b¸o c¸c chØ tiªu c¬ b¶n cña tõng s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm (nh gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, tèc ®é t¨ng trëng, gi¸ trÞ gia t¨ng...) trong quy ho¹ch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp cña tØnh ®Õn n¨m 2010.
II.2. ®Þnh lîng u thÕ cña c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc ®ång nai
II.2.1. X©y dùng m« h×nh tæng hîp
M« h×nh tæng hîp ®Þnh lîng u thÕ cña c¸c s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc ®îc x©y dùng theo c¸c bíc sau:
- Lùa chän c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ u thÕ,
- X¸c ®Þnh møc ®é ¶nh hëng cña c¸c tiªu chÝ,
- TÝnh to¸n gi¸ trÞ cña c¸c tiªu chÝ.
Trªn c¬ së ®ã, lîi thÕ tæng hîp cña c¸c s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm c«ng nghiÖp ®îc x¸c ®Þnh b»ng tæng lîi thÕ cña tÊt c¶ c¸c tiªu chÝ lùa chän hîp thµnh.
1. Lùa chän c¸c tiªu chÝ
Tiªu chÝ 1: ChØ tiªu t¨ng trëng, më réng s¶n xuÊt ®îc biÓu thÞ b»ng tèc ®é t¨ng trëng cña s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm. C¸c chØ sè t¨ng trëng ®îc tæng hîp t×nh h×nh ph¸t triÔn c«ng nghiÖp trong thêi gian qua vµ ®Þnh híng ph¸t triÓn theo quy ho¹ch c«ng nghiÖp cña TØnh.
Tiªu chÝ 2: ChØ tiªu quy m« s¶n xuÊt ®îc thÓ hiÖn b»ng gi¸ trÞ s¶n lîng (GTSL) cña s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm hoÆc tû träng gi÷a GTSL cña s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm vµ GTSX cña toµn ngµnh c«ng nghiÖp. Tiªu chÝ nµy ®îc tÝnh trªn c¬ së tÝnh to¸n gi¸ trÞ s¶n lîng cña s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm. ChØ sè ®îc tÝnh cho 3 thêi ®iÓm 2000, 2005 vµ 2010 (sè liÖu dù b¸o ®îc tÝnh to¸n tõ quy ho¹ch c«ng nghiÖp).
Tiªu chÝ 3: Møc t¹o gi¸ trÞ t¨ng thªm (GTTT) cña s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm ®îc ®o b»ng tû lÖ GTTT/GTSL cña s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm. ChØ sè ®îc tÝnh cho 3 thêi ®iÓm 2000, 2005 vµ 2010 (sè liÖu dù b¸o ®îc tÝnh to¸n tõ quy ho¹ch c«ng nghiÖp).
Tiªu chÝ 4: ChØ tiªu n¨ng suÊt lao ®éng thÓ hiÖn tr×nh ®é s¶n xuÊt ®îc ®o b»ng tû sè gi÷a gi¸ trÞ s¶n lîng vµ lùc lîng lao ®éng: GTSL/TSL§ hoÆc gi¸ trÞ gia t¨ng vµ lùc lîng lao ®éng GTTT/TSL§.
Tiªu chÝ 5: T¹o nhiÒu viÖc lµm cho x· héi ®îc ®o b»ng sè lao ®éng cña s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm.
Tiªu chÝ 6: Kh¶ n¨ng xuÊt, nhËp khÈu ®îc ®o b»ng lîi thÕ th¬ng m¹i hiÓn thÞ, ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
ع = (XK-NK)/(XK+NK)
Trong ®ã:
-
XK: XuÊt khÈu s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm;
-
NK: NhËp khÈu cña s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm.
Do hÖ thèng thèng kª cña TØnh vµ Trung ¬ng kh«ng ®Çy ®ñ sè liÖu vÒ xuÊt nhËp khÈu cña c¸c s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm (®Æc biÖt lµ sè liÖu nhËp khÈu) trong giai ®o¹n 1996 - 2000, h¬n n÷a viÖc tÝnh to¸n cßn cÇn sö dông c¶ sè liÖu dù b¸o ®Õn n¨m 2005 vµ 2010 vµ kh¶ n¨ng dù b¸o nhËp khÈu lµ kh«ng kh¶ thi (do c¸c s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm kh«ng thÓ tÝnh ®îc kh¶ n¨ng nhËp khÈu nguyªn liÖu còng nh m¸y mãc, thiÕt bÞ trong thêi gian dµi). V× thÕ trong ®Ò tµi nµy, tiªu chÝ 6 chØ mang tÝnh chÊt tham kh¶o vµ thùc tÕ trong c¸c tµi liÖu tÝnh to¸n cña Bé Th¬ng m¹i còng ®· ®Ò cËp tíi vÊn ®Ò nµy vµ chØ sö dông ®Ó tÝnh to¸n c¸c sè liÖu hiÖn tr¹ng.
Tiªu chÝ 7: Kh¶ n¨ng ¶nh hëng, chi phèi vµ t¸c ®éng t¬ng hç gi÷a c¸c s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm ®îc ®o b»ng t¸c ®éng cña tõng tiªu chÝ ®Õn u thÕ cña s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm, tiªu chÝ nµy ®îc ®o b»ng träng sè ®iÒu chØnh gi÷a c¸c tiªu trÝ trªn (Trªn c¬ së x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh hëng cña toµn bé c¸c tiªu chÝ c¬ b¶n ®Ó ®¸nh gi¸ lµ 100%, viÖc x¸c ®Þnh träng sè ®iÒu chØnh cña tõng tiªu chÝ lµ møc ®é ¶nh hëng cña tiªu chÝ ®ã ®èi víi s¶n phÈm, trong tæng sè møc ®é ¶nh hëng chung cña c¸c tiªu chÝ).
Do møc ®é ¶nh hëng (tÇm quan träng) cña c¸c tiªu chÝ kh¸c nhau, t¸c ®éng ®Õn u thÕ cña s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm còng rÊt kh¸c nhau, nªn ph¶i sö dông träng sè ®Ó ®iÒu chØnh. ë tõng thêi ®iÓm kh¸c nhau (n¨m 2000, 2005, 2010) gi¸ trÞ cña träng sè còng sÏ kh¸c nhau, ®iÒu nµy tuú thuéc vµo sù ®¸nh gi¸ tÇm quan träng cña mçi tiªu thøc trong tõng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. Trong mçi thêi kú, nÕu thay ®æi quan ®iÓm vÒ c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ (quan ®iÓm nhÊn m¹nh, ®Ò cao hoÆc lo¹i bá mét sè tiªu chÝ nµo ®ã trong c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸) th× cÇn kh¶o s¸t l¹i ®Ó hiÖu chØnh.
Theo ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia, møc ®é ¶nh hëng cña tõng tiªu chÝ (träng sè) trong tõng giai ®o¹n phô thuéc vµo c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña vÜ m« cña Nhµ níc. Ch¼ng h¹n nh trong giai ®o¹n 1996 - 2000 chØ tiªu t¨ng trëng, gi¶i quyÕt viÖc lµm cã ý nghÜa quan träng, nhng trong c¸c giai ®o¹n tiÕp theo 2001-2005 vµ 2006-2010 chØ tiªu gi¸ trÞ t¨ng thªm (tû lÖ VA/GO) vµ n¨ng suÊt lao ®éng (GO/L§ hoÆcVA/L§) l¹i cã tÝnh chÊt chi phèi. Trong khi ®ã nh÷ng giai ®o¹n nµy chØ tiªu gi¶i quyÕt nhu cÇu lao ®éng sÏ thÊp h¬n v× trong c¸c giai ®o¹n nµy cÇn sö dông lao ®éng cã tr×nh ®é cao, lao ®éng tri thøc.
Nh vËy, tiªu chÝ nµy cã thÓ ®iÒu chØnh linh ho¹t theo sù thay ®æi c¸c quan ®iÓm vÒ kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ níc, ®Þnh híng ph¸t triÔn cña tõng ®Þa ph¬ng vµ ngoµi ra nã cßn phô thuéc vµo quan ®iÓm cña tõng ngêi ®îc tham kh¶o, ®iÒu tra.
§èi víi ngµnh c«ng nghiÖp §ång Nai, viÖc lùa chän c¸c tiªu chÝ vµ x¸c ®Þnh träng sè cña c¸c tiªu chÝ dùa vµo t×nh h×nh thùc tÕ th«ng qua phÇn ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu phÇn thùc tr¹ng vµ dùa vµo ®Þnh híng quy ho¹ch ngµnh ®Õn 2010 (cã ®iÒu chØnh cho phï hîp víi t×nh h×nh ph¸t triÓn hiÖn nay). HÖ thèng tiªu chÝ ®¸nh gi¸ lùa chän c¸c s¶n phÈm cho ngµnh c«ng nghiÖp §ång Nai chñ yÕu dùa vµo 5 tiªu chÝ chÝnh thÓ hiÖn tõ tiªu chÝ 1 ®Õn tiªu chÝ 5 vµ th«ng qua träng sè ®iÒu chØnh ë tiªu chÝ 7.
Träng sè (xj) cña c¸c tiªu chÝ nµy (tÇm quan träng cña c¸c chØ tiªu) ®· ®îc lËp phiÕu tham kh¶o c¸c chuyªn gia vµ l·nh ®¹o TØnh. Sau khi cã c¸c ý kiÕn chuyªn gia, kÕt qu¶ tæng hîp nh sau:
1) Giai ®o¹n 1996 - 2000:
-
STT
|
Tiªu thøc lùa chän
|
Träng sè (xj)
|
1
|
ChØ tiªu t¨ng trëng (%)
|
0,20
|
2
|
Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (tû ®ång)
|
0,20
|
3
|
Tû lÖ VA/GO (%)
|
0,30
|
4
|
N¨ng suÊt lao ®éng VA/L§ (triÖu ®ång)
|
0,15
|
5
|
Gi¶i quyÕt viÖc lµm (ngêi)
|
0,15
|
|
Tæng céng:
|
1,00
|
2) Giai ®o¹n 2001 - 2005:
-
STT
|
Tiªu thøc lùa chän
|
Träng sè (xj)
|
1
|
ChØ tiªu t¨ng trëng (%)
|
0,20
|
2
|
Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (tû ®ång)
|
0,20
|
3
|
Tû lÖ VA/GO (%)
|
0,30
|
4
|
N¨ng suÊt lao ®éng VA/L§ (triÖu ®ång)
|
0,20
|
5
|
Gi¶i quyÕt viÖc lµm (ngêi)
|
0,10
|
|
Tæng céng:
|
1,00
|
3) Giai ®o¹n 2006- 2010:
-
STT
|
Tiªu thøc lùa chän
|
Träng sè (xj)
|
1
|
ChØ tiªu t¨ng trëng (%)
|
0,15
|
2
|
Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (tû ®ång)
|
0,15
|
3
|
Tû lÖ VA/GO (%)
|
0,30
|
4
|
N¨ng suÊt lao ®éng VA/L§ (triÖu ®ång)
|
0,30
|
5
|
Gi¶i quyÕt viÖc lµm (ngêi)
|
0,10
|
|
Tæng céng:
|
1,00
|
2. §iÓm sè ®¸nh gi¸ ®èi víi mçi tiªu chÝ
Do c¸c tiªu chÝ cã ®¬n vÞ ®o kh¸c nhau vµ ®Æc biÖt lµ ®é biÕn thiªn rÊt kh¸c nhau nªn cÇn ph¶i cã hÖ sè ®iÒu chØnh ®Ó triÖt tiªu ®¬n vÞ ®o vµ ®a ®é biÕn thiªn cña c¸c tiªu chÝ vÒ cïng mét mÆt b»ng, nh vËy th× t¸c ®éng cña c¸c tiªu chÝ lªn tæng u thÕ chung míi cã ý nghÜa.
§Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã chóng ta sÏ sö dông ph¬ng ph¸p cho ®iÓm (theo thang ®iÓm 10) vÒ møc ®é ¶nh hëng cña tõng tiªu chÝ ®Õn chØ tiªu lîi thÕ chung vµ sÏ ®îc c©n nh¾c theo thang ®iÓm 10 nãi trªn.
ViÖc ®¸nh gi¸ møc ®é ¶nh hëng cña c¸c tiªu chÝ ®îc tÝnh theo c«ng thøc nh sau:
- Chän s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm cã chØ sè cao nhÊt (α1j = max) cho ®iÓm 10. Thang ®iÓm tèi ®a lµ 10, ®iÒu nµy thÓ hiÖn ®îc møc ®é ¶nh hëng cña c¸c tiªu chÝ cã ®iÓm cµng cao th× tiªu chÝ ®ã ¶nh hëng cµng lín.
- C¸c s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm kh¸c cã ®iÓm sè nhá h¬n 10 ®îc tÝnh nh sau:
-
Trong ®ã:
-
aij : ®iÓm sè cña c¸c s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm thø i (i =1, 2,3...n) t¬ng øng víi tiªu chÝ thø j (j = 1,2,3,4,5).
-
α1j : chØ sè gi¸ trÞ cao nhÊt cña s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm ®îc chän ®Çu tiªn t¬ng øng víi tiªu chÝ j (j = 1,2,3,4,5).
-
αij : chØ sè gi¸ trÞ t¬ng øng cña c¸c s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm thø i (i =1, 2,3...n) t¬ng øng víi tiªu chÝ j (j = 1,2,3,4,5).
Cô thÓ tÝnh ®iÓm cho c¸c tiªu chÝ nh sau:
1) Tiªu chÝ j1: Tèc ®é t¨ng trëng (%): Chän s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm cã tèc ®é t¨ng trëng cao nhÊt cho ®iÓm 10 vµ gi¶m dÇn ®Õn 0 (tÝnh theo c«ng thøc trªn).
2) Tiªu chÝ j2: Gi¸ trÞ SXCN (tû ®ång): Chän s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm cã GTSXCN cao nhÊt cho ®iÓm 10 vµ gi¶m dÇn ®Õn 0.
3) Tiªu chÝ j3: Tû lÖ VA/GO (%): Chän s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm cã VA/GO cao nhÊt cho ®iÓm 10 vµ gi¶m dÇn ®Õn 0.
4) Tiªu chÝ j4: N¨ng suÊt lao ®éng (tû ®ång): Chän ngµnh cã n¨ng suÊt lao ®éng cao nhÊt cho ®iÓm 10 vµ gi¶m dÇn ®Õn 0.
5) Tiªu chÝ j5: Gi¶i quyÕt viÖc lµm (ngêi): Chän s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm cã sè lîng lao ®éng cao nhÊt cho ®iÓm 10 vµ gi¶m dÇn ®Õn 0.
3. LËp ma trËn lùa chän s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc
§iÓm sè cña c¸c s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm ®îc tÝnh b»ng tæng sè ®iÓm cña c¸c tiªu chÝ theo c«ng thøc sau:
-
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |