2. Tiªu cùc x· héi ë n«ng th«n, nguyªn nh©n vµ hËu qu¶.
Thùc hiÖn ®−êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh theo c¬
chÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa, ®Êt n−íc ®· ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh tùu
t¨ng tr−ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu
®¹t ®−îc, nh÷ng tiªu cùc x· héi ®ang cã xu h−íng ngµy cµng t¨ng vµ kh¸ phæ
biÕn, nhÊt lµ tÖ n¹n r−îu chÌ, cê b¹c, trém c¾p, mª tÝn dÞ ®oan, m¹i d©m, t¶o
h«n... mµ phÇn lín ®èi t−îng tiªu cùc x· héi lµ ë n«ng th«n hoÆc xuÊt ph¸t tõ
n«ng th«n. Trong khu«n khæ cña ®Ò tµi, t¸c gi¶ ®i s©u ph©n tÝch nh÷ng hiÖn t−îng
tiªu cùc mang tÝnh ®iÓn h×nh trë thµnh tÖ n¹n ®ang t¸c ®éng ®Õn ®êi sèng chÝnh
trÞ, kinh tÕ - x· héi ë n«ng th«n vµ bµn luËn vÒ gi¶i ph¸p ®Êu tranh phßng chèng
vµ ng¨n chÆn nh÷ng hiÖn t−îng tiªu cùc Êy nh»m x©y dùng quan hÖ giai cÊp – x·
héi lµnh m¹nh.
Nh÷ng hiÖn t−îng tiªu cùc ®iÓn h×nh ë n«ng th«n nh− nghiÖn hót, cê b¹c,
m¹i d©m... th−êng r¬i vµo tÇng líp cã hoµn c¶nh Ðo le hoÆc trong cuéc sèng gÆp
rñi ro bÊt tr¾c. Theo ®iÒu tra, c¶ n−íc cã kho¶ng h¬n 300.000 g¸i m¹i d©m
(chuyªn nghiÖp vµ b¸n chuyªn nghiÖp)
1
, cïng víi m¹i d©m lµ hµng ngh×n chñ
chøa, ma c«, vÖ sÜ ®ang ho¹t ®éng d−íi nhiÒu h×nh thøc. Thµnh phè Nha Trang cã
kho¶ng 900 g¸i m¹i d©m, qua kh¶o s¸t cã thÓ ph©n lµm 2 lo¹i 444 ng−êi ë lo¹i
trùc tiÕp (chuyªn nghiÖp) vµ 466 ng−êi ë lo¹i gi¸n tiÕp (kh«ng chuyªn nghiÖp).
TØnh Hµ TÜnh cã vïng ®−îc gäi lµ “khu c«ng nghiÖp… m¹i d©m”, ®ã lµ gi¸p ranh
gi÷a huyÖn K× Anh vµ huyÖn CÈm Xuyªn. N¬i ®©y cã tíi 196 qu¸n hµng, trong ®ã
80% qu¸n cã biÓu hiÖn chøa chÊp g¸i m¹i d©m d−íi mäi h×nh thøc. C«ng an Hµ
TÜnh vµ c«ng an huyÖn CÈm Xuyªn, K× Anh ®· tæ chøc nhiÒu ®ît truy quÐt, tæ
chøc tuyªn truyÒn, gi¸o dôc, thuyÕt phôc, häp d©n cam kÕt, phô n÷ c¸c x· ®· cã
ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng cô thÓ nh−ng t×nh tr¹ng nµy vÉn t¸i diÔn. Sau mçi ®ît
tuyªn truyÒn, ®¸nh m¹nh, ho¹t ®éng m¹i d©m t¹m l¾ng xuèng, nh−ng råi sau ®ã
l¹i t¸i diÔn. Theo ®iÒu tra cña Côc phßng chèng tÖ n¹n x· héi, n¨m 2003 toµn
quèc cã 51.000 ®èi t−îng cã hµnh vi b¸n d©m, t¨ng 0,9% so víi n¨m 2001, song
chØ qu¶n lÝ ®−îc 33%. Nh−ng theo sè liÖu ngµnh c«ng an cho thÊy, n−íc ta cã
130.000 g¸i m¹i d©m vµ cã tíi 3.000 chñ chøa ho¹t ®éng th−êng xuyªn. ë thµnh
phè Hå ChÝ Minh cã kho¶ng 10.000 ng−êi cã hiÖn t−îng m¹i d©m, sè l−îng ®−îc
qu¶n lÝ ë c¸c trung t©m vµ ®Þa bµn d©n c− chØ chiÕm 20%. §iÒu tra ë thµnh phè
Hå ChÝ Minh cho thÊy, trong sè nh÷ng ng−êi hµnh nghÒ m¹i d©m th× h¬n 72% lµ
1
Thông tin từ chương trình truyền hình VTV1, 2005.
do khã kh¨n vÒ ®êi sèng, 43,5% do kh«ng cã nghÒ nghiÖp
2
. Theo Côc phßng
chèng tÖ n¹n x· héi Hµ Néi, trªn ®Þa bµn Hµ Néi cã 7.000 g¸i m¹i d©m (2.000
ng−êi ë d¹ng ®øng ®−êng), 80% b¸n d©m ®øng ®−êng nghiÖn ma tuý vµ nhiÔm
HIV. HiÖn t−îng 3 trong 1 ®ang trë thµnh kh¸ phæ biÕn, ®ã lµ m¹i d©m ®i liÒn víi
ma tuý vµ HIV. T¹i thµnh phè Hµ Néi cã tíi 30% g¸i m¹i d©m nghiÖn ma tuý.
Thµnh phè Hå ChÝ Minh cã kho¶ng h¬n 20.000 ng−êi nghiÖn ma tuý, Hµ Néi h¬n
12.000 ng−êi, Cao B»ng h¬n 15.000 ng−êi… cã huyÖn miÒn nói trung b×nh 10
ng−êi d©n th× cã 1 ng−êi nghiÖn. Trong c¸c d¹ng nghiÖn ma tuý, cã kho¶ng 7,5%
hót (tËp trung chñ yÕu ë miÒn nói), 78,9% tiªm, chÝch (tËp trung chñ yÕu ë ®ång
b»ng vµ trung du)
3
. N¨m 2001, LuËt phßng chèng ma tuý ®−îc ban hµnh, võa qua
Quèc héi th«ng qua LuËt bæ sung, söa ®æi nhiÒu ®iÒu kho¶n cña LuËt phßng
chèng ma tuý hiÖn hµnh, quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm qu¶n lÝ vÒ phßng chèng ma tuý
cña mét sè bé, ngµnh cïng chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng. Tõ n¨m 2001-2007, bé phËn
an ninh ®· b¾t gi÷ 76.000 tr−êng hîp nghiÖn ma tuý, 120.000 ng−êi tµng tr÷ ma
tuý, xãa h¬n 4.200 tô ®iÓm mua b¸n ma tuý. Cuèi n¨m 2005 tØ lÖ gi¶m nghiÖn cßn
60%, nh−ng t¸i nghiÖn l¹i h¬n 90%. HiÖn nay sè l−îng ma tuý t¨ng 25%, cßn
80% l−îng ma tuý t¹i ViÖt Nam ch−a bÞ b¾t gi÷
4
; c¶ n−íc cã 142.000 ng−êi
nghiÖn (trong ®ã 25.453 ng−êi thô ¸n tï vµ c¶i huÊn), h¬n 67% ng−êi nghiÖn ë
tuæi d−íi 30 vµ phÇn lín l¹i c− tró ë n«ng th«n. Theo b¸o c¸o cña Bé Lao ®éng
Th−¬ng binh- X· héi, c¶ n−íc ta cã 183.000 ng−êi nghiÖn ma tuý, trong ®ã 70%
lµ thanh thiÕu niªn, 80% nghiÖn nÆng, 85,15% cã tiÒn ¸n, tiÒn sù, 31% ng−êi tiªm
chÝch nhiÔm HIV.
ë mét sè thµnh phè lín nh− Hµ Néi, H¶i Phßng, thµnh phè Hå ChÝ Minh, cã
kh¸ nhiÒu ®èi t−îng tõ n«ng th«n ®Õn, hä lµ nh÷ng ng−êi cã hoµn c¶nh gia ®×nh
qu¸ khã kh¨n, nghÌo ®ãi, bè mÑ chia tay nhau... kh«ng nu«i næi hä, kh«ng quan
2
Bïi Ngäc Thanh, NguyÔn H÷u Dòng, Ph¹m §ç NhËt T©n, 1996, Nghiªn cøu chÝnh s¸ch x· héi n«ng th«n ViÖt
Nam, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, tr.197.
3
S®d, tr. 197.
4
ViÖt b¸o, Vn – 31/10/2008.
t©m ®Õn hä, hä l©m vµo t×nh c¶nh bÞ ®Èy ra ngoµi ®−êng, sèng lang thang, ®i ¨n
xin hoÆc lµm nh÷ng ®iÒu phi ph¸p (trém c¾p, ®©m thuª, chÐm m−ín) vµ còng dÔ
sa vµo nghiÖn hót, bu«n b¸n ma tóy. Trªn ph¹m vi c¶ n−íc cã tíi 20.000 trÎ lang
thang, h¬n 69.000 trÎ em nghiÖn, liªn quan ®Õn ma tuý, bÞ x©m h¹i t×nh dôc, bÞ
bu«n b¸n
5
.
Bu«n b¸n phô n÷ vµ trÎ em ®ang lµ vÊn ®Ò nhøc nhèi hiÖn nay ë n−íc ta. C¶
n−íc cã 33 tuyÕn, 139 ®Þa bµn träng ®iÓm, 654 ®èi t−îng tham gia bu«n b¸n phô
n÷ vµ trÎ em; trong 10 n¨m qua cã tíi 2500 vô vµ 3.700 ®èi t−îng bu«n b¸n phô
n÷ vµ trÎ em bÞ triÖt ph¸ vµ bÞ b¾t
6
. NÕu nh− n¨m 2005, theo sè liÖu thèng kª, c¶
n−íc cã 499 n¹n nh©n bÞ nh÷ng kÎ bu«n ng−êi dô dç, Ðp buéc ®Ó b¸n qua biªn
giíi, th× n¨m 2007, con sè nµy ®· lªn ®Õn 938. Vµ 6 th¸ng ®Çu n¨m 2008, trªn c¶
n−íc ®· x¸y ra 198 vô bu«n b¸n ng−êi (®a phÇn lµ phô n÷ vµ trÎ em) víi 431 n¹n
nh©n. Theo thèng kª tõ n¨m 1998 ®Õn nay, cã 6.684 phô n÷, trÎ em bÞ bu«n b¸n,
trong ®ã 63,5% phô n÷ kho¶ng 16 ®Õn 30%, gÇn 50% kh«ng biÕt ch÷, gÇn 40%
míi häc xong bËc tiÓu häc vµ 88% n¹n nh©n ®Òu thuéc diÖn gia ®×nh khã kh¨n,
33% kh«ng cã nghÒ nghiÖp hoÆc nghÒ nghiÖp kh«ng æn ®Þnh
7
. Kh«ng chØ phô n÷
bÞ bu«n b¸n ®Ó lµm n« lÖ t×nh dôc hay lµm vî, mµ trÎ em vµ ngay c¶ nam giíi
còng bÞ b¸n, ®iÒu ®ã cho thÊy tÝnh phøc t¹p cña lo¹i téi ph¹m bu«n b¸n ng−êi
hiÖn nay. §iÓn h×nh vµo ®Çu n¨m 2008, c«ng an Hµ Néi b¾t 6 ®èi t−îng mua b¸n
trÎ em, chóng khai nhËn chØ trong vßng 6 th¸ng cuèi n¨m 2007 chóng ®· b¸n 40
trÎ em víi gi¸ 10-30 triÖu ®ång mét ch¸u. Thñ ®o¹n cña chóng lµ ®Æt mua tõ c¸c
phô n÷ cã thai ngoµi ý muèn, gia ®×nh trôc trÆc, gia ®×nh nghÌo khã kh¨n… råi
b¸n l¹i theo h×nh thøc “cho - nhËn con nu«i”. Theo sè liÖu thèng kª cña Bé Lao
®éng Th−¬ng binh X· héi, trong 3 n¨m gÇn ®©y, ®· cã tíi 8.050 trÎ em ®−îc “cho
- nhËn con nu«i”, tÊt nhiªn kh«ng lo¹i trõ mét phÇn trong sè nµy thùc chÊt lµ
5
B¸o Phô n÷ Thñ §«, ngµy 23/6/2002.
6
B¸o An ninh ThÕ giíi, ngµy 07/4/2007.
7
Sài Gßn Online vµ Vietbao.vn ngµy 4/11/2008.
bu«n b¸n. GÇn ®©y nhÊt, khi trÎ em trai trë nªn “cã gi¸”, bän téi ph¹m ®· g©y ra 9
vô c−íp trÎ em ë Hµ Giang, trong ®ã cã vô chóng ®· giÕt c¶ cha mÑ cña trÎ. HiÖn
nay c¸c ®−êng d©y m«i giíi tr¸i phÐp bu«n b¸n phô n÷ vµ trÎ em cã ch©n rÕt vÒ
tËn lµng quª. Theo thèng kª cña c¬ quan C«ng an, thêi gian qua cã 1.262 ®èi
t−îng liªn qua tíi ho¹t ®éng bu«n b¸n phô n÷ vµ trÎ em bÞ ®−a vµo diÖn qu¶n lÝ.
B¹o hµnh còng lµ hiÖn t−îng tiªu cùc x· héi hiÖn ®ang cã xu h−íng ngµy
cµng t¨ng: 99% c¸c vô b¹o hµnh do gia ®×nh
8
. B¹o hµnh víi nhiÒu h×nh thøc kh¸c
nhau, cã thÓ thÊy râ nhÊt mét sè lo¹i sau: Ng−îc ®·i th©n thÓ (®¸nh ®Ëp), ng−îc
®·i vÒ lêi nãi (chöi, m¾ng nhiÕc, sØ nhôc, bªu riÕu), ng−îc ®·i vÒ t×nh c¶m (phít lê
kh«ng nãi chuyÖn trong thêi gian dµi), c¸c ng−îc ®·i liªn quan ®Õn t×nh dôc (thê
¬, cã t×nh nh©n bªn ngoµi, c−ìng Ðp lµm t×nh). Qua ®iÒu tra cho thÊy phÇn lín ®èi
t−îng b¹o hµnh lµ nam giíi, phô n÷ lµ ®èi t−îng chñ yÕu bÞ b¹o hµnh: 10% phô
n÷ bÞ chång cÊm ®o¸n, 15% phô n÷ bÞ chång ®¸nh, 20% phô n÷ bÞ b¹o hµnh t×nh
dôc, 70% phô n÷ bÞ chång bá mÆc, 80% phô n÷ bÞ b¹o hµnh tinh thÇn, 88% c¸c
vô tù s¸t cña phô n÷ lµ do b¹o hµnh, 99% vô b¹o hµnh do gia ®×nh, hµng n¨m cã
tíi 40.000 phô n÷ bÞ b¹o hµnh, 7 th¸ng ®Çu n¨m 2007 x¶y ra 472 vô b¹o hµnh phô
n÷
9
, 92,52% trÎ em th−êng bÞ cha mÑ ®¸nh khi cã lçi, 78,23% trÎ tõ 6 ®Õn 15 tuæi
bÞ cha mÑ hµnh h¹ thÓ x¸c (33,9% bÞ tæn th−¬ng nhÊt ®Þnh). B¹o lùc gia ®×nh g©y
søc Ðp nÆng nÒ, cã thÓ dÉn ®Õn rèi lo¹n thÇn kinh, nh©n c¸ch vµ còng dÉn ®Õn
nguy c¬ nghiÖn r−îu, ma tuý rÊt cao. B¹o lùc cßn lµ nguyªn nh©n ®Èy trÎ em ra
®−êng phè lang thang dÔ bÞ x©m h¹i vµ trÎ bÞ b¹o hµnh còng sÏ lµ nguy c¬ tiÒm Èn
cña b¹o hµnh trong t−¬ng lai.
Trong x· héi chóng ta hiÖn nay, hiÖn t−îng ng−êi sèng lang thang, bôi ®êi,
¨n xin ë thµnh phè còng lµ vÊn ®Ò ®¸ng quan t©m. Trong sè kho¶ng h¬n 50.000
ng−êi sèng lang thang th× cã 70% lµ tõ n«ng th«n ra thµnh thÞ. TØ lÖ nµy ë thµnh
8
VTV3, ngµy18/1/06
9
VTV1, ngµy 14/7/2006
phè Hµ Néi lµ 92%, phÇn lín lµ thanh niªn vµ trÎ em, 62,2% kh«ng cã n¬i ë cè
®Þnh, h¬n 80% cã hoµn c¶nh Ðo le, nghÌo ®ãi
10
.
Tiªu cùc x· héi ngµy cµng t¨ng, ë mét sè d¹ng ®iÓn h×nh mµ chóng ta
th−êng coi lµ tÖ n¹n x· héi th× løa tuæi thanh niªn vµ vÞ thµnh niªn l¹i chiÕm ®a sè:
70-80% sè ng−êi nghiÖn trong ®é tuæi thanh, thiÕu niªn. Kh¶o s¸t trong sè 2.221
ng−êi nghiÖn ma tuý ë mét ®Þa ph−¬ng th× sè ng−êi ë tuæi d−íi 45 chiÕm 94%. Sè
g¸i m¹i d©m ë Hµ Néi ë løa tuæi d−íi 30 chiÕm 81,4%, trong ®ã 28,8% ë ®é tuæi
tõ 18-25 vµ 5% ë ®é tuæi d−íi 18. ë thµnh phè Hè ChÝ Minh sè g¸i m¹i d©m ë løa
tuæi vÞ thµnh niªn chiÕm 2,5% tæng sè g¸i m¹i d©m
11
. Nh×n chung tr×nh ®é häc
vÊn cña phÇn lín ®èi t−îng tÖ n¹n x· héi lµ rÊt thÊp. Trong sè m¹i d©m ë thµnh
phè Hå ChÝ Minh sè mï ch÷ lµ 20%, tr×nh ®é cÊp I, cÊp II lµ 70%. M¹i d©m ë Hµ
Néi còng cã tØ lÖ t−¬ng tù: Mï ch÷ lµ 20%, tr×nh ®é phæ th«ng c¬ së lµ 65%, tr×nh
®é phæ th«ng trung häc chØ lµ 15%
12
. §èi t−îng nghiÖn hót cã tr×nh ®é häc vÊn
cßn thÊp h¬n nhiÒu, VD: Trong sè nh÷ng ng−êi nghiÖn ë Hµ Néi, 1/3 ®· häc hÕt
cÊp III; 1,95% cã tr×nh ®é cao ®¼ng , trung häc chuyªn nghiÖp; 1,66% cã tr×nh ®é
®¹i häc. ë c¸c tØnh miÒn nói, ng−êi nghiÖn ®a sè lµ ®ång bµo d©n téc, trong sè ®ã
80% lµ ng−êi mï ch÷. ë c¸c tØnh ®ång b»ng, trung du vµ thµnh phè, ng−êi nghiÖn
hót cã tr×nh ®é häc vÊn phæ th«ng c¬ së lµ 83%.
Mét vÊn ®Ò th−êng xÈy ra vµ ®i cïng víi tÖ n¹n x· héi, ®ã lµ c¸c bÖnh x· héi
(giang mai, lËu, HIV/AIDS). VÒ c¸c bÖnh x· héi nµy, 100% sè g¸i hµnh nghÒ m¹i
d©m ë thµnh phè Hå ChÝ Minh ®Òu m¾c bÖnh (65-70% lµ bÖnh hoa liÔu), cã nhiÒu
phô n÷ cïng mét lóc m¾c nhiÒu bÖnh x· héi. ë n−íc ta n¨m 1999 ph¸t hiÖn 1
ng−êi nhiÔm HIV, ®Õn gi÷a n¨m 2005 sè l−îng ng−êi nhiÔm HIV ®· t¨ng lªn lµ
93.500, th¸ng 7 n¨m 2008 t¨ng lªn 131.249 ng−êi, trong ®ã h¬n 20.000 lµ trÎ em
(chñ yÕu lµ trÎ ®−êng phè). TrÎ em nhiÔm HIV t¨ng, trÎ em må c«i vµ ng−êi giµ
10
Bïi Ngäc Thanh, NguyÔn H÷u Dòng, Ph¹m §ç NhËt T©n, 1996, Nghiªn cøu chÝnh s¸ch x· héi n«ng th«n ViÖt
Nam, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, tr.197.
11
S®d, tr. 198.
12
S®d, tr. 198.
kh«ng n¬i n−¬ng tùa (con bÞ AIDS chÕt) còng t¨ng do AIDS t¨ng. T¸c ®éng cña
HIV tíi 1% trong nhãm phô n÷ mang thai, 1,1% thanh niªn trong tuæi nghÜa vô,
v× thÕ t¹o kh¶ n¨ng rÊt lín l©y lan HIV trong céng ®ång. 27.060 tr−êng hîp ®·
chuyÓn sang giai ®o¹n AIDS, 39.918 ng−êi ®· chÕt
13
. C¨n bÖnh thÕ kØ nµy lan
nhanh, len lái mäi n¬i khi mµ tÖ n¹n x· héi cã xu h−íng t¨ng ë n«ng th«n, vÝ dô
x· ChÝnh LÝ, huyÖn LÝ Nh©n, tØnh Hµ Nam cã tíi 100 gia ®×nh cã ng−êi nhiÔm
HIV. Trong sè nh÷ng ng−êi m¾c HIV, gÇn 80% bÞ l©y truyÒn qua ®−êng tiªm
chÝch ma tuý, h¬n 4% do quan hÖ t×nh dôc. Sè nam nhiÔm HIV lín gÊp 6 lÇn phô
n÷, song tØ lÖ phô n÷ nhiÔm HIV l¹i t¨ng nhanh h¬n. §èi t−îng nhiÔm HIV chñ
yÕu ë ®é tuæi trÎ tõ 20 - 39 (83%); 22% nghiÖn hót, tiªm chÝch bÞ nhiÔm HIV tiÕp
tôc l©y lan cho ng−êi kh¸c khi quan hÖ t×nh dôc víi g¸i m¹i d©m.
TÖ n¹n x· héi (cê b¹c, nghiÖn hót, trém c¾p, m¹i d©m…) th−êng ®i liÒn víi
téi ph¹m, kho¶ng c¸ch dÉn ®Õn téi ph¹m chØ trong gang tÊc. Thùc tiÔn cho thÊy
mét sè téi ph¹m lµ do tÖ n¹n x· héi ®· ë møc cao, vi ph¹m ph¸p luËt g©y nguy
hiÓm cho x· héi. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, téi ph¹m ë n«ng th«n cã xu h−íng
ngµy cµng t¨ng, ®Æc biÖt lµ ë løa tuæi thanh thiÕu niªn vµ phÇn lín r¬i vµo ®èi
t−îng tÖ n¹n x· héi. Theo thèng kª míi ®©y cña ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n, riªng
n¨m 2007 vµ nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m 2008, sè trÎ ph¹m téi lªn tíi 7.000 vô vi
ph¹m, trong ®ã c¸c téi danh giÕt ng−êi, vËn chuyÓn ma tuý chiÕm ®Õn 70% téi
ph¹m d−íi 18 tuæi. Theo thèng kª, trong rÊt nhiÒu vô ¸n, kÎ ph¹m téi cã hoµn
c¶nh kinh tÕ khã kh¨n, bè mÑ tõng li h«n hoÆc b¹o lùc gia ®×nh ®· dÉn ®Õn sù
thiÕu quan t©m gi¸o dôc, ®Èy c¸c em vµo hoµn c¶nh lang thang kiÕm sèng, dÔ bÞ
rñ rª vµo c¸c b¨ng nhãm vµ ph¹m téi h×nh sù. Ngoµi ra, còng ph¶i kÓ ®Õn nguyªn
nh©n ph¹m téi nãi chung, ph¹m téi ë tuæi vÞ thµnh nªn nãi riªng t¨ng lªn lµ do
mÆt tr¸i cña kinh tÕ thÞ tr−êng, viÖc bïng næ cña c«ng nghÖ th«ng tin hiÖn nay.
NhiÒu häc sinh, sinh viªn ®· bá häc m¶i mª víi ch¸t, ch¬i game online trªn m¹ng
13
Uû ban phßng chèng HIV/AIDS - th¸ng 10/2008.
Internet, c¸c em l¹i −a chuéng c¸c trß ch¬i b¹o lùc, ho¹t ®éng m¹nh; dßng v¨n
ho¸ phim ¶nh khiªu d©m, b¹o lùc l¹i ®ang tr«i næi trªn thÞ tr−êng… t¸c ®éng
m¹nh ®Õn c¸c em mµ ch−a cã mét c¬ quan nµo ®øng ra qu¶n lÝ ®−îc t×nh tr¹ng
nµy. Bµi to¸n cho viÖc ng¨n chÆn t×nh h×nh gia t¨ng téi ph¹m nãi riªng, téi ph¹m ë
®é tuæi vÞ thµnh niªn vÉn cßn ®ang t×m lêi gi¶i.
Nh÷ng n¨m gÇn ®©y tiªu cùc x· héi ë n«ng th«n ph¸t triÓn m¹nh lµ do
nh÷ng nguyªn nh©n sau ®©y:
Mét lµ, khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, mÆt tr¸i cña c¬ chÕ ®ã ®·
t¹o nªn m«i tr−êng thuËn lîi cho nh÷ng tiªu cùc x· héi cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn.
Trong ®ã cã mét sè lín tæ chøc kinh tÕ kh«ng nhËn thøc râ vÊn ®Ò, chñ yÕu ch¹y
theo lîi nhuËn ®¬n thuÇn; c¬ quan qu¶n lÝ nhµ n−íc (c¬ quan ph¸p luËt vµ thi
hµnh ph¸p luËt) quan ®iÓm ch−a râ rµng, h÷u khuynh nªn ®· bu«ng láng qu¶n lÝ,
th©m chÝ cßn cho r»ng mét sè tiªu cùc x· héi sinh ra trong c¬ chÕ thÞ tr−êng th×
kh«ng thÓ kh¾c phôc ®−îc.
Hai lµ, khi më cöa héi nhËp kinh tÕ víi thÕ giíi, lèi sèng h−ëng thô, sa ®o¹,
®åi truþ ë bªn ngoµi du nhËp vµo nh−ng kh«ng ®−îc kiÓm so¸t vµ chän läc. §ång
thêi ©m m−u diÔn biÕn hoµ b×nh cña ®Õ quèc vµ bän ph¶n ®éng ®· lµm tha ho¸
mét bé phËn d©n c−, phÇn lín lµ thanh niªn trong ®ã thanh niªn n«ng th«n chiÕm
sè ®«ng vµ c¸n bé biÕn chÊt trong khu vùc nhµ n−íc, bªn c¹nh ®ã mét nhãm
ng−êi khñng ho¶ng niÒm tin, mÊt ph−¬ng h−íng, bÕ t¾c trong cuéc sèng ®· ch¹y
theo lèi sèng v× ®ång tiÒn, h−ëng l¹c, sa ®o¹.
Ba lµ, nh×n chung ®èi t−îng tiªu cùc x· héi ë n«ng th«n th−êng r¬i vµo
nhãm d©n c− nghÌo, cã hoµn c¶nh rñi ro hoÆc Ðo le, kh«ng cã viÖc lµm hoÆc viÖc
lµm kh«ng æn ®Þnh buéc ph¶i lµm nh÷ng nghÒ mµ x· héi kh«ng cho phÐp. T×m
hiÓu nguyªn nh©n tÖ n¹n x· héi ë mét sè ®èi t−îng nh− m¹i d©m cho thÊy kho¶ng
80% do hoµn c¶nh ®ãi nghÌo, mï ch÷, thÊt häc; 86,8% kh«ng cã viÖc lµm, ph¶i
kiÕm kÕ m−u sinh cho b¶n th©n vµ gia ®×nh. §ã còng chÝnh lµ nguyªn nh©n chñ
yÕu vµ lµ nguån gèc c¬ b¶n, s©u xa nhÊt cña sù ph¸t triÓn tÖ n¹n x· héi.
Bèn lµ, hÖ thèng ph¸p luËt ch−a hoµn thiÖn, triÓn khai ch−a ®ång bé, c¸c
c¬ quan c«ng quyÒn vµ c¸c tæ chøc x· héi tá ra t¸c tr¸ch, ch−a coi träng ®óng
møc, cßn bu«ng láng, l¬ lµ trong viÖc qu¶n lÝ x· héi, qu¶n lÝ hµnh chÝnh, trËt tù
c«ng céng trªn ®Þa bµn d©n c−, ®Æc biÖt lµ ®Þa bµn d©n c− n«ng th«n trong t×nh
h×nh míi ®Çy biÕn ®éng.
Tiªu cùc x· héi ®· ®Ó l¹i nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng vÒ kinh tÕ - x· héi,
cã thÓ thÊy râ ë nh÷ng mÆt sau:
- Tiªu cùc x· héi lµm xãi mßn ®¹o ®øc, ph¸ ho¹i h¹nh phóc cña nhiÒu gia
®×nh, lµm tha ho¸ mét bé phËn d©n c−, ®Æc biÖt lµ thanh thiÕu niªn.
- Tiªu cùc x· héi g©y l·ng phÝ vµ thiÖt h¹i nghiªm träng vÒ kinh tÕ.
- Tiªu cùc x· héi g©y hËu qu¶ nghiªm träng vÒ søc khoÎ, gi¶m tuæi thä, suy
tho¸i gièng nßi, khi c¨n bÖnh thÕ kØ HIV vµ c¸c bÖnh x· héi ph¸t triÓn cã thÓ dÉn
®Õn nguy c¬ diÖt chñng.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |