§Þnh híng chiÕn lîc ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc tØnh §ång Nai giai ®o¹n 2005 - 2015.
Më §ÇU
Trong nh÷ng n¨m ®æi míi, §¶ng vµ Nhµ níc ta rÊt coi träng ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän vµ ®· cã c¸c nghiªn cøu vÒ lùa chän c¸c ngµnh c«ng nghiÖp u tiªn ph¸t triÓn, nghiªn cøu vÒ n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp ®Ó tõng bíc héi nhËp vµo kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. Ngµy nay, trong xu thÕ héi nhËp, ngµnh c«ng nghiÖp ®ãng vai trß quan träng vµ chiÕm tû träng ngµy cµng cao trong c¬ cÊu kinh tÕ (GDP) cña ®Êt níc nãi chung vµ kinh tÕ §ång Nai nãi riªng.
Lµ mét tØnh cã ngµnh c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, §ång Nai cã lîi thÕ ph¸t triÓn mét sè ngµnh c«ng nghiÖp nh khai th¸c tµi nguyªn kho¸ng s¶n, chÕ biÕn n«ng s¶n thùc phÈm, may mÆc, giµy dÐp... Tû träng ngµnh c«ng nghiÖp chiÕm trªn 50% c¬ cÊu kinh tÕ cña tØnh, do ®ã ngµnh c«ng nghiÖp ®ãng mét vai trß v« cïng quan träng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ cña tØnh, thóc ®Èy ph¸t triÓn c¸c ngµnh n«ng nghiÖp vµ dÞch vô.
§Ó ngµnh c«ng nghiÖp §ång Nai ph¸t triÓn æn ®Þnh, v÷ng ch¾c cÇn cã nh÷ng nghiªn cøu s©u vÒ lý thuyÕt còng nh thùc tiÔn c¸c vÊn ®Ò vÒ lùa chän c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc cña TØnh, nh»m t¹o nªn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®ãng vai trß ®Çu tÇu t¨ng trëng, thóc ®Èy c¸c ngµnh kh¸c cïng ph¸t triÓn.
XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu trªn, ®Ò tµi: Nghiªn cøu ®Þnh híng chiÕn lîc ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc TØnh §ång Nai giai ®o¹n 2005 - 2015 ®îc x©y dùng lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch, ®ãng vai trß quan träng t¹o ra ®éng lùc ph¸t triÓn kinh tÕ cña TØnh, ®ång thêi gãp phÇn ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa cña §ång Nai.
ViÖc nghiªn cøu ®Þnh híng chiÕn lîc ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc cña tØnh §ång Nai giai ®o¹n 2005 – 2015 nh»m môc tiªu ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp §ång Nai vµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp, trªn c¬ së ®ã ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p chÝnh s¸ch ph¸t triÓn mét sè s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc vµ n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh trong tiÕn tr×nh héi nhËp cña s¶n phÈm c«ng nghiÖp §ång Nai trong giai ®o¹n 2005 - 2015. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ tµi liÖu phôc vô cho c«ng t¸c chØ ®¹o, ®iÒu hµnh cña l·nh ®¹o vµ c«ng t¸c qu¶n lý nhµ níc, lµ c¨n cø ®Ó lËp qui ho¹ch ph¸t triÓn vµ x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch trung, dµi h¹n cña ngµnh c«ng nghiÖp §ång Nai.
Víi môc tiªu trªn, néi dung nghiªn cøu cña ®Ò tµi gåm 3 ch¬ng:
Ch¬ng I: §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp §ång Nai giai ®o¹n 1996 – 2003.
Ch¬ng II: X¸c ®Þnh c¸c s¶n phÈm chñ lùc cña tØnh §ång Nai.
Ch¬ng III: §Þnh híng chiÕn lîc ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc tØnh §ång Nai giai ®o¹n 2005 – 2015.
§Ó ®¹t ®îc néi dung trªn, ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cña ®Ò tµi nµy ®îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc su tÇm, thu thËp th«ng tin, tµi liÖu cã liªn quan ®Õn ngµnh c«ng nghiÖp. §iÒu tra t×nh h×nh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn tØnh ®Ó ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng, trªn c¬ së ®ã x¸c ®Þnh c¸c tiªu chÝ lùa chän c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc trªn ®Þa bµn tØnh §ång Nai.
§Ó ®¸nh gi¸ c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc cã rÊt nhiÒu tiªu chÝ ®¸nh gi¸, lùa chän, tuy nhiªn do h¹n chÕ vÒ sè liÖu ®iÒu tra (hÖ thèng thèng kª cha cho phÐp cã ®îc ®Çy ®ñ c¸c sè liÖu tÝnh to¸n). §Ò tµi chØ sö dông c¸c tiªu chÝ c¬ b¶n, quan träng nhÊt cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn viÖc lùa chän c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ lùc trªn ®Þa bµn tØnh §ång Nai. Hy väng r»ng, víi nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu nãi trªn, ®Ò tµi sÏ gãp phÇn tÝch cùc vµo c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ §ång Nai, t¹o cho ngµnh c«ng nghiÖp §ång Nai thêi gian tíi ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng.
§Ó ®Ò tµi hoµn thµnh ®óng tiÕn ®é, Chóng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì quý b¸u cña c¸c c¸ nh©n vµ ®¬n vÞ cã liªn quan, ®· gióp chóng t«i hoµn thµnh ®Ò tµi nµy.
Hµ Néi, ngµy th¸ng n¨m 2004
Chñ nhiÖm ®Ò tµi
CH¦¥NG i
THùC TR¹NG PH¸T TRIÓN C¸C NGµNH C¤NG NGHIÖP
§åNG NAI giai ®o¹n 1996 - 2003
i.1. TiÒm n¨ng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp §ång Nai
I.1.1 §iÒu kiÖn tù nhiªn
1. VÞ trÝ ®Þa lý kinh tÕ
§ång Nai lµ mét tØnh thuéc vïng §«ng Nam bé vµ n»m ë vÞ trÝ trung t©m cña vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa Nam. PhÝa B¾c gi¸p tØnh L©m §ång vµ B×nh D¬ng, phÝa Nam gi¸p tØnh Bµ RÞa – Vòng Tµu, phÝa §«ng gi¸p tØnh B×nh ThuËn vµ phÝa T©y gi¸p TP Hå ChÝ Minh. DiÖn tÝch tù nhiªn lµ 589.474 ha, chiÕm 1,76% diÖn tÝch tù nhiªn c¶ níc vµ 25,5% diÖn tÝch tù nhiªn vïng §«ng Nam bé. VÞ trÝ ®Þa lý cña §ång Nai ®· t¹o ra nh÷ng thuËn lîi rÊt c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp. Víi vÞ trÝ tiÕp gi¸p TP Hå ChÝ Minh, gÇn bÕn c¶ng vµ s©n bay quèc tÕ vµ tiÕp nèi víi T©y Nguyªn vµ miÒn Trung, §ång Nai lµ vÞ trÝ lý tëng ®Ó c¸c nhµ ®Çu t chän lµ n¬i x©y dùng c¬ së s¶n xuÊt cña hä. Nh÷ng yÕu tè thuËn lîi ®Ó c¸c nhµ ®Çu t chän ®Þa ®iÓm ë §ång Nai ®ã lµ gÇn thÞ trêng tiªu thô vµ nguån nguyªn liÖu, gÇn nguån nh©n lùc vµ dÞch vô cña TP Hå ChÝ Minh, thuËn lîi vÒ giao th«ng vËn t¶i... Tãm l¹i §ång Nai lµ mét trong nh÷ng ®Þa bµn cã vÞ trÝ thuËn lîi nhÊt hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t quyÕt ®Þnh lùa chän ®Þa ®iÓm ®Çu t.
2. Tµi nguyªn ®Êt
Quü ®Êt §ång Nai cã 10 nhãm ®Êt chÝnh; trong ®ã, lo¹i ®Êt x¸m chiÕm tû lÖ 40,05% diÖn tÝch tù nhiªn toµn tØnh (DTTN), võa thuËn lîi cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp võa cho ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ x©y dùng. §Êt ®en (22,44% DTTN) thÝch hîp trång c¸c lo¹i c©y h»ng n¨m. §Êt ®á (19,27% DTTN) rÊt thÝch hîp trång c¸c c©y c«ng nghiÖp dµi ngµy, c©y ¨n qu¶ cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao. Ngoµi ra, c¸c nhãm ®Êt kh¸c nh ®Êt phï sa ven s«ng §ång Nai, ®Êt Gley (9,32%), chñ yÕu dïng cho trång lóa, rau, mµu vµ c¸c lo¹i c©y trång kh¸c nh ®Êt n©u (1,94%), ®Êt tÇng máng (0,54%), ®Êt ®¸ bät (0,41%), ®Êt c¸t (0,1%), ®Êt cã tÇng loang læ chØ chiÕm 0,02%. DiÖn tÝch ®Êt cã chÊt lîng (®é ph×, tÇng dµy) tõ trung b×nh ®Õn cao chiÕm 44%. §Êt cã tÇng máng díi 50cm, chÊt lîng kÐm chiÕm 40% tæng quü ®Êt. Nh×n chung, quü ®Êt cña §ång Nai kh«ng chØ thÝch hîp cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, t¹o ra c¸c vïng chuyªn canh cã tû suÊt hµng ho¸ cao mµ cßn rÊt thuËn lîi cho viÖc x©y dùng c¸c c¬ së s¶n xuÊt c«ng nghiÖp v× kÕt cÊu ®Êt cã ®é chÞu nÐn tèt.
3. Tµi nguyªn níc
Nguån níc mÆt rÊt phong phó, chñ yÕu lµ nguån níc s«ng §ång Nai, víi lu lîng lín nhÊt lµ 880m3/s, nhá nhÊt lµ 130m3/s; ®¶m b¶o ®ñ cung cÊp cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, níc sinh ho¹t c¸c khu d©n c ®« thÞ trªn ®Þa bµn.
M¹ng líi s«ng ngßi trªn ®Þa bµn tØnh kh¸ dµy víi trªn 60 s«ng suèi lín nhá. S«ng §ång Nai, cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi chÕ ®é thuû v¨n vµ c©n b»ng sinh th¸i cña vïng. HiÖn cã trªn 23 hå chøa níc, trong ®ã lín nhÊt lµ hå TrÞ An cã diÖn tÝch 323km2, dung tÝch kho¶ng gÇn 2,8 tû m3 níc. Nguån níc mÆt kh«ng chØ b¶o ®¶m cho nhu cÇu níc cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cña tØnh §ång Nai mµ cßn cung cÊp cho tØnh Bµ RÞa- Vòng Tµu vµ Thµnh phè Hå ChÝ Minh. TiÒm n¨ng níc ngÇm cña tØnh §ång Nai còng kh¸ lín: tr÷ lîng tÜnh trªn 1.940.000 m3/ngµy, tr÷ lîng ®éng trªn 3.000.000 m3/ ngµy. ChÊt lîng níc kh¸ tèt. Nguån níc ngÇm ®îc xem lµ nguån níc dù phßng vµ cã thÓ cung cÊp phôc vô s¶n xuÊt, x©y dùng vµ d©n sinh víi quy m« võa vµ nhá.
VÒ cung cÊp níc m¸y, ®Õn nay kh¶ n¨ng cung cÊp níc s¹ch cña §ång Nai ®¹t 325.000 m3/ngµy, ®ñ cung cÊp cho nhu cÇu s¶n xuÊt t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp vµ nhu cÇu sinh ho¹t t¹i c¸c ®« thÞ Biªn Hßa vµ thÞ x· Long Kh¸nh.
4. Tµi nguyªn kho¸ng s¶n
Tµi nguyªn kho¸ng s¶n kh¸ phong phó vÒ chñng lo¹i nh: kim lo¹i quý (vµng), kim lo¹i mµu (bauxit), ®¸ quý, nguyªn liÖu gèm sø (kaolin, sÐt bét mµu), vËt liÖu x©y dùng, phô gia ciment, than bïn, níc kho¸ng vµ níc nãng.... §Õn nay, ®· ph¸t hiÖn h¬n 200 má vµ ®iÓm kho¸ng s¶n, trong ®ã ®¸ng chó ý lµ c¸c kho¸ng s¶n phôc vô x©y dùng nh: ®¸ x©y dùng, tËp trung chñ yÕu ë TP. Biªn Hßa vµ c¸c huyÖn Thèng nhÊt, Xu©n léc, Long Thµnh víi tæng tr÷ lîng lín (dù b¸o trªn 300 triÖu m3). C¸t x©y dùng, tËp trung chñ yÕu trong trÇm tÝch cña s«ng §ång Nai vµ mét sè s«ng kh¸c víi tr÷ lîng dù b¸o trªn 38 triÖu m3. Nguån sÐt g¹ch ngãi kh¸ phong phó, ph©n bæ ë hÇu hÕt c¸c ®Þa ph¬ng trong tØnh, tæng tr÷ lîng trªn 85 triÖu m3. Cã 23 ®iÓm tÝch má phô gia ciment (Puz¬lan), cã tæng tr÷ lîng trªn 400 triÖu tÊn vµ 12 ®iÓm má Laterit, dù b¸o tr÷ lîng trªn 23 triÖu tÊn. Nh vËy, tµi nguyªn kho¸ng s¶n cña tØnh kh¸ phong phó, ®a d¹ng, ®¶m b¶o cung cÊp phÇn quan träng cho nhu cÇu ph¸t triÓn tríc m¾t cña c«ng nghiÖp ®Þa ph¬ng vµ nhu cÇu x©y dùng c¬ së h¹ tÇng trong tØnh vµ vïng §«ng Nam bé.
5. §iÒu kiÖn khÝ hËu, thêi tiÕt
§ång Nai n»m trong vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa, khÝ hËu «n hßa, Ýt b·o lôt vµ thiªn tai, ®é tÝch nhiÖt cao quanh n¨m rÊt thuËn lîi cho ph¸t triÓn c©y trång nhiÖt ®íi, ®Æc biÖt lµ c¸c c©y c«ng nghiÖp ng¾n vµ dµi ngµy, c©y thùc phÈm cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao. Lîng ma t¬ng ®èi lín vµ ph©n bè theo vïng vµ theo vô, kho¶ng tõ 1.500- 2.700 mm/n¨m. Tãm l¹i, ®iÒu kiÖn khÝ hËu thêi tiÕt cña §ång Nai cã nhiÒu thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn c¸c vïng nguyªn liÖu n«ng s¶n nhiÖt ®íi ®Ó cung cÊp cho ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n nh cao su, cµ phª, b«ng, ®iÒu, mÝa, khoai m×, b¾p, ®Ëu nµnh, rau qu¶...
I.1.2. Nguån nh©n lùc
Do vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi vÒ giao th«ng, lµ cöa ngâ quan hÖ víi c¸c tØnh cña miÒn §«ng Nam bé, ®Æc biÖt víi Thµnh Phè Hå ChÝ Minh nªn nguån nh©n lùc cña tØnh còng ®· ®îc bæ sung vµ hÊp thu chia sÎ ®îc nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt tõ c¸c nguån ®µo t¹o, gi¸o dôc vµ tr×nh ®é chuyªn m«n cho ngêi lao ®éng vµ ®ång thêi kÕt hîp ®îc truyÒn thèng v¨n ho¸ cña ®Þa ph¬ng vµ cña c¶ níc nªn nguån nh©n lùc cña tØnh tõng bíc ®îc n©ng cao. Tãm l¹i, víi tiÒm n¨ng ph¸t triÓn kinh tÕ cao, §ång Nai trë thµnh n¬i hÊp dÉn thu hót ®îc nhiÒu nguån lao ®éng ®· qua ®µo t¹o tõ c¶ níc ®Õn lµm viÖc. §©y lµ mét qui luËt kh¸ch quan trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa cña §ång Nai víi tèc ®é cao.
I.1.3. KÕt cÊu h¹ tÇng kü thuËt
1. Giao th«ng
§· cã bíc tiÕn nhanh trong ®Çu t n©ng cÊp hÖ thèng giao th«ng, nhÊt lµ giao th«ng ®êng bé. Cïng víi hÖ thèng quèc lé víi tæng chiÒu dµi 244,5 km ®· ®îc n©ng cÊp më réng thµnh tiªu chuÈn ®êng cÊp I, II ®ång b»ng (QL1, QL51), cÊp III ®ång b»ng nh QL 20 (®o¹n qua tØnh 75 km), QL 56. Riªng quèc lé 1A trªn ®Þa bµn tØnh §ång Nai ®· hoµn thµnh n©ng cÊp toµn bé 102km, mÆt ®êng tõ 12,5 - 24m, ®a vµo ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. Quèc lé 51 ®· hoµn thµnh toµn bé 45 km trªn ®Þa bµn tØnh ®¹t tiªu chuÈn cÊp 1 ®ång b»ng. HÖ thèng ®êng bé trong tØnh cã chiÒu dµi 3.339 km, trong ®ã gÇn 700km ®êng nhùa. §êng tØnh gåm 22 tuyÕn cã chiÒu dµi 336 km (243 km ®êng nhùa), 139 tuyÕn ®êng huyÖn, thµnh phè cã chiÒu dµi 688 km (146 km ®êng nhùa). Ngoµi ra, hÖ thèng ®êng phêng x· qu¶n lý, ®êng c¸c n«ng l©m trêng, KCN t¹o nªn m¹ng líi liªn hoµn ®Õn c¬ së, 100% x· phêng ®· cã ®êng «- t« ®Õn trung t©m.
Theo quy ho¹ch, trong mét t¬ng lai gÇn, hÖ thèng ®êng cao tèc (®o¹n 1, ®o¹n 2) ®i Bµ RÞa- Vòng Tµu vµ TP. Hå chÝ Minh, hÖ thèng ®êng s¾t Biªn Hßa- Vòng Tµu, ®êng QL1 tr¸nh Biªn hßa (Hè nai 3- cæng 11 Long b×nh, n©ng cÊp ®êng tØnh 769 thµnh quèc lé nèi QL 20, QL1 víi QL 51. Nh»m liªn kÕt h¬n n÷a §ång Nai víi toµn vïng, sÏ ph¸t triÓn ®êng gia th«ng nèi trùc tiÕp Thµnh phè Hå ChÝ Minh qua quËn 9 (Khu c«ng nghÖ cao) víi ®« thÞ míi Nh¬n Tr¹ch vµ nèi th«ng víi quèc lé 51, quèc lé 20 v.v... HÖ thèng c¶ng biÓn, c¶ng s«ng ®· ®îc quy ho¹ch vµ x©y dùng t¬ng ®èi nhanh gåm hÖ thèng c¶ng Long B×nh T©n, C¶ng Gß DÇu A, B cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn tµu cã träng t¶i ®Õn 15.000T. S¶n lîng hµng hãa th«ng qua c¸c c¶ng ®· ®¹t 700.000 tÊn/n¨m. Dù kiÕn n©ng s¶n lîng hµng hãa th«ng qua c¶ng 25- 30 triÖu tÊn/n¨m.
Tãm l¹i, hÖ thèng ®êng bé ®îc qui ho¹ch nh»m kÕt nèi víi c¶ng biÓn, s©n bay Quèc tÕ Long Thµnh ®îc x©y dùng trong t¬ng lai vµ kÕt nèi toµn vïng sÏ t¹o nªn hÖ thèng giao th«ng hoµn chØnh phôc vô nhu cÇu ph¸t triÓn KT-XH ®Þa ph¬ng vµ khu vùc.
2. ViÔn th«ng
Ngµnh bu chÝnh viÔn th«ng ph¸t triÓn nhanh vµ ®îc kh«ng ngõng ®îc hiÖn ®¹i ho¸ ngang tr×nh ®é c¸c níc trong khu vùc. MËt ®é ®iÖn tho¹i t¨ng tõ møc 1 m¸y/100 d©n n¨m 1995 lªn møc 5 m¸y/100 d©n n¨m 2000 vµ 11,5 m¸y/100 d©n vµo n¨m 2003, ®¸p øng ®îc nhu cÇu th«ng tin liªn l¹c, nhÊt lµ t¹i c¸c khu ®« thÞ vµ khu c«ng nghiÖp tËp trung. HiÖn nay, 100% phêng, x· vµ thÞ trÊn ®· cã ®iÖn tho¹i, th b¸o vÒ kÞp thêi trong ngµy. NhiÒu x· ®· cã bu ®iÖn v¨n ho¸ x· ®îc nèi m¹ng Internet.
3. Cung cÊp ®iÖn
§· tËp trung ph¸t triÓn líi ®iÖn quèc gia phôc vô s¶n xuÊt vµ ¸nh s¸ng trªn kh¾p ®Þa bµn, nhÊt lµ ®¸p øng ®îc nhu cÇu ®iÖn phôc vô c¸c khu c«ng nghiÖp. Giai ®o¹n 1996-2000, tæng tiªu thô ®iÖn toµn tØnh t¨ng 201,8%, cÊp ®iÖn cho s¶n xuÊt c«ng nghiÖp t¨ng 92,6%. S¶n lîng ®iÖn b×nh qu©n ®Çu ngêi n¨m 1996 lµ 987 kwh/ngêi, ®Õn n¨m 2000 t¨ng lªn 1093 kwh/ngêi. TÝnh ®Õn n¨m 2003, ®· ®a ®iÖn ®Õn trung t©m tÊt c¶ c¸c x·, phêng vµ thÞ trÊn vµ ®Õn nay 88% sè hé ®· ®îc sö dông ®iÖn. §ang tiÕp tôc ®a ®iÖn vÒ c¸c côm d©n c cha cã ®iÖn ë vïng s©u, vïng xa.
Tãm l¹i, hÖ thèng ®iÖn líi quèc gia ®· ®¸p øng ®Çy ®ñ kÞp thêi cho c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung s½n sµng ®¸p øng nhu cÇu sö dông ®iÖn cho s¶n xuÊt cña c¸c nhµ ®Çu t t¹i §ång Nai.
4. X©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp
§Ó thùc hiÖn môc tiªu thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®Õn n¨m 2010, §ång Nai ®· qui ho¹ch 18 khu c«ng nghiÖp tËp trung víi tæng diÖn tÝch theo qui ho¹ch lµ 7.826 ha. T×nh h×nh ph¸t triÓn c¸c KCN ®Õn th¸ng 6/2004 nh sau:
-
Tt
|
Khu c«ng nghiÖp
|
Tæng diÖn tÝch (ha)
|
DiÖn tÝch dµnh cho thuª (ha)
|
DiÖn tÝch ®· cho thuª (ha)
|
Tû lÖ ®· cho thuª (%)
|
1
|
Biªn Hßa 1
|
335
|
231,08
|
231,00
|
99,97
|
2
|
Biªn Hßa 2
|
365
|
261,00
|
261,00
|
100,00
|
3
|
Amata
|
418
|
250,25
|
97,81
|
39,00
|
4
|
Loteco
|
100
|
72,00
|
45,41
|
63,07
|
5
|
Gß DÇu
|
184
|
136,5
|
116,34
|
85,11
|
6
|
Nh¬n Tr¹ch
|
2.700
|
|
|
|
|
Trong ®ã:
|
|
|
|
|
|
Nh¬n Tr¹ch 1
|
430
|
323,00
|
230,64
|
71,41
|
|
Nh¬n Tr¹ch 2
|
700
|
279,00
|
136,99
|
49,01
|
|
Nh¬n Tr¹ch 3
|
368
|
484,70
|
256,31
|
52,88
|
|
Nh¬n Tr¹ch 4
|
352
|
|
|
|
|
Nh¬n Tr¹ch 5
|
556
|
205,00
|
4,70
|
2,29
|
|
Nh¬n Tr¹ch 6
|
616
|
|
|
|
7
|
S«ng M©y
|
471
|
158,00
|
81,25
|
51,42
|
8
|
Hè Nai
|
523
|
145,94
|
89,95
|
61,63
|
9
|
Tam Phíc
|
331
|
214,74
|
214,74
|
100,00
|
10
|
Long Thµnh
|
488
|
352,00
|
19,20
|
5,45
|
11
|
An Phíc
|
130
|
|
|
|
12
|
¤ng KÌo
|
800
|
|
|
|
13
|
Th¹nh Phó
|
186
|
|
|
|
14
|
Bµu XÐo
|
495
|
|
|
|
15
|
Long Kh¸nh
|
100
|
|
|
|
16
|
Xu©n Léc
|
100
|
|
|
|
17
|
T©n Phó
|
50
|
|
|
|
18
|
§Þnh Qu¸n
|
50
|
|
|
|
|
Tæng céng
|
7.826
|
|
1.785,34
|
53,69
|
Ngoµi ra, trong giai ®o¹n 2001-2010, tØnh ®· qui ho¹ch c¸c côm c«ng nghiÖp huyÖn víi qui m« tõ 620 – 650 ha, b×nh qu©n mçi côm 30 ha. Môc tiªu c¸c côm c«ng nghiÖp ®Ó bè trÝ c¸c dù ¸n c«ng nghiÖp cã qui m« võa vµ nhá, c«ng nghiÖp phôc vô ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n, c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n g¾n víi vïng nguyªn liÖu, c«ng nghiÖp Ýt « nhiÔm m«i trêng, c¸c ngµnh c«ng nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng ®Ó t¹o viÖc lµm cho lùc lîng lao ®éng t¹i khu vùc n«ng th«n.
Tãm l¹i, víi vÞ trÝ n»m ë trung t©m vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa Nam vµ tiÕp gi¸p víi TP Hå ChÝ Minh, §ång Nai ®· sím h×nh thµnh nh÷ng lîi thÕ ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, nh÷ng lîi thÕ ®ã lµ:
- VÞ trÝ ®Þa lý kinh tÕ rÊt thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t khi quyÕt ®Þnh lùa chän ®Þa ®iÓm ®Çu t. VÞ trÝ §ång Nai chØ c¸ch TP Hå ChÝ Minh kho¶ng 30 km, do ®ã viÖc ®Çu t ë §ång Nai cã thÓ tËn dông ®îc c¸c thÕ m¹nh cña TP Hå ChÝ Minh, mét trung t©m kinh tÕ lín cña c¶ níc víi nh÷ng tiÒm n¨ng lín nh thÞ trêng tiªu thô lín, hÖ thèng dÞch vô ph¸t triÓn, lµ trung t©m ®µo t¹o nguån nh©n lùc cña phÝa Nam , lµ cöa ngâ giao lu víi c¸c níc trong khu vùc vµ thÕ giíi...
- §iÒu kiÖn tù nhiªn cña §ång Nai rÊt thuËn lîi cho viÖc x©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung. C¸c nhµ ®Çu t cã thÓ dÔ dµng t×m ®îc mÆt b»ng réng r·i víi gi¸ thuª ®Êt vµ gi¸ thµnh x©y dùng thÊp h¬n TP Hå ChÝ Minh.
- C¸c ®iÒu kiÖn kÕt cÊu h¹ tÇng cña §ång Nai nh hÖ thèng giao th«ng, cung cÊp ®iÖn, níc, viÔn th«ng vµ c¸c khu c«ng nghiÖp ®· ph¸t triÓn t¬ng ®èi hoµn chØnh s½n sµng ®¸p øng nhu cÇu cña c¸c nhµ ®Çu t.
- §ång Nai lµ mét tØnh cã ®iÒu ®iÒu kiÖn tù nhiªn khÝ hËu, ®Êt ®ai thuËn lîi vµ tµi nguyªn kho¸ng s¶n phong phó ®Ó x©y dùng c¬ së nguyªn liÖu cung cÊp cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cña tØnh nh c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n, c«ng nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, gèm sø...
Trong thêi gian qua, díi sù l·nh ®¹o cña TØnh ñy vµ UBND tØnh §ång Nai, nh÷ng chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch ®a ra kÞp thêi ®óng lóc ®· gióp cho §ång Nai n¾m b¾t ®îc nh÷ng c¬ héi bªn ngoµi vµ khai th¸c hiÖu qu¶ lîi thÕ bªn trong phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ. Nhê vËy, sau h¬n 10 n¨m ®æi míi kinh tÕ §ång Nai ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu ph¸t triÓn vît bËc, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc thu hót vèn ®Çu t ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghiÖp. KÕt qu¶ cña nh÷ng chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t vµo ngµnh c«ng nghiÖp §ång Nai ®· thóc ®Èy ngµnh t¨ng trëng víi nhÞp ®é cao vµ gãp phÇn quyÕt ®Þnh vµo thµnh tùu ph¸t triÓn kinh tÕ cña §ång Nai trong nh÷ng n¨m qua.
I.2. HiÖn tr¹ng ngµnh c«ng nghiÖp §ång Nai
I.2.1. T×nh h×nh chung ngµnh c«ng nghiÖp
1. T¨ng trëng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp
Trong giai ®o¹n 1996 -2003, ngµnh c«ng nghiÖp §ång Nai ®· ®¹t mét sè chØ tiªu nh sau:
B¶ng 1: T×nh h×nh chung s¶n xuÊt c«ng nghiÖp giai ®o¹n 1996 - 2003
§¬n vÞ tÝnh: Tû ®ång
Danh môc
|
N¨m
|
Tèc ®é t¨ng BQ (%)
|
1995
|
2000
|
2003
|
1996-2000
|
2001-2003
|
1996-2003
|
I. GTSXCN (Gi¸ C§ 1994)
|
7.139
|
17.992
|
28.565
|
20,3
|
16,7
|
18,9
|
1/ Khu vùc trong níc:
|
4.336
|
7.355
|
11.235
|
11,1
|
15,2
|
12,6
|
- QD Trung ¬ng
|
3.205
|
4.375
|
5.340
|
6,4
|
6,9
|
6,6
|
- QD §Þa ph¬ng
|
569
|
1.107
|
1.834
|
14,2
|
18,3
|
15,8
|
- Ngoµi quèc doanh
|
563
|
1.873
|
4.063
|
27,2
|
29,5
|
28,0
|
2/ §Çu t níc ngoµi
|
2.803
|
10.637
|
17.330
|
30,6
|
17,7
|
25,6
|
II. C¬ cÊu (%)
|
100
|
100
|
100
|
|
|
|
1/ Khu vùc trong níc:
|
60,7
|
40,9
|
39,3
|
|
|
|
- QD Trung ¬ng
|
44,9
|
24,3
|
18,7
|
|
|
|
- QD §Þa ph¬ng
|
8,0
|
6,2
|
6,4
|
|
|
|
- Ngoµi quèc doanh
|
7,9
|
10,4
|
14,2
|
|
|
|
2/ §Çu t níc ngoµi
|
39,3
|
59,1
|
60,7
|
|
|
|
N¨m 2003, gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®¹t 28.565 tû ®ång (gi¸ cè ®Þnh n¨m 1994), t¨ng 4 lÇn so víi n¨m 1995. Tèc ®é t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m toµn ngµnh ®¹t 18,9%. Trong ®ã, giai ®o¹n 1996-2000 tèc ®é t¨ng b×nh qu©n 20,3% vµ giai ®o¹n 2001-2003 tèc ®é t¨ng b×nh qu©n 16,7%. T×nh h×nh cô thÓ trong c¸c khu vùc nh sau:
- T¨ng trëng b×nh qu©n hµng n¨m cña khu vùc c«ng nghiÖp trong níc ®¹t 12,6%, thÊp h¬n møc t¨ng trëng b×nh qu©n toµn ngµnh c«ng nghiÖp. Khu vùc c«ng nghiÖp ®Çu t níc ngoµi t¨ng 25.6%/n¨m, cao h¬n møc t¨ng b×nh qu©n cña toµn ngµnh lµ 18,9%.
- C¬ cÊu theo khu vùc biÕn ®éng nh sau: Khu vùc c«ng nghiÖp trong níc n¨m 1995 chiÕm 60,7% tæng gi¸ trÞ SXCN cña ngµnh th× ®Õn n¨m 2003 tû lÖ nµy gi¶m cßn 39,3%. Ngîc l¹i, khu vùc c«ng nghiÖp §TNN n¨m 1995 chiÕm 39,3% th× ®Õn n¨m 2003 tû lÖ nµy t¨ng lªn 60,7%. §iÒu ®ã cho thÊy thu hót c¸c dù ¸n ®Çu t níc ngoµi ®· ®ãng vai trß chÝnh vµo t¨ng trëng cña ngµnh c«ng nghiÖp §ång Nai.
- Trong néi bé khu vùc trong níc th× Quèc doanh trung ¬ng t¨ng b×nh qu©n 6,6%/n¨m, Quèc doanh ®Þa ph¬ng t¨ng b×nh qu©n 15,8%/n¨m, trong khi khu vùc ngoµi quèc doanh t¨ng b×nh qu©n 28%/n¨m. C¬ cÊu khu vùc trong níc biÕn ®éng nh sau: Quèc doanh trung ¬ng chiÕm tû träng cã xu híng gi¶m, chiÕm 44,9% n¨m 1995 gi¶m cßn 18,7% n¨m 2003; Quèc doanh ®Þa ph¬ng còng cã xu híng gi¶m, chiÕm 8% n¨m 1995 gi¶m cßn 6,4% n¨m 2003. Ngîc l¹i, c¬ cÊu cña khu vùc ngoµi quèc doanh t¨ng tõ 7,9% n¨m 1995 lªn 14,2% n¨m 2003. Sù biÕn ®éng c¬ cÊu lµ do khu vùc doanh nghiÖp Nhµ níc thùc hiÖn cæ phÇn hãa chuyÓn sang h×nh thøc hçn hîp (C«ng ty cæ phÇn) vµ t×nh h×nh thu hót vèn ®Çu t ph¸t triÓn cña khu vùc ngoµi quèc doanh cã xu híng ngµy cµng t¨ng.
2. Tû lÖ gi¸ trÞ gia t¨ng (VA/GO)
N¨m 2003 tû lÖ gi¸ trÞ gia t¨ng trªn gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp theo gi¸ thùc tÕ tÝnh chung toµn ngµnh c«ng nghiÖp lµ 24,15%. Trong ®ã cô thÓ cña 10 nhãm ngµnh cÊp 2 nh sau (BiÓu 3B - Phô lôc kÌm theo):
- S¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, gèm sø: 35,9%
- ChÕ biÕn n«ng s¶n thùc phÈm: 29,4%
- DÖt may, giÇy dÐp: 20,8%
- GiÊy vµ s¶n phÈm tõ giÊy: 22,8%
- Hãa chÊt cao su vµ plastic: 24,5%
- S¶n xuÊt kim lo¹i: 18,3%
- S¶n xuÊt m¸y mãc thiÕt bÞ: 24,7%
- §iÖn tö, viÔn th«ng vµ thiÕt bÞ v¨n phßng: 11,7%
- ChÕ biÕn gç vµ SX giêng tñ bµn ghÕ... 21,6%
- S¶n xuÊt ®iÖn níc: 40,7%
C¸c nhãm ngµnh cã tû lÖ gi¸ trÞ gia t¨ng cao lµ s¶n xuÊt ®iÖn níc, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, gèm sø vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n v× ®©y lµ c¸c nhãm ngµnh sö dông nhiÒu nguyªn liÖu t¹i ®Þa ph¬ng vµ phÇn lín c¸c c«ng ®o¹n s¶n xuÊt ®Òu tËp trung vµo c¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt chÝnh t¹i §ång Nai.
C¸c nhãm ngµnh cã tû lÖ gi¸ trÞ gia t¨ng trung b×nh tõ 20 – 25% lµ dÖt may, giÇy dÐp; giÊy vµ s¶n phÈm tõ giÊy; hãa chÊt cao su vµ plastic; s¶n xuÊt m¸y mãc thiÕt bÞ; chÕ biÕn gç vµ s¶n xuÊt giêng tñ bµn ghÕ. §©y lµ c¸c nhãm ngµnh sö dông nhiÒu nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu vµ thùc hiÖn nhiÒu c«ng ®o¹n gia c«ng tõ bªn ngoµi hoÆc mét sè doanh nghiÖp chØ thùc hiÖn gia c«ng nªn tû lÖ gi¸ trÞ gia t¨ng kh«ng cao.
Nhãm ngµnh cã tû lÖ gi¸ trÞ gia t¨ng thÊp lµ nhãm ngµnh ®iÖn tö, viÔn th«ng vµ thiÕt bÞ v¨n phßng (11,7%) v× ngµnh nµy chØ thùc hiÖn gia c«ng mét sè c«ng ®o¹n cho c«ng ty mÑ ë níc ngoµi vÝ dô nh C«ng ty Fujitsu chØ thùc hiÖn gia c«ng b¶ng vµ ®Õ b¶ng m¹ch in ®iÖn tö.
3. Lao ®éng
Tæng lao ®éng cña ngµnh c«ng nghiÖp ®Õn cuèi n¨m 2003 lµ 225.679 ngêi, nhÞp ®é t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m trong giai ®o¹n 1996-2003 cña toµn ngµnh lµ 14%. C¸c ngµnh thu hót nhiÒu lao ®éng lµ ngµnh dÖt may, giÇy dÐp t¨ng 17,35%/n¨m; ngµnh hãa chÊt, cao su vµ plastic t¨ng 25,16%; ngµnh s¶n xuÊt m¸y mãc thiÕt bÞ t¨ng 22%/n¨m vµ ngµnh ®iÖn tö viÔn th«ng t¨ng 31%/n¨m. C¸c ngµnh t¨ng trung b×nh lµ chÕ biÕn n«ng s¶n t¨ng 9,14%/n¨m; ngµnh chÕ biÕn gç, giêng tñ, bµn ghÕ t¨ng 11,34%/n¨m. C¸c ngµnh cã møc t¨ng thÊp díi 5%/n¨m lµ c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng gèm sø, s¶n xuÊt kim lo¹i, s¶n xuÊt ®iÖn, níc.
I.2.2. T×nh h×nh ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp
1. C«ng nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, gèm sø (14+26)
Ngµnh c«ng nghiÖp khai th¸c TNKS vµ SXVLXD lµ ngµnh cã thÕ m¹nh cña ®Þa ph¬ng, c¸c s¶n phÈm cã u thÕ nh khai th¸c, chÕ biÕn ®¸, c¸t, sÐt, cao lanh, vËt liÖu san lÊp... lµm nguyªn vËt liÖu s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng nh g¹ch ngãi, g¹ch men, ®¸ èp l¸t, sø vÖ sinh, phô gia xi m¨ng, bª t«ng nhÑ, gèm mü nghÖ...
a. Sè lîng c¬ së
B¶ng 2: T×nh h×nh t¨ng gi¶m sè lîng c¬ së 1996 - 2003
ChØ tiªu
|
1995
|
2000
|
2003
|
T¨ng/gi¶m
|
96-00
|
01-03
|
96-03
|
Tæng sè c¬ së
|
679
|
718
|
743
|
39
|
25
|
64
|
- Quèc doanh TW
|
8
|
6
|
5
|
-2
|
-2
|
-4
|
- Quèc doanh §P
|
9
|
6
|
5
|
-3
|
0
|
-3
|
- Ngoµi quèc doanh
|
661
|
701
|
726
|
40
|
22
|
62
|
- §Çu t níc ngoµi
|
1
|
5
|
7
|
4
|
5
|
9
|
Sè lîng c¬ së cña ngµnh n¨m 2003 t¨ng 64 c¬ së so víi n¨m 1995, trong ®ã khu vùc quèc doanh gi¶m 7 c¬ së do thùc hiÖn s¾p xÕp vµ cæ phÇn hãa; khu vùc ngoµi quèc doanh t¨ng 62 c¬ së vµ khu vùc ®Çu t níc ngoµi t¨ng 9 c¬ së.
b. Gi¸ trÞ SXCN vµ lao ®éng
B¶ng 3: T×nh h×nh ph¸t triÓn giai ®o¹n 1996-2003
ChØ tiªu
|
1995
|
2000
|
2003
|
T¨ng b×nh qu©n (%)
|
96-00
|
01-03
|
96-03
|
1) Gi¸ trÞ SXCN (tû ®ång)
|
684
|
1.208
|
2.216
|
12,05
|
22,41
|
15,83
|
- Quèc doanh TW
|
341
|
340
|
645
|
-0,03
|
23,81
|
8,32
|
- Quèc doanh §P
|
83
|
126
|
273
|
8,59
|
29,47
|
15,99
|
- Ngoµi quèc doanh
|
233
|
557
|
814
|
19,02
|
13,51
|
16,92
|
- §Çu t níc ngoµi
|
27
|
185
|
483
|
47,01
|
37,59
|
43,41
|
2) Lao ®éng (ngêi)
|
12.960
|
13.579
|
17.493
|
0,94
|
8,81
|
3,82
|
3) C¬ cÊu so toµn ngµnh (%)
|
|
|
|
|
|
|
- Gi¸ trÞ SXCN
|
9,58
|
6,72
|
7,76
|
|
|
|
- Lao ®éng
|
16,62
|
8,65
|
7,75
|
|
|
|
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |