Bảng 4. Bảng tra MPN dùng cho loạt 3 ống nghiệm

Bùn hoạt tính được nuôi tạo từ nước thải sản xuất bún được lấy ở cống chung cuối làng Phú Đô theo phương thức sau:

Lấy 1 lít nước thải sản xuất bún ở cống thải chính làng nghề bún Phú Đô để lắng 1 ngày. Sau đó gạt phần nước trong, còn lại 200 ml nước cặn. Lấy 50 ml dung dịch cặn này cho vào 40 ml nước thải sản xuất bún được lấy ở cống chung cuối làng. Sau đó tiến hành bổ sung vào dung dịch trên các hóa chất sau:

• 
  Đường kính: 10 g
  
• 
  Pepton: 1,0 g
  
• 
  MgSO₄.7H₂O: 0,6 g
  
• 
  KH₂PO₄: 0,6 g
  
• 
  Cao nấm men: 0,2 g
  

Để xác định thời gian lắng tối ưu, chúng tôi tiến hành lấy 10 lít nước thải sản xuất bún ở cống chung cuối làng bún Phú Đô. Lượng nước này được đưa vào một can nhựa để vào một nơi cố định. Kiểm tra pH của nước thải bằng giấy quỳ đo pH. Tiến hành chia đều lượng nước thải này vào 7 can nhựa, mỗi can nhựa chứa 1 lít nước thải. Nước thải trong 7 can nhựa này lần lượt được để lắng tại các thời điểm: 0, 6, 12, 14, 16, 18 và 24 giờ. Sau đó tiến hành trang đĩa để kiểm tra số lượng VSV trong các mẫu nước thải tương ứng với các khoảng thời gian để lắng nói trên. Dựa vào kết quả số lượng VSV thu được, chúng tôi tìm ra thời gian lắng hiệu quả nhất.

Phân tích COD, BOD₅, N_ts, P_ts
SHAPE \* MERGEFORMAT

• 
  _{Hiệu quả xử lý nước thải sản xuất bún của làng nghề bún Phú Đô được đánh giá dựa trên sự thay đổi của các thông số đã được nghiên cứu ở các giai đoạn xử lý khác nhau được trình bày ở hình 5.}
  
• 
  _{Hiệu suất xử lý các thông số COD, BOD5, Nts, Pts trong nước thải sau các giai đoạn xử lý được tính theo công thức:}
  

Cv_i

H_i =

Qua quá trình quan sát thực tế tại thôn Phú Đô, xã Mễ Trì, huyện Từ Liêm, Hà Nội, chúng tôi nhận thấy nước thải sản xuất bún của từng hộ gia đình ở làng được chảy vào hệ thống cống chung cuối làng, sau đó nước thải được đổ vào con mương chung của làng. Vì vậy, nước thải sản xuất bún ở cống chung cuối làng thực tế đã được pha trộn với nước thải sinh hoạt và nước thải chăn nuôi từ các hộ gia đình trong làng. Nước thải được lấy vào buổi sáng tại hệ thống cống chung cuối làng. Địa điểm thu nước thải tại hệ thống cống chung cuối làng được trình bày ở hình 6A, 6B, 6C và 6D.

Hình 6A. Địa điểm thu mẫu nước thải tại cống chung thứ nhất cuối làng	Hình 6B. Nước thải tại cống chung thứ nhất cuối làng
Hình 6C. Địa điểm thu mẫu nước thải tại cống chung thứ hai cuối làng	Hình 6D. Nước thải tại cống chung thứ hai cuối làng

Chúng tôi tiến hành kiểm tra pH của nước thải lấy tại hệ thống cửa cống chung trước khi đổ vào mương chung của làng và chảy ra sông Nhuệ. Kết quả cho thấy nước thải có giá trị pH gần trung tính (pH = 7 - 7,5). Do vậy, chúng tôi không cần dùng vôi bột để điều chỉnh pH giúp VSV phát triển.

Nước thải sau khi lấy về được phân tích ngay các thông số COD, BOD₅, Nitơ tổng số (N_ts)_, Photpho tổng số (P_ts). Kết quả phân tích các thông số đặc trưng của nước thải được chỉ ra trên bảng 5.

Bảng 5. Đặc trưng của nước thải sản xuất bún tại

hệ thống cống chung cuối làng Phú Đô

Kết quả thu được được chỉ ra trên bảng 5 cho thấy ngoài chỉ tiêu về pH, hàm lượng photpho tổng số và các chỉ tiêu khác của nước thải đều vượt quá các tiêu chuẩn cho phép. Hàm lượng N_ts cao gấp 2,84 lần so với QCVN 24:2009/BTNMT (85,24 mg/l so với 30 mg/l). Nước thải có hàm lượng COD và BOD₅ cao gấp nhiều lần so với quy chuẩn cho phép nói trên. Cụ thể là: Hàm lượng COD đạt 1376 mg/l, cao gấp 13,76 lần so với QCVN 24:2009/BTNMT. Hàm lượng BOD₅ đạt 621 mg/l, cao gấp 12,42 lần so với QCVN 24:2009/BTNMT. Như vậy, nước thải sản xuất bún tại làng nghề bún Phú Đô bị ô nhiễm hữu cơ nặng nề và mang đặc trưng của nước thải giàu tinh bột.