X uÊt b¶n lÇn 1

tải về 163.84 Kb.

Chuyển đổi dữ liệu	10.08.2016
Kích	163.84 Kb.
	#15213

TCVN 7502 : 2005

t i ª u c h u È n v i Ö t n a m TCVN 7502 : 2005

X

uÊt b¶n lÇn 1

Bitum  Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®é nhít ®éng

Bitumen  Test method for determination of kinematic viscosity

1 Ph¹m vi ¸p dông

1.1 Tiªu chuÈn nµy qui ®Þnh ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®é nhít ®éng cña bitum láng, dÇu tr¶i ®êng vµ c¸c cÆn chng cÊt cña bitum láng t¹i 60 ^oC (140 ^oF) vµ cña bitum t¹i 135 ^oC (275 ^oF) (Chó thÝch 1) víi d¶i ®é nhít tõ 6 mm²/s (cSt) ®Õn 100 000 mm²/s (cSt).

1.2 Cã thÓ sö dông c¸c kÕt qu¶ cña ph¬ng ph¸p nµy ®Ó tÝnh to¸n ®é nhít khi ®· biÕt hoÆc cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc khèi lîng riªng cña vËt liÖu thö t¹i nhiÖt ®é thö nghiÖm. Xem Phô lôc A.1 vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n.

Chó thÝch 1: Ph¬ng ph¸p nµy còng phï hîp khi x¸c ®Þnh cho c¸c vËt liÖu cã ®é nhít ®éng thÊp h¬n vµ t¹i c¸c nhiÖt ®é kh¸c, nhng ®é chôm cña ph¬ng ph¸p chØ dùa trªn c¸c x¸c ®Þnh cña bitum láng vµ dÇu tr¶i ®êng t¹i 60 ^oC (140 ^oF) vµ cña bitum t¹i 135 ^oC (275 ^oF) víi d¶i ®é nhít tõ 30 mm²/s (cSt) ®Õn

6 000 mm²/s (cSt).

1.3 Tiªu chuÈn nµy kh«ng ®Ò cËp ®Õn tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn an toµn khi sö dông. Ngêi sö dông tiªu chuÈn nµy cã tr¸ch nhiÖm thiÕt lËp c¸c nguyªn t¾c vÒ an toµn vµ b¶o vÖ søc khoÎ còng nh kh¶ n¨ng ¸p dông phï hîp víi c¸c giíi h¹n quy ®Þnh tríc khi ®a vµo sö dông.

2 Tµi liÖu viÖn dÉn

C¸c tµi liÖu viÖn dÉn sau lµ rÊt cÇn thiÕt cho viÖc ¸p dông tiªu chuÈn. §èi víi c¸c tµi liÖu viÖn dÉn ghi n¨m ban hµnh th× ¸p dông b¶n ®îc nªu. §èi víi c¸c tµi liÖu viÖn dÉn kh«ng ghi n¨m ban hµnh th× ¸p dông phiªn b¶n míi nhÊt, bao gåm c¶ c¸c söa ®æi.

TCVN 3171 : 2003 (ASTM D 445 – 97) S¶n phÈm dÇu má trong suèt vµ kh«ng trong suèt  Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®é nhít ®éng (tÝnh to¸n ®é nhít ®éng).

TCVN 7498 : 2005 (ASTM D 92 – 02b) Bitum  Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®iÓm chíp ch¸y vµ ®iÓm ch¸y b»ng cèc hë Cleveland.

ASTM C 670 Practice for preparing precision and bias statements for test method for construction materials (Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®é chôm vµ ®é lÖch ®èi víi c¸c ph¬ng ph¸p thö vËt liÖu x©y dùng).

ASTM D 341 Viscosity-temperature charts for liquid petroleum products (BiÓu ®å nhiÖt ®é - ®é nhít cña s¶n phÈm dÇu má d¹ng láng).

ASTM D 446 Specifications and operating instructions for glass capillary kinematic viscometers (Qui ®Þnh kü thuËt vµ c¸c híng dÉn vËn hµnh c¸c nhít kÕ ®éng mao qu¶n thuû tinh).

ASTM D 2162 Test method for basic calibration of master viscometers and viscosity oil standards (Ph¬ng ph¸p hiÖu chuÈn c¬ b¶n c¸c nhít kÕ chñ vµ c¸c dÇu nhít chuÈn).

ASTM D 2493 Viscosity-temperature chart for asphalts (BiÓu ®å nhiÖt ®é-®é nhít cña bitum).

ASTM E 1 Specification for ASTM thermometers (Qui ®Þnh kü thuËt ®èi víi c¸c nhiÖt kÕ ASTM).

ASTM E 77 Test method for inspection and verification of thermometers (Ph¬ng ph¸p kiÓm tra vµ x¸c nhËn nhiÖt kÕ).

3 ThuËt ng÷

3.1 §Þnh nghÜa

3.1.1

Khèi lîng riªng (density)

Khèi lîng cña mét ®¬n vÞ thÓ tÝch cña chÊt láng. §¬n vÞ theo hÖ SI lµ 1 kg/m³ (theo hÖ ®¬n vÞ cgs lµ 1 g/cm³).

3.1.2

§é nhít ®éng (kinematic viscosity)

Tû sè cña ®é nhít vµ khèi lîng riªng cña chÊt láng. §©y lµ sè ®o lùc c¶n ch¶y cña chÊt láng díi t¸c ®éng cña träng lùc. Theo hÖ SI ®¬n vÞ ®é nhít ®éng lµ m²/s; trªn thùc tÕ sö dông c¸c íc thËp ph©n (mm²/s) sÏ thuËn tiÖn h¬n. Theo hÖ cgs ®¬n vÞ ®é nhít ®éng lµ cm²/s vµ ®îc gäi lµ stoke

(ký hiÖu St). C¸c ®¬n vÞ centistoke (1 cSt = 10^-2 St) lµ 1 mm²/s ®îc sö dông réng r·i.

3.1.3

ChÊt láng Niut¬n (Newtonian liquid)

ChÊt láng trong ®ã øng suÊt c¾t tû lÖ thuËn víi tèc ®é c¾t. HÖ sè tÝnh b»ng øng suÊt c¾t chia cho tèc ®é c¾t trong chÊt láng, ®îc gäi lµ ®é nhít cña chÊt láng ®ã. NÕu hÖ sè nµy biÕn ®æi th× ®ã kh«ng ph¶i lµ chÊt láng Niut¬n.

3.1.4

§é nhít (vicosity)

Tû sè gi÷a øng suÊt c¾t vµ tèc ®é c¾t ®îc gäi lµ hÖ sè ®é nhít. HÖ sè nµy lµ sè ®o lùc c¶n ch¶y cña chÊt láng vµ thêng gäi lµ ®é nhít chÊt láng. Theo hÖ cgs, ®¬n vÞ cña ®é nhít lµ 1 g/cm.s

(1 dyne.s/cm²) vµ gäi lµ poise (P). Theo hÖ SI, ®¬n vÞ cña ®é nhít lµ Pa.s (1 N.s/m²) vµ 1 Pa.s = 10 P.

4 Tãm t¾t ph¬ng ph¸p

4.1 §o thêi gian ch¶y cña mét thÓ tÝch chÊt láng kh«ng ®æi ch¶y qua mao qu¶n cña nhít kÕ ®· ®îc hiÖu chuÈn díi t¸c ®éng cña träng lùc ë nhiÖt ®é ®îc kiÓm so¸t chÆt. Sau ®ã tÝnh ®é nhít ®éng b»ng c¸ch nh©n thêi gian ch¶y tÝnh theo gi©y víi hÖ sè hiÖu chuÈn cña nhít kÕ.

5 ý nghÜa vµ øng dông

5.1 §é nhít ®éng ®Æc trng cho kh¶ n¨ng ch¶y láng cña vËt liÖu. Sö dông ph¬ng ph¸p nµy ®Ó x¸c ®Þnh ®é ®Æc qu¸nh cña bitum, nh mét yÕu tè ®Ó x¸c ®Þnh ®é ®ång ®Òu cña l« hµng hoÆc nguån cung øng. Th«ng thêng c¸c chØ tiªu kü thuËt ®îc x¸c ®Þnh t¹i nhiÖt ®é 60 ^oC vµ 135 ^oC.

6 ThiÕt bÞ

6.1 Nhít kÕ, lo¹i nhít kÕ mao qu¶n thuû tinh borat ®· ñ nhiÖt lµ phï hîp víi phÐp thö nµy, ®îc m« t¶ trong Phô lôc A.2, gåm:

6.1.1 Nhít kÕ Cannon-Fenske dïng cho chÊt láng trong suèt,

6.1.2 Nhít kÕ Zeitfuch lo¹i cÇn ngang,

6.1.3 Nhít kÕ Lantz-Zeitfuch,

6.1.4 Nhít kÕ BS ch÷ U ch¶y ngîc.

6.2 C¸c nhít kÕ ®· hiÖu chuÈn b¸n s½n. C¸c qui ®Þnh chi tiÕt vÒ hiÖu chuÈn nhít kÕ ®îc nªu trong Phô lôc A.3.

6.3 NhiÖt kÕ  Lo¹i nhiÖt kÕ thuû tinh chøa chÊt láng, sau khi hiÖu chØnh cã ®é chÝnh x¸c ®Õn 0,02 ^oC (0,04 ^oF), hoÆc c¸c nhiÖt kÕ kh¸c cã ®é chÝnh x¸c t¬ng ®¬ng. Cã thÓ dïng c¸c nhiÖt kÕ ASTM 47C vµ 47F vµ IP 35C vµ 35F cho nhiÖt ®é 60 ^oC (140 ^oF) vµ lo¹i ASTM 110C vµ 110F cho nhiÖt ®é 135 ^oC (275 ^oF).

6.3.1 C¸c lo¹i nhiÖt kÕ quy ®Þnh “nhóng ch×m toµn phÇn” cã nghÜa lµ nhóng hÕt cét thuû ng©n, cßn phÇn th©n vµ khoang trªn cña nhiÖt kÕ th× tiÕp xóc víi nhiÖt ®é phßng. Thùc tÕ cho thÊy kh«ng nªn nhóng ngËp hoµn toµn nhiÖt kÕ. NÕu nhóng ngËp hoµn toµn th× ph¶i hiÖu chØnh cho tõng nhiÖt kÕ dùa trªn viÖc hiÖu chuÈn díi ®iÒu kiÖn ngËp hoµn toµn. NÕu nhóng ngËp hoµn hoµn nhiÖt kÕ trong bÓ trong qu¸ tr×nh sö dông, th× ¸p suÊt khÝ trong khoang trªn sÏ cao h¬n, hoÆc thÊp h¬n so víi khi chuÈn ho¸ vµ g©y cho c¸c sè ®äc trªn nhiÖt kÕ cao hoÆc thÊp.

6.3.2 §iÒu quan träng lµ c¸c nhiÖt kÕ thuû tinh chøa chÊt láng ph¶i ®îc hiÖu chuÈn ®Þnh kú theo kü thuËt nªu trong tiªu chuÈn ASTM E 77 (xem Phô lôc B.1).

6.4 BÓ  Phï hîp ®Ó ngËp nhít kÕ, sao cho khoang chÊt láng hoÆc phÇn trªn cña mao qu¶n, phÇn nµo cao h¬n sÏ vÉn thÊp h¬n bÒ mÆt trªn cña chÊt láng trong bÓ Ýt nhÊt lµ 20 mm. Níc trong bÓ ph¶i trong ®Ó nh×n râ nhít kÕ vµ nhiÖt kÕ. BÓ ph¶i cã c¸c gi¸ ®ì ch¾c ch¾n cho nhít kÕ hoÆc ®îc g¾n liÒn víi bÓ. BÓ ph¶i cã bé khuÊy vµ bé bï nhiÖt sao cho sù kh¸c nhau vÒ nhiÖt ®é gi÷a c¸c ®iÓm trªn mét nhít kÕ hoÆc gi÷a c¸c nhít kÕ kh¸c nhau trong bÓ kh«ng chªnh nhau qu¸
 0,03 ^oC ( 0,05 ^oF) t¹i nhiÖt ®é bÓ 60 ^oC (140 ^oF) vµ kh«ng vît qu¸  0,03 ^oC ( 0,05 ^oF) t¹i nhiÖt ®é 135 ^oC (275 ^oF).

chó thÝch 2: Níc cÊt lµ phï hîp ®Ó lµm chÊt láng cho bÓ khi thö nghiÖm t¹i 60 ^oC (140 ^oF) vµ sö dông dÇu tr¾ng USP cã ®iÓm chíp ch¸y trªn 215 ^oC (420 ^oF) lµ phï hîp ®Ó thö nghiÖm t¹i 135 ^oC (275 ^oF). §iÓm chíp ch¸y ®îc x¸c ®Þnh theo TCVN 7498 : 2005 (ASTM D92-02b).

6.5 Dông cô ®o thêi gian  Dïng ®ång hå bÊm gi©y hoÆc ch¹y b»ng gi©y cãt cã v¹ch chia b»ng 0,1 gi©y hoÆc nhá h¬n vµ chÝnh x¸c ®Õn 0,05 % khi thêi gian thö díi 15 phót.

6.6 C¸c dông cô ®iÖn tö ®o thêi gian  Cã thÓ sö dông khi tÇn sè dßng ®iÖn ®îc kiÓm so¸t ®Õn ®é chÝnh x¸c 0,05 % hoÆc ®é chÝnh x¸c cao h¬n.

6.6.1 Dßng ®iÖn xoay chiÒu cã tÇn sè kh«ng æn ®Þnh vµ kh«ng ®îc kiÓm so¸t liªn tôc nh hÖ thèng ®iÖn d©n dông, cã thÓ g©y c¸c sai sè rÊt lín cho c¸c dông cô ®iÖn tö ®o thêi gian, nhÊt lµ khi ®o c¸c kho¶ng thêi gian ng¾n.

7 ChuÈn bÞ mÉu thö

7.1 §Ó gi¶m thiÓu sù thÊt tho¸t cña c¸c thµnh phÇn bay h¬i vµ nh»m thu ®îc c¸c kÕt qu¶ lÆp l¹i, thùc hiÖn nh sau:

7.1.1 Qui tr×nh ®èi víi bitum láng vµ dÇu tr¶i ®êng

7.1.1.1 MÉu lÊy ®îc ®ãng hép kÝn, ®Ó yªn ®¹t ®Õn nhiÖt ®é phßng.

7.1.1.2 Më hép ®ùng mÉu vµ khuÊy kü trong 30 gi©y, chó ý kh«ng ®Ó mÉu bÞ trén víi kh«ng khÝ. NÕu mÉu qu¸ nhít khã khuÊy th× bÞt kÝn hép chøa mÉu vµ cho vµo bÓ hoÆc tñ sÊy duy tr× ë nhiÖt ®é 63 ^oC  3 ^oC (145 ^oF  5 ^oF) cho ®Õn khi mÉu ®ñ láng dÔ khuÊy.

7.1.1.3 §æ ngay mÉu vµo nhít kÕ hoÆc nÕu ph¶i thö lóc qu¸ muén th× ®æ ngay 20 ml mÉu vµo mét hoÆc nhiÒu hép chøa s¹ch, kh« cã dung tÝch kho¶ng 30 ml, sau ®ã ®Ëy n¾p kÝn ngay.

7.1.1.4 §èi víi c¸c vËt liÖu cã ®é nhít ®éng lín h¬n 800 mm²/s (cSt) t¹i 60 ^oC (140 ^oF) th× gia nhiÖt 20 ml mÉu trong c¸c hép ®ãng kÝn trong tñ sÊy hoÆc trong bÓ cã nhiÖt ®é duy tr× t¹i 63 ^oC  3 ^oC
(145 ^oF  5 ^oF) cho ®Õn khi ®ñ láng ®Ó ®æ sang nhít kÕ. Thêi gian gia nhiÖt kh«ng qu¸ 30 phót.

7.1.2 Qui tr×nh ®èi víi bitum

7.1.2.1 CÈn thËn khi gia nhiÖt mÉu, tr¸nh qu¸ nhiÖt côc bé cho ®Õn khi ®ñ láng ®Ó rãt dÔ dµng. ThØnh tho¶ng khuÊy mÉu ®Ó ®Òu nhiÖt vµ ®¶m b¶o ®é ®ång nhÊt.

7.1.2.2 §æ Ýt nhÊt kho¶ng 20 ml vµo hép ®ùng phï hîp vµ gia nhiÖt ®Õn 135 ^oC  5,5 ^oC
(275 ^oF  10 ^oF), thØnh tho¶ng khuÊy ®Ó tr¸nh s«i côc bé vµ cÈn thËn tr¸nh sù x©m nhËp kh«ng khÝ.

8 C¸ch tiÕn hµnh

8.1 C¸c lo¹i nhít kÕ kh¸c nhau th× c¸c thao t¸c chi tiÕt còng h¬i kh¸c nhau. Xem Phô lôc A.2 vÒ c¸c híng dÉn cho tõng lo¹i nhít kÕ ®· chän dïng. Tuy nhiªn, ®èi víi mäi trêng hîp ®Òu ph¶i theo quy tr×nh chung nªu tõ 8.2 ®Õn 8.8.

8.2 Duy tr× bÓ ë nhiÖt ®é quy ®Þnh víi sai lÖch  0,01 ^oC ( 0,02 ^oF) ®èi víi nhiÖt ®é phÐp thö t¹i
60 ^oC (140 ^oF) vµ víi sai lÖch  0,03 ^oC ( 0,05 ^oF) ®èi víi nhiÖt ®é phÐp thö 135 ^oC (275 ^oF). NÕu cÇn th× hiÖu chØnh c¸c sè ®äc cña nhiÖt kÕ.

8.3 Chän nhít kÕ s¹ch, kh« cã thêi gian ch¶y lín h¬n 60 gi©y vµ gia nhiÖt tríc ®Õn nhiÖt ®é thö.

8.4 §æ mÉu vµo nhít kÕ theo ph¬ng ph¸p ®· nªu trong b¶n thiÕt kÕ cña thiÕt bÞ trong Phô lôc A.2.

8.5 Ng©m nhít kÕ cã chøa mÉu trong bÓ trong thêi gian võa ®ñ ®Ó nhít kÕ ®¹t ®Õn nhiÖt ®é thö nghiÖm nh m« t¶ trong Phô lôc A.2.

8.6 B¾t ®Çu cho bitum ch¶y trong nhít kÕ nh m« t¶ ë Phô lôc A.2.

8.7 §o chÝnh x¸c ®Õn 0,1 gi©y, thêi gian cÇn thiÕt ®Ó mÐp ngoµi mÆt khum cña mÉu ch¶y tõ v¹ch thø nhÊt ®Õn v¹ch thø hai cña ®ång hå ®o, nÕu thêi gian ch¶y nhá h¬n 60 gi©y th× chän nhít kÕ kh¸c cã mao qu¶n nhá h¬n vµ lµm l¹i thÝ nghiÖm.

8.8 Sau khi hoµn tÊt thÝ nghiÖm, röa s¹ch nhít kÕ b»ng dung m«i t¬ng øng ®Ó tÈy hÕt mÉu b¸m vµo cèc, sau ®ã tr¸ng l¹i b»ng dung m«i bay h¬i hoµn toµn. Lµm kh« èng cña nhít kÕ b»ng c¸ch thæi dßng kh«ng khÝ kh« ®· läc trong mao qu¶n trong 2 phót, hoÆc cho ®Õn khi kh«ng cßn vÕt cña dung m«i. HoÆc c¸ch kh¸c cã thÓ lµm s¹ch nhít kÕ trong lß röa thuû tinh, t¹i nhiÖt ®é kh«ng lín h¬n 500 ^oC (932 ^oF), sau ®ã tr¸ng b»ng níc khö ion hoÆc níc cÊt, axªt«n vµ kh«ng khÝ kh« qua läc. Ph¶i röa nhít kÕ ®Þnh kú b»ng dung dÞch axit cã tÝnh tÈy röa m¹nh nh»m lo¹i bá c¸c cÆn h÷u c¬, tr¸ng kü b»ng níc cÊt hoÆc axªt«n vµ lµm kh« b»ng kh«ng khÝ kh« ®· läc.

Chó thÝch 3: Lß röa cã thÓ ®èt ch¸y keo dÝnh èng nhít kÕ víi gi¸ ®ì.

8.8.1 Cã thÓ pha s½n dung dÞch axit cromic ®Ó röa nh sau: hoµ 800 ml axit sulfuric ®Æc víi
92 gam natri diclomat trong 458 ml níc. Cã thÓ sö dông dung dÞch axit sulfuric t¬ng tù b¸n s½n hoÆc dung dÞch axit cã tÝnh oxy ho¸ m¹nh kh«ng chøa cr«m ®Ó röa nhít kÕ, nh vËy tr¸nh ®îc c¸c vÊn ®Ò vÒ chÊt th¶i cã chøa cr«m.

8.8.2 Kh«ng sö dông dung dÞch tÈy röa cã tÝnh kiÒm v× cã thÓ lµm thay ®æi hÖ sè hiÖu chuÈn nhít kÕ.

9 TÝnh kÕt qu¶

9.1 TÝnh kÕt qu¶ ®é nhít ®éng ®Õn ba ch÷ sè cã nghÜa sau dÊu phÈy theo c«ng thøc sau:

§é nhít ®éng, mm²/s (cSt) = Ct (1)

trong ®ã:

Chó thÝch 4: Cã thÓ ¸p dông c¸c tiªu chuÈn kh¸c cïng tiªu chuÈn nµy nh TCVN 3171:2003 (ASTM D 445–97); ASTM D 341; ASTM D 2493 vµ tiªu chuÈn vÒ yªu cÇu kü thuËt ASTM D 446.

10 B¸o c¸o kÕt qu¶

10.1 Lu«n lu«n b¸o c¸o kÕt qu¶ cïng nhiÖt ®é cña phÐp thö, vÝ dô:

§é nhít ®éng t¹i 60 ^oC = 75,6 mm²/s (cSt) (2)

11 §é chôm

11.1 C¸c chuÈn cø ®Ó chÊp nhËn kÕt qu¶ ®é nhít x¸c ®Þnh theo ph¬ng ph¸p nµy ®îc nªu trong B¶ng 1.

B¶ng 1 – Møc chÊp nhËn kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ®é nhít ®éng

Chó thÝch: C¸c gi¸ trÞ ghi trong cét 2 lµ c¸c hÖ sè biÕn thiªn phï hîp víi vËt liÖu vµ ®iÒu kiÖn cña phÐp thö nªu ë cét 1. C¸c gi¸ trÞ ghi trong cét 3 kh«ng ®îc vît chªnh lÖch gi÷a c¸c kÕt qu¶ cña hai phÐp thö thùc hiÖn chÝnh x¸c.

Lo¹i vËt liÖu	HÖ sè biÕn thiªn (% gi¸ trÞ trung b×nh)^A	Møc chÊp nhËn kÕt qu¶ cña hai phÐp thö (% gi¸ trÞ trung b×nh)^A
§é chôm cña mét thÝ nghiÖm viªn:
Bitum t¹i 135 ^oC (275 ^oF)	0,64	1,8
Bitum láng t¹i 60 ^oC (140 ^oF)
díi 3 000 mm²/s (cSt)	0,53	1,5
tõ 3 000 mm²/s (cSt) ®Õn 6 000 mm²/s (cSt)	0,71	2,0
trªn 6 000 mm²/s (cSt)	3,2	8,9
§é chôm gi÷a c¸c phßng thö nghiÖm:
Bitum t¹i 135 ^oC (275 ^oF)	3,1	8,8
Bitum láng t¹i 60 ^oC (140 ^oF)
díi 3 000 mm²/s (cSt)	1,06	3,0
tõ 3 000 mm²/s (cSt) ®Õn 6 000 mm²/s (cSt)^B	3,11	9,0
trªn 6 000 mm²/s (cSt)^B	3,6	10,0

^A C¸c sè nµy biÓu thÞ t¬ng øng c¸c gi¸ trÞ (1s %) vµ (d2s %) nh nªu trong ASTM C 670.

^B Dùa trªn Ýt h¬n 30 ®é tù do.

Phô lôc A

(quy ®Þnh)

A.1 TÝnh to¸n ®é nhít cña chÊt láng Niut¬n

A.1.1 §é nhít cña chÊt láng Niut¬n b»ng tÝch cña ®é nhít ®éng nh©n víi khèi lîng riªng cña chÊt láng t¹i nhiÖt ®é thö nghiÖm.

A.1.2 §èi víi bitum lo¹i dµnh cho vØa hÌ, khèi lîng riªng t¹i 135 ^oC (275 ^oF) cã thÓ x¸c ®Þnh theo tû träng riªng t¹i 25/25 ^oC (77/77 ^oF) nh©n víi hÖ sè 0,934 g/cm³; hoÆc tû träng riªng t¹i
15,5/15,5 ^oC (60/60 ^oF) nh©n víi hÖ sè 0,931 g/cm³. C¸c hÖ sè nµy dùa trªn hÖ sè gi·n në trung b×nh cña bitum b»ng 0,00061/^oC (0,00034/^oF).

A.1.3 Khi kh«ng biÕt tû träng cña bitum, x¸c ®Þnh ®îc ®é nhít t¹i 135 ^oC (275 ^oF) b»ng c¸ch nh©n ®é nhít ®éng t¹i 135 ^oC (275 ^oF) víi khèi lîng riªng gi¶ ®Þnh b»ng 0,948 g/cm³. Gi¸ trÞ khèi lîng riªng nµy lµ t¬ng ®¬ng víi tû träng b»ng 1,015 t¹i 25/25 ^oC (77/77 ^oF). C¸c phÐp thö tiÕn hµnh trªn nhiÒu mÉu bitum cho thÊy sai lÖch ph¸t sinh tõ khèi lîng riªng gi¶ ®Þnh nµy kh«ng vît qu¸  3 %.

A.2 Nhít kÕ lo¹i ch¶y ngîc

A.2.1 Ph¹m vi ¸p dông

A.2.1.1 C¸c nhít kÕ lo¹i ch¶y ngîc cho chÊt láng trong suèt vµ kh«ng trong suèt bao gåm nhít kÕ Cannon-Frenske Opaque, Zeitfuchs Cross-Arm, BS/IP/RF vµ Lantz-Zeitfuchs. Kh«ng gièng c¸c nhít kÕ d¹ng treo vµ lo¹i Ostwald c¶i tiÕn, mÉu chÊt láng ch¶y vµo bÇu cha hÒ dÝnh mÉu ®Ó ®o thêi gian, do vËy líp mµng máng cña chÊt láng kh«ng trong suèt. Sö dông c¸c nhít kÕ ch¶y ngîc ®Ó ®o c¸c ®é nhít ®éng cña chÊt láng trong suèt vµ kh«ng trong suèt ®Õn 100 000 mm²/s (cSt).

A.2.2 ThiÕt bÞ thö

A.2.2.1 C¸c b¶n vÏ chi tiÕt vÒ chñng lo¹i, c¸c h»ng sè gÇn ®óng, d¶i nhít kÕ ®éng, ®êng kÝnh mao qu¶n vµ dung tÝch bÇu ®èi víi tõng nhít kÕ ch¶y ngîc ®îc m« t¶ trªn h×nh tõ A.2.1 ®Õn A.2.4. Trong ph¬ng ph¸p nµy d¶i ®é nhít ®éng dùa trªn thêi gian ch¶y tèi thiÓu lµ 60 s; c¸c nhít kÕ t¬ng tù ®îc m« t¶ trong ASTM D 446, cã d¶i ®é nhít kh¸c nhau dùa trªn thêi gian ch¶y tèi thiÓu lµ 200 gi©y nh m« t¶ trong TCVN 3171 : 2003 (ASTM D 445 – 97). Cã thÓ t¨ng (hoÆc gi¶m) chiÒu dµi cña èng phÝa trªn K, L, M vµ N trªn c¸c H×nh A.2.1  A.2.4 ®Ó phï hîp c¸c yªu cÇu vÒ kho¶ng ngËp nhiÖt kÕ nh ®iÒu 6.4.

A.2.3 Híng dÉn thao t¸c

A.2.3.1 Qui tr×nh thao t¸c tiªu chuÈn ®îc nªu ë ®iÒu 7. §èi víi c¸c nhít kÕ ch¶y ngîc ph¶i ¸p dông c¸c híng dÉn bæ sung ë A.2.3.2 – A.2.3.8 dµnh riªng cho c¸c thiÕt bÞ cô thÓ hoÆc nhãm c¸c thiÕt bÞ.

A.2.3.2 Chän nhít kÕ s¹ch, kh« cã thêi gian ch¶y lín h¬n 60 gi©y.

A.2.3.3 §æ mÉu vµo theo híng dÉn, thao t¸c nµy nh ®· ¸p dông khi hiÖu chuÈn thiÕt bÞ. NÕu mÉu chøa dÞ vËt hoÆc c¸c h¹t cøng th× ph¶i läc nh quy ®Þnh trong TCVN 3171 : 2003 (ASTM D 445 – 97).

A.2.3.3.1 §èi víi nhít kÕ Canon-Fenske Opaque, lËt ngîc nhít kÕ lªn, ng©m ®Çu èng N vµo mÉu vµ hót nhÑ phÝa èng L. Hót mÉu qua èng N, ®æ vµo buång D cho ®Õn v¹ch G. Lau s¹ch mÉu b¸m phÝa ngoµi èng vµ lËt l¹i èng vÒ vÞ trÝ b×nh thêng. Cho nhít kÕ vµo bÓ æn nhiÖt, chó ý èng L ë vÞ trÝ th¼ng ®øng.

A.2.3.3.2 Ng©m nhít kÕ Zeitfuchs Cross-Arm trong bÓ æn nhiÖt, èng N ë vÞ trÝ th¼ng ®øng. Rãt mÉu qua èng N vµo ®o¹n èng ngang D cho ®Õn khi d©ng ®Õn ph¹m vi 0,5 mm so víi v¹ch G trªn èng xi ph«ng, khi rãt ph¶i cÈn thËn ®Ó mÉu kh«ng b¸m vµo thµnh èng N.

Chó thÝch A.2.1: ThÓ tÝch mÉu thö phô thuéc vµo vÞ trÝ cña v¹ch G. Khi thêi gian ch¶y cña vßng khum thÊp h¬n ®o ®îc n»m gi÷a c¸c v¹ch thêi gian E vµ F, vßng khum cao h¬n sÏ ë ®o¹n èng ngang, do vËy vÞ trÝ cña v¹ch G lµ tíi h¹n.

A.2.3.3.3 Ng©m nhít kÕ Lantz - Zeitfutchs vµo bÓ æn nhiÖt, gi÷ cho èng N th¼ng ®øng. Rãt lîng mÉu qua èng N cho ®Õn khi ®Çy bÇu D vµ h¬i trµn sang bÇu K. NÕu nhiÖt ®é cña mÉu khi rãt vµo nhít kÕ cao h¬n nhiÖt ®é thö, th× ®îi thªm 15 phót ®Ó ®a nhiÖt ®é cña mÉu trong nhít kÕ vÒ nhiÖt ®é thö nghiÖm, sau ®ã rãt thªm mÉu vµo bÇu D cho h¬i trµn sang bÇu K.

A.2.3.3.4 Ng©m nhít kÕ BS/IP/RF vµo bÓ æn nhiÖt, gi÷ cho èng L th¼ng ®øng. Rãt mÉu qua èng N cho ®óng ®Õn v¹ch G, cho mÉu ch¶y tù do qua mao qu¶n R, thao t¸c cÈn thËn sao cho cét chÊt láng kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n, cho ®Õn khi ®¸y mÆt khum cña mÉu n»m díi c¸ch v¹ch H kho¶ng
5 mm, sau ®ã lÊy nót cao su bÞt èng L l¹i ®Ó kh«ng cho ch¶y tiÕp. Cho thªm mÉu vµo tiÕp ®Ó mÐp trªn mÆt khum h¬i cao h¬n v¹ch G mét chót. Sau khi nhiÖt ®é cña mÉu b»ng nhiÖt ®é cña bÓ æn nhiÖt (xem A.2.3.4) vµ bät khÝ ®· tho¸t hÕt, níi nhÑ nót ®Ó mÉu ch¶y ch¹m v¹ch H vµ l¹i ®ãng nót chÆt l¹i. Dïng pipÐt lo¹i ®Æc biÖt ®Ó rót bít phÇn mÉu thõa trªn v¹ch G ra cho ®Õn khi nót bÊc võa vÆn trªn ®Ønh èng N, chó ý hót nhÑ ®Ó kh«ng khÝ tho¸t ra hÕt. Lóc ®ã mÐp trªn cña mÆt khum võa ®Õn v¹ch G.

A.2.3.4 §Ó nhít kÕ trong bÓ æn nhiÖt trong thêi gian ®ñ ®Ó nhiÖt ®é mÉu ®¹t c©n b»ng (Ýt nhÊt lµ 10 phót vµ nhiÒu nhÊt lµ 30 phót).

A.2.3.5 §èi víi nhít kÕ Cannon-Fenske Opaque vµ nhít kÕ BS/IP/RF chØ cÇn më nót ë èng N vµ L, ®Ó mÉu ch¶y tù do díi t¸c dông cña träng lùc. §èi víi nhít kÕ Zeitfuchs Cross-Arm, t¹o ch©n kh«ng nhÑ ë èng N (hoÆc ¸p suÊt ë èng L) ®Ó mÆt khum mÉu ch¶y qua xiph«ng ®Õn díi v¹ch møc cña èng D trong bÇu mao qu¶n R kho¶ng 30 cm, lóc ®ã dßng díi t¸c dông cña träng lùc b¾t ®Çu ch¶y. §èi víi nhít kÕ Lantz-Zeitfuchs, t¹o ch©n kh«ng nhÑ ë èng M (hoÆc ¸p suÊt ë èng N vµ èng K ®ãng) cho ®Õn khi phÇn díi cña mÆt khum ch¶y ®Õn ®iÓm ®èi diÖn víi v¹ch tÝnh thêi gian E; sau ®ã ®Ó mÉu ch¶y tù do díi t¸c dông cña träng lùc.

A.2.3.6 §o chÝnh x¸c ®Õn 0,1 gi©y kho¶ng thêi gian cÇn ®Ó mÐp cong cña mÆt khum mÉu ch¶y tõ v¹ch E ®Õn v¹ch F nh quy ®Þnh ë ®iÒu 8 cña tiªu chuÈn nµy.

A.2.3.7 TÝnh ®é nhít theo quy ®Þnh ë ®iÒu 9.

A.2.3.8 Lµm s¹ch nhít kÕ theo quy ®Þnh ë ®iÒu 8.8.

L - 13

N - 8

D - 30

G

R

I

F

E

295

80

80

35

35

30

35

25

J

C

A
Ých thíc tÝnh b»ng milimÐt

KÝch thíc vµ d¶i ®o ®é nhít ®éng

Lo¹i	H»ng sè gÇn ®óng, mm²/s² (cSt/s)	D¶i ®o ®é nhít ®éng, mm²/s (cSt)	§êng kÝnh trong cña èng R, mm (2 %)	§êng kÝnh trong cña èng N vµ G; èng E, F vµ I, mm (5 %)	Dung tÝch bÇu A, C vµ J, ml (5 %)	Dung tÝch bÇu D, ml (5 %)
200	0,1	6 ®Õn 100	1,02	3,2	2,1	11
300	0,25	15 ®Õn 250	1,26	3,4	2,1	11
350	0,5	30 ®Õn 500	1,48	3,4	2,1	11
400	1,2	72 ®Õn 1 200	1,88	3,4	2,1	11
450	2,5	150 ®Õn 2 500	2,20	3,7	2,1	11
500	8	480 ®Õn 8 000	3,10	4,0	2,1	11
600	20	1 200 ®Õn 20 000	4,00	4,7	2,1	13

H×nh A.2.1 – Nhít kÕ Cannon-Fenske Opaque cho chÊt láng trong suèt vµ kh«ng trong suèt

Nhít kÕ ph¶i võa khÝt qua lç h×nh ch÷ nhËt (23 x 48) mm

20

95

25

M - 6

N - 15

G
Ých thíc tÝnh b»ng milimÐt

C¸c lo¹i 1 - 7

C¸c lo¹i 8 - 10

305

150

35

E

F

F

E

R

KÝch thíc vµ d¶i ®o ®é nhít ®éng

Lo¹i	H»ng sè gÇn ®óng, mm²/s² (cSt/s)	D¶i ®o ®é nhít ®éng, mm²/s (cSt)	§êng kÝnh trong cña èng R, mm (2 %)	ChiÒu dµi èng R, mm (2 %)	Dung tÝch bÇu A, C vµ J, ml (5 %)	Dung tÝch bÇu D, ml (5 %)
4	0,10	6 ®Õn 100	0,64	210	0,3	3,9
5	0,3	18 ®Õn 300	0,84	210	0,3	3,9
6	1,0	60 ®Õn 1 000	1,15	210	0,3	4,3
7	3,0	180 ®Õn 3 000	1,42	210	0,3	4,3
8	10,0	600 ®Õn 10 000	1,93	165	0,25	4,3
9	30,0	1 800 ®Õn 30 000	2,52	165	0,25	4,3
10	100,0	6 000 ®Õn 100 000	3,06	165	0,25	4,3

H×nh A.2.2 – Nhít kÕ Zeitfuchs Cross-Arm cho chÊt láng trong suèt vµ kh«ng trong suèt
K

H×nh chiÕu c¹nh

H×nh chiÕu ®øng

N - 18

K - 5

M - 18

D - 18

R

F

C

F

25

40

145

350

70

85

25

24
Ých thíc tÝnh b»ng milimÐt

KÝch thíc vµ d¶i ®o ®é nhít ®éng

Lo¹i	H»ng sè gÇn ®óng, mm²/s²(cSt/s)	D¶i ®o ®é nhít ®éng, mm²/s (cSt)	§êng kÝnh trong cña èng R, mm (2 %)	ChiÒu dµi èng R, mm (2 %)	Dung tÝch bÇu C, ml (5 %)
5	0,3	18 ®Õn 300	1,65	490	2,7
6	1,0	60 ®Õn 1 000	2,25	490	2,7
7	3,0	180 ®Õn 3 000	3,00	490	2,7
8	10,0	600 ®Õn 10 000	4,10	490	2,7
9	30,0	1 800 ®Õn 30 000	5,20	490	2,7
10	100,0	6 000 ®Õn 100 000	5,20	490	0,85

H×nh A.2.3 – Nhít kÕ lo¹i ch¶y ngîc Lantz-Zeitfuchs cho chÊt láng trong suèt
vµ kh«ng trong suèt

C

L - 15

N - 22

50 ml

320

205

10

25

75

25
Ých thíc tÝnh b»ng milimÐt

K
Dung tÝch 1ml lo¹i 1 ®Õn 9

Nót b»ng vËt liÖu phï hîp

Vßng kh¾c axit

Pipet lo¹i ®Æc biÖt

H

275

85

30

35

15

F

E

H

75,0 0,1

C

A

40
Ých thíc vµ d¶i ®o ®é nhít ®éng

Lo¹i	H»ng sè gÇn ®óng, mm²/s² (cSt/s)	D¶i ®o ®é nhít ®éng, mm²/s (cSt)	§êng kÝnh trong cña èng R, mm (2 %)	ChiÒu dµi èng R, mm (2 %)	§êng kÝnh trong t¹i E, F vµ G, mm (2 %)	Dung tÝch bÇu C, ml (5 %)
4	0,1	6 ®Õn 100	1,26	185	3,0 ®Õn 3,3	4,0
5	0,3	18 ®Õn 300	1,64	185	3,0 ®Õn 3,3	4,0
6	1,0	60 ®Õn 1 000	2,24	185	3,0 ®Õn 3,3	4,0
7	3,0	180 ®Õn 3 000	2,93	185	3,0 ®Õn 3,6	4,0
8	10	600 ®Õn 10 000	4,00	185	4,4 ®Õn 4,8	4,0
9	30	1 800 ®Õn 30 000	5,5	185	6,0 ®Õn 6,7	4,0
10	100	6 000 ®Õn 100 000	7,70	210	7,70	4,0
11	300	18 000 ®Õn 300 000	10,00	210	10,00	4,0

H×nh A.2.4 – BS/IP/RF Nhít kÕ lo¹i ch¶y ngîc èng ch÷ U cho chÊt láng kh«ng trong suèt

A.3 HiÖu chuÈn nhít kÕ

A.3.1 Ph¹m vi ¸p dông

A.3.1.1 Phô lôc nµy m« t¶ c¸c qui tr×nh vµ vËt liÖu sö dông ®Ó hiÖu chuÈn hoÆc kiÓm tra viÖc hiÖu chuÈn c¸c nhít kÕ sö dông cho ph¬ng ph¸p nµy.

A.3.2 VËt liÖu chuÈn

A.3.2.1 DÇu nhít chuÈn phï hîp víi c¸c lo¹i dÇu chuÈn ASTM cã ®é nhít ®éng gÇn ®óng nh nªu trong B¶ng A.3.1. §é nhít ®éng ®îc x¸c ®Þnh vµ cung cÊp cho tõng mÉu.

B¶ng A.3.1 – DÇu nhít chuÈn

DÇu nhít chuÈn phï hîp víi ASTM	§é nhít ®éng gÇn ®óng, mm²/s (cSt)
DÇu nhít chuÈn phï hîp víi ASTM	T¹i 40 ^oC (104 ^oF)	T¹i 50 ^oC (122 ^oF)	T¹i 100 ^oC (212 ^oF)
S 60	54	…	7,2
S 200	180	…	17
S 600	520	280	32
S 2000	1700	…	75
S 8000	6700	…	…
S 30 000	23 000	11 000	…

A.3.3 HiÖu chuÈn

A.3.3.1 HiÖu chuÈn nhít kÕ hµng ngµy b»ng dÇu nhít chuÈn  Chän tõ B¶ng 1 lo¹i dÇu chuÈn cã thêi gian ch¶y tèi thiÓu b»ng 200 gi©y t¹i nhiÖt ®é hiÖu chuÈn [th«ng thêng lµ 37,8 ^oC (100 ^oF)]. X¸c ®Þnh thêi gian ch¶y chÝnh x¸c ®Õn 0,1 gi©y theo qui tr×nh nªu ë ®iÒu 8 vµ tÝnh h»ng sè cña nhít kÕ C nh sau:

C = /t (A.3.1)

trong ®ã:

A.3.3.2 §èi víi c¸c lo¹i nhít kÕ Zeitfuchs Cross-Arm, Lantz-Zeitfuchs vµ BS/IP/RF, h»ng sè nhít kÕ kh«ng phô thuéc vµo nhiÖt ®é.

A.3.3.3 Nhít kÕ Cannon-Fenske Opaque cã thÓ tÝch cè ®Þnh cña mÉu khi rãt vµo t¹i nhiÖt ®é rãt. NÕu nhiÖt ®é cña phÐp thö kh¸c víi nhiÖt ®é rãt th× tÝnh h»ng sè nhít kÕ nh sau:

H»ng sè nhít kÕ, C_t = C_o[1 + F(T_t – T_f)] (A.3.2)

trong ®ã:

T lµ nhiÖt ®é;

F lµ hÖ sè phô thuéc cña nhiÖt ®é (xem A.3.3.4), vµ

C¸c chØ sè t, f lµ gi¸ trÞ t¹i nhiÖt ®é cña phÐp thö vµ t¹i nhiÖt ®é rãt mÉu vµo nhít kÕ.

A.3.3.4 TÝnh h»ng sè phô thuéc nhiÖt ®é theo c«ng thøc sau:

HÖ sè, F = 4V/d²h = [4V(_f  _t)]/[d²h_t(T_t  T_f)] (A.3.3)

trong ®ã:

d lµ ®êng kÝnh trung b×nh cña mÆt khum trong bÇu chøa phÝa trªn, tÝnh b»ng cm;

h lµ cét ¸p trung b×nh, tÝnh b»ng cm;

 lµ hÖ sè gi·n në nhiÖt cña mÉu gi÷a nhiÖt ®é rãt mÉu vµo nhít kÕ vµ nhiÖt ®é phÐp thö;

 lµ khèi lîng riªng, tÝnh b»ng g/cm³, vµ

chØ sè t, f theo x¸c ®Þnh ë A.3.3.3.

A.3.3.5 NÕu nhít kÕ ®îc sö dông ë vÞ trÝ kh¸c víi phßng thÝ nghiÖm, th× h»ng sè C cã thÓ ®îc hiÖu chØnh theo gia tèc träng trêng g, t¹i hai n¬i nh sau:

C₂ = (g₂/g₁) x C₁ (A.3.4)

trong ®ã:

₂

C₁ lµ h»ng sè hiÖu chuÈn trong phßng hiÖu chuÈn;

g₂ lµ gia tèc träng trêng t¹i phßng thÝ nghiÖm;

g₁ lµ gia tèc träng trêng t¹i phßng hiÖu chuÈn.

C¸c giÊy chøng nhËn cña c¸c nhít kÕ ph¶i nªu râ gi¸ trÞ gia tèc träng trêng (g) t¹i vÞ trÝ cña phßng hiÖu chuÈn. NÕu kh«ng tiÕn hµnh hiÖu chØnh theo gia tèc träng trêng th× cã thÓ g©y ra sai sè ®Õn 0,2 %.

A.3.3.6 HiÖu chuÈn nhít kÕ hµng ngµy b»ng nhít kÕ chuÈn  Chän lo¹i dÇu bÊt kú cã thêi gian ch¶y b»ng Ýt nhÊt 200 gi©y. Chän nhít kÕ chuÈn ®· biÕt h»ng sè C. Nhít kÕ nµy cã thÓ lµ nhít kÕ chñ ®· ®îc hiÖu chuÈn theo qui tr×nh "t¨ng tríc" sö dông c¸c nhít kÕ cã ®êng kÝnh lín, b¾t ®Çu b»ng níc cÊt t¹i ®é nhít chuÈn gèc (xem ASTM D 2162) hoÆc nhít kÕ hµng ngµy cïng lo¹i ®· hiÖu chuÈn so s¸nh víi nhít kÕ chñ. Trªn thÞ trêng cã s½n c¸c nhít kÕ ®· hiÖu chuÈn cña nhiÒu h·ng.

A.3.3.6.1 G¾n nhít kÕ chuÈn cïng nhít kÕ sÏ ®îc hiÖu chuÈn trong cïng bÓ æn nhiÖt vµ x¸c ®Þnh thêi gian ch¶y cña dÇu chuÈn theo qui tr×nh nªu ë ®iÒu 8.

A.3.3.6.2 TÝnh h»ng sè C nh sau:

C₁ = (t₂ x C₂)/t₁ (A.3.5)

trong ®ã:

₁

C₂ lµ h»ng sè C cña nhít kÕ chuÈn, vµ

Phô lôc B

(tham kh¶o)

B.1 X¸c ®Þnh ®iÓm ®ãng b¨ng vµ hiÖu chuÈn l¹i c¸c nhiÖt kÕ ®o ®é nhít ®éng

B.1.1 §èi víi c¸c nhiÖt kÕ ®o ®é nhít ®éng ®· hiÖu chuÈn, ®Ó ®¹t ®îc ®é chÝnh x¸c b»ng
 0,02 ^oC ( 0,04 ^oF) th× cÇn kiÓm tra ®iÓm b¨ng vµ hiÖu chØnh theo ®iÓm ®ãng b¨ng. Nªn kiÓm tra 6 th¸ng mét lÇn, ®èi víi nhiÖt kÕ míi th× trong 6 th¸ng ®Çu, mçi th¸ng kiÓm tra mét lÇn.

B.1.2 Qui tr×nh chi tiÕt ®Ó x¸c ®Þnh ®iÓm ®ãng b¨ng lµ hiÖu chuÈn l¹i c¸c nhiÖt kÕ ®îc nªu ë 6.5 cña ASTM E 77. Díi ®©y nªu c¸c quy ®Þnh cô thÓ ¸p dông cho lo¹i nhiÖt kÕ thuû ng©n, thuû tinh dïng ®Ó ®o nhít kÕ ®éng vµ kh«ng ¸p dông cho c¸c lo¹i nhiÖt kÕ kh¸c.

B.1.2.1 Sè ®äc ®iÓm ®ãng b¨ng cho c¸c nhiÖt kÕ ®o nhít kÕ ®éng ®îc lÊy trong vßng
60 phót tõ khi ®¹t nhiÖt ®é thö vµ thêi gian ®äc kh«ng Ýt h¬n 3 phót. Sè ®äc ®iÓm ®ãng b¨ng chÝnh x¸c ®Õn 0,01 ^oC hoÆc 0,02 ^oF.

B.1.2.2 Chän c¸c côc níc ®¸ s¹ch, tèt nhÊt lµ lµm tõ níc cÊt hoÆc níc tinh khiÕt. Lo¹i bá tuyÕt hoÆc c¸c chç non. Dïng níc cÊt tr¸ng c¸c côc ®¸ råi bµo hoÆc nghiÒn nhá, tr¸nh tiÕp xóc trùc tiÕp víi tay hoÆc c¸c vËt kh«ng s¹ch vÒ mÆt ho¸ häc. Cho ®¸ nghiÒn vµo thïng Dewar vµ cho thªm níc ®ñ ®Ó t¹o thµnh tuyÕt nh·o nhng võa ®ñ ®Ó kh«ng lµm næi ®¸ lªn. Khi ®¸ ®· tan, g¹n bít níc ra vµ cho thªm ®¸ vôn. Cho nhiÖt kÕ vµo ®Ó b¨ng b¸m nhÑ xung quanh th©n nhiÖt kÕ, d×m nhiÖt kÕ ®Õn ®é s©u kho¶ng mét v¹ch díi 0 ^oC (32 ^oF). Cã thÓ cÇn bäc thªm ®¸ quanh nhiÖt kÕ v× ®¸ ch¶y.

B.1.2.3 Sau Ýt nhÊt 3 phót, gâ nhÑ vµo nhiÖt kÕ, quan s¸t sè ®äc, ghi l¹i c¸c sè ®äc liªn tiÕp sau tõng phót mét, cho phÐp kh¸c nhau trong kho¶ng 1/10 v¹ch.

B.1.2.4 Ghi l¹i c¸c sè ®äc ®iÓm ®ãng b¨ng vµ so s¸nh víi c¸c sè ®äc tríc. NÕu thÊy cao h¬n hoÆc thÊp h¬n sè ®äc t¬ng øng víi lÇn hiÖu chuÈn tríc th× c¸c sè ®äc t¹i tÊt c¶ c¸c nhiÖt ®é kh¸c còng sÏ thay ®æi ®óng nh vËy.

B.1.2.5 Sö dông qui tr×nh x¸c ®Þnh ®iÓm ®ãng b¨ng nªu trong B.1.1 - B.1.2.4 ®Ó hiÖu chuÈn l¹i c¸c nhiÖt kÕ ®o ®é nhít ®éng vµ kh«ng cÇn ph¶i hiÖu chuÈn míi nhiÖt kÕ theo ®é chÝnh x¸c ghi trong thiÕt kÕ cña nã.

B.1.3 Chó ý, khi kh«ng sö dông, c¸c nhiÖt kÕ ®o ®é nhít ®éng ph¶i ®îc gi÷ th¼ng ®øng, tr¸nh sù ph©n líp cña thuû ng©n.

B.1.4 Chó ý, dïng kÝnh lóp phï hîp ®Ó ®äc chÝnh x¸c ®Õn 1/5 v¹ch chia c¸c sè ®äc cña nhiÖt kÕ. C¸c nhiÖt kÕ nµy lµ ®iÓn h×nh dïng trong bÓ æn nhiÖt cña phÐp ®o ®é nhít ®éng (cho phÐp nh×n tõ phÝa tríc), ®äc sè ®äc cña nhiÖt kÕ b»ng c¸ch h¹ thÊp nhiÖt kÕ sao cho ®Çu cét thuû ng©n n»m díi bÒ mÆt chÊt láng kho¶ng tõ 5 mm ®Õn 15 mm. Chó ý ®¶m b¶o r»ng kho¶ng kÐo dµi trªn cña nhiÖt kÕ n»m trªn n¾p bÓ æn nhiÖt, nÕu phÇn nµy cã nhiÖt ®é cao hoÆc thÊp h¬n nhiÖt ®é xung quanh th× cã sai sè lín, cã thÓ lªn ®Õn mét hoÆc hai v¹ch cña nhiÖt kÕ. Cã thÓ dïng kÝnh ®äc s¸ch ®Ó ®äc, ®¶m b¶o ®äc ®îc chÝnh x¸c ®Õn 1/5 v¹ch chia.
^{______________________________________}

Каталог: B WEB -> userfiles -> files
files -> TIÊu chuẩn việt nam tcvn 141 : 2008
files -> T I ª uchu è n V i ö t n a m tcvn 7493 : 2005

tải về 163.84 Kb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: