b) Vì sao lại nói những cuộc nổi dậy này “là những tiếng súng báo hiệu cho cuộc khởi nghĩa toàn quốc, là bước đầu đấu tranh bằng vũ lực của các dân tộc Đông Dương”?
c) Nêu nguyên nhân nhân thất bại, bài học kinh nghiệm của ba sự kiện trên.
Trình bày hoàn cảnh lịch sử, nội dung cơ bản và ý nghĩa của Hội nghị Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương lần thứ VIII (5 – 1941) tại Pác Bó (Cao Bằng). Những nội dung đó đã được Đảng triển khai và thực hiện như thế nào để đưa tới thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945?
Căn cứ vào tình hình như thế nào mà Đảng Cộng sản Đông Dương đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên trên hết, và chủ trương thành lập Mặt trận Việt Minh? Điều này để lại bài học kinh nghiệm gì cho hiện nay?
Nêu nội dung chủ trương khởi nghĩa vũ trang được đề ra trong Hội nghị Trung ương lần thứ VIII (5 – 1941). Bằng những kiến thức lịch sử từ năm 1941 đến 1945, hãy chứng minh tính đúng đắn của chủ trương đó.
Tại sao đến tháng 2 – 1941, Nguyễn Ái Quốc mới về nước? Vai trò của Nguyễn Ái Quốc tại Hội nghị lần VIII Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương (5 – 1941) được thể hiện như thế nào?
Tại sao Đảng cộng sản Đông Dương lại chủ chương thành lập Mặt trận Việt Minh? Từ khi Mặt trận Việt Minh ra đời, các phong trào đấu tranh Cách mạng của nhân dân ta phát triển như thế nào?
Phân tích vai trò của Mặt trận Việt Minh đối với thắng lợi của cách mạng tháng Tám năm 1945.
Bằng những sự kiện lịch sử có chọn lọc của cách mạng Việt Nam trong giai đoạn tháng 5 – 1941 đến tháng 6 – 1945, anh (chị) hãy chứng minh Mặt trận Việt Minh đã chuẩn bị đầy đủ mọi điều kiện để dẫn đến thắng lợi của Cách mạng tháng Tám (1945).
Từ năm 1941 đến 1945, lực lượng chính trị và lực lượng vũ trang của cách mạng đã được xây dựng và phát triển như thế nào?
Trong tình hình lịch sử nào của thời kỳ 1939 – 1945, Đảng ta lại đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu? Phân tích ý nghĩa của chủ trương này. Chủ trương này có mâu thuẩn với mục tiêu chống đế quốc và chống phong kiến được đề ra trong Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng năm 1930 không? Vì sao?
(Đề thi HSG cấp THPT, tỉnh Thừa Thiên Huế, năm 2005)
Qua thời kỳ 1939 – 1945, Đảng Cộng sản Đông Dương và nhân dân ta đã chuẩn bị cho một cuộc tổng khởi nghĩa vũ trang như thế nào? Phân tích mối quan hệ giữa chuẩn bị lâu dài và chớp thời cơ trong Cách mạng tháng Tám năm 1945.
Thí sinh hãy hoàn thiện bảng so sánh hai hình thức tổ chức Mặt trận dân tộc thống nhất, theo mẫu dưới đây:
Trình bày rõ sự khác biệt trong chủ trương chuyển hướng đấu tranh của Đảng thời kì 1939 – 1945 so với thời kì 1936 – 1939.
Chủ trương tập hợp rộng rãi lực lượng dân tộc, xây dựng mặt trận thống nhất do Hội nghị lần thứ VI (11 – 1939) và Hội nghị lần thứ VIII (5 – 1941) Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương đề ra như thế nào?
(Đề thi tuyển sinh Đại học, Cao đẳng năm 2003)
Hội nghị lần thứ VI (11 – 1939) và lần thứ VIII (5 – 1941) của Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương đã quyết định chuyển hướng chỉ đạo chiến lược cách mạng, giương cao ngọn cờ giải phóng dân tộc…Tại sao lại có quyết định như vậy?
So sánh Hội nghị Trung ương lần VI (11 – 1939) và Hội nghị Trung ương lần Đảng thứ VIII (5 – 1941) của Đảng Cộng sản Đông Dương theo các nội dung sau: kẻ thù, nhiệm vụ cách mạng, khẩu hiệu, mặt trận, hình thức đấu tranh và nêu nhận xét.
Nêu rõ chủ trương của Đảng Cộng sản Đông Dương đề ra trong Hội nghị Trrung ương lần thứ VIII (5 – 1941), so với Hội nghị Trung ương lần VI (9 – 1939) có gì mới?
Có ý kiến cho rằng, đến Hội nghị Trung ương lần VIII (5 – 1941) thì những hạn chế, thiếu sót của Luận cương chính trị (10 – 1930) mới được khắc phục hoàn toàn. Những sự kiện nào xác nhận ý kiến trên là đúng?
16. CAO TRÀO KHÁNG NHẬT CỨU NƯỚC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG TÁM NĂM 1945. NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HOÀ RA ĐỜI
Giữa tháng 8 – 1945, Nhật hoàng tuyên bố đầu hàng Đồng minh, quân đội Nhật Bản ở Đông Dương cùng Chính phủ thân Nhật Trần Trọng Kim hoang mang tan rã. Thời cơ tổng khởi nghĩa đã tới. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương, nhân dân cả nước khởi nghĩa giành chính quyền. Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà được thành lập.
Bình luận câu nói sau đây của lãnh tụ Hồ Chí Minh trên cơ sở phân tích bối cảnh lịch sử của nước ta trước khi Cách mạng tháng Tám bùng nổ: “Lúc này thời cơ thuận lợi đã tới, dù hy sinh tới đâu, dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho được độc lập”
Anh (chị) hãy chọn và phân tích một sự kiện lịch sử trong tiến trình lịch sử Việt Nam trước 1958 để thấy được tầm quan trọng của thời cơ trong cuộc chiến đấu chống xâm lược.
(Đề thi HSG Quốc gia, bảng A, năm 1997)
Trình bày các sự kiện xảy ra trên thế giới có quan hệ đến việc Đảng Cộng sản Đông Dương nhận biết thời cơ và quyết tâm thực hiện trong Cách mạng tháng Tám năm 1945.
Trình bày tác động của hai sự kiện lịch sử sau đây đối với cách mạng Việt nam thời kỳ 1939 – 1945:
- Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ (9 – 1939)
- Phát xít Nhật đầu hàng Đồng minh (8 – 1945)
(Đề thi tuyển sinh Đại học năm 2008)
Những thắng lợi của quân Đồng minh trong việc tiêu diệt phát xít Nhật và tác động của những thắng lợi đó đối với Việt Nam năm 1945?
(Đề thi tuyển sinh Đại học, Cao đẳng năm 2006)
Phân tích thời cơ chủ quan và khách quan trong Cách mạng tháng Tám. Đảng ta và Hồ Chí Minh đã chớp thời cơ phát động quần chúng nổi dậy giành chính quyền như thế nào?
1. Hoàn cảnh lịch sử và sự phát triển của cao trào kháng Nhật cứu nước. Ý nghĩa của cao trào cách mạng đó đối với Tổng khởi nghĩa tháng Tám 1945?
2. Hồ Chí Minh, Trung ương Đảng và Tổng bộ Việt Minh đã thực hiện những chủ trương gì để Việt Nam với tư cách là nước độc lập đón tiếp quân đồng minh vào giải giáp quân đội Nhật?
(Đề thi tuyển sinh Đại học, Cao đẳng năm 2005)
Vì sao Nhật đảo chính Pháp ngày 9 tháng 3 năm 1945? Bọn thực dân Pháp ở Đông Dương đã bị nhục nhã ra sao?
Đảng Cộng sản Đông Dương đã có những chủ trương và khẩu hiệu gì để lãnh đạo nhân dân ta thực hiện cao trào kháng Nhật cứu nước? (Trình bày dưới dạng biểu bảng)
Thời gian
Chủ trương
Khẩu hiệu
Bối cảnh lịch sử và nội dung của Chỉ thị “Nhật – Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”. Việc thực hiện bản Chỉ thị đó trong thời kỳ tiền khởi nghĩa như thế nào và có tác dụng gì đối với tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945?
Trình bày hoàn cảnh lịch sử và nội dung Hội nghị toàn quốc của Đảng Cộng sản Đông Dương và Quốc dân đại hội họp ở Tân Trào tháng 8 năm 1945.
Cuộc khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền từng phần tiến lên Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong toàn quốc của nhân dân Việt Nam năm 1945 đã diễn ra như thế nào?
Trình bày tóm tắt thắng lợi đầu tiên có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với sự phát triển của lịch sử dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương.
Trình bày nguyên nhân bùng nổ và diễn biến Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945.
Con đường cách mạng bạo lực của quần chúng: kết hợp giữa đấu tranh chính trị và đấu tranh vũ trang để đi đến giành thắng lợi trong Cách mạng tháng Tám 1945 như thế nào?
Trình bày những hiểu biết của anh (chị) về quá trình ra đời, phát triển và vai trò của lực lượng chính trị và vũ trang trong Cách mạng tháng Tám năm 1945.
(Đề thi HSG cấp THPT, TP.Hồ Chí Minh, năm 2000)
Nêu những mốc lịch sử quan trọng trong thời kì cách mạng 1939 – 1945? Tác dụng của những mốc lịch sử đó đối với thắng lợi của Cách mạng tháng Tám và khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ Cộng hoà.
Trình bày nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của Cách mạng tháng Tám năm 1945.
Quá trình khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền trong toàn quốc của nhân dân Việt Nam năm 1945:
Nêu đặc điểm nổi bật.
Trình bày những nét chính về diễn biến của quá trình đó.
Thí sinh hãy hoàn thiện bảng so sánh hai phong trào cách mạng từ năm 1941 đến tháng 3 – 1945 và phong trào cách mạng từ tháng 3 – 1945 đến tháng 8 – 1945.
Phong trào cách mạng
từ 1941 đến tháng 3 – 1945
Phong trào cách mạng
từ tháng 3 – 1945 đến tháng 8 – 1945
Bối cảnh lịch sử
Mục tiêu đấu tranh
Biện pháp cách mạng
Trong các nhóm kiến thức dưới đây, hãy chọn ra ba kiến thức của mỗi nhóm có liên quan và giải thích ngắn gọn mối quan hệ đó.
1- Khởi nghĩa Nam Kỳ, khởi nghĩa Bắc Sơn, khởi nghĩa Ba Tơ, binh biến Đô Lương.
2- Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ VI (11 – 1939), Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ VII (11 – 1940), Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ VIII (5 – 1941), Hội nghị toàn quốc của Đảng (13 – 8 – 1945).
3- Nhật đảo chính Pháp (9 – 3 – 1945), Nhật đầu hàng Đồng minh không điều kiện (8 – 1945), Hội nghị Ban Thường vụ Trung ương Đảng (9 – 3 – 1945), Chỉ thị “Nhật Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta” (12 – 3 – 1945).
4- Nhật đảo chính Pháp (9 – 3 – 1945), Nhật đầu hàng đồng minh không điều kiện (8 – 1945); Hội nghị toàn quốc của Đảng (13 – 8 – 1945), Quân lệnh số 1 (13 – 8 – 1945).
Sau đây là bảng kê một số sự kiện quan trọng trong tiến trình lịch sử Việt Nam từ năm1939 đến 1945:
STT
Thời gian
Tên sự kiện
1
11 – 1939
2
27 – 9 – 1940
3
9 – 1940
4
23 – 11 – 1940
5
13 – 1 – 1941
6
28 – 1 – 1941
7
10 đến 19 – 5 – 1941
8
9 – 3 – 1945
9
13 đến 15 – 8 – 1945
Hãy hoàn thành nội dung theo yêu cầu của bảng trên.
Chọn và phân tích 3 sự kiện quan trọng nhất, có ý nghĩa quyết định trong việc chuẩn bị tiến tới Cách mạng tháng Tám.
(Đề thi HSG cấp THPT, TP.Hồ Chí Minh, năm 2003)
Có ý kiến cho rằng, Cách mạng tháng Tám năm 1945 thắng lợi là “sự ăn may” vì nó diễn ra trong điều kiện “trống vắng quyền lực”. Theo anh (chị), nhận xét đó có đúng không? Hãy lí giải và chứng minh.
Khi đánh giá về tính chất của Cách mạng tháng Tám năm 1945 tại Việt Nam, có ý kiến cho rằng đây là một cuộc “Cách mạng xã hội chủ nghĩa”. Anh (chị) có nhất trí với ý kiến đó không? Hãy giải thích vì sao?
Cách mạng tháng Tám 1945 ở Việt Nam có phải là một cuộc cách mạng bạo lực không? Tại sao?
(Đề thi HSG Quốc gia năm 2009)
Lập bảng so sánh những vấn đề cơ bản của Cách mạng tháng Tám năm 1945 (mục đích, nhiệm vụ, lãnh đạo, lực lượng tham gia, kết quả) với nội dung của Chính chương vắn tắt, Sách lược vắn tắt của Nguyễn Ái Quốc khởi thảo 1930. Trên cơ sở đó, hãy xác định tính chất của cuộc cách mạng này.
Vì sao chỉ có ba nước Inđônêxia, Việt Nam và Lào tuyên bố độc lập vào tháng 8 – 1945, trong khi đó ở các nước khác trong khu vực Đông Nam Á đã giành được độc lập ở mức độ thấp hơn?
So sánh cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam với cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945 ở Inđônêxia theo các nội dung sau: mục tiêu cách mạng, lực lượng lãnh đạo, lực lượng tham gia, tính chất, kết quả và ý nghĩa lịch sử.
So sánh cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam với cuộc Cách mạng năm 1932 ở Xiêm (Thái Lan) theo các nội dung sau: mục tiêu cách mạng, lực lượng lãnh đạo, lực lượng tham gia, tính chất, kết quả và ý nghĩa lịch sử.
Bàn về thắng lợi của Cách mạng tháng Tám (1945), có ý kiến cho rằng: Đảng ta không những có đường lối chủ trương đúng đắn mà còn nhận thức đúng thời cơ và kiên quyết hành động cách mạng. Bằng những sự kiện lịch sử đã học thời kỳ 1939 – 1945, hãy trình bày tình hình này.
Chứng minh sự lãnh đạo kịp thời và sáng tạo của Đảng Cộng sản Đông Dương và lãnh tụ Hồ Chí Minh trong Cách mạng tháng Tám (1945).
(Đề thi HSG cấp THPT, tỉnh Thừa Thiên Huế, năm 2001)
Bằng những sự kiện tiêu biểu của lịch sử dân tộc trong giai đoạn 1939 – 1945, anh (chị) hãy làm sáng tỏ nhận định: “Cách mạng tháng Tám thành công chính là do sự kết hợp giữa sự chuẩn bị lâu dài và sự chớp thời cơ của Đảng và nhân dân ta”.
(Đề thi HSG cấp THPT, TP.Hồ Chí Minh, năm 2004)
Bằng những dẫn chứng lịch sử cụ thể, anh (chị) hãy chứng minh Cách mạng tháng Tám 1945 là biểu tượng sáng ngời về tinh thần chủ động sáng tạo của Đảng ta và lãnh tụ Hồ Chí Minh.
(Đề thi HSG cấp THPT thủ đô Hà Nội, năm 2004)
Cách mạng Tháng Tám 1945 đã để lại những bài học kinh nghiệm quý báu nào cho cách mạng Việt Nam? Trên cơ sở những bài học kinh nghiệm này, anh (chị) hãy chứng minh một bài học kinh nghiệm đã được vận dụng trong các cuộc kháng chiến chống Pháp (1945 – 1954) và chống Mỹ (1954 – 1975) của nhân dân ta.
(Đề thi HSG cấp THPT, tỉnh Thừa Thiên Huế, năm 2007)
Bằng những sự kiện lịch sử có chọn lọc, hãy làm rõ công lao của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với cách mạng Việt Nam trong giai đoạn từ năm 1920 đến năm 1945. Theo anh (chị), công lao nào lớn nhất? Vì sao?
Sách giáo khoa lịch sử lớp 12 tập 2, NXBGD năm 1992 có đoạn viết về bài học kinh nghiệm của Cách mạng tháng Tám năm 1945:
“Nắm vững và vận dụng sáng tạo quan điểm bạo lực cách mạng và khởi nghĩa vũ trang, kết hợp đấu tranh vũ trang với đấu tranh chính trị; kết hợp chiến tranh du kích, đấu tranh chính trị và khởi nghĩa từng phần ở nông thôn với đấu tranh chính trị và khởi nghĩa ở đô thị để khi có thời cơ thì phát động toàn dân khởi nghĩa giành chính quyền.”
Hãy trình bày ý kiến của anh (chị) về nhận định trên và lấy dẫn chứng lịch sử để chứng minh cho lập luận của mình.
(Đề thi HSG cấp THPT, Hà Nội, năm 2005)
Những Nghị quyết quan trọng của Đảng Cộng sản trong thời kì Cách mạng 1939 – 1945? Phân tích một Nghị quyết có tác dụng dẫn đến việc vận động toàn quân, toàn dân đứng lên Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong toàn quốc?
Bằng những sự kiện có chọn lọc trong 15 năm đấu tranh giành chính quyền của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam (1930 – 1945), anh (chị) hãy phân tích và chứng minh nhận định sau đây: “Cách mạng tháng Tám năm 1945 là một điểm nút, đường dẫn điểm nút ấy được khởi đầu bằng sự thành lập của Đảng năm 1930, để có cao trào 1930 – 1931 và cùng trên một sợi dây liên mạch dẫn tới cao trào 1936 – 1939, đặc biệt là cao trào 1939 – 1945. Những thắng lợi của cao trào 1939 – 1945 chính là có những thắng lợi và bài học của cao trào 1930 – 1931 và 1936 – 1939 gộp lại.”
(Đề thi HSG cấp THPT, TP.HCM, năm 2003)
Qua việc trình bày những sự kiện chủ yếu trong phong trào cách mạng 1930 – 1931, cuộc vận động dân chủ 1936 – 1939 và cuộc vận động giải phóng dân tộc 1939 – 1045, nêu rõ các cuộc đấu tranh này đã dẫn tới thắng lợi của Cách mạng tháng Tám 1945.
Bằng những sự kiện lịch sử có chọn lọc, hãy chứng minh: Những thắng lợi của cách mạng tháng Tám (1945) là kết quả của quá trình chuẩn bị trực tiếp từ 1939 đến 1945 và kịp thời chớp lấy thời cơ của Đảng Cộng sản Đông Dương và nhân dân Việt Nam.
Nêu những nội dung cơ bản nổi bật nhất và ý nghĩa lịch sử của các thời kỳ cách mạng sau: 1930 – 1931, 1932 – 1935, 1936 – 1939.
Anh (chị) hãy nêu những sự kiện tiêu biểu trong tiến trình lịch sử Việt Nam từ năm 1930 đến năm 1945. Hãy phân tích một sự kiện tiêu biểu nhất có ảnh hưởng đến giai đoạn lịch sử trong những giai đoạn tiếp theo.
(Đề thi HSG Quốc gia, bảng B, năm 2000)
Lập bảng so sánh ba thời kì lịch sử: 1930 – 1931, 1936 – 1939, 1939 – 1945 về chủ trương lớn, tên tổ chức mặt trận, hình thức – phương pháp cách mạng, kết quả.
Phân tích những điểm chung và những nét khác nhau của các thời kì cách mạng từ 1930 đến 1945.
Từ năm 1930 đến năm 1945, Đảng Cộng sản đã giải quyết hai nhiệm vụ chống đế quốc và chống phong kiến như thế nào? Phân tích sự sáng tạo của Đảng trong việc giải quyết hai nhiệm vụ đó.
Lợi dụng mâu thuẫn trong hàng ngũ kẻ thù, tập hợp mọi tầng lớp yêu nước xây dựng khối đoàn kết toàn dân trong các Mặt trận dân tộc thống nhất, được Đảng Cộng sản xúc tiến như thế nào trong giai đoạn cách mạng 1930 – 1945?
Trình bày về vấn đề tổ chức Mặt trận dân tộc thống nhất từ năm 1930 đến năm 1945. Anh (chị) có nhận định gì về vấn đề này.
(Đề thi HSG cấp THPT, TP.Hồ Chí Minh, năm 1999)
Trong “Tuyên ngôn độc lập” (2 – 9 – 1945) có đoạn viết: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập”. Căn cứ vào những cơ sở nào mà Hồ Chí Minh đã khẳng định như vậy? (Lịch sử lớp 12, tập II, NXB Giáo dục Hà Nội, 1999, trang 65)
(Đề thi HSG cấp THPT, tỉnh Thừa Thiên Huế, năm 2005)
Trình bày nội dung cơ bản của bản Tuyên ngôn độc lập (2 – 9 – 1945).
(Đề HSG cấp THPT, TP.Hồ Chí Minh, năm 2001)
Trong Cách mạng tháng Tám năm 1945, Đảng ta đã vận dụng những bài học kinh nghiệm gì từ phong trào cách mạng 1930 – 1931 và phong trào dân chủ 1936 – 1939?
(Đề thi HSG cấp THPT, TP.Hồ Chí Minh, năm 2009)
Từ cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc trong giai đoạn 1930 – 1945, nhân dân ta đã đúc kết được những bài học kinh nghiệm gì?
(Đề thi HSG cấp THPT, thủ đô Hà Nội, năm 2002)
17. NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HOÀ TỪ SAU NGÀY 2 – 9 – 1945 ĐẾN TRƯỚC NGÀY 19 – 12 – 1946
Trong hơn một năm đầu sau Cách mạng tháng Tám, cách mạng nước ta đứng trước muôn vàn khó khăn thử thách, có giải quyết được thì thành quả cách mạng mới được giữ vững và phát huy. Xây dựng chính quyền cách mạng, phát huy thuận lợi, khắc phục khó khăn, đấu tranh chống ngoại xâm, nội phản, bảo vệ chính quyền...là những nhiệm vụ cấp bách của Đảng, Chính phủ và nhân dân ta.
Trình bày những thuận lợi cơ bản của Việt Nam sau Cách mạng tháng Tám. Nhiệm vụ củng cố chính quyền dân chủ nhân dân được thực hiện như thế nào trong năm 1946?
(Đề thi tuyển sinh Đại học, Cao đẳng năm 2006)
Tại nước Nga Xô viết, cuộc đấu tranh để bảo vệ, củng cố và giữ vững chính quyền trong năm đầu tiên sau thắng lợi của Cách mạng tháng Mười (1917) đã được thực hiện với chủ trương của Đảng Bônsêvích như thế nào?
Tại Việt Nam, cuộc đấu tranh để bảo vệ độc lập dân tộc, củng cố và giữ vững chính quyền trong năm đầu tiên sau thắng lợi của Cách mạng tháng Tám (1945) đã được thực hiện với chủ trương của Đảng Cộng sản Việt Nam như thế nào?
Anh (chị) hãy xác định nguyên nhân chung đã dẫn đến sự thắng lợi trong công cuộc đấu tranh để bảo vệ độc lập dân tộc và giữ vững chính quyền của nhân dân hai nước trên.
Trên cơ sở trình bày nét chính tình hình nước ta ở thời gian đầu sau Cách mạng tháng Tám – 1945, hãy phân tích những sự kiện làm cho tình thế nước ta lúc đó trở nên hết sức hiểm nghèo.
(Đề thi HSG Quốc gia, bảng A, năm 2003)
Trình bày những biện pháp của Đảng Cộng sản Đông Dương và Chính phủ ta nhằm củng cố chính quyền nhân dân và giải quyết những khó khăn trước mắt. Nêu kết quả và ý nghĩa.
Anh (chị) hãy nêu những khó khăn của nước ta sau Cách mạng tháng Tám 1945 và phân tích những khó khăn làm cho nước ta đứng trước tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”. Những đối sách của Đảng và Chính phủ trước tình thế đó?
Phân tích vai trò của Đảng Cộng sản Đông Dương và Chủ tịch Hồ Chí Minh trong cuộc đấu tranh nhằm bảo vệ chính quyền, giữ vững độc lập dân tộc những năm đầu tiên sau Cách mạng tháng Tám (2 – 9 – 1945 đến 19 – 12 – 1946).
Tại sao chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà quyết định ký với chính phủ Cộng hoà Pháp Hiệp định sơ bộ 6 – 3 – 1946? Nêu nội dung cơ bản và ý nghĩa của Hiệp định.
Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược Nam Bộ vào cuối năm 1945:
+ Bối cảnh lịch sử.
+ Sơ lược diễn biến.
+ Cả nước hướng về Nam Bộ như thế nào?
+ Tác dụng và ý nghĩa.
Tại sao Tưởng và Pháp ký với nhau Hiệp ước Hoa – Pháp ngày 28 – 2 – 1946? Đảng và Chính phủ ta thực hiện sách lược gì trước tình thế do Hiệp ước đó đặt ra?
(Đề thi tuyển sinh Đại học, Cao đẳng năm 2003)
Chủ tịch Hồ Chí Minh giải quyết mối quan hệ Việt – Pháp bằng con đường hòa bình từ ngày 6 –3 – 1946 đến trước ngày 19 – 12 – 1946?
(Đề thi tuyển sinh Đại học, Cao đẳng năm 2006)
Trình bày chủ trương và biện pháp của Đảng Cộng sản Đông Dương và Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà đối phó với Pháp và Tưởng trong thời gian trước và sau Hiệp định sơ bộ (6 – 3 –1946) có gì khác nhau? Tại sao có sự khác nhau đó?
Nêu những sự kiện tiêu biểu về xây dựng chính quyền, đấu tranh chống thù trong và giặc ngoài, bảo vệ chính quyền cách mạng trong năm đầu sau Cách mạng tháng Tám (1945 – 1946). Để giành được thắng lợi trong việc xây dựng và bảo vệ chính quyền, giữ gìn độc lập dân tộc thì ngoài sự lãnh đạo đúng đắn, tài tình của Đảng và chủ tịch Hồ Chí Minh, theo anh (chị) còn có nguyên nhân nào khác rất quan trọng? Vì sao?
Nêu những hoạt động chủ yếu của Chủ tịch Hồ Chí Minh (từ tháng 9 – 1945 đến tháng 12 – 1946) trong công cuộc xây dựng đất nước và đấu tranh bảo vệ độc lập dân tộc.
(Đề thi tuyển sinh Cao đẳng năm 2008)
18. NHỮNG NĂM ĐẦU CỦA CUỘC KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC CHỐNG THỰC DÂN PHÁP (1946 – 1950)
Do hành động phá hoại Hiệp định Sơ bộ (4/3/1946) và Tạm ước (14 – 9 – 1946) nhằm đẩy nhanh đi tới chiến tranh của thực dân Pháp, ta đã chủ động phản động cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp (1946 – 1954). Với đường lối kháng chiến đúng đắn, từ năm 1950, ta đã xây dựng lực lượng về mọi mặt, chuẩn bị cho cuộc chiến đấu lâu dài và bước đầu giành thắng lợi quan trọng trong các chiến dịch Việt Bắc thu – đông năm 1947 và Biên giới thu – đông năm 1947.
Tại sao Đảng và Chính phủ phát động phong trào toàn quốc kháng chiến chống thực dân Pháp vào ngày 19 – 12 – 1946? Nêu ngắn gọn đường lối kháng chiến do Đảng ta đề ra trong những năm 1946 – 1947.
(Đề thi tuyển sinh Đại học năm 2008)
Trình bày hoàn cảnh bùng nổ cuộc kháng chiến chống Pháp. Phân tích nội dung cơ bản và tác dụng của “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến” của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Anh (chị) hãy dùng các sự kiện lịch sử cụ thể để minh hoạ câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Chúng ta muốn hoà bình, chúng ta phải nhân nhượng. Nhưng chúng ta càng nhân nhượng, thực dân Pháp càng lấn lướt tới, vì chúng quyết tâm cướp nước ta một lần nữa”.
Vì sao trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, quân và dân ta phải thực hiện phương châm đánh lâu dài?
(Đề thi học sinh giỏi Quốc gia năm 2009)
Anh (chị) hiểu chính sách “Tiêu thổ kháng chiến” có nghĩa là gì? Trong lịch sử kháng chiến chống ngoại xâm ở nước ta thời cận đại, triều đại nào đã cho thực hiện chính sách này? Thực hiện chính sách này có tác dụng gì?
Tại sao cuộc kháng chiến chống Pháp lại diễn ra ở các đô thị? Trình bày tóm tắt diễn biến, ý nghĩa cuộc chiến đấu ở các đô thị phía Bắc vĩ tuyến 16 mở đầu kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp.
Trình bày chiến dịch Việt Bắc thu – đông năm 1947: nguyên nhân bùng nổ, tóm lược diễn biến, kết quả. Tại sao chiến thắng của nhân dân ta trong chiến dịch Việt Bắc lại có một ý nghĩa vô cùng to lớn tạo nên bước ngoặt trong tiến trình cuộc kháng chiến chống Pháp?
Chứng minh: Thực dân Pháp đã vô cùng thâm độc khi mở chiến dịch Việt Bắc còn quân dân ta rất sáng suốt tổ chức bẻ gẫy cuộc tấn công của địch.
Cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện của ta được đẩy mạnh như thế nào sau chiến thắng Việt Bắc thu – đông năm 1947?
Chiến dịch Biên giới thu – đông năm 1950:
Hoàn cảnh, âm mưu của địch.
Chủ trương của Ta.
Diễn biến, kết quả.
Về ý nghĩa, chiến dịch Biên giới thu đông 1950 có gì khác với chiến dịch Việt Bắc thu – đông 1947?
Tại sao lại khẳng định từ chiến thắng Việt Bắc thu – đông 1947 đến chiến thắng Biên giới thu – đông 1950 là một bước phát triển của cuộc kháng chiến?
Hãy nêu những tấm gương chiến đấu dũng cảm trong trận đánh Đông Khê của chiến dịch Biên giới thu – đông 1950 của quân dân ta? Hành động cụ thể của họ?
Điền vào các ô trống trong bảng được thiết kế theo mẫu dưới đây các ý chính, cơ bản nhất để làm rõ 4 nội dung liên quan đến chiến dịch Việt Bắc (1947) và chiến dịch Biên giới (1950) do quân và dân ta tiến hành trong cuộc kháng chiến chống Pháp:
