VÊN §Ò CHUNG
XuÊt khÈu n«ng l©m thñy s¶n cña ViÖt Nam
5 th¸ng ®Çu n¨m 2014
Theo thèng kª cña Trung t©m Tin häc vµ Thèng kª, kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng l©m thuû s¶n th¸ng 5 íc ®¹t 2,278 tû USD, ®a gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña ngµnh 5 th¸ng ®Çu n¨m 2014 lªn 12,12 tû USD, t¨ng 10,4% so víi cïng kú n¨m 2013. Trong ®ã, gi¸ trÞ xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng n«ng s¶n chÝnh íc ®¹t 5,94 tû USD, t¨ng 5,1%; Gi¸ trÞ xuÊt khÈu thuû s¶n íc ®¹t 2,83 tû USD, t¨ng 25%; Gi¸ trÞ xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng l©m s¶n chÝnh íc ®¹t 2,46 tû USD, t¨ng 13,8% so víi cïng kú n¨m 2013.
XuÊt khÈu
Thñy s¶n tiÕp tôc gi÷ vai trß xuÊt khÈu chñ ®¹o trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu víi gi¸ trÞ xuÊt khÈu thñy s¶n th¸ng 5 íc ®¹t 552 triÖu USD, ®a gi¸ trÞ xuÊt khÈu 5 th¸ng ®Çu n¨m ®¹t 2,83 tû USD, t¨ng 25% so víi cïng kú n¨m 2013. Hoa Kú vÉn duy tr× ®îc vÞ trÝ lµ thÞ trêng nhËp khÈu hµng ®Çu cña thñy s¶n ViÖt Nam, chiÕm 23,64% tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu. XuÊt khÈu thñy s¶n sang thÞ trêng nµy 4 th¸ng ®Çu n¨m ®¹t 538,65 triÖu USD, t¨ng 67,02% so víi cïng kú n¨m 2013. Bèn th¸ng ®Çu n¨m, xuÊt khÈu thñy s¶n sang hÇu hÕt c¸c thÞ trêng tiªu thô lín kh¸c ®Òu t¨ng m¹nh nh NhËt B¶n, Hµn Quèc vµ Trung Quèc víi møc t¨ng t¬ng øng ®¹t 13,06%, 53,33% vµ 47,51%.
Ngµnh tiªu tiÕp tôc t¨ng trëng m¹nh víi khèi lîng xuÊt khÈu tiªu 5 th¸ng ®Çu n¨m ®¹t 92 ngh×n tÊn víi gi¸ trÞ 645 triÖu USD, t¨ng 33,6% vÒ khèi lîng vµ t¨ng 42,3% vÒ gi¸ trÞ. XuÊt khÈu tiªu sang thÞ trêng Hoa Kú, Singapo vµ Ên §é t¨ng m¹nh - 3 thÞ trêng lín nhÊt cña ViÖt Nam trong 4 th¸ng ®Çu n¨m 2014, chiÕm 40,6% thÞ phÇn. ThÞ trêng Hoa Kú t¨ng 34,49% vÒ khèi lîng vµ t¨ng 39,12% vÒ gi¸ trÞ. ThÞ trêng Singapo t¨ng gÊp 2,8 lÇn vÒ lîng vµ h¬n 3,4 lÇn vÒ gi¸ trÞ (chiÕm 18,53% thÞ phÇn); Ên §é t¨ng gÊp h¬n 2 lÇn c¶ vÒ lîng vµ gi¸ trÞ (chiÕm 9,47% thÞ phÇn). §¸ng chó ý lµ thÞ trêng Pakistan cã tèc ®é t¨ng m¹nh nhÊt, gÊp gÇn 4 lÇn so víi 4 th¸ng ®Çu n¨m 2013.
Trong khi ®ã, xuÊt khÈu cµ phª íc ®¹t 154 ngh×n tÊn víi gi¸ trÞ ®¹t 336 triÖu USD, ®a khèi lîng xuÊt khÈu cµ phª 5 th¸ng ®Çu n¨m íc ®¹t 966 ngh×n tÊn vµ 1,96 tû USD, t¨ng 36,7% vÒ khèi lîng vµ t¨ng 29% vÒ gi¸ trÞ so cïng kú n¨m 2013. §øc vµ Hoa Kú tiÕp tôc lµ hai thÞ trêng tiªu thô cµ phª lín nhÊt cña ViÖt Nam trong 4 th¸ng ®Çu n¨m 2014 víi thÞ phÇn lÇn lît lµ 14,08% vµ 9,62%. ThÞ trêng BØ vµ Ph¸p cã tèc ®é t¨ng m¹nh nhÊt, gÊp h¬n 2 lÇn vÒ lîng so víi 4 th¸ng ®Çu n¨m 2013.
Khèi lîng h¹t ®iÒu xuÊt khÈu th¸ng 5 íc ®¹t 23 ngh×n tÊn víi gi¸ trÞ 151 triÖu USD, ®a khèi lîng xuÊt khÈu 5 th¸ng ®Çu n¨m 2014 ®¹t 98 ngh×n tÊn víi 618 triÖu USD, t¨ng 10,8% vÒ khèi lîng vµ t¨ng 11,5% vÒ gi¸ trÞ so víi cïng kú n¨m 2013. Hoa Kú, Trung Quèc vµ Hµ Lan vÉn duy tr× lµ 3 thÞ trêng nhËp khÈu ®iÒu lín nhÊt cña ViÖt Nam chiÕm lÇn lît 28,69%, 18,53% vµ 9,47% tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu.
Gi¸ trÞ xuÊt khÈu gç vµ c¸c s¶n phÈm gç th¸ng 5 íc ®¹t 384 triÖu USD, ®a gi¸ trÞ xuÊt khÈu 5 th¸ng ®Çu n¨m ®¹t 2,34 tû USD, t¨ng 14,2% so víi cïng kú n¨m 2013. Hoa Kú, Trung Quèc vµ NhËt B¶n - 3 thÞ trêng nhËp khÈu lín nhÊt cña ViÖt Nam 4 th¸ng ®Çu n¨m 2014 - chiÕm 66,16% tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu - cã møc t¨ng trëng lÇn lît lµ 25,58%, 16,96% vµ 28,78% so víi cïng kú n¨m 2013.
Bªn c¹nh ®ã, mét sè ngµnh hµng tiÕp tôc sôt gi¶m c¶ vÒ s¶n lîng vµ gi¸ trÞ xuÊt khÈu trong n¨m 2014 nµy nh g¹o, cao su, chÌ vµ s¾n.
Lîng g¹o xuÊt khÈu th¸ng 5 n¨m 2014 íc ®¹t 591 ngh×n tÊn víi gi¸ trÞ 259 triÖu USD ®a khèi lîng xuÊt khÈu g¹o 5 th¸ng ®Çu n¨m 2014 íc ®¹t 2,65 triÖu tÊn vµ gi¸ trÞ íc ®¹t 1,19 tû USD, gi¶m 10,2% vÒ khèi lîng, vµ gi¶m 7,3% vÒ gi¸ trÞ so víi cïng kú n¨m ngo¸i. ThÞ trêng lín nhÊt lµ Trung Quèc víi 41,75% thÞ phÇn. §¸ng chó ý nhÊt lµ thÞ trêng Philippin cã sù t¨ng trëng ®ét biÕn trong 4 th¸ng ®Çu n¨m víi møc t¨ng gÊp 5,26 lÇn vÒ khèi lîng vµ t¨ng 5,79 lÇn vÒ gi¸ trÞ so víi cïng kú n¨m 2013. Víi møc t¨ng trëng nµy, Philippin v¬n lªn vÞ trÝ ®øng thø 2 vÒ thÞ trêng nhËp khÈu g¹o cña ViÖt Nam, chiÕm 18,66% thÞ phÇn, tiÕp ®Õn lµ Gana, Singapo, chiÕm thÞ phÇn lÇn lît lµ 5,35% vµ 4%.
¦íc tÝnh khèi lîng xuÊt khÈu cao su th¸ng 5 ®¹t 51 ngh×n tÊn víi gi¸ trÞ 96 triÖu USD, víi íc tÝnh nµy 5 th¸ng ®Çu n¨m 2014 xuÊt khÈu cao su ®¹t 239 ngh×n tÊn víi gi¸ trÞ ®¹t 473 triÖu USD, gi¶m 20,2% vÒ khèi lîng vµ gi¶m 39,2% vÒ gi¸ trÞ so víi cïng kú n¨m 2013. MÆc dï Trung Quèc vµ Malaysia vÉn duy tr× lµ thÞ trêng tiªu thô cao su lín nhÊt cña ViÖt Nam trong 4 th¸ng n¨m 2014, nhng l¹i cã xu híng gi¶m m¹nh so víi cïng kú n¨m 2013 (Trung Quèc gi¶m 37,65% vÒ khèi lîng vµ gi¶m 53,26% vÒ gi¸ trÞ; Malaysia gi¶m 22,61% vÒ khèi lîng vµ gi¶m 45,86% vÒ gi¸ trÞ). ThÞ trêng Hµ Lan cã tèc ®é t¨ng nhanh nhÊt, gÊp h¬n 6 lÇn vÒ lîng vµ h¬n 4 lÇn vÒ gi¸ trÞ so víi 4 th¸ng ®Çu n¨m 2013.
Th¸ng 5 n¨m 2014 xuÊt khÈu chÌ íc ®¹t 9 ngh×n tÊn víi gi¸ trÞ ®¹t 14 triÖu USD, ®a khèi lîng xuÊt khÈu chÌ 5 th¸ng ®Çu n¨m íc ®¹t 43 ngh×n tÊn víi gi¸ trÞ ®¹t 68 triÖu USD, gi¶m 12,1% vÒ khèi lîng vµ gi¶m 8,8% vÒ gi¸ trÞ so víi cïng kú n¨m 2013. Khèi lîng chÌ xuÊt khÈu sang Pakistan - thÞ trêng lín nhÊt cña ViÖt Nam gi¶m 23,86% vÒ khèi lîng nhng t¨ng 3,66% vÒ gi¸ trÞ. ThÞ trêng C«-oÐt cã tèc ®é t¨ng m¹nh nhÊt, gÊp h¬n 3 lÇn so víi 4 th¸ng ®Çu n¨m 2013.
Khèi lîng xuÊt khÈu s¾n vµ c¸c s¶n phÈm tõ s¾n trong th¸ng 5 íc ®¹t 223 ngh×n tÊn, víi gi¸ trÞ ®¹t 72 triÖu USD ®a tæng khèi lîng xuÊt khÈu mÆt hµng nµy 5 th¸ng ®Çu n¨m ®¹t 1,62 triÖu tÊn víi gi¸ trÞ ®¹t 504 triÖu USD, gi¶m 16,4% vÒ khèi lîng vµ gi¶m 17% vÒ gi¸ trÞ so cïng kú n¨m 2013. Gi¸ trÞ xuÊt khÈu s¾n vµ c¸c s¶n phÈm s¾n sang hÇu hÕt c¸c thÞ trêng lín ®Òu gi¶m m¹nh, ngo¹i trõ thÞ trêng Malaysia t¨ng (t¨ng 26,75% vÒ khèi lîng vµ t¨ng 17,28% vÒ gi¸ trÞ) so víi cïng kú n¨m 2013. Trung Quèc tiÕp tôc lµ thÞ trêng xuÊt khÈu lín nhÊt cña ViÖt Nam víi 86,56% thÞ phÇn.
NhËp khÈu
Gi¸ trÞ nhËp khÈu toµn ngµnh n«ng, l©m, thñy s¶n trong 5 th¸ng ®Çu n¨m 2014 íc ®¹t 8,56 tû USD, t¨ng 20,1% so víi n¨m cïng kú n¨m 2013. Trong ®ã, nhËp khÈu mét sè mÆt hµng chÝnh ®¹t 6,72 tû USD, t¨ng 20,7% so víi cïng kú n¨m tríc.
¦íc tÝnh khèi lîng nhËp khÈu ph©n bãn c¸c lo¹i trong th¸ng 5 ®¹t 159 ngh×n tÊn víi gi¸ trÞ 43 triÖu USD, ®a khèi lîng nhËp khÈu ph©n bãn 5 th¸ng ®Çu n¨m 2014 ®¹t gÇn 1,31 triÖu tÊn, kim ng¹ch nhËp khÈu ®¹t 405 triÖu USD, gi¶m 14,9% vÒ lîng vµ gi¶m 35,8% vÒ gi¸ trÞ so víi cïng kú n¨m 2013. Nguån ph©n bãn nhËp khÈu chñ yÕu tõ Trung Quèc, chiÕm 45,3% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu.
Uíc gi¸ trÞ nhËp khÈu th¸ng 5/2014 ®¹t 280 triÖu USD, ®a kim ng¹ch nhËp khÈu 5 th¸ng ®Çu n¨m ®¹t gÇn 1,06 tû USD, t¨ng 89,8% so víi cïng kú n¨m tríc. Trong ®ã, nhËp khÈu gç tõ thÞ trêng Lµo chiÕm 33,7%, Campuchia chiÕm 16,7%, Hoa Kú chiÕm 8,6% vµ Trung Quèc chiÕm 8% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu.
¦íc tÝnh khèi lîng nhËp khÈu lóa m× trong th¸ng 5/2014 ®¹t 21 ngh×n tÊn víi gi¸ trÞ 45 triÖu USD, ®a khèi lîng nhËp khÈu lóa m× trong 5 th¸ng ®Çu n¨m ®¹t 723 ngh×n tÊn, gi¸ trÞ nhËp khÈu ®¹t 269 triÖu USD, t¨ng 17,3% vÒ lîng vµ 19,1% vÒ gi¸ trÞ so víi cïng kú n¨m 2013. ThÞ trêng nhËp khÈu lóa m× chÝnh lµ óc, chiÕm tíi 87,5% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu.
Gi¸ trÞ nhËp khÈu nhãm mÆt hµng thøc ¨n gia sóc vµ nguyªn liÖu trong th¸ng 5/2014 íc ®¹t 280 triÖu USD, ®a kim ng¹ch nhËp khÈu 5 th¸ng ®Çu n¨m ®¹t 1,2 tû USD, gi¶m nhÑ 0,2% so víi cïng kú n¨m 2013. ThÞ trêng nhËp khÈu chÝnh cña nhãm mÆt hµng nµy lµ Achentina (chiÕm 28,2% thÞ phÇn), Hoa Kú (18,6%) vµ Trung Quèc (9,8%).
¦íc khèi lîng nhËp khÈu cao su trong th¸ng 5/2014 ®¹t 21 ngh×n tÊn víi gi¸ trÞ ®¹t 45 triÖu USD, ®a khèi lîng nhËp khÈu mÆt hµng nµy trong 5 th¸ng ®Çu n¨m ®¹t 118 ngh×n tÊn, gi¸ trÞ nhËp khÈu ®¹t 247 triÖu USD, gi¶m 7,7% vÒ lîng vµ gi¶m 16,7% vÒ gi¸ trÞ so víi cïng kú n¨m tríc. ThÞ trêng nhËp khÈu cao su chñ yÕu tõ c¸c níc nh Hµn Quèc (chiÕm 20,5%), NhËt B¶n (18%) vµ Campuchia (10%).
¦íc gi¸ trÞ nhËp khÈu mÆt hµng thñy s¶n th¸ng 5/2014 ®¹t 82 triÖu USD, ®a kim ng¹ch nhËp khÈu 5 th¸ng ®Çu n¨m ®¹t 431 triÖu USD, t¨ng 85,7% so víi cïng kú n¨m 2013. Hai thÞ trêng nhËp khÈu chÝnh lµ Ên §é (chiÕm 34,8%) vµ §µi Loan (chiÕm 6,5%).
Khèi lîng h¹t ®iÒu nhËp khÈu trong th¸ng 5/2014 íc ®¹t 36 ngh×n tÊn víi gi¸ trÞ ®¹t 37 triÖu USD, ®a khèi lîng nhËp khÈu mÆt hµng nµy trong 5 th¸ng ®Çu n¨m ®¹t 110 ngh×n tÊn, gi¸ trÞ nhËp khÈu ®¹t 128 triÖu USD, gi¶m 25,1% vÒ lîng vµ gi¶m 17,5% vÒ gi¸ trÞ so víi cïng kú n¨m 2013.
¦íc khèi lîng ®Ëu t¬ng nhËp khÈu trong th¸ng 5/2014 ®¹t 197 ngh×n tÊn víi gi¸ trÞ 116 triÖu USD, ®a khèi lîng nhËp khÈu mÆt hµng nµy trong 5 th¸ng ®Çu n¨m ®¹t 809 ngh×n tÊn, gi¸ trÞ nhËp khÈu ®¹t 474 triÖu USD, t¨ng 49% vÒ lîng vµ 44,5% vÒ gi¸ trÞ so víi cïng kú n¨m 2013.
¦íc tÝnh khèi lîng ng« nhËp khÈu trong th¸ng 5/2014 ®¹t 231 ngh×n tÊn víi gi¸ trÞ ®¹t 59 triÖu USD, ®a khèi lîng nhËp khÈu mÆt hµng nµy trong 5 th¸ng ®Çu n¨m ®¹t 2,23 triÖu tÊn, gi¸ trÞ nhËp khÈu ®¹t 575 triÖu USD, t¨ng gÊp 2,7 lÇn vÒ lîng vµ gÊp 2 lÇn vÒ gi¸ trÞ so víi cïng kú n¨m 2013. Braxin, Ên §é vµ Th¸i Lan lµ c¸c thÞ trêng nhËp khÈu chÝnh cña mÆt hµng nµy, chiÕm lÇn lît 59,4%; 18% vµ 7,2% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu.
H.V (Theo: B¸o c¸o thèng kª cña CIS)
Khã kh¨n th¸ch thøc vµ gi¶i ph¸p ®èi víi xuÊt khÈu
n«ng l©m thñy s¶n cña ViÖt Nam
trong thêi gian tíi
N¨m 2013 ®îc ®¸nh gi¸ lµ n¨m “b¶n lÒ” ®èi víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi, víi nh÷ng chuyÓn híng tÝch cùc, høa hÑn chÊm døt giai ®o¹n khñng ho¶ng kÐo dµi nhÊt trong lÞch sö ®Ó trë l¹i quü ®¹o t¨ng trëng. Tuy nhiªn, nh×n chung, n«ng nghiÖp ViÖt Nam n¨m 2014 vµ triÓn väng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng n«ng l©m thñy s¶n chñ lùc vÉn ®øng tríc nhiÒu khã kh¨n, th¸ch thøc. §ã lµ: Søc mua tiªu thô cña c¸c thÞ trêng nhËp khÈu vÉn cßn yÕu, trong khi ®ã ¸p lùc c¹nh tranh vÉn kh«ng ngõng gia t¨ng. Dù b¸o kinh tÕ khu vùc B¾c Mü (gåm c¶ Hoa Kú vµ Cana®a) sÏ t¨ng trëng chØ ë møc 2,9%, c¸c nÒn kinh tÕ ch©u ¢u: 1,35% vµ NhËt B¶n: 1,6%. Dù b¸o, kinh tÕ Trung Quèc còng sÏ t¨ng trëng chËm.
§iÒu nµy cho thÊy, søc mua hµng hãa nãi chung, trong ®ã hµng ho¸ n«ng l©m thñy s¶n nãi riªng cßn thÊp. Trong khi ®ã, thÞ phÇn xuÊt khÈu hµng hãa cña ta gÆp nhiÒu khã kh¨n do ngµy cµng nhiÒu quèc gia, l·nh thæ tiÕp tôc tham gia xuÊt khÈu n«ng l©m thñy s¶n. §iÓn h×nh nh ®èi víi thÞ trêng g¹o, c¸c thÞ trêng truyÒn thèng nh Philippin, Indonesia gia t¨ng s¶n xuÊt trong níc, gi¶m nhËp khÈu. Ên §é sÏ quay l¹i xuÊt khÈu, cïng víi sù c¹nh tranh cña c¸c níc nh Mianma, Campuchia lµm gia t¨ng ¸p lùc c¹nh tranh ®èi víi g¹o xuÊt khÈu ViÖt Nam. C¸c rµo c¶n kü thuËt trong th¬ng m¹i (TBT) ®îc c¸c níc nhËp khÈu t¨ng cêng ¸p dông, trong khi vÊn ®Ò chÊt lîng, ®¶m b¶o an toµn thùc phÈm (ATTP) cña n«ng s¶n, l©m s¶n, thñy s¶n ViÖt Nam ®ang ®øng tríc nh÷ng th¸ch thøc nghiªm träng. §iÓn h×nh lµ c¸c rµo c¶n kü thuËt tõ hai thÞ trêng chñ lùc lµ NhËt B¶n vµ Hµn Quèc ®èi víi t«m ViÖt Nam, theo ®ã quy ®Þnh hµm lîng Ethoxyquin trong s¶n phÈm t«m víi møc qu¸ thÊp (0,01 ppm), khiÕn xuÊt khÈu t«m cña ta vµo hai thÞ trêng nµy bÞ ¶nh hëng nghiªm träng, ®Æc biÖt lµ thÞ trêng NhËt B¶n. Tuy nhiªn, ngµy 21/01/2014, NhËt B¶n ®· quyÕt ®Þnh chÝnh thøc vÒ viÖc n©ng møc d lîng Ethoxyquin trong t«m ViÖt Nam nhËp khÈu vµo NhËt B¶n lªn 0,2 ppm, t¨ng 20 lÇn so víi møc 0,01 ppm hiÖn nay. Ngoµi ra, NhËt B¶n còng ®· quyÕt ®Þnh dì bá quy ®Þnh kiÓm tra 100% l« t«m nhËp khÈu tõ ViÖt Nam vÒ Ethoxyquin. Vµ gÇn ®©y nhÊt lµ tõ ngµy 31/1/2014, Liªn bang Nga sÏ nghiªm cÊm viÖc nhËp khÈu c¸ tra tõ ViÖt Nam, còng nh tÊt c¶ c¸c s¶n phÈm c¸ tra cña c¸c doanh nghiÖp cña ViÖt Nam do nh÷ng vi ph¹m nh÷ng quy ®Þnh cña níc nµy vÒ ATTP. Ngoµi ra, cßn cã thÓ kÓ ®Õn ®èi víi c¸c s¶n phÈm kh¸c nh: d lîng thuèc b¶o vÖ thùc vËt (BVTV) trong chÌ, tr¸i c©y, Achrotoxin A trong cµ phª…
N¨ng lùc tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nh×n chung cßn rÊt yÕu, hÇu hÕt vèn lu ®éng ph¶i thùc hiÖn vay tÝn dông tõ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i víi l·i suÊt cao. Kh«ng Ýt doanh nghiÖp vay ®Çu t tõ c¸c n¨m tríc (l·i suÊt u ®·i ®Çu t 14,5%/n¨m), mÊt kh¶ n¨ng tr¶ nî nªn kh«ng ®îc tiÕp tôc vay vèn s¶n xuÊt. §iÒu nµy còng g©y khã kh¨n trong viÖc gi¶i quyÕt “®Çu ra” cho n«ng d©n. HiÖn nay, theo th«ng b¸o cña Ng©n hµng nhµ níc, l·i suÊt cho vay trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n lµ 11 - 12%/n¨m, tuy nhiªn viÖc tiÕp cËn nguån vèn cña nhiÒu doanh nghiÖp, ngµnh hµng vÉn gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n (ngay c¶ nh÷ng doanh nghiÖp ®îc ph©n giao chØ tiªu t¹m tr÷ g¹o ®ît 1/2013 còng cã mét sè doanh nghiÖp kh«ng tiÕp cËn ®îc vèn, ph¶i tr¶ l¹i chØ tiªu).
C¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh, gi¶m phÈm cÊp chÊt lîng, gi¶m gi¸ b¸n lµm mÊt uy tÝn cña hµng n«ng s¶n, thñy s¶n ViÖt Nam trªn thÞ trêng quèc tÕ lµ ®iÓm yÕu cè h÷u cña nhiÒu doanh nghiÖp trong hÇu hÕt c¸c ngµnh hµng xuÊt khÈu. BiÓu hiÖn râ rÖt nhÊt cña t×nh tr¹ng nµy lµ viÖc c¸c doanh nghiÖp kh«ng tu©n thñ c¸c tiªu chuÈn kü thuËt trong s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn ®iÓn h×nh lµ trêng hîp sö dông chÊt t¨ng träng, t¨ng thñy phÇn trong chÕ biÕn c¸ phi lª ®«ng l¹nh ®Õn 86%, tû lÖ m¹ b¨ng lªn ®Õn 60 - 70% trong lóc quy ®Þnh kh«ng vît qu¸ 20%; h¹ phÈm cÊp vµ gi¸ b¸n thanh long; chÊt lîng chÌ xuÊt khÈu víi gi¸ rÎ nhÊt thÕ giíi… VÒ c¬ cÊu mÆt hµng, vÉn xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng th« lµ chÝnh; trong khi ®ã, nhiÒu mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam ®· ®Õn gÇn giíi h¹n tèi ®a vÒ s¶n lîng (cµ phª, lóa g¹o, c¸ tra, t«m…). §Ó t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu cÇn thiÕt ph¶i thay ®æi c¬ cÊu mÆt hµng theo híng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao.
Dù b¸o vÒ xuÊt khÈu n«ng l©m thñy s¶n n¨m 2014
Bªn c¹nh nh÷ng khã kh¨n, th¸ch thøc nªu trªn, dù b¸o n¨m 2014 sÏ cã nh÷ng yÕu tè thuËn lîi h¬n cho xuÊt khÈu hµng hãa nãi chung, trong ®ã cã n«ng l©m thñy s¶n do nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®îc dù b¸o cã chiÒu híng kh¶ quan h¬n, ViÖt Nam tham gia nhiÒu h¬n vµo c¸c hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i song ph¬ng vµ ®a ph¬ng, nhiÒu mÆt hµng cña níc ta tiÕp tôc cã lîi thÕ, tû gi¸ tiÕp tôc æn ®Þnh. Dù kiÕn xuÊt khÈu n«ng l©m thñy s¶n n¨m 2014 ®¹t 28,5 tû USD (t¨ng 2,65% so víi n¨m 2013). Cô thÓ ®èi víi tõng mÆt hµng nh sau:
§èi víi mÆt hµng g¹o: N¨m 2014, xuÊt khÈu g¹o cña ViÖt Nam sÏ tiÕp tôc gÆp khã kh¨n, trong ®ã g¹o cÊp thÊp cña ViÖt Nam sÏ khã cã thÓ c¹nh tranh víi g¹o cÊp thÊp cña Ên §é vÒ gi¸ vµ g¹o cÊp cao cña ViÖt Nam khã vît qua g¹o cÊp cao cña Th¸i Lan vÒ chÊt lîng. VÒ khèi lîng xuÊt khÈu, dù kiÕn n¨m 2014 ViÖt Nam sÏ xuÊt khÈu kho¶ng 7,0 - 7,5 triÖu tÊn g¹o;
Cµ phª: Dù b¸o cung cÇu cµ phª thÕ giíi (lo¹i Robusta) c¬ b¶n æn ®Þnh. N¨m 2014, ngµnh cµ phª ViÖt Nam tiÕp tôc ph¶i ®èi mÆt víi sù sôt gi¶m s¶n lîng thu ho¹ch; VÒ gi¸ c¶, mÆc dï ®Çu vô gi¸ gi¶m m¹nh, nhng dù b¸o gi¸ cµ phª Robusta c¶ vô sÏ æn ®Þnh ë møc 1.800 - 2.000 USD/tÊn. Khèi lîng xuÊt khÈu dù kiÕn ®¹t kho¶ng 1,2 - 1,3 triÖu tÊn; gi¸ trÞ 2,2 - 2,5 tû USD (gi¶m 10% so víi n¨m 2013);
Cao su: Dù b¸o nhu cÇu cao su thiªn nhiªn cña thÕ giíi vÉn tiÕp tôc t¨ng nhng víi møc t¨ng trëng hµng n¨m kh«ng qu¸ cao nh tríc ®©y. Dù kiÕn n¨m 2014 xuÊt khÈu ®îc 1,15 triÖu tÊn (trÞ gi¸ 2,66 tû USD);
Hå tiªu: Dù b¸o t×nh h×nh xuÊt khÈu hå tiªu tiÕp tôc æn ®Þnh vÒ gi¸. Dù kiÕn khèi lîng xuÊt khÈu ®¹t 130 ngµn tÊn, trÞ gi¸ 900 triÖu USD;
H¹t ®iÒu: Dù kiÕn xuÊt khÈu ®îc 180 ngµn tÊn ®iÒu nh©n c¸c lo¹i (víi ®iÒu kiÖn nhËp khÈu kho¶ng 650 ngµn tÊn ®iÒu th« nguyªn liÖu), gi¸ trÞ 1,8 tû USD;
ChÌ: XuÊt khÈu ®¹t kho¶ng 265 triÖu USD (t¬ng ®¬ng 176 ngµn tÊn);
Thñy s¶n: Dù b¸o xuÊt khÈu t«m sÏ khã duy tr× ®µ t¨ng trëng nh thêi gian qua. Nguyªn nh©n lµ do sau mét n¨m khã kh¨n bëi dÞch bÖnh t«m, hiÖn nh÷ng níc s¶n xuÊt t«m nh Th¸i Lan, Trung Quèc… ®ang phôc håi vµ t¨ng nguån cung cho thÞ trêng. Do ®ã, gi¸ t«m cã kh¶ n¨ng gi¶m vµ sù c¹nh tranh cung cÊp nguyªn liÖu t«m sÏ trë nªn gay g¾t h¬n. Trong khi ®ã, c¸ tra vÉn lµ sù lùa chän cña ngêi tiªu dïng níc ngoµi do gi¸ c¶ ph¶i ch¨ng. Gi¸ c¸ tra xuÊt khÈu sÏ cã kh¶ n¨ng t¨ng nhÑ trong n¨m 2014 v× nguån c¸ nguyªn liÖu trong níc tiÕp tôc sôt gi¶m do chÝnh s¸ch th¾t chÆt tÝn dông cña ng©n hµng. Dù kiÕn, kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam n¨m 2014 íc ®¹t kho¶ng 6,9 tû USD;
Gç - L©m s¶n: Dù b¸o kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t kho¶ng 5,7 - 5,9 tû USD.
Mét sè gi¶i ph¸p nh»m ®Èy m¹nh xuÊt khÈu n«ng l©m thuû s¶n trong thêi gian tíi
§Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th¬ng m¹i, th¸o gì c¸c víng m¾c rµo c¶n, më réng thÞ trêng. Trong ®ã, ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng ®µm ph¸n, th¸o gì c¸c rµo c¶n th¬ng m¹i t¹o ®iÒu kiÖn cho hµng ho¸ ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo thÞ trêng c¸c níc; Cô thÓ:
§èi víi thÞ trêng Hoa Kú: tËp trung gi¶i quyÕt vÊn ®Ò vÒ rµo c¶n phi th¬ng m¹i, tríc m¾t lµ ®èi víi thÞ trêng Mü (chèng b¸n ph¸ gi¸ phi lª c¸ tra ®«ng l¹nh nhËp khÈu tõ ViÖt Nam, LuËt n«ng tr¹i 2014); xóc tiÕn th¬ng m¹i xuÊt khÈu rau qu¶ (thanh long vµ mét sè rau qu¶ tiÒm n¨ng kh¸c).
§èi víi thÞ trêng EU: xóc tiÕn viÖc tæ chøc xuÊt khÈu thñy s¶n th«ng qua ®Çu mèi Trung t©m Ph©n phèi xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam t¹i c¶ng Zeebrugge (BØ).
§èi víi thÞ trêng Nga: th¸o gì víng m¾c xuÊt khÈu c¸ tra.
§èi víi thÞ trêng NhËt B¶n, Hµn Quèc: ®Èy m¹nh xuÊt khÈu t«m vµ rau qu¶ c¸c lo¹i.
§èi víi thÞ trêng Trung Quèc: ®Èy m¹nh xuÊt khÈu c¸ tra, thÞt, rau qu¶, cµ phª; Th¬ng m¹i biªn giíi (xuÊt khÈu g¹o, ®êng qua c¸c ®êng mßn, lèi më); T¨ng cêng hîp t¸c kiÓm dÞch ®éng thùc vËt.
§èi víi thÞ trêng Ên §é: ®Èy m¹nh xuÊt khÈu c¸ tra, cµ phª, cao su.
§èi víi thÞ trêng Malaysia, Hång K«ng, Singapo: xóc tiÕn th¬ng m¹i xuÊt khÈu trøng.
N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xóc tiÕn th¬ng m¹i (XTTM) theo híng t¨ng cêng lång ghÐp ch¬ng tr×nh XTTM cña Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n víi Ch¬ng tr×nh XTTM quèc gia, hç trî trùc tiÕp cho c¸c doanh nghiÖp tham gia c¸c ho¹t ®éng XTTM cña bé; T¨ng cêng dÞch vô cung cÊp th«ng tin th¬ng m¹i, nghiªn cøu thÞ trêng; Tuyªn truyÒn xuÊt khÈu; T vÊn ph¸t triÓn s¶n phÈm, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, ph¸t triÓn xuÊt khÈu, th©m nhËp thÞ trêng níc ngoµi; §µo t¹o, tËp huÊn trong vµ ngoµi níc nh»m n©ng cao nghiÖp vô xuÊt khÈu; Tæ chøc, tham gia héi trî triÓn l·m th¬ng m¹i trong vµ ngoµi níc; Tæ chøc c¸c ®oµn giao dÞch th¬ng m¹i t¹i níc ngoµi. G¾n kÕt c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th¬ng m¹i, ®Çu t vµ du lÞch; Tæ chøc c¸c Héi nghÞ quèc tÕ ngµnh hµng xuÊt khÈu t¹i ViÖt Nam.
Hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch: VÒ chÝnh s¸ch tÝn dông u tiªn cÊp ®ñ vµ kÞp thêi vèn tÝn dông ng©n hµng víi l·i suÊt phï hîp (9%/n¨m), b¶o ®¶m ®ñ vèn cho viÖc thu mua, chÕ biÕn, xuÊt khÈu; tríc m¾t tËp trung u tiªn cho mét sè ngµnh hµng chñ lùc nh g¹o, cµ phª, c¸ tra... T¹o ®iÒu kiÖn cho phÐp doanh nghiÖp xuÊt khÈu ®a d¹ng hãa ngo¹i tÖ trong giao dÞch. Cã quy chÕ ®Ó ng©n hµng th¬ng m¹i b¶o ®¶m l·i suÊt cho doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu. §èi víi Ng©n hµng Nhµ níc, cÇn chØ ®¹o hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i rµ so¸t c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn, xuÊt khÈu thËt sù cã ®iÒu kiÖn kinh doanh l©u dµi, c¬ cÊu l¹i c¸c kho¶n vay (khoanh nî), tiÕp tôc cho vay c¸c kho¶n vay míi víi l·i suÊt thÊp h¬n ®Ó tiÕp tôc s¶n xuÊt. VÒ chÝnh s¸ch thuÕ xem xÐt miÔn gi¶m thuÕ VAT (c¶ ®Çu vµo vµ ®Çu ra) cho mét sè mÆt hµng cã tû träng xuÊt khÈu trªn 80%, ®Ó ®iÒu chØnh l·i xuÊt u ®·i ®Çu t ph¸t triÓn xuèng møc 5 - 6% (hiÖn t¹i ®ang ë møc 11,5%/n¨m), khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®Çu t ®æi míi c«ng nghÖ - thiÕt bÞ s¶n xuÊt s¶n phÈm gi¸ trÞ gia t¨ng. VÒ chÝnh s¸ch th¬ng m¹i biªn giíi tríc t×nh h×nh søc mua trong níc h¹n chÕ, hµng tån kho (®êng) t¹i c¸c doanh nghiÖp lín, khã tiªu thô, nhng l¹i chÞu søc Ðp tõ hµng nhËp lËu, cÇn x©y dùng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ biªn mËu mét c¸ch linh ho¹t ®Ó mét mÆt thóc ®Èy xuÊt khÈu cña ViÖt Nam, mÆt kh¸c kiÓm so¸t nhËp khÈu tõ c¸c quèc gia l¸ng giÒng th«ng qua hÖ thèng c¸c hµng rµo kü thuËt (hÖ thèng tiªu chuÈn, quy chuÈn kü thuËt, ph©n cÊp cho ®Þa ph¬ng cã cöa khÈu theo híng t¨ng cêng vai trß cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng (th«ng qua c¸c c¬ quan qu¶n lý chuyªn ngµnh cña ®Þa ph¬ng) nh»m chñ ®éng trong viÖc qu¶n lý, ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng biªn mËu. Xóc tiÕn thµnh lËp Quü ph¸t triÓn ngµnh hµng ®Ó thay thÕ viÖc sö dông ng©n s¸ch nhµ níc hç trî cho doanh nghiÖp tiªu thô n«ng s¶n (nh võa qua lµm t¹m tr÷ lóa g¹o, cµ phª).
N©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, chuyÓn dÞch c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu theo híng t¨ng tû träng s¶n phÈm cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao: Tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm theo chuçi gi¸ trÞ cña s¶n phÈm ®¸p øng yªu cÇu cña thÞ trêng; C¬ cÊu l¹i s¶n phÈm xuÊt khÈu theo híng ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao; cô thÓ:
§èi víi cµ phª: t¨ng tû träng cµ phª chÕ biÕn, gi¶m tû träng cµ phª nh©n x« (cµ phª nh©n: 75%; cµ phª rang xay: 10%; cµ phª hßa tan: 5%);
ChÌ: ChÌ ®en, xanh xuÊt khÈu: 80%; chÌ ®Æc s¶n (¤long…): 3,5%; chÌ xanh néi tiªu: 16,5%;
Rau qu¶: Rau qu¶ t¬i xuÊt khÈu: 12%; rau qu¶ chÕ biÕn (®å hép, ®«ng l¹nh, chiªn sÊy…): 8%; rau qu¶ néi tiªu: 80%;
T«m: T«m chÕ biÕn: 45%; T«m sèng/®«ng l¹nh: 55%;
C¸ tra: C¸ tra chÕ biÕn: 20%; C¸ tra phi lª ®«ng l¹nh: 80%;
Gç vµ s¶n phÈm gç: V¸n c¸c lo¹i (ghÐp, d¨m, MDF): 55%; S¶n phÈm gç (ngoµi trêi, néi thÊt): 45%.
Tæ chøc liªn kÕt s¶n xuÊt víi tiªu thô s¶n phÈm (triÓn khai QuyÕt ®Þnh 62/2013/Q§-TTg ngµy 25/10/2013 cña Thñ tíng ChÝnh phñ vÒ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn hîp t¸c, liªn kÕt s¶n xuÊt g¾n víi tiªu thô n«ng s¶n, x©y dùng c¸nh ®ång lín).
C«ng t¸c x©y dùng th¬ng hiÖu: §Èy m¹nh viÖc x©y dùng th¬ng hiÖu quèc gia hµng ho¸ n«ng l©m thuû s¶n, nh»m qu¶ng b¸ h×nh ¶nh hµng ho¸ quèc gia, qu¶ng b¸ s¶n phÈm vµ x©y dùng th¬ng hiÖu tõng ngµnh hµng, s¶n phÈm xuÊt khÈu t¹i c¸c thÞ trêng xuÊt khÈu träng ®iÓm vµ cã nhiÒu tiÒm n¨ng ®èi víi hµng hãa ViÖt Nam. Hç trî ®Ó hµng ho¸ n«ng l©m thuû s¶n ViÖt Nam, th©m nhËp thÞ trêng níc ngoµi ®èi víi th¬ng hiÖu c¸c hµng hãa ®Æc trng thuéc Ch¬ng tr×nh th¬ng hiÖu quèc gia.
Ths. Vò §×nh L©n - Vò §×nh LuyÕn
T¸i c¬ cÊu ngµnh ch¨n nu«i
Thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh sè 899/Q§-TTg ngµy 10/6/2013 cña Thñ tíng ChÝnh phñ phª duyÖt §Ò ¸n t¸i c¬ cÊu ngµnh n«ng nghiÖp theo híng n©ng cao gi¸ trÞ gia t¨ng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Ngµy 09/5/2014, Bé trëng Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT ®· ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 984/Q§-BNN-CN vÒ viÖc phª duyÖt §Ò ¸n“T¸i c¬ cÊu ngµnh ch¨n nu«i theo híng n©ng cao gi¸ trÞ gia t¨ng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng”.
Theo nh×n nhËn chung cña nhiÒu chuyªn gia vÒ n«ng nghiÖp, n¨m 2014 ®îc dù b¸o lµ mét n¨m ®Çy khã kh¨n, th¸ch thøc víi ngµnh Ch¨n nu«i ViÖt Nam. HiÖp ®Þnh §èi t¸c kinh tÕ chiÕn lîc xuyªn Th¸i B×nh D¬ng (TPP) dù kiÕn ký kÕt trong n¨m nay vµ HiÖp ®Þnh Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA) cã hiÖu lùc vµo n¨m 2015, ngµnh ch¨n nu«i ®îc dù b¸o sÏ chÞu søc Ðp c¹nh tranh rÊt lín.
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng thuËn lîi, khã kh¨n trong thêi gian tíi, ngµnh ch¨n nu«i x¸c ®Þnh môc tiªu t¸i c¬ cÊu ngµnh nh»m ph¸t huy lîi thÕ vÒ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt mét sè lo¹i vËt nu«i nh»m n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt lîng, kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ gi¸ trÞ gia t¨ng; ph¸t triÓn bÒn v÷ng gãp phÇn ®¶m b¶o an sinh x· héi vµ b¶o vÖ m«i trêng.
T¸i c¬ cÊu ngµnh ch¨n nu«i lµ ®ßi hái cÊp thiÕt, cÇn sím cã nh÷ng gi¶i ph¸p thiÕt thùc. §ã võa lµ ph¸t triÓn ch¨n nu«i tËp trung theo quy m« trang tr¹i, gia tr¹i, song còng võa duy tr× ch¨n nu«i n«ng hé nhng theo h×nh thøc c«ng nghiÖp, øng dông c«ng nghÖ cao, an toµn sinh häc; tæ chøc ngµnh theo híng g¾n s¶n xuÊt víi hÖ thèng giÕt mæ, ph©n phèi thùc phÈm ®Ó ngêi ch¨n nu«i tiÕp cËn ®îc gÇn nhÊt víi ngêi tiªu dïng... §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy, cÇn u tiªn n©ng cao chÊt lîng con gièng, khuyÕn khÝch, thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp, c¬ quan nghiªn cøu chän, t¹o vµ nhËp c¸c lo¹i gièng tiªn tiÕn trªn thÕ giíi ®Ó cã bé gièng tèt. X©y dùng liªn kÕt theo chuçi ®Ó gi¶m chi phÝ cho ngêi ch¨n nu«i. Nhµ níc còng cÇn t¨ng tÝnh dù b¸o vÒ cung, cÇu thùc phÈm trong vµ ngoµi níc, gióp ngêi ch¨n nu«i cã ®Þnh híng trong ®Çu t, x¸c ®Þnh quy m« ch¨n nu«i vµ ph©n khóc thÞ trêng phï hîp cho s¶n phÈm lµm ra. Tõ ®ã, g¾n kÕt c¸c kh©u tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô theo chuçi ch¨n nu«i bÒn v÷ng, gãp phÇn lµm t¨ng gi¸ trÞ s¶n phÈm vµ æn ®Þnh thÞ trêng... §©y lµ nh÷ng gi¶i ph¸p mang tÇm chiÕn lîc t¸i c¬ cÊu ngµnh ch¨n nu«i.
HiÖn nay, trªn c¶ níc ®· cã trªn 49 tØnh, thµnh phè cã quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh n«ng nghiÖp nãi chung, tiÓu ngµnh ch¨n nu«i nãi riªng. C¸c ®Þa ph¬ng kh¸c ®ang trong qu¸ tr×nh x©y dùng, bæ sung, hoµn thiÖn ®Ò ¸n, quy ho¹ch ph¸t triÓn ch¨n nu«i hoÆc ®ang chê phª duyÖt.
Côc Ch¨n nu«i chØ ®¹o c¸c ®Þa ph¬ng tiÕp tôc hoµn thiÖn, rµ so¸t ®iÒu chØnh quy ho¹ch ch¨n nu«i giai ®o¹n 2010 - 2020 phï hîp víi ®Þnh híng chung cña Ngµnh vµ lîi thÕ so s¸nh cña tõng ®Þa ph¬ng; chØ ®¹o c¸c cÊp qu¶n lý ®Þa ph¬ng hç trî, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c hé ch¨n nu«i theo ph¬ng thøc truyÒn thèng chuyÓn dÇn sang ph¬ng thøc ch¨n nu«i tËp trung, trang tr¹i ¸p dông gi¶i ph¸p c«ng nghiÖp vµ c«ng nghÖ cao n©ng cao n¨ng suÊt, an toµn sinh häc trong ch¨n nu«i.
S¶n xuÊt ch¨n nu«i biÕn ®éng nhiÒu theo chiÒu híng t¨ng n¨ng suÊt, s¶n lîng, trong khi quy m« ®Çu con kh«ng t¨ng hoÆc gi¶m nhÑ, nhÊt lµ ®èi víi ch¨n nu«i lîn, bß vµ tr©u. Theo sè liÖu cña Tæng côc Thèng kª, trong giai ®o¹n 2008 - 2013, tæng ®µn tæng ®µn lîn cã tèc ®é gi¶m b×nh qu©n 0,33%, ®µn lîn n¸i gi¶m b×nh qu©n 0,17%. Tæng ®µn gia cÇm cã møc t¨ng b×nh qu©n lµ cao nhÊt trong sè c¸c vËt nu«i chÝnh, ®¹t 4,85%. Tæng ®µn bß gi¶m b×nh qu©n kho¶ng 4,0%, trong ®ã bß cµy kÐo gi¶m b×nh qu©n 2,57%; tuy nhiªn ®µn bß s÷a t¨ng m¹nh (11,5%). Tæng ®µn tr©u gi¶m 2,45% (chñ yÕu gi¶m ë c¸c tØnh vïng ®ång b»ng vµ trung du, sè lîng tr©u æn ®Þnh t¹i c¸c tØnh miÒn nói víi môc ®Ých sinh s¶n, lÊy thÞt vµ lµm søc kÐo). Tæng s¶n lîng thÞt t¨ng b×nh qu©n 4,12%. (Trong ®ã: S¶n lîng thÞt gia cÇm h¬i xuÊt chuång t¨ng b×nh qu©n 10,75%; s¶n lîng trøng gia cÇm t¨ng b×nh qu©n kho¶ng 9,2%; S¶n lîng thÞt lîn h¬i xuÊt chuång t¨ng b×nh qu©n kho¶ng 2,77%); S¶n lîng s÷a t¨ng b×nh qu©n 11,72%.
ViÖc sö dông thøc ¨n qua chÕ biÕn t¨ng nhanh theo híng c©n ®èi dinh dìng, an toµn thùc phÈm gãp phÇn gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt ch¨n nu«i: Tæng s¶n lîng thøc ¨n c«ng nghiÖp (T¡CN) t¨ng tõ 8,5 triÖu tÊn n¨m 2008 lªn 13,37 triÖu tÊn n¨m 2013 t¬ng ®¬ng tû lÖ sö dông T¡CN ®· quy ®æi 61,6%. N¨m 2013, nhËp khÈu 9,2 triÖu tÊn nguyªn liÖu T¡CN (bao gåm c¶ thøc ¨n thñy s¶n) chiÕm 53,5% trong thøc ¨n chÕ biÕn c«ng nghiÖp.
H×nh thøc ch¨n nu«i chuyÓn dÞch theo híng tÝch cùc, chuyÓn dÇn h×nh thøc ch¨n nu«i nhá lÎ trong n«ng hé sang h×nh thøc ch¨n nu«i gia tr¹i, trang tr¹i. §· cã nhiÒu tËp ®oµn, c«ng ty lín vÒ ch¨n nu«i, thøc ¨n ®îc thµnh lËp, ®· ¸p dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn, c«ng nghÖ cao n©ng cao gi¸ trÞ gia t¨ng trong s¶n xuÊt ch¨n nu«i. §· h×nh thµnh ®îc mét sè m« h×nh ch¨n nu«i theo chuçi tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu dïng ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, t¹o sù liªn kÕt trong ch¨n nu«i.
Trong giai ®o¹n 2008 - 2013, viÖc øng dông khoa häc c«ng nghÖ trong ch¨n nu«i ®îc chó träng nh viÖc sö dông chuång tr¹i ch¨n nu«i khÐp kÝn cã kiÓm so¸t; øng dông trong viÖc lai t¹o gièng míi; xö lý m«i trêng b»ng c«ng tr×nh biogas, ®Öm lãt sinh häc… §· cã 50 tiÕn bé kü thuËt, c«ng nghÖ míi ®îc c«ng nhËn, bao gåm: lÜnh vùc ch¨n nu«i lîn 3 tiÕn bé kü thuËt, ch¨n nu«i gia cÇm 33 tiÕn bé kü thuËt, ch¨n nu«i ong t»m 4 tiÕn bé kü thuËt, lÜnh vùc m«i trêng 7 tiÕn bé kü thuËt vµ lÜnh vùc thøc ¨n ch¨n nu«i cã 3 tiÕn bé kü thuËt.
C¸c tiÕn bé kü thuËt, c«ng nghÖ míi ®· ®îc ¸p dông réng r·i trong thùc tiÔn s¶n xuÊt vµ mang l¹i hiÖu qu¶ cho ngêi ch¨n nu«i. Trong ®ã, c¸c trang tr¹i, c¸c c«ng ty lín ®· ¸p dông c¸c tiÕn bé kü thuËt míi trong lai t¹o gièng gia sóc, gia cÇm; sö dông c¸c gièng ngo¹i cã n¨ng suÊt cao t¹o c¸c tæ hîp lai míi cã n¨ng suÊt t¨ng tõ 5-7%, chÊt lîng thÞt ®îc c¶i thiÖn ®¸p øng ®îc thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng; C¸c tiÕn bé kü thuËt, c«ng nghÖ míi trong lÜnh vùc thøc ¨n ch¨n nu«i ®· gãp phÇn t¨ng tû lÖ sö dông thøc ¨n c«ng nghiÖp (60-61%); ®a d¹ng c«ng thøc thøc ¨n ch¨n nu«i cho gia sóc, gia cÇm víi c¸c ®èi tîng vËt nu«i, giai ®o¹n nu«i kh¸c nhau (tõ s¬ sinh ®Õn xuÊt b¸n); lµm t¨ng hiÖu qu¶ sö dông thøc ¨n vµ t¨ng thu nhËp cho ngêi ch¨n nu«i; M«i trêng ch¨n nu«i ®· ¸p dông c¸c tiÕn bé kü thuËt vÒ c«ng tr×nh khÝ sinh häc, ®Öm lãt sinh häc trong ch¨n nu«i ®· gãp phÇn gi¶m thiÓu « nhiÔm m«i trêng ch¨n nu«i, t¨ng n¨ng suÊt vËt nu«i vµ thu nhËp cho ngêi ch¨n nu«i.
Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ trong s¶n xuÊt ch¨n nu«i, ngµnh ch¨n nu«i vÉn cßn cã nh÷ng tån t¹i vµ h¹n chÕ nh ch¨n nu«i nhá lÎ vÉn chiÕm tû lÖ cao, kho¶ng 65 - 70% vÒ ®Çu con vµ 55 - 60% vÒ s¶n lîng; VÒ tæng thÓ n¨ng suÊt ch¨n nu«i, nhÊt lµ n¨ng suÊt sinh s¶n thÊp, gi¸ thµnh s¶n phÈm ch¨n nu«i cao so víi c¸c níc ch¨n nu«i tiªn tiÕn trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi; Qu¶n lý dÞch bÖnh, qu¶n lý chÊt lîng vËt t ch¨n nu«i, nhÊt lµ chÊt lîng gièng vËt nu«i, m«i trêng ch¨n nu«i vµ an toµn vÖ sinh thùc phÈm trong ch¨n nu«i cßn nhiÒu tån t¹i, bÊt cËp; C¬ cÊu s¶n phÈm cha hîp lý gi÷a thÞt lîn, thÞt gia cÇm, thÞt bß; S¶n xuÊt vµ thÞ trêng ch¨n nu«i cßn biÕn ®éng nhiÒu, c«ng t¸c thèng kª, dù b¸o cha ®îc chó träng ®óng møc; ViÖc ®Çu t cho khoa häc c«ng nghÖ cha tháa ®¸ng, vèn ®Çu t cho ch¨n nu«i cßn Ýt, l·i suÊt cao, khã tiÕp cËn, c¬ chÕ chÝnh s¸ch huy ®éng c¸c nguån lùc x· héi vµo ph¸t triÓn ch¨n nu«i cha ®îc th«ng tho¸ng, cha t¹o m«i trêng thuËn lîi, cha cã u ®·i hÊp dÉn cho c¸c nhµ ®Çu t; Tæ chøc hÖ thèng ngµnh ch¨n nu«i cha ®îc hoµn thiÖn, nhÊt lµ ë c¬ së; C«ng t¸c x©y dùng thÓ chÕ, chÝnh s¸ch vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p quy chËm vµ thiÕu kh¶ thi so víi ®ßi hái cña thùc tiÔn s¶n xuÊt trong níc vµ héi nhËp quèc tÕ; Tæ chøc s¶n xuÊt trong ch¨n nu«i cßn chËm ®æi míi; viÖc khai th¸c thÞ trêng trong níc vµ quèc tÕ cßn yÕu, nhÊt lµ thÞ trêng xuÊt khÈu; Sù phèi hîp trong c«ng t¸c qu¶n lý gi÷a ngµnh víi c¸c ®Þa ph¬ng vµ gi÷a c¸c ®Þa ph¬ng víi nhau vÉn cßn h¹n chÕ, nhÊt lµ c«ng t¸c quy ho¹ch, qu¶n lý chÊt lîng con gièng vµ m«i trêng ch¨n nu«i.
§Ó thùc hiÖn c¸c néi dung t¸i c¬ cÊu ngµnh ch¨n nu«i trong thêi gian tíi c¸c kÕ ho¹ch hµnh ®éng ®· ®îc x©y dùng bao gåm:
X©y dùng, rµ so¸t l¹i quy ho¹ch ph¸t triÓn ch¨n nu«i: Rµ so¸t, ®¸nh gi¸ l¹i quy ho¹ch ch¨n nu«i cña c¸c tØnh trªn c¬ së t¸i c¬ cÊu ngµnh ch¨n nu«i cña tØnh; §èi víi c¸c tØnh cha cã quy ho¹ch th× ban hµnh quy ho¹ch ch¨n nu«i theo ®óng ®Þnh híng t¸i c¬ cÊu thêi gian tíi; Quy ho¹ch ph¸t triÓn ch¨n nu«i g¾n víi quy ho¹ch giÕt mæ vµ thÞ trêng tiªu thô; X©y dùng vïng ch¨n nu«i an toµn dÞch bÖnh vµ m« h×nh liªn kÕt s¶n xuÊt g¾n víi truy xuÊt nguån gèc s¶n phÈm ch¨n nu«i.
X©y dùng chÝnh s¸ch, v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vµ n©ng cao thÓ chÕ: Ban hµnh "ChÝnh s¸ch hç trî n©ng cao hiÖu qu¶ ch¨n nu«i n«ng hé giai ®o¹n 2014-2020"; §Ò xuÊt ban hµnh LuËt Ch¨n nu«i vµ c¸c V¨n b¶n híng dÉn thi hµnh; Söa ®æi vµ ban hµnh c¸c v¨n b¶n qu¶n lý nhµ níc vÒ gièng vËt nu«i vµ thøc ¨n ch¨n nu«i, m«i trêng ch¨n nu«i g¾n víi biÕn ®æi khÝ hËu; Ban hµnh c¸c quy chuÈn, tiªu chuÈn vÒ gièng vËt nu«i, thøc ¨n ch¨n nu«i, m«i trêng ch¨n nu«i; phßng chèng dÞch bÖnh vµ vÖ sinh thó y; Ban hµnh c¸c quy tr×nh ch¨n nu«i, giÕt mæ, chÕ biÕn theo híng an toµn dÞch bÖnh, an toµn sinh häc; Thùc hiÖn chÆt chÏ c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra, gi¸m s¸t vÒ qu¶n lý gièng, thøc ¨n ch¨n nu«i, m«i trêng; phßng chèng dÞch bÖnh vµ giÕt mæ.
N©ng cao n¨ng suÊt, chÊt lîng gièng gia sóc, gia cÇm: Gi¸m ®Þnh, b×nh tuyÓn, lo¹i th¶i ®ùc gièng kh«ng ®ñ tiªu chuÈn; X©y dùng hÖ thèng qu¶n lý quèc gia vÒ ®ùc gièng vËt nu«i; N©ng cÊp c¸c c¬ së s¶n xuÊt gièng vËt nu«i do Trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng qu¶n lý; NhËp gièng gia sóc, gia cÇm míi; tinh gia sóc (bß, lîn) cã chÊt lîng cao phôc vô c«ng t¸c chän läc, lai t¹o n©ng cao n¨ng suÊt ®µn gia sóc, gia cÇm trong níc.
Nghiªn cøu, øng dông khoa häc c«ng nghÖ, tiÕn bé kü thuËt vµo s¶n xuÊt ch¨n nu«i: §Çu t nguån lùc cho nghiªn cøu khoa häc vÒ lÜnh vùc ch¨n nu«i; Nghiªn cøu c«ng nghÖ sinh häc, di truyÒn nh»m chän läc, nh©n thuÇn c¸c gièng lîn, gia cÇm cã n¨ng suÊt vµ chÊt lîng cao theo ®Þnh híng tiªu dïng trong níc vµ xuÊt khÈu; Nghiªn cøu chän läc, lai t¹o c¸c tæ hîp lai (lîn, gµ l«ng mµu) phï hîp víi vïng sinh th¸i nh»m t¨ng gi¸ trÞ gia t¨ng vµ lîi thÕ vïng; Nghiªn cøu dinh dìng, c¸c c«ng thøc vµ s¶n xuÊt thøc ¨n ch¨n nu«i c«ng nghiÖp sö dông nguån nguyªn liÖu s½n cã, nguyªn liÖu míi ë ®Þa ph¬ng (thãc, r¬m, phô phÈm n«ng nghiÖp...); Phæ biÕn réng r·i c¸c gièng tiÕn bé kü thuËt trong ch¨n nu«i lîn, gia cÇm vµ bß; Nghiªn cøu øng dông vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ vÒ vËt liÖu míi, vi sinh ®Ó xö lý m«i trêng ch¨n nu«i; øng dông khoa häc c«ng nghÖ th«ng tin, tin häc hãa vµo qu¶n lý gièng vËt nu«i, qu¶n lý thøc ¨n ch¨n nu«i vµ s¶n xuÊt ch¨n nu«i.
TriÓn khai c«ng t¸c tuyªn truyÒn, ®µo t¹o, tËp huÊn: Tuyªn truyÒn néi dung cña §Ò ¸n; TriÓn khai Héi nghÞ toµn quèc vÒ: qu¶n lý gièng, tæ hîp t¸c liªn kÕt ch¨n nu«i, sö dông ®Öm lãt sinh häc; §µo t¹o c¸n bé qu¶n lý gièng, lÊy mÉu thøc ¨n; §µo t¹o dÉn tinh viªn (lîn, bß), tËp huÊn cho chñ trang tr¹i, hé ch¨n nu«i vÒ kü thuËt ch¨n nu«i.
T.H (Nguån : Vô KÕ ho¹ch)
T¹o ®éng lùc ®Ó ngµnh thñy s¶n ph¸t triÓn m¹nh vÒ biÓn, giµu tõ biÓn
Theo Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, dù th¶o NghÞ ®Þnh vÒ mét sè chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn thñy s¶n ®Õn n¨m 2020 lu ý ®Èy m¹nh, më réng ph¹m vi vµ ®èi tîng ¸p dông chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, hç trî khai th¸c, nu«i trång h¶i s¶n vµ dÞch vô khai th¸c h¶i s¶n trªn c¸c vïng biÓn xa; c¬ chÕ, gi¶i ph¸p ®Èy nhanh tèc ®é ®Çu t c¬ së h¹ tÇng dÞch vô hËu cÇn nghÒ c¸... Dù th¶o NghÞ ®Þnh còng ®a ra chÝnh s¸ch tÝn dông hç trî ng d©n hiÖn ®¹i hãa tµu c¸, ®ãng míi tµu vá thÐp, ®ãng míi tµu dÞch vô hËu cÇn nghÒ c¸, vay vèn phôc vô s¶n xuÊt víi l·i suÊt u ®·i. Víi c¸c chÝnh s¸ch nµy, cïng víi tÇm nh×n dµi h¹n sÏ lµ ®éng lùc cho ngµnh thñy s¶n ph¸t triÓn m¹nh vÒ biÓn, lµm giµu tõ biÓn, n©ng cao søc c¹nh tranh g¾n víi b¶o vÖ chñ quyÒn biÓn ®¶o Tæ quèc.
C¬ chÕ thÞ trêng ®em l¹i hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cao
Víi chiÒu dµi bê biÓn 3.260 km cïng 1 triÖu km2 vïng biÓn ®Æc quyÒn kinh tÕ, ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng quèc gia cã lîi thÕ vÒ biÓn, cã vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn nu«i trång, ®¸nh b¾t thñy h¶i s¶n, hµng h¶i, du lÞch biÓn… Ph¸t huy lîi thÕ ®ã, ViÖt Nam ®· tõng bíc ®a nghÒ c¸ nh©n d©n ®Õn víi c¬ chÕ thÞ trêng vµ nay tiÕp tôc x©y dùng ngµnh “c¬ b¶n ®îc c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa” g¾n víi b¶o vÖ chñ quyÒn biÓn ®¶o nh ChiÕn lîc ph¸t triÓn thñy s¶n ViÖt Nam ®Õn n¨m 2020 ®· ®Æt ra.
Kh«ng chØ cã tiÒm n¨ng tù nhiªn lín nhê bê biÓn dµi, ViÖt Nam cßn së h÷u h¬n 3.000 hßn ®¶o lín nhá trong vïng biÓn; cã nhiÒu vÞnh, vòng, eo ng¸ch, c¸c dßng h¶i lu, s«ng, ngßi… võa lµ ng trêng khai th¸c h¶i s¶n thuËn lîi, võa lµ n¬i cã nhiÒu ®iÒu kiÖn tù nhiªn ®Ó ph¸t triÓn nu«i trång thñy s¶n vµ x©y dùng c¸c khu c¨n cø hËu cÇn nghÒ c¸. TiÒm n¨ng ®ã ®· vµ ®ang t¹o nÒn t¶ng vµ c¬ héi cho nghÒ c¸ níc ta ph¸t triÓn ë tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh thñy s¶n trªn c¸c vïng sinh th¸i kh¸c nhau. Sù ph¸t triÓn toµn diÖn, ®a lÜnh vùc nhng cã träng t©m, träng ®iÓm ®· ®a ViÖt Nam trë thµnh cêng quèc vÒ xuÊt khÈu thñy s¶n.
Trong 10 n¨m qua, s¶n xuÊt thñy s¶n ViÖt Nam t¨ng m¹nh c¶ vÒ s¶n lîng lÉn gi¸ trÞ, trë thµnh mét trong nh÷ng ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña ®Êt níc. Víi trªn 160 quèc gia vµ vïng l·nh thæ mµ thñy s¶n ViÖt Nam ®· ®i tíi (kim ng¹ch xuÊt khÈu 6,7 tû USD trong n¨m 2013), ngµnh thñy s¶n níc ta nhanh chãng lät vµo tèp 10 níc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu thñy s¶n hµng ®Çu thÕ giíi. Sù t¨ng trëng nhanh trong xuÊt khÈu cïng víi qu¸ tr×nh héi nhËp thÞ trêng quèc tÕ cµng t¹o ®éng lùc cho ngµnh thñy s¶n níc ta trëng thµnh vÒ mäi ph¬ng diÖn.
Trong khai th¸c thñy s¶n, ®Æc biÖt lµ h¶i s¶n cã vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng kh«ng chØ trong sù ph¸t triÓn chung cña ngµnh mµ cßn kh¼ng ®Þnh chñ quyÒn l·nh thæ, l·nh h¶i quèc gia. NghÒ c¸ níc ta ®· cã sù chuyÓn hãa m¹nh mÏ tõ nghÒ c¸ nh©n d©n, quy m« nhá lªn nghÒ c¸ th¬ng m¹i, bíc ®Çu tiÕn lªn c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa. §iÒu ®ã ®· ®îc thÓ hiÖn qua sù t¨ng nhanh vÒ c«ng suÊt vµ sè lîng tµu c¸ khai th¸c xa bê, c¬ cÊu nghÒ khai th¸c chuyÓn ®æi m¹nh theo híng ®¸nh b¾t c¸c s¶n phÈm cho thÞ trêng xuÊt khÈu. C¸c nghÒ v©y kh¬i, rª kh¬i, ®Æc biÖt lµ nghÒ c©u c¸ ngõ ®¹i d¬ng ph¸t triÓn nhanh, ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.
Cã thÓ nãi, nghÒ khai th¸c c¸ ngõ ®¹i d¬ng ®· më ra híng ph¸t triÓn hiÖu qu¶ cho khai th¸c h¶i s¶n xa bê. Theo TiÕn sÜ Ng« Anh TuÊn, nguyªn Vô trëng Vô Tµi chÝnh, cã thÓ x©y dùng nghÒ c¸ ngõ ®¹i d¬ng thµnh nghÒ c¸ c«ng nghiÖp - mòi nhän khai th¸c xa bê trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn ViÖt Nam. §©y sÏ lµ nghÒ c¸ c«ng nghiÖp, nghÒ c¸ th¬ng m¹i ho¹t ®éng trªn vïng biÓn xa. Bëi, ViÖt Nam cã nguån tr÷ lîng c¸ ngõ cho phÐp khai th¸c kh¸ lín, hiÖn míi chØ khai th¸c kho¶ng 20% s¶n lîng cho phÐp, trong khi nhu cÇu tiªu dïng c¸ ngõ trªn thÕ giíi ngµy cµng t¨ng.
§èi víi lÜnh vùc nu«i trång thñy s¶n, c¬ chÕ thÞ trêng ®em l¹i hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cao, kh¬i nguån thu hót ®Çu t x· héi, ®Çu t tù cã cña ®«ng ®¶o n«ng, ng d©n vµo lÜnh vùc nµy. §iÓn h×nh nh phong trµo nu«i t«m c«ng nghiÖp phôc vô xuÊt khÈu. Phong trµo ®· t¹o nÒn t¶ng v÷ng ch¾c vÒ nguån nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn xuÊt khÈu ph¸t triÓn. Nu«i t«m nhanh chãng trë thµnh ngµnh s¶n xuÊt hµng hãa quy m« lín thu hót nhiÒu vèn, t¹o nhiÒu viÖc lµm vµ t¨ng nhanh thu nhËp cho ngêi d©n. S¶n phÈm t«m xuÊt khÈu lu«n chiÕm tû träng lín (n¨m 2013 lµ 46%) trong tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu toµn ngµnh. Trong ®ã, s¶n lîng vµ gi¸ trÞ t«m ch©n tr¾ng ®· vît t«m só, song mÆt hµng t«m só vÉn lµ u thÕ lín cña xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam.
Kh«ng chØ cã thÕ m¹nh vÒ t«m nu«i, ViÖt Nam cßn së h÷u mÆt hµng xuÊt khÈu gÇn nh ®éc nhÊt trªn toµn cÇu lµ c¸ tra (chiÕm 95% tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu c¸ tra thÕ giíi). C¸ tra kh«ng chØ lµ mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc vµ ®· trë thµnh s¶n phÈm chiÕn lîc cña quèc gia. Nhê vËy, loµi c¸ nµy ®· nhanh chãng cã mÆt phæ biÕn t¹i thÞ trêng ch©u ¢u, n»m trong danh s¸ch 10 s¶n phÈm thñy s¶n ®îc a chuéng vµ tiªu thô nhiÒu nhÊt t¹i Mü.
Ngoµi ra, víi sù hç trî cña khoa häc kü thuËt, cïng víi viÖc ph¸t triÓn m¹nh c¸c ®èi tîng nu«i s¶n xuÊt hµng hãa lín nh t«m, c¸ tra th× c¸c ®èi tîng nu«i kh¸c nh c¸ lång, t«m hïm, nhuyÔn thÓ, c¸ biÓn, rong biÓn, ngäc trai... ®ang ®îc nhiÒu ®Þa ph¬ng më réng quy ho¹ch, tËn dông m«i trêng tù nhiªn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. Theo «ng NguyÔn Thanh Tïng, ViÖn trëng ViÖn Kinh tÕ vµ Quy ho¹ch thñy s¶n, c¸c m« h×nh nu«i trªn biÓn hiÖn ®ang ®îc ph¸t triÓn m¹nh ë c¸c tØnh thµnh ven biÓn, ®Æc biÖt lµ Kiªn Giang, Kh¸nh Hßa, Phó Yªn, NghÖ An, H¶i Phßng, Qu¶ng Ninh... vµ ®· mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, gãp phÇn tÝch cùc trong viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm, n©ng cao ®êi sèng cho ngêi d©n ven biÓn.
N©ng cao chuçi gi¸ trÞ gia t¨ng
Còng theo «ng NguyÔn Thanh Tïng, hiÖn nay ngµnh thñy s¶n ®· cã bíc ph¸t triÓn nhanh, æn ®Þnh nhng søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm thñy s¶n ViÖt Nam trªn thÞ trêng quèc tÕ cßn yÕu, chÊt lîng s¶n phÈm gÆp nhiÒu rñi ro tríc nh÷ng rµo c¶n kü thuËt. §iÒu nµy ®ßi hái ngµnh thñy s¶n ph¶i ®a d¹ng hãa m« h×nh tæ chøc s¶n xuÊt; khuyÕn khÝch c¸c m« h×nh liªn kÕt, liªn doanh s¶n xuÊt, th¬ng m¹i gi÷a c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt thñy s¶n, gi÷a c¸c nhµ s¶n xuÊt nguyªn liÖu, c¸c nhµ chÕ biÕn, c¸c th¬ng nh©n, c¸c nhµ ®Çu t tÝn dông... theo chuçi gi¸ trÞ ngµnh hµng ®Ó n©ng cao gi¸ trÞ s¶n phÈm. Trong khai th¸c h¶i s¶n cÇn tæ chøc l¹i s¶n xuÊt sao cho phï hîp víi tõng nhãm nghÒ, ng trêng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ vµ thu nhËp cña ng d©n, ®ång thêi híng ®Õn ph¸t triÓn thµnh ngµnh c«ng nghiÖp khai th¸c h¶i s¶n hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng, kÕt hîp nhiÖm vô b¶o ®¶m an ninh, an toµn trªn biÓn. M« h×nh ®ång qu¶n lý sÏ phï hîp víi vïng ven bê, cßn ®èi víi khai th¸c xa bê cÇn tæ chøc s¶n xuÊt trªn c¬ së kinh tÕ hîp t¸c víi c¸c m« h×nh tæ hîp t¸c, hîp t¸c x·, m« h×nh liªn kÕt, liªn doanh gi÷a ng d©n víi c¸c doanh nghiÖp, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. Trong nu«i trång thñy s¶n, c¸c ®èi tîng nu«i chñ lùc ph¶i s¶n xuÊt theo quy m« c«ng nghiÖp. §Æc biÖt, c¸c doanh nghiÖp lµm nhiÖm vô chÕ biÕn xuÊt khÈu ph¶i tæ chøc c¸c m« h×nh s¶n xuÊt g¾n chÕ biÕn víi c¸c vïng nguyªn liÖu, g¾n s¶n xuÊt víi thÞ trêng.
¤ng NguyÔn Huy §iÒn, Phã Tæng côc trëng Tæng côc Thñy s¶n cho biÕt, viÖc chñ ®éng vÒ thÞ trêng vµ tæ chøc s¶n xuÊt theo chuçi gi¸ trÞ s¶n phÈm lµ yÕu tè c¬ b¶n, quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt thñy s¶n bÒn v÷ng. Trong khai th¸c cÇn ph¶i ®iÒu chØnh c¬ cÊu tµu thuyÒn, lo¹i nghÒ hîp lý, dÞch vô hËu cÇn nghÒ c¸, ®ång thêi nghiªn cøu, øng dông c«ng nghÖ khai th¸c míi, ®µo t¹o lao ®éng... ®Ó tõng bíc h×nh thµnh c¸c ®éi tµu lín v¬n ra vïng biÓn xa bê, võa gãp phÇn hiÖn ®¹i ho¸ nghÒ khai th¸c h¶i s¶n.
LÊy mét m« h×nh s¶n xuÊt ®iÓn h×nh trong khai th¸c h¶i s¶n, ngµnh thñy s¶n ®· chän con c¸ ngõ ®Ó tæ chøc l¹i s¶n xuÊt theo chuçi gi¸ trÞ nh»m n©ng cao gi¸ trÞ gia t¨ng, híng ®Õn khai th¸c bÒn v÷ng mÆt hµng nµy, tõ ®ã t¹o sù thay ®æi c¨n b¶n trong lÜnh khai th¸c xa bê. Theo ®ã, nghÒ khai th¸c c¸ ngõ ®¹i d¬ng sÏ ®îc c¬ cÊu l¹i ®éi tµu khai th¸c; n©ng cao n¨ng lùc, chÊt lîng ®éi tµu; n©ng cao kü thuËt khai th¸c, s¬ chÕ, b¶o qu¶n... C«ng ty cæ phÇn Thñy s¶n B×nh §Þnh sÏ lµ doanh nghiÖp tham gia vµo chuçi tõ khai th¸c ®Õn thu mua, chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu sang thÞ trêng NhËt B¶n.
Bªn c¹nh viÖc tæ chøc l¹i s¶n xuÊt theo chuçi s¶n phÈm, ®Ó ph¸t huy thÕ m¹nh vïng, lÜnh vùc, mét gi¶i ph¸p quan träng ®Ó t¹o nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho bíc chuyÓn tõ nghÒ c¸ nhá, thñ c«ng, manh món, mang tÝnh tù ph¸t sang nghÒ c¸ c«ng nghiÖp, nghÒ c¸ th¬ng m¹i, n©ng cao søc c¹nh tranh lµ h×nh thµnh c¸c trung t©m nghÒ c¸ lín. ViÖt Nam sÏ h×nh thµnh 6 trung t©m nghÒ c¸ lín g¾n víi c¸c ng trêng träng ®iÓm, vïng s¶n xuÊt nguyªn liÖu tËp trung víi khu c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ thÞ trêng tiªu thô. T¹i H¶i Phßng, trung t©m nghÒ c¸ ®îc x©y dùng sÏ g¾n víi ng trêng VÞnh B¾c bé, §µ N½ng g¾n víi ng trêng BiÓn §«ng vµ Hoµng Sa, Kh¸nh Hßa g¾n víi ng trêng Nam Trung bé vµ Trêng Sa, Bµ RÞa – Vòng Tµu g¾n víi ng trêng §«ng Nam bé, Kiªn Giang g¾n víi ng trêng T©y Nam bé vµ CÇn Th¬ g¾n vïng ph¸t triÓn nu«i trång thñy s¶n lín nhÊt c¶ níc ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long.
Theo bµ NguyÔn ThÞ Ph¬ng Dung, Phã viÖn trëng ViÖn Kinh tÕ vµ Quy ho¹ch thñy s¶n, c¸c trung t©m nghÒ c¸ ®îc ®Çu t tËp trung c¬ së dÞch vô hËu cÇn nghÒ c¸ híng ®Õn mét nghÒ c¸ hiÖn ®¹i. Ngoµi c¶ng c¸, dÞch vô hËu cÇn nghÒ c¸, khu c«ng nghiÖp chÕ biÕn, c¬ së ®µo t¹o nguån lùc, mçi trung t©m sÏ cã nh÷ng khu chøc n¨ng riªng ®Ó ph¸t huy tiÒm n¨ng, lîi thÕ vÒ vÞ trÝ ®Þa lý, ®iÒu kiÖn tù nhiªn phôc vô cho sù ph¸t triÓn nghÒ c¸ cña vïng. Ch¼ng h¹n nh hÖ thèng c¶ng biÓn, trung t©m trung chuyÓn hµng hãa xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n ë trong vµ ngoµi níc sÏ ph¸t triÓn t¹i H¶i Phßng, §µ N½ng, Bµ RÞa - Vòng Tµu vµ CÇn Th¬; trung t©m s¶n xuÊt con gièng sÏ ®îc ph¸t triÓn t¹i H¶i Phßng, Kh¸nh Hßa, Bµ RÞa - Vòng Tµu; trung t©m giao dÞch thñy s¶n níc ngät t¹i CÇn Th¬; trung t©m s¶n xuÊt s¶n phÈm thñy s¶n truyÒn thèng t¹i Kiªn Giang... Cïng víi viÖc g¾n kÕt ®îc c¸c kh©u trong chuçi gi¸ trÞ thñy s¶n, c¸c trung t©m sÏ lµ ®¬n vÞ ®i ®Çu trong c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa, th¬ng m¹i nghÒ c¸, t¹o ra thÞ trêng thñy s¶n cã søc hót trong khu vùc vµ quèc tÕ.
Tuy nhiªn, ®Ó thu hót sù ®Çu t vµo thñy s¶n, «ng Ph¹m Anh TuÊn, Phã Tæng côc trëng Tæng côc Thñy s¶n, cho biÕt, ngµnh cÇn t¸i c¬ cÊu ®Çu t c«ng, x· héi hãa nhiÒu lÜnh vùc trong ®ã u tiªn vµo c¸c h¹ng môc h¹ tÇng thiÕt yÕu cho c¶ng c¸, c¸c khu neo ®Ëu tr¸nh tró b·o, ®iÒu tra nguån lîi, dù b¸o ng trêng, hÖ thèng th«ng tin nghÒ c¸, vïng s¶n xuÊt gièng vµ nu«i trång thñy s¶n..
BÝch Hång
TriÓn väng xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam
Trong 5 n¨m qua, kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ cña níc ta t¨ng trëng ë møc cao, b×nh qu©n 26,5%/n¨m. Rau qu¶ ®· trë thµnh mét trong nh÷ng ngµnh hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam víi kim ng¹ch ®¹t gÇn 1,1 tû USD vµo n¨m 2013. Tuy nhiªn, nh÷ng khã kh¨n ®· b¾t ®Çu xuÊt hiÖn, ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn t×nh h×nh thÕ giíi ®ang diÔn biÕn phøc t¹p, ®ßi hái ngµnh rau qu¶ ph¶i chñ ®éng t×m híng ®i cho m×nh, trong ®ã viÖc më réng thÞ trêng vµ vît qua c¸c rµo c¶n kü thuËt lµ yªu cÇu b¾t buéc.
Theo b¸o c¸o cña Côc ChÕ biÕn, Th¬ng m¹i n«ng l©m thñy s¶n vµ NghÒ muèi, rau qu¶ ViÖt Nam hiÖn ®îc xuÊt khÈu ®i h¬n 40 quèc gia vµ vïng l·nh thæ, trong ®ã cã 10 thÞ trêng xuÊt khÈu chÝnh lµ Hoa Kú, NhËt B¶n, Trung Quèc, Nga, §µi Loan, Hµn Quèc, Indonesia, Hµ Lan, Th¸i Lan vµ Singapo. Trong ®ã, Trung Quèc lµ thÞ trêng xuÊt khÈu rau qu¶ lín nhÊt cña ViÖt Nam, chiÕm kho¶ng 1/3 tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu, víi c¸c mÆt hµng chñ yÕu nh xoµi, v¶i, nh·n, chuèi, thanh long, dõa vµ døa. Tuy nhiªn, viÖc xuÊt khÈu sang thÞ trêng nµy chñ yÕu qua tiÓu ng¹ch víi c¸c chÝnh s¸ch vµ h×nh thøc bu«n b¸n kh«ng æn ®Þnh nªn thêng gÆp khã kh¨n vµ cã nhiÒu rñi ro. §èi víi c¸c thÞ trêng lín kh¸c nh NhËt B¶n, Hoa Kú th× thêng víng m¾c vµo c¸c rµo c¶n kü thuËt víi c¸c ®iÒu kiÖn kh¾t khe ®èi víi chÊt lîng rau qu¶ cña ViÖt Nam, nhÊt lµ trong bèi c¶nh thÞ trêng Hoa Kú ®ang cã xu híng t¨ng nhËp khÈu c¸c s¶n phÈm rau t¬i vµ gi¶m dÇn c¸c s¶n phÈm ®ãng hép tõ ViÖt Nam.
Theo nhËn ®Þnh cña Thø trëng Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n Vò V¨n T¸m, rau qu¶ lµ ngµnh hµng cã thÕ m¹nh cña ViÖt Nam nhng khi ngµy cµng héi nhËp s©u vµo thÞ trêng thÕ giíi th× cµng gÆp nhiÒu rµo c¶n tõ c¸c níc nhËp khÈu, do ®ã cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p phï hîp ®Ó gi¶i quyÕt. MÆc dï hiÖn nay c¸c rµo c¶n cha ¶nh hëng nhiÒu tíi thÞ trêng rau qu¶ nhng cã thÓ cã nh÷ng biÕn ®éng trong thêi gian tíi, do vËy cÇn chñ ®éng t×m hiÓu, më réng c¸c thÞ trêng kh¸c thay thÕ. HiÖn Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ®ang phèi hîp víi c¸c bé, ngµnh chøc n¨ng rµ so¸t tõng mÆt hµng, tõng thÞ trêng ®Ó cã biÖn ph¸p gi¶i quyÕt ®èi víi c¸c rµo c¶n cô thÓ. Quan ®iÓm cña Bé lµ th¸o gì tõng thÞ trêng mét ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµ më réng thÞ trêng.
Theo «ng NguyÔn Xu©n Hång, Côc trëng Côc B¶o vÖ thùc vËt, rµo c¶n khã kh¨n nhÊt ®èi víi rau qu¶ t¬i cña ViÖt Nam lµ vÊn ®Ò vÖ sinh vµ vÖ sinh dÞch tÔ (SPS). §©y lµ vÊn ®Ò ngµy cµng ®îc coi träng trong ®µm ph¸n th¬ng m¹i quèc tÕ vµ ®îc sö dông nh mét c«ng cô b¶o hé nÒn n«ng nghiÖp cña c¸c níc nhËp khÈu. §iÓn h×nh lµ níc Mü ®· ban hµnh ®¹o luËt míi tõ n¨m 2010 vµ cã hiÖu lùc tõ n¨m 2011 quy ®Þnh rÊt chÆt chÏ vÒ d lîng thuèc b¶o vÖ thùc vËt, nhÊt lµ rau qu¶ t¬i. C¸c níc xuÊt khÈu ph¶i x©y dùng møc d lîng tèi ®a cho phÐp ®èi víi c¸c mÆt hµng, vµ göi cho Mü xem xÐt, nÕu ®¸p øng yªu cÇu th× míi ®îc phÐp xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Mü.
Trong sè c¸c mÆt hµng rau qu¶ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam th× thanh long cã s¶n lîng vµ gi¸ trÞ xuÊt khÈu lín. Theo thèng kª cña Tæng côc H¶i quan, n¨m 2013 kim ng¹ch xuÊt khÈu thanh long t¬i ®¹t h¬n 203 triÖu USD, chiÕm kho¶ng 25% gi¸ trÞ tr¸i c©y xuÊt khÈu d¹ng t¬i, kh« vµ ®«ng l¹nh, t¬ng ®¬ng víi h¬n 61% gi¸ trÞ tr¸i c©y t¬i xuÊt khÈu. Tuy nhiªn, ®©y còng lµ mÆt hµng gÆp nhiÒu rµo c¶n kü thuËt tõ c¸c níc nh Mü yªu cÇu kiÓm dÞch qua chiÕu x¹, NhËt B¶n yªu cÇu kiÓm dÞch b»ng h¬i níc nãng...
§èi víi mÆt hµng nµy, theo «ng NguyÔn Xu©n Hång, cha nªn khuyÕn khÝch më réng diÖn tÝch mµ cÇn n©ng cao chÊt lîng thanh long trªn diÖn tÝch hiÖn cã. CÇn khoanh vïng s¶n xuÊt thanh long theo thÞ trêng. §èi víi møc d lîng hai ho¹t chÊt mµ Mü cha cho phÐp th× cÇn quy ho¹ch vïng s¶n xuÊt. VÒ mÆt kü thuËt sÏ dïng c¸c biÖn ph¸p thay thÕ c¸c ho¹t chÊt ®ã ®Ó phßng chèng s©u bÖnh. CÇn t¨ng cêng n¨ng lùc cho c¸c c¬ së xö lý h¬i níc nãng, chiÕu x¹ khi xuÊt khÈu ®Ó ®¶m b¶o yªu cÇu cña c¸c níc. Võa qua, ViÖt Nam ®· cÊp m· sè vïng trång cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®¶m b¶o theo yªu cÇu cña EU vµ ®îc c¸c ®èi t¸c ®¸nh gi¸ cao. NhiÒu doanh nghiÖp hiÖn ®· bá kinh phÝ ®Ó mêi c¸c chuyªn gia tõ c¸c níc nhËp khÈu sang kiÓm ®Þnh tríc bëi gi¸ trÞ thu vÒ tõ xuÊt khÈu thanh long lµ rÊt lín.
Gi¶i quyÕt c¸c khã kh¨n vÒ thÞ trêng thanh long, «ng TrÇn Ngäc HiÖp, Phã Chñ tÞch HiÖp héi Rau qu¶ ViÖt Nam ®Ò xuÊt, do c¸c thÞ trêng kh¸c kh«ng thÓ t¨ng nhanh trong thêi gian ng¾n nªn tríc m¾t u tiªn gi¶i quyÕt t¹i thÞ trêng néi ®Þa dï gi¸ cã gi¶m chót Ýt. Ngoµi ra, cÇn chó ý nghiªn cøu vµ më réng thÞ trêng Ên §é, mét thÞ trêng kh¸ dÔ tÝnh vµ cã tiÒm n¨ng cao ®èi víi ngµnh rau qu¶ cña ViÖt Nam.
Theo Côc ChÕ biÕn, Th¬ng m¹i n«ng l©m thñy s¶n vµ NghÒ muèi, ViÖt Nam ®ang t¨ng cêng më cöa c¸c thÞ trêng míi, dï khã tÝnh nhng ®îc kú väng cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu cao. Cô thÓ nh: thÞ trêng óc, hiÖn ViÖt Nam ®· göi th«ng tin ®Ó hä xem xÐt ®èi víi 3 lo¹i qu¶ lµ xoµi, v¶i vµ thanh long. C¸c c¬ quan chøc n¨ng cña ViÖt Nam ®ang xóc tiÕn th¸o gì ®Ó sím ®îc cÊp phÐp nhËp khÈu. ThÞ trêng New Zealand hiÖn ®· më cöa cho mÆt hµng xoµi vµ thanh long (c¶ ruét ®á vµ ruét tr¾ng) cña ViÖt Nam vµ ®ang tiÕn hµnh c¸c thñ tôc cÊp phÐp nhËp khÈu cho ch«m ch«m. PhÝa Ên §é còng ®îc ®Ò nghÞ tiÕn hµnh c¸c thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó më cöa thÞ trêng cho thanh long cña ViÖt Nam.
Bªn c¹nh nh÷ng thÞ trêng míi th× ViÖt Nam vÉn x¸c ®Þnh nh÷ng thÞ trêng xuÊt khÈu rau qu¶ chñ yÕu trong thêi gian tíi lµ NhËt B¶n (c¶i b¾p, da chuét, rau ch©n vÞt, nÊm hép…); Hoa Kú (thanh long, níc qu¶ ®ãng hép…); Hµn Quèc (c¶i b¾p, da chuét, døa hép, v¶i hép, ít hµnh ®«ng l¹nh). C¸c níc §«ng ¢u lµ da chuét muèi, hoa qu¶ ®ãng hép ®«ng l¹nh… vµ c¸c níc EU lµ níc qu¶, hoa qu¶ ®ãng hép, rau gia vÞ.
H. Tïng
KHOA HäC C¤NG NGHÖ
MéT Sè KÕT QU¶ NGHI£N CøU KHOA HäC Vµ TIÕN Bé Kü THUËT MíI Cã KH¶ N¡NG CHUYÓN GIAO VµO
S¶N XUÊT VïNG TRUNG DU MIÒN NóI PHÝA B¾C
(tiÕp theo kú tríc)
33. TINH Bß §¤NG L¹NH VINALICA D¹NG CäNG R¹
- Thuéc Ch¬ng tr×nh gièng gèc.
-
C¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt:
TT
|
ChØ tiªu
|
§VT
|
Bß s÷a
|
Bß thÞt cao s¶n (Limousin, Charolaise, Droughmaste,
Red Angus...)
|
Bß nhãm Zebu
|
HF thuÇn
|
F2 vµ F3 HF
|
Jersey
|
1
|
ThÓ tÝch cäng r¹ (V)
|
ml
|
0,25
|
0,25
|
0,25
|
0,25
|
0,25
|
2
|
Sè lîng tinh trïng sèng trong 1 cäng r¹ tríc khi ®«ng l¹nh
|
Tr/CR
|
25
|
25
|
25
|
25
|
25
|
3
|
Ho¹t lùc sau khi gi¶i ®«ng (A)
|
%
|
40
|
40
|
40
|
40
|
40
|
4
|
Tû lÖ thô thai lÇn phèi ®Çu
|
%
|
50
|
50
|
50
|
60
|
60
|
5
|
Mµu s¾c vá cäng r¹
|
|
Xanh níc biÓn
|
Tr¾ng
|
Xanh l¸ m¹
|
N©u nh¹t
|
- Brahman: Vµng
- Red Sinhi: §á
|
6
|
Th¬ng hiÖu trªn cäng r¹
|
VINALICA
|
7
|
C¸c th«ng sè ghi trªn cäng r¹
|
M· níc; Gièng bß; Sè hiÖu bß ®ùc gièng; Ngµy s¶n xuÊt vµ tªn th¬ng hiÖu Trung t©m s¶n xuÊt (VINALICA).
|
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |