TuyÓn tËp tiªu chuÈn b¶o vÖ thùc vËt
tải về 174.51 Kb.
|
- Điều hướng trang này:
- Qui tr×nh
- Phô lôc
- ChØ thÞ sinh häc
Nhãm B
1. Ph¹m vi vµ ®èi tîng ¸p dông. - Quy tr×nh nµy ¸p dông cho viÖc KiÓm dÞch thùc vËt ®èi víi c¸c l« gièng c©y cã mói nhËp khÈu vµo l·nh thæ ViÖt Nam qua c¸c cöa khÈu ®êng bé, ®êng thuû, ®êng s¾t, ®êng hµng kh«ng, c¸c c¬ së KiÓm dÞch thùc vËt Sau nhËp khÈu vµ c¸c c¬ së c¸ch ly kh¸c trong ph¹m vi c¶ níc. 2. ThuËt ng÷ ®Þnh nghÜa. Trong qui tr×nh nµy c¸c thuËt ng÷ díi ®©y ®îc hiÓu nh sau: - C©y cã mói: Bao gåm c©y ¨n qu¶ thuéc hä Rutaceae. - Gièng c©y cã mói: Bao gåm h¹t, c©y vµ c¸c bé phËn cña c©y cã mói cã thÓ dïng ®Ó nh©n lµm gièng. - Gièng c©y cã mói nhËp néi: Lµ nh÷ng gièng c©y cã mói ®îc nhËp khÈu vµo l·nh thæ ViÖt Nam. - §iÒu kiÖn c¸ch ly: Lµ ®iÒu kiÖn t¸ch biÖt víi bªn ngoµi khi trång c©y, c¸c t¸c nh©n sinh häc kh«ng thÓ lan truyÒn ra ngoµi vµ x©m nhËp tõ ngoµi vµo trong. - KiÓm dÞch Sau nhËp khÈu: Lµ biÖn ph¸p kü thuËt kiÓm tra sinh vËt h¹i tiÒm Èn cña l« gièng nhËp khÈu trong ®iÒu kiÖn c¸ch ly. - Sinh vËt h¹i tiÒm Èn: Lµ nh÷ng sinh vËt h¹i ®i theo gièng nhËp nhng b»ng m¾t thêng vµ ph¬ng tiÖn th« s¬ cha ph¸t hiÖn ®îc. 3. Tr×nh tù c¸c bíc kiÓm dÞch. 3.1. KiÓm dÞch t¹i cöa khÈu. 3.1.1. KiÓm tra hå s¬ giÊy tê. - Thùc hiÖn theo qui ®Þnh hiÖn hµnh cña Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n. - C¸c giÊy tê cã liªn quan (NÕu cã)
ViÖc kiÓm tra l« gièng nhËp khÈu ®îc ¸p dông theo TCVN 4731- 89;10 TCN 336 - 98; 10 TCN 337 - 98;10 TCN 338 - 98. 3.2. KiÓm dÞch Sau nhËp khÈu. 3.2.1. KiÓm tra s¬ bé sinh vËt h¹i trªn l« gièng nhËp khÈu. 3.2.2. Xö lý tríc gieo trång. - NÕu lµ c©y nu«i cÊy m« th× kh«ng ph¶i xö lý. - NÕu lµ h¹t gièng ph¶i ®îc ng©m ngay trong dung dÞch 8- Hydroxyquinoline Sunphat 1% trong 3 phót. - NÕu lµ c©y, c¸c bé phËn cña c©y hoÆc c¸c lo¹i s¶n phÈm kh¸c: + Ph¶i ®îc khö trïng b»ng Methyl Bromide (CH3Br); + Nhóng trong dung dÞch Sodium Hypochlorite (Na ClO2 .4H2O) cã chøa 1% clo trong 2 phót; 3.2.3. Gieo trång: C¸c vËt liÖu gièng ®îc nh©n trång trong ®iÒu kiÖn c¸ch ly. 3.2.4. KiÓm tra sinh vËt tiÒm Èn: KiÓm tra c¸c vËt liÖu gièng ®· nhËp khÈu ë c¬ së KiÓm dÞch thùc vËt Sau nhËp khÈu nh»m x¸c ®Þnh c¸c sinh vËt g©y h¹i tiÒm Èn. Riªng ®èi víi c¸c bÖnh Vi khuÈn, Virus, Viroid vµ Mycoplasma sö dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p cô thÓ sau ®Ó chÈn ®o¸n: + PCR - Ph¶n øng chuçi Polymerasa (Polymerasa Chain Reaction) + ELISA - Men liªn kÕt miÔn dÞch (Enzyme - Linked Immuno - Sorbent Assays) + ChØ thÞ sinh häc (Biological Indexing) (C¸c ph¬ng ph¸p nµy ®îc giíi thiÖu trong phô lôc kÌm theo).
Thêi gian kiÓm tra t¹i c¬ së KiÓm dÞch thùc vËt Sau nhËp khÈu tõ 9 - 12 th¸ng. 3.2.6. KÕt qu¶ kiÓm tra. Danh môc c¸c §èi tîng KiÓm dÞch thùc vËt vµ c¸c sinh vËt h¹i tiÒm Èn ®· ph¸t hiÖn ®îc trªn gièng c©y cã mói nhËp khÈu. 3.2.7. KÕt luËn. 1) T×nh h×nh dÞch h¹i 2) Xö lý l« gièng. 3) CÊp giÊy chøng nhËn KiÓm dÞch thùc vËt Sau nhËp khÈu (nÕu ®ñ ®iÒu kiÖn). Phô lôcKiÓm dÞch thùc vËt Sau nhËp khÈu 1. KiÓm tra KiÓm dÞch Sau nhËp khÈu. B¶ng 1. C¸c ph¬ng ph¸p kiÓm tra
1.1. Ph¬ng ph¸p PCR. Mçi loµi sinh vËt cã cÊu tróc DNA kh¸c nhau vµ trong cïng mét gièng gi÷a c¸c loµi còng cã sù kh¸c nhau. Trong mét gièng, DNA cña c¸c loµi cã nh÷ng ®o¹n cÊu tróc gièng nhau, nhng cã nh÷ng ®o¹n cã cÊu tróc kh¸c nhau mµ cÊu tróc nµy ®Æc trng cho loµi nµy mµ nh÷ng loµi kh¸c kh«ng cã. §©y lµ c¬ së di truyÒn ®Ó ph©n biÖt gi÷a loµi nµy vµ loµi kh¸c. Ph¬ng ph¸p PCR chÝnh lµ nh»m nh©n lªn gÊp béi sè lîng c¸c ®o¹n DNA ®Æc trng ®Ó tõ ®ã cã thÓ chÈn ®o¸n chÝnh x¸c ®îc c¸c loµi. 1.2. Ph¬ng ph¸p ELISA. Kü thuËt nµy c¬ b¶n ®îc dùa trªn sù kÕt hîp gi÷a men víi c¸c kh¸ng thÓ hoÆc kh¸ng nguyªn thµnh vËt ®¸nh dÊu men sau ®ã chóng l¹i cã ph¶n øng víi kh¸ng nguyªn hoÆc kh¸ng thÓ t¬ng øng thµnh hîp chÊt miÔn dÞch cña men ®¸nh dÊu. Men kÕt hîp t¹i hîp chÊt miÔn dÞch khi gÆp chÊt ®Öm sÏ thóc ®Èy ph¶n øng thuû ph©n chÊt ®Öm t¹o ra mµu vµng. Tèc ®é cña ph¶n øng thuû ph©n cµng nhanh, mµu vµng cµng râ, chøng tá men cµng nhiÒu, ®iÒu nµy còng chøng tá nång ®é cña kh¸ng nguyªn cµng cao. Do tÝnh ®Æc hiÖu cña ph¶n øng ELISA ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc ®Æc tÝnh cña kh¸ng nguyªn. Bé Kit ®Ó kiÓm tra cã thÓ sö dông cho c¸c bÖnh sau: - Xylella fastidiosa - Spiroplasma citri - Lïn Satsuma (Satsuma dwarf ilarvirus) - Tµn lôi c©y cã mói (Citrus tristeza closterovirus) - Virus nhá l¸ c©y cã mói (Citrus tatter leaf cappillovirus) 1.3. ChØ thÞ sinh häc Dïng c©y chØ thÞ ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng bÖnh Èn cña c©y cã mói ë hai møc nhiÖt ®é: * NhiÖt ®é 18 - 25oC (tèt nhÊt lµ 20 - 22 oC) cho c¸c t¸c nh©n g©y bÖnh sau: - Virus tµn lôi c©y cã mói (Viruses Citrus tristeza closterovirus) - Virus biÕn d¹ng g©n l¸ c©y cã mói (Citrus veinenation virus) - Virus kh¶m l¸ (Citrus varegation ilarvirus) - Vius qu¨n l¸ c©y cã mói (Citrus leaf rugose virus) - Virus bÐ l¸ c©y cã mói (Citrus tatter leaf capillovirus) * NhiÖt ®é 25 - 35oC (tèt nhÊt lµ 30 - 35 oC) cho t¸c nh©n g©y bÖnh: - Viroid v¶y vá c©y cã mói (citrus exocortis viroid) - Viroid m¹ch dÉn c©y cã mói (citrus cachexia viroid) - Spiroplasma citri - Liberobacter asiaticum - Liberobacter africanum B¶ng 1.3.1 Sè c©y chØ thÞ cÇn nh©n gièng.
B¶ng 1.3.2. C©y chØ thÞ dïng cho viÖc kiÓm tra bÖnh.
B¶ng 1.3.3. TriÖu chøng bÖnh trªn c©y chØ thÞ
AS - Asteroid spots (®èm d¹ng sao) CF - Chlorotic flecks (®èm vµng) CM - Chlorotic mottling (®èm mÊt mµu) CVF - Chlorotic vein flecking (®èm mµu vµng g©n) LE - Leaf epinasty LM - Leaf mottle (®èm l¸) LP - Leaf puckering (nh¨n l¸) LY - Leaf yellowing (vµng l¸) OL - Oak leaf pattern (d¶i sïi l¸) S - Stunting (lïn c©y) VE - Veinenation (biÕn d¹ng g©n) VY - Vein yellowing (vµng g©n) WP - Wood pitting (§èm th©n gç) 2. Nh©n gièng, ch¨m sãc vµ b¶o qu¶n t¹i c¬ së Sau nhËp khÈu. 2.1. Nh©n gèc ghÐp vµ c©y chØ thÞ. C¸c h¹t ®îc gieo ®Ó lµm c©y chØ thÞ sinh häc hoÆc gèc ghÐp ®îc lÊy tõ c¸c c¬ së s¹ch bÖnh cã uy tÝn, c¸c h¹t nµy ®em gieo trong khay vµ ®Ó ë nhiÖt ®é 20 - 25oC. C©y chØ thÞ lµ chanh yªn (Citrus medica L.) ®îc nh©n gièng tõ cµnh ë nhiÖt ®é 30 - 35oC. C©y ®îc trång trong hçn hîp chÊt ®én (cña Trêng §¹i häc California) theo tû lÖ thÓ tÝch phï hîp gåm: 1 than bïn : 1 c¸t hoÆc bét ®¸ vµ ph©n v« c¬ ®îc tiÖt trïng theo ph¬ng ph¸p Paster (ë 60oC trong 30 phót) cã thÓ thªm vµo nhiÒu nhÊt 10% vá trÊu (tÝnh theo thÓ tÝch). Tríc khi sö dông lµm c©y chØ thÞ hoÆc gèc ghÐp kh«ng bãn thóc cho c©y. Sau ®ã chuyÓn chóng vµo chËu hoÆc tói nilon cã chøa 250 – 300g hçn hîp chÊt nÒn theo c«ng thøc cña Trêng §¹i häc California. NÕu c©y biÓu hiÖn triÖu chøng thiÕu dinh dìng th× sÏ bãn bæ sung b»ng hçn hîp chÊt ®én víi tû lÖ 1 m¸u kh« vµ bét x¬ng: 1 Dolomit. Sau ®a c©y ®îc ghÐp trång trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é 30 - 35oC.
Hai c©y ®îc nh©n gièng tõ m¾t ghÐp trªn gèc chanh SÇn. Ba ®Õn bèn tuÇn sau khi ghÐp m¾t, c¾t c¸c chåi n¸ch cña chanh sÇn ®Ó tËp trung cho m¾t ghÐp ph¸t triÓn. Chän mét c©y lµm c©y chØ thÞ. NÕu cÇn th× tiÕn hµnh ghÐp ®Ønh sinh trëng. C©y con ®îc nh©n lªn tõ c©y chØ thÞ sÏ ®îc tr¶ l¹i cho chñ hµng.
Sö dông thuèc ho¸ häc, dÇu thùc vËt vµ thuèc sinh häc ®Ó phßng trõ sinh vËt h¹i trong nhµ kÝnh. C¸c sinh vËt h¹i thêng cã nhÖn hai chÊm, nhÖn to bông, rÖp phÊn, rÖp s¸p. Chó ý rÖp muéi ®en trªn c©y cã mói ph¶i ®îc sím diÖt trõ triÖt ®Ó nh»m ng¨n chÆn viÖc truyÒn Virus. 3. Lo¹i bá c¸c t¸c nh©n g©y bÖnh vµ nh©n gièng. GhÐp ®Ønh sinh trëng lµ kü thuËt nh©n dßng c¸c gièng c©y cã mói ®· ®îc lo¹i bá bÖnh, cïng víi kh¶ n¨ng t¹o ra nh÷ng dßng míi s¹ch Virus vµ c¸c t¸c nh©n g©y bÖnh kh¸c. TÊt c¶ c©y cã mói míi ph¶i ®îc ghÐp ®Ønh sinh trëng Ýt nhÊt mét lÇn tríc khi xuÊt ra khái c¬ së KiÓm dÞch Sau nhËp khÈu. §iÒu nµy cã nghÜa lµ ®¶m b¶o s¹ch Xanthomonas campestris pv. citrumelo, phytoplasma, Viroid vµ Virus. C¸c bíc kiÓm tra ®îc lµm nhiÒu lÇn ®Õn khi cho kÕt qu¶ kiÓm tra kh¼ng ®Þnh lµ s¹ch bÖnh. Nh÷ng gèc ghÐp ®îc s¶n xuÊt tõ c¸c tæ chøc trªn thÕ giíi cã chøng nhËn ®¹t tiªu chuÈn th× kh«ng cÇn ph¶i ghÐp l¹i ë ViÖt Nam. 3.1. M¾t ghÐp dïng ghÐp ®Ønh sinh trëng. ViÖc ghÐp ®Ønh sinh trëng ®îc thùc hiÖn ngay lËp tøc khi cã m¾t ghÐp thÝch hîp ®îc ®a tíi. NÕu cã chåi ghÐp míi nhËp kh«ng thÝch hîp cho viÖc ghÐp ban ®Çu c¸c m¾t ghÐp ®îc ghÐp vµo th©n mét c©y mÑ vµ sau ®ã chän m¾t ghÐp vµ thêi ®iÓm thÝch hîp nhÊt ®Ó tiÕn hµnh ghÐp.
TiÖt trïng bÒ mÆt m¾t ghÐp tríc khi b¾t ®Çu ghÐp. Nhóng m¾t ghÐp trong dung dÞch Ethanol 70 % trong 2 phót, sau ®ã nhóng trong dung dÞch Clorin (Clo) 0,2% hoÆc Sodium hypochrorite trong 10 phót. B¶o qu¶n m¾t ghÐp ë nhiÖt ®é 26oC trong c¸t Èm ®· tiÖt trïng víi chu kú chiÕu s¸ng 16 giê ®Õn khi ®em ra sö dông. 3.3. S¶n xuÊt gèc ghÐp ®Ó ghÐp ®Ønh sinh trëng. Sö dông chanh ba l¸, chanh sÇn vµ bëi Citrus grandis (ChØ dïng cho c¸c gièng bëi Pomelo) lµm gèc ghÐp. LÊy h¹t tõ qu¶ t¬i sau ®ã röa s¹ch thÞt qu¶. T¸ch bá líp vá ngoµi cña h¹t vµ b¶o qu¶n trong giÊy läc Èm ®Õn khi ®em ra sö dông. Khö trïng bÒ mÆt h¹t trong dung dÞch Clorin 0,5 % hoÆc Sodium hypochlorite (Cã chøa 1% clo) trong 10 phót. Sau ®ã röa kü trong níc ®· tiÖt trïng tèi thiÓu 3 lÇn. §a h¹t v« trïng vµo trong m«i trêng Agar s¹ch ®Ó trong buång cÊy, sau ®ã ®a vµo tñ Êm ë 26 oC trong bãng tèi. NÕu h¹t kh«ng dïng ngay sau khi ®· t¸ch khái qu¶, ta ph¬i trªn gi¸ ®ì. H¹t ®îc tiÖt trïng bÒ mÆt vµ ®îc b¶o qu¶n b»ng c¸ch nhóng trong dung dÞch Clorin 1 % hoÆc Sodium hypochlorite. Sau ®ã tiÕn hµnh lµm nh ®èi víi h¹t t¬i. Sau 4 - 5 ngµy h¹t sÏ mäc. ChuÈn bÞ nh÷ng èng nghiÖm ®Ó trång c©y gi÷ trong m«i trêng ®ång nhÊt cã chøa m«i trêng hçn hîp Murshige vµ Skoog + ®êng + agar, tiÖt trïng ë 121oC trong 20 phót. §Æt h¹t n¶y mÇm lªn bÒ mÆt agar trong c¸c èng nghiÖm nu«i cÊy khi chåi b¾t ®Çu mäc. Khi chåi ghÐp ®¹t ®Õn ®é dµi thÝch hîp 3 - 4 cm, sau 10 - 12 ngµy ®a nh÷ng èng nghiÖm nµy vµo trong buång tèi ë 4 - 7oC. Chän c¸c c©y th¼ng ®a vµo buång l¹nh ®Ó ghÐp chåi ®Ønh. Thêi gian lu gi÷ c©y con lµ mét n¨m. 3.4. GhÐp ®Ønh sinh trëng. Ng©m dông cô trong cån 70% kho¶ng 1 giê tríc khi dïng. ChuÈn bÞ c¸c mÈu dao c¹o vµ tra vµo c¸n. Nhóng dao c¾t vµo chÊt tÈy vµ sau ®ã lµm s¹ch b»ng cån vµ h¬ kh« gi÷a mçi lÇn c¾t. Kh«ng lµm ch¸y lìi dao sau khi nhóng cån. Thay ®æi lìi dao khi chóng bÞ cïn. TiÖt trïng bÒ mÆt cµnh ghÐp trùc tiÕp khi ®ang ë trªn c©y b»ng dung dÞch Clorin 0,5 % hoÆc Sodium hypochlorite trong 5-10 phót, tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn cña cµnh ghÐp. NÕu chóng ®· ®îc tiÖt trïng vµ trång trong c¸t, chóng cã thÓ ®îc sö dông ngay. NÕu chóng bÞ nhiÔm bÈn th× ®Æt chóng trªn v¶i mµn vµ xö lý trong dung dÞch Chlorin 0,01 % hoÆc Sodium hypochlorite trong 1 phót sau ®ã röa cÈn thËn 3 lÇn trong níc läc. C¾t tØa l¸ mÇm vµ chåi bªn, më vÕt ghÐp h×nh ch÷ T vµ tiÕn hµnh ghÐp. Lo¹i bá hÕt l¸ ë cµnh ghÐp ®Ó lé m« ph©n sinh. Sö dông mét lìi dao cho mét m« ph©n sinh. §Æt m« ph©n sinh lªn vÕt ghÐp vµ ®ãng n¾p vÕt ghÐp l¹i. §Æt c©y con trong giÊy läc vµ trång trong èng nghiÖm cã hçn hîp m«i trêng Murshige vµ Skoog + ®êng + muèi s¾t hoµ tan + White's vitamin. Xö lý m«i trêng ë nhiÖt ®é 121oC trong 10 phót. Gi÷ c©y con ë nhiÖt ®é 28oC víi chu kú chiÕu s¸ng lµ 16 giê. Ch¨m sãc c©y tèi thiÓu 4 - 6 tuÇn hoÆc cã thÓ dµi h¬n. C©y con cã thÓ cÇn ®îc c¾t tØa mÇm ë giai ®o¹n sinh trëng trong èng nghiÖm vµ cã thÓ chuyÓn vµo m«i trêng míi . 3.5. ChuyÓn c©y con ®· ®îc ghÐp ®Ønh sinh trëng ra khái èng nghiÖm. Sau 4 - 6 tuÇn, khi m¾t ghÐp ®· mäc chåi ®îc 1 cm cïng víi 2 l¸, ®a c©y con ra khái èng nghiÖm, tØa bít rÔ vµ trång c©y trong chËu cã chøa hçn hîp chÊt ®én. Gi÷ c©y trong ®iÒu kiÖn ¸nh s¸ng yÕu trong tuÇn ®Çu tiªn. Duy tr× Èm ®é cao trong vµi ngµy ®Çu b»ng c¸ch dïng tÊm nhùa che phñ c©y con. Khi c©y cøng c¸p ta lo¹i bá dÇn tÊm nhùa che phñ. Cã thÓ sö dông c¸c biÖn ph¸p t¬ng tù nh trªn nÕu thÊy m¾t ghÐp cßn xanh nhng cha ph¸t triÓn. Hµng ngµy tíi 2g/l Ca(NO3)2. KiÓm tra c¸c dßng ghÐp ®Ó kh¼ng ®Þnh ®· lo¹i bá hÕt c¸c bÖnh. 3.6. M«i trêng nu«i cÊy
Каталог: Documents -> Uploads Uploads -> TIÊu chuẩn quốc gia tcvn 8108 : 2009 iso 11285 : 2004 Uploads -> Qcvn 01 -124: 2013/bnnptnt Uploads -> TIÊu chuẩn quốc gia tcvn 5624-1 : 2009 Uploads -> Quy ph¹m kh¶o nghiÖm hiÖu lùc thuèc b¶o vÖ thùc vËt Uploads -> Tiªu chuÈn ngµnh Uploads -> TIÊu chuẩn quốc gia tcvn 6134 : 2009 Uploads -> TIÊu chuẩn việt nam tcvn 7305-2 : 2008 iso 4427-2 : 2007 Uploads -> TIÊu chuẩn quốc gia tcvn 7937-2: 2013 iso 15630-2: 2010 Uploads -> TIÊu chuẩn quốc gia tcvn 7937-1: 2013 iso 15630-1: 2010 Uploads -> Tiªu chuÈn c¬ ®iÖn n ng nghiÖp tcvn 6817: 2001 tải về 174.51 Kb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||