TỈnh bắc giang

VỀ VIỆC PHÊ DUYỆT ĐỀ TÀI “ỨNG DỤNG CÁC TIẾN BỘ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ TRỒNG TRỌT, CHẾ BIẾN VÀ BẢO QUẢN DƯỢC LIỆU NGƯU TẤT (ACHYRANTHES BIDENTATA BLUME) THEO TIÊU CHÍ GAP-WHO NHẰM NÂNG CAO NĂNG SUẤT, CHẤT LƯỢNG VÀ TĂNG THU NHẬP CHO NÔNG DÂN TẠI TỈNH BẮC GIANG”

1. Tên đề tài: Ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ trồng trọt, chế biến và bảo quản dược liệu Ngưu tất (Achyranthes bidentata Blume) theo tiêu chí GAP-WHO nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và tăng thu nhập cho nông dân tại tỉnh Bắc Giang.

2. Cơ quan chủ trì: Công ty TNHH Thương mại Dược phẩm Đông Á.

3. Chủ nhiệm đề tài: Dược sỹ Lê Minh Nguyệt.

4. Thời gian thực hiện: 24 tháng (từ tháng 6/2013 đến tháng 5/2015).

5. Mục tiêu của đề tài:

- Nghiên cứu ứng dụng các tiến bộ về KH&CN trong trồng trọt Ngưu tất theo một số tiêu chí GAP-WHO nhằm xây dựng quy trình trồng trọt Ngưu tất cho năng suất và chất lượng cao tại Bắc Giang.

- Xây dựng mô hình thâm canh Ngưu tất theo một số tiêu chí GAP-WHO trong cơ cấu cây trồng vụ đông, đem lại hiệu quả kinh tế góp phần tăng thu nhập cho nông dân tại Bắc Giang.

- Xây dựng tiêu chuẩn cơ sở cho dược liệu Ngưu tất.

6. Nội dung thực hiện:

- Xây dựng 01 mẫu phiếu và tổ chức điều tra 450 phiếu: mỗi huyện 3 xã và mỗi xã điều tra 30 hộ tại các huyện Hiệp Hòa, Yên Dũng và Lạng Giang; thu thập các số liệu thứ cấp về khí hậu, thổ nhưỡng, nguồn nước tưới, sản xuất nông nghiệp và cây trồng vụ đông.

- Khảo sát và phân tích đất, nước để so sánh với các chỉ tiêu an toàn của tiêu chuẩn GAP-WHO (chỉ tiêu về kim loại nặng, vi sinh vật, thuốc bảo vệ thực vật,...).

+ Phân tích đất: lấy mỗi huyện 4 mẫu đất, phân tích 11 chỉ tiêu như độ pH, hàm lượng mùn, N, P₂O₅ tổng số, P₂O₅ dễ tiêu, K₂O, Mg, các kim loại nặng trong đất như Asen, thủy ngân, Cadimi, chì... để xác định tính phù hợp của cây Ngưu tất.

+ Phân tích chất lượng nguồn nước: lấy mỗi huyện 4 mẫu, phân tích 8 chỉ tiêu như kim loại nặng như Asen, thủy ngân, Cadimi, chì và 4 chủng vi sinh vật như E. coli, Pseudomonas aeruginosa, Salmonella typhimurium, Staphylococcus aureus.

- Xử lý số liệu điều tra, phân tích, tổng hợp và viết báo cáo kết quả điều tra.

- Nghiên cứu ảnh hưởng của thời vụ trồng đến sinh trưởng, phát triển, năng suất cây Ngưu tất

+ Quy mô, địa điểm: Bố trí thí nghiệm theo phương pháp thí nghiệm đồng ruộng với 3 thời vụ: gieo hạt từ 15/9- 30/9; gieo hạt từ 1/10-15/10; gieo hạt từ 16/10-30/10, quy mô 6500 m² tại 2 huyện Hiệp Hòa và Yên Dũng.

+ Theo dõi, đánh giá sinh trưởng phát triển, năng suất dược liệu, chọn ra thời vụ thích hợp nhất cho từng huyện và phù hợp với cơ cấu cây trồng của địa phương.

- Nghiên cứu ảnh hưởng của đất trồng đến sinh trưởng phát triển, năng suất cây Ngưu tất

+ Quy mô, địa điểm: Bố trí thí nghiệm theo phương pháp thí nghiệm đồng ruộng trên 2 loại đất phù xa cổ và đất phù xa ven sông, với quy mô 4300m² tại 2 huyện Hiệp Hòa và Yên Dũng.

+ Theo dõi, đánh giá sinh trưởng phát triển, năng suất dược liệu, lựa chọn loại đất thích hợp nhất.

- Nghiên cứu ảnh hưởng của phân bón đến sinh trưởng phát triển, năng suất cây Ngưu tất

+ Quy mô, địa điểm: Bố trí thí nghiệm theo phương pháp thí nghiệm đồng ruộng với 3 công thức bón phân, quy mô 6500 m² tại 2 huyện Hiệp Hòa và Yên Dũng.

Công thức 1: Bón phân theo tiêu chuẩn GACP của Trung Quốc, sử dụng phân hỗn hợp NPK của Nam Điền (1,5 tấn hữu cơ sinh học Quế Lâm No1 + 450kg NPK 9-6-3 + 100 kg đạm vàng + 450kg NPK 16-16-8 + 350kg NPK 10-0-30/ha).

Công thức 2: Bón phân theo qui trình VietGAP, sử dụng phân phức hợp có bổ sung đa vi lượng của công ty phân bón Bình Điền (1,5 tấn phân hữu cơ vi sinh + 600kg NPK 18-6-6+TE + 800kg NPK 15-4-18+TE/ha).

Công thức 3 (đối chứng): Bón phân theo qui trình của Viện dược liệu, sử dụng phân đơn 25 tấn phân chuồng + Tro bếp 1 tấn + Đạm urê 380kg + Phân lân Lâm thao 500kg + phân Kali sulphat 150kg/ha.

+ Đánh giá sinh trưởng phát triển cây Ngưu tất dưới tác động của phân bón; đánh giá năng suất, hiệu quả kinh tế.

- Nghiên cứu biện pháp bảo vệ thực vật cho cây Ngưu tất theo hướng sinh học an toàn với môi trường

+ Quy mô, địa điểm: Bố trí thí nghiệm theo phương pháp thí nghiệm đồng ruộng với 3 công thức, sử dụng một số loại thuốc phòng trừ tuyến trùng hại rễ củ Ngưu tất, quy mô 6500 m² tại 2 huyện Hiệp Hòa và Yên Dũng.

Công thức 1: Sử dụng Mocap 10H liều lượng 20kg/ha.

Công thức 2: Sử dụng sản phẩm sinh học nấm đối kháng SH-BV1 liều lượng 0,7 tấn/ha

Công thức 3 (đối chứng): Không sử dụng thuốc.

+ Xác định, chẩn đoán chính xác đối tượng gây hại Ngưu tất và đưa ra các đối tượng gây hại chính ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng dược liệu Ngưu tất trồng tại Bắc Giang.

+ Nghiên cứu biện pháp phòng trừ các đối tượng gây hại chính trên cây Ngưu tất theo hướng sinh học an toàn với môi trường.

+ Theo dõi, đánh giá về tốc độ sinh trưởng; tỷ lệ củ bị nhiễm bệnh; đánh giá năng suất dược liệu; đánh giá dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong dược liệu.

- Nghiên cứu ảnh hưởng kỹ thuật sơ chế và bảo quản sau thu hoạch cho củ Ngưu tất

+ Quy mô, địa điểm: Thực hiện 6 phương pháp, quy mô 540 kg củ tươi tại 2 huyện Hiệp Hòa và Yên Dũng.

Phương pháp 1: Phơi dược liệu bằng phương pháp truyền thống và bảo quản dược liệu ở thủy phần 10%.

Phương pháp 2: Phơi dược liệu bằng phương pháp truyền thống và bảo quản dược liệu ở thủy phần 12%.

Phương pháp 3: Phơi dược liệu bằng phương pháp truyền thống và bảo quản dược liệu ở thủy phần 14%.

Phương pháp 4: Sấy dược liệu và bảo quản dược liệu ở thủy phần 10%.

Phương pháp 5: Sấy dược liệu và bảo quản dược liệu ở thủy phần 12%.

Phương pháp 6: Sấy dược liệu và bảo quản dược liệu ở thủy phần 14%.

+ So sánh đánh giá các phương pháp chọn phương pháp tối ưu nhất.

+ Đánh giá chất lượng mẫu dược liệu: Hàm lượng Saponin, độ ẩm, tro toàn phần, tỷ lệ gốc thân còn sót lại, tạp chất khác, kim loại nặng (Pb, Cd, Hg, As).

6.3. Xây dựng mô hình trồng Ngưu tất theo một số tiêu chí GAP- WHO, qui mô 7 ha

- Địa điểm triển khai tại các huyện Hiệp Hòa, Yên Dũng, Lạng Giang.

- Đánh giá năng suất, phân tích hàm lượng hoạt chất trong dược liệu theo tiêu chuẩn Dược điển Việt Nam IV; đánh giá hiệu quả kinh tế của việc trồng cây Ngưu tất và so sánh với cây trồng vụ đông tại các huyện triển khai mô hình.

6.4. Xây dựng tiêu chuẩn cơ sở cho dược liệu Ngưu tất

- Xây dựng tiêu chuẩn cơ sở cho sản phẩm gồm các chỉ tiêu: Mô tả, vi phẫu; soi bột; độ ẩm; tro toàn phần; tro không tan trong axit; giới hạn nhiễm khuẩn; tỷ lệ các bộ phận khác của cây; tạp chất; hàm lượng kim loại nặng như Asen, Camidi, chì, thủy ngân, đồng; dư lượng thuốc bảo vệ thực vật; dư lượng SO2; định tính; định lượng.

- Các chỉ tiêu định tính, định lượng nâng cấp từ Dược điển Việt Nam IV và được thẩm định.

6.5. Xây dựng 5 chuyên đề khoa học.

- Chuyên đề 1: Ảnh hưởng của thời vụ khác nhau đến sinh trưởng, phát triển, năng suất Ngưu tất.

- Chuyên đề 2: Ảnh hưởng của loại đất trồng khác nhau đến sinh trưởng, phát triển, năng suất Ngưu tất.

- Chuyên đề 3: Ảnh hưởng của các công thức bón phân khác nhau đến sinh trưởng, phát triển, năng suất Ngưu tất.

- Chuyên đề 4: Hướng dẫn theo dõi kiểm tra phát hiện sớm các loại sâu bệnh hại Ngưu tất và phương pháp phòng trừ hiệu quả và an toàn với con người và môi trường.

- Chuyên đề 5: Ảnh hưởng của một số biện pháp kỹ thuật sơ chế và bảo quản sau thu hoạch đến chất lượng và hiệu quả dược liệu Ngưu tất.

Tổ chức 06 lớp tập huấn cho nông dân về kỹ thuật trồng cây Ngưu tất; 08 hội nghị đầu bờ tại các xã thuộc huyện Hiệp Hòa, Yên Dũng, Lạng Giang, nhằm đánh giá hiệu quả thực tế trồng cây Ngưu tất; 01 hội thảo khoa học về kết quả nghiên cứu của đề tài.

7. Sản phẩm của đề tài:

- Bảng kết quả phân tích, đánh giá thành phần nông hóa, kim loại nặng và một số yếu tố vi sinh vật trong đất và nước tại địa điểm nghiên cứu;

- 05 thí nghiệm về một số biện pháp kỹ thuật thâm canh và phương pháp sơ chế bảo quản Ngưu tất theo một số tiêu chí GAP-WHO;

- Mô hình trồng Ngưu tất theo một số tiêu chí GACP- WHO, qui mô 7 ha;

- Bảng kết quả phân tích chất lượng mẫu dược liệu đã qua sơ chế, bảo quản;

- 05 chuyên đề nghiên cứu khoa học;

- Quy trình trồng trọt và chế biến Ngưu tất theo tiêu chí GAP-WHO tại Bắc Giang;

- Bộ hồ sơ tiêu chuẩn cơ sở dược liệu Ngưu tất;

- 06 lớp tập huấn kỹ thuật; 08 hội nghị đầu bờ và 01 hội thảo và kỷ yếu hội thảo khoa học.

- Báo cáo kết quả thực hiện đề tài;

- Các sản phẩm khác: 01 mẫu phiếu; 450 phiếu điều tra đầy đủ thông tin; báo cáo phân tích số liệu điều tra.

8. Kinh phí thực hiện:

Tổng kinh phí: 1.123.407.000 đồng (Một tỷ, một trăm hai mươi ba triệu, bốn trăm linh bảy nghìn đồng).

Trong đó:

- Kinh phí hỗ trợ từ ngân sách sự nghiệp khoa học và công nghệ tỉnh: 704.551.000 đồng (Bảy trăm linh bốn triệu, năm trăm năm mươi mốt ngàn đồng).

- Kinh phí huy động từ dân và nguồn khác: 418.856.000 đồng (Bốn trăm mười tám triệu, tám trăm năm mươi sáu nghìn đồng).

Sở Khoa học và Công nghệ có trách nhiệm quản lý, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện và nghiệm thu đề tài theo đúng quy định của Nhà nước.

 

Nơi nhận: - Như điều 3; - Chủ tịch và các PCT UBND tỉnh; - Sở KH&CN (2); - VP UBND tỉnh: LĐVP, TKCT, TH, PKT, KT4. - Lưu: KT3, VT.

KT. CHỦ TỊCH PHÓ CHỦ TỊCH Bùi Văn Hạnh