Tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 1456-83

TCVN 1456 - 83 ®­îc ban hµnh ®Ó thay thÕ cho TCVN 1456 - 74.

Tiªu chuÈn nµy ¸p dông cho viÖc kiÓm tra chÊt l­îng chÌ ®en, chÌ xanh, s¶n xuÊt tõ chÌ ®ät t­¬i, bao gåm: c¸ch lÊy mÉu, ph­¬ng ph¸p thö c¸c chØ tiªu c¶m quan vµ ho¸ lý.

1. LÊy mÉu

1.1. ChÊt l­îng chÌ ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së ph©n tÝch mÉu trung b×nh lÊy ë mçi l« hµng.

1.2. L« hµng lµ l­îng chÌ ®en - chÌ xanh bÊt kú cïng mét lo¹i chÊt l­îng, giao nhËn cïng mét lóc, cïng mét ký nh·n hiÖu, cïng giÊy chøng nhËn phÈm chÊt ®ãng gãi trong cïng lo¹i bao b×.

1.3. Tr­íc khi lÊy mÉu, nh×n vµo d¹ng bªn ngoµi cña l« hµng ®Ó xem bao b×, néi dung ghi nh·n cã ®óng víi tiªu chuÈn quy ®Þnh hay kh«ng.

1.4. LÊy mÉu t¹i 5% sè ®¬n vÞ bao gãi cña l« hµng nh­ng kh«ng Ýt h¬n 3 ®¬n vÞ, ®èi víi l« hµng bÐ.

1.5. Trong mçi ®¬n vÞ bao gãi, chän 5 ®iÓm chØ ®Þnh lÊy mÉu. T¹i mçi ®iÓm còng lÊy ë 3 vÞ trÝ: trªn, d­íi, gi÷a cña hßm. L­îng mÉu lÊy ë mçi kiÖn, hßm kh«ng Ýt h¬n 2000 gam. L­îng mÉu chung cña l« hµng kh«ng ®­îc Ýt h¬n 1000 gam.

1.6. Gép chung mÉu lÊy ®­îc, trén ®Òu, r¶i lªn khay hoÆc giÊy s¹ch thµnh líp ph¼ng h×nh ch÷ nhËt, dµy kh«ng qu¸ 3 cm: chia mÉu trung b×nh theo 2 ®­êng chÐo, bá 2 phÇn ®èi diÖn, trén ®Òu 2 phÇn cßn l¹i, sau ®ã r¶i thµnh h×nh ch÷ nhËt vµ chia nh­ trªn ®Õn khi l­îng mÉu cßn l¹i kho¶ng 1000 gam.

1.7. Chia ®«i mÉu trung b×nh, mét phÇn ®Ó l­u, mét phÇn ®Ó ph©n tÝch. MÉu l­u ®­îc ®ùng trong lä hoÆc hép kÝn, ngoµi cã nh·n ghi:

• 
  Tªn ®¬n vÞ s¶n xuÊt
  
• 
  Tªn vµ lo¹i s¶n phÈm
  
• 
  Khèi l­îng l« hµng
  
• 
  Khèi l­îng mÉu
  
• 
  Ký hiÖu vµ sè hiÖu TCVN vÒ s¶n phÈm
  
• 
  Ngµy vµ ng­êi lÊy mÉu
  

2.1. X¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu c¶m quan

2.1.1. Dông cô: Theo TCVN 3218 - 79

2.1.2. TiÕn hµnh thö:

C©n 3 gam chÌ (chÝnh x¸c 0,01g) cho vµo cèc thö chÌ. Dïng n­íc s«i (kh«ng mµu, kh«ng mïi) cho vµo cèc ®ùng chÌ ®Õn møc 150ml, ®Ëy n¾p cèc l¹i vµ tÝnh giê, sau 5 phót, g¹n hÕt n­íc ra chÐn sø. TiÕn hµnh thö ®Ó x¸c ®Þnh mµu s¾c n­íc, mïi vµ vÞ ë n­íc vµ b· chÌ theo TCVN 3218-79 sau ®ã x¸c ®Þnh mµu s¾c ®é non giµ cña b· chÌ.

2.2. X¸c ®Þnh ®é Èm

2.2.1. Dông cô:

• 
  C©n kü thuËt, chÝnh x¸c ®Õn 0,001 gam
  
• 
  Tñ sÊy ®iÒu chØnh ®­îc nhiÖt ®é tõ 100^oC - 140^oC
  
• 
  B×nh hót Èm
  
• 
  ChÐn sÊy b»ng thuû tinh hoÆc hép b»ng kim lo¹i
  

Trén ®Òu mÉu, lÊy kho¶ng 3 gam chÌ cho vµo chÐn sÊy hoÆc hép kim lo¹i ®· sÊy kh« ë 120^oC vµ c©n ®Ó biÕt tr­íc khèi l­îng (c©n chÝnh x¸c 0,001 gam).

§Æt chÐn cã mÉu vµo tñ sÊy, sÊy trong 1 giê, sau ®ã lÊy ra vµ cho vµo b×nh hót Èm ®Ó nguéi 30 phót. Sau ®ã ®em c©n vµ tÝnh khèi l­îng.

2.2.3. TÝnh kÕt qu¶:

§é Èm (X_l) tÝnh b»ng phÇn tr¨m (%) theo c«ng thøc:

Trong ®ã:

G₁ - khèi l­îng chÐn vµ mÉu tr­íc khi sÊy (g);

G₂ - khèi l­îng mÉu vµ chÐn sau khi sÊy (g).

Lµm 2 thÝ nghiÖm song song, kÕt qu¶ 2 phÐp x¸c ®Þnh kh«ng chªnh nhau qu¸ 0,2%, kÕt qu¶ cuèi cïng lµ trung b×nh céng cña 2 phÐp x¸c ®Þnh. TÝnh chÝnh x¸c ®Õn 0,1%.

2.3. X¸c ®Þnh hµm l­îng tro

2.3.1. Dông cô:

Lß nung ®iÒu chØnh ®­îc nhiÖt ®é tõ 500^oC- 600^oC

B×nh hót Èm

C©n ph©n tÝch, chÝnh x¸c ®Õn 0,001g

ChÐn ®èt tro

2.3.2. TiÕn hµnh thö

Trén ®Òu mÉu, c©n kho¶ng 3 gam chÌ (chÝnh x¸c ®Õn 0,001 g) vµo chÐn ®èt tro ®· ®­îc ®èt ë 525^oC vµ biÕt tr­íc khèi l­îng. §Æt chÐn mÉu vµo lß nung vµ n©ng dÇn nhiÖt ®é ®Õn 525^oC  25^oC. Gi÷ ë nhiÖt ®é ®ã trong 90 phót; sau ®ã lÊy chÐn ra vµ ®­a vµo b×nh hót Èm, ®Ó nguéi 60 phót; ®em c©n, c©n chÝnh x¸c ®Õn 0,001g.

2.3.3. TÝnh kÕt qu¶.

Hµm l­îng tro (X₂) tÝnh b»ng phÇn tr¨m theo c«ng thøc:

Trong ®ã:

G₂ - khèi l­îng tro cña mÉu chÌ (g);

G_l - khèi l­îng mÉu (g).

Lµm 2 thÝ nghiÖm song song, chªnh lÖch hai kÕt qu¶ kh«ng sai nhau qu¸ 0,2%. KÕt qu¶ cuèi cïng lµ trung b×nh céng cña 2 kÕt qu¶ thÝ nghiÖm song song tÝnh chÝnh x¸c ®Õn 0,1.

2.4. X¸c ®Þnh hµm l­îng vôn c¸m

2.4.1. X¸c ®Þnh b»ng m¸y r©y (ph­¬ng ph¸p träng tµi)

2.4.1.1. Dông cô

C©n cã ®é chÝnh x¸c 0,01 g;

M¸y r©y cã 2 l­íi d©y, ®­êng kÝnh lç lµ lmm vµ 0,4mm;

2.4.1.2. TiÕn hµnh thö

Trén ®Òu mÉu ban ®Çu; tr­íc khi lµm c¸c chØ tiªu kh¸c, c©n kho¶ng 50 mÉu, c©n chÝnh x¸c ®Õn 0,lg ®æ chÌ vµo bé r©y ®· cã s½n c¸c l­íi r©y cã ®­êng kÝnh lç lmm vµ 0,4mm. Sau ®ã ®Æt vµo gi¸ cña m¸y r©y vµ tiÕn hµnh r©y 90 gi©y theo tèc ®é m¸y 200 vßng/phót. LÊy ra ®em c©n, phÇn chÌ c¸m n»m d­íi sµng 0,4mm, phÇn chÌ d­íi sµng 1 mm vµ trªn sµng 0,4 mm lµ vôn c©n chÝnh x¸c ®Õn 0,1g.

2.4.1.3. TÝnh kÕt qu¶

Hµm l­îng vôn, c¸m (X₃) tÝnh b»ng phÇn tr¨m (%) theo c«ng thøc:

Trong ®ã:

m - khèi l­îng vôn hoÆc c¸m (g)

G - khèi l­îng mÉu (g)

Lµm 2 thÝ nghiÖm song song, kÕt qu¶ 2 thÝ nghiÖm kh«ng sai nhau qu¸ 0,2%. KÕt qu¶ cuèi cïng lµ trung b×nh céng cña 2 kÕt qu¶ thÝ nghiÖm song song tÝnh chÝnh x¸c ®Õn 0, 1%.

2.4.2. X¸c ®Þnh b»ng r©y tay

Tr­êng hîp kh«ng cã r©y m¸y, cho phÐp dïng tay ®Ó r©y, còng dïng mÉu, r©y vµ c©n trªn...Khi ®ã vÏ mét vßng trßn ®­êng kÝnh 50cm. Dïng hai tay cÇm bé r©y, quay víi tèc ®é 85 vßng/phót trªn vßng trßn ®ã. Quay trong 4 phót. Khi r©y, chó ý lµm nhÑ nhµng ®Ó r©y c¸ch ®Òu trªn mÆt bµn ngang, kh«ng xãc hoÆc l¾c m¹nh, ®Ó vôn c¸m lät xuèng tù nhiªn.

Lµm tiÕp nh­ trªn.

2.5.1. Dông cô

Khay men hoÆc giÊy tr¾ng s¹ch;

C©n cã ®é chÝnh x¸c 0,001g;

Nam ch©m cã cùc;

KÑp g¾p.

2.5.2. TiÕn hµnh thö

Trén ®Òu mÉu, c©n kho¶ng 50 g chÌ, c©n chÝnh x¸c ®Õn 0,001g, ®æ ra khay hoÆc giÊy tr¾ng ®Æt lªn bµn cao võa tÇm m¾t vµ ®ñ ¸nh s¸ng. Dïng kÑp nhÆt hÕt nh÷ng thø kh«ng ph¶i l¸ chÌ, ®em c©n vµ ghi kÕt qu¶. TiÕp tôc dïng thanh nam ch©m cã bäc mét líp giÊy tr¾ng máng. CÇm thanh nam ch©m rª nhiÒu lÇn trªn bÒ mÆt mÉu thö. ThØnh tho¶ng l¹i ®¶o chÌ trong khay mÉu lªn råi l¹i tiÕp tôc rª nh­ trªn cho ®Õn khi nµo hÕt t¹p chÊt s¾t b¸m vµo nam ch©m.

§Æt thanh nam ch©m lªn ®Üa c©n, më giÊy bäc ngoµi, g¹t hÕt nh÷ng t¹p chÊt s¾t ra ®Üa vµ ®em c©n. Tõng phÇn t¹p chÊt s¾t vµ t¹p chÊt th­êng tÝnh riªng.

2.5.3. TÝnh kÕt qu¶

Hµm l­îng t¹p chÊt (X₄) tÝnh b»ng phÇn tr¨m (%) theo c«ng thøc:

Trong ®ã:

m - khèi l­îng t¹p chÊt s¾t hoÆc t¹p chÊt th­êng (g);

G - khèi l­îng mÉu (g).

Lµm 2 thÝ nghiÖm song song, kÕt qu¶ hai thÝ nghiÖm kh«ng chªnh nhau qu¸ 0,1% nÕu lµ t¹p chÊt th­êng vµ 0,001% nÕu lµ t¹p chÊt s¾t.

KÕt qu¶ cuèi cïng lµ trung b×nh céng cña 2 kÕt qu¶ thÝ nghiÖm tÝnh chÝnh x¸c ®Õn 0,1% vµ 0,001% víi t¹p chÊt s¾t.