TIÊu chuẩn quốc gia tcvn 9432 : 2012
tải về 304.52 Kb.
|
- Điều hướng trang này:
- ĐIỀU TRA, ĐÁNH GIÁ VÀ THĂM DÒ KHOÁNG SẢN - PHƯƠNG PHÁP ĐIỆN TRỞ Investigation, Evaluation and Exploration of minerals - Resistivity method
- 2. Các thuật ngữ, định nghĩa. 2.1. Thăm dò điện
- 2.3. Mô hình địa điện một chiều
- 2.4. Mô hình địa điện 2 chiều
- 2.5. Mô hình địa điện 3 chiều
- 2.7. Hệ số thiết bị điện cực
- 2.8. Điện trở suất biểu kiến
- 3. Máy, thiết bị sử dụng 3.1. Yêu cầu máy, thiết bị 3.1.1.
- 3.2. Kiểm tra, đánh giá chất lượng máy, thiết bị 3.2.1.
- 4. Công tác thực địa 4.1.
- 4.2. Tỷ lệ và mạng lưới đo đạc 4.2.1.
- Bảng 1. Tỷ lệ và mạng lưới đo
- 4.3. Đo đạc thực địa 4.3.1. Đo mặt cắt điện trở: 4.3.1.1.
- 4.3.2. Phương pháp đo sâu điện trở. 4.3.2.1.
- 4.3.3. Các phương pháp đo sâu điện trở 4.3.3.1. Đo sâu điện trở thẳng đứng hệ thiết bị đối xứng 4.3.3.1.1.
- 4.3.3.2. Đo sâu điện trở lưỡng cực 4.3.3.2.1.
- 4.3.3.2.4.
| TIÊU CHUẨN QUỐC GIA
TCVN 9432 : 2012 ĐIỀU TRA, ĐÁNH GIÁ VÀ THĂM DÒ KHOÁNG SẢN - PHƯƠNG PHÁP ĐIỆN TRỞ Investigation, evaluation and exploration of minerals - Resistivity method Lời nói đầu TCVN 9432 : 2012 - Điều tra, đánh giá và thăm dò khoáng sản - Phương pháp điện trở - do Tổng Cục Địa chất và Khoáng sản biên soạn, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị, Tổng Cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng thẩm định, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố. ĐIỀU TRA, ĐÁNH GIÁ VÀ THĂM DÒ KHOÁNG SẢN - PHƯƠNG PHÁP ĐIỆN TRỞ Investigation, Evaluation and Exploration of minerals - Resistivity method 1. Nguyên tắc và phạm vi áp dụng 1.1. Nguyên tắc của phương pháp: Phương pháp thăm dò điện trở là phương pháp địa vật lý nghiên cứu sự thay đổi điện trở suất của đất đá khi có dòng điện một chiều (hoặc xoay chiều tần số thấp) đi qua. 1.2. Phạm vi áp dụng: Tiêu chuẩn này quy định phương pháp thăm dò điện trở để giải quyết nhiệm vụ điều tra địa chất; khảo sát, đánh giá, thăm dò khoáng sản có ích; địa chất môi trường; tai biến địa chất; địa chất thủy văn; địa chất công trình và các lĩnh vực khác. 2. Các thuật ngữ, định nghĩa. 2.1. Thăm dò điện (electricity survey): là một trong các phương pháp địa vật lý nghiên cứu cấu trúc vỏ trái đất và tìm kiếm, phát hiện, đánh giá các khoáng sản dựa trên việc quan sát trường điện, trường điện từ có nguồn gốc tự nhiên hoặc nhân tạo. 2.2. Mặt cắt địa điện (electro - geological cross-section): là mặt cắt địa chất được xây dựng theo các tham số điện mà thường là tham số điện trở suất. 2.3. Mô hình địa điện một chiều (1 dimension model - 1D): là mô hình mặt cắt địa điện gồm 2 trường hợp: 2.3.1. Mặt cắt phân lớp nằm ngang (horizontal cross-section): là mô hình giống như môi trường trầm tích gồm các lớp nằm ngang có điện trở suất 1,h1; 2,h2;…; n,hn với hàm điện trở suất phụ thuộc vào chiều sâu = (z). 2.3.2. Mặt cắt phân lớp thẳng đứng (vertical cross-section): là mô hình tương tự như môi trường đất đá bị bóc mòn chỉ còn đá gốc có ranh giới dốc đứng, có hàm điện trở suất phụ thuộc và chiều ngang = (x). 2.4. Mô hình địa điện 2 chiều (2 dimension model - 2D): là mặt cắt địa điện có tham số điện thay đổi theo 2 chiều (chiều ngang và chiều sâu), còn 1 chiều không thay đổi, hàm điện trở suất = (x,z) và không thay đổi theo phương y. 2.5. Mô hình địa điện 3 chiều (3 dimension - 3D): là khối địa điện có các tham số điện thay đổi theo cả 3 chiều x, y, z gần đúng với môi trường thực tế. Trong mô hình này, hàm điện trở suất = (x,y,z). 2.6. Điện trở suất của đất đá và quặng (resistivity of rock, soil and ore): là điện trở của một khối hộp đất đá hoặc quặng có hình lập phương với chiều dài mỗi cạnh là 1 đơn vị dài (m hoặc cm). Điện trở suất của đất đá hoặc quặng thường ký hiệu là có thứ nguyên là m. 2.7. Hệ số thiết bị điện cực (coefficent of electrode array): là hệ số phụ thuộc vào vị trí các điện cực phát và thu cắm trên mặt đất. Hệ số thiết bị điện cực thường được ký hiệu là K và có thứ nguyên là đơn vị chiều dài m hoặc cm. 2.8. Điện trở suất biểu kiến (apparent resistivity): là tham số điện trở suất được đo và tính toán bởi một hệ thiết bị điện cực nào đó trên mặt đất. Điện trở suất biểu kiến thường được ký hiệu là k và có thứ nguyên là m. 2.9. Điện cực (electrode): là một vật dẫn điện dùng để đưa dòng điện nhân tạo từ nguồn phát vào trong đất đá thông qua dây dẫn điện hoặc thu dòng điện sinh trong đất đá qua dây dẫn điện tới các máy thu. Trong thăm dò điện, có 2 loại điện cực: điện cực phát và điện cực thu. Điện cực phát thường làm bằng sắt, còn điện cực thu thường làm bằng đồng hoặc các kim loại dẫn điện tốt. 3. Máy, thiết bị sử dụng 3.1. Yêu cầu máy, thiết bị 3.1.1. Các máy đo dùng trong các phương pháp đo điện trở là các máy đo điện thế chỉ thị kim hoặc hiện số, đơn cực hoặc đa cực. 3.1.2. Khi đo đạc ở thực địa, giá trị hiệu điện thế đo được phải nằm trong giới hạn đo chính xác của loại máy được sử dụng. 3.1.3. Các dụng cụ, vật tư đi kèm với máy: dây dẫn điện, nguồn điện (pin, acquy hoặc máy phát điện), điện cực phát và thu, các thiết bị phụ trợ khác. 3.2. Kiểm tra, đánh giá chất lượng máy, thiết bị 3.2.1. Các máy đo thăm dò điện phải được kiểm định hoặc hiệu chuẩn trước khi đưa vào sản xuất. Đối với các máy trong danh mục đã được quy định trong các Tiêu chuẩn ngành phải được kiểm định theo quy định hiện hành. Với các máy khác phải tiến hành hiệu chuẩn để kiểm tra các chế độ hoạt động và tiêu chuẩn kỹ thuật của máy theo quy định của nhà sản xuất. 3.2.2. Trong quá trình thi công thực địa, định kỳ 6 tháng một lần, máy phải được kiểm định hoặc hiệu chuẩn. Nội dung và trình tự kiểm định/hiệu chuẩn các máy phải được tiến hành theo đúng quy trình kiểm định theo tiêu chuẩn ngành và sự hướng dẫn trong lý lịch từng máy. 3.2.3. Các số liệu kiểm định/hiệu chuẩn máy phải ghi vào sổ theo dõi máy; các giấy chứng nhận kiểm định/hiệu chuẩn phải được lưu giữ trong hồ sơ kèm theo máy. 3.2.4. Phải kiểm tra độ dẫn điện, độ cách điện, độ bền cơ học của dây điện phát và thu; khả năng tiếp xúc của các điện cực; nguồn phát điện… trước khi đưa vào sản xuất. 4. Công tác thực địa 4.1. Nhân lực cho một tổ đo thực địa tối thiểu gồm: 2 kỹ sư địa vật lý, 2 kỹ thuật viên và 6 đến 8 công nhân kỹ thuật. Căn cứ vào các yêu cầu kỹ thuật cụ thể của đề án được duyệt để lựa chọn loại máy và các thiết bị phụ trợ kèm theo phù hợp. Mọi công tác chuẩn bị phải được hoàn tất trước khi tiến hành thi công thực địa. 4.2. Tỷ lệ và mạng lưới đo đạc 4.2.1. Tỷ lệ và mạng lưới đo điện trở tương đương với tỷ lệ và mạng lưới đo địa chất, địa vật lý khác, theo yêu cầu của từng nhiệm vụ cụ thể và được quy định trong đề án. Trong điều kiện địa chất, khoáng sản, địa hình phức tạp, tỷ lệ đo đạc phương pháp nạp điện phải lớn hơn tỷ lệ đo vẽ địa chất một bậc. 4.2.2. Đo đạc bằng phương pháp điện trở được tiến hành theo mạng lưới đã chuẩn bị trước. Mạng lưới đo đạc gồm tuyến trục bố trí song song với phương của đối tượng khảo sát, các tuyến ngang cắt vuông góc hoặc gần vuông góc với tuyến trục. Tỷ lệ và mạng lưới đo đạc quy định tại bảng 1. Bảng 1. Tỷ lệ và mạng lưới đo
4.2.3. Khi lựa chọn tỷ lệ và mạng lưới các tuyến và điểm quan trắc, khoảng cách giữa các tuyến phải đảm bảo đối tượng nghiên cứu (thân quặng, cấu tạo và các đối tượng khác…) có kích thước nhỏ nhất phải được thể hiện ít nhất trên ba tuyến và trên ba điểm quan trắc ở mỗi tuyến cắt qua đối tượng nghiên cứu. 4.2.4. Các nội dung công tác trắc địa trong công tác thăm dò điện phải thực hiện theo các quy định trong Tiêu chuẩn kỹ thuật Quốc gia về công tác trắc địa trong khảo sát địa vật lý. 4.3. Đo đạc thực địa 4.3.1. Đo mặt cắt điện trở: 4.3.1.1. Căn cứ vào nhiệm vụ của đề án, đặc điểm địa chất, chiều sâu thế nằm của đối tượng cần nghiên cứu và điều kiện công tác để lựa chọn các dạng đo mặt cắt điện trở, kích thước thiết bị thu, phát, mạng lưới đo đạc và máy đo thích hợp. 4.3.1.2. Các phương pháp mặt cắt điện trở đối xứng bao gồm các hệ thiết bị đối xứng AMNB, đối xứng phức tạp AA'MNB'B, mặt cắt lưỡng cực ABMN được sử dụng để giải quyết các nhiệm vụ đo vẽ lập bản đồ địa chất kể cả điều tra theo tuyến với tỷ lệ 1:10.000 và lớn hơn. Căn cứ vào yêu cầu chiều sâu khảo sát để lựa chọn khoảng cách AB của thiết bị AA'MNBB' phù hợp. Các thiết bị AMNB và ABMN với khoảng cách giữa các điện cực phát (IAB) và khoảng cách giữa tâm của lưỡng cực phát AB và lưỡng cực thu MN (loo') bằng 200 m và nhỏ hơn được sử dụng để điều tra ở các chiều sâu không lớn, mặt cắt điện - địa chất tương đối đơn giản. Khi các điều kiện điện - địa chất tương đối phức tạp phải áp dụng thiết bị AA'MNB'B hoặc ABA'B'MN. 4.3.1.3. Các phương pháp mặt cắt điện trở liên hợp, lưỡng cực và các biến thể của phương pháp gradien được ứng dụng cho các mục đích đánh giá, khảo sát và thăm dò các khoáng sản có ích (các thân quặng sulfur, các mạch pecmatit, thạch anh, các vỉa than v.v…) và đo vẽ bản đồ chi tiết. 4.3.1.4. Khi đo đạc bằng phương pháp cắt điện trở gradien, với một vị trí của các điện cực phát AB phải khảo sát lấy số liệu trên một vùng có từ 3 5 tuyến kề liền nhau. Việc đo đạc được thực hiện trên các tuyến ở khoảng giữa AB (gradien trung gian) với độ dài bằng 0,8IAB/2 về hai phía của đường dây phát và cách các điện cực phát một khoảng đủ đảm bảo độ sâu nghiên cứu cần thiết. Đôi khi các đo đạc cũng được thực hiện ở ngoài phạm vi của các điện cực phát (biến thể đo gradien vùng ngoài) ở khoảng cách từ 3 5 lần chiều dài IAB/2 so với tâm của đường dây AB. 4.3.1.5. Khi sử dụng phương pháp mặt cắt đối xứng kép AA'MNB'B, độ dài IAB và IA'B' phải là bội số của độ dài IMN và của bước đo. Hiệu độ dài IAB và IA'B' phải lớn hơn 2 lần IMN và chúng phải được lựa chọn để nghiên cứu được các đặc trưng của mặt cắt điện - địa chất một cách đầy đủ nhất. 4.3.1.6. Khi đo đạc bằng phương pháp mặt cắt điện trở 3 cực liên hợp thì chiều dài tối ưu của các khoảng cách thiết bị IAO và IOB sẽ được chọn theo chiều sâu phân bố và kích thước của các đối tượng nghiên cứu, theo biểu thức sau: IAO = (8h + d) (4.1) Trong đó: d: chiều dày của lớp phủ (tính bằng mét), h: chiều sâu giả định tới mép trên của đối tượng nghiên cứu (tính bằng mét), 1, 2: điện trở suất của lớp phủ và đá vây quanh (tính bằng m). Bước đo và độ dài kích thước MN của thiết bị được chọn thích hợp với bề rộng của đối tượng và bảo đảm độ chính xác đo đạc. Điện cực vô cùng được bố trí cách xa khu công tác một khoảng không nhỏ hơn 10 lần IAO khi có đới điện trở cao và lớp phủ mỏng. 4.3.1.7. Với phương pháp mặt cắt điện trở lưỡng cực, kích thước của các lưỡng cực phát và thu bằng nhau. Chỉ trong công tác chi tiết hóa bằng thiết bị lưỡng cực hai cánh mới sử dụng lưỡng cực thu có kích thước ngắn hơn lưỡng cực phát. 4.3.1.8. Mạng lưới khảo sát và kích thước của hệ điện cực của phương pháp mặt cắt điện trở phải được chọn sao cho ghi nhận được đối tượng nghiên cứu một cách rõ ràng. Mỗi một đối tượng nghiên cứu phải có ít nhất 3 tuyến cắt qua và trên mỗi tuyến có ít nhất 3 điểm dị thường. Căn cứ vào số liệu đo sâu điện và vào các kết quả của công tác thử nghiệm trên các tuyến cắt qua các đối tượng đã biết để lựa chọn kích thước hệ điện cực thích hợp. 4.3.1.9. Việc chi tiết hóa (đan dày mạng lưới và thu ngắn bước đo) phải được thực hiện ngay sau khi kết thúc đo đạc trên vùng ở những nơi có các dị thường triển vọng khoáng sản. Khi di chuyển đường dây phát AB đến đoạn tuyến tiếp theo phải tiến hành đo gối các đoạn tuyến đã đo trước từ 2 đến 3 điểm. Trường hợp phát hiện ra các dị thường ở các đầu nút của tuyến thì việc đo đạc phải được thực hiện tiếp cho đến khi gặp trường bình thường. 4.3.1.10. Sai số đo đạc trong phương pháp mặt cắt điện trở được xác định theo hiệu trung bình tương đối các giá trị bk (hoặc U/I) của các lần đo đạc chính và đo đạc kiểm tra. Hiệu tương đối trung bình đo đạc trên toàn vùng không được quá 5 10%. Tài liệu đo mặt cắt điện trở được dùng để phân tích định lượng khi đạt sai số nhỏ nhất (tới 5%). 4.3.2. Phương pháp đo sâu điện trở. 4.3.2.1. Phương pháp đo sâu điện trở (ĐSĐT) nghiên cứu sự thay đổi của điện trở suất biểu kiến theo chiều sâu tại một điểm đo trên mặt đất bằng việc mở rộng dần kích thước của hệ điện cực để tăng dần chiều sâu nghiên cứu. 4.3.2.2. Phương pháp đo sâu điện trở được tiến hành ở mọi tỉ lệ của công tác điều tra địa chất, địa chất thủy văn, địa chất công trình; đánh giá, khảo sát và thăm dò khoáng sản có ích, nước dưới đất, nước khoáng, nước nóng; địa chất môi trường, tai biến địa chất; khảo sát thiết kế các công trình xây dựng, thủy điện, thủy lợi và các lĩnh vực khác. 4.3.2.3. Điều kiện thuận lợi để áp dụng phương pháp đo sâu điện trở: Các đối tượng nghiên cứu có dạng nằm ngang hoặc gần nằm ngang (góc nghiêng của các ranh giới điện - địa chất nhỏ hơn hoặc bằng 20o); không có các tầng chắn (tầng có điện trở suất biểu kiến quá cao hoặc quá thấp) nằm ở trên đối tượng nghiên cứu. 4.3.2.4. Các phương pháp đo sâu điện trở sử dụng các hệ thiết bị thông dụng sau: đo sâu điện trở đối xứng, đo sâu lưỡng cực (lưỡng cực trục, lưỡng cực trục liên tục đều, lưỡng cực phương vị, lưỡng cực xích đạo). Tùy thuộc vào độ sâu, hình dạng, thế nằm, kích thước của đối tượng nghiên cứu và đặc điểm địa điện của lát cắt địa chất để lựa chọn hệ thiết bị đo phù hợp. 4.3.2.5. Độ dài lớn nhất của thiết bị được xác định bởi việc ghi nhận rõ ràng tầng điện tựa trên đường cong đo sâu điện trở (đường cong đo sâu điện trở tạo với trục nằm ngang một góc gần bằng 45o trên giấy loga kép tiêu chuẩn). Phương rải dây của đường phát AB phải chọn theo các đặc điểm kiến tạo và địa mạo của vùng công tác, các điều kiện đi lại và các điều kiện thuận lợi cho sản xuất. 4.3.2.6. Khi cắm các cực tiếp đất, đặc biệt khi làm việc với các khoảng cách thiết bị lớn phải tìm mọi biện pháp để giảm điện trở tiếp đất. Trường hợp điều kiện tiếp đất không thuận lợi được phép xê dịch vị trí của các điện cực so với điểm đã định sang vị trí có điều kiện tiếp đất thuận lợi hơn. Nếu việc xê dịch chỉ gây ra sự thay đổi khoảng cách của thiết bị và các giá trị bk không quá 2% thì không cần phải hiệu chỉnh; với khoảng cách lớn hơn phải tính lại hệ số thiết bị K. 4.3.2.7. Tiếp đất đường dây phát bằng các điện cực thép hoặc sắt, đường dây thu bằng các điện cực đồng hoặc các kim loại dẫn điện tốt khác. Khi làm việc bằng các trạm máy phát điện phải sử dụng các điện cực thu không phân cực. Sự thay đổi hiệu điện thế phân cực riêng của các điện cực không phân cực không quá 10 V/phút. Khi đo đạc ở các khoảng cách thiết bị nhỏ, ở mỗi cực tiếp đất chỉ dùng một điện cực. Khi mở rộng khoảng cách của thiết bị phải tăng số điện cực tiếp đất (chùm điện cực). Khi đó khoảng cách giữa các điện cực của chùm phải lớn hơn hai lần độ dài của phần điện cực cắm vào trong đất và các điện cực được cắm thành hàng thẳng theo phương vuông góc với tuyến, đường tròn hoặc hình vuông.
Khi đo đạc ở các khoảng cách thiết bị nhỏ cần phải đảm bảo chiều sâu cắm trong đất của điện cực không vượt quá 0,1 khoảng cách đến các cực tiếp đất gần nhất để bảo đảm tính chất điểm của cực tiếp đất. 4.3.2.9. Nguồn phát dùng trong phương pháp đo sâu điện trở với các khoảng cách thiết bị nhỏ và vừa là các loại pin khô hoặc acqui, còn với các khoảng cách thiết bị lớn phải dùng các trạm phát điện dòng một chiều hoặc trạm phát điện xoay chiều có bộ phận chỉnh lưu thành dòng một chiều. Với các phép đo có chiều dài dây thu từ 1,5 2,0 km phải lựa chọn thời gian đo khi trường điện telua là yếu nhất. 4.3.2.10. Trên tất cả các điểm đo đạc, nếu các đường cong đo sâu không thể hiện đúng quy luật thì phải kiểm tra lại kích thước của thiết bị, phương của đường dây (trong các thiết bị lưỡng cực), lấy lại số đo, kiểm tra rò điện của các đường dây (khi đo theo hệ thiết bị AMNB và AMN, B và khi có sự thay đổi mạnh của điện trở tiếp đất). 4.3.2.11. Khi đo sâu điện trở để giải quyết các nhiệm vụ địa chất công trình và địa chất thủy văn trong các điều kiện mặt cắt địa chất thủy văn có sự thay đổi theo thời gian thì phải tiến hành đo đạc kiểm tra ở những thời khoảng ngắn nhất. Các đo đạc kiểm tra tiến hành trong điều kiện thời tiết khác với lần đo đạc chính (mùa mưa và mùa khô, mưa và nắng) và được phép loại trừ các giá trị đo thuộc nhánh trái của đường cong để tính toán sai số đo đạc do ảnh hưởng của thời tiết. 4.3.2.12. Trường hợp có các bất đồng nhất ngang trong mặt cắt địa chất phải đo sâu "vuông góc" trên một số điểm được phân bổ đồng đều trên diện tích khảo sát; đồng thời đo mặt cắt điện theo một số tuyến. Số lượng các điểm đo sâu "vuông góc" không ít hơn 3% tổng số điểm đo sâu, bao gồm cả đo sâu bên cạnh các lỗ khoan có trên diện tích khảo sát hoặc ở diện tích lân cận có điều kiện địa chất tương tự (khi trong diện tích khảo sát không có lỗ khoan). Trong các trường hợp đặc biệt, để xác lập mức độ và phương chủ yếu của bất đồng nhất ngang phải đo sâu vòng theo các phương cắt nhau một góc 45o.
Kdx = [m] (4.2) bk = Kdx x [m] (4.3) Trong đó: IAN, IAM, IMN - khoảng cách tương ứng giữa các điện cực tính bằng m. I - Cường độ dòng điện, mA. U - Hiệu điện thế đo được mV. Khi đo sâu điện trở ba cực bằng hệ thiết bị AMN, B thì có thể sử dụng các bảng tính sẵn chiều dài hệ điện cực như trên, nhưng hệ số thiết bị KĐSĐX phải tăng gấp đôi. Trong trường hợp môi trường có điện trở suất thấp, khó đo hiệu điện thế giữa hai điện cực thu, thì áp dụng đo sâu điện thẳng đứng hệ thiết bị Wenner với IAB = 3IMN.
Khoảng cách R trong ĐSLCX được xác định theo công thức:  [m] (4.4)
Các kích thước của hệ thiết bị ĐSLCX có thể thay đổi tùy thuộc vào tính chất của mặt cắt điện - địa chất, các điều kiện đo đạc, các đặc điểm cụ thể của địa hình và tuân thủ quy tắc: Tỉ số giữa khoảng cách lần sau và khoảng cách lần trước không được vượt quá 1,5 1,7; Khoảng đo gối khi thay đổi khoảng cách của hệ thiết bị phát phải bằng 15% khoảng cách tác dụng ứng với điểm đầu của khoảng đo gối. Hệ số KĐSLCX của thiết bị đo sâu lưỡng cực xích đạo được tính theo công thức: KĐSLCX = 2.R3 /lAB.lMN [m] (4.5) Trong đó: R - khoảng cách thiết bị (khoảng cách giữa các tâm của lưỡng cực AB và MN), tính bằng mét. lAB, lMN - khoảng cách giữa các điện cực phát và thu tương ứng, tính bằng mét. Điện trở suất biểu kiến bk tính theo công thức: bk = KĐSLCX U/I [m] (4.6) Cường độ dòng điện I tính bằng Ampe, hiệu điện thế AU tính bằng mV. 4.3.3.2.6. Đo sâu điện trở lưỡng cực phương vị (ĐSLCP) dùng để khảo sát ở các vùng chỉ có thể di chuyển thiết bị lưỡng cực thu theo các đường giao thông. Không áp dụng phương pháp ĐSLCP trong trường hợp điện trở suất biểu kiến của mặt cắt điện - địa chất thay đổi mạnh theo phương nằm ngang và khi các cấu tạo địa chất có góc dốc lớn. Kích thước lưỡng cực phát và thu (R) trong ĐSLCP phải thỏa mãn điều kiện IAB 0,6R, IMN 0,2R. Sai số xác định kích thước của thiết bị không được quá 0,5%. Phương vị của dây phát phải chọn sao cho góc giữa phương của mạch dây phát và phương của đường nối tâm của mạch phát và mạch dây thu nằm trong khoảng 70 110o. Có thể tiến hành đo đạc ở vài phương vị khác nhau của dây phát, tùy thuộc vào phương di chuyển lưỡng cực thu. Khi thay đổi phương của lưỡng cực phát phải đo lặp để đường cong bk thu được với các phương khác nhau, ít nhất có 2 điểm kề nhau được đo lặp. Các cực thu MN phải bố trí chính xác tới 2 độ, theo phương vuông góc với đường nối tới tâm của cực phát. Khoảng cách tác dụng của thiết bị ĐSLCP xác định theo biểu thức sau:  = pR [m] (4.7)
Trong đó: P - Hệ số điều chỉnh, xác định được theo toán đồ. R - Khoảng cách thiết bị, [m] Hệ số thiết bị Kđslcp tính theo công thức: Kdslcp = Trong đó: IAB, IMN - các khoảng cách giữa các điện cực tương ứng; là góc của đường nối các tâm lưỡng cực với phương của lưỡng cực phát AB. Điện trở suất biểu kiến xác định theo biểu thức: bk = Kđslcp . U(mV)/I(A) [m] (4.9) Các nhánh đầu của các đường cong ĐSLCX và ĐSLCP phải đo bằng hệ thiết bị ABMN tới IAB/2 = 200 đến 500m. Các nhánh đầu và nhánh cuối của đường cong được đo bằng các hệ thiết bị khác nhau đều phải đo gối ở ít nhất 2 điểm đo. Каталог: Filedownload Filedownload -> CỘng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam độc lập Tự do Hạnh phúc Filedownload -> TIÊu chuẩn quốc gia tcvn 7790-5 : 2008 iso 2859-5 : 2005 Filedownload -> CỘng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam độc lập Tự do Hạnh phúc Filedownload -> TIÊu chuẩn việt nam tcvn 6659 : 2000 iso 13358 : 1997 Filedownload -> TIÊu chuẩn việt nam tcvn 6494-4 : 2000 iso 10304-4 : 1997 Filedownload -> KỲ HỌp thứ TÁm quốc hội khoá XII (20/10/2010 26/11/2010) Filedownload -> CHÍnh phủ CỘng hoà XÃ HỘi chủ nghĩa việt nam độc lập Tự do Hạnh phúc Filedownload -> BỘ giáo dục và ĐÀo tạO Filedownload -> BỘ KẾ hoạch và ĐẦu tư tải về 304.52 Kb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|
(4.8)