Nhãm B & C
Tiªu chuÈn ngµnh
|
10TCN 413-2000
|
Quy ph¹m kh¶o nghiÖm trªn ®ång ruéng
HiÖu lùc phßng trõ bÖnh sÑo (Elsinoe fawcettii) h¹i c©y hä cam chanh cña
c¸c thuèc trõ bÖnh
|
1. Quy ®Þnh chung:
1.1. Quy ph¹m nµy qui ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c, néi dung vµ ph¬ng ph¸p chñ yÕu ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu lùc phßng trõ bÖnh sÑo (Elsinoe fawcettii) h¹i c©y hä cam chanh cña c¸c thuèc trõ bÖnh ®· cã vµ cha cã trong danh môc c¸c lo¹i thuèc BVTV ®îc phÐp sö dông ë ViÖt Nam.
1.2. C¸c kh¶o nghiÖm ph¶i ®îc tiÕn hµnh t¹i c¸c c¬ së n»m trong m¹ng líi kh¶o nghiÖm thuèc cña Côc B¶o vÖ thùc vËt, cña c¸c c¬ së nghiªn cøu cña trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng, cña c¸c Chi côc B¶o vÖ thùc vËt.
1.3. Nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¶o nghiÖm: C¸c kh¶o nghiÖm ®îc bè trÝ trªn nh÷ng vên cam quýt ®· tõng cã bÖnh g©y h¹i; trªn c¸c gièng dÔ bÞ nhiÔm bÖnh; t¹i c¸c vô cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho bÖnh sÑo cam quýt ph¸t triÓn vµ t¹i c¸c ®Þa ®iÓm ®¹i diÖn cho vïng sinh th¸i.
C¸c ®iÒu kiÖn trång trät (®Êt, ph©n bãn, mËt ®é trång, c¸ch ch¨m sãc kh¸c..) ph¶i ®ång ®Òu trªn c¸c « kh¶o nghiÖm vµ ph¶i phï hîp víi tËp qu¸n canh t¸c t¹i ®Þa ph¬ng.
1.4. Kh¶o nghiÖm trªn diÖn hÑp vµ diÖn réng ph¶i ®îc tiÕn hµnh ë Ýt nhÊt 2 vïng sinh th¸i ®¹i diÖn cho khu vùc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, nhng nhÊt thiÕt ph¶i tiÕn hµnh trªn diÖn hÑp tríc. NÕu nh÷ng kÕt qu¶ thu ®îc tõ nh÷ng kh¶o nghiÖm trªn diÖn hÑp tèt th× míi ®îc thùc hiÖn c¸c kh¶o nghiÖm trªn diÖn réng.
2. Ph¬ng ph¸p kh¶o nghiÖm:
2.1. S¾p xÕp vµ bè trÝ c«ng thøc kh¶o nghiÖm:
C¸c c«ng thøc kh¶o nghiÖm ®îc chia thµnh 3 nhãm:
-
Nhãm 1: C«ng thøc thuèc kh¶o nghiÖm lµ lo¹i thuèc ®Þnh kh¶o nghiÖm ®îc dïng ë nh÷ng liÒu lîng kh¸c nhau hoÆc theo c¸ch dïng kh¸c nhau.
-
Nhãm 2: C«ng thøc thuèc so s¸nh lµ lo¹i thuèc trõ bÖnh ®· ®îc ®¨ng ký trong danh môc thuèc BVTV ®îc sö dông ë ViÖt Nam vµ ®ang ®îc dïng cã hiÖu qu¶ vµ phæ biÕn ë ®Þa ph¬ng ®Ó trõ bÖnh sÑo h¹i cam quýt.
-
Nhãm 3: C«ng thøc ®èi chøng lµ c«ng thøc kh«ng sö dông bÊt kú lo¹i thuèc BVTV nµo ®Ó trõ bÖnh sÑo h¹i cam quýt.
Kh¶o nghiÖm ®îc s¾p xÕp theo ph¬ng ph¸p khèi ngÉu nhiªn hoÆc theo c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c ®· ®îc quy ®Þnh trong thèng kª to¸n häc.
2.2. H×nh thøc, kÝch thíc « kh¶o nghiÖm vµ sè lÇn nh¾c l¹i:
-
Kh¶o nghiÖm diÖn hÑp: DiÖn tÝch « lµ 15 - 20 m2 ®èi víi c©y trong vên ¬m. C¸c « kh¶o nghiÖm cã d¹ng h×nh vu«ng hoÆc gÇn vu«ng hoÆc h×nh ch÷ nhËt (nÕu lµ h×nh ch÷ nhËt th× chiÒu dµi kh«ng ®îc lín gÊp ®«i chiÒu réng); ®èi víi c¸c vên cam quýt kinh doanh kÝch thíc « kh¶o nghiÖm tõ 5-10 c©y. Sè lÇn nh¾c l¹i tõ 3-4 lÇn.
-
Kh¶o nghiÖm diÖn réng: DiÖn tÝch « tèi thiÓu lµ 100 m2 ®èi víi c©y vên ¬m; ®èi víi c¸c vên kinh doanh kÝch thíc « kh¶o nghiÖm tõ 20-50 c©y.
Khu kh¶o nghiÖm ph¶i cã d¶i b¶o vÖ xung quanh kÝch thíc réng lµ 1m ®èi víi c©y vên ¬m vµ 1 hµng c©y víi c©y kinh doanh.
2.3. TiÕn hµnh phun r¶i thuèc:
2.3.1. Thuèc ph¶i ®îc phun, r¶i ®Òu trªn toµn « kh¶o nghiÖm.
2.3.2. Lîng thuèc dïng ®îc tÝnh b»ng kg hay lÝt chÕ phÈm hay gram ho¹t chÊt trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch 1 ha.
Víi d¹ng thuèc th¬ng phÈm pha víi níc ®Ó phun:
Lîng níc dïng ph¶i theo híng dÉn cô thÓ ®èi víi tõng lo¹i thuèc, phï hîp víi giai ®o¹n sinh trëng cña c©y cam quýt còng nh c¸ch thøc t¸c ®éng cña tõng lo¹i thuèc; thêng lµ 600-1000 l/ha.
C¸c sè liÖu vÒ lîng thuèc thµnh phÈm vµ lîng níc dïng cho mét ha cÇn ®îc ghi râ.
Chó ý khi xö lý thuèc kh«ng ®Ó thuèc ë « kh¶o nghiÖm nµy t¹t sang « kh¶o nghiÖm kh¸c.
2.3.3. NÕu vên kh¶o nghiÖm b¾t buéc ph¶i sö dông thuèc ®Ó trõ c¸c ®èi tîng g©y h¹i kh¸c nh: s©u, cá d¹i, chuét... th× thuèc ®îc dïng ®Ó trõ c¸c ®èi tîng nµy ph¶i kh«ng lµm ¶nh hëng ®Õn thuèc cÇn kh¶o nghiÖm vµ ph¶i ®îc phun r¶i ®Òu trªn tÊt c¶ c¸c « kh¶o nghiÖm, kÓ c¶ « ®èi chøng. C¸c trêng hîp trªn (nÕu cã) ph¶i ghi chÐp l¹i.
2.3.4. Khi xö lý thuèc, cÇn dïng c¸c c«ng cô phun, r¶i thuèc ®¶m b¶o yªu cÇu cña kh¶o nghiÖm, ghi chÐp ®Çy ®ñ t×nh h×nh vËn hµnh cña c«ng cô r¶i thuèc. §èi víi kh¶o nghiÖm diÖn hÑp ph¶i dïng b×nh b¬m tay ®eo vai, ®èi víi kh¶o nghiÖm diÖn réng cã thÓ dïng b¬m ®éng c¬ ®Ó phun.
2.4. Thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc:
Thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc ph¶i thùc hiÖn ®óng theo híng dÉn sö dông cña tõng lo¹i thuèc kh¶o nghiÖm vµ phï hîp víi môc ®Ých kh¶o nghiÖm.
NÕu trªn nh·n thuèc kh«ng khuyÕn c¸o cô thÓ thêi ®iÓm xö lý thuèc th× tuú theo môc ®Ých kh¶o nghiÖm, c¸c ®Æc tÝnh ho¸ häc vµ ph¬ng thøc t¸c ®éng cña thuèc mµ quy ®Þnh thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc cho thÝch hîp.
Thuèc trõ bÖnh sÑo h¹i cam quýt thêng ®îc xö lý lÇn 1 khi bÖnh xuÊt hiÖn víi tû lÖ kho¶ng 5% sè l¸ (sè qu¶) bÞ nhiÔm bÖnh vµo thêi kú c©y ra léc hay qu¶ non. C¸c lÇn phun sau (nÕu cã) theo yªu cÇu cña lo¹i thuèc kh¶o nghiÖm. Sè lÇn vµ thêi ®iÓm xö lý thuèc ph¶i ®îc ghi l¹i.
2.5. §iÒu tra vµ thu thËp sè liÖu:
2.5.1. §¸nh gi¸ hiÖu lùc cña thuèc ®èi víi bÖnh sÑo h¹i cam quýt:
2.5.1.1. Ph¬ng ph¸p vµ chØ tiªu ®iÒu tra:
Sè ®iÓm ®iÒu tra:
-
Víi c©y cam quýt trong vên ¬m: Mçi « chän 5 ®iÓm trªn 2 ®êng chÐo gãc, t¹i mçi ®iÓm ®iÒu tra toµn bé sè l¸ cña 3 c©y (víi kh¶o nghiÖm diÖn hÑp) vµ 10 c©y (víi kh¶o nghiÖm diÖn réng). C¸c ®iÓm ®iÒu tra c¸ch mÐp « kh¶o nghiÖm Ýt nhÊt 0,5m.
-
Víi c©y cam quýt kinh doanh:
-
Kh¶o nghiÖm diÖn hÑp: Mçi « chän 3 c©y ngÉu nhiªn, mçi c©y ®iÒu tra 20 l¸ b¸nh tÎ ë tÇng l¸ gi÷a trªn 4 híng trªn 1 c©y; 5 qu¶ trªn 1 híng vµ 4 híng trªn c©y; c¸c cµnh ®iÒu tra ®îc cè ®Þnh trong thêi gian kh¶o nghiÖm.
-
Kh¶o nghiÖm diÖn réng: Mçi « chän 10 c©y ngÉu nhiªn, mçi c©y ®iÒu tra 20 l¸ b¸nh tÎ ë tÇng gi÷a theo 4 híng trªn 1 c©y; 5 qu¶ trªn híng vµ 4 híng trªn c©y; c¸c cµnh ®iÒu tra ®îc cè ®Þnh trong thêi gian ®iÒu tra.
C¸c chØ tiªu ®iÒu tra:
-
Tû lÖ bÖnh (TLB) ®îc tÝnh nh sau:
Sè l¸ (qu¶) bÞ bÖnh
TLB(%) = x 100
Tæng sè l¸ (qu¶) ®iÒu tra
-
C hØ sè bÖnh (CSB) ®îc tÝnh:
Trong ®ã:
N: Tæng sè l¸ (qu¶) ®iÒu tra.
n1: Sè l¸ (qu¶) bÞ bÖnh cÊp 1:< 5% diÖn tÝch l¸ (qu¶) bÞ bÖnh
n3: Sè l¸ (qu¶) bÞ bÖnh cÊp 3: 5-10% diÖn tÝch l¸ (qu¶) bÞ bÖnh
n5: Sè l¸ (qu¶) bÞ bÖnh cÊp 5:>10-15% diÖn tÝch l¸ (qu¶) bÞ bÖnh
n7: Sè l¸ (qu¶) bÞ bÖnh cÊp 7:> 15-20% diÖn tÝch l¸ (qu¶) bÞ bÖnh
n9: sè l¸ (qu¶) bÞ bÖnh cÊp 9:>20% diÖn tÝch l¸ (qu¶) bÞ bÖnh
2.5.1.2. Thêi ®iÓm vµ sè lÇn ®iÒu tra:
LÇn ®iÒu tra thø nhÊt vµo 1 ngµy tríc khi xö lý thuèc, c¸c lÇn ®iÒu tra sau vµo 7, 14 vµ 21 ngµy sau khi xö lý thuèc.
Tuy nhiªn thêi ®iÓm vµ sè lÇn ®iÒu tra cã thÓ thay ®æi tuú thuéc vµo ®Æc tÝnh cña tõng lo¹i thuèc vµ tuú theo quy ®Þnh cña tõng c¬ së s¶n xuÊt thuèc.
2.5.2. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña thuèc ®Õn c©y trång:
CÇn ®¸nh gi¸ mäi ¶nh hëng tèt, xÊu cña thuèc (nÕu cã) ®Õn sù sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña c©y trång. Nh÷ng chØ tiªu nµo cã thÓ ®o ®Õm ®îc cÇn ®îc biÓu thÞ b»ng c¸c sè liÖu cô thÓ theo c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu tra phï hîp.
C¸c chØ tiªu chØ cã thÓ ®¸nh gi¸ b»ng m¾t nh ®é ch¸y l¸, qu¨n l¸, sù thay ®æi mµu s¾c l¸... th× ph¶i ®¸nh gi¸ theo thang ph©n cÊp ë phô lôc.
Mäi triÖu chøng g©y h¹i hoÆc kÝch thÝch cña thuèc ®èi víi c©y trång cÇn ®îc m« t¶ mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ tû mØ.
2.5.3. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña thuèc ®Õn sinh vËt kh¸c:
CÇn ghi chÐp mäi ¶nh hëng tèt, xÊu (nÕu cã) cña thuèc ®Õn sù xuÊt hiÖn vµ mÊt ®i cña c¸c lo¹i s©u, bÖnh, cá d¹i kh¸c còng nh sinh vËt cã Ých.
2.5.4. Quan s¸t vµ ghi chÐp vÒ thêi tiÕt:
Ghi chÐp tØ mØ c¸c sè liÖu vÒ «n, Èm ®é, lîng ma trong suèt thêi gian kh¶o nghiÖm t¹i tr¹m khÝ tîng gÇn nhÊt. NÕu kh¶o nghiÖm kh«ng gÇn tr¹m khÝ tîng ph¶i ghi tû mØ t×nh h×nh thêi tiÕt lóc tiÕn hµnh xö lý thuèc vµ c¸c ngµy sau ®ã nh n¾ng h¹n, ma, lôt, b·o...
3. Xö lý sè liÖu, b¸o c¸o vµ c«ng bè kÕt qu¶:
3.1. Xö lý sè liÖu:
Nh÷ng sè liÖu thu ®îc qua kh¶o nghiÖm diÖn hÑp cÇn ®îc xö lý b»ng c¸c ph¬ng ph¸p thèng kª thÝch hîp. Nh÷ng kÕt luËn cña kh¶o nghiÖm ph¶i ®îc rót ra tõ c¸c kÕt qu¶ ®· ®îc xö lý b»ng ph¬ng ph¸p thèng kª ®ã. §èi víi c¸c kh¶o nghiÖm thuèc BVTV xin ®¨ng ký, c¸c ®¬n vÞ ®îc Côc BVTV chØ ®Þnh lµm kh¶o nghiÖm cÇn göi c¶ sè liÖu th« vµ ph¬ng ph¸p thèng kª ®· dïng vÒ Côc BVTV.
3.2. Néi dung b¸o c¸o:
-
Tªn kh¶o nghiÖm
-
Yªu cÇu cña kh¶o nghiÖm
-
§iÒu kiÖn kh¶o nghiÖm:
-
§Þa ®iÓm kh¶o nghiÖm
-
Néi dung kh¶o nghiÖm
-
§Æc ®iÓm kh¶o nghiÖm
-
§Æc ®iÓm ®Êt ®ai, canh t¸c, c©y trång, gièng..
-
§Æc ®iÓm thêi tiÕt trong qu¸ tr×nh kh¶o nghiÖm
-
T×nh h×nh sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña bÖnh sÑo h¹i cam quýt trong khu thÝ nghiÖm.
-
C«ng thøc kh¶o nghiÖm
-
Ph¬ng ph¸p bè trÝ kh¶o nghiÖm
-
Sè lÇn nh¾c l¹i
-
KÝch thíc « kh¶o nghiÖm
-
Dông cô phun r¶i thuèc.
-
Lîng thuèc dïng gr (kg) ho¹t chÊt/ha hoÆc kg, lÝt thuèc th¬ng phÈm/ha.
-
Lîng níc thuèc dïng (l/ha).
-
Ngµy xö lý thuèc.
-
Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña c¸c lo¹i thuèc kh¶o nghiÖm.
-
C¸c b¶ng sè liÖu.
-
§¸nh gi¸ hiÖu lùc cña tõng lo¹i thuèc.
-
NhËn xÐt t¸c ®éng cña tõng lo¹i thuèc ®Õn c©y trång, sinh vËt cã Ých vµ c¸c ¶nh hëng kh¸c (xem phô lôc).
3.3 C«ng bè kÕt qu¶:
§¬n vÞ thùc hiÖn kh¶o nghiÖm ph¶i hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sè liÖu ®a ra trong b¸o c¸o. §èi víi c¸c kh¶o nghiÖm thuèc trõ bÖnh sÑo h¹i cam quýt ®Ó ®¨ng ký, Côc BVTV tËp hîp c¸c sè liÖu ®ã ®Ó xem xÐt khi c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc cã thuèc xin ®¨ng ký.
Phô lôc
B¶ng ph©n cÊp møc ®é ®éc cña thuèc kh¶o nghiÖm ®èi víi c©y cam quýt
CÊp
|
TriÖu chøng nhiÔm ®éc cña c©y cam quýt
|
1
|
C©y b×nh thêng
|
2
|
Ngé ®éc nhÑ, sinh trëng cña c©y gi¶m nhÑ
|
3
|
Cã triÖu chøng ngé ®éc nhÑ nhng nh×n thÊy b»ng m¾t
|
4
|
TriÖu chøng ngé ®éc nhng cha ¶nh hëng ®Õn n¨ng suÊt
|
5
|
C©y biÕn mµu, thuèc g©y ¶nh hëng ®Õn n¨ng suÊt
|
6
|
Thuèc lµm gi¶m n¨ng suÊt Ýt
|
7
|
Thuèc g©y ¶nh hëng nhiÒu ®Õn n¨ng suÊt
|
8
|
TriÖu chøng ngé ®éc t¨ng dÇn tíi lµm chÕt c©y
|
9
|
C©y bÞ chÕt hoµn toµn
|
NÕu c©y bÞ ngé ®éc thuèc, cÇn x¸c ®Þnh bao nhiªu ngµy sau th× c©y phôc håi.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |