Tiªu chuÈn ngò cèc vµ ®Ëu ®ç 10 tcn 425-2000

Tiªu chuÈn nµy ¸p dông cho g¹o x¸t vµ quy ®Þnh ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh tû lÖ tr¾ng trong, tr¾ng b¹c vµ ®é tr¾ng b¹c.

C¸c thuËt ng÷ vµ ®Þnh nghÜa dïng trong tiªu chuÈn nµy ®­îc hiÓu nh­ sau:

1.1. H¹t g¹o tr¾ng trong lµ h¹t g¹o x¸t hoµn toµn trong kh«ng cã mét vÕt tr¾ng b¹c nµo ë néi nhò.

1.2. H¹t g¹o tr¾ng b¹c lµ h¹t g¹o x¸t cã nh÷ng vÕt tr¾ng b¹c xuÊt hiÖn ë phÇn néi nhò. Tuú thuéc vµo vÞ trÝ vÕt b¹c trªn néi nhò mµ chia thµnh: b¹c bông, b¹c l­ng vµ b¹c lßng.

• 
  H¹t b¹c bông lµ h¹t g¹o cã vÕt b¹c ë cïng phÝa víi ph«i.
  
• 
  H¹t b¹c l­ng lµ h¹t g¹o cã vÕt b¹c ë phÝa l­ng ®èi diÖn víi ph«i.
  
• 
  H¹t b¹c lßng (b¹c gi÷a) lµ h¹t g¹o cã vÕt b¹c ë phÇn gi÷a néi nhò.
  

LÊy mÉu g¹o x¸t theo TCVN 5451-1991 (ISO 950-1979)

LÊy mÉu h¹t nguyªn theo TCVN 1643-1992.

3. Dông cô

C©n kü thuËt cã ®é chÝnh x¸c 0,01g

Dông cô ®o ®é tr¾ng b¹c

Hép ®ùng mÉu

Khay nhá cã thÓ ®ùng kho¶ng 50g – 100 g g¹o

4. TiÕn hµnh thö

4.1. X¸c ®Þnh tû lÖ tr¾ng trong, tr¾ng b¹c

4.1.1. X¸c ®Þnh tû lÖ tr¾ng trong

Trén ®Òu mÉu h¹t g¹o x¸t nguyªn vÑn b»ng ph­¬ng ph¸p ®­êng chÐo ®Ó chia mÉu g¹o thµnh c¸c mÉu ph©n tÝch vµ mÉu l­u. Tõ mÉu ph©n tÝch c©n 50g, mçi mÉu tiÕn hµnh hai lÇn song song. Dµn ®Òu l­îng mÉu ®· c©n trªn mÆt dông cô x¸c ®Þnh ®é tr¾ng b¹c (gåm mét mÆt kÝnh mÇu, bªn d­íi cã däi ®Ìn ®iÖn). Chän nh÷ng h¹t hoµn toµn tr¾ng trong tõ mÉu h¹t g¹o nguyªn vµ c©n khèi l­îng. PhÇn cßn l¹i lµ h¹t tr¾ng b¹c.

Tû lÖ tr¾ng trong ®­îc tÝnh b»ng phÇn tr¨m theo khèi l­îng trªn h¹t g¹o nguyªn theo c«ng thøc:

Khèi l­îng h¹t tr¾ng trong

Tû lÖ h¹t tr¾ng trong (%) = x 100

Khèi l­îng h¹t nguyªn

4.1.2. X¸c ®Þnh tû lÖ tr¾ng b¹c

Tû lÖ h¹t tr¾ng b¹c (%) = 100% - tû lÖ h¹t tr¾ng trong (%)

4.2. X¸c ®Þnh ®iÓm tr¾ng b¹c vµ ®é tr¾ng b¹c

4.2.1. X¸c ®Þnh sè ®iÓm tr¾ng b¹c

Tõ mÉu trung b×nh tiÕn hµnh chia mÉu theo ph­¬ng ph¸p ®­êng chÐo vµ lÊy ra 100 h¹t nguyªn vÑn. Sau ®ã dµn ®Òu h¹t trªn mÆt kÝnh mµu cña dông cô ®o ®é tr¾ng b¹c vµ tiÕn hµnh ph©n lo¹i theo thang ®iÓm 6 møc tõ 0 ®Õn 5 ®­îc m« t¶ nh­ sau:

Thang ®iÓm	M« t¶ h¹t g¹o x¸t	PhÇn diÖn tÝch h¹t bÞ tr¾ng b¹c (%)
0	H¹t hoµn toµn trong (kh«ng cã vÕt b¹c nµo)	Kh«ng
1	H¹t b¹c rÊt nhá	< 10
2	H¹t h¬i b¹c	10 - 20
3	H¹t b¹c trung b×nh	21 - 35
4	H¹t b¹c	36 - 50
5	H¹t rÊt b¹c	> 50

§Õm vµ ghi l¹i sè h¹t ®­îc ph©n theo tõng møc ®iÓm kh¸c nhau, tõ ®ã tÝnh ®iÓm tr¾ng b¹c trung b×nh cho mÉu g¹o theo c«ng thøc sau:

Trong ®ã:

X : §iÓm tr¾ng b¹c trung b×nh

S₀, S₁, S₂, S₃, S₄, S₅ lµ sè h¹t t­¬ng øng víi c¸c møc ®iÓm 0, 1, 2, 3, 4, 5

4.2.2. X¸c ®Þnh ®é tr¾ng b¹c

Tõ ®iÓm tr¾ng b¹c trung b×nh thu ®­îc, ®¸nh gi¸ ®é tr¾ng b¹c cña mÉu g¹o dùa theo sù ph©n lo¹i sau:

Thang ®iÓm	Sè h¹t	Tæng sè ®iÓm tõng møc
0	59	0
1	5	5
2	4	8
3	6	18
4	11	44
5	15	75
Tæng sè	100	150

Dùa theo b¶ng ph©n lo¹i, gièng g¹o trªn cã ®é tr¾ng b¹c thuéc lo¹i: b¹c trung b×nh

Ban hµnh kÌm theo quyÕt ®Þnh sè: 57/2000-Q§-BNN-KHCN,23/5/2000 cña Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT. 113