Tiªu chuÈn c¬ ®iÖn n ng nghiÖp 10 tcn 490-2001

1.1. Tiªu chuÈn nµy quy ®Þnh ph­¬ng ph¸p ®o so s¸nh, x¸c ®Þnh møc c«ng suÊt ©m cña ®èi t­îng thö lµ m¸y vµ thiÕt bÞ ph¸t ra tiÕng ån l¾p ®Æt tÜnh t¹i hiÖn tr­êng, gäi t¾t lµ nguån ån thö. TÊt c¶ c¸c phÐp ®o ®­îc tiÕn hµnh theo d¶i octa. Tiªu chuÈn nµy kh«ng ¸p dông cho c¸c nguån ån di ®éng.

1.1.1. §é kh«ng ®¶m b¶o ®o phô thuéc vµo m«i tr­êng thö nghiÖm, ®­îc so s¸nh ®¸nh gi¸ b»ng chØ sè m« t¶ ph©n bè ©m thanh riªng phÇn. CÊp chÝnh x¸c cña ph­¬ng ph¸p nµy cã thÓ tho¶ m·n c¸c ph­¬ng ph¸p ®o kü thuËt hoÆc ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra.

1.1.2. Møc c«ng suÊt ©m cña nguån ån thö ®­îc tÝnh tõ c¸c gi¸ trÞ ®o møc ¸p suÊt ©m t¹i c¸c ®iÓm ®o quy ®Þnh ®èi víi nguån ån thö vµ nguån ©m thanh mÉu t­¬ng øng. C¸c phÐp tÝnh to¸n ®Òu ®­îc tiÕn hµnh øng víi c¸c d¶i octa, tõ ®ã x¸c ®Þnh møc c«ng suÊt ©m theo ®Æc tÝnh A.

1.2. Tiªu chuÈn nµy ¸p dông cho c¸c nguån ph¸t ra tiÕng ån d¶i tÇn réng. Khi ¸p dông cho c¸c nguån ån d¶i tÇn hÑp hoÆc ©m s¾c rêi r¹c, ®é kh«ng ®¶m b¶o ®o cã thÓ lín h¬n gi¸ trÞ c«ng bè trong tiªu chuÈn nµy.

1.3. Tiªu chuÈn nµy cã thÓ ¸p dông cho c¸c m«i tr­êng thö bªn ngoµi phßng thÝ nghiÖm, cã ån nÒn ®ñ thÊp vµ møc ¸p suÊt ©m t¹i vÞ trÝ micr«ph«n chñ yÕu phô thuéc vµo ph¶n x¹ tõ c¸c mÆt ph¼ng bao quanh.

• 
  ISO 3747: 2000 ¢m häc - X¸c ®Þnh møc c«ng suÊt ©m cña nguån ph¸t ån b»ng ¸p suÊt ©m - Ph­¬ng ph¸p so s¸nh t¹i hiÖn tr­êng .
  
• 
  TCVN 6775: 2001 (IEC 651: 1979 / Amd .1: 1993) ¢m häc - M¸y ®o møc ©m.
  
• 
  TCVN 3151-79 C¸c ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh c¸c ®Æc tÝnh ån cña m¸y.
  

Trong tiªu chuÈn nµy ¸p dông c¸c ký hiÖu, thuËt ng÷ vµ ®Þnh nghÜa sau:

Sù t¨ng gi¶m ¸p suÊt trªn nÒn ¸p suÊt tÜnh khi xuÊt hiÖn ©m thanh, biÓu thÞ b»ng Pa (N/m²).

Møc ¸p suÊt ©m lµ ®¹i l­îng ®­îc tÝnh theo biÓu thøc:

Trong ®ã:

L_p - møc ¸p suÊt ©m, dB;

p - ¸p suÊt ©m trung b×nh b×nh ph­¬ng, Pa;

p₀ - ¸p suÊt ©m ®èi chiÕu (p₀ = 2.10^-5Pa).

3.3. Møc ¸p suÊt ©m t­¬ng ®­¬ng L_{p eq, T}

Møc ¸p suÊt ©m cña nguån ©m æn ®Þnh liªn tôc trong kho¶ng thêi gian T cã gi¸ trÞ b»ng trung b×nh b×nh ph­¬ng møc ¸p suÊt ©m thay ®æi theo thêi gian, tÝnh theo c«ng thøc:

Trong ®ã:

L_{p eq,T} - møc ¸p suÊt ©m trung b×nh trong kho¶ng thêi gian T, dB;

L_p(t) - møc ¸p suÊt ©m tøc thêi, dB;

L_pi - møc ¸p suÊt ©m thø i trong n møc cÇn lÊy trung b×nh (i = 1, 2, ..., n), dB;

- tæng cña n møc ¸p suÊt ©m, dB.

Chó thÝch:

• 
  Khi ®o møc ¸p suÊt ©m t¹i c¸c d¶i octa sÏ x¸c ®Þnh ®­îc møc ¸p suÊt ©m octa t­¬ng øng.
  
• 
  Møc ¸p suÊt ©m t­¬ng ®­¬ng L_{p eq,T} hiÖu chØnh theo ®Æc tÝnh A (kÝ hiÖu t­¬ng øng lµ L_pAeq,T), viÕt t¾t lµ L_pA ®­îc tÝnh theo c«ng thøc L_pA = 20lg(p_A/p₀), ë ®ã p_A lµ gi¸ trÞ ¸p suÊt ©m trung b×nh b×nh ph­¬ng ®· hiÖu chØnh theo ®Æc tÝnh A ®äc trªn m¸y ®o ån, Pa.
  

D¶i tÇn sè giíi h¹n bëi hai tÇn sè mµ tû sè gi÷a tÇn sè giíi h¹n trªn vµ tÇn sè giíi h¹n d­íi b»ng hai (2¹). VÝ dô: d¶i octa víi tÇn sè trung t©m 1kHz bao gåm c¸c tÇn sè tõ 0,7071kHz ®Õn 1,4142kHz.

TÇn sè danh ®Þnh cña d¶i b¨ng th«ng, cã trÞ sè b»ng trung b×nh nh©n (c¨n bËc hai cña tÝch sè) gi÷a c¸c tÇn sè danh ®Þnh giíi h¹n trªn vµ giíi h¹n d­íi cña b¨ng th«ng ®ã.

Møc n¨ng l­îng ©m thanh truyÒn trong kh«ng khÝ trªn mét ®¬n vÞ thêi gian, ph¸t ra tõ mét nguån x¸c ®Þnh, biÓu thÞ b»ng W (O¸t).

Møc c«ng suÊt ©m cña nguån ån thö, ®­îc tÝnh theo c«ng thøc:

Trong ®ã:

L_W - møc c«ng suÊt ©m, dB;

P_W - c«ng suÊt ©m, W;

P_W0 - c«ng suÊt ©m ®èi chiÕu (P_W0 = 10^-12W).

3.8. Nguån ©m thanh mÉu

Nguån ph¸t ra ©m thanh d¶i tÇn réng æn ®Þnh vµ x¸c lËp cã møc c«ng suÊt ©m t­¬ng thÝch, phï hîp cho môc ®Ých ®o thö vµ ®­îc hiÖu chuÈn theo tiªu chuÈn thÝch hîp.

VÞ trÝ ®­îc x¸c ®Þnh tuú thuéc mÆt ph¼ng ph¶n x¹ ©m, t¹i ®ã nguån ©m thanh mÉu ®­îc hiÖu chuÈn (®iÒu 4.5).

BÒ mÆt ngoµi gi¶ thiÕt cña h×nh hép ch÷ nhËt nhá nhÊt, chøa võa ®ñ nguån ©m thanh vµ bÞ giíi h¹n bëi c¸c mÆt ph¼ng ph¶n x¹.

PhÇn tr­êng ©m trong buång thö, trong ®ã cã thÓ bá qua ¶nh h­ëng cña ©m thanh tíi trùc tiÕp tõ nguån ån thö.

Tr­êng ©m thanh ®ång nhÊt, ®¼ng h­íng vµ kh«ng ph¶n x¹. Trong thùc tiÔn lµ tr­êng ©m cã møc ®é ph¶n x¹ ©m kh«ng ®¸ng kÓ tõ mäi phÝa trªn toµn d¶i tÇn sè quan t©m.

Kho¶ng c¸ch gÇn nhÊt tõ hép tham chiÕu ®Õn vÞ trÝ micr«ph«n trªn bÒ mÆt ®o l­êng h×nh hép, biÓu thÞ b»ng m (mÐt).

BÒ mÆt gi¶ thiÕt bao quanh nguån ph¸t ån, trªn ®ã bè trÝ c¸c ®iÓm ®o møc ¸p suÊt ©m.

T¹p ©m tõ mäi nguån khi ®· lo¹i bá nguån ån thö.

Trong tr­êng hîp chung, d¶i tÇn sè quan t©m bao gåm c¸c d¶i octa víi c¸c tÇn sè trung t©m tõ 125Hz ®Õn 8000Hz.

• 
  NÕu më réng hoÆc thu hÑp d¶i tÇn sè quan t©m ®Ó tèi ­u c¸c qui tr×nh thö ®èi víi c¸c nguån ph¸t ån nghiªng vÒ d¶i tÇn sè ©m thanh cao (hoÆc thÊp), ph¶i ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn cho m«i tr­êng thö nghiÖm, nguån ©m thanh mÉu vµ cÊp chÝnh x¸c cña thiÕt bÞ ®o trªn toµn d¶i më réng hoÆc thu hÑp ®ã.
  
• 
  Trong khi x¸c ®Þnh møc c«ng suÊt ©m hiÖu chØnh theo ®Æc tÝnh A (hoÆc hiÖu chØnh theo tÇn sè), cho phÐp bá qua c¸c thµnh phÇn trong d¶i tÇn sè kh«ng tham gia vµo møc c«ng suÊt ©m theo ®Æc tÝnh A.
  

Ph­¬ng ph¸p mµ theo ®ã, møc c«ng suÊt ©m ®­îc tÝnh b»ng c¸ch so s¸nh c¸c gi¸ trÞ ®o ®­îc cña møc ¸p suÊt ©m tõ nguån ån (®èi t­îng thö) víi møc ¸p suÊt ©m tõ nguån ©m thanh mÉu cã møc c«ng suÊt ©m ph¸t ra ®· biÕt trong cïng m«i tr­êng thö.

HiÖu sè gi÷a ®­êng cong ph©n bè ©m cña buång ©m vµ ®­êng cong ph©n bè ©m cña tr­êng ©m tù do ®èi víi nguån ©m thanh mÉu cã chuÈn tham chiÕu ë kho¶ng c¸ch ®o x¸c ®Þnh, biÓu thÞ b»ng dB (tham kh¶o Phô lôc A).

Sè chØ sù v­ît tréi cña ¸p suÊt ©m vÒ mét h­íng chñ ®¹o so víi c¸c h­íng kh¸c cña nguån ©m thanh, tÝnh theo biÓu thøc:

D_Ii = L_pi - L_pf

Trong ®ã:

L_pi - møc ¸p suÊt ©m ®o ®­îc theo h­íng i trªn bÒ mÆt ®o l­êng, dB;

L_pf - møc ¸p suÊt ©m trung b×nh ®o ®­îc ë cïng kho¶ng c¸ch cña bÒ mÆt ®o l­êng, dB.

Ph­¬ng ph¸p thö theo tiªu chuÈn nµy lµ ®o so s¸nh c«ng suÊt ©m thanh ph¸t ra cña nguån ån (®èi t­îng thö) víi nguån ©m thanh mÉu cã møc c«ng suÊt ©m ®· biÕt. M«i tr­êng thö cÇn cã tÝnh ph¶n x¹ râ rÖt ®Ó lo¹i trõ tÝnh ®Þnh h­íng cña nguån ån thö, kh«ng g©y ¶nh h­ëng ®¸ng kÓ lªn kÕt qu¶ ®o vµ gi¶m ®é kh«ng ®¶m b¶o ®o ®Õn møc thÊp nhÊt cã thÓ.

§Ó ®¸nh gi¸ kh¸ch quan ®iÒu kiÖn ®o thö nghiÖm, chØ cÇn x¸c ®Þnh chØ sè ®é d«i L_f ®èi víi m«i tr­êng thö lµ ®ñ (tham kh¶o Phô lôc A).

4.2. §é chÝnh x¸c

§é chÝnh x¸c cña phÐp ®o phô thuéc vµo gi¸ trÞ cña ®é d«i L_f. MÆt kh¸c, chØ sè ®é d«i L_f phô thuéc vµo sù lùa chän nguån ©m thanh mÉu vµ vÞ trÝ ®Æt micr«ph«n. Do vËy, trong mét sè tr­êng hîp cã thÓ t¨ng ®é chÝnh x¸c ®o tõ cÊp 3 (ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra) lªn cÊp 2 (ph­¬ng ph¸p kü thuËt) nhê thay ®æi vÞ trÝ ®Æt micr«ph«n (tham kh¶o Phô lôc A).

4.3.1. Møc c«ng suÊt ©m ®¬n trÞ cña nguån ån thö x¸c ®Þnh ®­îc theo c¸c qui tr×nh trong tiªu chuÈn nµy cã thÓ sai kh¸c so víi gi¸ trÞ thËt mét l­îng kh«ng v­ît qu¸ ®é kh«ng ®¶m b¶o ®o (K§B§). C¸c yÕu tè bÊt lîi cña m«i tr­êng thö, kü thuËt thùc nghiÖm vµ ®Æc tÝnh ®Þnh h­íng cña nguån ån thö cã thÓ lµm t¨ng ®é K§B§ cña kÕt qu¶ x¸c ®Þnh møc c«ng suÊt ©m.

4.3.2. Møc c«ng suÊt ©m cña nguån ån thö vµ ®é lÖch chuÈn cña gi¸ trÞ ®o ë d¶i octa ®­îc x¸c ®Þnh phï hîp víi c¸c ®iÒu kho¶n trong tiªu chuÈn nµy ë c¸c m«i tr­êng thö kh¸c nhau cã thÓ kh¸c nhau. Nh×n chung, ®é lÖch chuÈn nµy phô thuéc vµo chØ sè ®é d«i L_f vµ kh«ng v­ît qu¸ gi¸ trÞ møc c«ng suÊt ©m hiÖu chØnh theo ®Æc tÝnh A cho trong B¶ng 1. NÕu kh«ng ­íc l­îng ®­îc, ®é lÖch chuÈn mÆc ®Þnh cña ®é lÆp l¹i S_R lµ 4,0dB.

4.3.3. C¸c gi¸ trÞ cho trong B¶ng 1 lµ ®é lÖch chuÈn cña ®é lÆp l¹i S_R trong ®ã cã tÝnh ®Õn ®é K§B§, nh­ng kh«ng tÝnh ®Õn sù thay ®æi cña c«ng suÊt ©m ph¸t ra do c¸c thay ®æi trong ®iÒu kiÖn vËn hµnh nh­ tèc ®é quay, ®iÖn ¸p l­íi hoÆc ®iÒu kiÖn l¾p ®Æt v.v... (ISO 3747: 2000).

4.3.4. §é K§B§ phô thuéc vµo ®é lÖch chuÈn cña ®é lÆp l¹i ®· cho trong B¶ng 1, theo ®ã x¸c ®Þnh sai sè hÖ thèng víi ®é tin cËy mong muèn. VÝ dô: møc c«ng suÊt ©m cña nguån ån thö víi ®é tin cËy 90% dù ®o¸n n»m trong kho¶ng 1,645 S_R­; cßn víi ®é tin cËy 95% - n»m trong kho¶ng 1,96 S_R.

4.3.5. Møc c«ng suÊt ©m hiÖu chØnh theo ®Æc tÝnh A cña ®é lÆp l¹i ®­îc x¸c ®Þnh víi ®é lÖch chuÈn thay ®æi theo gi¸ trÞ chØ sè ®é d«i L_f cho trong B¶ng 1 chñ yÕu phô thuéc vµo c¸c møc trong d¶i tÇn sè tõ 250Hz ®Õn 4000Hz. §é lÖch chuÈn sÏ cao h¬n nÕu c¸c tÇn sè thÊp h¬n 500Hz cã vai trß chñ ®¹o ®èi víi møc c«ng suÊt ©m hiÖu chØnh theo ®Æc tÝnh A. Ng­îc l¹i, nÕu c¸c tÇn sè chñ ®¹o cao h¬n 2000Hz - khi ®ã nguån ån thö cã tÝnh ®Þnh h­íng cao h¬n. C¶ hai tr­êng hîp trªn nÕu cã c¸c bÒ mÆt hÊp thô ©m m¹nh gÇn c¸c nguån ån thö (vÝ dô: trÇn hÊp thô ©m), ®é K§B§ sÏ lín h¬n.

4.4.1. ThiÕt bÞ ®o møc ¸p suÊt ©m bao gåm thiÕt bÞ ®iÖn tö khuyÕch ®¹i - läc - chØ thÞ, micr«ph«n, d©y c¸p vµ m¸y chuÈn ph¶i tho¶ m·n c¸c yªu cÇu ®èi víi thiÕt bÞ ®o cÊp 1 qui ®Þnh trong TCVN 6775: 2001 vµ TCVN 3151 - 79.

4.4.2. KiÓm tra micr«ph«n vµ hiÖu chuÈn toµn bé thiÕt bÞ ®o ë mét hoÆc nhiÒu tÇn sè trªn toµn d¶i tÇn sè quan t©m trong mçi lo¹t ®o b»ng thiÕt bÞ hiÖu chuÈn ©m thanh.

4.4.3. KiÓm tra sù t­¬ng thÝch cña m¸y chuÈn mét lÇn trong n¨m vµ sù t­¬ng thÝch cña thiÕt bÞ ®o Ýt nhÊt hai n¨m mét lÇn t¹i c¸c phßng thÝ nghiÖm cã dÉn suÊt chuÈn.

Ghi gi÷ d÷ liÖu cña lÇn kiÓm tra sau cïng vµ kh¼ng ®Þnh sù t­¬ng thÝch víi c¸c tiªu chuÈn liªn quan.

4.5. Nguån ©m thanh mÉu

4.5.1. Nguån ©m thanh mÉu ph¶i tho¶ m·n c¸c ®Æc tÝnh kü thuËt sau:

• 
  Møc c«ng suÊt ©m trªn toµn bé d¶i tÇn sè tõ 50Hz ®Õn 20000Hz t¹i mçi d¶i 1/3 octa ë ®iÒu kiÖn lµm viÖc x¸c lËp, æn ®Þnh theo thêi gian víi ®é lÖch chuÈn kh«ng lín h¬n 1dB.
  
• 
  Phæ tÇn ph¶i phñ Ýt nhÊt d¶i tÇn sè trung t©m 1/3 octa tõ 100 ®Õn 10.000Hz. Møc c«ng suÊt ©m hiÖu chØnh ë ®iÒu kiÖn phßng vang hoÆc phßng c©m cã nÒn ph¶n x¹ ©m ph¶i n»m trong kho¶ng 12dB vµ kh«ng sai kh¸c 3dB ®èi víi c¸c d¶i 1/3 octa liÒn kÒ nhau.
  
• 
  ChØ sè ®Þnh h­íng lín nhÊt cña c¸c d¶i 1/3 octa kh«ng lín h¬n +6dB.
  

4.5.2. Nguån ©m thanh mÉu cã ®Æc tÝnh kü thuËt phï hîp ph¶i ®­îc hiÖu chuÈn theo tiªu chuÈn thÝch hîp.

• 
  KÕt qu¶ hiÖu chuÈn chØ ®óng khi vÞ trÝ cña nguån ©m thanh mÉu ë c¸ch xa t­êng, trùc tiÕp trªn nÒn hay th¼ng ®øng bªn trªn nÒn ë kho¶ng c¸ch quy ®Þnh.
  
• 
  ChØ sö dông nguån ©m thanh mÉu ë c¸c vÞ trÝ ®Æc thï kh¸c nÕu ®· hiÖu chuÈn øng víi c¸c vÞ trÝ ®ã. NÕu kh«ng, sai sè hÖ thèng sÏ xuÊt hiÖn ë c¸c tÇn sè thÊp.
  

4.6.1. §¶m b¶o ®iÒu kiÖn vËn hµnh qui ®Þnh trong m· sè thö nghiÖm liªn quan cho ®èi t­îng thö (kiÓu m¸y hay thiÕt bÞ riªng biÖt). NÕu kh«ng cã m· sè thö, vËn hµnh nguån ån thö theo c¸ch phæ th«ng. Chän mét hoÆc mét sè c¸c ®iÒu kiÖn vËn hµnh sau ®©y cho ®èi t­îng thö, nÕu cã thÓ:

• 
  Møc t¶i hoÆc ®iÒu kiÖn vËn hµnh qui ®Þnh;
  
• 
  Møc t¶i danh ®Þnh (nÕu kh¸c tr­êng hîp trªn);
  
• 
  Kh«ng t¶i;
  
• 
  §iÒu kiÖn vËn hµnh øng víi møc ph¸t ån tèi ®a ®iÓn h×nh trong chÕ ®é ®Þnh møc;
  
• 
  Møc t¶i m« pháng ë ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh (ph¶i vËn hµnh mét c¸ch thËn träng);
  
• 
  §iÒu kiÖn vËn hµnh víi chu k× lµm viÖc ®Æc tr­ng.
  

4.6.3. Lùa chän vµ ®¶m b¶o kiÓu vËt liÖu ®­îc chÕ biÕn hay kiÓu dông cô ®­îc sö dông trong thùc tÕ sao cho c¸c th«ng sè vËn hµnh phô ®Æc tr­ng cho chÕ ®é vËn hµnh Ýt thay ®æi nhÊt, nÕu nguån ån thö ph¸t ra phô thuéc vµo c¸c th«ng sè nµy. Ph¶i c«ng bè dông cô vµ vËt liÖu thö øng víi m· sè thö cho nhãm nguån ån thö nhÊt ®Þnh.

4.6.4. §¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn vËn hµnh phæ biÕn vµ ®iÓn h×nh nhÊt cho nhãm nguån ån thö nhÊt ®Þnh cã ®é lÆp l¹i cao. Ph¶i c«ng bè c¸c ®iÒu kiÖn vËn hµnh trong c¸c m· sè thö riªng biÖt.

4.6.5. NÕu c¸c ®iÒu kiÖn vËn hµnh m« pháng ®­îc sö dông, chóng sÏ ®­îc chän ®Ó ®­a ra møc c«ng suÊt ©m ®iÓn h×nh ë ®iÒu kiÖn sö dông chuÈn cña nguån ån thö.

4.6.6. KÕt qu¶ ®o tõ mét sè ®iÒu kiÖn vËn hµnh riªng biÖt duy tr× trong c¸c kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh sÏ ®­îc liªn hîp b»ng phÐp trung b×nh n¨ng l­îng thµnh kÕt qu¶ tæng hîp cña c¶ quy tr×nh vËn hµnh, nÕu thÝch hîp.

4.6.7. §iÒu kiÖn vËn hµnh cña nguån ån thö trong qu¸ tr×nh ®o ph¶i ®­îc m« t¶ ®Çy ®ñ trong b¸o c¸o thö nghiÖm.

4.7.1. ån nÒn

T¾t nguån ån (®èi t­îng thö), b»ng trùc gi¸c nghe hay dïng m¸y ®o møc ån x¸c ®Þnh vïng cã thÓ cã møc ån cao. BËt riªng rÏ lÇn l­ît nguån ån thö vµ nguån ©m thanh mÉu, ®¸nh gi¸ s¬ bé møc ån trong c¸c vïng cã ån nÒn vµ ®­a ra kÕt luËn vÒ sù cÇn thiÕt ph¶i quan t©m hay kh«ng ®Õn chuÈn cø ån nÒn trong ®iÒu 5.3. Chän c¸c vïng kh«ng cã vÊn ®Ò ån nÒn ®Ó sö dông sau nµy.

4.7.2. §Æc tÝnh nguån ån thö

4.7.2.1. §i vßng quanh nguån ån thö, b»ng trùc gi¸c nghe, xem xÐt ®¸nh gi¸. X¸c ®Þnh t©m h×nh häc cña mét bé phËn cã møc ph¸t ån næi tréi nhÊt lµm t©m ©m thanh cña nguån ån, nÕu cã. NÕu kh«ng cã bé phËn ph¸t ån næi tréi, lo¹i trõ tÊt c¶ c¸c bé phËn kh«ng ph¸t ån cña ®èi t­îng thö vµ coi t©m h×nh häc cña phÇn cßn l¹i lµm t©m ©m thanh cña nguån ån.

4.7.2.2. §o ¸p suÊt ©m ë kho¶ng c¸ch 1m tõ hép tham chiÕu, ë ®é cao H = 1,5m trªn mÆt sµn. NÕu nguån ån thö ph¸t x¹ ®Þnh h­íng vÒ phÝa tr­íc, chän chiÒu cao H sao cho c¸c vÞ trÝ cña micr«ph«n tho¸ng vµ h­íng th¼ng vÒ t©m ©m thanh cña nguån ån thö. NÕu møc ¸p suÊt ©m däc theo vïng bao nµy biÕn ®æi Ýt h¬n 4dB, nguån ån thö ®­îc xem nh­ lµ kh«ng ®Þnh h­íng (®Òu theo mäi h­íng). NÕu biÕn ®æi lín h¬n 4dB - cã ®Þnh h­íng.

4.8.1. Mét vÞ trÝ

4.8.1.1. Th«ng th­êng cÇn mét nguån ©m thanh mÉu lµ ®ñ. VÞ trÝ cña nguån ©m thanh mÉu cµng gÇn t©m ©m thanh cña nguån ån thö cµng tèt, ngo¹i trõ vÞ trÝ kh¸c cã thÓ m« pháng ®­îc biÓu ®å cña nguån ph¸t ån mét c¸ch râ rÖt vµ tèt h¬n. §Æt nguån ©m thanh mÉu lªn trªn nguån ån thö, nÕu cã thÓ. NÕu kh«ng, chän mét vÞ trÝ däc theo s­ên nguån ån cã ®é cao thÝch hîp m« pháng tèt nhÊt h×nh d¹ng biÓu ®å cña nguån ph¸t ån. C¸c vÞ trÝ ®o ph¶i c¸ch xa mÆt bªn cña hép tham chiÕu mét kho¶ng kh«ng nhá h¬n 0,5m (trõ khi nguån ©m thanh mÉu ®· ®­îc hiÖu chuÈn t¹i c¸c vÞ trÝ dù ®Þnh ®o gÇn h¬n). §èi víi nguån ph¸t ån kh«ng ®Þnh h­íng, ph¶i ®¶m b¶o ®é cao thÝch hîp ®Ó nguån ©m thanh mÉu cã thÓ ph¸t vÒ mäi h­íng.

4.8.1.2. Trong m«i tr­êng thö cã tÝnh vang râ rÖt, nguån ©m thanh mÉu cã thÓ ®­îc ®Æt t¹i c¸c vÞ trÝ hiÖu chuÈn hay t¹i c¸c vÞ trÝ kh¸c. NÕu t¹i ®ã, ®é K§B§ t¨ng ®èi víi c¸c tÇn sè thÊp, xem ®iÒu 4.3.

4.8.2. NhiÒu vÞ trÝ

§èi víi nguån ån thö lµ nguån ©m thanh d¶i tÇn réng hay cã h¬n hai nguån ©m thanh cã tÇn sè c¸ch biÖt râ rµng, ph¶i sö dông nhiÒu vÞ trÝ nguån ©m thanh mÉu. Sè l­îng nguån ©m thanh mÉu phô thuéc vµo tû sè a/d_m (ë ®ã a lµ kÝch th­íc cña nguån ån thö lín nhÊt vµ d_m lµ kho¶ng c¸ch ®o) nh­ sau:

• 
  NÕu a/d_m lín h¬n 1 vµ nÕu nguån ån thö ph¸t x¹ ®Òu theo mäi h­íng, sö dông vµi nguån ©m thanh mÉu ®éc lËp c¸ch nhau mét kho¶ng d b»ng nhau däc s­ên bªn nguån ån thö;
  
• 
  NÕu a/d_m lín h¬n 1 vµ nÕu nguån ån thö cã c¸c vïng ph¸t x¹ ©m x¸c ®Þnh râ rÖt, sö dông mét vÞ trÝ nguån ©m thanh mÉu cho mçi vïng ©m;
  
• 
  NÕu a/d_m nhá h¬n 1 vµ nÕu nguån ån thö ph¸t x¹ ®Òu theo mäi h­íng nh­ng kh«ng thÓ sö dông mét vÞ trÝ nguån ©m thanh mÉu ®Æt trªn nãc m¸y, ph¶i sö dông bèn vÞ trÝ nguån ©m thanh mÉu däc theo s­ên bªn.
  

5. Quy tr×nh ®o

5.1.1. Yªu cÇu chung

B­íc mét, bè trÝ c¸c micr«ph«n ®èi diÖn c¸c s­ên bªn nguån ån thö nghiÖm ®Ó cã ®é lan truyÒn ®ång ®Òu cho toµn bé c¸c vïng ©m (vÝ dô: ®èi víi mçi vÞ trÝ micr«ph«n trong vïng cã tÇm nh×n còng nh­ mäi vïng ©m bÞ ch¾n tÇm nh×n). Tr¸nh c¸c vÞ trÝ mµ ë ®ã chØ cã mét phÇn cña nguån ån thö ph¸t x¹ tíi.

B­íc hai, sö dông ba hoÆc bèn vÞ trÝ micr«ph«n ph©n bè ®Òu nhau xung quanh nguån ån thö, nÕu cã thÓ. §Þnh h­íng c¸c micr«ph«n t­¬ng tù nhau cho c¸c phÐp ®o tiÕn hµnh víi nguån ©m thanh mÉu vµ nguån ån thö. Chän kho¶ng c¸ch ®o d_m ®ñ lín, c¸ch xa c¸c mÆt bao cña phßng thö Ýt nhÊt 0,5m ®Ó vÞ trÝ micr«ph«n n»m trong vïng mµ m«i tr­êng thö cã ®ñ ®iÒu kiÖn tho¶ m·n ®é K§B§ theo ph­¬ng ph¸p kü thuËt, øng víi ®é lÖch chuÈn S_R  1,5dB (tham kh¶o Phô lôc A).

• 
  NÕu phßng thö ®ñ lín, sö dông bèn vÞ trÝ micr«ph«n trªn c¸c mÆt bªn cña hép mÉu. Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c vÞ trÝ micr«ph«n ph¶i kh«ng nhá h¬n 2m.
  
• 
  NÕu trÇn cao hÊp thô ©m vµ c¸c tÇn sè chñ ®¹o cao h¬n 2000Hz, chän Ýt nhÊt hai vÞ trÝ micr«ph«n ®ñ cao vµ gÇn nguån ån thö sao cho kh«ng m©u thuÉn víi c¸c yªu cÇu liªn quan.
  

Môc ®Ých ph©n vïng lµ ®¸nh gi¸ sù t­¬ng ®ång gi÷a h×nh d¸ng c¸c biÓu ®å ph¸t x¹ cña nguån ån thö víi nguån ©m thanh mÉu trong mÆt ph¼ng n»m ngang khi cã nguån ån thö vËn hµnh. Sö dông c¸ch ph©n vïng theo B¶ng 3.

B¶ng 2. Ph©n vïng hiÖu qu¶ ­íc l­îng c«ng suÊt ©m

Ph¸t x¹ trùc tiÕp (kh«ng cã mµn ch¾n)		Kho¶ng c¸ch t­¬ng ®èi ®Õn micr«ph«n	HiÖu qu¶ ­íc l­îng c«ng suÊt ©m	Ghi chó vïng
Nguån ån thö T	Nguån ©m thanh mÉu M
Cã	Kh«ng	______	¦íc l­îng qu¸ cao	+ +
Kh«ng	Cã	______	¦íc l­îng qu¸ thÊp	 
Cã	Cã	rT < rM	¦íc l­îng cao	+
Cã	Cã	rT > rM	¦íc l­îng thÊp	
Cã	Cã	rT  rM (trong kho¶ng 10%)	¦íc l­îng cao hoÆc thÊp kh«ng nhiÒu	+/
Kh«ng	Kh«ng	______	¦íc l­îng hoÆc qu¸ cao hoÆc qu¸ thÊp	+ +/ 

Chó thÝch:

• 
  Trõ khi phßng thö cã tÝnh ph¶n x¹ ©m cao (c¸c t­êng bªn hoÆc trÇn kh«ng ®­îc xö lý ©m, kh«ng cã vËt c¶n lín hÊp thô ©m) kh«ng cã vÞ trÝ micr«ph«n nµo n»m trong vïng + +/ .
  
• 
  r_T vµ r_M lµ kho¶ng c¸ch tõ micr«ph«n ®Õn nguån ån thö vµ ®Õn nguån ©m thanh mÉu.
  

5.1.3. VÞ trÝ micr«ph«n

Sö dông b¶ng ph©n vïng trong ®iÒu 5.1.2 vµ kÕt hîp víi c¸c yªu cÇu chung trong 5.1.1 chän vÞ trÝ micr«ph«n nh­ sau:

1. 
   Nguån ån thö cã ®Æc tÝnh ph¸t x¹ ®Òu theo mäi h­íng vµ nguån ©m thanh mÉu n»m trªn ®èi t­îng thö (nguån ån): Chän mét vÞ trÝ micr«ph«n ë bªn mçi s­ên tù do cña nguån ån thö v× tÊt c¶ c¸c vïng lµ + hoÆc +/.
   
2. 
   C¸c tr­êng hîp cßn l¹i:
   

T×m c¸c vÞ trÝ micr«ph«n tho¶ m·n vïng +/. NÕu kh«ng t×m ®­îc c¸c vÞ trÝ theo yªu cÇu, cho phÐp chän mét vÞ trÝ micr«ph«n n»m trong vïng +, mét vÞ trÝ n»m trong vïng +/ vµ mét hoÆc hai vÞ trÝ n»m trong vïng .

5.2. TiÕn hµnh ®o

5.2.1. ChØ tiÕn hµnh ®o thö khi ®¶m b¶o ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn quy ®Þnh trong ®iÒu 4 vµ sau khi ®· bè trÝ hîp lý nguån ©m thanh mÉu vµ vÞ trÝ micr«ph«n (tham kh¶o Phô lôc B).

5.2.2. §o x¸c ®Þnh møc ¸p suÊt ©m trung b×nh theo thêi gian ®èi víi nguån ån thö, nguån ån nÒn vµ nguån ©m thanh mÉu cho mçi d¶i octa quan t©m (tõ 125Hz ®Õn 8000Hz). Ghi chÐp ®Çy ®ñ c¸c d÷ liÖu cÇn thiÕt sau:

• 
  Møc ¸p suÊt ©m L^'_pi(T) trong qu¸ tr×nh vËn hµnh ®· ®Þnh (®iÒu 4.6) cña nguån ån thö ®o ®­îc ë vÞ trÝ micr«ph«n thø i = 1, 2, ..., n.
  
• 
  Møc ¸p suÊt ©m L^'_pi(N) cña møc ån nÒn ®o ®­îc ë vÞ trÝ micr«ph«n thø i = 1, 2, ..., n.
  
• 
  Møc ¸p suÊt ©m L^'_pi(M) cña nguån ©m thanh mÉu ®o ®­îc ë vÞ trÝ micr«ph«n thø i = 1, 2, ..., n.
  

Chó thÝch:

• 
  Khi ®o nguån ©m thanh mÉu, sö dông thêi gian tÝch ph©n (thêi gian ®o) T lín h¬n 30s. NÕu nguån ©m thanh mÉu cã phæ d¶i réng vµ v­ît tréi ë c¸c tÇn sè trªn 250Hz, khi ®ã sö dông T b»ng 10s.
  
• 
  Th«ng th­êng nguån ån thö kh«ng æn ®Þnh, do vËy cÇn chän thêi gian tÝch ph©n lín h¬n, vÝ dô: chøa Ýt nhÊt mét chu kú ®iÓn h×nh cña nguån ån thö.
  

5.2.3. Th«ng tin cÇn ghi chÐp

Ghi chÐp c¸c th«ng tin sau, nÕu ¸p dông:

a) Nguån ån thö

• 
  M« t¶ nguån ån thö nghiÖm (bao gåm c¶ c¸c kÝch th­íc);
  
• 
  §iÒu kiÖn vËn hµnh (theo m· sè thö, nÕu cã);
  
• 
  §iÒu kiÖn l¾p ®Æt (theo m· sè thö, nÕu cã).
  

b) Nguån ©m thanh mÉu

• 
  C«ng bè sù phï hîp víi tiªu chuÈn trÝch dÉn;
  
• 
  C«ng bè c¸c gi¸ trÞ møc c«ng suÊt ©m hiÖu chuÈn L_W(M).
  

c) M«i tr­êng ©m häc

• 
  M« t¶ m«i tr­êng ©m thö nghiÖm;
  
• 
  Xö lý t­êng, trÇn hay nÒn;
  
• 
  S¬ ®å chØ râ vÞ trÝ cña nguån ©m vµ c¸c ®å vËt trong phßng.
  

d) ThiÕt bÞ ®o

• 
  ThiÕt bÞ dïng ®Ó ®o bao gåm: tªn, kiÓu, sè lo¹t vµ nhµ chÕ t¹o;
  
• 
  Ngµy vµ n¬i hiÖu chuÈn m¸y chuÈn vµ c¸c thiÕt bÞ ©m häc kh¸c;
  
• 
  Tªn, kiÓu, sè lo¹t vµ nhµ chÕ t¹o nguån ©m thanh mÉu ®­îc sö dông nh­ thiÕt bÞ ©m häc.
  

e) D÷ liÖu ©m häc

• 
  VÞ trÝ micr«ph«n vµ nguån ån thö (kÌm s¬ ®å bè trÝ, nÕu cÇn thiÕt);
  
• 
  VÞ trÝ nguån ©m thanh mÉu.
  

5.3. HiÖu chØnh ån nÒn

5.3.1. øng víi mçi d¶i octa cÇn thiÕt ph¶i hiÖu chØnh c¸c møc ¸p suÊt ©m L^'_pi ®o ®­îc ®èi víi ån nÒn nÕu L^'_pi(N) thÊp h¬n c¸c møc nµy tõ 6dB ®Õn 15dB. Gi¸ trÞ ®­îc hiÖu chØnh tÝnh theo biÓu thøc:

NÕu L = L^'_pi - L^'_pi(N)  6dB th× phÐp ®o phï hîp tiªu chuÈn nµy. ThËm chÝ nÕu phÐp ®o kh«ng cã hiÖu lùc ®èi víi d¶i tÇn sè ®¬n, nã vÉn ®óng ®èi víi gi¸ trÞ hiÖu chØnh theo ®Æc tÝnh A, miÔn lµ L_A lín h¬n 6dB, ë ®ã L_A = L^'_piAi - L^'_piAi(N).

Chó thÝch: Kh«ng lµm hiÖu chØnh nÕu L lín h¬n 15dB.

5.3.2. NÕu chuÈn cø 6dB kh«ng ®­îc tho¶ m·n, cÊp chÝnh x¸c cña kÕt qu¶ ®o bÞ gi¶m vµ cã thÓ kh«ng ®¹t cÊp chÝnh x¸c kü thuËt (cÊp 2). CÊp chÝnh x¸c ®iÒu tra (cÊp 3) ®­îc duy tr× nÕu 3dB  L < 6dB. PhÇn hiÖu chØnh tèi ®a cã thÓ ¸p dông cho c¸c phÐp ®o nµy lµ 1,3dB.

5.3.3. C¸c d÷ liÖu hiÖu chØnh kÕt qu¶ ®o vµ ån nÒn ph¶i ®­îc b¸o c¸o râ rµng b»ng v¨n b¶n, b¶ng sè hoÆc ®å thÞ.

6. TÝnh møc c«ng suÊt ©m

6.1. Mét vÞ trÝ nguån ©m thanh mÉu

Cho mçi d¶i octa, tÝnh møc c«ng suÊt ©m L_W­ theo biÓu thøc:

Trong ®ã, cho mçi d¶i octa:

L_W - møc c«ng suÊt ©m, dB;

n - sè vÞ trÝ micr«ph«n;

L_W(M) - møc c«ng suÊt ©m cña nguån ©m thanh mÉu tõ ®Æc tÝnh hiÖu chuÈn;

L_pi = L_pi(T) - L_pi(M);

L_pi(T) - møc c«ng suÊt ©m cña nguån ån thö ë vÞ trÝ thø i cña micr«ph«n, ®· hiÖu chØnh ®èi víi ån nÒn (i = 1, 2, ..., n);

L_pi(M) - møc c«ng suÊt ©m cña nguån ©m thanh mÉu ë vÞ trÝ thø i cña micr«ph«n, ®· hiÖu chØnh ®èi víi ån nÒn (i = 1, 2, ..., n).

6.2. NhiÒu vÞ trÝ nguån ©m thanh mÉu

Khi sö dông nhiÒu vÞ trÝ nguån ©m thanh mÉu, møc c«ng suÊt ©m L_W cho mçi d¶i octa tÝnh theo biÓu thøc:

Trong ®ã:

L_Wj(M) - møc c«ng suÊt ©m cña nguån ©m thanh mÉu, dB;

L_pij = L_pi(T) - L_pij(M);

i - vÞ trÝ thø i cña micr«ph«n (i = 1, 2, ..., n)

j - vÞ trÝ thø j cña nguån ©m thanh mÉu (j = 1, 2, ..., m);

n - sè vÞ trÝ micr«ph«n;

m - sè vÞ trÝ nguån ©m thanh mÉu.

6.3. Møc c«ng suÊt ©m hiÖu chØnh theo ®Æc tÝnh A

Gi¸ trÞ hiÖu chØnh theo ®Æc tÝnh A ®­îc tÝnh theo c«ng thøc:

Trong ®ã:

L_WA - møc c«ng suÊt ©m hiÖu chØnh theo ®Æc tÝnh A, dB;

L_Wk - møc c«ng suÊt ©m d¶i octa k, dB;

A_k - h»ng sè hiÖu chØnh theo ®Æc tÝnh A cña tÇn sè trung t©m cña d¶i octa k.

H»ng sè hiÖu chØnh cho trong B¶ng 3.

B¶ng 3. H»ng sè hiÖu chØnh

TÇn sè, Hz	H»ng sè hiÖu chØnh Ak
125 250 500 1000 2000 4000 8000	-16,1 -8,6 -3,2 0 1,2 1,0 -1,1

6.4. ¦íc l­îng ®é kh«ng ®¶m b¶o ®o

NÕu L_f lín h¬n hoÆc b»ng 7dB, ®é K§B§ t­¬ng øng víi ph­¬ng ph¸p ®o kü thuËt. Trong c¸c tr­êng hîp kh¸c nªn cè g¾ng c¶i thiÖn L_f (tham kh¶o Phô lôc A). §é K§B§ d­íi d¹ng ®é lÖch chuÈn cña ®é lÆp l¹i cho trong B¶ng 1.

7. B¸o c¸o kÕt qu¶

Biªn b¶n b¸o c¸o ph¶i bao gåm (tham kh¶o Phô lôc C):

• 
  Tªn vµ ®Þa chØ cña ng­êi (tæ chøc) thùc hiÖn ®o thö nghiÖm;
  
• 
  Sè nhËn d¹ng cña biªn b¶n thö nghiÖm;
  
• 
  Tªn vµ ®Þa chØ cña ng­êi (tæ chøc) yªu cÇu thö nghiÖm;
  
• 
  B¸o c¸o c¸c h¹ng môc ®o trong ®iÒu 5.2.3;
  
• 
  Møc ¸p suÊt ©m t¹i tÊt c¶ c¸c vÞ trÝ micr«ph«n ®èi víi nguån ån thö vµ nguån ©m thanh mÉu ®· hiÖu chØnh theo ®Æc tÝnh A (nÕu yªu cÇu, c¶ d­íi d¹ng c¸c d¶i octa);
  
• 
  Møc c«ng suÊt ©m ®­îc tÝnh theo dB, hiÖu chØnh theo ®Æc tÝnh A d­íi d¹ng c¸c d¶i octa, lµm trßn vÒ trÞ sè gÇn nhÊt, tÝnh b»ng dB (so víi P₀ = 10^-12W);
  
• 
  L_f vµ ®é K§B§ theo B¶ng 1;
  
• 
  Ngµy thùc hiÖn ®o thö;
  
• 
  Th«ng tin vÒ ån nÒn, mçi lo¹i nÕu cã (xem ®iÒu 5.3).
  
• 
  C«ng bè t×nh tr¹ng vµ sù phï hîp cña c¸c møc c«ng suÊt ©m ®o ®­îc víi c¸c yªu cÇu cña tiªu chuÈn nµy.
  

Phô lôc A

(Quy ®Þnh)

§¸nh gi¸ ®é d«i L_f vµ ®é kh«ng ®¶m b¶o ®o

A.1. X¸c ®Þnh ®é kh«ng ®¶m b¶o ®o

§é K§B§ ®­îc x¸c ®Þnh theo tr×nh tù trong l­u ®å H×nh A.1 d­íi ®©y

A
.2. X¸c ®Þnh ®é d«i L_f

Chän vÞ trÝ thuËn lîi cña nguån ©m thanh mÉu l©n cËn nguån ån thö. Thay ®æi kho¶ng c¸ch ®o r, ®o møc ¸p suÊt ©m L_pr do nguån ©m thanh mÉu ph¸t ra theo h­íng ®o kh«ng cã vËt c¶n. §é d«i L_f cña møc c«ng suÊt ©m ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:

(A.1)

Trong ®ã:

L_f - ®é d«i møc c«ng suÊt ©m, dB;

L_W(M) - møc c«ng suÊt ©m cña nguån ©m thanh mÉu, dB;

L_pr - møc ¸p suÊt ©m ®o ®­îc t¹i kho¶ng c¸ch r tõ nguån ©m thanh mÉu, dB;

r - kho¶ng c¸ch gi÷a nguån ©m thanh mÉu vµ micr«ph«n, m;

r₀ = 1m.

Chó thÝch:

• 
  Khi møc ¸p suÊt ©m ®­îc hiÖu chØnh theo ®Æc tÝnh A, kÝ hiÖu chØ sè ®é d«i sÏ lµ L_fA.
  
• 
  Khi phæ tÇn sè cña nguån ©m thanh mÉu t­¬ng tù nh­ nguån ån thö, th× ®­êng cong suy gi¶m ©m thanh liªn quan ®Õn c¸c møc hiÖu chØnh theo ®Æc tÝnh A. NÕu kh«ng, ®o theo d¶i tÇn sè vµ c¸c møc hiÖu chØnh theo ®Æc tÝnh A cña ®­êng cong suy gi¶m ©m thanh vµ tÝnh theo phæ cña nguån ån thö.
  
• 
  Khi phæ tÇn sè cña nguån ån thö vµ nguån ©m thanh mÉu kh¸c nhau nh­ng phæ cña nguån ån thö cã ®Æc tÝnh d¶i tÇn réng víi gi¸ trÞ cùc ®¹i n»m trong kho¶ng 500Hz -1000Hz th× sau khi hiÖu chØnh theo ®Æc tÝnh A cã thÓ sö dông ®­êng cong suy gi¶m cña d¶i octa 1000Hz.
  

Sö dông ®­êng cong ph©n bè ©m thanh L_f(r) ®Ó x¸c ®Þnh kho¶ng c¸ch d cÇn thiÕt gi÷a micr«ph«n vµ hép tham chiÕu víi L_f  7dB. NÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc ®­êng cong ph©n bè ©m thanh theo ph­¬ng ph¸p m« t¶ trªn, h·y sö dông biÓu thøc A.1 ®Ó x¸c ®Þnh L_f t¹i vÞ trÝ micr«ph«n ®· chän.

NÕu kh«ng cã vÞ trÝ nµo cña micr«ph«n tho¶ m·n ®iÒu kiÖn L_f(r)  7dB th× m«i tr­êng thö nãi chung kh«ng tho¶ m·n c¸c yªu cÇu cña ph­¬ng ph¸p kü thuËt theo tiªu chuÈn nµy cho bÊt kú nguån ån thö nµo.

Phô lôc B

(Tham kh¶o)

H­íng dÉn bè trÝ nguån ©m thanh mÉu vµ micr«ph«n

khi sö dông mét vÞ trÝ nguån ©m thanh mÉu

B.1. Kh¸i qu¸t chung

C¸c vÞ trÝ mong muèn cña nguån ©m thanh mÉu vµ micr«ph«n liªn quan ®Õn nguån ån thö phô thuéc vµo kiÓu, h×nh d¸ng biÓu ®å ph¸t x¹ cña nguån ån thö. Tuú thuéc nguån ån thö ph¸t x¹ kh«ng ®Þnh h­íng (®Òu theo mäi h­íng), hay ®Þnh h­íng chñ yÕu theo mét hoÆc mét sè h­íng theo ph­¬ng n»m ngang, cã thÓ x¸c ®Þnh b»ng c¸ch chuyÓn dÞch m¸y ®o møc ©m xung quanh c¸ch c¸c mÆt bªn nguån ån thö 1m ë ®é cao c¸ch nÒn 1,2m. NÕu sù thay ®æi møc ¸p suÊt ©m ®o ®­îc nhá h¬n 4dB, cã thÓ xem nguån ån thö cã ®Æc tÝnh ph¸t x¹ kh«ng ®Þnh h­íng.

NÕu sù thay ®æi cña møc ¸p suÊt ©m ®o ®­îc lín h¬n hoÆc b»ng 4dB, c¸c h­íng theo ph­¬ng n»m ngang cã møc ph¸t ån v­ît tréi ®ã ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh.

B.2. Gîi ý 1

Bè trÝ nguån ©m thanh mÉu ë vÞ trÝ sao cho h×nh d¸ng biÓu ®å ph¸t x¹ cña nã khi cã nguån ån thö vËn hµnh vµ h×nh d¸ng biÓu ®å ph¸t x¹ cña nguån ån thö t­¬ng tù nhau.


§èi víi nguån ån thö ph¸t x¹ kh«ng ®Þnh h­íng trong kh«ng gian, bè trÝ nguån ©m thanh mÉu bªn trªn nguån ån thö lµ ®Æc biÖt thuËn lîi (H×nh B.1).

§èi víi nguån ån thö ph¸t x¹ chñ yÕu theo h­íng x¸c ®Þnh cã ph­¬ng ngang trong kh«ng gian, bè trÝ nguån ©m thanh mÉu bªn c¹nh vÒ h­íng ph¸t x¹ cña nguån ån thö lµ thuËn lîi (H×nh B.2).

B.3. Gîi ý 2

Khi nguån ån thö cã nguån ©m chñ ®¹o vµ biÕt ®­îc vÞ trÝ cña nã, nªn ®Æt nguån ©m thanh mÉu:

• 
  GÇn nguån ån thö ®Õn møc cã thÓ;
  
• 
  B
  ªn trªn nguån ån thö nÕu nguån ©m chñ ®¹o kh«ng ®Þnh h­íng (H×nh B.3).
  
• 
  §Æt nguån ©m thanh mÉu bªn c¹nh nguån ån thö vÒ phÝa cã ph¸t x¹ ©m chñ ®¹o, nÕu viÖc bè trÝ bªn trªn nguån ån thö lµ kh«ng kh¶ thi (H×nh B.4).
  

B.4. Gîi ý 3

§èi víi vÞ trÝ nguån ©m thanh mÉu ®Æt bªn c¹nh nguån ån thö, nh­ng bÞ ch¾n bëi nguån ån thö vµ nguån ån thö ph¸t x¹ vÒ phÝa vïng bÞ ch¾n, nªn ®Æt mét vÞ trÝ micr«ph«n trong vïng bÞ ch¾n (H×nh B.5).

B
.5. Gîi ý 4

Kh«ng nªn ®Æt micr«ph«n gÇn mÆt ph¼ng th¼ng ®øng chøa nguån ©m thanh mÉu hoÆc vÞ trÝ cã nguån ©m chñ ®¹o cña nguån ån thö.

NÕu kh«ng tån t¹i nguån ©m chñ ®¹o (vÝ dô: nguån ©m thanh ph©n bè trªn mÆt khèi lín cña nguån ån thö) hoÆc kh«ng thÓ nhËn d¹ng cho c¸c øng dông ®· gîi ý ë trªn, träng t©m cña nguån ån sÏ ®­îc xem lµ vÞ trÝ nguån ©m chñ ®¹o cña nguån ån thö.

ChuÈn cø ®­îc khuyÕn c¸o ®Ó chÊp nhËn vÞ trÝ micr«ph«n lµ:

Trong ®ã:

r - kho¶ng c¸ch tõ vÞ trÝ ®Æt micr«ph«n ®Õn nguån ©m thanh mÉu, m;

d - kho¶ng c¸ch tõ micr«ph«n ®Õn vÞ trÝ nguån ©m thanh chñ ®¹o (H×nh B.6), m.

Phô lôc C

(Tham kh¶o)

Tªn C¬ së thùc hiÖn ®o thö nghiÖm

...............................................

§Þa chØ:..................................

Tel..................Fax..................

MÉu Biªn b¶n §o thö nghiÖm

Sè..............

1. Kh¸ch hµng :

Tªn: ........................................................................................

§Þa chØ: ...................................................................................

§iÖn tho¹i:................................ Fax: ......................................

2. §èi t­îng ®o thö nghiÖm :

2.1. Tªn/m· hiÖu: ....................... KiÓu: ............... N¬i s¶n xuÊt: ................ N¨m: ...............

2.2. §Æc tr­ng kü thuËt chÝnh:

C«ng suÊt ®Þnh møc: ............................. kW/ kVA / kVar

Tèc ®é quay ®Þnh møc: ......................... min^-1

VËt liÖu hay dông cô ®­îc sö dông: ....................................

KÝch th­íc chÝnh (dµi x réng x cao): ...................................

C¸c th«ng sè kh¸c: ...............................................................

2.3. Tiªu chuÈn/Ph­¬ng ph¸p ¸p dông:...................................................................................

3. ChÕ ®é ®o thö nghiÖm:

Trong nhµ  Ngoµi trêi 

4. §iÒu kiÖn ®o thö nghiÖm

4.1. §Þa ®iÓm :.........................................................................................................................

4.2. Thêi gian : Tõ ...................................®Õn............................................................

4.3. M«i tr­êng : NhiÖt ®é........⁰C §é Èm.........%RH ¸p suÊt khÝ quyÓn...........Pa

C¸c th«ng sè ®Æc tr­ng ©m häc (tr­êng ©m ph¶n x¹ hoÆc phßng c©m cã nÒn ph¶n x¹ .v.v.)

..........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

4.4. §iÒu kiÖn vËn hµnh thö nghiÖm: ...............................................................................

4.5. S¬ ®å bè trÝ nguån ån thö nghiÖm vµ c¸c thiÕt bÞ kh¸c

4.6. S¬ ®å bè trÝ micr«ph«n vµ b¶ng gi¸ trÞ møc c«ng suÊt ©m hiÖu chuÈn L_W(M), dB (nÕu ¸p dông).

5. Ph­¬ng tiÖn ®o thö nghiÖm

Sè TT	Tªn/KÝ m· hiÖu thiÕt bÞ	D¶i ®o, dB	TÇn sè, Hz	Sai sè/ §é K§B§	N¬i chÕ t¹o	Ngµy hÕt h¹n hiÖu chuÈn
1	ThiÕt bÞ ®o
2	Nguån ©m thanh mÉu
. . .

6. KÕt qu¶ ®o thö nghiÖm

6.1. B¶ng sè liÖu (øng víi ®é tin cËy 95% vµ bËc tù do k= n-1) hiÖu chØnh theo ®Æc tÝnhA.

VÞ trÝ ®o thö	KÕt qu¶ ®o, dB					Sai sè / ®é K§B§, dB
	Møc ¸p suÊt ©m cña nguån ån thö Lp(T)	Møc ¸p suÊt ©m cña nguån ©m mÉu Lp(M)	NÒn ån Lp(N)	§é d«i Lf	Møc c«ng suÊt ©m cña nguån ån thö LW	Møc ¸p suÊt ©m cña nguån ©m mÉu	Møc c«ng suÊt ©m cña nguån ån thö
1
2
. . .

Chó thÝch: ChØ râ chÕ ®é ®o d¶i tÇn réng, octa hay 1/3 octa phï hîp yªu cÇu ®o thö.

6.2. Ghi chó

.......................................................................................................................................................

7. Ng­êi ®o thö nghiÖm vµ tÝnh to¸n kÕt qu¶: ................................................................

8. KÕt luËn/ nhËn xÐt...........................................................................................................

...............................................................................................................................................

	KT. Bé tr­ëng Bé N«ng nghiÖp vµ Ptnt Thø tr­ëng
	§· ký: NguyÔn ThiÖn Lu©n

Каталог: Documents -> Uploads
Uploads -> TIÊu chuẩn quốc gia tcvn 8108 : 2009 iso 11285 : 2004
Uploads -> Qcvn 01 -124: 2013/bnnptnt
Uploads -> TIÊu chuẩn quốc gia tcvn 5624-1 : 2009
Uploads -> Quy ph¹m kh¶o nghiÖm hiÖu lùc thuèc b¶o vÖ thùc vËt
Uploads -> Tiªu chuÈn ngµnh
Uploads -> TIÊu chuẩn quốc gia tcvn 6134 : 2009
Uploads -> TIÊu chuẩn việt nam tcvn 7305-2 : 2008 iso 4427-2 : 2007
Uploads -> TIÊu chuẩn quốc gia tcvn 7937-2: 2013 iso 15630-2: 2010
Uploads -> TIÊu chuẩn quốc gia tcvn 7937-1: 2013 iso 15630-1: 2010
Uploads -> Tiªu chuÈn c¬ ®iÖn n ng nghiÖp tcvn 6817: 2001

tải về 203.71 Kb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: