PHÁT HUY GIÁ TRỊ DI TÍCH: XÂY DỰNG THƯ VIỆN VÕ NGUYÊN GIÁP
TẠI KHU LƯU NIỆM ĐẠI TƯỚNG (LỆ THUỶ, QUẢNG BÌNH)
ThS. HÀ THỊ PHƯỚC
ThS. LÊ THỊ NHƯ KHUÊ
Phân viện Văn hóa Nghệ thuật Việt Nam tại Huế
1. Võ Nguyên Giáp - Người con ưu tú của quê hương Quảng Bình
Đại tướng, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp1 là một học trò, một cộng sự xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại; một nhà chiến lược, một chỉ huy quân sự lỗi lạc. Những năm đất nước có chiến tranh, cùng với việc tham gia lãnh đạo, chỉ đạo chung, trong kháng chiến chống thực dân Pháp, Đại tướng đã từng trực tiếp chỉ huy các chiến dịch lớn như chiến dịch Biên Giới (1950), chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử (1954),… Ông chính là linh hồn của hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ vĩ đại2. Mặc dù vậy, Đại tướng Võ Nguyên Giáp vẫn không ngừng nỗ lực phấn đấu, tu dưỡng phẩm chất, đạo đức, học tập nhằm trở thành một vị tướng tài giỏi, một người lãnh đạo ưu tú của phong trào cách mạng của quần chúng nhân dân, một nhà văn hóa lớn của Việt Nam.
Cống hiến của Võ Nguyên Giáp đối với những mốc son của lịch sử dân tộc và tỉnh Quảng Bình là vô cùng to lớn. Ông đã hiến dâng trọn đời mình cho sự nghiệp giải phóng nhân dân, bảo vệ độc lập dân tộc nói chung và quê hương Quảng Bình nói riêng. Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã được tặng nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương Sao Vàng, hai Huân chương Hồ Chí Minh, hai Huân chương Quân công hạng nhất… Báo chí nước ngoài ca ngợi ông “là một thiên tài quân sự lớn của thế kỉ XX, chuyên gia vĩ đại nhất về chiến tranh nhân dân”. Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã trở thành một biểu tượng tài đức vẹn toàn đối với mỗi người dân Việt Nam. Dân tộc Việt Nam có quyền tự hào đã sinh ra một người con như thế trong một thời đại vẻ vang nhất của dân tộc: Thời đại Hồ Chí Minh.
Ngoài ra, Đại tướng còn để lại cho đời sau nhiều tác phẩm, luận văn chính trị - quân sự, bài viết, bài nói… góp phần chỉ đạo cho những tầng lớp con cháu mai sau kế tục và gánh vác sứ mệnh lịch sử nặng nề mà Đại tướng và Bác Hồ kính yêu trao lại; bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước Việt Nam ngày càng phát triển và giàu mạnh, có thể sánh vai với các cường quốc năm châu. (Đại tướng Võ Nguyên Giáp, 2010: 6).
Nhân dịp Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình tổ chức hội thảo khoa học vinh danh các danh nhân có công lao đặc biệt đối với quá trình hình thành và phát triển của vùng đất Quảng Bình trong tiến trình lịch sử và đóng góp của danh nhân Quảng Bình đối với cả nước, với tấm lòng tôn kính Đại tướng và mong muốn góp một phần nhỏ cho thành công của hội thảo. Thông qua bài viết này, dựa trên cơ sở tập hợp, tuyển chọn và hệ thống hóa nguồn tư liệu, chúng tôi phác họa những nét cơ bản trong việc đề xuất ý tưởng: “Phát huy giá trị di tích: xây dựng thư viện Võ Nguyên Giáp tại khu lưu niệm Đại tướng (Lệ Thủy, Quảng Bình)”.
2. Ý tưởng hình thành thư viện mang tên Võ Nguyên Giáp trong chính khu lưu niệm của Đại tướng tại quê nhà
Qua những nét sơ thảo nói trên, chúng ta có thể hình dung phần nào về Đại tướng Võ Nguyên Giáp, một người con ưu tú, sinh ra từ mảnh đất Quảng Bình. Bên cạnh các trước tác do chính mình chủ bút, với cuộc đời và sự nghiệp lẫy lừng, đi vào huyền thoại, ông đã trở thành đề tài cho vô số các công trình nghiên cứu. Gia tài tư liệu, sách vở viết về Đại tướng vô cùng phong phú, đa dạng và được xuất bản khá rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng. Do đó thiết nghĩ, việc sưu tầm, tập hợp, xử lý nguồn tư liệu để hiện thực hóa ý tưởng thiết lập thư viện mang tên Võ Nguyên Giáp là điều hoàn toàn khả thi. Để làm được điều này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các nhà chuyên môn với chính quyền địa phương và sự quan tâm, hỗ trợ đắc lực từ phía các cấp lãnh đạo. Thư viện nếu được hình thành sẽ là một “địa chỉ đỏ” không những lưu giữ các giá trị văn hóa lịch sử liên quan đến cuộc đời Võ Nguyên Giáp, dấu son chói lọi trong lịch sử dân tộc nói chung, Quảng Bình nói riêng, mà còn là nơi giáo dục truyền thống cách mạng đối với thế hệ trẻ và đồng bào cả nước. Trên cơ sở đó, góp phần quan trọng vào việc phát huy giá trị cho khu lưu niệm của Đại tướng tại quê nhà (Lệ Thủy, Quảng Bình).
2.1. Thư viện đặc biệt chuyên về nghệ thuật quân sự nói chung
Đại tướng Võ Nguyên Giáp được xem là một trong những nhà quân sự lỗi lạc nhất của thế kỉ XX, dưới thời đại Hồ Chí Minh. Bằng trí tuệ và tài năng của mình, trên nền tảng kế thừa, vận dụng sáng tạo nghệ thuật quân sự truyền thống của dân tộc, ông đã lãnh đạo đội quân của mình đi đến thắng lợi cuối cùng. Vai trò của học thuyết quân sự được Đại tướng nhìn nhận như một trong những nguồn gốc sức mạnh của dân tộc “Nền văn hóa Việt Nam, đường lối cách mạng đúng đắn của Đảng, học thuyết quân sự Việt Nam độc đáo sáng tạo, không ngừng phát triển là sức mạnh của Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh”3. Chính vì vậy, thư viện Võ Nguyên Giáp trước hết sẽ là nơi trưng bày, giới thiệu các trước tác quân sự nổi tiếng của nước ta.
Từ buổi đầu khai thiên lập quốc, lịch sử Việt Nam luôn luôn gắn liền với những cuộc chiến tranh chống lại ách đô hộ của các thế lực ngoại xâm, giành lại nền độc lập. Suốt hơn 1.000 năm lịch sử, nhân dân ta, với tinh thần đoàn kết, đấu tranh bất khuất, vùng lên đánh bại mọi kẻ thù xâm lược mạnh hơn nhiều lần. Bước sang thế kỉ XX, dưới sự lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, truyền thống hào hùng của dân tộc lại càng được điểm tô rạng ngời với chiến thắng oanh liệt trước thực dân Pháp và đế quốc Mĩ. Với bề dày lịch sử như vậy, kinh nghiệm chiến đấu đã được người Việt đúc rút qua những cuốn binh thư, binh chế mà cho đến bây giờ, giá trị của chúng vẫn còn vẹn nguyên. Nói đến trước tác quân sự kinh điển, phải kể đến Binh thư yếu lược4, Hịch tướng sĩ (Trần Quốc Tuấn)5, Hổ trướng khu cơ (Đào Duy Từ)6, Bình Ngô đại cáo7, Quân trung từ mệnh tập (Nguyễn Trãi)8... Đây là những cuốn sách quý báu tổng kết công cuộc dựng nước và giữ nước qua từng thời kỳ lịch sử, phản ánh các kinh nghiệm, đặc điểm cơ bản trong đường lối đấu tranh quân sự của dân tộc Việt trên cơ sở tiếp thu, học tập những tinh hoa của binh pháp nhân loại để vận dụng sáng tạo ra chiến lược quân sự riêng, phù hợp với đặc điểm của đất nước mình9. Qua đó, nổi bật lên trí tuệ và bản lĩnh con người Việt Nam. Vì vậy, việc kết hợp trưng bày các trước tác quân sự này trong thư viện Võ Nguyên Giáp cũng là một phương thức hữu hiệu để chúng ta hiểu biết sâu sắc hơn, đồng thời góp phần bảo lưu và phát triển nghệ thuật quân sự truyền thống của dân tộc.
2.2. Thư viện Võ Nguyên Giáp
2.2.1. Bản thảo, trước tác của ông
Không chỉ là một nhà quân sự lỗi lạc, Đại tướng Võ Nguyên Giáp còn là một sử gia, một nhà văn hóa lớn. Người anh cả của Quân đội nhân dân Việt Nam, sau khi rời khỏi công việc chính trường, thôi giữ những trọng trách của đất nước, đã dành toàn bộ thời gian và tâm huyết để tổng kết lại tiến trình cách mạng vĩ đại của dân tộc. Dưới ngòi bút Võ Nguyên Giáp, cuộc chiến tranh giải phóng và bảo vệ Tổ quốc được tái hiện đầy chân thực và sống động. Đảng vinh quang, Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, quân đội và nhân dân anh hùng chính là niềm tự hào từ trong sâu thẳm mỗi con người Việt Nam. Và anh Văn, qua những trước tác của mình, đã làm rạng ngời thêm chân lý đó. Từ nhân dân mà ra, Những năm tháng không thể nào quên, Chiến đấu trong vòng vây, Đường tới Điện Biên Phủ, Điện Biên Phủ điểm hẹn lịch sử, Tổng hành dinh trong mùa xuân toàn thắng... chính là hệ thống kiệt tác tổng kết toàn bộ các sự kiện lịch sử lớn cũng như những điều tâm huyết, kinh nghiệm mà Đại tướng đã đúc rút trong suốt cuộc đời cầm quân đầy vinh quang của mình, qua những năm tháng ác liệt nhất của chiến tranh.
Trong các trước tác của mình, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã phân tích và đưa ra những lý luận vô cùng sắc sảo về đường lối quân sự chiến tranh nhân dân. Dân tộc Việt Nam có lịch sử hơn 4.000 năm dựng nước và giữ nước, dù trong bất cứ hoàn cảnh và thời điểm nào đi nữa, truyền thống đoàn kết chiến đấu chống giặc ngoại xâm luôn được phát huy tối đa. Đó chính là nền tảng để sáng tạo ra nghệ thuật quân sự độc đáo - Nghệ thuật quân sự của toàn dân đánh giặc, mà dưới ngọn cờ lãnh đạo của Đảng, nó càng được phát huy thành một nét tinh hoa của dân tộc. Có thể thấy, trong các cuộc khởi nghĩa ở nước ta, nếu chỉ đề cập đến lực lượng vũ trang cách mạng thì chưa đủ, vì muốn đi đến thắng lợi cuối cùng, tất yếu phải có sự tham gia của đông đảo quần chúng nhân dân. Chính vì vậy, “Nghệ thuật quân sự của toàn dân đánh giặc của ta là nghệ thuật chỉ đạo hoạt động quân sự của lực lượng vũ trang, đồng thời chỉ đạo hoạt động quân sự của nhân dân cầm vũ khí đứng lên đánh địch”. Nghệ thuật ấy còn được thể hiện qua việc “quán triệt tư tưởng tiến công địch, nó chủ yếu là nghệ thuật tiến công”, “quán triệt tư tưởng lấy ít đánh nhiều về chiến lược, còn trong chiến dịch và chiến đấu thì biết lấy ít đánh nhiều, đồng thời khi cần thiết còn biết tập trung lực lượng nhiều hơn địch một cách thích đáng để tiêu diệt địch”. Mặt khác, “quán triệt sâu sắc tư tưởng tích cực tiêu diệt địch” và “đánh địch một cách tích cực, chủ động, kiên quyết, linh hoạt, mưu trí sáng tạo, bí mật bất ngờ”10.
Theo Đại tướng, kiên định mục tiêu cách mạng, vận dụng thế giới quan, quan điểm thực tiễn, phương pháp luận Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là bài học mang tính cách mạng và khoa học, có ý nghĩa to lớn của học thuyết quân sự Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh. Với lối tư duy khoa học, toàn diện, phát huy sáng tạo nghệ thuật quân sự truyền thống, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp đã dẫn dắt, đưa đường cho cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc đi đến những thắng lợi vang dội, đánh tan mọi âm mưu xâm lược của các đế quốc hùng mạnh nhất trong thế kỉ XX.
Có thể khẳng định rằng, ông là nhà cầm quân tài ba, lại vừa là tác gia, một nhà văn hóa tư tưởng kiệt xuất. Với gia tài hết sức đồ sộ bao gồm các luận văn chính trị, quân sự, các tập hồi ký, thư từ, bài viết, bài nói tại các đại hội, hội nghị11, từng được dịch sang nhiều thứ tiếng khác nhau, Đại tướng đã đưa đến cho người đọc một cái nhìn toàn diện, sâu sắc, chân thực về hai cuộc trường chinh vĩ đại của dân tộc, trong đó nổi bật lên vai trò lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh; tư tưởng và các vấn đề cơ bản trong nghệ thuật quân sự của chiến tranh nhân dân, ý chí chiến đấu, vị trí chiến lược của các lực lượng vũ trang cách mạng và đông đảo quần chúng nhân dân… Ông đã bỏ rất nhiều thời gian và tâm huyết, đúc kết từ những trải nghiệm thực tế, tôn trọng sự thật lịch sử, đặt yếu tố trung thực lên hàng đầu để tổng kết lại hai cuộc trường chinh của dân tộc. Mỗi sự kiện lịch sử, mỗi con người tham gia vào trong đó, dù ở cương vị lãnh đạo cao cấp, tướng lĩnh hay các chiến sĩ, đồng bào đều được đề cập đến một cách đầy đủ, chân thực với thái độ hết mực trân trọng. Xuyên suốt từng trang hồi ký, trí tuệ và bản lĩnh của con người Việt Nam qua từng giai đoạn lịch sử càng được khắc họa đậm nét.
Hệ thống trước tác của Đại tướng chính là cơ sở giúp nhân loại hiểu thêm về lịch sử truyền thống, nguồn gốc sức mạnh, tiến trình hình thành, phát triển và đi đến thắng lợi của con thuyền cách mạng Việt Nam. Từ đó góp phần trả lời cho câu hỏi mà lâu nay không ít người đã đặt ra: “Vì đâu nhân dân Việt Nam, từ không một tấc sắt trong tay, vùng lên bẻ gãy gông xiềng nô lệ, lại đánh thắng “hai đế quốc to” trong một cuộc chiến tranh không cân sức, giành lại non sông đất nước, tiến lên giải phóng xã hội, giải phóng con người?”12. Hoàn toàn xác đáng khi nhận định rằng, tác phẩm của Võ Nguyên Giáp có giá trị như “những bộ binh pháp hiện đại”13 và Đại tướng là “một tác gia kiệt xuất đã để lại một di sản đồ sộ về thế kỉ XX hào hùng đầy thử thách… một trong những nhà sử học lớn nhất của thế kỉ XX”14. Do đó, việc tập hợp và trưng bày các kiệt tác của ông sẽ là một phương thức hiệu quả để giới thiệu cho nhân dân trong nước và bạn bè quốc tế khi đến tham quan khu lưu niệm, có điều kiện tiếp cận, hiểu rõ thêm về con người và tài năng của một nhà quân sự tài ba, nhà văn hóa lớn của dân tộc Việt Nam. Đồng thời, cung cấp nguồn tư liệu quý báu cho giới nghiên cứu, cũng như giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ.
2.2.2. Các công trình sách, báo nghiên cứu về Đại tướng từ trong nước cũng như ngoài nước
Cuộc đời và sự nghiệp của Võ Nguyên Giáp gắn liền với những mốc son chói lọi trong lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc. Đối với mỗi người dân, đó là một tượng đài sừng sững, nơi hội tụ đầy đủ các phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam, một biểu tượng tài đức vẹn toàn dưới thời đại Hồ Chí Minh. Không những vậy, với những chiến tích vĩ đại của mình, Đại tướng đã đi vào lịch sử nhân loại như một thiên tài quân sự lớn của thế kỉ XX, vị anh hùng của những con người bị nô dịch dưới chế độ thực dân đế quốc. Chính vì vậy, nghiên cứu về Võ Nguyên Giáp luôn là đề tài bất tận, thu hút được sự quan tâm, chú ý cả trong và ngoài nước.
Ở Việt Nam, đã có rất nhiều sách xuất bản, cũng như hàng trăm ký sự, bài viết, công trình nghiên cứu về ông được đăng tải trên các báo, tạp chí. Các tác giả đã tập trung khai thác cuộc đời và sự nghiệp của Đại tướng dưới nhiều khía cạnh góc độ khác nhau, nhưng tựu trung đều làm nổi bật được trí tuệ bản lĩnh, những cống hiến to lớn, thể hiện tình cảm kính trọng, biết ơn đối với Đại tướng. Có thể kể đến một số cuốn như: Đại tướng Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp với sử học Việt Nam; Võ Nguyên Giáp trong cuộc trường chinh thế kỉ; Đại tướng, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp - Vị tướng của hòa bình; Võ Nguyên Giáp - Danh tướng thời đại Hồ Chí Minh; Võ Nguyên Giáp - Hào khí trăm năm; Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Danh tướng thế kỉ XX qua tư liệu nước ngoài; Ở với người, ở với đời; Hai lần được tháp tùng Đại tướng Võ Nguyên Giáp; Võ Nguyên Giáp, người yêu nước, người thầy, người lính; Đại tướng Võ Nguyên Giáp thời trẻ; Võ Nguyên Giáp qua lời kể của những người thân; Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Hai con người làm nên huyền thoại; Trường ca về tướng Giáp - Người anh cả của toàn quân… Các cuốn sách quý này đều chọn lọc những bài viết, bút ký của nhiều tác giả thuộc nhiều ngành nghề, lĩnh vực viết về Đại tướng. Đó có thể là bài phân tích, đánh giá sâu sắc, khách quan về con người, sự nghiệp, tác phẩm của ông, hay đơn giản là những kỷ niệm khi được gặp gỡ tiếp xúc với Đại tướng. Bên cạnh đó còn có một số ấn phẩm đặc biệt về “Người anh cả của Quân đội nhân dân Việt Nam” được thể hiện dưới hình thức ngôn ngữ nhiếp ảnh như: Đại tướng Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp (Nxb Thông tin và Truyền thông); 101 khoảnh khắc về Đại tướng Võ Nguyên Giáp (Nxb Hà Nội); Đại tướng Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp (Nxb Văn hóa Thông tin); Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Một thế kỉ, hai cuộc trường chinh (Nxb Kim Đồng)… tập hợp, chọn lọc hàng trăm bức ảnh tư liệu quý giá, phản ánh khá đầy đủ, sống động và giàu xúc cảm chân dung Đại tướng trong chiến đấu cũng như sinh hoạt đời thường, dưới nhiều góc máy khác nhau. Qua đó, chúng ta nên một cái nhìn toàn cảnh và đa chiều về một trong những người con ưu tú của dân tộc.
Không chỉ là người anh hùng của nhân dân Việt Nam, Đại tướng Võ Nguyên Giáp với những chiến tích lẫy lừng trong sự nghiệp của mình đã trở thành huyền thoại đi vào lịch sử quân sự thế giới. Được vinh danh là một trong những vĩ nhân quân sự kiệt xuất nhất mọi thời đại, ông luôn nhận được sự kính trọng, ngưỡng mộ sâu sắc từ nhiều nguyên thủ quốc gia, giới quân sự, khoa học... và đông đảo nhân dân thế giới. Tướng Peter G. MacDonald15 đánh giá:
Từ năm 1944-1975, cuộc đời của Võ Nguyên Giáp gắn liền với chiến đấu và chiến thắng, khiến ông trở thành một trong những thống soái lớn của mọi thời đại. Với 30 năm làm Tổng Tư lệnh và gần 50 năm tham gia chính sự ở cấp cao nhất, ông tỏ ra là người có phẩm chất phi thường trong mọi lĩnh vực. Khó có vị tướng nào có thể so sánh với ông trong việc kết hợp chiến tranh du kích với chiến tranh chính quy. Sự kết hợp đó xưa nay chưa từng có”..., “Hiện nay, trên thế giới vẫn còn một vị tướng quân đội nguyên thủy mà thắng hai thế lực lớn của phương Tây: Đó là Võ Nguyên Giáp. Xuất phát từ 34 chiến sỹ, cuối cùng ông đã chỉ huy gần triệu quân. Rõ ràng ông là nhân vật không có ai địch nổi”16.
Hình ảnh Đại tướng đã trở nên quen thuộc trên các bìa sách quốc tế. Dưới ngòi bút của nhiều tác giả nước ngoài, những ấn phẩm về cuộc đời và sự nghiệp của ông được xuất bản rộng rãi trên toàn cầu17. Theo nhà sử học quân sự Mĩ Cecil B. Currey, trong cuốn Victory at Any Cost: The Genius of Vietnam's Gen. Vo Nguyen Giap (Chiến thắng bằng mọi giá - Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Thiên tài của Việt Nam), tướng Giáp chưa từng được đào tạo qua bất cứ trường lớp quân sự nào, ông chủ yếu nắm bắt kinh nghiệm cũng như những kiến thức cơ bản về quân sự trong quá trình tiến hành chiến tranh. Nhưng đó thực sự là một thiên tài quân sự, nhà chiến thuật bậc thầy, người có tài mưu lược, cầm quân xuất sắc, biết tổ chức chiến đấu một cách khôn khéo, có hiệu suất cao. Chính vì vậy, dù phải chiến đấu trong hoàn cảnh vô cùng gian khổ, thiếu thốn mọi thứ, đối mặt với sự uy hiếp nặng nề của các thế lực thù địch bên ngoài, cùng với những khuyết điểm chủ quan trong sự quản lý đất nước, ông vẫn dẫn dắt đội quân của mình đánh thắng liên tiếp những đế quốc hùng mạnh nhất thời bấy giờ18.
Giới báo chí cũng dành cho ông những bài viết trang trọng. Nhân dịp kỷ niệm 60 năm ngày phát hành số đầu tiên, Time Asia (Thời báo châu Á) đã đưa ra số đặc biệt giới thiệu các anh hùng châu Á, tôn vinh các nhân vật có tầm ảnh hưởng quan trọng đến cục diện châu lục mà Võ Nguyên Giáp là một trong số đó. Với đề dẫn “Đánh bại quân Pháp ở Điện Biên Phủ, ông báo trước hồi kết của chủ nghĩa đế quốc”, thời báo này nhận định: “Chiến thắng của Cộng sản Việt Minh tại Điện Biên Phủ là sự kiện lần đầu tiên một lực lượng kháng chiến ở châu Á đã đánh thắng quân đội thực dân trong một trận đánh thông thường. Nó phá vỡ huyền thoại vô địch của phương Tây, khiến người Pháp phải rút khỏi Việt Nam một cách nhục nhã và cổ vũ cho các lực lượng chống đế quốc trên toàn cầu. Ngày nay, vẫn hoạt bát trong bộ quân phục, tướng Giáp khiêm tốn bác bỏ ý kiến cho rằng, những chiến công đó khiến ông trở thành một người anh hùng. Ông khẳng định, đó đơn thuần chỉ là bằng chứng để chứng minh rằng “Nhân dân Việt Nam, với tinh thần yêu nước, có thể làm nên những điều phi thường”. Đúng vậy. Nhưng Giáp đã chỉ đường cho họ”19. Dưới tiêu đề “Tướng Giáp: Một trăm tuổi và luôn hiện diện” đăng trên tạp chí Le Soir ra ngày 25 tháng 8 năm 2011, nữ tác giả Colette Braeckaman ca ngợi cuộc đời và sự nghiệp lẫy lừng của vị Tổng Tư lệnh của Quân đội nhân dân Việt Nam. Bài báo cho biết, với một lực lượng ít ỏi, ngay sau thế chiến thứ hai, Võ Nguyên Giáp đánh bại sự chiếm đóng của quân Nhật. Vào năm 1954, buộc lực lượng viễn chinh Pháp phải chịu thất bại nhục nhã tại Điện Biên Phủ với 2.200 lính chết trận và hơn 11.000 tù binh. Tiếp đó, với vai trò nhà lãnh đạo của Quân đội nhân dân Việt Nam, ông đã đối đầu với đế quốc Mĩ, bất chấp sự bắn phá của B52, giành lại thành phố Đà Nẵng, vốn được hơn 100.000 quân bảo vệ, mở đầu cho sự sụp đổ của Mĩ tại Sài Gòn. Tác giả nhấn mạnh: “Tướng Giáp, lúc đầu là một nhà báo, giáo viên, cùng với Bác Hồ (Hồ Chí Minh), sáng lập ra Đảng Cộng sản Việt Nam, là một trong những chiến lược gia kiệt xuất nhất của thế kỉ XX, người đã liên tiếp đánh bại nhiều cuộc xâm lược của các cường quốc như Nhật, Pháp và Mĩ”20.
Có thể thấy rằng, số lượng sách báo, tạp chí viết về Đại tướng từ trong và ngoài nước vô cùng phong phú, đa dạng. Đó là những phân tích, nhận định, đánh giá về con người và sự nghiệp lẫy lừng của Đại tướng dưới nhiều góc độ khác nhau. Thiết nghĩ, việc tập hợp các ấn phẩm này để làm thành nguồn tư liệu, hình thành một thư viện về Đại tướng, phục vụ cho công tác nghiên cứu, học tập là rất cần thiết. Và làm được điều đó sẽ góp phần phát huy giá trị cho khu lưu niệm Đại tướng tại Lệ Thủy, Quảng Bình.
3. Thay lời kết
Sách có câu: Thời thế tạo anh hùng và anh hùng góp phần làm nên thời thế. Thời đại Hồ Chí Minh đã sản sinh ra biết bao bậc lão thành cách mạng, các nhà yêu nước nổi tiếng được nhân dân yêu quý, biết ơn và kính trọng như những bậc khai quốc công thần, những vị anh hùng dân tộc một lòng vì nước vì dân mà Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một trong những nhân vật lịch sử như thế21.
Là một trong những người học trò xuất sắc nhất, đồng thời là người cộng sự thân cận của Chủ tịch Hồ Chí Minh, được Người giáo dục rèn luyện, Võ Nguyên Giáp, người con ưu tú của quê hương Quảng Bình đã không ngừng nỗ lực, tu dưỡng phấn đấu suốt cả cuộc đời, trở thành một vị Đại tướng của nhân dân, Người anh Cả của quân đội cách mạng; một nhà lãnh đạo đất nước tài đức văn võ song toàn, một nhà văn hóa lớn, tiêu biểu cho vẻ đẹp trí tuệ và bản lĩnh của con người Việt Nam. Do đó, bài viết này đề xuất ý tưởng xây dựng thư viện Võ Nguyên Giáp trên nền tảng hệ thống hóa một cách đầy đủ, khoa học các tài liệu, công trình liên quan, với mong muốn tăng thêm giá trị của khu lưu niệm, giúp cho mọi người khi đến đây có thêm cơ hội tiếp cận với nguồn thông tin phong phú liên quan đến cuộc đời và sự nghiệp của Đại tướng. Qua đó có một cái nhìn đa chiều và sâu sắc về bậc danh nhân được nhân dân cả nước và bạn bè quốc tế ngưỡng mộ. Với việc chứa đựng, bảo lưu các tư liệu có giá trị trên nhiều phương diện sử học, quân sự, văn học…, thư viện Võ Nguyên Giáp sẽ là một địa chỉ không thể bỏ qua đối với nhân dân cả nước và thế giới nói chung, người dân Quảng Bình nói riêng và đặc biệt sẽ góp phần giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ, không chỉ hôm nay mà cho cả mai sau.
Tài liệu tham khảo:
1. Đại tướng Võ Nguyên Giáp với cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước, Nxb QĐND, Hà Nội, 2005.
2. Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Tổng tập hồi ký, Nxb QĐND, Hà Nội, 2011.
3. Đại tướng Võ Nguyên Giáp qua góc nhìn của tri thức và văn nghệ sĩ, Hà Nội, Nxb Thanh niên, 2012.
4. Sông Lam - Minh Khánh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp qua góc nhìn của những người nước ngoài, Hà Nội, Nxb Thanh niên, 2012.
5. Hồ Ngọc Sơn, “Anh Văn - nhà văn hóa lớn”, in trong Đại tướng Võ Nguyên Giáp qua góc nhìn báo chí, Hà Nội, Nxb Thanh niên, 2012.
6. Phạm Duy Trưởng, “Trước tác kinh điển hàng đầu của người Việt: Binh thư yếu lược”,
Nguồn: http://www.bienphong.com.vn/BaoBienPhong/32/383/383/13855/anbg.aspx.
8. Phạm Duy Trưởng, “Đào Duy Từ và Hổ trướng khu cơ”, Nguồn: http://www.bienphong.com.vn/BaoBienPhong/32/387/387/13701/ANBG.aspx).
9. http://daitudien.net/van-hoc/van-hoc-ve-hich-tuong-si.html.
10. “60 Years of Asian Heroes: General Vo Nguyen Giap”,
Nguồn: http://www.time.com/time/asia/2006/heroes/nb_nguyen.html.
11.http://blog.lesoir.be/colette-braeckman/2011/08/25/le-general-giap-centenaire-et-toujours-present/
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |