Hép 1:
Mét sè nhiÖm vô, gi¶i ph¸p ph¸t triÓn vïng T©y Nguyªn
trong thêi gian tíi:
Môc tiªu ®Æt ra trong 10 n¨m tíi lµ x©y dùng T©y Nguyªn thµnh vïng kinh tÕ träng ®iÓm, cã lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn ë møc trung b×nh cña c¶ níc; cã tèc ®é t¨ng trëng vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ v÷ng ch¾c theo híng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa. PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2015, GDP b×nh qu©n ®Çu ngêi ®¹t 33,5 triÖu ®ång (t¬ng ®¬ng 1.720 USD), kim ng¹ch xuÊt khÈu 2,5 tû USD; tõng bíc thu hÑp kho¶ng c¸ch tû träng thu/chi ng©n s¸ch. §a tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o cña vïng T©y Nguyªn ®¹t 40% vµo n¨m 2015. Gi¶m tû lÖ hé nghÌo trªn 2%/n¨m. B¶o ®¶m quèc phßng, an ninh vïng T©y Nguyªn.
Mét sè nhiÖm vô, gi¶i ph¸p chñ yÕu:
- Thùc hiÖn tèt quy ho¹ch vïng T©y Nguyªn, híng tíi ph¸t triÓn kinh tÕ vïng, chó träng x©y dùng c¬ së h¹ tÇng m¹nh h¬n.
§æi míi c«ng t¸c quy ho¹ch, nhÊt lµ quy ho¹ch vïng T©y Nguyªn, cÇn chó ý thùc hiÖn nghiªm. VÊn ®Ò nµy l©u nay ®· lµm nhng vÉn cßn h×nh thøc, cã quy ho¹ch nhng rÊt Ýt ai chó ý dùa vµo quy ho¹ch vïng, chñ yÕu vÉn lµ dùa vµo quy ho¹ch cña tØnh. C«ng t¸c quy ho¹ch (cña tØnh) ph¶i dùa trªn nh÷ng ®¸nh gi¸, dù b¸o trung thùc, ®Çy ®ñ vÒ biÕn ®éng d©n c, x· héi, tµi nguyªn, m«i trêng; cã sù ®ét ph¸ vµ g¾n kÕt víi c¸c vïng l·nh thæ kh¸c.
VÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ vïng: ë tÇm vÜ m«, ®· ®Õn lóc ph¶i ®Æt vÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ vïng sÏ thu ®îc lîi Ých lín h¬n so víi lîi Ých cã thÓ thu ®îc tõ nh÷ng ho¹t ®éng ®éc lËp cña tõng tØnh (qua thu hót vµ kªu gäi ®Çu t vµo vïng T©y Nguyªn th¸ng 9-2009 thÊy rÊt râ vÊn ®Ò nµy). Muèn vËy cÇn ph¶i tËp trung gi¶i quyÕt 3 vÊn ®Ò: cã sù tæ chøc vµ qu¶n lý vïng kinh tÕ; cã sù liªn kÕt néi bé vïng th«ng qua c¬ chÕ ®iÒu tiÕt ë ph¹m vi vïng; cã nguån lùc cho viÖc thùc hiÖn sù liªn kÕt nµy.
NÕu lµm ®îc ®iÒu nµy sÏ tËn dông ®îc thÕ m¹nh cña tõng tØnh, thÕ m¹nh cña vïng vµ sÏ t¹o ra ®éng lùc ph¸t triÓn cña c¸c tØnh vµ vïng T©y Nguyªn. Vµ nh vËy th× viÖc kªu gäi ®Çu t vµ thu hót ®Çu t sÏ tèt h¬n.
TËp trung ®Çu t x©y dùng hÖ thèng giao th«ng, thñy lîi vµ h¹ tÇng n«ng th«n lµ gi¶i ph¸p hÕt søc quan träng ®Ó T©y Nguyªn ph¸t triÓn.
- TËp trung n©ng cao chÊt lîng nguån nh©n lùc. ¦u tiªn ph¸t triÓn c¸c c¬ së ®µo t¹o nguån nh©n lùc tr×nh ®é cao; tæ chøc ®µo t¹o, ®µo t¹o l¹i ®Ó n©ng tr×nh ®é chuyªn m«n cña lùc lîng lao ®éng, tríc hÕt lµ trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, x©y dùng, dÞch vô. §Çu t thÝch ®¸ng cho c¸c c¬ së d¹y nghÒ c«ng lËp; tõng bíc x· héi hãa c«ng t¸c d¹y nghÒ, ®a d¹ng hãa ngµnh nghÒ ®µo t¹o vµ ®Þnh híng nghÒ nghiÖp cho thanh niªn.
X©y dùng ®ång bé hÖ thèng y tÕ vµ dÞch vô ch¨m sãc søc kháe cho nh©n d©n. Thùc hiÖn ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p vÒ ph¸t triÓn y tÕ vµ ch¨m sãc søc kháe céng ®ång; gi¶m nhanh tû lÖ suy dinh dìng, tû lÖ m¾c c¸c bÖnh sèt rÐt, h« hÊp, ®êng ruét vµ khèng chÕ c¸c dÞch bÖnh ®Æc thï cña vïng.
- T¨ng cêng qu¶n lý nhµ níc vÒ tµi nguyªn vµ m«i trêng, cÇn cã c¬ chÕ chÝnh s¸ch l©m nghiÖp toµn diÖn, ®Èy m¹nh øng dông khoa häc c«ng nghÖ.
Tæ chøc khai th¸c, sö dông cã hiÖu qu¶ tµi nguyªn rõng, tµi nguyªn níc. Thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch ®Êt ®ai, b¶o ®¶m viÖc sö dông ®Êt phï hîp víi ph¬ng híng ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi vµ nhiÖm vô quèc phßng an ninh. Ph¸t huy lîi thÕ ®Êt ®ai, ®a n«ng l©m nghiÖp ph¸t triÓn theo chiÒu s©u vµ ®a d¹ng hãa, trong ®ã u tiªn ®Çu t ph¸t triÓn cã chÊt lîng c©y c«ng nghiÖp dµi ngµy, më réng c¸c tËp ®oµn c©y trång, vËt nu«i nhiÖt ®íi vµ mét sè c©y con cã nguån gèc «n ®íi ë quy m« th¬ng m¹i; g¾n n«ng nghiÖp víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu.
Nghiªn cøu vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch l©m nghiÖp toµn diÖn g¾n víi ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi ë T©y Nguyªn. S¾p xÕp l¹i hÖ thèng l©m trêng quèc doanh, gi¶m dÇn vµ tõng bíc gi¶i thÓ c¸c c«ng ty l©m nghiÖp nhµ níc lµm ¨n kh«ng hiÖu qu¶; cÇn tÝnh, thùc hiÖn thuÕ tµi nguyªn rõng vµ cã chÝnh s¸ch tÝn dông ®èi víi ngµnh l©m nghiÖp hîp lý. §Èy m¹nh kinh doanh nghÒ rõng, tæ chøc khai th¸c tèt diÖn tÝch rõng hiÖn cã, b¶o ®¶m yªu cÇu vÒ t¸i sinh rõng, b¶o vÖ m«i trêng. Qu¶n lý thËt chÆt chÏ ®Êt l©m nghiÖp, giao cho c¸c doanh nghiÖp, thùc hiÖn c¸c dù ¸n trång rõng, trång c©y c«ng nghiÖp.
Nghiªn cøu ®Ò xuÊt chuyÓn giao c«ng nghÖ t¹o ra c¸c s¶n phÈm hµng hãa, nhÊt lµ c¸c s¶n phÈm chñ lùc cña T©y Nguyªn ®Ó cã c¸c th¬ng hiÖu m¹nh, cã søc c¹nh tranh trªn c¸c thÞ trêng. TiÕp tôc nghiªn cøu hoµn thiÖn c¬ cÊu c©y trång vËt nu«i cho c¸c vïng sinh th¸i ®Æc thï. §Èy m¹nh øng dông c«ng nghÖ sinh häc phôc vô n«ng nghiÖp, gãp phÇn chuyÓn ®æi c¬ cÊu gièng vµ n©ng cao tr×nh ®é s¶n xuÊt cña n«ng d©n. Chó träng c«ng nghÖ xö lý m«i trêng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ, b¶o vÖ m«i trêng.
Ph¸t triÓn mét sè lÜnh vùc ®Æc thï cña vïng T©y Nguyªn. Nghiªn cøu, lùa chän c¸c ph¬ng ¸n tèt nhÊt ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp khai kho¸ng, thñy ®iÖn, n«ng nghiÖp kü thuËt cao, kinh tÕ rõng cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao g¾n víi b¶o vÖ m«i trêng. TËp trung ph¸t triÓn m¹nh c¸c ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän chÕ biÕn n«ng l©m s¶n dùa vµo c¸c s¶n phÈm chñ lùc (cao su, cµ phª, b«ng v¶i, chÌ, ®iÒu, mÝa, s¾n vµ c¸c s¶n phÈm tõ ch¨n nu«i) ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm cã tÇm quèc gia, khu vùc vµ quèc tÕ (nh c¸c s¶n phÈm tõ nguyªn liÖu cao su, cµ phª...). ¦u tiªn ph¸t triÓn du lÞch, b¶o ®¶m du lÞch cã vÞ trÝ xøng ®¸ng trong ph¸t triÓn kinh tÕ cña vïng.
- X©y dùng n¨ng lùc phôc vô cña bé m¸y hµnh chÝnh c«ng. §æi míi c¬ chÕ, chÝnh s¸ch nh»m tËp trung c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t; thùc hiÖn c¶i c¸ch hµnh chÝnh; lùa chän h×nh thøc ®Çu t phï hîp tõng lÜnh vùc ®Ó b¶o ®¶m huy ®éng ®îc vèn, c«ng nghÖ trong vµ ngoµi níc cho môc tiªu ph¸t triÓn.
- Thóc ®Èy c¸c ch¬ng tr×nh hîp t¸c khu vùc tam gi¸c ph¸t triÓn Campuchia – Lµo – ViÖt Nam. H×nh thµnh c¸c khu th¬ng m¹i tù do gi÷a T©y Nguyªn víi c¸c khu vùc thuéc tiÓu vïng s«ng Mª K«ng.
- KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp tham gia hîp t¸c ®Çu t x©y dùng h¹ tÇng, s¶n xuÊt, chÕ biÕn, xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng n«ng s¶n, ph¸t triÓn chî biªn giíi trong khu vùc Tam gi¸c ph¸t triÓn. T¨ng cêng hîp t¸c vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, th¬ng m¹i gi÷a c¸c tØnh T©y Nguyªn víi c¸c tØnh biªn giíi cña Lµo (tØnh Attapeu, Sª K«ng) vµ Campuchia (tØnh Rattanakiri, Mondulkiri); triÓn khai thùc hiÖn ®ång bé chÝnh s¸ch kinh tÕ cöa khÈu. N©ng cao ®êi sèng ®ång bµo d©n téc thiÓu sè ë T©y Nguyªn.
Ngoµi nh÷ng nhiÖm vô gi¶i ph¸p chung cho toµn vïng, ®èi víi vïng ®ång bµo d©n téc thiÓu sè cÇn tËp trung mét sè nhiÖm vô sau ®©y:
- X©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi bÒn v÷ng vïng ®ång bµo d©n téc thiÓu sè.
Vïng ®ång bµo DTTS cßn nhiÒu khã kh¨n, mÆc dï §¶ng vµ Nhµ níc cã rÊt nhiÒu chÝnh s¸ch ch¨m lo cho ®ång bµo. NÕu nh×n thËt bao qu¸t th× c¸c chÝnh s¸ch cßn dµn ®Òu, cã qu¸ nhiÒu v¨n b¶n. Do ®ã, nªn cã mét v¨n b¶n hoÆc mét sè v¨n b¶n quy ®Þnh chung nªu râ vÒ c¸c chÝnh s¸ch; giao râ tr¸ch nhiÖm cho c¸c bé, ngµnh vµ ®Þa ph¬ng tæ chøc thùc hiÖn.
CÇn híng tíi mét sè vÊn ®Ò:
+ CÇn cã chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p ®óng ®¾n ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt, n©ng cao ®êi sèng ®ång bµo d©n téc thiÓu sè. Huy ®éng vµ lång ghÐp nguån lùc ®Çu t cña Nhµ níc vµ sù ®ãng gãp cña céng ®ång x· héi ®Ó ph¸t triÓn h¹ tÇng, tæ chøc l¹i s¶n xuÊt theo híng ph¸t triÓn kinh tÕ hµng hãa trªn nÒn t¶ng kinh tÕ n«ng hé g¾n víi th«n, bu«n, lµng. Tæ chøc l¹i m¹ng líi khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m ®Õn tËn bu«n lµng. Nghiªn cøu, lùa chän, x©y dùng, nh©n réng c¸c m« h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ cña ®ång bµo d©n téc thiÓu sè (phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai, h¹ tÇng, tËp qu¸n vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp) ®Ó tõng bíc ®a s¶n xuÊt vïng DTTS ra khái t×nh tr¹ng manh món, nhá lÎ. §Èy m¹nh giao rõng cho céng ®ång bu«n lµng ®Ó gi¶m ¸p lùc vÒ ®Êt s¶n xuÊt.
+ Nghiªn cøu ®a øng dông khoa häc c«ng nghÖ vµo vïng ®ång bµo d©n téc thiÓu sè. ChuyÓn giao, cung cÊp m¸y mãc, thiÕt bÞ, c«ng nghÖ víi gi¸ thµnh rÎ, chÊt lîng tèt phôc vô trùc tiÕp ë vïng s©u vïng xa.
+ Nghiªn cøu x©y dùng mét ch¬ng tr×nh tæng thÓ dµi h¹n thËt cô thÓ vÒ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vïng ®ång bµo DTTS. VÊn ®Ò nµy ®· ®îc ®Ò cËp t¹i ChØ thÞ 1971/CT-TTg ngµy 27-10-2010 cña Thñ tíng ChÝnh phñ vÒ t¨ng cêng c«ng t¸c d©n téc thêi kú c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc.
+ Khèng chÕ cã hiÖu qu¶ c¸c dÞch bÖnh thêng xuyªn lu hµnh ë vïng DTTS vµ n©ng chÊt lîng kh¸m, ch÷a bÖnh.
+ TiÕp tôc lµm tèt viÖc b¶o tån nh÷ng tinh hoa v¨n hãa truyÒn thèng; g×n gi÷, kÕ thõa cã chän läc, ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ tiªu biÓu, lo¹i bá dÇn hñ tôc; x©y dùng gi¸ trÞ míi vÒ v¨n hãa nghÖ thuËt, h×nh thµnh nÕp sèng v¨n minh, gia ®×nh v¨n ho¸. TiÕp tôc ®Çu t nghiªn cøu, su tÇm, phôc håi c¸c di s¶n v¨n ho¸ vËt thÓ, phi vËt thÓ, tiÕng nãi ch÷ viÕt cña c¸c d©n téc (cã ®iÒu kiÖn).
KhuyÕn khÝch b¶o tån c¸c bu«n, lµng cæ truyÒn. Ph¸t triÓn nghÒ thñ c«ng. Kh«i phôc c¸c lÔ héi vµ sinh ho¹t v¨n hãa truyÒn thèng ®¸p øng nhu cÇu, nguyÖn väng cña ®ång bµo. Quan t©m ®Çu t ®óng møc c«ng t¸c truyÒn th«ng. Hoµn chØnh c¸c thiÕt chÕ v¨n hãa ë c¬ së; n©ng cao chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng c¸c ®éi th«ng tin lu ®éng; t¨ng cêng hÖ thèng ph¸t thanh, truyÒn h×nh vµ t¨ng thêi lîng c¸c ch¬ng tr×nh tiÕng DTTS. Cã c¸c ch¬ng tr×nh truyÒn th«ng chuyªn biÖt nh»m gi¸o dôc n©ng cao nhËn thøc cho thanh niªn, häc sinh DTTS vÒ môc ®Ých, ý nghÜa cña viÖc häc nghÒ ®¸p øng ®ßi hái thÞ trêng lao ®éng trong vµ ngoµi níc ®Ó cã c¬ héi t×m kiÕm viÖc lµm, n©ng cao ®êi sèng.
- S¾p xÕp æn ®Þnh thËt c¬ b¶n d©n di c tù do ChÝnh phñ ®· quan t©m gi¶i quyÕt vèn cho c¸c tØnh quy ho¹ch vïng dù ¸n s¾p xÕp d©n di c tù do. Nhng hiÖn nay, c«ng t¸c t¸i ®Þnh c, æn ®Þnh d©n c cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n (tËp trung ë 3 tØnh §¾k L¾k, §¾k N«ng, L©m §ång). §Ò nghÞ ChÝnh phñ tiÕp tôc chØ ®¹o s¾p xÕp æn ®Þnh thËt c¬ b¶n d©n di c tù do ë T©y Nguyªn; bè trÝ vèn t¨ng thªm ®Ó c¸c tØnh T©y Nguyªn sím gi¶i quyÕt viÖc quy ho¹ch, bè trÝ d©n c phï hîp.
Víi tiÒm n¨ng, lîi thÕ ®îc tæ chøc khai th¸c tèt, víi quan ®iÓm vµ gi¶i ph¸p ®óng ®¾n cïng víi sù chØ ®¹o s©u s¸t, tæ chøc thùc hiÖn thËt tèt cña chÝnh quyÒn vµ nh©n d©n c¸c d©n téc trong viÖc dån søc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi, ch¾c ch¾n vïng T©y Nguyªn sÏ v¬n lªn m¹nh mÏ. Vµ hy väng hä sÏ ®¹t ®îc môc tiªu x©y dùng T©y Nguyªn thµnh vïng kinh tÕ träng ®iÓm, cã lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn ë møc trung b×nh cña c¶ níc; cã c¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn dÞch v÷ng ch¾c theo híng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa. (TrÇn ViÖt Hïng - Phã trëng Ban ChØ ®¹o T©y Nguyªn) (Theo VIETRADE)
|