TCVN 5102-90
N
hãm
tiªu chuÈn ViÖt Nam
|
TCVN 5102-90
|
(ISO 874-1980)
Tiªu chuÈn nµy quy ®Þnh ph¬ng ph¸p lÊy mÉu rau qu¶ t¬i dïng trong th¬ng m¹i quèc tÕ ®Ó x¸c ®Þnh chÊt lîng hay nh÷ng tÝnh chÊt ®Æc trng cña hµng ho¸.
Tiªu chuÈn nµy hoµn toµn phï hîp víi ISO 874-1980.
1. §Þnh nghÜa
1.1. L« hµng giao nhËn: Sè lîng hµng ho¸ göi ®i hay nhËn ®îc vµo cïng mét thêi ®iÓm vµ ®îc b¶o ®¶m b»ng mét hîp ®ång riªng hay tµi liÖu chë hµng. Nã cã thÓ , gåm mét hay nhiÒu l«.
1.2. L«: Mét lîng x¸c ®Þnh hµng ho¸ coi nh cã cïng ®Æc ®iÓm ®ång nhÊt (cïng "thø", cïng ®é chÝn, cïng lo¹i bao gãi) ®îc lÊy tõ l« hµng giao nhËn vµ cho phÐp ®¸nh gi¸ ®îc chÊt lîng cña l« hµng giao nhËn.
1.3. MÉu ban ®Çu: mét lîng nhá hµng ho¸ lÊy tõ mét vÞ trÝ trong l«.
Mét lo¹t mÉu ban ®Çu cã cì xÊp xØ b»ng nhau ph¶i ®îc lÊy tõ c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau trong l«.
1.4. MÉu chung: Lîng hµng ho¸ nhËn ®îc b»ng c¸ch tËp hîp c¸c mÉu ban ®Çu ®îc lÊy tõ l« riªng biÖt vµ nÕu s¶n phÈm lµ thÝch hîp th× b»ng c¸ch trén lÉn chóng víi nhau.
1.5. MÉu rót gän: Mét lîng mÉu thu ®îc b»ng c¸ch lµm rót gän mÉu chung nÕu cÇn vµ lµ mÉu ®¹i diÖn cho l«.
1.6. MÉu thÝ nghiÖm: Lîng hµng ho¸ lÊy tõ mÉu chung hay mÉu rót gän vµ dïng ®Ó ph©n tÝch hay cho c¸c thÝ nghiÖm kh¸c.
2. Quy ®Þnh chung
2.1. LÊy mÉu cã thÓ ®îc tiÕn hµnh ®Ó kiÓm tra thêng ngµy s¶n phÈm ngay t¹i chç hay cho thö nghiÖm nh÷ng ®Æc tÝnh riªng biÖt cña s¶n phÈm trong phßng thÝ nghiÖm. Trong c¶ hai trêng hîp mÉu ph¶i ®îc lÊy mét c¸ch ngÉu nhiªn. Tuy nhiªn trong mét vµi trêng hîp, vÝ dô ®Ó x¸c ®Þnh sù cã mÆt cña mét "thø' kh¸c hay sù lÉn lo¹i nµo ®ã, th× ph¶i tiÕn hµnh lÊy mÉu chän läc. Khi cã viÖc lÊy mÉu kh«ng thÓ tiÕn hµnh ngÉu nhiªn. V× thÕ tríc khi lÊy mÉu môc ®Ých ph¶i ®îc x¸c ®Þnh, nghÜa lµ c¸c ®Æc tÝnh cÇn thö nghiÖm ph¶i ®îc chØ râ.
2.2. ViÖc lÊy mÉu ph¶i ®îc tiÕn hµnh sao cho c¸c mÉu s¬ cÊp ®¹i diÖn cho tÊt c¶ c¸c ®Æc tÝnh cña l«. Sau khi c¸ch ly c¸c phÇn bÞ h háng khái l« (thïng, tói…) c¸c mÇu riªng rÏ sÏ ®îc lÊy tõ c¸c phÇn nguyªn lµnh vµ c¸c phÇn bÞ h háng.
2.3. Biªn b¶n lÊy mÉu cÇn ®îc so¹n th¶o khi c«ng viÖc lÊy mÉu ®· hoµn thµnh. (xem ®iÒu 5).
3. Ph¬ng ph¸p lÊy mÉu
3.1. ChuÈn bÞ l« ®Ó lÊy mÉu:
L« ®Ó lÊy mÉu ph¶i ®îc chuÈn bÞ sao cho c¸c mÉu cã thÓ lÊy dÔ dµng vµ kh«ng chËm trÔ. C¸c mÉu ®îc lÊy do c¸c bªn liªn quan hay ®¹i diÖn cã thÈm quyÒn.
Mét l« cÇn ph¶i ®îc lÊy mÉu riªng biÖt, nhng nÕu l« ®ã cã biÓu hiÖn h háng do vËn chuyÓn th× c¸c phÇn h háng cña l« (thïng, tói…) ph¶i ®îc c¸ch ly vµ tiÕn hµnh lÊy mÉu riªng biÖt tõ c¸c phÇn kh«ng bÞ h háng. T¬ng tù nh vËy nÕu ngêi nhËn kh«ng coi l« hµng giao nhËn lµ ®ång nhÊt - thËm chÝ nÕu ngêi göi kh«ng nhËn thÊy nh vËy - khi Êy ph¶i chia l« hµng giao nhËn thµnh c¸c l« ®ång nhÊt vµ mçi l« sÏ ®îc lÊy mÉu theo sù tho¶ thuËn gi÷a ngêi b¸n vµ ngêi mua, trõ khi hä cã quyÕt ®Þnh kh¸c ®i.
3.2. MÉu ban ®Çu
MÉu ban ®Çu cÇn ph¶i lÊy ngÉu nhiªn tõ c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau trong l«.
3.2.1. S¶n phÈm ®îc bao gãi.
Trong trêng hîp s¶n phÈm ®îc bao gãi (bao gãi b»ng gç, c¸c t«ng, tói…) khi c¸c mÉu sÏ ®îc lÊy ngÉu nhiªn theo nh b¶ng 1.
B¶ng 1 - Sè bao gãi lÊy mÉu
-
Sè bao gãi gièng nhau trong l«
|
Sè bao gãi ®îc lÊy, mçi bao gãi lµ mÉu ban ®Çu
|
§Õn 100
|
5
|
101 ®Õn 300
|
7
|
301 ®Õn 500
|
9
|
501 ®Õn 1000
|
10
|
Trªn 1000
|
Ýt h¬n 15
|
3.2.2. S¶n phÈm xÕp thµnh ®èng
Mçi l« ph¶i lÊy Ýt nhÊt 5 mÉu ban ®Çu tuú theo tæng khèi lîng hay tæng sè bã nh cho trong b¶ng 2.
B¶ng 2 - Cì mÉu ban ®Çu
-
Khèi lîng cña l« (kg) hay tæng sè bã trong l«
|
Tæng sè khèi lîng cña mÉu s¬ cÊp (kg) hay tæng sè bã ®îc lÊy
|
§Õn 200
|
10
|
201 ®Õn 500
|
20
|
501 ®Õn 1000
|
30
|
1001 ®Õn 5000
|
60
|
Trªn 5000
|
Ýt nhÊt lµ 100
|
Trong trêng hîp rau qu¶ to (trªn 2kg/®¬n vÞ s¶n phÈm) th× c¸c mÉu s¬ cÊp sÏ bao gåm Ýt nhÊt 5 ®¬n vÞ.
3.3. ChuÈn bÞ mÉu chung hay mÉu rót gän
MÉu chung ®îc lËp ra, nÕu yªu cÇu, b»ng c¸ch gép, vµ nÕu cã thÓ, b»ng c¸ch trén lÉn c¸c mÉu ban ®Çu. MÉu rót gän, nÕu ®îc yªu cÇu, lËp ra b»ng c¸ch lµm gi¶m mÉu chung.
ViÖc kh¶o nghiÖm t¹i chç ®îc tiÕn hµnh trªn mÉu chung hay mÉu rót gän vµ viÖc nµy ph¶i ®îc tiÕn hµnh cµng nhanh cµng tèt sau khi lÊy mÉu ®Ó tr¸nh mét sè biÕn ®æi vÒ c¸c ®Æc tÝnh cÇn kh¶o nghiÖm.
3.4. Cì mÉu thÝ nghiÖm
Cì mÉu thÝ nghiÖm phô thuéc vµo c¸c thö nghiÖm cÇn ph¶i tiÕn hµnh trong phßng thÝ nghiÖm, ®iÒu nµy ph¶i ®îc chØ ra trong hîp ®ång. Lîng tèi thiÓu cho trong b¶ng 3.
B¶ng 3 - Cì mÉu thÝ nghiÖm
-
S¶n phÈm
|
Cì cña mÉu thÝ nghiÖm
|
Qu¶ nhá, s¬n tra tö, hå ®µo, qu¶ phØ, qu¶ h¹t dÎ, vµ c¸c lo¹i rau kh¸c ngoµi c¸c thø ®· ®îc liÖt kª díi ®©y.
|
1kg
|
Anh ®µo, mËn, anh ®µo chua
|
2kg
|
M¬, chuèi, m¾c cäp, qu¶ hä cam quýt, ®µo, t¸o, lª, nho, qu¶ b¬, tái, cµ tÝm, cñ c¶i ®êng, da chuét, cñ c¶i, b¾p c¶i, rau lÊy cñ, hµnh, ít, cñ c¶i ®á, cµ chua
|
3kg
|
BÝ ®á, da bë, da hÊu, døa
|
5 ®¬n vÞ
|
B¾p c¶i, sóp l¬, b¾p c¶i ®á, rau diÕp
|
10 c¸i
|
Ng« ®êng
|
10 b¾p
|
Rau bã
|
10 bã
|
4. Bao gãi vµ xö lý c¸c mÉu thÝ nghiÖm
4.1. Bao gãi
C¸c mÉu thÝ nghiÖm kh«ng ®îc kh¶o nghiÖm t¹i chç ph¶i ®îc ®ãng gãi cÈn thËn ®Ó ®¶m b¶o r»ng chóng ®îc b¶o qu¶n tèt.
Thïng chøa c¸c mÉu thÝ nghiÖm ph¶i ®îc niªm phong.
4.2. Ghi nh·n
C¸c mÉu göi ®i ph¶i ®îc ghi nh·n sao cho chóng kh«ng bÞ lÉn lén. ViÖc ghi nh·n ph¶i dÔ ®äc, bÒn vµ ph¶i bao gåm c¸c néi dung sau:
a) Tªn s¶n phÈm, lo¹i vµ cã thÓ c¶ thø, chØ dÉn vÒ cÊp chÊt lîng;
b) Tªn ngêi göi;
c) N¬i lÊy mÉu;
d) Ngµy, vµ ®èi víi s¶n phÈm dÔ h háng: thêi gian lÊy mÉu;
e) DÊu nhËn biÕt l« vµ mÉu (sè hiÖu phiÕu göi ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn, n¬i b¶o qu¶n);
f) Sè hiÖu biªn b¶n lÊy mÉu;
h) Danh môc c¸c phÐp thö cÇn tiÕn hµnh, nÕu yªu cÇu.
4.3. Göi ®i vµ b¶o qu¶n
Khi lËp xong mÉu thÝ nghiÖm ph¶i ®îc göi ®i cµng sím cµng tèt tíi n¬i nhËn vµ còng ph¶i vËn chuyÓn cµng nhanh cµng tèt.
ViÖc vËn chuyÓn vµ b¶o qu¶n mÉu thÝ nghiÖm ph¶i tiÕn hµnh trong c¸c ®iÒu kiÖn sao cho tr¸nh ®îc mäi sù thay ®æi trong s¶n phÈm. V× thÕ viÖc kh¶o nghiÖm cÇn ph¶i ®îc tiÕn hµnh cµng nhanh cµng tèt sau khi lÊy mÉu.
5. Biªn b¶n lÊy mÉu
Biªn b¶n lÊy mÉu ph¶i ®îc ®¸nh sè vµ kÌm theo mÉu thÝ nghiÖm, ph¶i gåm c¸c néi dung sau:
a) Tªn s¶n phÈm, loµi vµ nÕu cÇn, "thö" vµ h¹ng chÊt lîng;
b) Ngêi nhËn l«;
c) N¬i, ngµy göi vµ nhËn;
d) Tªn vµ ®Þa chØ ngêi göi;
e) N¬i, thêi h¹n vµ c¸c ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n cña l« vµ chØ dÉn vÒ ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn (lo¹i ph¬ng tiÖn, sè hiÖu cña xe);
f) Ngµy vµ thêi gian yªu cÇu lÊy mÉu;
g) Ngµy vµ thêi gian lÊy mÉu;
h) C¸c ®iÒu kiÖn m«i trêng trong lóc lÊy mÉu (nhiÖt ®é);
i) Cì l« hay sè lîng bao gãi;
k) DÊu hiÖu cho phÐp nhËn biÕt l« qua mÉu (lo¹i bao b×, ®Ò môc ghi nh·n…)
m) Môc ®Ých lÊy mÉu vµ chØ dÉn thêi gian giíi h¹n gi÷a lóc lÊy mÉu vµ thö nghiÖm chÊt lîng trong c¸c ®iÒu kiÖn b×nh thêng;
n) M« t¶ ®iÒu kiÖn cña c¸c ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn hay b¶o qu¶n (®é s¹ch, mïi l¹ vµ c¸c ®iÒu kiÖn thiÕt bÞ, chèng ma n¾ng cña c¸c ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn…);
p) §é ®ång nhÊt bªn ngoµi cña l«, tû lÖ thèi ñng hoÆc c¸c h háng kh¸c;
q) §é s¹ch cña l«;
r) Lo¹i vµ chÊt lîng bao b× vµ c¸ch s¾p xÕp s¶n phÈm trong bao b×;
s) NhiÖt ®é bªn trong cña s¶n phÈm (hay nhiÖt ®é cña c¸c ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn hay b¶o qu¶n);
t) Lîng níc ®¸ (hay c¸cbon dioxit r¾n) vµ ®iÒn kiÖn c¬ häc cña c¸c qu¹t trong c¸c ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn lµm l¹nh);
u) §iÒu kiÖn vµ chÊt lîng cña bao gãi mïa ®«ng;
v) Khèi lîng b× cña c¸c bao gãi trong l«;
w) Hä vµ tªn c¸c bªn liªn quan cã mÆt khi lÊy mÉu;
x) Sè lîng mÉu thÝ nghiÖm ®· chuÈn bÞ;
y) Hä vµ tªn cña ngêi hay nh÷ng ngêi lÊy mÉu.
Biªn b¶n còng ®Ò cËp ®Õn ph¬ng ph¸p ®· ¸p dông nÕu nã kh¸c víi nh÷ng quy ®Þnh trong tiªu chuÈn nµy.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |