S  Ở GD&ĐT VĨNH PHÚC
ĐỀ CHÍNH THỨC
|
KỲ THI CHỌN HSG LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2013-2014
ĐỀ THI MÔN: SINH HỌC
(Dành cho học sinh THPT không chuyên)
Thời gian làm bài: 180 phút, không kể thời gian phát đề
|
Câu 1 (1,0 điểm). Nêu các đặc điểm của một cơ thể sống.
Câu 2 (1,0 điểm). Dựa trên đặc điểm cấu tạo và tính chất của phân tử nước, hãy giải thích các hiện tượng sau:
a) Khi bảo quản rau quả tươi, người ta chỉ để trong ngăn lạnh chứ không để trong ngăn đá của tủ lạnh.
b) Khi cơ thể đang ra mồ hôi, nếu có gió thổi sẽ có cảm giác mát hơn khi không có gió.
c) Trên bề mặt phía ngoài của cốc đựng nước đá thường có các giọt nước hình thành.
d) Một số côn trùng (nhện nước, ...) có khả năng chạy trên mặt nước mà không bị chìm.
Câu 3 (1,0 điểm).
a) Trong tế bào thực vật, bào quan nào có khả năng tổng hợp ATP nhờ năng lượng ánh sáng? Nêu cấu trúc của bào quan đó.
b) Bào quan trên có chứa những loại axit nuclêic nào? Mô tả cấu trúc các loại axit nuclêic đó?
Câu 4 (1,0 điểm).
a) Các tế bào nhận biết nhau bằng các “dấu chuẩn” có trên màng sinh chất. Theo em dấu chuẩn là hợp chất hóa học nào? Chất này được tổng hợp và chuyển đến màng sinh chất như thế nào?
b) Nêu những chức năng chính của prôtêin màng trong hoạt động sống của tế bào?
Câu 5 (1,0 điểm). Nêu sự khác nhau giữa quá trình quang hợp và quá trình hô hấp ở sinh vật nhân thực (vị trí xảy ra, nguyên liệu sử dụng, sản phẩm tạo thành, vai trò của quá trình).
Câu 6 (1,0 điểm). Viết phương trình tổng quát của pha sáng và pha tối trong quá trình quang hợp của cây xanh. Tại sao hai pha này lại xảy ra ở hai nơi khác nhau trong lục lạp?
Câu 7 (1,0 điểm).
a) Sự thiếu O2 ảnh hưởng như thế nào đến chuỗi êlectron hô hấp và quá trình tổng hợp ATP theo cơ chế hóa thẩm?
b) Quá trình hô hấp tế bào của một vận động viên đang tập luyện diễn ra mạnh hay yếu? Vì sao?
Câu 8 (1,0 điểm). Tại sao nói chu trình Crep là trung tâm của các quá trình chuyển hóa vật chất và năng lượng trong tế bào và cơ thể?
Câu 9 (1,0 điểm).
a) Phân biệt các loại môi trường nuôi cấy vi sinh vật. Nước dưa là môi trường gì? Giải thích?
b) Khi nuôi cấy vi khuẩn trong môi trường không liên tục thì thu hoạch sinh khối vào thời điểm nào là hiệu quả nhất? Giải thích?
Câu 10 (1,0 điểm). Người ta thực hiện một thí nghiệm sau: Phá bỏ thành tế bào cầu khuẩn, trực khuẩn, phẩy khuẩn. Sau đó cho chúng phát triển trong môi trường đẳng trương.
a) Xác định hình dạng của các loại vi khuẩn trên? Qua thí nghiệm ta có thể rút ra kết luận gì?
b) Vi khuẩn có các đặc điểm gì để thích nghi cao độ với môi trường sống?
-------------Hết-----------
Thí sinh không được sử dụng tài liệu.
Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
Họ và tên thí sinh: …………………….………..…….….….…Số báo danh……………………
S
(Đáp án có 03 trang)
Ở GD&ĐT VĨNH PHÚC
|
KỲ THI CHỌN HSG LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2013-2014
ĐÁP ÁN MÔN: SINH HỌC
(Dành cho học sinh THPT không chuyên)
|
Câu
|
Nội dung
|
Điểm
|
1
(1.0đ)
|
* Đặc điểm của cơ thể sống:
- Phải có cấu trúc tế bào.....................................................................................................
- Có các dấu hiệu đặc trưng cơ bản của sự sống:
+ Trao đổi chất và năng lượng theo phương thức đồng hóa và dị hóa
+ Sinh trưởng và phát triển
+ Sinh sản
+ Cảm ứng
+ Di truyền và biến dị........................................................................................................
|
0,5
0,5
|
2
(1.0đ)
|
a. Do nước đá có thể tích lớn hơn nước lỏng nên khi để rau quả tươi (là dạng vốn đang chứa nhiều nước) vào ngăn đá, nước trong đó sẽ thành nước đá phá vỡ tế bào làm hỏng, làm giảm chất lượng của rau quả.............................................................................
b. Do nước trong mồ hôi khi bay hơi phải lấy nhiệt của cơ thể giúp làm giảm nhiệt của bề mặt cơ thể. Có gió sẽ giúp nước trong mồ hôi bay hơi nhanh hơn làm giảm nhiệt nhanh hơn tạo cảm giác mát hơn khi không có gió.............................................
c. Do hơi nước trong không khí quanh cốc nước đá có nhiệt độ cao hơn thành cốc bị mất nhiệt khi tiếp xúc với thành cốc hình thành liên kết hidro giữa các phân tử nước trên bề mặt cốc tạo thành các giọt nước.......................................................................
d. Do sự liên kết giữa các phân tử nước (bằng liên kết hidro) tạo sức căng bề mặt cho
khối nước. Lực này tuy yếu nhưng lớn hơn trọng lực của cơ thể → có khả năng đỡ được một số côn trùng nhỏ chúng có thể di chuyển được trên mặt nước mà không bị chìm………....................................................................................................................…
|
0,25
0,25
0,25
0,25
|
3
(1,0đ)
|
a. Bào quan
- Bào quan đó là lục lạp.....................................................................................................
- Cấu trúc lục lạp:
+ Thường có dạng hình bầu dục, kích thước trung bình < 10µm
+ Bên ngoài gồm hai lớp màng, bên trong lục lạp chứa chất nền. Trong chất nền có ADN mạch kép dạng vòng, ribôxôm 70S và một hệ thống các túi dẹt (các tylacôit) xếp chồng lên nhau tạo thành cấu trúc hạt gọi là grana. Trên màng của tylacôit chứa sắc tố và enzim quang hợp. Trong chất nền cũng chứa nhiều enzim quang hợp........................
b. Cấu trúc các loại axit nucleic
+ ADN trần, vòng, kép......................................................................................................
+ ARN 1 mạch, hở.............................................................................................................
|
0,25
0,25
0,25
0,25
|
4
(1,0đ)
|
a. - Dấu chuẩn là hợp chất glycôprôtêin............................................................................
- Prôtêin được tổng hợp ở các Ribôxôm trên màng lưới nội chất hạt, sau đó đưa vào trong xoang của mạng lưới nội chất hạt tạo thành túi bộ máy gôngi. Tại đây prôtêin được hoàn thiện cấu trúc, gắn thêm hợp chất saccarit glycôprôtêin hoàn chỉnh đóng gói đưa ra ngoài màng bằng xuất bào....................................................
b. Chức năng chính của prôtêin màng gồm:
- Ghép nối 2 tế bào với nhau
- Là thụ thể bề mặt tiếp nhận các thông tin
- Giúp tế bào nhận biết nhau nhờ dấu hiệu nhận biết đặc hiệu (glicôprôtêin)
- Là các kênh vận chuyển các chất qua màng
- Là enzim màng................................................................................................................
|
0,25
0,25
0,5
|
5
(1,0đ)
|
Điểm
phân biệt
|
Quang hợp
|
Hô hấp
|
Vị trí xảy ra
|
Lục lạp
|
Tế bào chất, ti thể
|
Nguyên liệu
|
Chất vô cơ (CO2, H2O)
|
Chất hữu cơ (glucoz …)
|
Sản phẩm
|
Chất hữu cơ, oxi
|
CO2, H2O, một số chất hữu cơ trung gian, năng lượng (ATP, nhiệt)
|
Vai trò
|
- Tạo ra nguồn hữu cơ từ các chất vô cơ cho sinh giới.
- Chuyển hóa năng lượng ánh sáng thành hóa năng.
- Góp phần điều hòa khí hậu
|
- Giải phóng năng lượng cho mọi hoạt động sống của tế bào
- Trong quá trình hô hấp, có tạo ra một số sản phẩm trung gian làm nguyên liệu cho một số quá trình sống khác
|
|
0,25
0,25
0,25
0,25
|
6
(1,0đ)
|
* Viết PTPƯ:
- Pha sáng:
12 H2O + 12 NADP+ + 12 ADP + 18 Pi → 12 NADPH + 18 ATP + 6 H2O + 3 O2.......
- Pha tối:
6 CO2 + 12 NADPH + 18 ATP + 12 H2O → C6H12O6 + 12 NADP+ + 18ADP + 18 Pi..
* Pha sáng xảy ra ở màng tilacôit, pha tối xảy ra ở strôma vì:
- Trên màng tilacôit có định vị các sắc tố quang hợp, hệ enzim của chuỗi truyền êlectron và phức hệ ATP synteaza để tổng hợp ATP và NADPH cung cấp cho pha tối...
- Trong strôma có hệ enzim khử CO2.................................................................................
|
0,25
0,25
0,25
0,25
|
7
(1.0đ)
|
a. Không có O2 để nhận e, H+ không được bơm vào xoang gian màng của ty thể và hóa thẩm không xảy ra, photphoryn hóa dừng lại và không tổng hợp được ATP...................
b.
- Quá trình hô hấp tế bào của một vận động viên đang tập luyện diễn ra mạnh, vì khi tập luyện các tế bào cơ cần nhiều năng lượng, do đó quá trình hô hấp tế bào phải được tăng cường. ........................................................................................................................
|
0,5
0,5
|
8
(1.0đ)
|
Vì:
- Cung cấp năng lượng ATP cho các hoạt động sống……………………………...…….
- Tạo ra các sản phẩm trung gian cho các quá trình sinh tổng hợp………………….......
- Đầu mối của nhiều con đường chuyển hóa……………………………………….....…
- Tạo ra các coenzim tham gia vào quá trình chuyển hóa………………………..............
|
0,25
0,25
0,25
0,25
|
9
(1.0đ)
|
a. * Phân biệt môi trường nuôi cấy:
- Môi trường tự nhiên: Chưa biết rõ thành phần và hàm lượng các chất.
- Môi trường tổng hợp: Đã biết rõ thành phần và hàm lượng các chất.
- Môi trường bán tổng hợp: Là môi trường tự nhiên có bổ sung thêm một số chất biết rõ hàm lượng...........................................................................................................................
* Nước dưa là môi trường tự nhiên. Vì chưa biết rõ thành phần và hàm lượng các chất trong đó........................................................................................................................................
b.
- Thu hoạch sinh khối vào cuối pha lũy thừa, đầu pha cân bằng là tốt nhất.....................
- Vì: Lúc này quần thể vi khuẩn có sinh khối lớn nhất, ít chất thải nhất, thời gian nuôi cấy không kéo dài và không tốn thêm thức ăn………………………………...…………
|
0,25
0,25
0,25
0,25
|
10
(1.0đ)
|
a.
- Các vi khuẩn đều có hình cầu: ……………………………………………...….....……
- Kết luận: thành tế bào quy định hình dạng của tế bào vi khuẩn: …………....................
b.
- Tỉ lệ S/V lớn → hấp thụ và chuyển hóa vật chất nhanh.
- Hệ gen đơn giản → dễ phát sinh đột biến trong đó có các đột biến có lợi, đột biến biểu hiện ngay ra kiểu hình
- Thành tế bào giúp duy trì áp suất thẩm thấu.
- Có khả năng hình thành nội bào tử khi gặp điều kiện sống không thuận lợi…...............
(Học sinh trả lời đúng 3/4 ý cho điểm tối đa)
|
0,25
0,25
0,5
|
-------------Hết-----------
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |
