tiªu chuÈn ngµnh
|
10 TCN 221-1995
| Quy ph¹m kh¶o nghiÖm hiÖu lùc c¸c lo¹i thuèc b¶o vÖ thùc vËt trõ nhÖn ®á h¹i chÌ trªn ®ång ruéng |
1. Quy ®Þnh chung:
1.1. Quy ph¹m nµy quy ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c, néi dung vµ ph¬ng ph¸p chñ yÕu ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu lùc trõ nhÖn ®á h¹i chÌ cña c¸c lo¹i thuèc ho¸ häc ®· cã vµ cha cã trong danh môc c¸c lo¹i thuèc BVTV ®îc phÐp sö dông ë ViÖt Nam.
1.2. C¸c kh¶o nghiÖm ph¶i ®îc tiÕn hµnh t¹i c¸c c¬ së cã ®ñ ®iÒu kiÖn nh ®iÒu 11 cña quy ®Þnh sè 150 vÒ kh¶o nghiÖm thuèc BVTV míi.
1.3. Nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¶o nghiÖm.
C¸c kh¶o nghiÖm ph¶i ®îc bè trÝ trªn nh÷ng n¬ng chÌ kinh doanh hoÆc chÌ kiÕn thiÕt c¬ b¶n (tõ n¨m thø ba trë ®i) vµ ®îc tiÕn hµnh vµo nh÷ng thêi ®iÓm nhÖn ®á ph¸t triÓn m¹nh.
C¸c ®iÒu kiÖn trång trät (lo¹i ®Êt, ®é dèc vµ ®é mµu mì cña n¬ng chÌ, ph©n bãn, mËt ®é trång, c¸c c¸ch ch¨m sãc kh¸c....) ph¶i ®ång ®Òu trªn mçi « thÝ nghiÖm vµ ph¶i phï hîp víi tËp qu¸n canh t¸c t¹i ®Þa ph¬ng.
1.4. C¸c kh¶o nghiÖm thuèc BVTV míi trªn diÖn hÑp vµ diÖn réng cã thÓ ®îc tiÕn hµnh ë Ýt nhÊt 2 vïng sinh th¸i kh¸c nhau, trong c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau, nhng nhÊt thiÕt ph¶i tiÕn hµnh trªn diÖn hÑp tríc. NÕu nh÷ng kÕt qu¶ thu ®îc tõ nh÷ng kh¶o nghiÖm trªn diÖn hÑp lµ tèt th× míi ®îc thùc hiÖn c¸c kh¶o nghiÖm trªn diÖn réng. ViÖc kh¶o nghiÖm thuèc trõ nhÖn ®á trªn diÖn réng lµ yªu cÇu b¾t buéc ®Ó ®¸nh gi¸ hoµn chØnh mét lo¹i thuèc.
2. Ph¬ng ph¸p kh¶o nghiÖm: 2.1. S¾p xÕp vµ bè trÝ c«ng thøc kh¶o nghiÖm:
C¸c c«ng thøc kh¶o nghiÖm ®îc chia lµm 3 nhãm.
-
Nhãm thuèc kh¶o nghiÖm: Lµ c¸c lo¹i thuèc ®îc dïng ë nh÷ng liÒu lîng kh¸c nhau theo c¸ch dïng kh¸c nhau theo dù ®Þnh kh¶o nghiÖm.
-
Nhãm thuèc so s¸nh lµ lo¹i thuèc trõ nhÖn ®· ®îc ®¨ng ký trong danh môc thuèc BVTV ë ViÖt Nam ®ang ®îc dïng phæ biÕn t¹i ®Þa ph¬ng ®Ó trõ nhÖn ®á h¹i chÌ.
-
C«ng thøc ®èi chøng lµ c¸c « kh«ng sö dông bÊt kú lo¹i thuèc nµo ®Ó trõ nhÖn ®á.
Trong tõng lÇn nh¾c l¹i cña kh¶o nghiÖm, c¸c c«ng thøc ®îc s¾p xÕp theo ph¬ng ph¸p ngÉu nhiªn hoÆc theo c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c ®· ®îc qui ®Þnh trong thèng kª to¸n häc.
2.2. KÝch thíc « kh¶o nghiÖm vµ sè lÇn nh¾c l¹i:
Tïy theo d¹ng thuèc (thuèc h¹t, thuèc bét, thuèc níc) vµ c«ng cô r¶i thuèc (b¬m tay, b¬m ®éng c¬) mµ c¸c « kh¶o nghiÖm cÇn cã kÝch thíc thÝch hîp.
-
C¸c kh¶o nghiÖm diÖn hÑp: DiÖn tÝch « lµ 50m2, sè lÇn nh¾c l¹i 3 - 4 lÇn. C¸c « kh¶o nghiÖm nªn cã d¹ng h×nh vu«ng hoÆc h×nh ch÷ nhËt nhng chiÒu dµi kh«ng ®îc lín gÊp ®«i chiÒu réng. Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c « tèi thiÓu lµ 1 hµng chÌ.
-
C¸c kh¶o nghiÖm diÖn réng: DiÖn tÝch « tèi thiÓu lµ 500m2 vµ kh«ng bè trÝ nh¾c l¹i.
2.3. TiÕn hµnh phun, r¶i thuèc:
2.3.1. Thuèc ph¶i ®îc phun, r¶i ®Òu trªn toµn « kh¶o nghiÖm.
2.3.2. Lîng thuèc dïng ®îc tÝnh b»ng kg hay lÝt chÕ phÈm hay gram ho¹t chÊt trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch 1 ha.
Lîng níc dïng: Ph¶i theo khuyÕn c¸o cô thÓ ®èi víi tõng lo¹i thuèc, phï hîp víi giai ®o¹n sinh trëng cña c©y chÌ vµ phï hîp víi ph¬ng thøc t¸c ®éng cña tõng lo¹i thuèc víi b×nh b¬m tay.
Lîng níc thuèc phun: 500 l/ha
Víi c¸c lo¹i thuèc bét, thuèc h¹t, ph¬ng ph¸p pha trén vµ sö dông ph¶i theo ®óng quy ®Þnh cña c¬ së s¶n xuÊt.
C¸c sè liÖu vÒ nång ®é (%) vµ lîng níc dïng (l/ha) cÇn ®îc ghi râ.
Khi phun thuèc chØ nªn dïng b×nh b¬m tay ®eo vai ®Ó phun. CÇn phun, r¶i ®óng lîng thuèc ®· quy ®Þnh cho mçi « kh¶o nghiÖm. Trêng hîp trong khi phun, r¶i thuèc do sai sãt nµo ®ã mµ lîng thuèc dïng trªn mét « vît qu¸ 10% lîng thuèc dù kiÕn th× cÇn ghi l¹i.
Chó ý kh«ng ®Ó thuèc ë « nµy t¹t sang « kh¸c.
2.3.3. NÕu ruéng kh¶o nghiÖm b¾t buéc ph¶i sö dông thuèc ®Ó trõ c¸c ®èi tîng dÞch h¹i kh¸c nh s©u, bÖnh, cá d¹i, th× nh÷ng lo¹i thuèc nµy ph¶i lµ nh÷ng lo¹i thuèc cã thÓ dïng ®îc víi c¸c lo¹i thuèc kh¶o nghiÖm theo qui ®Þnh cña c¬ së s¶n xuÊt thuèc vµ ph¶i ®îc phun r¶i ®Òu trªn tÊt c¶ c¸c « kh¶o nghiÖm, kÓ c¶ hµng c¸ch ly. Thêi gian dïng thuèc ph¶i c¸ch thêi gian xö lý thuèc kh¶o nghiÖm Ýt nhÊt 7 ngµy. Ph¶i ghi chÐp ®Çy ®ñ c¸c trêng hîp trªn.
2.3.4. CÇn dïng c¸c c«ng cô phun, r¶i thuèc th«ng dông ë ®Þa ph¬ng, ph¶i ghi chÐp ®Çy ®ñ t×nh h×nh vËn hµnh cña c«ng cô r¶i thuèc.
2.4. Thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc:
Thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc ph¶i ®îc thùc hiÖn ®óng híng dÉn sö dông cña tõng lo¹i thuèc kh¶o nghiÖm ®Ó ®¸nh gi¸ ®îc hiÖu lùc cña c¸c lo¹i thuèc. MËt ®é nhÖn tríc khi xö lý thuèc ph¶i ®¹t 10 con/l¸.
NÕu trªn nh·n kh«ng ghi cô thÓ thêi ®iÓm xö lý thuèc th× tïy theo môc ®Ých kh¶o nghiÖm vµ ®Æc tÝnh t¸c ®éng cña thuèc mµ quy ®Þnh thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc cho thÝch hîp. Sè lÇn vµ ngµy xö lý thuèc cÇn ®îc ghi l¹i.
2.5. §iÒu tra vµ thu thËp sè liÖu.
2.5.1. §¸nh gi¸ hiÖu lùc cña thuèc ®èi víi nhÖn ®á:
2.5.1.1. Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra
Sè ®iÓm ®iÒu tra: Mçi « chän 5 ®iÓm cè ®Þnh trªn 2 ®êng chÐo gãc. C¸c ®iÓm nµy c¸ch mÐp « kh¶o nghiÖm Ýt nhÊt 1 hµng chÌ.
Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra: Mçi ®iÓm ®iÒu tra 10 l¸ b¸nh tÎ theo c¸c híng (chän ngÉu nhiªn c¸c l¸ giµ hoÆc l¸ b¸nh tÎ). §Õm sè lîng nhÖn sèng b»ng kÝnh lóp cÇm tay.
2.5.1.2. Thêi ®iÓm vµ sè lÇn ®iÒu tra:
LÇn ®iÒu tra thø nhÊt vµo 1 ngµy tríc khi xö lý thuèc, c¸c lÇn ®iÒu tra sau vµo 3, 5, 7, 14 vµ 21 ngµy sau khi xö lý thuèc.
Thêi ®iÓm vµ sè lÇn ®iÒu tra cã thÓ thay ®æi tïy thuéc vµo ®Æc tÝnh cña tõng lo¹i thuèc vµ tuú theo quy ®Þnh cña tõng c¬ së s¶n xuÊt thuèc.
2.5.2. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña thuèc ®Õn c©y chÌ:
CÇn ®¸nh gi¸ mäi ¶nh hëng tèt, xÊu cña thuèc (nÕu cã) ®Õn sù sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña c©y chÌ. Nh÷ng chØ tiªu nµo cã thÓ ®o ®Õm ®îc nh: l¸ óa vµng vµ rông, träng lîng t¬i 1000 bóp.... cÇn ®îc biÓu thÞ b»ng c¸c sè liÖu cô thÓ. Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra c¸c chØ tiªu nµy cÇn theo ®óng c¸c ph¬ng ph¸p theo dâi sinh trëng cña c©y trång.
C¸c chØ tiªu chØ cã thÓ ®¸nh gi¸ b»ng m¾t nh ®é ch¸y l¸, qu¨n l¸, sù thay ®æi mµu s¾c l¸... th× ph¶i ®¸nh gi¸ theo b¶ng ph©n cÊp ë phô lôc.
Mäi triÖu chøng g©y h¹i hoÆc kÝch thÝch cña thuèc ®èi víi c©y cÇn ®îc m« t¶ mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ tû mû.
§¸nh gi¸ n¨ng suÊt chÌ trong tõng lÇn thu ho¹ch (tõ 10 - 30 ngµy sau phun)
+ §èi víi kh¶o nghiÖm diÖn hÑp: H¸i vµ c©n träng lîng toµn bé sè bóp cña tõng «.
+ §èi víi kh¶o nghiÖm diÖn réng: Mçi « lÊy ngÉu nhiªn 5 ®iÓm, mçi ®iÓm 4m2. H¸i vµ c©n träng lîng toµn bé sè bóp thu ®îc.
2.5.3. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña thuèc ®Õn sinh vËt kh¸c:
Ghi chÐp mäi ¶nh hëng tèt, xÊu (nÕu cã) cña thuèc ®Õn sù xuÊt hiÖn c¸c lo¹i s©u, bÖnh, cá d¹i kh¸c còng nh nh÷ng sinh vËt kh«ng thuéc ®èi tîng phßng trõ (®éng vËt cã Ých, ®éng vËt hoang d·, rong, t¶o.....).
2.5.4. Quan s¸t vµ ghi chÐp vÒ thêi tiÕt
Ghi chÐp tû mû c¸c sè liÖu vÒ «n, Èm ®é, lîng ma cho suèt thêi gian kh¶o nghiÖm t¹i tr¹m khÝ tîng gÇn nhÊt.
NÕu kh¶o nghiÖm kh«ng gÇn tr¹m khÝ tîng, ph¶i ghi tû mû t×nh h×nh thêi tiÕt lóc tiÕn hµnh xö lý thuèc vµ c¸c ngµy sau ®ã nh: n¾ng h¹n, ma, lôt, b·o...
3. Xö lý sè liÖu, b¸o c¸o vµ c«ng bè kÕt qu¶
3.1. Xö lý sè liÖu:
Nh÷ng sè liÖu thu ®îc qua kh¶o nghiÖm cÇn ®îc xö lý b»ng nh÷ng ph¬ng ph¸p thèng kª thÝch hîp (tÝnh hiÖu lùc cña c¸c lo¹i thuèc theo c«ng thøc Henderson-Tilton). Nh÷ng kÕt luËn cña kh¶o nghiÖm ph¶i ®îc rót ra tõ nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®îc xö lý b»ng c¸c phÐp tÝnh thèng kª ®ã. §èi víi c¸c kh¶o nghiÖm thuèc BVTV míi, cÇn göi c¶ sè liÖu th« vµ ph¬ng ph¸p thèng kª ®· dïng vÒ Côc B¶o vÖ thùc vËt.
3.2. Néi dung b¸o c¸o -
Tªn kh¶o nghiÖm
-
Yªu cÇu cña kh¶o nghiÖm
-
§iÒu kiÖn kh¶o nghiÖm
-
Néi dung kh¶o nghiÖm
-
§Æc ®iÓm ®Êt ®ai, canh t¸c, c©y trång, gièng ...
-
§Æc ®iÓm thêi tiÕt (xem phô lôc 2)
-
T×nh h×nh sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña nhÖn ®á h¹i chÌ trong khu vùc kh¶o nghiÖm.
-
C«ng thøc kh¶o nghiÖm
-
Ph¬ng ph¸p bè trÝ kh¶o nghiÖm
-
Sè lÇn nh¾c l¹i
-
KÝch thíc « kh¶o nghiÖm
-
Dông cô phun r¶i
-
Lîng thuèc dïng gr (kg) ho¹t chÊt /ha
-
Ngµy xö lý thuèc
-
Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña c¸c lo¹i thuèc kh¶o nghiÖm
-
C¸c b¶ng sè liÖu
-
§¸nh gi¸ hiÖu lùc cña tõng lo¹i thuèc
-
NhËn xÐt t¸c ®éng cña tõng lo¹i thuèc ®Õn c©y trång, sinh vËt cã Ých vµ c¸c ¶nh hëng kh¸c.
3.3. C«ng bè kÕt qu¶:
§¬n vÞ thùc hiÖn kh¶o nghiÖm ph¶i hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm sè liÖu ®a ra.
§èi víi c¸c kh¶o nghiÖm thuèc trõ nhÖn ®á cha cã trong danh môc ®îc phÐp sö dông t¹i ViÖt Nam, Côc BVTV cã tr¸ch nhiÖm tËp hîp c¸c sè liÖu ®ã ®Ó xem xÐt khi c¸c ®¬n vÞ tæ chøc cã thuèc xin ®¨ng ký.
Phô lôc
B¶ng ph©n cÊp møc ®é ®éc cña thuèc kh¶o nghiÖm ®èi víi c©y chÌ.
CÊp TriÖu chøng nhiÔm ®éc cña c©y chÌ
1 C©y b×nh thêng
2 Ngé ®éc nhÑ. Sinh trëng cña c©y gi¶m nhÑ
3 Cã triÖu chøng ngé ®éc nhÑ nhng cha nh×n thÊy b»ng m¾t
4 TriÖu chøng ngé ®éc nhng cha ¶nh hëng ®Õn n¨ng suÊt.
5 C©y biÕn mµu, thuèc g©y ¶nh hëng tíi n¨ng suÊt.
6 Thuèc lµm gi¶m n¨ng suÊt Ýt
7 Thuèc g©y ¶nh hëng nhiÒu tíi n¨ng suÊt
8 TriÖu chøng ngé ®éc t¨ng dÇn tíi lµm chÕt c©y
9 C©y bÞ chÕt hoµn toµn.
NÕu c©y bÞ ngé ®éc thuèc, cÇn x¸c ®Þnh bao nhiªu ngµy sau c©y phôc håi.
Q uyÕt ®Þnh ban hµnh: Sè 706 NN-KHKT/Q§, ngµy 21 th¸ng 09 n¨m 1995 cña Bé N«ng nghiÖp vµ CNTP
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |