PHƯƠng pháp dạy họC Âm nhạC Ở trưỜng phổ thông biên tập: Trần Đại Phúc Chuyên viên Sở gd&Đt tt huế



tải về 1.07 Mb.
trang1/5
Chuyển đổi dữ liệu26.04.2018
Kích1.07 Mb.
#37287
  1   2   3   4   5

TÀI LIỆU TẬP HUẤN

BỘ MÔN ÂM NHẠC

NĂM HỌC 2015 - 2016


PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC ÂM NHẠC

Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG

Biên tập: Trần Đại Phúc - Chuyên viên Sở GD&ĐT TT Huế

(TÀI LIỆU LƯU HÀNH NỘI BỘ)








I. Một số lưu ý khi thiết kế một tiết dạy học Âm nhạc ở trường phổ thông:


Để thiết kế tiết học Âm nhạc sáng tạo, phát huy tính chủ động, tích cực của học sinh nhất thiết giáo viên phải tìm tòi và thể hiện sự sáng tạo của mình trong các hoạt động dạy học; dưới đây là những hoạt động mà giáo viên có thể vận dụng. Có hai yếu tố để phát huy năng lực sáng tạo của học sinh, đó là thông qua cách tổ chức dạy học của giáo viên (vai trò chính thuộc về giáo viên) và hoạt động học tập của học sinh (vai trò chính thuộc về học sinh). Đương nhiên hai yếu tố này phải được phối hợp thật gắn bó và nhuần nhuyễn thì tiết học mới thu được kết quả tốt.

1. Tổ chức dạy học của giáo viên


- Thay đổi vị trí ngồi của học sinh: bàn ghế của học sinh được sắp xếp lại, nhằm hỗ trợ hoạt động học tập của các em. Thay cho kiểu truyền thống, giáo viên xếp bàn ghế của học sinh thành các cặp, các nhóm hoặc hình chữ U để tạo không gian cho các em hoạt động, vui chơi hoặc biểu diễn. Xếp theo cách nào sẽ phụ thuộc vào nội dung học tập, hoạt động của học sinh và mục tiêu của tiết học.

- Thay đổi cách học sinh vào lớp: giáo viên đàn (hoặc mở đĩa nhạc) một bản hành khúc, học sinh từ ngoài lớp đi đều theo tiếng nhạc, vào chỗ ngồi của mình.

- Thay đổi cách mở đầu tiết học: học sinh cùng nhau hát một bài đã học là cách thông thường để mở đầu tiết học, tuy nhiên giáo viên có thể cho học sinh nghe một bản nhạc không lời trong khoảng 1-2 phút cũng là cách mở đầu rất hay. Trong hoạt động này, giáo viên nên chọn bản nhạc hay, có nhịp điệu mạnh mẽ, lôi cuốn hoặc chọn bản nhạc có điểm nào đó chung với nội dung tiết học, từ việc nghe nhạc sẽ thuận lợi để dẫn dắt vào bài học.

- Thay đổi môi trường học tập: giáo viên dạy Âm nhạc ở sân trường, phòng thể thao hoặc sân khấu… Học sinh sẽ tích cực và sáng tạo hơn trước thực tiễn và môi trường học tập mới.

- Thay đổi trình tự thực hiện các nội dung trong tiết học: với tiết học có 2-3 nội dung, giáo viên có thể thay đổi trình tự các nội dung đó mà vẫn đảm bảo việc dạy đúng, đủ các nội dung và rõ trọng tâm. Sự thay đổi này không ảnh hưởng đến hiệu quả học tập của học sinh mà còn làm tiết học trở nên sinh động hơn, hấp dẫn hơn, tránh được kiểu dạy học khuôn mẫu, cứng nhắc.

- Thay đổi trình tự các bước trong quy trình dạy Học hát hoặc Tập đọc nhạc: Quy trình dạy hát có 7 bước, 3 bước cuối không được thay đổi trình tự là tập hát từng câu, hát cả bài và củng cố kiểm tra. Tuy nhiên, 4 bước đầu là giới thiệu bài hát, tìm hiểu về bài hát, nghe hát mẫu và khởi động giọng, giáo viên có thể thay đổi cách thực hiện. Ví dụ về một số cách vận dụng quy trình dạy hát ở Tiểu học:



Cách 1

Cách 2

Cách 3

Cách 4

- Giới thiệu bài hát

- Đọc lời ca

- Nghe hát mẫu          

- Khởi động giọng

- Tập hát từng câu

- Hát cả bài

- Củng cố, kiểm tra


- Khởi động giọng

- Giới thiệu bài hát

- Nghe hát mẫu          

- Đọc lời ca

- Tập hát từng câu

- Hát cả bài

- Củng cố, kiểm tra


- Nghe hát mẫu          

- Giới thiệu bài hát

- Đọc lời ca

- Khởi động giọng

- Tập hát từng câu

- Hát cả bài

- Củng cố, kiểm tra


- Giới thiệu bài hát

- Nghe hát mẫu          

- Đọc lời ca

- Khởi động giọng

- Tập hát từng câu

- Hát cả bài

- Củng cố, kiểm tra


- Tổ chức linh hoạt các hình thức học tập: giáo viên thay đổi hợp lí các hình thức luyện tập cá nhân, cặp đôi, nhóm, tổ, học sinh nam, học sinh nữ, phát huy sự tương tác giữa giáo viên và học sinh.

Ví dụ thứ nhất, khi dạy hát, thay cho cách truyền thống, giáo viên mời một số học sinh lên bảng làm nhóm mẫu. Giáo viên đàn giai điệu 1, 2 lần để cả lớp lắng nghe và hát thầm; giáo viên đệm đàn cho nhóm mẫu hát trước, những em khác lắng nghe; cuối cùng giáo viên đệm đàn cho tất cả học sinh cùng hát. Ví dụ thứ hai, giáo viên phân công từng nhóm chuẩn bị và trình bày về một nội dung của tiết học, như giới thiệu một nhạc cụ, vẽ tranh minh hoạ, sáng tác lời hát…

- Sử dụng đa dạng các phương pháp dạy học: giáo viên sử dụng hiệu quả các phương pháp trực quan, trò chơi, đóng vai, trình diễn… để phát huy tính tích cực và sự sáng tạo của học sinh. Ví dụ, sau khi nghe câu chuyện Khúc nhạc dưới trăng (lớp 5), giáo viên hướng dẫn các em đóng kịch để thể hiện lại nội dung câu chuyện, một em dẫn chuyện, một em đóng vai nhạc sĩ Beethoven, một em đóng vai người thợ giày, một em đóng vai cô gái mù. Khi kể câu chuyện âm nhạc, tới đoạn kết của câu chuyện, giáo viên tạm dừng lại, tổ chức cho các nhóm học sinh thảo luận điều gì sẽ xảy ra hoặc đưa ra 3-4 kiểu kết thúc câu chuyện, học sinh sẽ lựa chọn một kiểu kết thúc phù hợp. Đó cũng là cách làm phát huy được trí tưởng tượng và tư duy sáng tạo của học sinh.

- Sử dụng hiệu quả các phương tiện dạy học: giáo viên thể hiện sự sáng tạo trong việc chuẩn bị đồ dùng dạy học, như tranh ảnh minh hoạ, các nhạc cụ gõ, bài tập thực hành, album âm nhạc, tài liệu học tập… Có thể dùng các chất liệu như vỏ sò, vỏ ốc, vỏ quả dừa, vỏ lon nước ngọt, chai nhựa để tạo những nhạc cụ gõ trong các tiết học Âm nhạc, học sinh thường tỏ ra thích thú với những nhạc cụ đơn giản như vậy. Hơn nữa, mỗi khi học sinh nhìn thấy những chất liệu đó trong cuộc sống, có thể chúng lại gợi cho các em nhớ đến những nội dung âm nhạc đã học.

            Một số gợi ý khác về việc sử dụng phương tiện dạy học tạo nên sự độc đáo và hiệu quả: khi học sinh học những bài dân ca Tây Nguyên, giáo viên hướng dẫn các em sử dụng các nhạc cụ gõ của Tây Nguyên như cồng chiêng, đàn t’rưng, tre lắc… để biểu diễn bài hát; khi giới thiệu về các loại nhạc cụ, giáo viên (hoặc học sinh) dùng nhạc cụ đó để tạo nên màn trình diễn ấn tượng; sử dụng Internet và công nghệ thông tin để soạn bài và tổ chức các tiết dạy Âm nhạc…

            Ngoài ra, tiết học Âm nhạc có chuẩn bị loa âm thanh và 2-3 chiếc micro cũng sẽ thu hút được sự chú ý của học sinh. Khi đó, ngay cả những em hay hát nhỏ cũng dễ dàng làm cho mọi người nghe thấy rõ tiếng hát của mình.

- Sử dụng sáng tạo các bài tập âm nhạc: tuỳ theo nội dung cụ thể, giáo viên có thể dùng một số bài tập âm nhạc sau đây.

           + Nghe giai điệu và nhận biết câu hát (hoặc câu nhạc), học sinh nghe giai điệu một câu hát và cho biết đó là giai điệu của câu hát nào, rồi trình bày câu hát đó.

          + Nghe tiết tấu nhận biết câu hát, tương tự nghe giai điệu đoán câu hát.

           + Nghe một vài nốt nhạc và nhận biết đó là những nốt mở đầu của câu hát (hoặc câu nhạc) nào.

     + Bổ sung những nốt nhạc còn thiếu trong một câu nhạc.

            + Điều chỉnh những nốt nhạc viết sai trong câu nhạc.

            nhiều dạng bài tập khác...

- Sử dụng linh hoạt cách củng cố kiến thức: thay cho việc đặt câu hỏi, giáo viên có thể dùng hình thức trắc nghiệm để củng cố kiến thức. Một ví dụ về cách giới thiệu nhạc sĩ Mozart: Giáo viên chỉ định học sinh đọc phần giới thiệu về Mozart trong sách giáo khoa; Giáo viên cung cấp thêm thông tin, hình ảnh hoặc kể một vài câu chuyện ngắn về nhạc sĩ; Giáo viên dùng hình thức trắc nghiệm để củng cố kiến thức và kết hợp cho học sinh nghe tác phẩm của Mozart bằng cách dùng bảng dữ liệu để học sinh xác nhận thông tin về nhạc sĩ là Đúng, Sai hoặc Không có thông tin.



Thông tin về nhạc sĩ Mozart

Đúng

Sai

Không có thông tin

Mozart sinh năm 1756, mất năm 1791

 

 

 

Mozart là người nước Đức

 

 

 

Mozart được người cha dạy về âm nhạc

 

 

 

Em gái của Mozart cũng rất giỏi về âm nhạc

 

 

 

Mozart chơi rất giỏi đàn ghi-ta

 

 

 

Mozart có giọng hát rất hay

 

 

 

Mozart chơi rất xuất sắc đàn cla-vơ-xanh và vi-ô-lông

 

 

 

Mozart là thần đồng âm nhạc

 

 

 

Mozart học giỏi cả ngoại ngữ và toán

 

 

 

Khi 7-8 tuổi, Mozart đã đi biểu diễn âm nhạc ở châu Âu

 

 

 

Mozart đã đi biểu diễn âm nhạc ở khắp châu Âu

 

 

 

Mozart là tác giả của 41 bản giao hưởng

 

 

 

Mozart là tác giả vở nhạc kịch Cây sáo thần

 

 

 

Mozart là tác giả bản nhạc Thư gửi Ê-li-dơ

 

 

 

Khi học sinh đưa ra câu trả lời chính xác, máy tính sẽ vang lên một bản nhạc của Mozart, đó là cách làm tốt để củng cố kiến thức và nghe nhạc.

- Sử dụng lời hát mới để củng cố bài hát hoặc bài Tập đọc nhạc: khi ôn tập bài hát hoặc Tập đọc nhạc, giáo viên đưa ra lời mới do mình sáng tác, nhưng trình tự các câu hát đã bị thay đổi, rồi yêu cầu học sinh sắp xếp các câu hát theo trình tự phù hợp với giai điệu. Ví dụ giới thiệu lời mới của bài Đi cấy (dân ca Thanh Hoá) gồm 6 câu, thứ tự của 6 câu đã bị thay đổi.

           Tiếng cười rộn vang, mùa xuân đang đến.

Theo đàn chim én lướt bay ngang trời, lướt bay ngang trời.

Xuân về hái một nhành hoa, xuân về hái một nhành hoa.

Trên khắp nẻo đường xa.

Muôn sắc hoa thắm đượm tình thân, thắm đượm tình thân.

Vui bên bạn hiền ta cất tiếng ca.

Học sinh thảo luận trong khoảng 1-2 phút rồi cử 1 bạn lên đánh số thứ tự phù hợp vào 6 câu hát. Giáo viên đưa ra đáp án, tổ nào đúng, đứng lên trình bày lời mới cho cả lớp nghe. Hoạt động này chỉ nên thực hiện khi đã hoàn thành trọng tâm của tiết học, khi học sinh hát đúng giai điệu và lời của bài hát. Với bài tập trên, đáp án là:



Xuân về hái một nhành hoa, xuân về hái một nhành hoa.

Vui bên bạn hiền ta cất tiếng ca.

Muôn sắc hoa thắm đượm tình thân, thắm đượm tình thân.

Theo đàn chim én lướt bay ngang trời, lướt bay ngang trời.

Tiếng cười rộn vang, mùa xuân đang đến.

Trên khắp nẻo đường xa.

Tương tự với bài Tập đọc nhạc, giáo viên yêu cầu học sinh sắp xếp lại các câu hát theo trình tự phù hợp với giai điệu của một bài Tập đọc nhạc đã học, ví dụ bài TĐN Quê hương (lớp 7):



Làng quê yêu dấu tan hoang vì quân tham tàn.

Đồng quê mến yêu biến thành chiến trường.

Giặc kia hung ác lấn xâm quê hương ta.

Bạch dương xác xơ lá rụng tiêu điều.

            Đáp án đúng là:



            Còn hai biến thể khác của việc dùng lời hát mới. Cách thứ nhất, sau khi học sinh xếp các câu hát, các em sẽ tập hát theo lời mới và đặt tên cho lời hát đó. Cách thứ hai, giáo viên đưa ra lời mới nhưng thiếu một câu, học sinh tập sáng tác riêng câu đó, rồi đặt tên cho bài.

- Thay đổi giọng và tốc độ của bài hát (vận dụng tương tự với bài Tập đọc nhạc): khi ôn tập bài hát, giáo viên sẽ đệm đàn và yêu cầu học sinh lần lượt trình bày bài hát đó ở giọng khác nhau cũng như ở tốc độ khác nhau, học sinh cần nhận xét được rằng, hát ở giọng nào và tốc độ nào là phù hợp. Ví dụ ôn tập bài Reo vang bình minh (Lưu Hữu Phước):

            Lần thứ nhất, giáo viên đệm đàn ở giọng Rê trưởng, tốc độ chậm; lần thứ hai đệm ở giọng Mi trưởng, tốc độ trung bình; Lần thứ ba đệm ở giọng Pha trưởng, tốc độ nhanh.

            Kết quả mong muốn: học sinh nhận xét rằng, hát ở lần thứ hai là phù hợp cả về cao độ và tốc độ.

- Sử dụng tranh ảnh để củng cố bài hát: giáo viên đưa ra một số bức tranh minh họa cho bài hát, học sinh cần phải xếp chúng theo trình tự phù hợp với nội dung của bài hát.

            Kết quả của bài tập là:

Lời bài hát Em yêu hoà bình

Thứ tự phù hợp của 5 bức ảnh

Em yêu hoà bình, yêu đất nước Việt Nam, yêu từng gốc đa bờ tre đường làng. Em yêu xóm nhỏ nơi mà em khôn lớn, yêu những mái trường rộn rã lời ca. Em yêu dòng sông hai bên bờ xanh thắm, dòng nước êm trôi lắng đọng phù sa. Em yêu cánh đồng thơm mùi hương lúa, giữa đám mây vàng có đàn cò trắng bay xa.

Ảnh bờ tre

Ảnh mái trường

Ảnh dòng sông

Ảnh cánh đồng lúa

Ảnh đàn cò bay

Một biến thể khác là khi dạy bài hát mới hoặc ôn tập bài hát, để giúp học sinh thuộc lời ca, giáo viên có thể đưa ra một số bức ảnh minh họa, dưới mỗi bức tranh là một câu hát (trình diễn như đoạn phim với các hình ảnh và lời ca nối tiếp nhau).



Каталог: imgs -> Thu muc he thong -> Nam 2016 -> Thang 01
Thang 01 -> TRƯỜng mầm non vinh phú khối mẫu giáo nhỡ
Nam 2016 -> Ma trậN ĐỀ kiểm tra 1 tiết bài số 4 NĂm họC 2015-2016 Môn : hoá HỌc lớP 11 ban cơ BẢn thời gian: 45 phút Phạm VI kiểm tra
Nam 2016 -> GIÁo dục chủ ĐỀ tháng 4 “ Hòa bình và hữu nghị ” VÀ Ý nghĩa các ngày lễ Ôn chưƠng trình 5 RÈn luyện nhi đỒNG
Thang 01 -> TUẦN 19 (Từ ngày11/01/2016 đến 15/01/2016) Tiết 19 Học hát: Bài Bầu trời xanh
Thang 01 -> KẾ hoạch sử DỤng thiết bị dạy học môn tiếng Anh LỚP 9- học kỳ 2 – NĂm họC 2015-2016
Nam 2016 -> Ubnd thị XÃ HƯƠng trà phòng giáo dục và ĐÀo tạO
Thang 01 -> Lớp 1 Tiết 20 Ôn tập bài hát: Bầu trời xanh
Thang 01 -> Thứ hai ngày 11 tháng 1 năm 2016 ĐẠO ĐỨc bài 9: LỄ phép vâng lời thầy giáO, CÔ giáO (t2) A. Mục tiêu

tải về 1.07 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
  1   2   3   4   5




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương