PHẦn thứ nhất tình hình thực hiện nhiệm vụ SẢn xuấT

PHẦN THỨ HAI

ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH THỰC HIỆN KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP VÀ THƯƠNG MẠI GIAI ĐOẠN 2011-2013

1. Về sản xuất công nghiệp

Giá trị gia tăng công nghiệp - xây dựng bình quân 3 năm 2011-2013 đạt 6,0%. Với kết quả này và dự báo tình hình kinh tế của nước ta vẫn tiếp tục còn khó khăn trong 2 năm tới, khả năng chỉ tiêu này khó đạt được kế hoạch đề ra cho 5 năm 2011-2015 (tăng 7,2-7,7%).

- Sức cạnh tranh của một số sản phẩm công nghiệp tuy đã được cải thiện, nhiều sản phẩm có chỗ đứng trên thị trường quốc tế, nhưng nhìn chung còn thấp.

- Kim ngạch xuất khẩu năm 2011 đạt 96,91 tỷ USD, tăng 34,2%; năm 2012 đạt 114,52 tỷ USD, tăng 18,2%, ước cả năm 2013 đạt hơn hơn 132,1 tỷ USD tăng 15,4% so với cùng kỳ. Bình quân tăng trưởng xuất khẩu giai đoạn 2011-2013 ước khoảng 22,3% (cao hơn mức 11% so với mục tiêu đề ra tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI Đảng Cộng sản Việt Nam và mục tiêu tại Chiến lược Xuất nhập khẩu hàng hóa thời kỳ 2011-2020, định hướng đến năm 2030). Với mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu giai đoạn 2011-2015 là 12%, qua kết quả thực hiện 3 năm, nếu không có gì đột biến, khả năng mục tiêu xuất khẩu giai đoạn 2011-2015 sẽ hoàn thành và vượt mức kế hoạch.

- Kim ngạch nhập khẩu tăng trưởng khá và vẫn thấp hơn tốc độ tăng trưởng xuất khẩu: năm 2011 tăng 25,8%, năm 2012 tăng 6,6% và năm 2013 ước tăng 15,4%. Bình quân tăng trưởng nhập khẩu giai đoạn 2011-2013 ước khoảng 15,7%.

Nhập siêu được kiểm soát theo hướng giảm dần: nhập siêu năm 2011 là 9,84 tỷ USD, bằng 10,2% kim ngạch xuất khẩu; năm 2012, xuất siêu 749 triệu USD và năm 2013 xuất siêu khoảng 863 triệu USD. Khả năng 2015 sẽ đạt và vượt chỉ tiêu 5 năm (nhập siêu 12%).

- Chất lượng tăng trưởng xuất khẩu nhìn chung chậm cải thiện, cơ cấu hàng hoá xuất khẩu chuyển dịch chậm, tỷ trọng nhóm hàng công nghiệp, chế biến, nhóm hàng có hàm lượng công nghệ và chất xám cao vẫn chưa có sự chuyển biến đáng kể;

- Mặt hàng xuất khẩu chủ yếu do khối các doanh nghiệp FDI sản xuất và phần nhiều vẫn là những mặt hàng dựa vào nguồn lao động rẻ và gia công hơn là những mặt hàng có hàm lượng khoa học kỹ thuật cao.

- Tỷ trọng xuất khẩu sang các thị trường mới như Châu Phi, Mỹ Latinh còn nhỏ và chưa có giải pháp mang tính đột phá để thực sự tận dụng được cơ hội xuất khẩu sang các thị trường tiềm năng này.

- Tỷ lệ nhập khẩu còn lớn về nguyên, nhiên liệu, nhất là nguyên liệu gia công sản xuất các ngành như dệt - may, giầy dép, linh kiện điện tử... phụ thuộc nhiều vào thị trường cung cấp ở nước ngoài, làm tăng chi phí sản xuất trong nước, giảm khả năng cạnh tranh của hàng hoá xuất khẩu.

3. Phát triển thị trường trong nước và thương mại biên giới

a) Kết quả đạt được

Bình quân tăng trưởng tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ giai đoạn 2011-2013 ước khoảng 17,5%.

Thương mại biên giới được quan tâm phát triển, buôn bán thương mại qua biên giới đạt khoảng 20 tỷ USD/năm. Cơ chế, chính sách về quản lý hoạt động thương mại biên giới với các nước có chung biên giới cũng được rà soát, hoàn thiện, sửa đổi, bổ sung để phù hợp với tình hình mới.

b) Những hạn chế

- Số lượng doanh nghiệp nội địa được hình thành có quy mô lớn, có mô hình kinh doanh hiện đại, có phương thức kinh doanh tiên tiến, giữ vai trò định hướng và tổ chức lưu thông, liên kết với sản xuất và xuất nhập khẩu tạo thành một hệ thống phân phối hiện đại, phát triển bền vững... còn ít.

- Công tác kiểm soát thị trường trong nước tuy đã được tăng cường song vẫn chưa đạt yêu cầu. Tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng, buôn lậu qua biên giới và các hành vi vi phạm pháp luật trong kinh doanh còn diễn biến phức tạp.

4. Về tình hình đầu tư toàn ngành giai đoạn 2011 - 2013

Giai đoạn 2011-2013, tổng vốn thực hiện toàn ngành ước đạt 619,286 nghìn tỷ đồng, trong đó:

- Khối sản xuất kinh doanh ước đạt 618,154 nghìn tỷ đồng, gồm:

+ Tập đoàn, Tổng công ty 91 là 605,632 nghìn tỷ đồng;

+ Tổng công ty 90 và doanh nghiệp độc lập là 12,522 nghìn tỷ đồng

- Khối hành chính sự nghiệp ước 1,131 nghìn tỷ đồng. (Phụ lục 12).

PHẦN THỨ BA

KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP

VÀ THƯƠNG MẠI NĂM 2014 VÀ 2015

Thực hiện mục tiêu tổng quát phát triển kinh tế - xã hội của cả nước, các chỉ tiêu của ngành Công Thương trong 2 năm 2014 - 2015 còn lại là:

- Giá trị gia tăng công nghiệp - xây dựng bình quân hàng năm tăng khoảng 6,1 - 6,3%;

- Kim ngạch xuất khẩu hàng hoá tăng bình quân 10%/năm;

- Nhập siêu tiếp tục được duy trì ở mức dưới 6% so với tổng kim ngạch xuất khẩu

- Tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tăng khoảng 14%/ năm.

- Tiếp tục tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để thúc đẩy sản xuất, kinh doanh; tăng cường huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn đầu tư.

- Phấn đấu từng bước lấy lại đà tăng trưởng cao của ngành công nghiệp. Đẩy mạnh các hoạt động ứng dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại vào sản xuất kinh doanh.

- Tăng cường công tác giám sát, kiểm tra đối với các dự án đầu tư trọng điểm của ngành công nghiệp để đảm bảo thực hiện đúng tiến độ, tránh gây thất thoát, lãng phí và ảnh hưởng tới cân bằng nguồn cung cầu trên thị trường.

- Tập trung rà soát, điều chỉnh nếu cần thiết các quy hoạch phát triển nhằm khai thác các tiềm năng, lợi thế để thúc đẩy phát triển kinh tế.

- Tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả hoạt động của các tập đoàn kinh tế, các tổng công ty nhà nước.

- Tiếp tục thực hiện các giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu, kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu đối với các mặt hàng không khuyến khích và các mặt hàng trong nước đã sản xuất được.

- Đẩy mạnh hoạt động thương mại biên giới, giải quyết kịp thời vướng mắc phát sinh, tạo dựng những điều kiện để các địa phương vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới và miền núi khai thác và phát huy thế mạnh và tiềm năng của mình.

• 
  Tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác dự báo thị trường, thường xuyên cập nhật, phổ biến kịp thời thông tin về thị trường thế giới, nhất là những thị trường và mặt hàng xuất khẩu trọng điểm, những thay đổi về chính sách, việc áp dụng biện pháp bảo hộ của nước ngoài.
  

a) Xuất khẩu

Dự kiến kim ngạch xuất khẩu năm 2014 đạt khoảng 145,4 tỷ USD, tăng 10%.

b) Nhập khẩu

Dự kiến kim ngạch nhập khẩu năm 2014 khoảng 154 tỷ USD, tăng 17,3% so với năm 2013, tỷ lệ nhập siêu khoảng 6% kim ngạch xuất khẩu.

Kế hoạch xuất nhập khẩu năm 2015

Dự báo tăng trưởng xuất nhập khẩu năm 2015: tăng trưởng xuất khẩu hàng hoá 10% (ước đạt 160,3 tỷ USD) và nhập siêu kiểm soát ở mức 5% kim ngạch xuất khẩu.

- Thực hiện các biện pháp phù hợp để đảm bảo cân đối cung - cầu các mặt hàng thiết yếu, nhất là trong các dịp lễ, Tết. Theo dõi chặt chẽ diễn biến thị trường trong và ngoài nước, kịp thời áp dụng các biện pháp điều tiết cung- cầu, bình ổn thị trường, nhất là những mặt hàng thuộc diện bình ổn giá, những mặt hàng thiết yếu cho sản xuất và đời sống, không để xảy ra tình trạng thiếu hàng, sốt giá; tăng cường quản lý thị trường, giá cả, chống đầu cơ, buôn lậu; kiểm soát chặt buôn bán qua biên giới.

- Phát triển thị trường trong nước gắn với kích cầu tiêu dùng nội địa, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng miền núi, hải đảo. Tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm thực hiện Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” và Chương trình xúc tiến thương mại thị trường trong nước một cách hiệu quả; liên kết giữa địa phương với địa phương, các doanh nghiệp với doanh nghiệp để tiêu thụ hàng hoá giúp người sản xuất và doanh nghiệp đẩy mạnh tiêu thụ hàng hóa, góp phần thúc đẩy sản xuất, bình ổn thị trường.

2.3.2. Mục tiêu

Dự kiến thị trường hàng hóa trong nước năm 2014 và 2015 sẽ có mức tăng trưởng khá hơn giai đoạn 2011-2013, tốc độ tăng bình quân hàng năm khoảng 14%/năm. Đến năm 2015, tỷ trọng tổng mức bán lẻ hàng hóa qua kênh phân phối hiện đại khoảng 40%, qua kênh phân phối truyền thống là 60%.

Tiếp tục thực hiện chủ trương chủ động hội nhập quốc tế trên tất cả các bình diện song phương, khu vực và đa phương. Tiếp tục nâng cao vị thế và vai trò của Việt Nam tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), trong ASEAN; tích cực tham gia các khuôn khổ hợp tác như APEC - ASEM; tăng cường tận dụng các cơ hội hội nhập để nâng cao năng lực và giải quyết các vấn đề kinh tế - thương mại song phương, khu vực.

- Tiếp tục bảo đảm giữ vững cân đối cung cầu các mặt hàng thiết yếu của nền kinh tế quốc dân trong mọi tình huống; phối hợp với các bộ, ngành chỉ đạo đẩy mạnh phát triển sản xuất trong nước; thắt chặt công tác quản lý, kiểm tra thị trường, phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng.

- Tiếp tục thực hiện kế hoạch và chương trình bình ổn thị trường ở các địa phương đặc biệt vào các dịp lễ, tết hoặc ở các thời điểm mà thị trường các hàng hoá thiết yếu có dấu hiệu sốt giá.

- Tiếp tục thực hiện chủ trương quản lý giá theo cơ chế thị trường có sự điều tiết của nhà nước đối với giá điện, than, xăng dầu, giá dịch vụ công, đồng thời giám sát các hành vi thoả thuận hạn chế cạnh tranh trên thị trường để nâng giá, giảm giá hoặc giảm chất lượng của các doanh nghiệp cung ứng các sản phẩm, dịch vụ trên.

- Phát triển xuất khẩu một cách bền vững, làm động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; tiếp tục nâng cao tỷ trọng hàng chế biến và có hàm lượng công nghệ cao trong cơ cấu xuất khẩu; kiểm soát nhập siêu có hiệu quả, hạn chế nhập khẩu hàng tiêu dùng không thiết yếu. Tăng cường công tác kiểm tra chất lượng hàng hoá nhập khẩu thông qua việc sử dụng hàng rào kỹ thuật.

2. Thực hiện có hiệu quả tái cơ cấu nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả và khả năng cạnh tranh

- Thực hiện tái cơ cấu sản xuất công nghiệp, tăng hàm lượng khoa học công nghệ và tỷ trọng giá trị nội địa trong sản phẩm; chuyển dần từ gia công, lắp ráp là chủ yếu sang chế tạo và chế tác. Đẩy mạnh phát triển công nghiệp hỗ trợ và công nghiệp phục vụ phát triển nông nghiệp và kinh tế nông thôn.

- Tiếp tục đẩy mạnh đầu tư các công trình, dự án đã được soát xét trong giai đoạn 2011-2015, tập trung vốn để hoàn thành sớm đưa vào hoạt động, nhất là các công trình nguồn điện, lưới điện, các dự án tăng cường năng lực sản xuất hàng xuất khẩu, tạo nhiều công ăn việc làm cho người lao động... ưu tiên tập trung đầu tư phát triển các lĩnh vực sản xuất kinh doanh chính, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.

- Tăng cường quản lý, giám sát, kiểm tra hoạt động, tình hình tài chính, kết quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp nhà nước; đẩy mạnh cổ phần hóa, thoái vốn đầu tư ngoài ngành. Sắp xếp lại doanh nghiệp theo tinh thần Nghị định 99/2012/NĐ-CP của Chính phủ và các văn bản chỉ đạo khác của cấp trên.

- Có giải pháp phù hợp để các doanh nghiệp nhà nước sử dụng tiết kiệm các nguồn lực, đồng thời tăng nguồn thu cho nhà nước và góp phần cải thiện môi trường kinh doanh cạnh tranh bình đẳng.

3. Tích cực tham gia các hoạt động liên quan đến phát triển sản xuất công nghiệp và thương mại

a) Về phát triển giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ

- Từng bước phát triển giáo dục, đào tạo theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá và hội nhập quốc tế đến năm 2020. Trước mắt, năm 2014 tập trung đổi mới phương thức kiểm tra, đánh giá và thi, cơ chế tài chính giáo dục; tiếp tục thực hiện có hiệu quả chiến lược, quy hoạch phát triển nhân lực của ngành Công Thương.

- Thực hiện tốt các Đề án khoa học công nghệ đã được Chính phủ giao Bộ Công Thương chủ trì; tiếp tục đổi mới mạnh mẽ cơ chế quản lý, tổ chức hoạt động khoa học và công nghệ.

b) Tham gia tích cực vào các lĩnh vực an sinh xã hội

Cải thiện môi trường và điều kiện lao động, tăng thu nhập và nâng cao mức sống cho người lao động; giải quyết kịp thời các chế độ an sinh xã hội, bảo hiểm thất nghiệp đối với lao động mất việc làm; tăng cường các hoạt động về thông tin thị trường lao động, hoạt động tư vấn, giới thiệu việc làm.

- Triển khai thực hiện Chương trình hành động của ngành Công Thương để thực hiện Chiến lược phát triển bền vững giai đoạn 2011 - 2020; tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức và trách nhiệm của toàn ngành Công Thương về bảo vệ môi trường.

- Tiếp tục kiểm tra, rà soát, sửa đổi, bổ sung hoặc đề xuất sửa đổi, bổ sung phù hợp, kịp thời các quy định, cơ chế, chính sách bảo đảm mục tiêu bảo vệ môi trường và sử dụng tài nguyên, khoáng sản theo quy hoạch, đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm; thúc đẩy phát triển, sử dụng năng lượng mới, năng lượng tái tạo.

- Khẩn trương trình ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; cập nhật và tổ chức thực hiện có hiệu quả Kế hoạch hành động của ngành Công Thương ứng phó với biến đổi khí hậu và nước biển dâng.

- Rà soát, bố trí vốn để nâng cấp, sửa chữa các hồ chứa thủy điện có nguy cơ mất an toàn. Tăng cường kiểm tra việc thực hiện quy định an toàn và trách nhiệm của chủ đầu tư trong việc duy tu, bảo dưỡng, nâng cấp hồ chứa. Rà soát, sửa đổi bổ sung, ban hành và thực hiện nghiêm quy trình vận hành hồ chứa và liên hồ chứa, bảo đảm an toàn công trình, tính mạng và tài sản của nhân dân vùng hạ du... theo đúng tinh thần Nghị quyết 62 Quốc hội khoá XIII và Nghị quyết chuyên đề thủy điện của Chính phủ.

d) Về quản lý An toàn vệ sinh thực phẩm thuộc trách nhiệm của Bộ Công Thương

Tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật thực hiện Luật An toàn thực phẩm, nâng cao hiệu quả hoạt động kiểm tra, giám sát điều kiện an toàn thực phẩm tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh, trung tâm thương mại và tổ chức triển khai có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia an toàn thực phẩm giai đoạn đến 2015 tầm nhìn 2020.

- Tiếp tục đẩy mạnh cải cách thể chế, hoàn thiện hệ thống pháp luật về ngành Công Thương, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp đầu tư phát triển công nghiệp và thương mại phù hợp với thể chế kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa và thông lệ quốc tế.

- Đẩy mạnh triển khai thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính giai đoạn 2011 - 2020, tập trung vào đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và nhân dân.

- Tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều tra để phòng ngừa, phát hiện, xử lý các hành vi tham nhũng.