PHÂn tích diễn biến thị trưỜng rau- quả CÁc tỉnh phía nam tháng 8-2005

≈≈≈
Nguyễn Mai Oanh

VP Trung tâm Tin học tại tp HCM
Nét chung của thị trường rau quả các tỉnh Nam bộ tháng 8 năm 2005 có nhiều biến động theo xu hướng giảm giá nhiều mặt hàng do có sự cạnh tranh gay gắt của nhiều chủng loại rau quả ngoại nhập dù lượng tiêu thụ rau quả theo nhiều số liệu thông báo đều cho thấy là có xu hướng tăng lên so với các tháng trước và so với cùng kỳ năm trước.

1. 
   Diễn biến thị trường một số loại rau quả:
   

• 
  Trái cây:
  

Điển hình trong các mặt hàng giảm giá mạnh khá nổi bật trong tháng 8 tại Nam bộ là dưa hấu. Dưa hấu là sản phẩm trái cây góp phần tăng đáng kể thu nhập cho nông dân nhiều vùng thuộc Nam bộ trong vài năm trở lại đây. Loại trái cây này có ưu điểm là có thể trồng được hầu hết mọi tháng trong năm nên ngoài những vùng đất bãi có khả năng trở thành vùng dưa chuyên canh, dưa hấu còn là cây luân canh trên đất lúa nên góp phần gia tăng đáng kể nguồn thu đối với các hộ nông dân.Tuy nhiên, cũng như các cây trồng khác, dưa hấu luôn gặp trở ngại ở khâu tiêu thụ khiến sản xuất luôn ở tình trạng bấp bênh.

Đồ thị 1 dưới đây cho thấy giá dưa tại khu vưc chợ đầu mối dưa đi khắp cả nước và sang các nước lân cận như Trung quốc, Campuchia…đó là chợ Thủ thừa (Long an) đã giảm khá mạnh, chỉ còn khoảng 2.000đ/kg, trong khi giá tháng 7 được trung bình 2.500đ/kg. Mức giá này gần bằng giá tháng 4 là tháng có giá thấp nhất kể từ đầu năm.

Không chỉ tại Long an, tại Tiền giang, Cần thơ v.v. - những cùng trồng dưa chuyên canh lớn ở khu vực Phía Nam, giá dưa nhìn chung cũng giảm tương tự. Tại chợ Tân hiệp (Tiền giang) , dưa loại ngon nhất cũng chỉ được thương lái thu mua với giá khoảng 1.900đ/kg. Sự tụt dốc của giá dưa hấu ở Nam bộ có tác động không nhỏ tới doanh số ngành sản xuất rau quả khu vực Phía Nam nói chung do dưa là một trong những mặt hàng có số doanh thu cao ở nhiều địa phương thuộc vùng ĐBSCL.

Mặt hàng thứ hai giảm giá phải kể đến là cam, kể cả cam sành và cam mật. Thông thường cam trong các tháng 6,7,8 là cam trái vụ nên được giá cao vì sản lượng ít trong khi nhu cầu tiêu dùng lại luôn có xu hướng tăng cao. Tuy nhiên, trong tháng 8 giá cam vẫn có chiều hướng đi xuống, đặc biệt ở nửa cuối tháng 8.Nếu như cuối tháng 7, giá cam sành loại đặc biệt vẫn duytrì khoảng 19.000đ/kg tại 2 vùng trồng cam chuyên canh với diện tích lớn ở Nam bộ là Vĩnh long và , thì cuối tháng 8giá cam tại Tiền giang chỉ còn khoảng 13.000đ/kg, tại Vĩnh long còn 11.000đ/kg (Đồ thị 2).

Trong số ít mặt hàng tăng giá trong tháng 8, có mặt hàng dứa. Đồ thị so sánh giá dứa quả trung bình từ đầu năm đến nay dưới đây cho thấy giá dứa tại chợ Gò quao ( Kiên giang) đạt mức cao nhất từ đầu năm đến nay, trung bình 1.100đ/kg ở giống Queen loại đặc biệt, tăng gần gấp đôi so với tháng 6, tháng có giá thấp nhất trong năm. Thông tin của điều tra viên tại Tiền giang cũng cho biết trung tuần tháng 8, giá dứa ( chủ yếu giống Cayen) tươi thu gom đầu bờ tại Tiền giang đạt mức kỷ lục 1.450đ/kg. Mức giá này tăng gấp ba lần và tăng gần gấp đôi mức giá bình quân 6 tháng trở lại đây ở các vùng trồng dứa chuyên canh thuộc Tiền giang.

• 
  Rau củ:
  

Với rau xứ lạnh trồng nhiều ở các vùng chuyên canh Đà lạt, giá rau không bị xuống như các loại rau hè nhưng nhìn chung đứng giá và sản lượng về các chợ đầu mối không nhiều do gặp phải sự cạnh tranh gay gắt của nhiều loại rau củ từ Trung quốc như su hào, cà rôt, tây, hành tây….Gía bắp cải giữ mức ổn định 1.500đ/kg; cà chua 2.500đ/kg; đậu Hà lan khoảng 11.000-12.000 gần như suốt tháng 8

Vẫn như nhiều tháng trước, giá các loại rau an toàn thuộc loại rau mùa hè ( Nam bộ còn gọi rau rẫy) ít biến động do các HTX sản xuất rau an tòan đã ký hợp đồng tiêu thụ trước nên có kế hoạch xuống giống. Tuy nhiên, quan sát một số mặt hàng cũng thấy có biểu hiện giảm nhẹ ví dụ: rau muống giá giảm từ 3.500đ/kg xuống 3.200 đ/kg, bí đỏ giảm từ 3.000 xuống 2.800đ/kg v.v.

2. 
   Phân tích sự biến động thị trường:
   

• 
  Thị trường trái cây:
  

Một nguyên nhân khác khiến dứa được giá, theo nhận định của Viện CĂQMN (1) là do nông dân trồng dứa đã biết áp dụng khoa học kỹ thuật. Do tháng 6 vừa qua giá dứa xuống quá thấp do cả vùng trồng dứa đồng loạt xử lý ra hoa khiến dứa chín hàng loạt, sản lượng vượt trần tiêu thụ làm nhiều người sản xuất dứa bị điêu đứng. Rút kinh nghiệm, nhà vường trồng dứa xác định diện tích sản lượng có thể cho thu hoạch trong tháng 8,9 tối đa từ đó xử lý đủ lượng dứa cho thị trường khiến giá dứa không bị giảm.

• 
  Thị trường rau các loại:
  

Gía rau an toàn tương đối ổn định nhưng rất khó tăng giá do sản lượng đang có chiều hướng giảm một phần do có thông tin về chất lượng thực chất của các loại rau an toàn một phần do tập quán phần đông người tiêu dùng chủ yếu vẫn sử dụng các loại rau thông thường trong khi công tác tiếp thị quảng bá RAT không thuộc về chủ thể nào và không ai chiu trách nhiệm thực sự cho thương hiệu RAT sản xuất ở các vùng rau chuyên canh của các tỉnh Phía Nam khiến người tiêu dùng không tin tưởng dẫn đến việc tiêu thụ RAT khó có thể có mức đột phá dù có nhiều ưu điểm về tổ chức sản xuất.

3. 
   Kết luận:
   

thu hoạch quá dư thừa lại cộng thêm chất lượng không cạnh tranh nổi với nhiều sản phẩm rau quả ngoại nhập ( trường hợp dưa hấu, xoài, măng cụt, sầu riêng, cà rốt, khoai tây v.v.) là những minh chứng điển hình.

Từ sự biến động của giá dứacàng giúp ta khẳng định thêm rằng để sản phẩm rau quả có được chỗ dứng vững chắc trên thị trường ( mà theo dự báo đang ngày càng cạnh tranh quyết liệt), ngành rau quả cần gấp rút xây dựng chiến lược, kế hoạch sản xuất

cho từng ngành hàng cụ thể, thực hiện nhiều biện pháp từ đẩy mạnh đầu tư cho nghiên cứu khoa học tới việc đầu tư nhiều hơn cho việc nghiên cứu thị trường mới có thể nắm bắt được nhu cầu thị trường để từ đó quay trở lại hoạch định con đường đi cụ thể cũng như điều tiết thị trường cho từng sản phẩm cụ thể thì ngành rau quả mới có thể hy vọng có được chỗ đứng vững chắc trong bối cảnh chuẩn nông nghiệp Việt nam bị bước vào hội nhập trong một ngày gần đây.