Ơn gọi sống đỜi thánh hiếN: "LẮng nghe và Đi theo"

Kính thưa Cha Đại Diện giám mục đặc trách Dòng Tu

Kính thưa quý Cha và quý Chị Giám Tỉnh

Kính Thưa quý Bề Trên

Kính thưa tất cả quý Anh, quý Chị sống đời thánh hiến

Và' kính thưa tất cả quý ông bà anh chị em chưa hay không sống ơn gọi thánh hiến tu trì có mặt chiều nay ở đây.

Con xin cám ơn cha Đại diện giám mục đặc trách Tu Sĩ' Toma Vũ Quang Trung' đã tạo điều kiện cho con được hiện diện trong Gia Đình Liên Tu Sĩ Tổng Gp Saigon hôm nay. Con cũng cám ơn cha về hai điều: - Trước hết' Cha đã gợi ý cho con được thân tình trong cách xưng hô ngắn gọn: "Thưa quý anh chị" và xưng "tôi". - Thứ đến Cha mời con chia sẻ chứ không phải thuyết trình về ĐỜI SỐNG THÁNH HIẾN. Chia sẻ thì dễ thân thiết', nhẹ nhàng', bớt lý thuyết và dễ được đón nhận', dễ được tha thứ', dễ được bỏ qua' dù có những điều không hay', không phải' và ngay cả' lỡ có những điều vớ vẩn, sai sót. Không phải chỉ là "chín bỏ làm mười" mà là "xí xóa". Vâng con hết lòng cám ơn cha.

Thưa quý anh chị,

Tôi chọn tựa đề cho bài chia sẻ này là:

ƠN GỌI SỐNG ĐỜI THÁNH HIẾN:
"LẮNG NGHE VÀ ĐI THEO".

và đơn sơ chia sẻ về 3 đề mục:

1. Mục đích và Ước vọng của ĐTC Phanxicô
về "NĂM ĐỜI SỐNG THÁNH HIẾN

2. Sống Ơn Gọi Thánh Hiến - Tìm Chúa:

3. Bảy căn bệnh trong Đời Sống Thánh Hiến.

Thưa quý anh chị,

Đọc kỹ Tông Thư của ĐTC Phanxicô và đem đối chiếu với Tông Huấn Vita consecrata¹ của Thánh Giáo Hoàng Gioan-Phaolô II, tôi thấy Tông Thư là bản tóm kết tuyệt vời của Tông Huấn. Đề nghị các Anh các Chị đọc kỹ lại, nếu cần thì nghiên cứu, học hỏi và giúp đàn em của mình học hỏi Tông Huấn này. Hay vô cùng.

Không có mục đích học hỏi Tông Thư trong bài chia sẻ này, nhưng thấy tầm quan trọng của Tông Thư cho cuộc sống thánh hiến của mỗi người chúng ta, tôi sẽ trao đến mỗi anh mỗi chị một bản bỏ túi để sử dụng suốt 365 ngày kể từ hôm nay.

Ở đây tôi chỉ có thể tóm kết lướt mau Tông Thư của ĐTC Phanxicô qua hai mục 1 và 2, tôi bỏ qua mục 3 nói về "Những chân trời của Năm đời sống thánh hiến". Trong mục 3 này, Đức Thánh Cha Phanxicô ngỏ lời với những ai ngài muốn gửi tông thư đến.

Ba mục tiêu của Năm Đời Sống Thánh Hiến đã được ĐTC nêu ra rõ ràng: nhìn về quá khứ với niềm tri ân để say mê sống hiện tại và nhắm đến tương lai với niềm hy vọng.

Mỗi đặc sủng của Hội Dòng đều là một hồng ân của Chúa Thánh Thần, mỗi ơn gọi của từng cá nhân chúng ta đều là ơn ban do đó không bao giờ già cỗi, chỉ khi hồng ân đó, ơn ban đó đến với con người, với các cộng đoàn thì nó mới gặp nguy cơ bị làm cho ra nguội lạnh, bị làm biến mất hương vị, mất sức nóng và niềm say mê. Thần Khí trách Hội Thánh Ê-phê-sô dù Hội Thánh này vẫn trung thành và quảng đại: "Ngươi đã để mất tình yêu thuở ban đầu" (Kh 2, 4). Khi đánh mất lòng nhiệt thành sống ơn gọi của chúng ta trong hiện tại, thì chúng ta không thể nhìn về quá khứ với lòng biết ơn, và hướng về tương lai với niềm hy vọng.

Ba chiều kích của cuộc sống con người: quá khứ, hiện tại và tương lai' liên kết chặt chẽ với nhau. Biết ơn đối với quá khứ và hy vọng hướng về tương lai là những tâm tình làm phát sinh lòng nhiệt thành trong hiện tại. Lòng nhiệt thành đối với hiện tại bao hàm và nuôi dưỡng lòng biết ơn và hy vọng. Viện phụ tổng quyền Dòng Xitô chúng tôi viết: "Câu hỏi đích thực chúng ta phải đặt ra, một câu hỏi duy nhất, vô cùng quan trọng để sống viên mãn đời sống thánh hiến, cũng như trọn vẹn đời sống ki-tô hữu là làm sao có thể sống ơn gọi của chúng ta hôm nay với tất cả nhiệt thành. Dựa trên tông thư của ĐTC, ngài trả lời: "Chỉ khi người ta làm sống động ngọn lửa tri ân và hy vọng"².

Đức Thánh Cha chấp thuận thỉnh nguyện của 120 vị Bề Trên Thượng Cấp cho mở Năm Đời sống thánh hiến dài tới 13 tháng 2 ngày với mong đợi thứ 5 là: "muốn chúng ta tự vấn về điều mà Thiên Chúa và nhân loại hôm nay, hơn bao giờ hết, đang đòi hỏi chúng ta". Vâng, đặc biệt trong suốt thời gian này chúng ta phải tự vấn mình sống ơn gọi như thế nào, sống linh đạo của mình như thế nào. Tự vấn để hâm nóng lại tình yêu ban đầu. Chỉ khi chúng ta sống đẹp, sống trọn vẹn, sống trung thành thì chúng ta mới có thể thực hiện 4 mong ước khác của Đức Thánh Cha:

Vâng, đó là 5 ước vọng Đức Thánh Cha Phanxicô đặt nơi mỗi cá nhân chúng ta và chung nơi cộng đoàn chúng ta: Vui và đem niềm vui đến cho người, đánh thức thế giới, sống hiệp thông, đi khắp tứ phương thiên hạ, thỉnh thoảng tự vấn về điều mà Thiên Chúa và thế giới đang đòi hỏi chúng ta.

Du khách vào tới trước nhà khách đan viện Mỹ Ca đọc thấy hàng chữ thư pháp trên tảng đá lớn dựng phía bên phải: "Bạn đến đây làm gì", và quay sang bên trái đọc câu trả lời: "Đời sống đan tu là một cuộc tìm kiếm Thiên Chúa". Bênađô de Clairvaux vẫn thường tự hỏi "ngươi đến đây làm gì"? Tự hỏi để luôn ý thức sống ơn gọi của ngài. Nếu du khách là tu sĩ có lẽ sẽ mỉm cười tự nghĩ, tôi và tất cả các tu sĩ nam nữ khác sống đời thánh hiến cũng tìm Chúa chứ, đâu phải chỉ riêng các ông đan sĩ! Vâng rất đúng như thế.

Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II viết trong tông huấn Vita consecrata (Đời sống thánh hiến) số 103 như sau: "Tất cả những ai đã ôm ấp đời sống thánh hiến thì, tự bản chất của lựa chọn đó, đều trở thành những tác nhân ưu tiên trong việc tìm kiếm Thiên Chúa, một điều mà lòng người từ bao đời vẫn khát khao và dẫn con người tới biết bao con đường khổ hạnh và tu đức"³.

Vâng, tất cả chúng ta đều là những tác nhân ưu tiên trong việc tìm kiếm Thiên Chúa. Tất cả chúng ta đều là những người tìm Chúa, có khác chăng là môi trường sống, cách thế thể hiện cuộc sống tìm Chúa thôi. Ngay cả kitô hữu cũng tìm Chúa.

Thánh tổ Biển Đức trong Tu Luật chương 58, câu 6 và 7 khi nói về việc tiếp nhận người vào tu đã nhấn mạnh: ^"Hãy đặt một vị lão thành có khả năng thu phục lòng người để chăm chú quan sát họ (người đến xin tu), xem có thực tâm tìm Chúa, có mộ mến thần vụ, yêu thích vâng lời và ham chuộng sỉ nhục không". Cái khác của các đan sĩ Biển Đức chúng tôi với các ơn gọi khác là "mộ mến thần vụ, yêu thích vâng lời và ham chuộng sỉ nhục"! Ham chuộng sỉ nhục? Nghe kinh quá! Khổ chế là một yếu tố không thể thiếu trong đời đan tu. Hơn nữa đan sĩ phải sống khiêm hạ! Hình như ngày hôm nay người ta ít hay không thích nói đến hy sinh, hãm mình, khổ chế.

Tìm Chúa. Nhưng hai từ "tìm Chúa" có vẻ quá mông lung, quá bao quát. Suy đi nghĩ lại về công việc này, công việc tìm Chúa, có lẽ chúng ta sẽ nhận ra rằng: tìm Chúa là tìm sự hiện diện của Chúa, tìm nhận biết Chúa, tìm kết hiệp thân tình mật thiết với Chúa, tìm điều Chúa muốn cho chúng ta, tìm lắng nghe Chúa nói với chúng ta. Tìm lời Chúa để biết rõ được Thánh Ý Chúa để thực hành.

Yêu mến Ngài thì vâng giữ lời Ngài. Cuộc sống đời thánh hiến của chúng ta chung qui là thế và chỉ là thế. Tất cả các môn thần học, Kinh Thánh, tu đức trong chương trình huấn luyện đời tu đều nhằm giúp chúng ta đạt được những mục tiêu đó.

Cha Thomas Merton, một nhà thần học tu đức nổi tiếng dòng Xitô nhặt phép viết một tập sách nhỏ cho các đan sĩ với tựa đề "Bạn tìm ai"? Và dĩ nhiên câu trả lời ngắn gọn theo truyền thống chính là "Tìm Chúa". Sau khi trình bày những khía cạnh căn bản của việc tìm Chúa, cha kết luận': "Đó là tìm Chúa Kitô".

Để có thể đi theo Chúa Kitô, người môn đệ đã phải lắng nghe. Nhưng việc lắng nghe này còn kéo dài suốt cuộc sống "ở với" Thầy Giêsu vì đó chính là cuộc sống của những người được gọi mời sống đời thánh hiến. Lời gọi đầu đời tu, hầu hết chúng ta nghe được qua trung gian, nhưng một khi đã đến và đã theo Thầy, cho dù chúng ta vẫn luôn còn phải lắng nghe gián tiếp qua những trung gian, nhưng việc lắng nghe này chủ yếu là trực tiếp nghe Thầy nói với riêng cá nhân mình. Ở với Thầy, sống thân tình mật thiết với Thầy đòi hỏi chúng ta luôn luôn phải lắng nghe Thầy. "Ai yêu mến Thầy, sẽ giữ lời Thầy" (Ga 14, 23), mà muốn vâng giữ lời Thầy thì phải lắng nghe Thầy để biết được Thầy muốn gì.

Khi Thầy Giêsu khởi sự truyền đạo, Mẹ Maria đã căn dặn người giúp tiệc cưới: "Người bảo gì, các anh cứ việc làm theo" (Ga 2, 5). Khi Thầy Giêsu khai mạc đời truyền giáo, chưa rao giảng gì, Chúa Cha mới chỉ giới thiệu Con của mình chứ chưa dặn phải vâng nghe Người. Tiếng từ trời chỉ nói vỏn vẹn: "Đây là Con yêu dấu của ta, Ta hài lòng về Người" (Mt 3, 17). Một hai năm sau, trong dịp Thầy hiển dung, Chúa Cha mới căn dặn: "Đây là Con yêu dấu của Ta, Ta hài lòng về Người. Các ngươi hãy vâng nghe lời người" (Mt 17, 5). Chúa Cha dặn chúng ta phải nghe lời Con của Ngài, bởi vì Cha chỉ nói một Lời. Người Con đó là Ngôi Lời. Người Con đó chính là Lời của Cha. Người Con đã nói. 73 cuốn trong Pho Sách Kinh Thánh Cựu Ước và Tân Ước chuyển tải đến cho chúng ta một số những Lời của Con. Chúng ta chỉ nghe được Lời khi chúng ta chăm chú tiếp nhận từ Sách Kinh Thánh. Trong Hiến Chế Tín Lý Mạc Khải số 25, Công Đồng Vaticanô II nhắc lại lời thánh Ambrôsiô: "Chúng ta ngỏ lời với Ngài khi cầu nguyện, và chúng ta nghe Ngài nói lúc chúng ta đọc các sấm ngôn thần linh"⁴.

Tôi cần một tuần lễ, mỗi ngày 3 tiết để nói về vấn đề lắng nghe trong việc thực hành Lectio divina. Cha Đại diện giám mục chỉ cho tôi vỏn vẹn 45 phút và dặn đi dặn lại đừng quá 50 phút (vì ngài biết tôi có học vị khá cao: tiến sĩ gây mê!). Vâng lời ngài, tôi chỉ xin nhắc qua vậy thôi. Trong phong bì sẽ trao đến mỗi anh mỗi chị có kèm theo tờ bướm thực hành Lectio divina. Khi về tu viện hay nhiệm sở, các anh các chị cứ việc nghiên cứu và thực hành để sống linh đạo lắng nghe này.

Theo Thầy Giêsu trong đời sống thánh hiến, chúng ta ước muốn được làm môn đệ của Thầy, và rồi là "hiền thê" của Thầy. Thầy vẫn chưa hài lòng nếu chúng ta chỉ là người vợ "vô sinh", Thầy lại còn muốn hơn nữa. Thầy muốn chúng ta là mẹ của Thầy: Thánh Luca viết: "Mẹ tôi và anh em tôi, chính là những ai nghe lời Thiên Chúa và đem ra thực hành" (Lc 8, 20).

Để làm mẹ, trước hết phải "có bầu", rồi sinh, rồi mới làm mẹ! Ai chả biết thế. Trong tiến trình trở nên mẹ của Thầy Giêsu, chúng ta cũng phải giống như Trinh nữ Maria: Mang thai Lời qua việc đọc, suy niệm và cầu nguyện với Kinh Thánh - Lectio divina đấy - Cưu mang Lời không phải chỉ hơn kém 9 tháng mà suốt cả đời. Và rồi sinh Lời ra cho người khác, không chỉ một hai lần mà là muôn vàn lần. Thầy muốn chúng ta như thế đấy, thưa các anh các chị.

Tìm Chúa Kitô, Đấng là Emmanuel đang ở giữa chúng ta, có lẽ dễ thôi. Dễ, vì chính Chúa Kitô đang đi tìm chúng ta, chính Người kêu gọi chúng ta. Chúng ta chỉ cần nghe được tiếng Ngài và đi theo. Do vậy "Đi theo Chúa Kitô" (Sequela Christi) đã là cả một linh đạo căn bản cho ơn gọi kitô hữu. Đời tu thánh hiến của chúng ta là một cuộc sống tìm thực hiện ơn gọi này một cách đặc biệt.

Trong việc canh tân thích nghi đời tu, Giáo Hội đưa ra một nguyên tắc đầu tiên và tối thượng là Sequela Christi mà nhiều bản dịch hay dùng cụm từ "Theo sát Chúa Kitô".

Tôi xin trích dẫn:

Có lẽ khi nghe nói đến linh đạo Biển Đức tất cả các anh các chị đều nghĩ ngay tới "Cầu nguyện và Lao động" (Ora et Labora). Thực ra hai hạn từ này chỉ được gán ghép ở cuối thế kỷ XIX cho linh đạo Biển Đức đã có từ thế kỷ VI. Cầu nguyện và lao động, rất đúng! nhưng có vẻ hàm hồ và không nói lên được tất cả nội dung đời sống đan tu theo tinh thần Tu Luật của thánh tổ Biển Đức.

Ngay từ sau khi đắc cử viện phụ tổng quyền của Dòng Xitô vào tháng 8 năm 2010, viện phụ Mauro-Giuseppe Lepori đã bày tỏ ý tưởng đó và ngài đề nghị hai hạn từ khác: "Lắng nghe và đi theo". Tôi nhận thấy hai hạn từ này rất đúng cho những người sống theo linh đạo Biển Đức, và cũng đúng cho quý Anh quý Chị sống bất kỳ linh đạo nào khác trong cuộc sống thánh hiến.

Việc đi theo bắt đầu bằng lắng nghe được lời gọi, rồi tiếp nhận một ơn ban. Câu đầu tiên của Tu Luật, thánh Biển Đức viết: "Hãy lắng nghe, hỡi con"⁵. Một khi đã lắng nghe và đi theo thầy Giêsu, Thánh lập luật cho biết ở câu cuối cùng của Tu Luật: "Như thế, với sự trợ lực của Thiên Chúa, con sẽ đạt đến những đỉnh cao về giáo lý và nhân đức mà cha đã trình bày ở trên"⁶. Muốn đạt tới đỉnh cao thì phải lên đường, và lên đường trong ơn gọi thánh hiến là một cuộc đi theo. Theo Chúa Kitô.

Trong cuộc sống đi theo Chúa Giêsu, công việc chính yếu của chúng ta như thánh Augustin cho biết đó là bắt chước Chúa Giêsu. Ngài viết: "Đi theo có nghĩa là gì nếu không phải là bắt chước"⁷. Chính vì thế việc "đi theo" bao gồm tiến trình bên ngoài' và những quyết định bên trong' tỏ bày việc bước trên những bước chân của Chúa Kitô. Theo thánh I-nha-xi-ô de Loyola và thánh Phan-xi-cô Assisi' đỉnh điểm của việc "đi theo" là bỏ mọi sự để đáp lại lời gọi của Thầy Giêsu: "Hãy đến và theo tôi"; đỉnh điểm của việc "bắt chước" là sống với Chúa Cha bằng mối liên hệ như Thầy Giêsu đã có. Do vậy Giáo Hội luôn nhắc cho chúng ta trọng yếu của đời tu là theo Đức Ki-tô khiết tịnh, nghèo khó và tuân phục. Lý tưởng của chúng ta, như Thánh Phaolô nói: "Nên đồng hình đồng dạng với Đức Kitô" (x. Rm 8, 29), hay "có những tâm tình như chính Ðức Kitô Giêsu" (Pl 2, 5).

Tôi nghĩ' trước khi khấn, tất cả những người theo sát Chúa Kitô đều đã học biết, tìm hiểu những điều kiện để sống ơn gọi này và học biết lắng nghe Lời Thầy qua việc chuyên chăm Đọc Kinh Thánh trong tâm tình cầu nguyện. Vấn đề nằm ở chỗ chúng ta có say mê sống hiện tại và hướng về tương lai với niềm hy vọng như các mục đích của Năm Đời Sống Thánh Hiến mà ĐTC Phanxicô nêu ra hay không.

Thưa các anh các chị,

Trong khi tự vấn, xét mình về điều mà Thiên Chúa và nhân loại hiện đang đòi hỏi chúng ta, tôi đọc được 15 căn bệnh của Giáo Triều Roma mà chính ĐTC Phanxicô đã "vạch áo cho người xem lưng" trong buổi tiếp kiến sáng ngày 22-12-2014 dành cho các vị lãnh đạo các cơ quan trung ương Tòa Thánh.

Xin để trong ngoặc đơn: Giáo triều Roma nhiều bệnh quá! Nhiều bệnh, nhưng ĐTC không sợ. Chẩn đúng bệnh, thì lương y lành nghề như ngài chắc chắn dần dần sẽ chữa trị khỏi hết thôi. Tôi suy đoán vị lương y này đang và sẽ gặp khá nhiều rắc rối, khá nhiều khó khăn và ngay cả những chống đối từ các con bệnh của ngài. Chúng ta cầu nguyện cho ngài và cho Giáo Triều Roma. Cầu nguyện để các con bệnh vâng lời lương y mà chịu uống thuốc! Hy vọng rằng "thuốc đắng đã tật". Lạy Chúa xin nhậm lời chúng con cầu nguyện.

ĐTC nhận xét rằng 15 căn bệnh và cám dỗ ấy cũng là nguy cơ của mỗi ki-tô hữu, mỗi giáo xứ, cộng đoàn, dòng tu, các phong trào Giáo Hội, trên bình diện cá nhân và cộng đoàn.

Vâng đúng thế, tôi thấy các căn bệnh đó chúng ta không ít thì nhiều, khi nào cũng có. Ở đây, tôi xin lựa ra 7 căn bệnh trầm kha nhất của những người sống đời thánh hiến Việt Nam chúng ta.

Một khi đã mắc những bệnh này thì coi như đã phạm tội, mà đã lỡ phạm tội thì cần phải đi xưng tội. Chính ĐTC trong bài nói chuyện với Giáo Triều Roma cũng đã nói: "Danh sách 15 căn bệnh này giúp chúng ta chuẩn bị lãnh nhận bí tích Hòa giải, là một bước tiến tốt cho tất cả chúng ta để chuẩn bị lễ Giáng Sinh". Và tôi nghĩ danh sách 7 căn bệnh tôi chọn ra dưới đây cũng có thể giúp chúng ta chuẩn bị lãnh nhận bí tích hòa giải, và là một bước tiến tốt cho tất cả chúng ta sống Năm Đời Sống Thánh Hiến này (và cũng là điều kiện để lãnh ân xá hay ơn toàn xá!).

Thưa các anh các chị,

7 căn bệnh này được rút ra từ bệnh án của Giáo Triều Roma và tôi mạo muội đề nghị những toa thuốc hợp cho từng căn bệnh:

1-1. Trước tiên là bệnh tưởng mình là bất tử, miễn nhiễm, hoặc thậm chí là không thể thiếu được, và lơ là những kiểm điểm cần thiết và thông thường. ĐTC nói bệnh này thường xuất phát từ bệnh quyền bính, từ mặc cảm là những người ưu tuyển, từ thái độ tự yêu mình, say mê nhìn hình ảnh của mình mà không nhìn thấy hình ảnh của Thiên Chúa in nơi khuôn mặt của những người khác, đặc biệt là những người yếu đuối và túng thiếu nhất.

Toa thuốc cho căn bệnh này mà ĐTC xếp vào loại bệnh dịch: Cần xin "Ơn thánh, ơn cảm thấy mình là người tội lỗi và thành tâm nói rằng: ”Chúng ta chỉ là những đầy tớ vô dụng. Chúng ta đã làm những gì chúng ta phải làm” (Lc 17,10).

Riêng các đan sĩ Biển Đức Xitô chúng tôi sử dụng thêm thuốc "khiêm nhường" và phải uống đủ 12 viên, tức là "12 bậc khiêm nhường". Chính Thánh Tổ kê toa thuốc này trong chương 7 Tu Luật của ngài. Ở đây không dám đề nghị với các anh các chị. Chương 7 này có tới 70 câu.

Bệnh này đến từ Mát-ta, nên số người mắc bệnh có lẽ, tôi nói có lẽ thôi, người bệnh phần đông là nữ tu và những người sống đời hoạt động (Xin lỗi các chị). ĐTC viết: "Chúa Giêsu đã kêu gọi các môn đệ của Ngài ”hãy nghỉ ngơi một chút” (x. Mc 6,31), vì lơ là việc nghỉ ngơi cần thiết sẽ đi tới tình trạng căng thẳng và giao động". Ngài cũng nhắc các vị đã hết sứ mạng và về hưu cần phải nghỉ ngơi, đừng để cho căn bệnh số 1 ảnh hưởng trên mình, tưởng mình là "không thể thiếu được" nên cứ gắng sức làm dù lực đã kiệt. Cũng nên nhường việc cho đàn em tu sĩ trẻ chứ ạ! Phải chuyển trao cờ sang tay họ đúng thời đúng buổi. (Xin lỗi các vị cao niên).

Mấy tuần trước tôi nghe đọc trong nhà cơm tại đan viện, đoạn sau đây trong sách "12 bí quyết tăng cường sức sống tâm linh, những bài học đấy uy lực để trẻ mãi không già" của Richard P. Johnson, do Lm Nguyễn Ngọc Kính Ofm chuyển ngữ, nhà xuất bản Phương Đông 2011: Tôi đọc lại nguyên văn ở trang 97:

"Chúng ta đã tìm hiểu ý nghĩa của việc "ở với" người khác, và sự khác biệt giữa "ở với" và "làm cho" người khác. Đây quả là một bài học khó áp dụng trong cuộc sống chúng ta. Nhiều lần tôi đã thấy rằng, khi con cái chăm sóc cha mẹ lớn tuổi, họ đã không "ở với" cha mẹ mà chỉ muốn "làm cho" cha mẹ. Nếu mối tương quan không ngừng đặt trọng tâm trên việc "làm cho" hơn là "ở với" cha mẹ trên bình diện cảm xúc, tâm lý và thiêng liêng, thì hậu quả tất yếu là họ sẽ kiệt sức trong việc chăm sóc cha mẹ".

Thưa các anh chị, tôi nghĩ ngay tới các anh chị em chúng ta sống đời thánh hiến đã hoặc đang bị virus của căn bệnh Mát-ta gậm nhấm. Khi còn ở trong nhà tập, còn được huấn luyện, còn sống trong tập thể đông vui, chúng ta hồ hởi phấn khởi "sống với" Chúa, nhưng khi được sai đi, một số đông chúng ta lao vào hoạt động, quá hăng say nhiệt thành trong công việc mục vụ, bác ái xã hội, dần dà chúng ta chỉ còn biết "làm cho" Chúa mà quên đi cái chính yếu vẫn là "ở với" Chúa. Chúa Giêsu trách yêu Mát-ta có lẽ vì qua những lần cùng các môn đệ ghé thăm ba chị em, Chúa đã nhận ra như thế chăng. Xem ra Maria (đại diện cho giới chiêm niệm chúng tôi), có vẻ xười đấy nhưng lại được Chúa âu yếm nhìn và khen hết mình: "Maria đã chọn phần tốt nhất và sẽ không bị lấy đi" (Lc 10, 42).

ĐHY P.X Nguyễn Văn Thuận viết trong Đường Hy Vọng: "Không phải Maria ngồi yên dưới chân Chúa vì làm biếng. Phúc âm không phong thánh người lười biếng. Maria chọn phần nhất: nghe Chúa, để lời Chúa thấm tâm can, lay chuyển mình, làm việc trong mình, với mình. Có gì hoạt động bằng sự lột xác, sự biến đổi ấy"⁸?

Trong tập sách nhỏ "5 Chiếc Bánh và 2 Con Cá" Đức Hồng Y viết về chiếc bánh thứ hai: "Hãy chọn một mình Chúa thôi, chọn thánh ý Ngài, chứ đừng chọn việc của Chúa". Đức Hồng Y cho biết: điều quyết định này đã cho tôi cảm thấy trong lòng "một sự bình an mà thế gian không cho được".

Chúng ta dễ quên rằng, chính yếu của đời sống thánh hiến vẫn luôn là ở với Chúa hơn là bất cứ việc gì khác.

Để có thể "ở với" Chúa, một toa thuốc đặc trị vô cùng hiệu nghiệm mà Giáo Hội luôn kê toa cho chúng ta. Đức nguyên Giáo Hoàng Biển Đức XVI đã kê lại toa thuốc này trong Tông Huấn Verbum Domini⁹, Lời Chúa, đặc biệt ở các số 83, 86 và 87. Vâng, ngoài Thánh Thể qua cử hành Thánh Lễ, Chầu và viếng Thánh Thể, chúng ta còn có Lectio divina. Đây là giờ phút thánh thiêng mà các hiền thê có thể "ở với" Đức Lang Quân Giêsu của mình một cách thân thiết nhất. Chính trong những giờ phút này chúng ta được Chúa Thánh Thần ấp yêu và cho thụ thai Lời. Thần sứ Gabriel nói với trinh nữ Maria: "Thánh Thần sẽ ngự xuống trên bà, và quyền năng Đấng Tối Cao sẽ rợp bóng trên bà" (Lc 1,35). Maria đã thụ thai Lời vào lúc cô đang thực hành Lectio divina chứ không phải lúc cô đi chợ, làm bếp hay ra giếng kín nước cho dù lúc nào cô cũng kết hiệp rất mật thiết với Chúa! Họa sĩ vẻ cảnh truyền tin: Maria đang quỳ cầu nguyện với Sách Kinh Thánh đấy ạ. (Người đắp tượng cảnh truyền tin trên núi ở Bãi Dâu Vũng Tàu đã dấu mất Sách Kinh Thánh của Mẹ Maria!). Phải dành đủ giờ mỗi ngày để cảm hưởng hạnh phúc cao độ nhất trong giao ước hôn phối với Thầy Giêsu. Ai chưa biết bài thuốc này, ai chưa trải nghiệm hạnh phúc này, xin đọc và nghiên cứu tờ bướm "Lectio divina, Đọc Kinh Thánh trong tâm tình cầu nguyện" mà tôi có kèm theo trong phong bì. Toa thuốc chắc chắn là rất hay' nhưng không thể chữa được bệnh nếu không uống. Phải mua thuốc "Sách Kinh Thánh"¹⁰ và uống mỗi ngày. Liều lượng tùy nghi. Vâng, mỗi ngày cần phải uống kéo dài trong một thời lượng tối thiểu là 30-45 phút. Và cần tiếp sức cho thuốc ngấm sâu trong cơ thể suốt 24 giờ một ngày qua việc nhai đi nhai lại một câu Lời Chúa nào đó. Đấy là điều các thánh ẩn sĩ đã làm và các đan sĩ ngày nay được khuyên làm. Ai chưa thử, xin cứ can đản đảm thử, hiệu quả vô cùng.

Rất nhiều giáo xứ mở những khóa thăng tiến hôn nhân cho những cặp vợ chồng. Ngay từ tháng 8 năm 1986, cha Phêrô Chu Quang Minh đã tổ chức những khóa Thăng Tiến Hôn Nhân tại Kansas, bên Mỹ. Cha Minh đã đến Đan Mạch tổ chức nhiều khóa. Anh chị em ở Đan Mạch vui vẻ đặt tên cho những khóa này là khóa "hâm hôn". Chúng ta cũng đã kết hôn với Chúa Kitô', hàng tuần, hàng tháng và hàng năm tu sĩ chúng ta dành ra nhiều giờ, một ngày, một tuần để hâm hôn với Chúa qua những kỳ tĩnh tâm'. Hàng ngày vào lúc trước khi nghỉ đêm thường chúng ta nên dành ra 5, 3 phút kiểm thảo. Chủ đích của kiểm thảo này là nhìn lại ngày hôm nay tôi sống tình với Chúa như thế nào.

Thánh Biển Đức kê toa riêng cho các đan sĩ: Lời khấn cải tiến trong số 3 lời khấn của đan sĩ chúng tôi: Vâng phục, cải tiến và vĩnh cư.

Tôi đọc nguyên văn bệnh án do chính ĐTC viết: "Trong đó sự thuộc về một nhóm nhỏ trở nên mạnh hơn thuộc về cả thân mình và trong một số trường hợp, mạnh hơn thuộc về chính Chúa Kitô. Cả căn bệnh này cũng luôn bắt đầu bằng những ý hướng tốt là tiêu khiển với các bạn bè, nhưng với thời gian nó trở nên xấu, thành bệnh ung thư đe dọa sự hài hòa của thân thể và tạo nên bao nhiêu điều ác, gương mù, nhất là cho những anh em bé nhỏ hơn của chúng ta. Sự tự hủy diệt, hay là ”những viên đạn của bạn đồng ngũ” chính là nguy hiểm tinh tế nhất. Đó là sự ác đánh từ bên trong, và như Chúa Kitô đã nói: "Nước nào chia rẽ bên trong thì sẽ bị tàn lụi" (Lc 11,17).

Hình như chúng ta có từ "cục bộ" để nói về căn bệnh này.

Đức Thánh Cha nhắc đến "sự thuộc về một nhóm nhỏ trở nên mạnh hơn thuộc về cả thân mình". Ngày xưa khi học về linh đạo đời tu, người ta nhấn mạnh đến 3 lời khấn và ít bàn về đời sống cộng đoàn, nhưng khoảng từ Công Đồng Vaticanô II, yếu tố cộng đoàn, đời sống chung huynh đệ được nhắc đến nhiều. Nếu không lầm mãi đến năm 1994 mới chính thức có một tài liệu bàn sâu về vấn đề này. Đó là "Huấn Thị Đời Sống Huynh Đệ Trong Cộng Đoàn"¹¹ Theo các tổ phụ Xitô (1098) để sống ơn gọi Xitô, đan sĩ phải có tình yêu kép 3: Amor Regulae, Amor Fratrum, Amor Loci: Tình yêu đối với Tu Luật, Tình yêu đối Anh em, Tình yêu đối với Nơi ở (Dòng). Cá nhân chủ nghĩa đã đột nhập nhà tu từ thời nào làm cho đời sống chung huynh đệ bị lung lay quá chừng!

Thánh Biển Đức rất nhân bản và có lòng thông cảm với các con cái của ngài. Ngài chỉ yêu cầu "không lấy gì làm hơn Chúa Kitô" thôi. Ngoài ra ngài còn kê thêm một toa thuốc bồi bổ nữa, đó là "Không lấy gì làm hơn việc Chúa" (TL 43, 3). "Opus Dei" người ta dịch là "việc Chúa", nhưng nếu dịch là "Thần Vụ" thì dễ nghĩ đến Kinh Nguyện Phụng Vụ hơn. Tôi suy đoán nếu các anh chị sống đời thánh hiến hoạt động tông đồ mà trung thành đọc kinh nguyện phụng vụ thì cũng rất tốt để chữa trị bệnh đang nói đây. Ai mắc bệnh quái ác này, cứ thử trung thành uống hoài sẽ thấy hiệu nghiệm vô cùng.

Thưa các anh các chị,

Chia sẻ dài quá rồi tôi phải kết luận thôi.

Đức Hồng Y Joao Braz De Aviz, Tổng Trưởng Bộ về Đời Sống Thánh Hiến và các Hiệp Hội Tông Đồ, trong cuộc họp báo tại Roma ngày 31.01.2014 đã nói: "Chúng tôi nghĩ rằng Công Đồng đã thổi một luồng gió của Chúa Thánh Thần, không chỉ cho toàn thể Giáo Hội, nhưng, có lẽ, một cách đặc biệt, cho Đời Sống Thánh Hiến. Chúng tôi cũng nghĩ rằng trong 50 năm nay, Đời Sống Thánh Hiến đã trải qua một hành trình rất phong phú của việc canh tân, chắc là không thiếu các khó khăn và cực nhọc, trong sự dấn thân tuân theo những gì Công Đồng đã xin người thánh hiến".

Đức Hồng Y nhắc cho biết: trong Sắc Lệnh về Đời Thánh Hiến (Perfectae carittis), "Công Đồng đã xin người thánh hiến là trung thành với Đức Kitô, với Giáo Hội, với đặc sủng riêng của mình và với con người thời nay" ¹².

Những chia sẻ đơn sơ mộc mạc trên đây không ngoài mục đích của những cử hành trong NĂM VỀ ĐỜI SỐNG THÁNH HIẾN. Chúng ta cầu nguyện để Chúa Thánh Thần giúp tất cả những người sống đời thánh hiến đáp trả điều Công Đồng xin chúng ta.

Chúng ta cũng xin Mẹ Maria, người nữ thánh hiến tuyệt vời và là Mẹ của tất cả những người bước theo Con của Mẹ bảo trợ chúng ta để chúng ta luôn trung thành với Giêsu. Trên đồi Canve hôm nay phải có đông đủ chúng ta.

Xin cám ơn quý Quý Anh, Quý Chị và tất cả.