Môc lôc më ®Çu 5 PhÇn thø nhÊt: 8

PhÇn thø t­:

I. Quan ®iÓm, môc tiªu, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn th­¬ng m¹i tØnh Ninh B×nh thêi kú ®Õn n¨m 2020

1. Quan ®iÓm ph¸t triÓn

1.1. Ph¸t triÓn ngµnh th­¬ng m¹i thµnh ngµnh dÞch vô cã gi¸ trÞ gia t¨ng lín nhÊt trong lÜnh vùc dÞch vô cña tØnh Ninh B×nh võa trªn c¬ së vµ phï hîp víi quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi chung cña tØnh, võa gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ ph©n c«ng lao ®éng x· héi theo h­íng taä nªn sù n¨ng ®éng h¬n cho c¸c yÕu tè s¶n xuÊt, ph¸t huy ®­îc tiÒm n¨ng vµ lîi thÕ so s¸nh cña tØnh

Sù ph¸t triÓn ngµnh th­¬ng m¹i võa ph¶i chÞu sù qui ®Þnh cña tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi trong thêi kú qui ho¹ch, võa ph¶i t¹o nªn nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn chung. Theo qui ho¹ch s¬ bé ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña Ninh B×nh giai ®o¹n 2007 - 2020, c¸c s¶n phÈm chñ yÕu cña tØnh lµ c¸c s¶n phÈm cña ngµnh c«ng nghiÖp cã thÕ m¹nh bao gåm xi m¨ng, ®¸ x©y dùng, chÕ biÕn n«ng s¶n, ngoµi ra cßn ph¸t triÓn thªm c«ng nghiÖp gia c«ng, l¾p r¸p c¬ khÝ, ®iÖn tö, hµng tiªu dïng; c¸c s¶n phÈm cña ngµnh thñ c«ng nghiÖp bao gåm c¸c s¶n phÈm cãi, thªu, ®an l¸t, ®¸ mü nghÖ; c¸c s¶n phÈm cña ngµnh n«ng, l©m, thuû s¶n bao gåm g¹o, rau qu¶ c¸c lo¹i, c©y c«ng nghiÖp, ch¨n nu«i gia sóc vµ gia cÇm, thuû s¶n c¸c lo¹i. Nh×n chung, c¸c s¶n phÈm cña tØnh trong thêi kú qui ho¹ch cã thÓ t¹o ra chñ yÕu thuéc nhãm sö dông nhiÒu nguyªn liÖu, nhiÒu lao ®éng, hµm l­îng gi¸ trÞ gia t¨ng cña s¶n phÈm trung b×nh vµ thÊp, møc ®é c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng tiªu thô ch­a cao. §ång thêi, tr×nh ®é ph¸t triÓn nhu cÇu tiªu dïng trªn ®Þa bµn dùa vµo kh¶ n¨ng t¨ng thu nhËp tËp trung chñ yÕu ë nh÷ng nhãm hµng ho¸ tiªu dïng c¬ b¶n cho nhu cÇu ®êi sèng vµ víi møc chÊt l­îng trung b×nh. C¸c ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn thÞ tr­êng kh¸c nh­ møc ®é ®« thÞ ho¸, kiÕn thøc vÒ mua s¾m vµ tiªu dïng hµng ho¸ cña d©n c­, møc hiÖn cã vÒ c¸c thiÕt bÞ tin häc trong c¸c hé gia ®×nh ®Ó tham gia th­¬ng m¹i ®iÖn tö... ch­a cao. Do ®ã, ph¸t triÓn th­¬ng m¹i tØnh Ninh B×nh thêi kú ®Õn n¨m 2010 cÇn tËp trung vµo viÖc x©y dùng n¨ng lùc cung øng vµ tiªu thô c¸c s¶n phÈm lµ thÕ m¹nh cña tØnh vµ cho nhu cÇu tiªu dïng th«ng th­êng víi c¸c lo¹i h×nh th­¬ng m¹i truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i, sau n¨m 2010 ph¸t triÓn m¹nh c¸c lo¹i h×nh th­¬ng m¹i hiÖn ®¹i.

Bªn c¹nh ®ã, víi sù h¹n chÕ vÒ c¸c nguån lùc ph¸t triÓn, Ninh B×nh sÏ cÇn cã sù bæ sung thªm nhiÒu yÕu tè ®Çu vµo cho s¶n xuÊt tõ bªn ngoµi (c¶ trong vµ ngoµi n­íc), ®Æc biÖt lµ yÕu tè c«ng nghÖ, thiÕt bÞ vµ nguyªn phô liÖu kh¸c ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶, t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Do ®ã, qui ho¹ch ph¸t triÓn th­¬ng m¹i tØnh Ninh B×nh thêi kú ®Õn n¨m 2020 còng cÇn tËp trung vµo viÖc x©y dùng n¨ng lùc cung øng c¸c yÕu tè ®Çu vµo cho s¶n xuÊt trong tØnh vµ cung øng c¸c s¶n phÈm cña tØnh víi t­ c¸ch lµ yÕu tè ®Çu vµo cho s¶n xuÊt cña c¸c tØnh kh¸c gãp phÇn khai th¸c tèt tiÒm n¨ng s¶n xuÊt trong tØnh. VÒ ph­¬ng diÖn nµy, nh÷ng n¨ng lùc quan träng cÇn t¹o ra lµ hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng, m¹ng l­íi th«ng tin vµ tr×nh ®é chuyªn nghiÖp cña ®éi ngò lao ®éng.

1.2. Ph¸t triÓn ngµnh th­¬ng m¹i tØnh Ninh B×nh g¾n bã chÆt chÏ víi sù ph¸t triÓn chung cña c¶ n­íc vµ vïng §ång b»ng s«ng Hång, vïng B¾c Trung bé, ®Æc biÖt lµ víi sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng thñ ®« Hµ Néi trªn c¬ së t¨ng c­êng c¸c liªn kÕt kinh tÕ t¹o thµnh m¹ng cung øng, tiªu thô

VÒ ph­¬ng diÖn lý thuyÕt, quan ®iÓm ph¸t triÓn nµy dùa trªn c¬ së cña lý thuyÕt ph¸t triÓn th­¬ng m¹i. Trong ®ã, sù ph¸t triÓn cña th­¬ng m¹i tr­íc hÕt dùa trªn sù kh¸c biÖt vÒ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt, c¬ cÊu s¶n xuÊt mµ sù kh¸c biÖt ®ã lµ do c¸c yÕu tè lîi thÕ so s¸nh (tuyÖt ®èi vµ t­¬ng ®èi) gi÷a c¸c vïng, c¸c khu vùc quy ®Þnh, hay cßn gäi lµ sù ph¸t triÓn th­¬ng m¹i gi÷a c¸c ngµnh s¶n xuÊt. §ång thêi, sù ph¸t triÓn cña th­¬ng m¹i còng cã ngay trong mét ngµnh s¶n xuÊt khi mµ nhu cÇu tiªu dïng ngµy cµng më réng h¬n, ®a d¹ng h¬n vµ tÝnh kinh tÕ theo qui m« ngµy cµng cã ý nghÜa ®èi víi yªu cÇu n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng. Trong khi ®ã, nguån lùc cña mét tØnh vµ thËm chÝ cña mét quèc gia, mét khu vùc kh«ng ®ñ ®Ó võa ®¹t ®­îc tÝnh kinh tÕ theo quy m« võa ®¸p øng ®­îc sù ®a d¹ng cña nhu c©ï thÞ tr­êng. ChÝnh lý thuyÕt ph¸t triÓn th­¬ng m¹i trong mét ngµnh s¶n xuÊt ®· më ra triÓn väng ph¸t triÓn th­¬ng m¹i gi÷a c¸c vïng cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt vµ c¬ cÊu s¶n xuÊt t­¬ng ®èi gièng nhau, nh­ tr­êng hîp tØnh Ninh B×nh víi c¸c tØnh trong vïng §ång b»ng s«ng Hång vµ trong c¶ n­íc.

VÒ thùc tÕ, Ninh B×nh lµ tØnh kh«ng lín, c¸c nguån lùc ph¸t triÓn kh«ng nhiÒu vµ kh«ng mang l¹i lîi thÕ ph¸t triÓn ®¸ng kÓ cho Ninh B×nh so víi c¸c tØnh kh¸c trong vïng vµ c¶ n­íc. Do ®ã, ®Ó cã ®­îc lîi thÕ ph¸t triÓn lín h¬n, Ninh B×nh ph¶i dùa vµo viÖc liªn kÕt kinh tÕ víi c¸c tØnh kh¸c vµ ®¹t ®­îc tÝnh kinh tÕ theo quy m«. §­¬ng nhiªn, trong liªn kÕt kinh tÕ, th­¬ng m¹i sÏ võa lµ c¬ héi ph¸t triÓn, võa ®ãng vai trß lµ cÇu nèi quan träng.

Nh­ vËy, quan ®iÓm ph¸t triÓn nµy còng cã nghÜa lµ, trong giai ®o¹n 2010 - 2015 - 2020, th­¬ng m¹i Ninh B×nh võa ph¶i më ra c¬ héi liªn kÕt kinh tÕ víi c¸c tØnh xung quanh, võa t¨ng c­êng n¨ng lùc tiÕp cËn trùc tiÕp víi thÞ tr­êng thµnh phè Hµ Néi, ®ång thêi ph¶i nhanh chãng x©y dùng vµ cñng cè c¸c hÖ thèng ph©n phèi hµng ho¸ gi÷a Ninh B×nh víi c¸c tØnh trong khu vùc.

Thùc tr¹ng ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp vµ hé kinh doanh th­¬ng m¹i cña Ninh B×nh trong giai ®o¹n 1996 - 2005 cho thÊy, bªn c¹nh sù suy gi¶m ®¸ng kÓ cña thµnh phÇn th­¬ng nghiÖp Nhµ n­íc lµ sù ph¸t triÓn cña thµnh phÇn th­¬ng nghiÖp ngoµi quèc doanh. §ång thêi, th­¬ng nh©n tõ c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c ®Õn tham gia vµo ho¹t ®éng th­¬ng m¹i trªn ®Þa bµn tØnh còng ch­a ®­îc qu¶n lý vµ hç trî ph¸t triÓn. Tõ thùc tÕ ®ã, cÇn thiÕt ph¶i ph¸t triÓn lùc l­îng kinh doanh chuyªn nghiÖp ®ñ n¨ng lùc, ®ñ sè l­îng tham gia vµo c¸c qu¸ tr×nh th­¬ng m¹i cña Ninh B×nh sÏ diÔn ra quy m« lín h¬n vµ ph¹m vi réng h¬n trong thêi kú ®Õn n¨m 2020.

Trong quan ®iÓm nµy, viÖc ph¸t triÓn c¸c ®èi t­îng tham gia ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cña Ninh B×nh vµ cho Ninh B×nh còng ®Æt ra yªu cÇu ph¸t huy nh÷ng ®iÓm m¹nh cña mçi thµnh phÇn kinh tÕ, mçi ®èi t­îng cô thÓ vµ h×nh thµnh nªn mét hÖ thèng kinh doanh bao qu¸t c¸c qu¸ tr×nh th­¬ng m¹i sÏ diÔn ra trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh trong kú quy ho¹ch.

§èi víi th­¬ng nghiÖp Nhµ n­íc, quan ®iÓm ph¸t triÓn lµ ®¶m b¶o vai trß chñ ®¹o trong viÖc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i trªn ®Þa bµn phï hîp víi ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ cña Nhµ n­íc, ®¶m b¶o lîi Ých cña ng­êi s¶n xuÊt vµ ng­êi tiªu dïng.

§èi víi th­¬ng nghiÖp ngoµi quèc doanh, quan ®iÓm ph¸t triÓn lµ ®¶m b¶o sù thuËn tiÖn, linh ho¹t trong ho¹t ®éng mua vµ b¸n c¸c s¶n phÈm, hµng ho¸; T¨ng c­êng sù liªn kÕt gi÷a hä vµ víi c¸c lùc l­îng kh¸c ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh.

§èi víi c¸c nhµ kinh doanh lín trong vµ ngoµi tØnh, quan ®iÓm ph¸t triÓn lµ ®¶m b¶o cho hä ph¸t huy tèt nhÊt kh¶ n¨ng tæ chøc vµ phÈm chÊt kinh doanh cña m×nh. CÇn thóc ®Èy nhanh h×nh thµnh mét sè doanh nghiÖp th­¬ng m¹i lµm nßng cèt dÉn ®Çu ngµnh, cã quy m« vµ søc m¹nh ph©n phèi thÝch øng víi yªu cÇu cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt vµ c¹nh tranh quèc tÕ, cã th­¬ng hiÖu næi tiÕng.

§èi víi ng­êi kinh doanh b¸n lÎ hay thu gom s¶n phÈm, quan ®iÓm ph¸t triÓn lµ ®¶m b¶o sù ph©n bè theo kh«ng gian, t­¬ng øng mËt ®é cña nhu cÇu vµ t¨ng nhanh nhÞp ®é thùc hiÖn cña cÇu trªn thÞ tr­êng x· héi.

1.4. Ph¸t triÓn th­¬ng m¹i Ninh B×nh ph¶i chó träng ®Õn ®Çu t­ x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña ngµnh trªn ®Þa bµn tØnh võa ®¶m b¶o thùc hiÖn v¨n minh th­¬ng nghiÖp, n¨ng lùc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i, võa ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ cao cña c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®­îc ®Çu t­

Trong nh÷ng n¨m võa qua, cïng víi qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ n­íc ta tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸, tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, hÖ thèng c¬ së vËt chÊt - kü thuËt th­¬ng m¹i trªn c¶ n­íc nãi chung còng ®­îc ph¸t triÓn tèt h¬n víi nhiÒu lo¹i h×nh ®a d¹ng h¬n vµ thuéc nhiÒu chñ së h÷u h¬n. §ång thêi víi ®iÒu ®ã, hÖ thèng c¬ së vËt chÊt th­¬ng m¹i hiÖn nay còng ®Æt ra nhiÒu vÊn ®Ò nh­, tÝnh ®ång bé nh»m thùc hiÖn mét qu¸ tr×nh th­¬ng m¹i; tÝnh tËp trung vµ tÝnh qui m« t¹i c¸c trung t©m, ®Çu mèi ®Ó tham gia vµo viÖc h×nh thµnh c¸c kªnh, luång hµng ho¸ lín; tÝnh tiÕt kiÖm hay tÝnh kinh tÕ cña c¶ hÖ thèng c¬ së vËt chÊt; vµ ®iÒu quan träng h¬n lµ tÝnh hîp lý trong tæ chøc ph¸t triÓn cña hÖ thèng nµy.

Nh÷ng vÊn ®Ò ®­îc nªu trªn ®©y lµ nh÷ng néi dung chÝnh cÇn ®­îc nhÊn m¹nh trong quan ®iÓm nµy nh»m ph¸t triÓn tèt hÖ thèng c¬ së vËt chÊt kü thuËt th­¬ng m¹i cña tØnh Ninh B×nh trong thêi kú qui ho¹ch tõ nay ®Õn n¨m 2020. H¬n n÷a, nh÷ng néi dung nµy cµng trë nªn quan träng h¬n trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn th­¬ng m¹i cña Ninh B×nh, khi nã sÏ chuyÓn tõ viÖc dùa trªn mét nÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp qui m« nhá, ph©n t¸n c¶ vÒ s¶n xuÊt vµ tiªu dïng sang giai ®o¹n ph¸t triÓn nhanh d­a trªn nÒn s¶n xuÊt cã c¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn biÕn m¹nh mÏ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸.

1.5. Ph¸t triÓn th­¬ng m¹i trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh còng cÇn ®Æc biÖt chó träng ®Õn yªu cÇu n©ng cao n¨ng lùc vµ vai trß qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cña ®Þa ph­¬ng, ®¶m b¶o võa tu©n thñ theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt Nhµ n­íc, võa t¹o ra m«i tr­êng thuËn lîi, ®¶m b¶o c¹nh tranh c«ng b»ng cho c¸c chñ thÓ kinh doanh ph¸t triÓn n¨ng ®éng h¬n

Qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ ë n­íc ta nãi chung vµ trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i nãi riªng trong nh÷ng n¨m võa qua lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng t¹o nªn ®éng lùc ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, thùc tÕ qu¶n lý Nhµ n­íc hiÖn nay còng n¶y sinh kh«ng Ýt nh÷ng vÊn ®Ò bÊt cËp tr­íc sù ph¸t triÓn cña c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. Nh÷ng bÊt cËp ®ã tån t¹i c¶ ë m« h×nh hÖ thèng tæ chøc, trong viÖc x©y dùng, ban hµnh c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ trong yÕu tè con ng­êi. MÆc dï, trong ®ã cã nh÷ng vÊn ®Ò lín vµ th­êng v­ît qu¸ kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh, gi¶i quyÕt cña mét ngµnh, mét ®Þa ph­¬ng, nh­ng tr­íc hÕt c¸c ngµnh cña ®Þa ph­¬ng cÇn ph¶i cã nh÷ng nç lùc tù gi¶i quyÕt nh÷ng vÉn ®Ò thuéc ph¹m vi tæ chøc, qu¶n lý cña m×nh, ®Æc biÖt lµ trong viÖc phèi hîp gi÷a c¸c ngµnh, c¸c c¬ quan chøc n¨ng. Trong ph¹m vi ngµnh th­¬ng m¹i vµ ë cÊp tØnh nh­ Ninh B×nh, quan ®iÓm nµy nhÊn m¹nh ®Õn yªu cÇu n©ng cao n¨ng lùc vµ vai trß cña qu¶n lý Nhµ n­íc kh«ng chØ cña Së Th­¬ng m¹i mµ cßn lµ t¨ng c­êng hiÖu lùc qu¶n lý thèng nhÊt gi÷a c¸c ngµnh.

2. Nh÷ng môc tiªu ph¸t triÓn th­¬ng m¹i chñ yÕu

2.1. Môc tiªu

- Mục tiêu chung:

+ §Èy m¹nh xuÊt khÈu cña với tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, làm động lực thóc đẩy tăng trưởng GDP vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cña tØnh. TiÕp tôc duy tr× c¸c s¶n phÈm xuất khẩu cã lợi thế cạnh tranh, đồng thời ph¸t triển c¸c s¶n phÈm xuất khẩu cã hµm l­îng c«ng nghệ, chất x¸m vµ gi¸ trị gia tăng cao; ®Èy m¹nh c¸c dÞch vô hç trî xuÊt khÈu vµ t¨ng c­êng xuÊt khÈu dÞch vô.

+ X©y dùng vµ ph¸t triÓn m¹nh th­¬ng m¹i néi ®Þa theo h­íng hiÖn ®¹i dùa trªn c¸c c¬ cÊu ngµnh hîp lý víi sù tham gia cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, vËn hµnh trong m«i tr­êng c¹nh tranh cã sù qu¶n lý vµ ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc. Trªn c¬ së ®ã, n©ng cao vai trß cña ngµnh th­¬ng m¹i trong viÖc t¨ng gi¸ trÞ gia t¨ng ®ãng gãp vµo GDP cña tØnh; thu hót lao ®éng x· héi, t¹o viÖc lµm míi; kÕt nèi s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, ®iÒu khiÓn vµ dÉn d¾t s¶n xuÊt ®Þnh h­íng theo nhu cÇu thÞ tr­êng; n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng cña ng­êi d©n.

Môc tiªu cô thÓ:

+ Giai ®o¹n ®Õn n¨m 2010: kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 50 triÖu USD trë lªn.

+ Giai ®o¹n ®Õn 2020: kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t møc t¨ng tr­ëng 15 – 20%/n¨m.

+ Tæng møc l­u chuyÓn hµng ho¸ b¸n lÎ t¨ng b×nh qu©n 25 - 28%/n¨m.

+ Gi¸ trÞ t¨ng thªm cña ngµnh th­¬ng m¹i giai ®o¹n 2006-2010 chiÕm tû träng 6 - 7% trong GDP cña tØnh, giai ®o¹n vµ giai ®o¹n 2011-2020 chiÕm tØ träng kho¶ng 10 - 11% tæng GDP cña tØnh.

- Tû träng th­¬ng m¹i hiÖn ®¹i lµ 7 - 9% trong giai ®o¹n 2006-2010 vµ 20% trong giai ®o¹n 2011-2015 vµ 30% giai ®o¹n 2016-2020.

2.2. C¸c ph­¬ng ¸n ph¸t triÓn

Cã 2 ph­¬ng ¸n ph¸t triÓn ngµnh th­¬ng m¹i tØnh Ninh B×nh ®­îc ®Ò xuÊt tõ nay ®Õn n¨m 2010 vµ ®Þnh h­íng ®Õn n¨m 2020 trªn c¬ së qu¸n triÖt NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng bé tØnh Ninh B×nh lÇn thø XIX, Qui ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi tØnh Ninh B×nh ®Õn 2020 vµ phï hîp víi §Ò ¸n ph¸t triÓn th­¬ng m¹i néi ®Þa cña Bé Th­¬ng m¹i vµ Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn xuÊt khÈu 2006-2010 ®· ®­îc ChÝnh phñ phª duyÖt, cã tham kh¶o dù th¶o c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p ®Ó chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vïng §BSH 2006-2010 cña ChÝnh phñ.

TØ träng gi¸ trÞ gia t¨ng cña th­¬ng m¹i trong GDP dÞch vô lÇn l­ît lµ 23,4% vµo n¨m 2010 vµ 38,5% vµo n¨m 2020.

TØ träng gi¸ trÞ gia t¨ng th­¬ng m¹i trong GDP cña tØnh lÇn l­ît lµ 6,71% vµo n¨m 2010 vµ 11,19% vµo n¨m 2020.

Ph­¬ng ¸n II: §©y lµ ph­¬ng ¸n tÝch cùc h¬n ph­¬ng ¸n I, kh«ng nh÷ng ®¹t môc tiªu t¨ng tr­ëng vµ c¬ cÊu GDP theo NghÞ quyÕt VIII cña §¶ng Bé TØnh Ninh B×nh mµ khu vùc III cßn chiÕm vÞ trÝ quan träng h¬n trong nÒn kinh tÕ víi tèc ®é t¨ng tr­ëng nhanh h¬n víi 16,2%/n¨m trong giai ®o¹n 2006-2010 vµ 15,2%/n¨m trong giai ®o¹n 2011-2020. Theo ph­¬ng ¸n nµy tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP cña ngµnh th­¬ng m¹i còng nhanh h¬n víi 22,5%/n¨m trong giai ®o¹n 2006-2010 vµ 21,2%/n¨m trong giai ®o¹n 2011-2020. Gi¸ trÞ t¨ng thªm cña ngµnh th­¬ng m¹i trong GDP dÞch vô t­¬ng øng lµ 23,4% vµo n¨m 2010 vµ 38,8% vµo n¨m 2020. Gi¸ trÞ t¨ng thªm cña ngµnh th­¬ng m¹i trong GDP cña tØnh chiÕm tØ träng 6,8% vµo n¨m 2010 vµ 11,4% vµo n¨m 2020.

§©y lµ ph­¬ng ¸n nh»m môc tiªu phÊn ®Êu ®Ó ®¹t vµ v­ît møc GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi lµ 60 triÖu ®ång/ng­êi n¨m 2020 (v­ît møc b×nh qu©n chung cña c¶ n­íc lµ 55 triÖu ®ång/ng­êi) b»ng c¸ch chuyÓn m¹nh sang ph¸t triÓn c¸c ngµnh dÞch vô, t¨ng nhanh tû träng cña dÞch vô trong c¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ. C¬ së khoa häc cña ph­¬ng ¸n nµy lµ trong vßng 5 - 15 n¨m tíi, c¬ së h¹ tÇng cña Ninh B×nh liªn tôc ®­îc c¶i thiÖn, cã ®iÒu kiÖn thu hót ®Çu t­ còng nh­ nguån vèn vµ c«ng nghÖ tõ bªn ngoµi vµo ph¸t triÓn c¸c ngµnh s¶n xuÊt vµ dÞch vô, cã t¸c ®éng thuËn lîi tõ sù ph¸t triÓn cña vïng §BSH.

Ninh B×nh thuéc vïng §ång b»ng S«ng Hång nªn võa cã lîi thÕ vÒ kinh tÕ n«ng nghiÖp võa cã lîi thÕ trong c«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp vµ kinh tÕ biÓn. Trong nh÷ng n¨m võa qua Ninh B×nh ®· nç lùc dùa vµo nh÷ng lîi thÕ s½n cã cña m×nh ®Ò ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn, tiÒm n¨ng vÒ n«ng nghiÖp khã cã thÓ ®¹t t¨ng tr­ëng cao h¬n ®­îc n÷a do cã xuÊt ph¸t ®iÓm cao ngay tõ ®Çu, trong khi ®ã, nguån lîi vÒ n«ng nghiÖp vµ thuû s¶n hiÖn nay kh«ng cßn nhiÒu, s¶n l­îng ®¸nh b¾t hiÖn nay ®· ®¹t tíi ng­ìng cao. Do vËy, Ninh B×nh cÇn ph¶i nç lùc t×m kiÕm gi¸ trÞ gia t¨ng tõ c¸c ngµnh kinh tÕ cña khu vùc II vµ III. Trªn c¬ së c¸c ®Þnh h­íng vÒ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®Õn n¨m 2020, Quy ho¹ch giao th«ng tØnh Ninh B×nh ®Õn 2020, Qui ho¹ch ph¸t triÓn tæng thÓ hÖ thèng ®« thÞ tØnh Ninh B×nh ®Õn 2020 víi viÖc h×nh thµnh thµnh phè vµ thªm nhiÒu thÞ x·, thÞ trÊn, lóc ®ã Ninh B×nh sÏ cã lîi thÕ h¬n khi hÖ thèng ®­êng giao th«ng ®­îc n©ng cÊp vµ nèi víi c¸c tØnh kh¸c vµ tiÕp cËn thuËn lîi h¬n víi c¸c thÞ tr­êng lín vµ ng­îc l¹i, ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cã ®iÒu kiÖn ®Ó ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn vµ khu vùc dÞch vô còng sÏ ph¸t triÓn. Víi môc tiªu n©ng møc GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi lµ 60 triÖu ®ång vµo n¨m 2020, tû träng GDP dÞch vô kho¶ng 35% (2010) vµ 38% (2020) th× c¸c chØ tiªu tÝnh to¸n cña Ph­¬ng ¸n II sÏ phï hîp h¬n. Do vËy Ninh B×nh cÇn lùa chän ph­¬ng ¸n II lµm c¬ së cho c«ng t¸c qui ho¹ch ph¸t triÓn th­¬ng m¹i trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh thêi kú tõ nay ®Õn n¨m 2010 vµ ®Þnh h­íng ®Õn 2020 nh»m ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng tr­ëng gi¸ trÞ t¨ng thªm cña khu vùc III nãi chung vµ cña ngµnh th­¬ng m¹i nãi riªng lªn møc cao h¬n.

3. C¸c ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ngµnh th­¬ng m¹i Ninh B×nh

3.1. §Þnh h­íng ph¸t triÓn cÊu tróc c¸c hÖ thèng thÞ tr­êng hµng ho¸ cña tØnh Ninh B×nh

Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña sù giao l­u hµng ho¸ hay sù vËn ®éng cña c¸c hÖ thèng ph©n phèi hµng ho¸ trong ph¹m vi réng hay hÑp lµ qu¸ tr×nh kh¸ch quan trªn c¬ së cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ tiªu dïng víi nh÷ng ®Æc thï riªng cã cña mçi vïng, ®Þa ph­¬ng, khu vùc; cña sù ph©n c«ng vµ hîp t¸c lao ®éng trong vïng; cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn hÖ thèng giao th«ng vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng kh¸c. Trªn c¬ së ®ã vµ c¨n cø vµo qui ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi tØnh Ninh B×nh trong thêi kú 2001 - 2010, x¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn c¸c hÖ thèng thÞ tr­êng hµng ho¸ trªn ®Þa bµn tØnh, nh­ sau:

HÖ thèng thÞ tr­êng hµng tiªu dïng:

+ ë thµnh thÞ:

*Träng t©m lµ h×nh thµnh cÊu tróc c©n ®èi, hîp lý gi÷a c¸c khu th­¬ng m¹i ë trung t©m tØnh, khu th­¬ng m¹i ë c¸c khu d©n c­ vµ ë c¸c huyÖn (nh­ khu trung t©m th­¬ng m¹i cña thµnh phè Ninh B×nh, cña c¸c thÞ trÊn, thÞ tø vµ khu th­¬ng m¹i ë tõng khu d©n c­)... ®Ó h×nh thµnh m¹ng l­íi c¸c trung t©m th­¬ng m¹i, dÞch vô tæng hîp cña tØnh cã h¹t nh©n lµ c¸c chî, c¸c d·y cöa hµng, ®­êng phè th­¬ng m¹i;

* Ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp kinh doanh chuçi ®Ó thu hót nhiÒu nguån ®Çu t­ ®a d¹ng cho ph¸t triÓn m¹ng l­íi ph©n phèi hiÖn ®¹i vµ thu hót nhiÒu hµng ho¸ cã th­¬ng hiÖu næi tiÕng, trong ®ã cÇn chó träng ph¸t triÓn c¸c chuçi liªn kÕt theo ph­¬ng thøc nh­îng quyÒn kinh doanh vµ c¸c chuçi liªn kÕt tù nguyÖn cña c¸c siªu thÞ nhá, c¸c cöa hµng chuyªn doanh vµ cöa hµng b¸ch ho¸ ®Ó t¨ng c­êng n¨ng lùc c¹nh tranh cho hä;

* Quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc b¸n lÎ míi nh­ trung t©m th­¬ng m¹i, siªu thÞ tæng hîp vµ siªu thÞ chuyªn doanh (nh­ siªu thÞ thùc phÈm, ®iÖn m¸y, dông cô gia ®×nh …) còng nh­ siªu thÞ d¹ng kho hµng vµ cã chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®Çu t­ vµo nh÷ng h×nh thøc nµy. §ång thêi còng chó träng ph¸t triÓn m¹ng l­íi c¸c cöa hµng tiÖn lîi gÇn kÒ ë c¸c khu d©n c­; cho phÐp vµ khuyÕn khÝch, gióp ®ì nh÷ng cöa hµng, quÇy hµng, tiÖm t¹p ho¸ thµnh lËp nh÷ng liªn minh kinh doanh, thèng nhÊt trong mua vµ b¸n víi môc tiªu ®¶m b¶o cung øng hµng rÎ, chÊt l­îng tèt vµ tiÖn lîi cho d©n c­. Còng cÇn khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp quy m« lín mua hoÆc s¸p nhËp nh÷ng cöa hµng hoÆc siªu thÞ nhá ®Ó ph¸t triÓn m¹ng l­íi c¸c siªu thÞ tiÖn lîi;

*Ph¸t triÓn m¹ng l­íi c¸c khu logistics tËp trung ®Ó cung cÊp ®ång bé c¸c dÞch vô hËu cÇn ph©n phèi. §iÒu chØnh, s¾p xÕp vµ n©ng cÊp th­¬ng nghiÖp truyÒn thèng, nh­ h¹n chÕ sù ph¸t triÓn trµn lan cña c¸c quÇy, tiÖm t¹p ho¸ ë kh¾p n¬i hiÖn nay th«ng qua khèng chÕ quy m« vµ sè l­îng cña lo¹i h×nh nµy ë tõng khu vùc, khuyÕn khÝch vµ hç trî c¸c cöa hµng b¸ch ho¸ lín s¸p nhËp nh÷ng tiÖm t¹p ho¸ nhá ®Ó thµnh doanh nghiÖp lín cã th­¬ng hiÖu, khuyÕn khÝch c¸c cöa hµng chuyÓn ®æi thµnh c¸c siªu thÞ chuyªn doanh, c¸c quÇy, tiÖm t¹p ho¸ nhá gia nhËp c¸c liªn minh mua b¸n hµng ho¸;

* C¶i t¹o ®­êng phè th­¬ng m¹i ®Ó trë thµnh h¹t nh©n ë c¸c khu Trung t©m th­¬ng m¹i, dÞch vô tæng hîp ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu hiÖn ®¹i vµ mang b¶n s¾c v¨n ho¸ kinh doanh truyÒn thèng, kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng ph¸t triÓn trïng lÆp ë c¸c cöa hµng, cöa hiÖu mÆt phè;

* Ph¸t triÓn m¹ng l­íi kinh doanh hµng vËt liÖu x©y dùng, « t«, ®å dïng gia ®×nh, ®å ®iÖn gia dông theo h­íng ph¸t triÓn kinh doanh chuçi, quy m« lín vµ tæng hîp;

* Ph¸t triÓn ph­¬ng thøc hiÖn ®¹i b¸n hµng tiªu dïng theo h­íng khuyÕn khÝch b¸n hµng qua c¸c tæng ®¹i lý hoÆc nh­îng quyÒn th­¬ng m¹i, bao gåm c¶ c¸c chøc n¨ng chÕ biÕn, gia c«ng, l¾p ®Æt, dù tr÷ vµ ¸p dông th­¬ng m¹i ®iÖn tö. KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn ph­¬ng thøc kinh doanh chuçi trªn c¬ së liªn kÕt vµ liªn doanh cña nh÷ng nhµ kinh doanh nhá.

* N©ng cÊp vµ ®a d¹ng c¸c chøc n¨ng cña c¸c chî b¸n bu«n theo h­íng thµnh lËp c«ng ty chî vµ ¸p dông c¸c h×nh thøc giao dÞch hiÖn ®¹i, c¸c dÞch vô tæng hîp. Ph¸t triÓn c¸c chî b¸n lÎ thµnh c¸c siªu thÞ tæng hîp hoÆc chuyªn doanh.

+ ë n«ng th«n:

* KhuyÕn khÝch vµ hç trî c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ph¸t triÓn m¹ng l­íi cöa hµng vµ trë thµnh kªnh ph©n phèi chñ yÕu hµng tiªu dïng ë thÞ tr­êng n«ng th«n; N©ng cÊp m¹ng l­íi chî b¸n lÎ ë ®Þa bµn c¸c x·, khuyÕn khÝch c¸c th­¬ng nh©n ho¹t ®éng trong chî thµnh lËp c¸c liªn minh mua b¸n hµng ho¸.

HÖ thèng thÞ tr­êng t­ liÖu s¶n xuÊt:

+ Ph¸t triÓn ®a d¹ng c¸c h×nh thøc b¸n bu«n theo h­íng khuyÕn khÝch ®Êu thÇu mua s¾m víi s¶n phÈm chñ yÕu, khèi l­îng lín vµ cung øng hµng ho¸ trùc tiÕp ®Ó gi¶m chi phÝ;

+ KhuyÕn khÝch vµ hç trî ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp b¸n bu«n quy m« lín cña t­ nh©n;

+ Ph¸t triÓn c¸c trung t©m giao dÞch nguyªn, phô liÖu cho tõng ngµnh s¶n phÈm;

+ KhuyÕn khÝch vµ hç trî giao dÞch gi÷a c¸c hÖ thèng theo m¹ng trªn c¬ së thµnh lËp sµn giao dÞch ®iÖn tö.

HÖ thèng thÞ tr­êng n«ng s¶n:

+ KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn mét sè c¸c chî b¸n bu«n, b¸n lÎ truyÒn thèng thµnh c¸c siªu thÞ tæng hîp, cöa hµng n«ng s¶n, thùc phÈm;

+ KhuyÕn khÝch vµ hç trî c¸c siªu thÞ, chuçi cöa hµng thùc phÈm ë thµnh phè mua hµng trùc tiÕp ë n«ng th«n vµ khuyÕn khÝch, hç trî c¸c nhµ s¶n xuÊt, nhµ cung øng b¸n n«ng s¶n vµo c¸c siªu thÞ, cöa hµng ë thµnh phè;

+ KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c hÖ thèng hîp ®ång mua n«ng s¶n víi n«ng d©n;

+Ph¸t triÓn m¹ng l­íi c¸c chî b¸n bu«n n«ng s¶n chuyªn doanh vµ tæng hîp hiÖn ®¹i theo h­íng mua b¸n chuyªn nghiÖp vµ ®Êu gi¸, thanh to¸n qua hÖ thèng ®iÖn tö ®Ó g¾n kÕt doanh nghiÖp víi c¸c nhµ s¶n xuÊt n«ng s¶n.

+ Hç trî c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i, c¸c nhµ s¶n xuÊt tham gia thÞ tr­êng giao dÞch kú h¹n.

Ph¸t triÓn c¸c hÖ thèng thÞ tr­êng chung, nh­:

+ Héi chî;

+ TriÓn l·m, triÓn l·m- b¸n hµng;

+ Chî tæng hîp quy m« lín;

+ Chî chuyªn doanh;

+ Chî tuÇn;

+ Chî n¨m;

+ Tr­ng bµy hµng mÉu vµ ®Æt hµng;

+ Sµn giao dÞch;

+ Sµn ®Êu gi¸

3.2. §Þnh h­íng ph¸t triÓn c¸c hÖ thèng ph©n phèi hµng ho¸ lín, hiÖn ®¹i vµ truyÒn thèng

Thóc ®Èy chuyªn nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i hãa ngµnh th­¬ng m¹i b»ng vµo ph¸t triÓn c¸c hÖ thèng ph©n phèi hµng ho¸ quy m« lín, hiÖn ®¹i vµ c¶i c¸ch c¸c hÖ thèng ph©n phèi hµng ho¸ truyÒn thèng:

- TËp trung nç lùc thóc ®Èy sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ph­¬ng thøc kinh doanh chuçi cña siªu thÞ tæng hîp vµ chuyªn doanh, cöa hµng b¸ch ho¸ tæng hîp vµ chuyªn doanh, cöa hµng tiÖn lîi... th«ng qua c¸c ph­¬ng thøc nh­ liªn kÕt (thµnh lËp c¸c liªn minh mua b¸n), hîp nhÊt hoÆc s¸p nhËp, tæ chøc l¹i vèn, tham gia cæ phiÕu khèng chÕ, cæ phiÕu hoÆc th«ng qua nh­îng quyÒn sö dông th­¬ng hiÖu vµ c«ng nghÖ qu¶n lý kinh doanh…;

- KÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¸c h×nh thøc mua s¾m trùc tiÕp vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö, më réng th­¬ng m¹i ®iÖn tö víi träng t©m lµ c¸c giao dÞch th­¬ng m¹i gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc, mua hµng qua m¹ng. §Èy nhanh viÖc ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i, ®Æc biÖt lµ cho c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i võa vµ nhá. X©y dùng vµ ph¸t triÓn m¹ng l­íi th«ng tin cña ngµnh th­¬ng m¹i phôc vô cho c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i;

- KhuyÕn khÝch vµ hç trî c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ¸p dông nh÷ng ph­¬ng thøc, c«ng nghÖ, thiÕt bÞ b¸n hµng tiªn tiÕn vµ ISO 9001- Tiªu chuÈn quèc tÕ vÒ hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng dÞch vô ph©n phèi;

- X©y dùng mét sè doanh nghiÖp th­¬ng m¹i quy m« lín, cã th­¬ng hiÖu næi bËt trong ngµnh, cã n¨ng lùc c¹nh tranh trong n­íc vµ b­íc ®Çu cã n¨ng lùc c¹nh tranh quèc tÕ;

- C¶i t¹o c¸c lo¹i h×nh th­¬ng m¹i truyÒn thèng sang ph¸t triÓn ®a d¹ng c¸c lo¹i doanh nghiÖp th­¬ng m¹i hiÖn ®¹i nh­ cöa hµng tiÖn lîi, cöa hµng chuyªn doanh, cöa hµng b¸n hµng th­¬ng hiÖu, siªu thÞ tæng hîp, kho l­u tr÷ vµ ph©n phèi...; ¸p dông ph­¬ng thøc kinh doanh theo chuçi vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö; lùa chän vµ hç trî ph¸t triÓn nh÷ng doanh nghiÖp cã th­¬ng hiÖu, n¨ng lùc c¹nh tranh m¹nh, cã danh tiÕng, c«ng nghÖ qu¶n lý tiªn tiÕn ®Ó ph¸t triÓn m¹ng l­íi theo hîp ®ång nh­îng quyÒn kinh doanh;

- Thóc ®Èy hîp lý hãa vµ ®a d¹ng hãa c¬ cÊu c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp th­¬ng m¹i, x©y dùng cÊu tróc ngµnh th­¬ng m¹i hµi hoµ c¶ vÒ sè l­îng vµ ph©n bè theo kh«ng gian víi nhiÒu tÇng, nhiÒu lo¹i h×nh; x©y dùng vµ thùc hiÖn m¹ng l­íi th­¬ng m¹i ë trung t©m thÞ x·, c¸c khu trung t©m th­¬ng m¹i khu vùc thÞ x·, huyÖn vµ khu vùc d©n c­; hoµn thiÖn tæ chøc vµ qu¶n lý ®­êng phè th­¬ng m¹i; cÊu tróc hµi hßa c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i gi÷a trung t©m thµnh thÞ vµ ngo¹i vi;

- X©y dùng m«i tr­êng c¹nh tranh c«ng b»ng cho c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. Qu¶n lý m¹ng l­íi th­¬ng m¹i quy m« lín ®Ó tr¸nh c¹nh tranh qu¸ møc, g©y l·ng phÝ c¸c nguån ®Çu t­ cña x· héi. Hç trî c¸c nhµ ph©n phèi truyÒn thèng chuyÓn ®æi sang c¸c h×nh thøc ph©n phèi hiÖn ®¹i.

3.3. §Þnh h­íng ph¸t triÓn doanh nghiÖp th­¬ng m¹i cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ