MÔ Đun 8: giáo dục sức khỏe giới thiệU

HOẠT ĐỘNG 1: Y TẾ CÔNG CỘNG MỚI

SỨC KHỎE LÀ GÌ?

Cũng như việc có thể nhìn nhận tích cực về hòa bình và tình yêu, chúng ta cũng có thể có một quan điểm tích cực về sức khỏe. Một quan điểm tích cực về sức khỏe như thế đã phát triển qua hai thập kỉ qua từ các cuộc thảo luận quốc tế do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tổ chức. Quan điểm này thừa nhận một phương pháp tiếp cận với sức khỏe về mặt sinh thái – xã hội, hơn là chỉ về mặt y sinh học.

Do đó, WHO định nghĩa sức khỏe theo cách tích cực như sau:

Sức khỏe là một trạng thái khỏe mạnh hoàn toàn về mặt thể chất, tinh thần và xã hội – và không chỉ đơn thuần là không có bệnh tật hoặc ốm đau.

Nguồn: Tổ chức Y tế thế giới

Quan điểm về sức khỏe với cách nhìn sinh thái - xã hội này được biết đến với tên “y tế công cộng mới”. Nó không chỉ nhìn nhận tích cực về sức khỏe mà còn nhìn rộng hơn, đa chiều hơn.

Hãy xác định sự khác nhau giữa quan điểm cũ hay cách nhìn hẹp về sức khỏe với quan điểm rộng hơn của y tế công cộng mới.

Quan điểm sinh thái - xã hội về sức khỏe không phủ nhận tầm quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe cơ bản. Các báo cáo y tế thế giới hàng năm cho thấy, nhiều người trên thế giới, đặc biệt là trẻ em, vẫn đang gánh chịu nhiều căn bệnh mà nhẽ ra có thể phòng tránh được.

Thực tế, các thống kê về tỉ lệ tử vong ở trẻ em cho thấy hai việc nguy hiểm nhất mà một đứa trẻ có thể làm tại hầu hết các khu vực trên thế giới là hít thở không khí và uống nước. Đó là bởi các bệnh về hô hấp và tiêu chảy là hai nguyên nhân chính dẫn đến tử vong của trẻ em dưới 5 tuổi tại các nước phương Nam.

Tương tự, WHO ước tính rằng 6 triệu người trên thế giới bị mù không thể cứu chữa do bệnh mắt hột, và có gần 150 triệu người trong tình trạng cần điều trị mắt khẩn cấp để phòng tránh mù lòa. Tuy nhiên, bệnh mắt hột là một loại lây nhiễm có thể phòng tránh, bệnh này do các điều kiện kinh tế - xã hội nghèo nàn gây ra chẳng hạn như tình trạng quá đông dân cư hay nguồn nước và vệ sinh thiếu an toàn.

Phương pháp tiếp cận Y tế Công Cộng Mới tập trung cả vào việc phòng tránh các bệnh tật chứ không chỉ đơn thuần là việc điều trị. Có nghĩa là, Y tế Công cộng Mới chú trọng đến các bất bình đẳng về mặt kinh tế, các vấn đề về xã hội và môi trường gây ra bệnh tật – từ đó giải quyết tận gốc nguyên nhân gây bệnh. Điều này được thực hiện bằng cách thiết lập các chính sách, dịch vụ và các chương trình giáo dục có thể ngăn chặn nhiều loại bệnh xảy ra ngay từ nơi phát sinh nguồn bệnh. .

Điều này không chỉ có lợi cho sức khỏe của cá nhân và cộng đồng (tính bền vững về mặt xã hội), mà nó còn đóng góp vào tính bền vững về mặt kinh tế và sinh thái.

Phương pháp tiếp cận y tế công cộng mới giúp nâng cao tính bền vững về mặt sinh thái bằng cách tạo ra các điều kiện về không khí và nước sạch và quản lí rác thải hiệu quả. Nó đóng góp vào tính bền vững về mặt kinh tế do việc phòng tránh bệnh tật có chi phí rẻ hơn nhiều so với điều trị thuốc và sử dụng các biện pháp y tế đắt đỏ.