Kinh töÔng öng boä taäp I



tải về 1.75 Mb.
trang12/27
Chuyển đổi dữ liệu14.06.2018
Kích1.75 Mb.
#39977
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   27

II. PHAÅM THÖÙ HAI

I. BEÄN TOÙC (S.i,77)

1) Moät thôøi Theá Toân ôû taïi Saøvatthi, Pubbaøraøma (Ñoâng Vieân), taïi laâu ñaøi Migaøramaøtu (Loäc Töû Maãu giaûng ñöôøng)

2) Luùc baáy giôø, Theá Toân vaøo buoåi chieàu, töø choã Thieàn tònh ñoäc cö ñöùng daäy, vaø ñeán ngoài taïi maùi hieân phía cöûa ngoaøi.

Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân vaø ngoài xuoáng moät beân.

3) Luùc baáy giôø, baûy vò beän toùc, baûy vò Niganthaø, baûy vò loûa theå, baûy vò maëc moät y vaø baûy vò du só vôùi thaân ñaày loâng, vôùi moùng tay daøi, lôùn nhö caây lau, mang caùc duïng cuï khaát só ñang ñi ngang qua, caùch Theá Toân khoâng xa bao nhieâu.

4) Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaép y vaøo phía moät beân vai, quyø xuoáng treân ñaàu goái tay maët, chaáp tay höôùng veà baûy vò beän toùc, baûy vò Niganthaø, baûy vò loûa theå, baûy vò maëc moät y vaø baûy vò du só aáy vaø noùi leân ba laàn teân cuûa mình: “Thöa chö Toân, con laø vua Pasenadi nöôùc Kosala”.

5) Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala, khi baûy vò beän toùc, baûy vò Niganthaø, baûy vò loûa theå, baûy vò maëc moät y vaø baûy vò du só aáy ñaõ ñi qua khoâng laâu lieàn ñi ñeán Theá Toân, ñaûnh leã Ngaøi vaø ngoài xuoáng moät beân.

6) Ngoài xuoáng moät beân, vua Pasenadi nöôùc Kosala baïch Theá Toân:

– Baïch Theá Toân, coù phaûi nhöõng Toân giaû aáy laø nhöõng vò A-la-haùn treân ñôøi naøy, hay laø nhöõng vò ñang ñi treân con ñöôøng höôùng ñeán ñaïo quaû A-la-haùn?

7) – Thöa Ñaïi vöông, khi Ñaïi vöông coøn laø cö só, trong khi coøn soáng thoï höôûng caùc duïc, bò con caùi troùi buoäc, quen duøng caùc loaïi chieân ñaøn ôû xöù Kaøsi, trang söùc vôùi voøng hoa, höông thôm, daàu saùp, söû duïng vaøng vaø baïc, thôøi Ñaïi vöông thaät khoù bieát ñöôïc caùc vò aáy laø baäc A-la-haùn hay laø baäc ñang ñi con ñöôøng höôùng ñeán A-la-haùn quaû.

8) Thöa Ñaïi vöông, chính phaûi coïng truù môùi bieát ñöôïc giôùi ñöùc cuûa moät ngöôøi, vaø phaûi trong moät thôøi gian daøi khoâng theå khaùc ñöôïc, phaûi coù taùc yù, khoâng phaûi khoâng coù taùc yù, phaûi coù trí tueä, khoâng phaûi vôùi aùc tueä.

9) Thöa Ñaïi vöông, chính phaûi cuøng chung moät ngheà môùi bieát ñöôïc söï thanh tònh cuûa moät ngöôøi, phaûi trong moät thôøi gian daøi khoâng theå khaùc ñöôïc, phaûi coù taùc yù, khoâng phaûi khoâng taùc yù, phaûi coù trí tueä, khoâng phaûi vôùi aùc tueä.

10) Thöa Ñaïi vöông, chính trong thôøi gian baát haïnh môùi bieát ñöôïc söï trung kieân cuûa moät ngöôøi, phaûi trong moät thôøi gian daøi khoâng theå khoâng khaùc ñöôïc, phaûi coù taùc yù, khoâng phaûi khoâng taùc yù, phaûi coù trí tueä, khoâng phaûi vôùi aùc tueä.

11) Thöa Ñaïi vöông, chính phaûi ñaøm ñaïo môùi bieát ñöôïc trí tueä cuûa moät ngöôøi, vaø phaûi trong moät thôøi gian daøi khoâng theå khaùc ñöôïc, phaûi coù taùc yù, khoâng phaûi khoâng taùc yù, phaûi coù trí tueä, khoâng phaûi vôùi aùc tueä.

12) – Thaät vi dieäu thay, baïch Theá Toân! Thaät hy höõu thay, baïch Theá Toân, khi Theá Toân ñaõ kheùo noùi nhö sau: “ Thöa Ñaïi vöông, khi Ñaïi vöông coøn laø cö só.... .. khoâng phaûi khoâng vôùi aùc tueä”!

13) Baïch Theá Toân, coù nhöõng ngöôøi trinh thaùm naøy cuûa con, nhöõng ngöôøi trinh saùt, sau khi ñi trinh saùt moät nöôùc, hoï ñeán con. Tröôùc heát hoï baùo caùo roài con môùi ñuùc keát.

14) Baïch Theá Toân, ôû ñaây nhöõng ngöôøi aáy sau khi taåy saïch buïi vaø nhôùp, sau khi taém röûa vaø xoa daàu, sau khi chaûi saïch raâu toùc, maëc aùo vaûi traéng, hoï ñöôïc haàu haï saên soùc vaø cho thoï höôûng naêm duïc coâng ñöùc.

15) Roài Theá Toân, sau khi hieåu roõ yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy môùi noùi leân baøi keä:



Khoâng phaûi do saéc töôùng,

Bieát roõ ñöôïc con ngöôøi,

Khoâng phaûi nhìn thoaùng qua,

Ñaët ñöôïc loøng tin caäy.

Döôùi boä aùo ñaïo ñöùc,

Vôùi hình töôùng töï cheá,

Nhöõng keû soáng buoâng thaû,

Soáng phaây phaây ñôøi naøy.

Nhö boâng tai baèng ñaát,

Giaû daïng boâng tai thaät,

Nhö nöûa tieàn baèng ñoàng,

Ñöôïc sôn pheát lôùp vaøng.

Moät soá soáng che ñaäy,

AÅn kín döôùi beà ngoaøi,

Noäi thaân thaät baát tònh,

Maët ngoaøi giaû myõ dieäu.

II. NAÊM VUA (S.i,79)

1) Truù ôû Saøvatthi.

2) Moät thôøi, naêm vò vua, vôùi vua Pasenadi nöôùc Kosala laø thöôïng thuû, ñang thoï höôûng, ñöôïc cung caáp vaø ñöôïc ñoanh vaây vôùi naêm duïc coâng ñöùc. Caâu chuyeän sau ñaây ñöôïc khôûi leân giöõa caùc vò aáy: “Duïc laïc naøo toái thöôïng?”

3) ÔÛ ñaây, coù ngöôøi noùi: “Saéc laø duïc toái thöôïng”; coù ngöôøi noùi: “Tieáng laø duïc toái thöôïng”; coù ngöôøi noùi: “Höông laø duïc toái thöôïng”; coù ngöôøi noùi: “Vò laø duïc toái thöôïng”; coù ngöôøi noùi: “Xuùc laø duïc toái thöôïng”. Vaø caùc vua aáy khoâng theå thuyeát phuïc nhau veà vaán ñeà naøy.

4) Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala noùi vôùi caùc vua aáy:

– Chö Toân giaû, chuùng ta haõy ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán haõy hoûi Theá Toân yù nghóa naøy. Theá Toân traû lôøi chuùng ta nhö theá naøo, chuùng ta seõ nhö vaäy thoï trì.

5) – Thöa vaâng, Toân giaû.

Caùc vua aáy vaâng ñaùp vua Pasenadi nöôùc Kosala.

6) Roài naêm vua aáy, vôùi vua Pasenadi nöôùc Kosala laø thöôïng thuû, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân vaø ngoài xuoáng moät beân.

7) Ngoài xuoáng moät beân, vua Pasenadi nöôùc Kosala baïch Theá Toân:

– ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, naêm vua chuùng con ñang thoï höôûng, ñöôïc cung caáp, ñöôïc ñoanh vaây vôùi naêm duïc coâng ñöùc, caâu chuyeän sau ñaây ñöôïc khôûi leân giöõa chuùng con: “Duïc naøo laø toái thöôïng?”. Coù ngöôøi noùi: “Saéc laø duïc toái thöôïng”. Coù ngöôøi noùi: “Tieáng laø duïc toái thöôïng”. Coù ngöôøi noùi: “Höông laø duïc toái thöôïng”. Coù ngöôøi noùi: “Vò laø duïc toái thöôïng”. Coù ngöôøi noùi: “Xuùc laø duïc toái thöôïng”. Baïch Theá Toân, duïc naøo laø toái thöôïng?

8) – Thöa Ñaïi vöông, tuøy theo cuøng ñoä öa thích maø Ta noùi raèng duïc aáy laø toái thöôïng trong naêm duïc coâng ñöùc. Vaø thöa Ñaïi vöông, caùc saéc aáy ñoái vôùi moät soá ngöôøi ñöôïc öa thích, caùc saéc aáy ñoái vôùi moät soá ngöôøi khoâng ñöôïc öa thích. Thöa Ñaïi vöông, neáu moät ai öa thích ñoái vôùi caùc saéc phaùp, taâm vieân yù maõn, khoâng coù muoán caùc saéc phaùp naøo khaùc hôn, caùc saéc phaùp naøo toát ñeïp hôn caùc saéc phaùp aáy, thôøi ñoái vôùi vò naøy, caùc saéc phaùp aáy laø toái thöôïng, ñoái vôùi vò naøy, caùc saéc phaùp aáy laø voâ thöôïng.

9) Thöa Ñaïi vöông,caùc tieáng aáy.... .. Caùc höông aáy. ... .. Caùc vò aáy.... .. Thöa Ñaïi vöông, caùc xuùc aáy ñoái vôùi moät soá ngöôøi ñöôïc öa thích, caùc xuùc aáy ñoái vôùi moät soá ngöôøi khoâng ñöôïc öa thích. Thöa Ñaïi vöông, neáu moät ai öa thích ñoái vôùi xuùc phaùp, taâm vieân yù maõn, khoâng coù yù muoán caùc xuùc phaùp naøo khaùc hôn, caùc xuùc phaùp naøo toát hôn caùc xuùc phaùp aáy, thôøi ñoái vôùi vò naøy, caùc xuùc phaùp aáy laø toái thöôïng, caùc xuùc phaùp aáy laø voâ thöôïng.

10) Luùc baáy giôø, coù cö só Candanangalika ñang ngoài trong hoäi chuùng aáy. Roài cö só Candanangalika töø choã ngoài ñöùng daäy ñaép thöôïng y leân moät beân vai, chaáp tay höôùng veà Theá Toân vaø baïch Theá Toân:

– Baïch Theá Toân, moät tö töôûng khôûi leân nôi con. Baïch Thieän Theä, moät tö töôûng khôûi leân nôi con.

11) Theá Toân noùi:

– Naøy Candanangalika, haõy noùi leân tö töôûng aáy.

12) Roài cö só Candanangalika tröôùc maët Theá Toân taùn thaùn vôùi moät baøi keä thích nghi:



Gioáng nhö hoa sen ñoû,

Nöïc thôm muøi höông dòu,

Saùng sôùm tinh söông nôû,

Vôùi höông hoa öù ñoïng.

Haõy xem Angira,

Choùi haøo quang chieáu dieäu,

Nhö maët trôøi saùng choùi,

Giöõa hö khoâng bao la.

13) Roài naêm vò vua aáy ñaép naêm aùo leân treân mình cö só Candanangalika.

14) Nhöng cö só Candanangalika ñaép naêm aùo aáy leân treân thaân Theá Toân.

III. ÑAÏI THÖÏC: AÊn nhieàu (S.i,81)

1) Truù ôû Saøvatthi.

Luùc baáy giôø, vua Pasenadi nöôùc Kosala thöôøng aên böõa aên thònh soaïn.

2) Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala sau khi aên xong, no ñuû, thoûa thích, ñi ñeán Theá Toân sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân vaø ngoài xuoáng moät beân.

3) Roài Theá Toân sau khi bieát vua Pasenadi nöôùc Kosala ñaõ aên xong, no ñuû, thoûa thích, ngay luùc aáy noùi leân baøi keä:

Con ngöôøi thöôøng chaùnh nieäm,

Ñöôïc aên, bieát phaûi chaêng,

Chöøng möïc, caûm thoï maïnh,

Giaø chaäm, tuoåi thoï daøi.

4) Luùc baáy giôø, thanh nieân Baø-la-moân Sudassana ñöùng sau löng vua Pasenadi nöôùc Kosala.

5) Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala goïi thanh nieân Sudassana:

– Naøy Baïn, haõy ñi ñeán vaø hoïc thuoäc loøng baøi keä töø Theá Toân vaø trong khi doïn aên cho ta, haõy ñoïc leân baøi keä aáy. Ta seõ caáp thöôøng nhaät cho oâng moät traêm ñoàng tieàn vaøng.

6) – Thöa vaâng, Ñaïi vöông.

Thanh nieân Sudassana vaâng ñaùp vua Pasenadi nöôùc Kosala, hoïc thuoäc loøng baøi keä naøy töø Theá Toân, vaø trong khi doïn côm cho vua Pasenadi nöôùc Kosala, ñoïc leân baøi keä naøy:



“Con ngöôøi thöôøng chaùnh nieäm,

Ñöôïc aên, bieát phaûi chaêng,

Chöøng möïc, caûm thoï maïnh,

Giaø chaäm, tuoåi thoï daøi”.

7) Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala tuaàn töï haïn cheá, cho ñeán chæ aên nhieàu nhaát laø moät naølika.

8) Vua Pasenadi sau moät thôøi gian, thaân theå ñöôïc khoûe maïnh, töï tay thoa boùp chaân tay vaø noùi leân lôøi caûm höùng sau ñaây: “OÂi, thaät söï Theá Toân ñaõ thöông töôûng nghó ñeán lôïi ích cho ta, caû hai ñôøi hieän taïi vaø vò lai!”

IV,V. HAI LÔØI NOÙI VEÀ CHIEÁN TRANH (S.i,82)

Truù ôû Saøvatthi.

1) Vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Maøgadha, trieäu taäp boán binh chuûng gaây chieán vôùi vua Pasenadi nöôùc Kosala vaø tieán ñaùnh Kaøsi.

2) Vua Pasenadi nöôùc Kosala ñöôïc nghe: “Vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha trieäu taäp boán binh chuûng gaây chieán vôùi ta vaø tieán ñaùnh Kaøsi”.

3) Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala sau khi trieäu taäp boán loaïi binh chuûng daøn traän ôû Kaøsi, choáng vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha.

4) Roài vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha, taán coâng vua Pasenadi nöôùc Kosala. Trong cuoäc chieán traän, vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha chieán thaéng vua Pasenadi nöôùc Kosala. Bò chieán baïi, vua Pasenadi nöôùc Kosala lui veà taïi kinh ñoâ Saøvatthi.

5) Roài moät soá Tyû-kheo, vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm baùt, ñi vaøo Saøvatthi ñeå khaát thöïc. Ñi khaát thöïc ôû Saøvatthi xong, sau böõa aên, treân con ñöôøng ñi khaát thöïc trôû veà, hoï ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, caùc Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân:

6) – ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha, sau khi trieäu taäp boán loaïi binh chuûng gaây chieán vôùi vua Pasenadi nöôùc Kosala, tieán ñaùnh Kaøsi. Baïch Theá Toân, vua Pasenadi nöôùc Kosala ñöôïc nghe: “Vua Ajaøtasattu con baø Videhi nöôùc Magadha gaây chieán vôùi ta, tieán ñaùnh Kaøsi”. Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala, sau khi trieäu taäp boán loaïi binh chuûng, daøn traän ôû Kaøsi choáng vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha. Baïch Theá Toân, roài vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha vaø vua Pasenadi nöôùc Kosala xaùp chieán nhau. Trong cuoäc chieán traän aáy, vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha chieán thaéng vua Pasenadi nöôùc Kosala. Baïch Theá Toân, bò chieán baïi, vua Pasenadi nöôùc Kosala ruùt lui veà kinh ñoâ cuûa mình laø Saøvatthi.

7) – Naøy caùc Tyû-kheo, vua Ajaøtasattu, con baø Videbi nöôùc Magadha laø aùc höõu, laø aùc baïn löõ, laø aùc giao du. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, vua Pasenadi nöôùc Kosala laø thieän höõu, laø thieän baïn löõ, laø thieän giao du. Vaø naøy Tyû-kheo, hoâm nay, trong ñeâm naøy, vua Pasenadi nöôùc Kosala traûi moät ñeâm ñau khoå cuûa ngöôøi baïi traän.

Thaéng traän sanh thuø oaùn,

Baïi traän neám khoå ñau,

Ai boû thaéng, boû baïi,

Tòch tònh, höôûng an laïc.

8) Roài vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha trieäu taäp boán loaïi binh chuûng, gaây chieán vôùi vua Pasenadi nöôùc Kosala vaø tieán ñaùnh Kaøsi.

9) Vua Pasenadi nöôùc Kosala ñöôïc nghe: “Vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha, sau khi trieäu taäp boán loaïi binh chuûng, gaây chieán ta vaø tieán ñaùnh Kaøsi”.

10) Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala, sau khi trieäu taäp boán loaïi binh chuûng, daøn traän ôû Kaøsi choáng vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha.

11) Roài vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha vaø vua Pasenadi nöôùc Kosala xaùp chieán vôùi nhau. Trong cuoäc chieán aáy, vua Pasenadi nöôùc Kosala chieán thaéng vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha vaø baét soáng vua aáy.

12) Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala suy nghó nhö sau: “Tuy vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha laøm haïi ta, daàu ta khoâng laøm haïi ai; nhöng vua aáy laø chaùu trai cuûa ta. Vaäy ta haõy tòch thu toaøn boä töôïng binh, toaøn boä maõ binh, toaøn boä xa binh, toaøn boä boä binh cuûa vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha vaø chæ tha cho vua aáy maïng soáng”.

13) Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala, sau khi tòch thu toaøn boä töôïng binh.... .. vaø chæ tha cho vua aáy maïng soáng.

14) Roài moät soá lôùn vò Tyû-kheo vaøo buoåi saùng ñaép y, mang theo y baùt vaø ñi vaøo Saøvatthi ñeå khaát thöïc. Khaát thöïc ôû Saøvatthi xong, sau buoåi aên, treân con ñöôøng ñi khaát thöïc trôû veà, hoï ñi ñeán Theá Toân sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân vaø ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, caùc Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân:

15) – ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha, sau khi trieäu taäp boán loaïi binh chuûng, gaây chieán vôùi vua Pasenadi nöôùc Kosala vaø tieán ñaùnh Kaøsi. Baïch Theá Toân, vua Pasenadi nöôùc Kosala ñöôïc nghe: “Vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha, sau khi trieäu taäp boán loaïi binh chuûng, gaây chieán vôùi ta vaø tieán ñaùnh Kaøsi”. Roài baïch Theá Toân, vua Pasendi nöôùc Kosala, sau khi trieäu taäp boán loaïi binh chuûng, daøn traän choáng vua Ajaøtasattu, con baø Videhi, nöôùc Magadha. Roài Baïch Theá Toân, vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha vaø vua Pasenadi nöôùc Kosala xaùp chieán vôùi nhau. Trong cuoäc chieán aáy, vua Pasenadi nöôùc Kosala chieán thaéng vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha vaø baét soáng vua aáy. Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala suy nghó nhö sau: “Tuy vua Ajaøtasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha laøm haïi ta, daàu ta khoâng laøm haïi ai; nhöng vua aáy laø chaùu trai cuûa ta. Vaäy ta haõy tòch thu toaøn boä töôïng binh, toaøn boä maõ binh, toaøn boä xa binh, toaøn boä boä binh cuûa vua Ajaøtasatu, con baø Videhi nöôùc Magadha vaø chæ tha cho vua aáy maïng soáng”. Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala, sau khi tòch thu toaøn boä töôïng binh, toaøn boä maõ binh, toaøn boä xa binh, toaøn boä boä binh cuûa vua Ajaøtasattu con baø Videhi nöôùc Magadha, vaø tha cho vua aáy maïng soáng.

16) Roài Theá Toân, sau khi hieåu roõ yù nghóa naøy ngay trong luùc aáy noùi leân baøi keä:



Vì nghó ñeán tö lôïi,

Neân môùi cöôùp haïi ngöôøi,

Khi ngöôøi khaùc cöôùp haïi,

Bò haïi, laïi haïi ngöôøi.

Ngöôøi ngu nghó nhö vaäy,

Khi aùc chöa chín muoài,

Khi aùc ñaõ chín muoài,

Ngöôøi ngu chòu khoå ñau.

Saùt ngöôøi, bò ngöôøi saùt,

Thaéng ngöôøi, bò ngöôøi thaéng,

Maéng ngöôøi, ngöôøi maéng laïi,

Naõo ngöôøi, ngöôøi naõo laïi,

Do nghieäp ñöôïc dieãn tieán,

Bò haïi, laïi haïi ngöôøi.

VI. NGÖÔØI CON GAÙI (S.i,86)

1) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi.

2) Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân vaø ngoài xuoáng moät beân.

3) Roài moät ngöôøi ñi ñeán vua Pasenadi nöôùc Kosala vaø baùo tin keà beân tai vua Pasenadi nöôùc Kosala: “Thöa Ñaïi vöông, hoaøng haäu Mallikaø ñaõ sinh haï ñöôïc moät ngöôøi con gaùi”.

4) Khi ñöôïc noùi vaäy, vua Pasenadi nöôùc Kosala khoâng ñöôïc hoan hyû.

5) Roài Theá Toân, sau khi bieát vua Pasenadi nöôùc Kosala khoâng ñöôïc hoan hyû, ngay luùc aáy noùi leân baøi keä:



Naøy Nhaân chuû, ôû ñôøi,

Coù moät soá thieáu nöõ,

Coù theå toát ñeïp hôn,

So saùnh vôùi con trai,

Coù trí tueä, giôùi ñöùc,

Khieán nhaïc maãu thaùn phuïc.

Roài sinh ñöôïc con trai,

Laø anh huøng, quoác chuû,

Ngöôøi con trai nhö vaäy,

Cuûa ngöôøi vôï hieàn ñöùc,

Thaät xöùng laø Ñaïo sö,

Giaùo giôùi cho toaøn quoác.

VII. KHOÂNG PHOÙNG DAÄT (S.i,86)

1) ÔÛ taïi Saøvatthi.

2)... Ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, vua Pasenadi nöôùc Kosala baïch Theá Toân:

– Baïch Theá Toân, coù moät phaùp naøo coù theå ñöa ñeán chöùng ñaéc vaø toàn taïi caû hai haïnh phuùc: haïnh phuùc ñôøi naøy vaø haïnh phuùc ñôøi sau?

3) – Thöa Ñaïi vöông, coù moät phaùp coù theå ñöa ñeán chöùng ñaéc vaø toàn taïi caû hai haïnh phuùc: haïnh phuùc ñôøi naøy vaø haïnh phuùc ñôøi sau.

4) – Baïch Theá Toân, phaùp aáy laø gì, coù theå ñöa ñeán chöùng ñaéc vaø toàn taïi caû hai haïnh phuùc: haïnh phuùc ñôøi naøy vaø haïnh phuùc ñôøi sau?

5) – Baát phoùng daät, thöa Ñaïi vöông, laø moät phaùp coù theå ñöa ñeán chöùng ñaéc vaø toàn taïi caû hai haïnh phuùc: haïnh phuùc ñôøi naøy vaø haïnh phuùc ñôøi sau. Thöa Ñaïi vöông, cuõng nhö con voi, trong taát caû loaøi höõu tình coù chaân, toùm thaâu taát caû ñaëc töôùng cuûa chaân trong baøn chaân cuûa noù; vaø baøn chaân cuûa voi ñöôïc xem laø ñeä nhaát veà phöông dieän to lôùn trong taát caû loaïi chaân. Cuõng vaäy, thöa Ñaïi vöông, baát phoùng daät laø moät phaùp coù theå ñöa ñeán chöùng ñaéc vaø toàn taïi caû hai haïnh phuùc: haïnh phuùc ñôøi naøy vaø haïnh phuùc ñôøi sau.

6) Ai öôùc nguyeän tuoåi thoï,

Khoâng beänh, coù dieäu saéc,

Ñöôïc sanh leân Thieân giôùi,

Sanh caùc nhaø quyù toäc,

Phaûi lieân tuïc taêng thöôïng,

Tinh taán, khoâng döøng nghó.

Ngöôøi hieàn trieát taùn thaùn,

Haïnh laønh khoâng phoùng daät,

Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi laønh,

Laøm caùc haïnh coâng ñöùc,

Ngöôøi hieàn khoâng phoùng daät,

Ñöôïc caû hai lôïi ích,

Lôïi ích trong ñôøi naøy,

Lôïi ích caû ñôøi sau.

Keû anh huøng ñöôïc goïi,

Laø baäc chôn hieàn trí,

Neáu bieát naém chuïp laáy,

Haïnh phuùc cho chính mình.

VIII. KHOÂNG PHOÙNG DAÄT (S.i,87)

1) Truù ôû Saøvatthi.

2). .. Roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, vua Pasenadi nöôùc Kosala baïch Theá Toân:

– ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, trong khi con ngoài yeân tónh moät mình, tö töôûng sau ñaây ñöôïc khôûi leân: “Phaùp ñöôïc Theá Toân kheùo giaûng. Vaø phaùp aáy giaûng cho thieän höõu, thieän baïn löõ, thieän giao du, khoâng phaûi cho aùc höõu, aùc baïn löõ, aùc giao du”.

3) – Nhö vaäy laø phaûi, thöa Ñaïi vöông. Thöa Ñaïi vöông, phaùp ñöôïc Ta kheùo giaûng. Vaø phaùp aáy giaûng cho thieän höõu, thieän baïn löõ, thieän giao du, khoâng phaûi cho aùc höõu, aùc baïn löõ, aùc giao du.

4) Moät thôøi, thöa Ñaïi vöông, Ta ôû giöõa doøng hoï Sakka (Thích-ca) taïi moät thò traán cuûa caùc vò Sakka.

5) Roài thöa Ñaïi vöông, Tyû-kheo AØnanda ñeán Ta, sau khi ñeán, ñaûnh leã Ta vaø ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, thöa Ñaïi vöông, Tyû-kheo AØnada baïch vôùi Ta:

“– Baïch Theá Toân, quaù phaân nöûa ñôøi soáng Phaïm haïnh naøy thuoäc veà thieän höõu, thieän baïn löõ, thieän giao du”.

6) Khi ñöôïc noùi vaäy, thöa Ñaïi vöông. Ta noùi vôùi Tyû-kheo AØnanda:

“ – Naøy AØnanda, khoâng phaûi vaäy. Naøy AØnanda, khoâng phaûi vaäy. Thaät söï, naøy AØnanda, toaøn phaàn ñôøi soáng Phaïm haïnh naøy thuoäc veà thieän höõu, thieän baïn löõ, thieän giao du. Töø moät Tyû-kheo laøm baïn vôùi thieän, naøy AØnanda, chuùng ta hy voïng raèng vò aáy seõ tu trì Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh cuûa vò thieän höõu, thieän baïn löõ, thieän giao du.

7) Vaø AØnanda, theá naøo laø Tyû-kheo thieän höõu, thieän baïn löõ, thieän giao du laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh?

8) ÔÛ ñaây, naøy AØnanda, Tyû-kheo tu taäp chaùnh tri kieán, y cöù vieãn ly, y cöù ly tham, y cöù ñoaïn dieät, y cöù xaû ly, tu taäp chaùnh tö duy, tu taäp chaùnh ngöõ, tu taäp chaùnh nghieäp, tu taäp chaùnh maïng, tu taäp chaùnh tinh taán, tu taäp chaùnh nieäm, tu taäp chaùnh ñònh, y cöù vieãn ly, y cöù ly tham, y cöù ñoaïn dieät, y cöù xaû ly. Nhö vaäy, naøy AØnanda, laø vò Tyû-kheo thieän höõu, thieän baïn löõ, thieän giao du, tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh.

9) Vaø chính theo phaùp moân naøy, naøy AØnanda, OÂng caàn phaûi hieåu nhö theá naøo toaøn phaàn ñôøi soáng Phaïm haïnh naøy laø thuoäc veà thieän höõu, thieän baïn löõ, thieän giao du.

10) Naøy AØnanda, chính vì Ta y cöù, laøm baïn vôùi thieän, neân caùc chuùng sanh bò sanh ñöôïc giaûi thoaùt khoûi sanh; caùc chuùng sanh bò giaø ñöôïc giaûi thoaùt khoûi giaø; caùc chuùng sanh bò beänh ñöôïc giaûi thoaùt khoûi beänh; caùc chuùng sanh bò cheát ñöôïc giaûi thoaùt khoûi cheát; caùc chuùng sanh bò saàu, bi, khoå, öu, naõo ñöôïc giaûi thoaùt khoûi saàu, bi, khoå öu, naõo. Vaø chính theo phaùp moân naøy, naøy AØnanda, OÂng caàn phaûi hieåu nhö theá naøo toaøn phaàn ñôøi soáng Phaïm haïnh naøy laø thuoäc veà thieän höõu, thieän baïn löõ, thieän giao du”.

11) Do vaäy, naøy Ñaïi vöông, caàn phaûi hoïc nhö sau: “Toâi seõ laø thieän höõu, thieän baïn löõ, thieän giao du”. Nhö vaäy, naøy Ñaïi vöông, Ñaïi vöông caàn phaûi hoïc. Naøy Ñaïi vöông, ñeå Ñaïi vöông coù theå trôû thaønh thieän höõu, thieän baïn löõ, thieän giao du, Ñaïi vöông caàn phaûi y cöù, an truù vaøo moät phaùp, töùc laø khoâng phoùng daät trong caùc thieän phaùp.

12) Thöa Ñaïi vöông, neáu Ñaïi vöông an truù khoâng phoùng daät, y cöù khoâng phoùng daät, thôøi caùc nöõ cung nhaân seõ suy nghó: “Ñaïi vöông an truù khoâng phoùng daät, y cöù khoâng phoùng daät; vaäy chuùng ta haõy an truù khoâng phoùng daät, y cöù khoâng phoùng daät”.

13) Thöa Ñaïi vöông, neáu Ñaïi vöông an truù khoâng phoùng daät, y cöù khoâng phoùng daät, caùc vò Saùt-ñeá-lî chö haàu seõ suy nghó: “Ñaïi vöông an truù khoâng phoùng daät, y cöù khoâng phoùng daät; vaäy chuùng ta haõy an truù khoâng phoùng daät, y cöù khoâng phoùng daät”.

14) Thöa Ñaïi vöông, neáu Ñaïi vöông an truù khoâng phoùng daät, y cöù khoâng phoùng daät, caùc daân chuùng ôû thò traán vaø quoác ñoä seõ suy nghó: “Ñaïi vöông an truù khoâng phoùng daät, y cöù khoâng phoùng daät. Vaäy chuùng ta haõy an truù khoâng phoùng daät, y cöù khoâng phoùng daät”.

15) Thöa Ñaïi vöông, neáu Ñaïi vöông an truù khoâng phoùng daät, y cöù khoâng phoùng daät, thôøi töï ngaõ ñöôïc che chôû, hoä trì, noäi cung ñöôïc che chôû hoä trì, kho taøng ñöôïc che chôû, hoä trì.

16) Ngöôøi öôùc mong taøi saûn,

Phaûi lieân tuïc taêng thöôïng,

Ngöôøi hieàn trí taùn thaùn,

Haïnh laønh khoâng phoùng daät.

Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi laønh,

Laøm caùc haïnh coâng ñöùc.

Ngöôøi hieàn khoâng phoùng daät,

Ñöôïc caû hai lôïi ích,

Lôïi ích trong ñôøi naøy,

Lôïi ích caû ñôøi sau.

Keû anh huøng ñöôïc goïi

Laø baäc chôn hieàn trí,

Neáu bieát naém chuïp laáy

Haïnh phuùc cho chính mình.

IX. KHOÂNG CON ( S.i,89)

1) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi.

2) Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala, vaøo buoåi tröa ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân vaø ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân noùi vôùi vua Pasenadi nöôùc Kosala ñang ngoài moät beân:

– Thöa Ñaïi vöông, Ñaïi vöông ñi töø ñaâu ñeán trong giöõa tröa nhö theá naøy?.

3) – ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, coù trieäu phuù gia chuû ôû Saøvatthi bò meänh chung, vaø con ñeán ñeå xem taøi saûn cuûa vò khoâng coù con aáy ñöôïc chôû vaøo noäi thaønh. Baïch Theá Toân, coù ñeán taùm trieäu ñoàng tieàn vaøng, khoâng noùi ñeán tieàn baèng baïc. Baïch Theá Toân, tuy vaäy ñoà aên cuûa trieäu phuù gia chuû aáy laïi chæ goàm coù chaùo taám chua ngaøy hoâm qua ñeå laïi. Coøn vaûi maëc chæ mang vaûi gai may thaønh ba taám. Coøn xe thì ñi xe nhoû, cuõ kyõ vaø hö naùt, coù gaén taùn che baèng laù.

4) – Thaät nhö vaäy, thöa Ñaïi vöông! Thaät nhö vaäy, thöa Ñaïi vöông! Moät keû khoâng phaûi Chaân nhaân, thöa Ñaïi vöông, daàu cho coù ñöôïc taøi saûn lôùn khoâng ñem laïi an laïc cho mình, khoâng ñem laïi an laïc cho cha meï, khoâng ñem laïi an laïc cho vôï con, khoâng ñem laïi an laïc cho caùc ngöôøi phuïc vuï, cho caùc ngöôøi laøm coâng hoan hyû, khoâng ñem laïi an laïc cho baïn beø thaân höõu; ñoái vôùi caùc vò Sa-moân, Baø-la-moân, khoâng thieát trí caùc söï cuùng döôøng höôùng thöôïng, coù khaû naêng ñöa leân thöôïng giôùi, ñöa ñeán laïc quaû, höôùng ñeán Thieân giôùi. Caùc taøi saûn cuûa ngöôøi aáy neáu khoâng thoï duïng chôn chaùnh, thôøi vua chuùa seõ cöôùp ñoaït, hay troäm caép cöôùp ñoaït, hay bò löûa ñoát, hay bò nöôùc cuoán troâi, hay bò con chaùu thöøa töï thuø nghòch cöôùp ñoaït. Söï vieäc laø nhö vaäy, thöa Ñaïi vöông, caùc taøi saûn neáu khoâng thoï duïng chôn chaùnh, ñöa ñeán toån giaûm, khoâng ñöa ñeán thoï höôûng.

5) Ví nhö, thöa Ñaïi vöông, moät hoà nöôùc taïi choã vaéng ngöôøi, vôùi nöôùc trong saùng, vôùi nöôùc maùt laïnh, vôùi nöôùc dòu ngoït, vôùi nöôùc traéng tinh, vôùi bôø beán toát ñeïp vaø khaû aùi. Nhöng khoâng coù ngöôøi ñeán gaùnh nöôùc, hay uoáng nöôùc, hay taém, hay söû duïng hoà nöôùc aáy vaøo baát cöù coâng vieäc gì. Nhö vaäy, thöa Ñaïi vöông, nöôùc aáy khoâng ñöôïc thoï duïng chôn chaùnh seõ ñöa ñeán toån giaûm, khoâng ñöa ñeán thoï höôûng. Cuõng vaäy, thöa Ñaïi vöông, moät keû khoâng phaûi Chaân nhaân, daàu cho coù ñöôïc taøi saûn lôùn, khoâng ñem laïi an laïc cho mình.... .. Söï vieäc laø nhö vaäy, thöa Ñaïi vöông, caùc taøi saûn neáu khoâng thoï duïng chôn chaùnh, ñöa ñeán toån giaûm, khoâng ñöa ñeán thoï höôûng.

6) Vaø baäc Chaân nhaân, thöa Ñaïi vöông, coù ñöôïc taøi saûn lôùn, ñem laïi an laïc cho mình, ñem laïi an laïc cho cha meï, ñem laïi an laïc cho vôï con, ñem laïi an laïc cho ngöôøi phuïc vuï, cho ngöôøi laøm coâng, ñem laïi an laïc cho baïn beø thaân höõu; ñoái vôùi caùc vò Sa-moân, Baø-la-moân, thieát trí caùc söï cuùng döôøng höôùng thöôïng, coù khaû naêng thaêng leân thöôïng giôùi, ñöa ñeán laïc quaû, höôùng ñeán Thieân giôùi. Caùc taøi saûn cuûa ngöôøi aáy ñöôïc thoï duïng chôn chaùnh, thôøi vua chuùa khoâng cöôùp ñoaït, hay troäm caép khoâng cöôùp ñoaït, hay khoâng bò löûa ñoát, hay khoâng bò nöôùc cuoán troâi, hay khoâng bò con chaùu thöøa töï thuø nghòch cöôùp ñoaït. Söï vieäc laø nhö vaäy, thöa Ñaïi vöông, caùc taøi saûn neáu thoï duïng chôn chaùnh, seõ ñöa ñeán thoï höôûng, khoâng ñöa ñeán toån giaûm.

7) Ví nhö, thöa Ñaïi vöông, moät hoà nöôùc khoâng xa laøng maïc hay thò traán, vôùi nöôùc trong saùng, vôùi nöôùc maùt laïnh, vôùi nöôùc dòu ngoït, vôùi nöôùc traéng tinh, vôùi bôø beán toát ñeïp vaø khaû aùi. Vaø coù ngöôøi ñeán gaùnh nöôùc, hay uoáng nöôùc, hay taém, hay xöû duïng hoà nöôùc aáy vaøo baát cöù coâng vieäc gì. Nhö vaäy, thöa Ñaïi vöông, nöôùc aáy ñöôïc thoï duïng chôn chaùnh, seõ ñöa ñeán thoï höôûng, khoâng ñöa ñeán toån giaûm. Cuõng vaäy, thöa Ñaïi vöông, moät baäc Chaân nhaân khi ñöôïc taøi saûn lôùn, ñem laïi an laïc cho mình.... .. Söï vieäc laø vaäy, caùc taøi saûn ñöôïc söû duïng chôn chaùnh, seõ ñöa ñeán thoï höôûng, khoâng ñöa ñeán toån giaûm.

8) Nhö nöôùc trong töôi maùt,

Naèm taïi choã khoâng ngöôøi,

Khoâng ngöôøi uoáng, ngöôøi duøng,

Ñi ñeán choã toån giaûm;

Cuõng vaäy laø taøi saûn,

Keû haï lieät coù ñöôïc,

Khoâng töï mình thoï höôûng,

Laïi khoâng cho moät ai.

Keû trí tueä saùng suoát,

Taøi saûn thaâu hoaïch ñöôïc,

Bieát thoï duïng, phuïc vuï,

Vôùi baø con, ñoaøn theå,

Trôû thaønh nhö ngöu vöông,

Nuoâi döôõng vaø giuùp ñôõ,

Voâ toäi khi bò cheát,

Ñöôïc sanh leân Thieân giôùi.

X. KHOÂNG COÙ CON (S.i,91)

1) Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala, giöõa tröa, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân vaø ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân noùi vôùi vua Pasenadi nöôùc Kosala ñang ngoài moät beân:

– Thöa Ñaïi vöông, Ñaïi vöông ñi ñaâu laïi giöõa tröa nhö theá naøy?.

2) – ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, coù trieäu phuù gia chuû ôû Saøvatthi bò meänh chung. Vaø con ñeán ñeå xem taøi saûn cuûa vò khoâng coù con aáy ñöôïc chôû vaøo noäi thaønh. Baïch Theá Toân, coù ñeán taùm trieäu ñoàng tieàn vaøng, khoâng noùi ñeán tieàn baèng baïc. Baïch Theá Toân, tuy vaäy ñoà aên cuûa vò trieäu phuù gia chuû aáy laïi chæ goàm coù chaùo taám chua ngaøy hoâm qua ñeå laïi. Coøn vaûi maëc chæ mang vaûi gai may thaønh ba taám. Coøn xe thì ñi xe nhoû cuõ kyõ vaø hö naùt, coù gaén taùn che baèng laù.

3) – Thaät nhö vaäy, thöa Ñaïi vöông. Thaät nhö vaäy, thöa Ñaïi vöông. Thöa Ñaïi vöông, vò trieäu phuù gia chuû aáy thuôû xöa, ñaõ boá thí ñoà aên khaát thöïc cho moät vò Bích-chi Phaät teân laø Tagarasikkhi. Vò aáy noùi: “ Haõy boá thí cho vò Sa-moân”. Noùi xong, vò aáy töø choã ngoài ñöùng daäy, roài boû ñi. Nhöng veà sau, vò aáy hoái tieác, noùi raèng: “Toát hôn, caùc ngöôøi phuïc dòch hay laøm coâng aên ñoà aên khaát thöïc naøy”. Vaø hôn nöõa, vò aáy ñoaït maïng soáng ngöôøi con ñoäc nhaát cuûa ngöôøi anh, vì taøi saûn cuûa ngöôøi aáy.

4) Thöa Ñaïi vöông, vì ngöôøi trieäu phuù gia chuû aáy coù boá thí ñoà aên khaát thöïc cho vò Ñoäc Giaùc Phaät teân laø Tagarasikkhi. Do keát quaû haønh ñoäng aáy, vò aáy ñöôïc sanh baûy laàn leân thieän thuù, Thieân giôùi. Do keát quaû dö höôûng coøn laïi, vò aáy ñöôïc laøm nhaø trieäu phuù baûy laàn ôû Saøvatthi naøy.

5) Thöa Ñaïi vöông, vì ngöôøi trieäu phuù gia chuû aáy sau khi boá thí veà, laïi hoái tieác noùi raèng: “Toát hôn, caùc ngöôøi phuïc vuï hay laøm coâng aên ñoà aên khaát thöïc naøy”. Do keát quaû cuûa haønh ñoäng aáy, taâm cuûa vò aáy höôùng veà caùc moùn aên khoâng ñöôïc toát ñeïp, taâm cuûa vò aáy höôùng veà caùc ñoà maëc khoâng ñöôïc toát ñeïp, taâm cuûa vò aáy höôùng veà caùc xe coä khoâng ñöôïc toát ñeïp, taâm cuûa vò aáy höôùng veà söï thoï höôûng naêm duïc coâng ñöùc khoâng ñöôïc toát ñeïp.

6) Thöa Ñaïi vöông, vì ngöôøi trieäu phuù gia chuû aáy ñoaït maïng soáng ngöôøi con ñoäc nhaát cuûa ngöôøi anh, vì taøi saûn cuûa ngöôøi aáy. Do keát quaû haønh ñoäng cuûa vò aáy, vò aáy bò nung naáu ôû ñòa nguïc nhieàu naêm, nhieàu traêm naêm, nhieàu traêm ngaøn naêm. Do keát quaû dö höôûng coøn laïi, gia taøi khoâng con baûy laàn phaûi nhaäp vaøo coâng khoá cuûa vua. Thöa Ñaïi vöông, ñoái vôùi ngöôøi trieäu phuù gia chuû naøy, caùc coâng ñöùc cuõ bò ñoaïn dieät vaø coâng ñöùc môùi chöa ñöôïc chöùa caát theâm. Vaø nay, thöa Ñaïi vöông, ngöôøi trieäu phuù gia chuû ñang bò nung naáu trong ñòa nguïc Mahaøroruva.

7) – Baïch Theá Toân, nhö vaäy ngöôøi trieäu phuù gia chuû ñaõ sanh vaøo ñòa nguïc Mahaøroruva?

8) – Thöa Ñaïi vöông, nhö vaäy ngöôøi trieäu phuù gia chuû ñaõ sanh vaøo ñòa nguïc Mahaøroruva.



9) Luùa, taøi saûn, vaøng baïc,

Hay moïi vaät sôû höõu,

Noâ tyø vaø lao coâng,

Caùc maïng soáng tuøy thuoäc,

Vò aáy phaûi ra ñi,

Khoâng ñem theo ñöôïc ai,

Taát caû phaûi boû laïi,

Khi ra ñi moät mình.

10) Chæ coù caùc haønh ñoäng,

Veà thaân, mieäng vaø yù.

Môùi thaät thuoäc vò aáy,

Mang theo khi ra ñi,

Nghieäp aáy theo vò aáy,

Nhö boùng khoâng rôøi hình.

11) Do vaäy haõy laøm laønh,

Tích luõy cho ñôøi sau,

Coâng ñöùc cho ñôøi sau,

Laøm haäu cöù cho ngöôøi.



tải về 1.75 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   27




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương