KỲ HỌp thứ TÁm quốc hội khoá XII (20/10/2010 26/11/2010)

- Ngày 13/8/2009, Chính phủ ban hành Nghị định số 69/2009/NĐ-CP quy định bổ sung về quy hoạch sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Theo đó, tại Điều 34 quy định về Quỹ Phát triển đất được hình thành từ nguồn thu hàng năm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền đấu giá quyền sử dụng đất và được sử dụng vào các mục đích sau: Ứng vốn cho Tổ chức phát triển quỹ đất để phát triển đất; ứng vốn để đầu tư tạo quỹ đất, quỹ nhà tái định cư theo quy hoạch; ứng vốn để thực hiện việc thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng theo quy hoạch tạo quỹ đất phục vụ phát triển kinh tế, xã hội, giáo dục – đào tạo, dạy nghề, y tế, văn hoá, thể dục thể thao, môi trường và các nhu cầu khác của địa phương; hỗ trợ thực hiện các đề án đào tạo nghề, chuyển đổi nghề nghiệp; hỗ trợ xây dựng khu tái định cư; hỗ trợ xây dựng các công trình hạ tầng tại địa phương có đất bị thu hồi; hỗ trợ khoản chênh lệch cho hộ gia đình, cá nhân vào khu tái định cư quy định.

- Để tạo chủ động cho địa phương, căn cứ vào Nghị định số 69/2009/NĐ-CP, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 40/2010/QĐ-TTg ngày 12/5/2010 về Quy chế mẫu về quản lý, sử dụng Quỹ phát triển đất. Theo đó, tại Khoản 3, Điều 10, Quyết định số 40/2010/QĐ-TTg quy định về Nguồn vốn hoạt động của Quỹ: “Hàng năm, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được trích từ 30% đến 50% từ nguồn thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền thu từ đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn tỉnh, thành phố (sau khi trừ các khoản chi để bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và các chi phí có liên quan khác) để đảm bảo hình thành đủ mức vốn nhà nước cấp cho Quỹ theo quy định tại Khoản 2 Điều này. Mức trích cụ thể do Uỷ ban nhân dân tỉnh quyết định căn cứ vào dự toán ngân sách nhà nước được Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định”.

- Tiền sử dụng đất không phải là nguồn thu cố định, ổn định trong kỳ ổn định ngân sách mà được tính toán phân bổ hàng năm cho đầu tư phát triển, tương ứng với số thu; vì vậy, đề nghị Uỷ ban nhân dân tỉnh Gia Lai căn cứ vào nguồn thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền đấu giá quyền sử dụng đất để trích lập Quỹ phát triển đất theo Điều 34 của Nghị định số 69/2009/NĐ-CP ngày 13/8/2009 của Chính phủ và theo Điều 10 của Quyết định số 40/2010/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Việc thu nộp, sử dụng tiền phạt vi phạm hành chính được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 124/2005/NĐ-CP ngày 6/10/2005 của Chính phủ quy định về biên lai thu tiền phạt và quản lý, sử dụng tiền nộp phạt vi phạm hành chính. Theo đó, tiền thu về xử phạt vi phạm hành chính phải nộp vào ngân sách nhà nước qua tài khoản mở tại Kho bạc Nhà nước. Để hướng dẫn Nghị định số 124/2005/NĐ-CP, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 47/2006/TT-BTC ngày 31/5/2006 ngày 6/10/2005, trong đó có quy định tiền phạt vi phạm hành chính phải nộp đầy đủ, kịp thời vào tài khoản tạm thu, tạm giữ do cơ quan tài chính cấp tỉnh, cấp huyện mở tại Kho bạc nhà nước.

Việc quy định tiền phạt vi phạm hành chỉ nộp vào tài khoản tạm giữ do cơ quan tài chính cấp tỉnh, cấp huyện mở tại Kho bạc nhà nước mà không quy định cho cấp xã mở tài khoản tạm giữ vì các lý do sau:

- Theo quy định tại Thông tư số 47/2006/TT-BTC thì tiền thu phạt vi phạm hành chính điều tiết 100% cho ngân sách địa phương. Do đó, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh là cấp có thẩm quyền quyết định việc điều tiết đối với nguồn thu này giữa các cấp ngân sách địa phương nên không phải đương nhiên là cấp nào thu thì thuộc về ngân sách cấp đó.

- Do đặc thù của xử phạt vi phạm hành chính thường phải có sự phối hợp giữa các lực lượng và các địa phương trên địa bàn, do đó nguồn thu từ xử phạt vi phạm hành chính thường được sử dụng phân phối cho các lực lượng tham gia nhằm bảo đảm sự hài hoà giữa các lực lượng và các địa phương (nhất là cấp xã); một số lĩnh vực đặc thù như trật tự an toàn giao thông quy định nộp hết về cấp tỉnh để phân phối chi cho các lực lượng thuộc trung ương, tỉnh, huyện, xã theo tỷ lệ quy định.

45. Cử tri tỉnh Thái Nguyên kiến nghị: Theo quy định tại khoản 2.2 Mục I, Phần III Thông tư 95/2005/TT-BTC của Bộ Tài chính thì  một trong những giấy tờ trong hồ sơ kê  khai lệ phí trước bạ đối với tàu thuyền, ô tô, xe máy, súng săn, súng thể thao phải có  là hóa đơn mua tài sản hợp pháp.....; hoặc giấy tờ chuyển giao tài sản được ký kết giữa bên giao tài sản và bên nhận tài sản có xác nhận của công chứng Nhà nước hoặc cơ quan Nhà nước có thẩm quyền (đối với trường hợp chuyển giao tài sản giữa các cá nhân, thể nhân không hoạt động sản xuất, kinh doanh)”. Tuy nhiên, trong trường hợp thay đổi loại hình doanh nghiệp như chuyển đổi doanh nghiệp tư nhân thành công ty TNHH và ngược lại thì trong khi các thủ  tục đăng ký kinh doanh hay đăng ký thuế cho doanh nghiệp mới chưa hoàn tất, doanh nghiệp không thể có hóa  đơn theo quy định để lập cho giao dịch tiếp theo của tài sản thuộc doanh nghiệp do hóa đơn cũ đã nộp về cơ quan thuế. Do vậy đã tạo ra khó khăn cho cơ quan thuế và doanh nghiệp khi thực hiện thủ  tục trước bạ hay đăng ký sở hữu tài sản của doanh nghiệp. Đề nghị Bộ Tài chính xem xét điều chỉnh cho phù hợp.

Trả lời: (Tại Công văn số 11549/BTC-TCT ngày 31/8/2010)

- Theo quy định tại Điểm 1.3, Mục IX, Phần B, Thông tư số 60/2007/TT-BTC ngày 14/6/2007 hướng dẫn thi hành một số điều của Luật quản lý thuế và hướng dẫn thi hành nghị định số 85/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật quản lý thuế quy định hồ sơ kê khai lệ phí trước bạ đối với tàu thuyền, ô tô, xe máy, súng săn, súng thể thao phải có hoá đơn mua tài sản hợp pháp.

- Theo quy định tại Điều 17, Thông tư số 14/2010/TT-BKH ngày 4/6/2010 của Bộ Kế hoạch và đầu tư hướng dẫn một số nội dung về hồ sơ, trình tự, thủ tục, đăng ký doanh nghiệp theo quy định tại Nghị định số 43/2010/NĐ-CP của Chính phủ ngày 15/4/2010 của Chính phủ về đăng ký doanh nghiệp quy định đối với trường hợp thay đổi nội dung đăng ký thuế mà không thay đổi nội dung đăng ký kinh doanh, trong thời hạn tối đa 5 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ, Phòng đăng ký kinh doanh thuộc Sở Kế hoạch và đầu tư cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế cho doanh nghiệp.

- Theo quy định tại Khoản 3, Điều 16, Thông tư số 14/2010/TT-BKH nêu trên, đối với trường hợp cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp theo mẫu mới thì trong thời hạn tối đa 2 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ, Phòng đăng ký kinh doanh thuộc Sở Kế hoạch và đầu tư cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế cho doanh nghiệp.

Căn cứ các quy định nên trên, trường hợp chuyển đổi từ doanh nghiệp tư nhân thành công ty TNHH; trường hợp doanh nghiệp chuyển đổi từ công ty TNHH thành công ty cổ phần hoặc các loại hình doanh nghiệp khác (trừ doanh nghiệp tư nhân) thì trong vòng từ 2 đến 5 ngày sau khi được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế doanh nghiệp có thể đến cơ quan thuế mua hoá đơn để lập cho giao dịch tiếp theo.

Ngày 14/5/2010, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 51/2010/NĐ-CP quy định về hoá đơn bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ có hiệu lực kể từ ngày 1/1/2011. Theo đó, doanh nghiệp có thể chủ động tự in hoá đơn hay đặt in theo quy định đáp ứng yêu cầu về hoá đơn của doanh nghiệp trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh.  

Theo quy định của Luật Dạy nghề (số 76/2006/QH11 ngày 29/11/2006); Nghị định số 139/2006/NĐ-CP ngày 20/11/2006 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Giáo dục và Bộ luật Lao động về dạy nghề; quy định: Các trình độ nghề bao gồm: sơ cấp nghề, trung cấp nghề, cao đẳng nghề (Điều 2); Chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp được thực hiện dưới một năm (Khoản 1 Điều 6). Đối với đào tạo lái xe cơ giới đường bộ là loại hình đào tạo sơ cấp nghề.

Ngày 14/5/2010, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 49/2010/NĐ-CP quy định về miễn giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập và cơ chế thu, sử dụng học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân từ năm học 2010-2011 đến năm học 2014-2015, trong đó tại khoản 4 Điều 12 quy định: Học phí học đối với sơ cấp nghề và dạy nghề thường xuyên: được thu theo thỏa thuận với người học nghề.

Căn cứ quy định tại Nghị định số 49/2010/NĐ-CP của Chính phủ nêu trên, Bộ Tài chính đang phối hợp với Bộ Giao thông vận tải xây dựng Thông tư liên tịch của Bộ Tài chính - Bộ Giao thông vận tải hướng dẫn cơ chế quản lý tài chính đào tạo lái xe cơ giới đường bộ (thay thế Thông tư số 26/2007/TT-BTC ngày 3/4/2007 của Bộ Tài chính hướng dẫn mức thu và sử dụng học phí đào tạo lái xe cơ giới đường bộ); theo hướng mức thu học phí do cơ sở đào tạo lái xe cơ giới đường bộ xây dựng căn cứ vào các quy định về cơ sở vật chất đào tạo lái xe, chương trình đào tạo, tiêu chuẩn chuyên môn nghiệp vụ của đội ngũ giáo viên do Bộ Giao thông vận tải ban hành và định mức về tiêu hao nhiên liệu do cơ sở đào tạo lái xe ban hành; chế độ chi tiêu tài chính hiện hành; để xây dựng mức thu học phí đối với từng hạng giấy phép lái xe cho phù hợp.

Mức thu học phí nêu trên, cơ sở đào tạo lái xe cơ giới đường bộ báo cáo Bộ chủ quản (đối với cơ sở đào tạo lái xe trực thuộc các Bộ), báo cáo UBND cấp tỉnh hoặc cơ quan được uỷ quyền (đối với cơ sở đào tạo lái xe thuộc địa phương, bao gồm cả các cơ sở ngoài công lập) để theo dõi quản lý; đồng thời phải công khai trước khi ký hợp đồng đào tạo với người học.

47. Cử tri tỉnh Thái Nguyên kiến nghị: Đề nghị Bộ Tài chính xem xét quy định rõ việc mua sắm phương tiện đào tạo lái xe là phương tiện thiết bị đào tạo, không nên quy định chung là mua sắm ôtô như quy định hiện hành.

Trả lời: (Tại Công văn số 11251/BTC-HCSN ngày 24/8/2010)

1. Theo quy định tại khoản 12 Điều 5 Thông tư số 07/2009/TT-BGTVT ngày 19/6/2009 của Bộ Giao thông vận tải quy định về đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ thì xe đào tạo lái xe cơ giới đường bộ được quy định như sau:

- Thuộc sở hữu của cơ sở đào tạo lái xe. Có thể sử dụng xe hợp đồng thời hạn từ 01 năm trở lên với số lượng không vượt quá 30% số xe cùng hạng tương ứng của cơ sở đào tạo;

- Có giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ;

- Có hệ thống phanh phụ bố trí bên ghế ngồi của giáo viên dạy thực hành lái xe, kết cấu chắc chắn, thuận tiện, an toàn, bảo đảm hiệu quả phanh trong quá trình sử dụng và được ghi vào Sổ chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện cơ giới đường bộ;

- Thùng xe phải có mui che mưa, nắng và ghế ngồi chắc chắn cho người học;

- Hai bên cánh cửa hoặc hai bên thành xe, kể cả xe hợp đồng phải kẻ tên cơ sở đào tạo, cơ quan quản lý trực tiếp và điện thoại liên lạc theo mẫu quy định tại Phụ lục 2;

- Ô tô phải có 02 biển xe “TẬP LÁI” theo mẫu quy định tại Phụ lục 3, được làm bằng kim loại nền xanh, chữ màu trắng, lắp cố định ở trước và sau xe: Biển trước kích thước 10cm x 25cm lắp cố định trên thanh cản trước bên trái đối với các hạng xe; Biển sau kích thước 10cm x 25cm đối với xe hạng B, kích thước 35cm x 35cm đối với xe các hạng C, D, E, F lắp ở vị trí giữa thành sau không trùng với vị trí lắp đặt biển số đăng ký và không được dán lên kính sau xe...

- Có giấy phép xe tập lái theo mẫu quy định tại các Phụ lục 4a, 4b do Cục Đường bộ Việt Nam hoặc Sở Giao thông vận tải cấp khi đủ điều kiện quy định tại các điểm b, c, d, đ, e, g khoản 12 Điều này, thời hạn tương ứng thời gian được phép lưu hành của xe tập lái.

2. Theo Điều 11 Quyết định số 59/2007/QĐ-TTg ngày 7/5/2007 của Thủ tướng Chính phủ quy định tiêu chuẩn, định mức và chế độ quản lý, sử dụng phương tiện đi lại trong cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, công ty nhà nước quy định:

- Xe chuyên dùng là xe gắn kèm trang thiết bị chuyên dùng hoặc có cấu tạo đặc biệt theo yêu cầu chuyên môn nghiệp vụ hoặc sử dụng cho nhiệm vụ đặc thù , đột xuất, cấp bách phục vụ yêu cầu thực hiện nhiệm vụ chính trị - xã hội. 

- Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở Trung ương quyết định chủng loại, số lượng, giá mua xe chuyên dùng trang bị cho các đơn vị thuộc phạm vi quản lý sau khi có ý kiến thống nhất bằng văn bản của Bộ Tài chính; Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định chủng loại, số lượng, giá mua xe chuyên dùng trang bị cho các cơ quan hành chính , đơn vị sự nghiệp thuộc địa phương quản lý sau khi có ý kiến của Thường trực Hội đồng nhân dân cùng cấp”.

Căn cứ quy định tại Điều 5 Thông tư số 07/2009/TT-BGTVT ngày 19/6/2009 của Bộ Giao thông vận tải quy định về đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ thì xe đào tạo lái xe cơ giới đường bộ là xe chuyên dùng phục vụ công tác đào tạo, sát hạch lái xe cơ giới đường bộ của các cơ sở đào tại lái xe công lập. Do vậy việc mua sắm, trang bị thực hiện theo quy định tại Điều 11 Quyết định số 59/2007/QĐ-TTg ngày 7/5/2007 của Thủ tướng Chính phủ và hướng dẫn tại mục III phần II Thông tư số 103/2007/TT-BTC ngày 29/8/2007 của Bộ Tài chính.

48. Cử tri tỉnh Thái Nguyên kiến nghị: Về cơ sở vất chất của Cục thuế: đề nghị đầu tư kinh phí để mua sắm trang thiết bị và thay thế thiết bị tin học (hệ thống máy chủ) nhằm đảm bảo thực hiện nhiệm vụ có hiệu quả; đầu tư kinh phí cho xây dựng các phần mềm hỗ trợ phù hợp với thực tế địa phương như: phần mềm quản lý trước bạ, quản lý thuế nhà đất...

Trả lời: (Tại Công văn số 11268/BTC-TCT ngày 25/8/2010)

Việc đầu tư mua sắm trang thiết bị CNTT và xây dựng các phần mềm quản lý thuế những năm gần đây được thực hiện theo Chương trình cải cách hệ thống thuế đến năm 2010 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 201/2004/QĐ-TTg ngày 06/12/2004 và Kế hoạch ứng dụng CNTT ngành Thuế giai đoạn 2008-2010 đã được Bộ trưởng Bộ Tài chính phê duyệt tại Quyết định số 260/QĐ-BTC ngày 09/02/2009, Bộ Tài chính (Tổng cục Thuế) đã cụ thể hoá từng nội dung trong kế hoạch được duyệt để tổ chức triển khai chương trình CNTT rộng khắp trong toàn ngành Thuế, trong đó có Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên. Việc đầu tư đối với Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên thuộc chương trình tin học hoá toàn ngành và đã đáp ứng yêu cầu hiện đại hoá công tác quản lý thuế của ngành Thuế tại tỉnh Thái Nguyên, phù hợp với chương trình kế hoạch hiện đại hoá toàn ngành Thuế.

Do việc tổ chức đấu thầu mua sắm trang thiết bị CNTT của ngành Thuế năm 2008, 2009 gặp một số khó khăn nên chưa kịp thời cấp thay thế thiết bị tin học đáp ứng nhu cầu quản lý thuế tại địa phương, trong đó có tỉnh Thái Nguyên. Đến nay, Bộ Tài chính (Tổng cục Thuế) đã hoàn thành việc mua sắm và đang cấp bổ sung trang thiết bị tin học đáp ứng yêu cầu của Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên.

Về phần mềm quản lý thuế nhà đất, trước bạ: năm 2009, Bộ Tài chính đã chỉ đạo ngành Thuế xây dựng phần mềm ứng dụng quản lý thuế nhà đất dùng chung và đang chuẩn bị triển khai thống nhất trong toàn ngành Thuế từ quý III/2010. Phần mềm ứng dụng quản lý thuế thuế trước bạ cũng đã được Tổng cục Thuế lập kế hoạch xây dựng phần mềm dùng chung trong năm 2010 và dự kiến triển khai toàn ngành vào năm 2011. Do vậy Bộ Tài chính (Tổng cục Thuế) không cấp kinh phí cho Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên xây dựng riêng các phần mềm này để tránh lãng phí đầu tư trùng lắp, đồng thời đảm bảo tính thống nhất hệ thống ứng dụng và dữ liệu toàn ngành.

Như vậy đến cuối năm 2010, Bộ Tài chính (Tổng cục Thuế) đảm bảo trang bị đủ máy tính và các phần mềm đáp ứng yêu cầu quản lý thuế tại Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên, hỗ trợ tích cực Cục Thuế thực hiện tốt nhiệm vụ thu ngân sách và hiện đại hoá công tác thu thuế theo Kế hoạch cải cách và hiện đại hoá ngành Thuế đã được Chính phủ phê duyệt.

49. Cử tri tỉnh Thái Nguyên kiến nghị: Thái Nguyên là tỉnh trung du miền núi, địa bàn rộng; trong những năm qua số lượng tổ chức, cá nhân người nộp thuế tăng nhanh (năm 2005, số lượng doanh nghiệp là 500 đơn vị, số hộ kinh doanh trên 7.000 hộ. Đến nay đã có trên 2.400 doanh nghiệp và 18.000 hộ kinh doanh), đồng thời số thu cũng tăng nhanh, từ trên 400 tỷ vào năm 2005, đến năm 2009 đã thu 1.336 tỷ đồng, trong khi đó số lượng biên chế vẫn không thay đổi (550 biên chế) và trong những năm tới số thu còn tiếp tục tăng. Đề nghị Tổng Cục thuế bổ sung tối thiểu 50 chỉ tiêu biên chế so với mức đã được duyệt (550 biên chế) để ngành thuế Thái Nguyên đảm bảo lực lượng triển khai, thực hiện tốt các nhiệm vụ được Tổng Cục thuế (Bộ Tài chính) và Tỉnh giao.

Trả lời: (Tại Công văn số 11550/BTC-TCT ngày 31/8/2010)

Chủ trương chung của Nhà nước là hạn chế tăng biên chế và cần đổi mới cải cách quy trình thủ tục hành chính cùng với công tác hiện đại hoá. Ngành Tài chính cũng nằm trong chủ trương chung đó nên việc tăng thêm chỉ tiêu biên chế nhiều là khó… Bộ Tài chính đang cùng với Bộ Nội vụ thống nhất trình Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh biên chế công chức năm 2010 đối với ngành Tài chính, ngành Thuế theo quy định tại Nghị định số 21/2010/NĐ-CP ngày 08/3/2010 của Chính phủ về việc quản lý biên chế công chức. Hiện nay biên chế công chức dự phòng của Bộ Tài chính (Tổng cục Thuế) không còn nên việc điều chỉnh chỉ tiêu biên chế công chức năm 2010 đối với Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên là chưa thực hiện được.

Sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh chỉ tiêu biên chế công chức năm 2010 và Bộ Nội vụ thông báo, Bộ Tài chính sẽ chỉ đạo Tổng cục Thuế xem xét, điều chỉnh chỉ tiêu biên chế công chức theo đề nghị của Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên trong phạm vi chỉ tiêu biên chế công chức năm 2010 được giao.

50. Cử tri tỉnh Gia Lai kiến nghị: Cử tri đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, bãi bỏ Quỹ bình ổn xăng dầu. Bởi vì, khi giá cả bình thường thì người tiêu dùng phải nộp 300đ/lít vào Quỹ bình ổn xăng dầu. Nhưng khi giá xăng dầu tăng, cử tri không thấy Chính phủ sử dụng nguồn này để bình ổn giá mà để các doanh nghiệp liên tục điều chỉnh tăng giá xăng dầu. Mặt khác, khi xăng dầu tăng giá nhưng người tiêu dùng vẫn phải tiếp tục nộp tiền vào Quỹ bình ổn xăng dầu.

Trả lời: (Tại Công văn số 11663/BTC-QLG ngày 31/8/2010)

Hiện nay, ở nước ta xăng dầu tiêu thụ trong nước chủ yếu là nhập khẩu trên thị trường thế giới mà thị trường xăng dầu thế giới luôn biến động bất thường do nhiều nguyên nhân. Sự biến động của giá xăng dầu có tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến toàn bộ sản xuất và tiêu dùng trong nền kinh tế. Để bình ổn giá xăng dầu trong nước, hạn chế tác động bất lợi gây ra đối với nền kinh tế và đời sống nhân dân do giá dầu tăng cao đột ngột, các nước trên thế giới đều có các biện pháp (kinh tế, hành chính) can thiệp vào hoạt động kinh doanh xăng dầu tuỳ theo tiềm lực và cơ chế quản lý kinh tế của mỗi nước.

Đối với nước ta, nền kinh tế đã và đang thực hiện cơ chế giá thị trường có sự quản lý của Nhà nước, cũng rất cần thiết phải có cơ chế can thiệp vào thị trường khi cần thiết để bình ổn giá (trong đó có giải pháp về Quỹ bình ổn giá - gọi tắt là Quỹ BOG).

Tại Điều 2 của Pháp lệnh Giá đã quy định: “Nhà nước sử dụng các biện pháp cần thiết để bình ổn giá, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh, của người tiêu dùng và lợi ích của Nhà nước”.

Căn cứ vào Pháp lệnh Giá và xuất phát từ tình hình thực tiễn, để thực hiện điều hành giá xăng dầu theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước, ngay từ giữa năm 2008 (ngày 23/6/2008) Văn phòng Chính phủ đã có công văn số 147/TB-VPCP thông báo kết luận của Thủ tướng Chính phủ về điều hành kinh doanh xăng dầu và một số mặt hàng thiết yếu khác, trong đó có giao “Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương và các Bộ ngành liên quan cụ thể hoá điều kiện thực hiện, cơ chế quản lý, sử dụng, hạch toán Quỹ Bình ổn giá xăng dầu tại doanh nghiệp để áp dụng khi có điều kiện thuận lợi”.

Việc trích quỹ bình ổn giá như trên là nhằm tạo ra một nguồn lực tài chính để bình ổn giá và chỉ phục vụ mục tiêu bình ổn giá thị trường trong nước khi giá thế giới tăng cao, không sử dụng vào mục đích nào khác. Nhà nước quy định trích, lập quỹ bình ổn giá trong giá để góp phần vào việc bình ổn giá, kiểm soát lạm phát chung của nền kinh tế, doanh nghiệp không được sử dụng vào mục đích khác, không thu vào Ngân sách Nhà nước.

Thực tế những tháng đầu năm 2010, khi giá thị trường thế giới tăng cao (nhất là từ tháng 3, tháng 4, tháng 5...), các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đã không tăng giá theo yêu cầu của Liên Bộ Tài chính- Công Thương để thực hiện mục tiêu kiềm chế lạm phát. Để giữ giá ổn định, Liên Bộ Tài chính - Công Thương thực hiện giảm thuế nhập khẩu xăng dầu (từ 3% - 5% tuỳ chủng loại xăng dầu), cho phép các doanh nghiệp sử dụng Quỹ BOG từ ngày 01/4/2010 đến ngày 09/6/2010 để bù đắp chênh lệch giữa giá cơ sở với giá bán hiện hành đối với xăng: 500 đồng/lít (từ ngày 28/5/2010 mức sử dụng từ Quỹ bình ổn giá giảm xuống còn 200 đồng/lít), điêzen: 400 đồng/lít, dầu hoả: 400 đồng/lít.

Như vậy, việc hình thành và sử dụng Quỹ BOG là một biện pháp cần thiết cùng với các giải pháp tài chính khác (thuế nhập khẩu) để điều hành giá nhằm bình ổn giá xăng dầu, thực chất là đảm bảo cho sản xuất và đảm bảo cho lợi ích của người dân. Nếu không áp dụng các giải pháp trên thì giá xăng, dầu trong nước không thể giữ bình ổn từ tháng 3/2010 đến 9/8/2010 mà phải điều chỉnh tăng thêm từ 1.000 đồng/lít đến 1.500 đồng/lít tuỳ theo từng chủng loại xăng, dầu (trừ madút, giá tăng thấp hơn). Giá xăng, dầu của Việt Nam hiện nay thấp hơn các nước trong khu vực từ 678 – 8.180 đồng/lít, cụ thể (đơn vị: đồng/lít,kg):