Tæng kÕt phÉu thuËt néi soi
t¹i khoa phÉu thuËt l«ng ngùc BÖnh viÖn qu©n y 103
GS. TS Ph¹m Vinh Quang
BS . NguyÔn V¨n Nam vµ CS
I. §Æt vÊn ®Ò
PhÉu thuËt néi soi cã trî gióp cña video (Video-assisted surgery) hay phÉu thuËt x©m nhËp tèi thiÓu (minimally invasive surgery) ®îc thùc sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµo nh÷ng n¨m 1990 v× nh÷ng u ®iÓm vît tréi cña nã: X©m nhËp tèi thiÓu, Ýt tæn th¬ng, thÈm mü, hËu phÉu nhÑ nhµng, thêi gian mæ vµ n»m viÖn ng¾n ...
Ngêi ®Çu tiªn trªn thÕ giíi tiÕn hµnh néi soi lång ngùc lµ Hans Christian Jacobaeus vµo n¨m 1910 t¹i Thuþ ®iÓn.
T¹i ViÖt nam, cã thÓ nãi mét trong nh÷ng ca phÉu thuËt néi soi lång ngùc ®Çu tiªn ®iÒu trÞ vÕt th¬ng ngùc cña níc ta ®· ®îc §Æng Ngäc Hïng thùc hiÖn t¹i BÖnh viÖn 103 (Häc viÖn qu©n y) vµo th¸ng 6/1996 [4][10].Tõ ®ã ®Õn nay chóng t«i ®· sö dông phÉu thuËt néi soi lång ngùc ®iÒu trÞ c¸c bÖnh lý lång ngùc nh: Chøng t¨ng tiÕt må h«i tay ( CTTMHT) [2], Trµn khÝ mµng phæi tù ph¸t nguyªn ph¸t ( TKMPTPNP) [6], ChÊn th¬ng ngùc [4], Viªm mñ mµng phæi (VMMP), U phæi ngo¹i vi vµ U trung thÊt, Nhîc c¬, BÖnh lý tuyÕn gi¸p, TuyÕn vó, trung thÊt …Chóng t«i xin ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®iÒu trÞ sím cña ph¬ng ph¸p .
2. §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
2.1. §èi tîng: TÊt c¶ sè bÖnh nh©n ®îc chØ ®Þnh mæ phÉu thuËt néi soi lång ngùc t¹i khoa phÉu thuËt lång ngùc - BÖnh viÖn 103 (HVQY) tõ 6/ 2003 ®Õn 9/2008.
2.2. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
* Ph¬ng ph¸p v« c¶m : G©y mª néi khÝ qu¶n víi èng néi khÝ qu¶n 1 hoÆc 2 nßng víi bÖnh lý lång ngùc. G©y tª ®¸m rèi thÇn kinh cæ víi bÖnh lý tuyÕn gi¸p, mª tÜnh m¹ch víi bÖnh lý tuyÕn vó.
* Dông cô phÉu thuËt néi soi lång ngùc: Sö dông bé dông cô phÉu thuËt néi soi æ bông th«ng thêng cña H·ng Olympus vµ H·ng Storz.
* ChØ ®Þnh phÉu thuËt
+ ChØ ®Þnh mæ CTTMHT: C¸c bÖnh nh©n bÞ CTTMHT møc ®é nhiÒu hoÆc rÊt nhiÒu.
+ ChØ ®Þnh mæ TKMPTPNP:
- TKMPTPNP ®· ®îc ®iÒu trÞ b»ng ®Æt DL KMP nhng kh«ng cã kÕt qu¶.
- TKMPTPNP cã møc ®é trµn khÝ võa hoÆc nÆng.
+ ChØ ®Þnh mæ CTN :
- Trµn m¸u, trµn khÝ KMP møc ®é võa hoÆc nÆng, t¸i diÔn nhanh sau khi ®· chäc hót hoÆc dÉn lu KMP.
- M¸u mµng phæi ®«ng.
- Cßn dÞ vËt trong nhu m« mµ n»m trong KMP.
+ ChØ ®Þnh mæ VMMP :
- Giai ®o¹n cÊp hoÆc b¸n cÊp
- §iÒu trÞ néi khoa, chäc hót hoÆc dÉn lu KMP kh«ng hiÖu qu¶
+ ChØ ®Þnh mæ U phæi ngo¹i vi vµ U trung thÊt sau
- U phæi ngo¹i vi vµ U trung thÊt sau ®êng kÝnh nhá h¬n 6 cm
- Cha cã di c¨n
+ ChØ ®Þnh mæ trong bÖnh nhîc c¬:
- Kh«ng cã suy h« hÊp tríc mæ
- U tuyÕn øc
+ ChØ ®Þnh mæ bÖnh lý tuyÕn gi¸p :
- Bíu gi¸p ®¬n thuÇn thÓ nh©n, cã kÝch thíc nh©n nhá h¬n 3cm ®êng kÝnh
- Mæ lÇn ®Çu
+ ChØ ®Þnh mæ bÖnh lý tuyÕn vó:
- U tuyÕn vó lµnh tÝnh,
- U cã kÝch thíc nhá h¬n 2 cm ®êng kÝnh
2.3. Ph¬ng ph¸p qu¶n lý vµ xö lý sè liÖu nghiªn cøu:
Qu¶n lý vµ xö lý sè liÖu nghiªn cøu b»ng ch¬ng tr×nh Epi Info 2002
3. KÕt qu¶
3.1 Sè lîng mÆt bÖnh :
MÆt BÖnh
|
Sè lîng
|
CTTMHT
|
160
|
TKMPTPNP
|
12
|
Viªm mñ mµng phæi
|
10
|
CTN
|
21
|
U phæi vµ U trung thÊt
|
12
|
Nhîc c¬
|
4
|
Viªm mñ trung thÊt
|
1
|
BÖnh lý tuyÕn gi¸p
|
17
|
BÖnh lý tuyÕn vó
|
16
|
Tæng sè
|
253
|
3.2. Tai biÕn vµ biÕn chøng trong vµ sau mæ
MÆt bÖnh
|
Sè lîng
|
%
|
CTTMHT
|
3
|
1,9
|
TKMPTPNP
|
0
|
0
|
Viªm mñ mµng phæi
|
0
|
0
|
CTN
|
0
|
0
|
U phæi vµ U trung thÊt
|
0
|
0
|
Nhîc c¬
|
0
|
0
|
Viªm mñ trung thÊt
|
0
|
0
|
BÖnh lý tuyÕn gi¸p
|
0
|
0
|
BÖnh lý tuyÕn vó
|
0
|
0
|
3.3. KÕt qu¶ ®iÒu trÞ:
MÆt bÖnh
|
|
KÕt qu¶
|
|
|
Tèt
|
Kh¸
|
KÐm
|
CTTMHT
|
156(97,4%)
|
2(1,3%)
|
2(1,3%)
|
TKMPTPNP
|
12( 100%)
|
0
|
0
|
Viªm mñ mµng phæi
|
6(60 %)
|
3( 30 %)
|
1( 10%)
|
CTN
|
18( 85,7%)
|
3( 14,3%)
|
|
U phæi vµ U trung thÊt
|
12( %)
|
0
|
0
|
Nhîc c¬
|
4
|
0
|
0
|
Viªm mñ trung thÊt
|
1
|
0
|
0
|
BÖnh lý tuyÕn gi¸p
|
17
|
0
|
0
|
BÖnh lý tuyÕn vó
|
16
|
0
|
0
|
4. Bµn luËn
4.1. Chøng t¨ng tiÕt må h«i.
+ Møc ®é tiÕt må h«i tay: møc ®é nhiÒu lµ 54,3% vµ rÊt nhiÒu lµ 45,7%. §©y lµ c¸c møc ®é nÆng mµ bÖnh nh©n ph¶i ®Õn bÖnh viÖn ®Ó ®iÒu trÞ. + VÞ trÝ cöa vµo: 2 lç : 1 ë LS 4 ®êng n¸ch gi÷a cho èng soi vµ 1 ë LS 3 ®êng n¸ch tríc cho dông cô. Thùc tÕ cho thÊy víi 2 cöa vµo nh trªn cã thÓ tiÕp cËn, quan s¸t, thao t¸c xö lý c¸c h¹ch giao c¶m ngùc rÊt thuËn lîi. + T thÕ bÖnh nh©n mæ: §a sè bÖnh nh©n (84,4%) ®îc ®Æt t thÕ n»m ngöa, ®Çu vµ ngùc cao. T thÕ nµy cã u ®iÓm lµ thuËn lîi cho g©y mª , ®ång thêi cho phÐp cã thÓ mæ c¶ 2 bªn ngùc mµ kh«ng ph¶i thay ®æi t thÕ bÖnh nh©n, kh«ng ph¶i thay l¹i ®å v¶i. + V« c¶m : §a sè lµ g©y mª néi khÝ qu¶n 2 nßng 155 ca ( 96,9%). 5 ca gÇn ®©y g©y mª b»ng néi khÝ qu¶n 1 nßng, cã b¬m khÝ CO2 , chóng t«i thÊy rÊt thuËn lîi trong khi thao t¸c vµ gi¶m chi phÝ cho bÖnh nh©n.
+Sè lîng vµ vÞ trÝ c¸c h¹ch giao c¶m ngùc ®îc xö trÝ:
TÊt c¶ c¸c ca ®Òu ®îc mæ c¶ hai bªn ngùc trong mét lÇn mæ. Trong giai ®o¹n ®Çu, chóng t«i ®èt huû 3 h¹ch (D2, D3 vµ D4). Sau ®ã qua theo dâi, nghiªn cøu chóng t«i thÊy chØ cÇn ®èt huû 2 h¹ch giao c¶m D2 vµ D3 lµ ®ñ cã t¸c dông kh« tay. HÇu hÕt c¸c tµi liÖu nghiªn cøu trong vµ ngoµi níc còng thu ®îc kÕt qu¶ t¬ng tù [7][8][16][17]
+ Tai biÕn vµ biÕn chøng phÉu thuËt: 2 ca (1,3%) bÞ tæn th¬ng nhá nhu m« phæi trong qu¸ tr×nh mæ do ph¶i bãc t¸ch khi KMP bÞ dÝnh.
Cã 1 ca (0,75%) bÞ trµn khÝ KMP do vì kÐn khÝ sau mæ. V¨n TÇn [8] trªn 1298 ca còng cã 0,3% bÞ Trµn khÝ KMP sau mæ.
+ Thêi gian cuéc mæ: Trung b×nh lµ 41,4 ± 19,5 (20 -165 phót ). Trêng hîp cã thêi gian cuéc mæ 165 phót lµ do bÖnh nh©n cã dµy dÝnh KMP bªn ph¶i møc ®é nhiÒu, ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian ®Ó bãc t¸ch KMP.
+ Thêi gian ®iÒu trÞ: Trung b×nh lµ 14,01 ± 7,3 (4 - 48 ngµy). Nhng sè ngµy sau mæ trung b×nh lµ 5,01 ± 2,74 (1-12 ngµy), ng¾n h¬n rÊt nhiÒu so víi sau mæ më ngùc.
+ KÕt qu¶ phÉu thuËt: TØ lÖ ®¹t kÕt qu¶ tèt lµ 97,4%; kh¸ ®¹t 1,3 %; cã 1 ca (0,75%) kh«ng thÊy cã thay ®æi ®¸ng kÓ ë tay ph¶i sau mæ vµ 1 ca ( 0,75%)tay kh« qu¸ møc. TrÇn Ngäc L¬ng [7] ®¹t kÕt qu¶ tèt ë 98,8%, cßn 1,2% kh«ng ®¹t kÕt qu¶. NguyÔn Ngäc BÝch [1] cã kÕt qu¶ tèt ë 99,4% vµ 0,6% kh«ng ®¹t kÕt qu¶. V¨n TÇn[8] ®¹t kÕt qu¶ tèt ë 96 - 97,5%.
4.2. ChÊn th¬ng ngùc:
+ Sè lîng : VTN/ CTNK lµ 11/10
+ Løa tuæi: Tuæi trung b×nh lµ 30,5 ± 15,4, thÊp nhÊt lµ 17 vµ cao nhÊt lµ 67.
+ Thêi gian tõ lóc bÞ th¬ng ®Õn khi ®îc mæ : Nhanh nhÊt lµ 12 giê, chËm nhÊt lµ 14 ngµy.
+ V« c¶m : G©y mª néi khÝ qu¶n 2 nßng
+ KÕt qu¶ : Thêi gian mæ trung b×nh lµ 55,6 ± 22,5 phót. Kh«ng cã trêng hîp nµo bÞ tai biÕn trong mæ hoÆc biÕn chøng sau mæ. C¸c ca ®Òu ®îc xö lý tæn th¬ng nh: CÇm m¸u thµnh ngùc, kh©u nhu m« phæi, lÊy m¸u mµng phæi ®«ng, lÊy dÞ vËt… ®Æt dÉn lu hót ¸p lùc ©m tÝnh tõ 48 ®Õn 72 giê ( chôp XQ kiÓm tra). Thêi gian trung b×nh ®iÒu trÞ sau mæ lµ 5,2 ± 2,7 ngµy. KÕt qu¶ tèt : KMP hÕt dÞch, khÝ , phæi në tèt ®¹t 18 ca (85,7%). Cã 3 ca ( 14,3%) cßn Ýt dÞch trong KMP chóng t«i tiÕn hµnh chäc hót 1-2 lÇn vµ ®Òu æn ®Þnh ra viÖn
4.3. Trµn khÝ mµng phæi tù ph¸t nguyªn ph¸t:
+ Giíi tÝnh: TØ lÖ Nam/N÷ = 2/1.
+ Tuæi: TrÎ nhÊt 18 tuæi vµ giµ nhÊt lµ 45 tuæi. C¸c nghiªn cøu kh¸c trong níc còng cho thÊy bÖnh nh©n bÞ TKMPTPNP chñ yÕu ë løa tuæi thanh niªn vµ trung niªn [3] [6]
+ NghÒ nghiÖp: Cha thÊy cã liªn quan cña nghÒ nghiÖp ®Õn t×nh tr¹ng t¨ng ¸p lùc thêng xuyªn trong ®êng h« hÊp. TrÇn Minh B¶o Lu©n vµ Cs [6] còng thÊy tÊt c¶ 15 ca ®Òu kh«ng lµm nghÒ g× cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn t×nh tr¹ng cã t¨ng ¸p lùc trong ®êng h« hÊp.
+ Phæi tæn th¬ng: Phæi bªn ph¶i bÞ víi tØ lÖ cao h¬n bªn tr¸i (2/1), kh«ng cã ca nµo bÞ trµn khÝ KMP c¶ hai bªn. Tuy sè liÖu cßn Ýt nhng kÕt qu¶ nµy còng t¬ng tù nh ë mét sè nghiªn cøu kh¸c [3] [6]
+ Møc ®é trµn khÝ mµng phæi: C¶ 9 ca bÞ trµn khÝ KMP møc ®é nÆng. 3 ca trµn khÝ møc ®é võa. T« KiÒu Dung vµ Cs thÊy 65,5% trµn khÝ KMP toµn bé vµ 34,5% trµn khÝ KMP nhÑ vµ khu tró [3].
+ Ph¬ng ph¸p chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh tæn th¬ng ë phæi tríc mæ:TÊt c¶ ®Òu ®îc chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh bÖnh b»ng chôp X.quang lång ngùc chuÈn. Cã 3 ca ®îc chôp CT scanner bæ xung ®Ó x¸c ®Þnh râ h¬n c¸c tæn th¬ng ë nhu m« phæi.Theo chóng t«i nªn chôp CT ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c sè lîng, kÝch thíc vµ vÞ trÝ bãng, kÐn khÝ.
+ Tæn th¬ng trong phæi: C¸c ca ®Òu cã tæn th¬ng lµ c¸c bãng khÝ ë phæi, TrÇn Minh B¶o Lu©n vµ Cs [6] trªn 15 ca còng thÊy tæn th¬ng chñ yÕu t×m thÊy ë c¸c ca TKMPTPTP lµ c¸c bãng khÝ .
+ ChØ ®Þnh mæ: C¶ 3 ca ®Çu ®îc chØ ®Þnh mæ khi ®· tiÕn hµnh DL KMP sau 3 ngµy nhng kh«ng cã kÕt qu¶. ChØ ®Þnh mæ nµy cña chóng t«i còng t¬ng tù nh hÇu hÕt c¸c nghiªn cøu cña c¸c t¸c gi¶ kh¸c [3][6][12]...Nhng 9 ca gÇn ®©y chóng t«i chØ ®Þnh mæ néi soi ngay tõ ®Çu vµ ®¹t kÕt qu¶ rÊt tèt.
+ V« c¶m : G©y mª néi khÝ qu¶n 2 nßng
+ Ph¬ng ph¸p xö trÝ tæn th¬ng phæi: 10 ca (83,3%) ®îc xö trÝ b»ng c¸ch dïng ®Çu ®èt ®iÖn ®èt vµ g©y ®«ng b»ng nhiÖt c¸c bãng khÝ nhá.1 ca cã bãng khÝ lín chóng t«i tiÕn hµnh c¾t bãng khÝ vµ kh©u l¹i nhu m« phæi.
+ Thêi gian ®iÒu trÞ: Ng¾n nhÊt lµ 12 ngµy vµ dµi nhÊt lµ 39 ngµy. Tuy nhiªn sè ngµy n»m viÖn ®iÒu trÞ sau mæ néi soi trung b×nh th× chØ lµ 5 -6 ngµy. Trong ®ã riªng thêi gian ph¶i ®Ó DL KMP hót liªn tôc ®· lµ 3-4 ngµy. Râ rµng sè ngµy n»m viÖn sau mæ lµ rÊt ng¾n so víi mæ më lång ngùc .
4.4. U phæi ngo¹i vi vµ U trung thÊt:
+ Tuæi: cao nhÊt lµ 68 thÊp nhÊt lµ 32
+ Sè lîng: 9 ca U phæi ngo¹i vi vµ 3 ca U trung thÊt sau
+ V« c¶m : G©y mª néi khÝ qu¶n 2 nßng cho phæi xÑp tèi ®a
+ Xö trÝ tæn th¬ng: Trong 9 ca U phæi ngo¹i vi th× cã 1 ca c¾t thuú phæi do u n»m gän ë thuú gi÷a phæi ph¶i, 2 ca ®îc phÉu thuËt néi soi c¾t toµn bé khèi U vµ kh©u l¹i nhu m« phæi hoÆc kÑp clip, ®©y lµ 2 trêng hîp khèi U nhá, gän vµ cã cuèng râ rµng. 3 trêng hîp chóng t«i c¾t phæi kh«ng ®iÓn h×nh( h×nh chªm), ®©y lµ c¸c trêng hîp cã khèi U kÝch thíc 3-6 cm, gianh giíi kh«ng râ, kh«ng cã h¹ch rèn phæi. 3 trêng hîp cßn l¹i v× khèi U tuy kÝch thíc kh«ng lín ( < 6cm ) nhng dÝnh nhiÒn vµo tæ chøc xung quanh, kiÓm tra ®· cã h¹ch rèn phæi v× vËy chóng t«i chuyÓn sang mæ më. 3 ca U trung thÊt sau cã kÝch thíc nhá h¬n 6cm: 2 ca ®îc tiÕn hµnh c¾t b»ng néi soi thuËn lîi v× cã vá bäc râ rµng vµ cuèng U nhá, 1 ca ph¶i chuyÓn sang mæ më v× dÝnh nhiÒu, cuèng U réng khi bãc t¸ch khã kh¨n.
+ KÕt qu¶ : TÊt c¶ c¸c ca ®Òu cã kÕt qu¶ phÉu thuËt tèt, kh«ng cã tai biÕn, biÕn chøng trong vµ sau mæ. C¸c ca mæ néi soi ra viÖn sau 10 ngµy, c¸c ca chuyÓn sang mæ më ra viÖn sau 14 - 20 ngµy
4.5. Viªm mñ mµng phæi :
+ Thêi gian tõ khi xuÊt hiÖn triÖu chøng ®Çu tiªn ®Õn khi ®¬c phÉu thuËt : Ýt nhÊt lµ 1 th¸ng, nhiÒu nhÊt lµ 3 n¨m. Chóng t«i nhËn thÊy khi cã dÞch mñ trong KMP th× can thiÖp phÉu thuËt cµng sím cµng cho kÕt qu¶ tèt.
+ Giai ®o¹n bÖnh : 6 ca VMMP cÊp vµ b¸n cÊp, 4 ca VMMP m·n tÝnh.
+ Nguyªn nh©n : 3 ca do ¸p xe phæi vì, 4 ca do chÊn th¬ng ngùc vµ 3 ca kh«ng râ nguyªn nh©n. C¸c ca do ¸p xe phæi vì ®Òu cã dß phÕ qu¶n – KMP, ®©y lµ mét biÕn chøng g©y rÊt nhiÒu khã kh¨n cho viÖc ®iÒu trÞ.
+ V« c¶m : G©y mª néi khÝ qu¶n 2 nßng.
+ Xö trÝ : Víi c¸c trêng hîp VMMP cÊp vµ b¸n cÊp, tøc lµ vá phæi cha dÇy míi chØ lµ mét líp x¬ máng, cßn líp bãc t¸ch víi l¸ t¹ng mµng phæi. Chóng t«i tiÕn hµnh gì dÝnh toµn bé KMP vµ bãc líp vá phæi ra khái l¸ t¹ng cµng nhiÒu cµng tèt.
C¸c ca VMMP m·n tÝnh tøc lµ thêi gian bÞ bÖnh trªn 2 th¸ng vµ líp vá phæi ®· qu¸ dÇy kh«ng thÓ bãc t¸ch b»ng néi soi ®îc. kÌm theo cã dß phÕ qu¶n khoang tån d. Chóng t«i chØ vµo khoang tån d : lÊy s¹ch mñ vµ tæ chøc ho¹i tö, röa s¹ch KMP, ®¸nh gi¸ thÓ tÝch khoang tån d, ®Æt dÉn lu ®Ó röa KMP liªn tôc b»ng dung dÞch s¸t khuÈn nh»m môc ®Ých lµm s¹ch khoang tån d, ®©y lµ c«ng viÖc hÕt søc quan träng t¹o thµnh c«ng cho phÉu thuËt t¹o h×nh lång ngùc.
+ KÕt qu¶ : 6 trêng hîp VMMP cÊp tÝnh vµ b¸n cÊp cã kÕt qu¶ tèt. Phæi në hoµn toµn, hÕt dich trong KMPl, BN ra viÖn sau 10 ngµy. 4 ca mæ néi soi chuÈn bÞ cho mæ më sau mæ cßn dß phÕ qu¶n khoang tån d, nhng ®îc röa s¹ch khoang tån d nªn phÉu thuËt t¹o h×nh lång ngùc thuËn lîi h¬n rÊt nhiÒu. TÊt c¶ c¸c ca ®Òu kh«ng cã tai biÕn, biÕn chøng trong vµ sau mæ.
5.6. BÖnh nhîc c¬ : BÖnh viÖn 103 lµ c¬ së hµng ®Çu vÒ phÉu thuËt c¾t tuyÕn øc ®iÒu trÞ bÖnh nhîc c¬. Tõ th¸ng 9/2008 chóng t«i b¾t ®Çu triÓn khai phÉu thuËt néi soi lång ngùc c¾t tuyÕn øc. Sè lîng míi chØ lµ 2 ca nhng kÕt qu¶ hÕt søc kh¶ quan : Thêi gian mæ 120-180 phót, c¾t tuyÕn øc thuËt lîi, kh«ng cã tai biÕn, biÕn chøng trong vµ sau mæ. BÖnh nh©n ra viÖn sau 10 ngµy.
4.6. BÖnh nhîc c¬ : BÖnh viÖn 103 lµ c¬ së hµng ®Çu vÒ phÉu thuËt c¾t tuyÕn øc ®iÒu trÞ bÖnh nhîc c¬. Tõ th¸ng 9/2008 chóng t«i b¾t ®Çu triÓn khai phÉu thuËt néi soi lång ngùc c¾t tuyÕn øc. Sè lîng míi chØ lµ 4 ca nhng kÕt qu¶ hÕt søc kh¶ quan : Thêi gian mæ 120-180 phót, ®i qua KMP bªn ph¶i hoÆc tr¸i c¾t tuyÕn øc thuËt lîi, kh«ng cã tai biÕn, biÕn chøng trong vµ sau mæ. BÖnh nh©n ra viÖn sau 10 ngµy.
4.7. Viªm mñ trung thÊt :
Sè lîng chØ lµ 1 ca. BÖnh nh©n 14 tuæi bi tr©u hóc vµ hè thîng ®ßn tr¸i, ®îc tuyÕn tríc xö trÝ vµ kh©u kÝn. Vµo viÖn trong t×nh tr¹ng nhiÔm trïng- nhiÔm ®éc nÆng, sèt cao liªn tôc 39-400 C, suy nhîc nÆng, dß dÞch mñ ra vÕt th¬ng. Chôp CT- scanner vµ siªu ©m cã khèi dÞch n»m s©u gi÷a mµng ngoµi tim vµ mµng phæi trung thÊt bªn ph¶i, s¸t c¬ hoµnh. Chóng t«i ®· tiÕn hµnh phÉu thuËt néi soi trung thÊt qua chÝnh lç vÕt th¬ng, nhê camera dÉn ®êng ®· luån ®îc èng dÉn lu vµo trong æ mñ s©u nµy, hót mñ vµ b¬m rña s¹ch, ®Ó lu èng dÉn lu, sau 5 ngµy hÕt dÞch, hÕt sèt, rót èng. BÖnh nh©n ra viÖn sau 15 ngµy. BÖnh viªm mñ trung thÊt tuy hiÕm gÆp nhng ®iÒu trÞ rÊt nhiÒu khã kh¨n, tû lÖ tö vong cao. Nhng nhê cã phÉu thuËt néi soi nªn chóng t«i ®· ®iÒu trÞ rÊt thµnh c«ng trêng hîp nµy.
4.8. BÖnh tuyÕn gi¸p : Tõ 8/2008 chóng t«i triÓn khai phÉu thuËt néi soi c¾t nh©n tuyÕn gi¸p.
+ Sè lîng : 17 ca, Trong ®ã 11 ca mæ néi soi hç trî, 4 ca mæ néi soi toµn bé
+ Ph¬ng ph¸p : Víi c¸c ca mæ néi soi trî gióp th× r¹ch da 1,5-2cm ë nÕp l»n cæ díi, trªn x¬ng øc 2 cm, bãc t¸ch qua c©n cæ n«ng vµo tuyÕn gi¸p, t¹o khoang b»ng dông cô kÐo, víi sù trî gióp cña camera bãc t¸ch vµ c¾t gÇn hoµn toµn thuú hoÆc c¾t nh©n.
Víi ca mæ néi soi toµn bé th× r¹ch 3 lç( tuú bªn) : 1 lç cho camera ë gi÷a, díi x¬ng ®ßn, 2 lç cho dông cô ë hâm øc vµ ®Çu ngoµi x¬ng ®ßn, t¹o khoang b»ng b¬m khÝ CO2 ¸p lùc 12 mmHg, ®i qua bê tríc c¬ øc ®ßn chòm, t¸ch c¬ vai mãng vµ øc gi¸p vµo thuú tuyÕn gi¸p, bãc t¸ch c¾t nh©n.
+ KÕt qu¶ : Tuy sè lîng cßn Ýt nhng tÊt c¶ c¸c ca ®Òu ®¹t kÕt qu¶ tèt, kh«ng cã tai biÕn, biÕn chøng trong vµ sau mæ, thêi gian mæ trung b×nh lµ 85 ± 35 phót, ra viÖn sau 5 ngµy.
4.9. BÖnh lý tuyÕn vó :
+ Sè lîng : 16 ca, trong ®ã 15 ca mæ néi soi hç trî, 1 ca mæ néi soi toµn bé.
+ Ph¬ng ph¸p : Víi c¸c ca mæ néi soi hç trî th× r¹ch da 1-1,5 cm gÇn khèi U, t¹o khoang b»ng dông cô kÐo, víi sù trî gióp cña camera bãc t¸ch vµ c¾t hoµn toµn U.
Víi ca mæ néi soi toµn bé : Do U ë vÞ trÝ 1/4 trªn - trong, r¹ch 3 lç : 1 lç cho camera ë bê ngoµi c¬ ngùc lín, 2 lç cho dông cô ë quÇng vó vµ bê tríc hè n¸ch, t¹o khoang b»ng CO2 ¸p lùc 12 mmHg, bãc t¸ch vµo tuyÕn vó, c¾t toµn bé khèi U.
+ KÕt qu¶ : TÊt c¶ c¸c ca ®Òu ®¹t kÕt qu¶ tèt, kh«ng cã tai biÕn, biÕn chøng trong vµ sau mæ, thêi gian mæ trung b×nh lµ 45 ± 15 phót, Ra viÖn sau 5 ngµy
5. KÕt luËn
Tæng kÕt phÉu thuËt néi soi t¹i khoa phÉu thuËt l«ng ngùc BÖnh viÖn qu©n y 103 tõ 6/2003 - 10/2008 :
1. §· phÉu thuËt néi soi cho 253 bÖnh nh©n thuéc ®a sè mÆt bÖnh cña khoa phÉu thuËt lång ngc.
2. §¹t kÕt qu¶ ®iÒu trÞ cao, can thiÖp tèi thiÓu, thÈm mü, hËu phÉu nhÑ nhµng, tû lÖ tai biÕn- biÕn chøng thÊp, thêi gian n»m viÖn ng¾n.
3. CÇn cã chØ ®Þnh phÉu thuËt néi soi phï hîp cho tõng lo¹i bÖnh lý vµ tõng bÖnh nh©n cô thÓ.
4. Nªn x©y dùng vµ hoµn thiÖn c¸c quy tr×nh kü thuËt mæ néi soi cho tõng lo¹i bÖnh lý .
Tµi liÖu tham kh¶o
-
NguyÔn Ngäc BÝch, TrÇn HiÕu Häc, Ng« V¨n §¨ng, Ph¹m ViÖt Hµ, T¹ Thanh Tïng, TrÇn Vinh, NguyÔn Quang Anh, T¹ §¨ng Lu©n (2004). PhÉu thuËt néi soi ngùc diÖt h¹ch giao c¶m ®iÒu trÞ bÖnh ra nhiÒu m« h«i tay, n¸ch, mÆt (kÕt qu¶ trªn 350 trêng hîp). Y häc thùc hµnh. C«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc, Héi nghÞ ngo¹i khoa toµn quèc. Sè 491. 2004. 409 – 412
-
Hoµng T¨ng B×nh, Ng« V¨n Hoµng Linh, Ph¹m Vinh Quang, NguyÔn V¨n Nam (2005). §iÒu trÞ chøng t¨ng tiÕt må h«i tay b»ng phÉu thuËt néi soi c¾t h¹ch giao c¶m ngùc t¹i bÖnh viÖn 103. T¹p chÝ y dîc häc qu©n sù, Sè 2.2005. tr167-172
-
T« KiÒu Dung, NguyÔn ThÕ Vò (2004). Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm l©m sµng, c¨n nguyªn vµ chØ ®Þnh ®iÒu trÞ trµn khÝ mµng phæi tù ph¸t. Y häc thùc hµnh. C«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc, Héi nghÞ ngo¹i khoa toµn quèc. Sè 491. 2004. 350 – 353
-
Ph¹m Gia Kh¸nh, Ng« V¨n Hoµng Linh, TrÇn V¨n S¬n (2004). Mét sè nhËn xÐt kÕt qu¶ bíc ®Çu ®iÒu trÞ vÕt th¬ng phæi – mµng phæi b»ng phÉu thuËt néi soi lång ngùc t¹i BÖnh viÖn 103. Y häc thùc hµnh. C«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc, Héi nghÞ ngo¹i khoa toµn quèc. Sè 491. 2004. 394 – 397
-
Ng« V¨n Hoµng Linh, NguyÔn V¨n Nam, Hoµng T¨ng B×nh (2005). NhËn xÐt kÕt qu¶ phÉu thuËt néi soi c¾t bá h¹ch giao c¶m ngùc ®iÒu trÞ chøng t¨ng tiÕt må h«i tay. T¹p chÝ y häc qu©n sù, Sè 1.2005. Tr 22-25
-
TrÇn Minh B¶o Lu©n, NguyÔn Hoµi Nam, NguyÔn ThÕ HiÖp (2004). §iÒu trÞ trµn khÝ mµng phæi tù ph¸t, nguyªn ph¸t b»ng phÉu thuËt néi soi lång ngùc. Y häc thùc hµnh. C«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc, Héi nghÞ ngo¹i khoa toµn quèc. Sè 491. 2004. 356 – 360
-
TrÇn Ngäc L¬ng, TrÇn §oµn KÕt, T¹ V¨n B×nh vµ Cs (2004). KÕt qu¶ bíc ®Çu qua 131 trêng hîp ®èt h¹ch giao c¶m qua néi soi lång ngùc ®Ó ch÷a chøng ra må h«i tay. Y häc thùc hµnh. C«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc, Héi nghÞ ngo¹i khoa toµn quèc. Sè 491. 2004. 360 – 365.
-
V¨n TÇn, Hå Nam vµ Cs (2004). KÕt qu¶ phÉu thuËt ®iÒu trÞ ít bµn tay do må h«i qua néi soi lång ngùc c¶i tiÕn trªn 1298 bÖnh nh©n. Y häc thùc hµnh. C«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc, Héi nghÞ ngo¹i khoa toµn quèc. Sè 491. 2004. 668 – 671.
-
V¨n Minh TrÝ, NguyÔn Hoµi Nam, NguyÔn ThÕ HiÖp (2004). §iÒu trÞ trµn m¸u mµng phæi trong chÊn th¬ng ngùc b»ng phÉu thuËt néi soi lång ngùc. Y häc thùc hµnh. C«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc Héi nghÞ ngo¹i khoa toµn quèc. Sè 491.2004. Tr 341-344.
-
Häc viÖn qu©n y, Bé quèc phßng (1997). Nghiªn cøu tiÕp nhËn chuyÓn giao kü thuËt néi soi trong chÈn ®o¸n vµ ®iÒu trÞ mét sè bÖnh ngo¹i khoa thêng gÆp. §Ò tµi cÊp Bé quèc phßng (chñ nhiÖm ®Ò tµi: PGS.TS §Æng Ngäc Hïng).
TiÕng Anh – Ph¸p:
11. Abdullah Al Dohayan et al (2002). Thoracoscopic management of palmar hyperhidrosis. JSES, Vol 7, No 7. 2002. 438
12. Adel K Ayed (2003). Suction versus water seal after thoracoscopy for primary spontaneus pneumothorax: prospective randomized study. Ann Thorac Surg 2003; 75: 1593 – 1596.
-
Byrne J (2003), Differential effects of surgical sympathetic block on sudomotor and vasoconstrictor function, 2003 Jun 10;60(11), pp. 1770-6..
14.Gupta D; Hansell A; Nichols T et al (2000). Epidemiology of pneumothorax in English. Thorax 2000 ; 55 : 666 – 71.
15.Jancovici.R, Pons. F, Dubrez. J, Lang Lazdunski.L (1996). Traitement chirurgical des traumatimes thoracique, Technique chirurgicales thorax, 42-445-A Encycl Med.Chir, p. 4-5.
16. Lee I. S et al (1997). Surface temperature changes of thoracoscopic sympathetic block by clipping in hyperhidrosis. Euro – Asian congress of endoscopic surgery. Istambul, Turkey, 17 – 21 June 1997.
17. Lin C.C (1997). Thoracoscopic sympathectomy for rhinitis: preliminary study. Euro – Asian congress of endoscopic surgery. Istambul, Turkey, 17 – 21 June 1997. .
18. Mark S. Allen (1995). Video assisted thoracoscopy. Oxford Textbook of Surgery on CD-ROM . Version 1.00; October 1995.
19. Sahn S.A; Heffner J.E (2000). Spontaneous pneumothorax. N Engl J Med.2000 Mar 23:342 (12):868-74
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |