Giáo Lý Islam Về Ngày Tết Fitr

}أحكام عيد الفطر {

Tác giả:

Dịch Thuật:

Abu Hisaan Ibnu Ysa

2010 - 1431

}أحكام عيد الفطر {

د. يوسف بن عبد الله بن أحمد الأحمد

2010 - 1431

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ

Alhamdulillah, tạ ơn Allah Đấng chúa tể của vủ trụ và muôn loài, cầu xin bình an và phúc lành cho Nabi Muhammad của chúng ta, vị Nabi cuối cùng và là vị lãnh tụ của tất cả Rosul, cho dòng dõi của Người cùng cho tất cả bằng hữu của Người, Amma ba'd:

Đây bài viết ngắn gọn về giáo lý Islam liên quan đến ngày tết Fitr hồng phúc và Zakat Fitr, cả hai được rút ra từ Sunnah của Nabi  dưới lối viết văn dễ hiểu rõ ràng. Cầu xin Allah ban lợi ích trong bài viết này, ban cho phần thưởng những ai đọc, học và làm theo cũng như tuyên truyền và cầu xin Ngài chấp nhận mọi sự hành đạo tốt đẹp của chúng tôi.
* Giáo lý Islam liên quan đến tết Fitr:

Thứ nhất : chuẩn bị cho lễ Solah tết bằng cách tắm sạch sẽ và diện một bộ áo đẹp nhất như được Malik ghi lại trong bộ Mu-wat-tó từ Na-fé' kể: "Trước kia, ông Ibnu Umar  đã tắm rửa vào ngày tết Fitr trước khi đến nơi hành lễ Solah." (Hadith được truyền lại từ đường truyền Soheeh). Ông Ibnu Al-Qoiyim nói: "Được truyền lại chính từ Ibnu Umar rằng ông là người làm theo Sunnah rất mãnh liệt và ông đã tắm rửa vào ngày tết trước khi ra khỏi nhà." (Trích từ Zad Al-Ma-aa'd quyển 1 trang 442). Và cũng được truyền lại chính xác rằng ông đã diện bộ cánh đẹp nhất trong hai ngày tết (tết Fitr và tết Odh-ha).

Ông Ibnu Hajar nói: "Ibnu Abi Al-Dun-ya và Al-Baihaqy ghi lại bằng đường truyền Soheeh (chính xác) rằng: Ibnu Umar trước kia đã mặc đồ đẹp nhất trong hai ngày tết." (Trích từ Fath Al-Bary quyển 2 trang 51).

Qua hai dẫn chứng trên đại đa số học giả Ulama khuyến khích tắm rửa và sửa soạn đẹp đẽ trong hai ngày tết.
Thứ hai : Theo Sunnah trước khi đi đến nơi dâng lễ Solah Fitr là ăn vài trái chà là theo số lượng lẻ: ba hoặc năm trái hoặc nhiều hơn ... như được nhắc trong Hadith sau:

عَنْ أَنَسٍ  قَالَ: (كَانَ رَسُولُ اللهِ  لاَ يَغْدُو يَوْمَ الْفِطْرِ حَتَّى يَأْكُلَ تَمَرَاتٍ، وَيَأْكُلُهُنَّ وِتْرًا) رواه البخاري.

Ông Anas  kể: "Trước kia, Rosul  không đi đến nơi dâng lễ Solah tết Fitr cho đến khi ăn vài trái chà là và Người đã ăn theo số lượng lẻ." Hadith do Al-Bukhory ghi lại.

Thứ ba : Theo Sunnah đọc Takbeer lớn thành tiếng đối với nam (tức nói: Ol-lo-hu Ak-bar) - còn đối với phụ nữ thì đọc nhỏ - trong ngày tết từ khi rời khỏi nhà cho đến nơi dâng lễ Solah như được nhắc trong Hadith sau:

عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عُمَرَ  قَالَ: (أَنَّ رَسُولَ اللهِ  كَانَ يُكَبِّرُ يَوْمَ الْفِطْرِ مِنْ حِينِ يَخْرُجُ مِنْ بَيْتِهِ حَتَّى يَأْتِىَ الْمُصَلَّى) حديث صحيح.

Ông Abdullah bin Umar  kể: "Trước kia Nabi  đọc Takbeer vào ngày tết Fitr từ khi rời khỏi nhà cho đến nơi dâng lễ Solah." Hadith Soheeh.
عَنْ نَافِعٍ: (أَنَّ ابْنَ عُمَرَ أَنَّهُ كَانَ إِذَا غَدَا يَوْمَ الْفِطْرِ وَيَوْمَ الأَضْحَى يَجْهَرُ بِالتَّكْبِيرِ حَتَّى يَأْتِىَ الْمُصَلَّى ثُمَّ يُكَبِّرُ حَتَّى يَأْتِىَ الإِمَامُ فَيُكَبِّرُ بِتَكْبِيْرِهِ) أخرجه الدارقطني وغيره بإسناد صحيح

Ông Na-fé kể: "Trước kia ông Ibnu Umar đi dâng lễ Solah tết Fitr và tết Odh-ha từ khi rời khỏi nhà ông luôn đọc lớn Takbeer cho đến nơi dâng lễ Solah, rồi đọc tiếp đến khi Imam đến làm mọi người đọc theo Takbeer của ông." Hadith do Al-Dar Qutny và những người khác ghi lại bằng đường truyền Soheeh.

عَنْ عَلِيٍّ  قَالَ: (مِنْ السُّنَّةِ أَنْ يَخْرُجَ إلَى الْعِيدِ مَاشِيًا) أخرجه الترمذي وقال: "هذا حديث حسن."

Ông Aly  nói: "Theo Sunnah là đi bộ đến dự lễ tết." Hadith do Al-Tirmizy ghi lại và ông nói: "Hadith Hasan."

Dựa theo Hadith của Aly đại đa số học giả Ulama khuyến khích mọi người nên đi bộ đến dự lễ Solah và không nên đi xe ngoại trừ có lý do chính đáng. Trích từ Soheeh Sunan Al-Tirmizy.

Lễ Solah gồm hai Rak-at ở Rak-at thứ nhất đọc bảy lần Takbeer và ở Rak-at thứ hai đọc năm lần Takbeer. Theo Sunnah Imam dẫn buổi lễ đọc lớn tiếng lúc hành lễ, ở Rak-at thứ nhất sau khi đọc Fatihah đọc chương Al-A'la và ở Rak-at thứ hai sau khi đọc Fatihah đọc chương Al-Gho-shi-yah hoặc ở Rak-at thứ nhất sau khi đọc Fatihah đọc chương Qof và ở Rak-at thứ hai sau khi đọc Fatihah đọc chương Al-Qomar và bài Khutbah đọc sau lễ Solah và phụ nữ được lệnh cũng tham dự. Tất cả những gì đã nêu được dẫn chứng như sau:

1- عَنْ عَائِشَةَ : (أَنّ رَسُولَ اللهِ  كَانَ يُكَبِّرُ فِي الْفِطْرِ وَالأَضْحَى فِي الْأُوْلَى سَبْعَ تَكْبِيْرَاتٍ وَفِي الثَّانِيَةِ خَمْساً) صحيح سنن أبي داود.

1- Bà A-y-shah  kể: "Trước kia, Rosul của Allah  đọc Takbeer ở Rak-at thứ nhất bảy lần và ở Rak-at thứ hai năm lần trong ngày tết Fitr và tết Odh-ha." Soheeh Sunan Abu Dawud.

2- Ông Nụa-man bin Basheer  kể: "Trước kia, Rosul đọc trong hai ngày tết chương Al-A'la và chương Al-Gho-shi-yah." Soheeh Sunan Ibnu Majah.

3- Ông Ubaidullah bin Abdullah  kể: "Ông Umar bin Al-Khottob hỏi ông Abu Waqid Al-Lai-thy: trước kia Rosul  đọc chương nào trong ngày tết Odh-ha và tết Fitr? Ông Abu Waqid đáp: trước kia Người đọc trong hai ngày tết chương Qof và chương Qomar." Hadith do Muslim ghi lại.

4- Bà Um A'tiyah  kể: "Phụ nữ chúng tôi được lệnh là phải (đến tham dự buổi lễ Solah) dù là trong chu kỳ, là nộ lệ và cả nữ thanh thiếu niên. Đối với phụ nữ trong chu kỳ thì tham dự cùng tập thể Muslim thêm đông và cầu xin Allah cho mọi người." Hadith do Al-Bukhory và Muslim ghi lại.

5 - وَعَنْ اِبْنِ عَبَّاسٍ  قَالَ: (شَهِدْتُ صَلَاةَ الْفِطْرِ مَعَ نَبِيِّ اللهِ  وَأَبِي بَكْرٍ وَعُمَرَ وَعُثْمَانَ، فَكُلُّهُم يُصَلِّيهَا قَبْلَ الْخُطْبَةِ) أخرجه مسلم.

5- Ông Ibnu Abbaas  kể: "Tôi đã tham dự lễ Solah tết Fitr cùng Nabi , cùng Abu Bakr, cùng Umar và cùng với Uthman, tất cả họ đều đọc bài Khutbah sau buỗi lễ Solah." Hadith do Muslim ghi lại.

6- Ông Ibnu Abbaas  kể: "Trước kia, Nabi  dâng lễ Solah tết không có Azan cũng không Iqomah." Soheeh Sunan Abu Dawud.

Ông Ibnu Abbaas  thuật lại lời Nabi : "Hôm nay mọi người được hưởng hai ngày tết, ai muốn thì chỉ dâng lễ Solah thứ sáu cũng đã đủ còn Ta (và Sohabah) sẽ tập hợp dâng cả hai, Insha Allah." Soheeh Sunan Abu Dawud.

Nếu không một người nào biết được hôm nay là ngày tết cho đến sau khi mặt trời nghiên bóng thì dâng lễ Solah tết vào ngày hôm sau như được nhắc trong Hadith sau:

عَنْ أَبِي عُمَيْرِ بْنِ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ  عَنْ عُمُومَةٍ لَهُ مِنْ الصَّحَابَةِ: ((أَنَّ رَكْباً جَاءُوا يَشَهَدُونَ أَنَّهُمْ رَأَوْا الْهِلَالَ بِالْأَمْسِ، فَأَمَرَهُمْ النَّبِيُّ  أَنْ يُفْطِرُوا وَإِذَا أَصْبَحُوا أَنْ يَغْدُوا إلَى مُصَلَّاهُمْ)) أخرجه أصحاب السنن وصححه البهيقي والنووي وابن حجر وغيرهم.

Ông Abu U'mair bin Anas bin Malik  nghe được từ người cô và bà là vị Sohabah của Rosul kể: "Có đoàn lữ hành đến gặp Nabi và họ báo rằng họ đã nhìn thấy lưỡi liềm (tháng Shâu-waal) vào ngày hôm qua thế là Nabi  đã ra lệnh cho họ xả chay và ngày mai đến dâng lễ Solah tết." Hadith do nhóm Sunan ghi lại và đã được Al-Baihaqy, Al-Nawawy, Ibnu Hajar và những người khác đã xác thực.

تَقَبَّلَ اللهُ مِنَّا وَمِنْكُمْ (Ta-qab-ba-lol-lo-hu min-na và min-kum)

Ông Ibnu Al-Tir-ka-ma-ny nói: "Trong chủ đề này được xác nhận bởi một Hadith Jai-yid (khá) đó là Hadith của Muhammad từ Ziyaad kể: tôi ở cùng với Abu Amamah Al-Bahily và một số vị Sohabah khác của Nabi , sau khi họ gặp nhau sau chuyến đi họ chúc nhau:

تَقَبَّلَ اللهُ مِنَّا وَمِنْكُمْ." Ahmad bin Hambal nói: đường truyền của Hadith Jai-yid. (Trích từ Al-Jâu-har Al-Na-qy quyển 3 trang 320).
Thứ mười : Tết là ngày vui vẻ hạnh phúc như được kể qua Hadith sau:

عَنْ أَنَسٍ  قَالَ قَدِمَ رَسُولُ اللهِ  الْمَدِينَةَ وَلَهُمْ يَوْمَانِ يَلْعَبُونَ فِيهِمَا، فَقَالَ: ((مَا هَذَانِ الْيَوْمَانِ ؟)) قَالُوا: كُنَّا نَلْعَبُ فِيهِمَا فِى الْجَاهِلِيَّةِ. فَقَالَ رَسُولُ اللهِ : ((إِنَّ اللهَ قَدْ أَبْدَلَكُمْ بِهِمَا خَيْرًا مِنْهُمَا يَوْمَ الأَضْحَى وَيَوْمَ الْفِطْرِ)) صحيح سنن أبي داود.

Ông Anas  kể: Trước kia, chúng tôi có hai ngày để vui vẻ đến khi Nabi  đến Madinah, Người hỏi: "Hai ngày này là hai ngày gì vậy ?" chúng tôi đáp: Trước khi vào Islam đây là hai ngày chúng tôi vui chơi giải trí. Nabi  nói: "Quả thật, Allah đã thay thế cho mọi người hai ngày khác tốt hơn hai ngày đó rất nhiều: ngày tết Odh-ha và ngày tết Fitr." Soheeh Sunan Abu Dawud.
Thứ mười một : Khuyến cáo người Muslim làm trái ngược giáo lý Islam dù trong ngày tết hay là ngày nào bất cứ trong năm, bởi có một số người đã làm một số điều Harom (bị cấm) như mặc quần dài hơn mắt cá chân, cạo râu, tổ chức tập chung lại nghe nhạc, nhìn xem những điều Harom, nam nữ tập hợp lại tổ chức tiệc tùng. Đối với cấp bậc cha mẹ hãy bảo vệ con cái mình tránh xa mọi sự ăn chơi trụy lạc để khỏi phải ân hận về sau.


Zakat Fitr
Giáo lý Islam về Zakat Fitr: đây là nhiệm vụ của tất cả mỗi người Muslim dù người lớn hay trẻ em, dù nam hay nữ, là người tự do hay nô lệ như được nhắc trong Hadith sau:

عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عُمَرَ  قَالَ: (أَنّ رَسُولَ اللهِ  فَرَضَ زَكَاةَ الْفِطْرِ مِنْ رَمَضَانَ صَاعًا مِنْ تَمْرٍ، أَوْ صَاعًا مِنْ شَعِيرٍ عَلَى الْعَبْدِ وَالحُرِّ وَالذَّكَرِ وَالأُنْثَى وَالصَّغِيْر وَالْكَبِيْرِ مِنَ الْمُسْلِمِينَ وَأَمَرَ بِهَا أَنْ تُؤَدَّى قَبْلَ خُرُوْجِ النَّاسِ إِلَى الصَّلَاةِ) أخرجه البخاري وزاد أبو داود بإسناد صحيح: ((فَكَانَ اِبْنُ عُمَرَ يُؤَّدِيْهَا قَبْلَ ذَلِكَ بِالْيَوْمِ وَالْيَوْمَيْنِ) صحيح أبي داود.

Ông Ibnu Umar  kể: "Nabi  đã qui định xuất Zakat Fitr trong tháng Romadon một Só chà là hoặc một só lúa mạch bắt buộc đối với người nô lệ, người tự do, người lớn hay trẻ em dù nam hay nữ. Người ra lệnh phải xuất trước khi mọi người rời khỏi nhà đến tham dự lễ Solah." Hadith do Al-Bukhory ghi lại còn Abu Dawud ghi thêm đoạn bằng đường truyền Soheeh: "Trước kia ông Ibnu Umar đã xuất Zakat trước ngày tết một ngày và có lần là hai ngày." Soheeh Abu Dawud.

Đối với người Muslim nào có thừa thức ăn dự trữ dành cho bản thân và gia đình cả ngày và đêm tết thì bắt buộc y phải xuất Zakat.

Bắt buộc xuất cho bản thân và những ai có nhiệm vụ nuôi ăn như vợ con, trước tiên là xuất cho bản thân.

Đối với bào thai còn trong bụng không bắt buộc phải xuất Zakat Fitr nhưng khuyến khích nên xuất luôn cho bào thai đó.

Không được phép dùng tiền hay giá trị của thức ăn để xuất Zakat, nếu làm thế là đã làm trái lệnh Nabi  và việc làm của Sohabah trong khi Nabi  đã khuyến cáo:

قَالَ : ((مَنْ أَحْدَثَ فِي أَمْرِنَا هَذَا مَا لَيْسَ مِنْهُ فَهُوَ رَدٌّ)) وراه البخاري ومسلم.

"Ai làm điều gì mà không có lệnh của Ta thì việc làm đó của y bị trả lại." Hadith do Al-Bukhory và Muslim ghi lại.
* Ý nghĩa của Zakat Fitr:

عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ، قَالَ: (فَرَضَ رَسُولُ اللهِ  زَكَاةَ الْفِطْرِ طُهْرَةً لِلصَّائِمِ مِنَ اللَّغْوِ، وَالرَّفَثِ وَطُعْمَةً لِلْمَسَاكِينِ. فَمَنْ أَدَّاهَا قَبْلَ الصَّلاةِ فَهِيَ زَكَاةٌ مَقْبُوْلَةٌ، وَمَنْ أَدَّاهَا بَعْدَ الصَّلاةِ فَهِيَ صَدَقَةٌ مِنْ الصَّدَقَاتِ) رواه أبو داود وابن ماجة بإسناد حسن.

Ông Ibnu Abbaas  kể: "Nabi  đã qui định xuất Zakat Fitr để tẩy sạch người nhịn chay từ sự vô bổ, tục tĩu, dơ bẩn, ô uế và là lương thực dành cho người nghèo. Những ai đã xuất Zakat Fitr trước lễ Solah thì đó là Zakat được chấp nhận còn ai xuất Zakat sau lễ Solah thì đó chẳng qua là sự bố thí tự nguyện như bao sự bố thí khác." Hadith do Abu Dawud và Ibnu Majah ghi lại từ đường truyền Hasan.
* Loại thực phẩm bắt buộc xuất Zakat Fitr:

Là loại thực phẩm chính mà địa phương đó ăn như: chà là, lúa mạch, lúa mì... như được nhắc trong Hadith sau:

عَنْ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ  قَالَ: (كُنَّا نُخْرِجُ فِى عَهْدِ رَسُولِ اللهِ  يَوْمَ الْفِطْرِ صَاعًا مِنْ طَعَامٍ وَكَانَ طَعَامَنَا الشَّعِيرُ وَالزَّبِيبُ وَالأَقِطُ وَالتَّمْرُ) رواه البخاري.

Ông Abu Sa-eed Al-Khudry  kể: "Trước kia, chúng tôi xuất Zakat Fitr trong thời đại của Nabi  là một Só thức ăn và thức ăn của chúng tôi thời đó là lúa mạch, nho khô, pho mai (pho mát) và chà là." Hadith do Al-Bukory ghi lại.

Từ khi mặt trời lặn của ngày tết (theo Islam tính đêm trước ngày), nếu ai mất hoặc trẻ sơ sinh ra đời trước mặt trời lặc dù là một phút không bắt buộc xuất Zakat, ngược lại chết hoặc trẻ sơ sinh ra đời sau mặt trời lặn dù là một phút cũng bắt buộc xuất Zakat Fitr.

Được phép xuất trước ngày tết một ngày hoặc hai ngày như các vị Sohabah đã làm như được kể lại từ ông Na-fé: "Trước kia Sohabah đã xuất Zakat Fitr trước ngày tết một hoặc hai ngày." Hadith do Al-Bukhory ghi lại.

Thời gian cuối cùng để xuất Zakat là trước lễ Solah tết như đã được dẫn chứng ở Hadith của Ibnu Umar ở trên.
* Số lượng Zakat phải xuất:

Mỗi người Muslim xuất một Só và một Só tương đương 2,4 kg (hai kilô bốn trăm gam). Được phép chia một phần Zakat để cho nhiều người nghèo và ngược lại được phép gom nhiều phần Zakat để cho một người nghèo.

Dành cho người nghèo và người cận nghèo như được dẫn chứng ở Hadith Ibnu Umar ở trên: "và là lương thực dành cho người nghèo."

Được phép xuất Zakat Fitr ở bất cứ nơi nào có người nghèo: ở tại địa phương nhà hoặc ở địa phương khác hoặc đưa ra nước ngoài bởi trong nguyên thủy việc làm này là được phép làm và không có bằng chứng nào cấm di chuyển Zakat Fitr ra nước ngoài cả hay nơi khác.

Cầu xin bình an và phúc lành cho Nabi Muhammad cùng gia quyến và tất cả bằng hữu của Người.
Tác giả:

Tiến sĩ Yusuf bin Abdullah bin Ahmad Al-Ahmad

Dịch Thuật:

Abu Hisaan Ibnu Ysa