Este a. Kiến thức trọng tâM

- Đặc điểm cấu tạo phân tử: RCOOR’

- Viết công thức cấu tạo các đồng phân este:

Este no, đơn chức (C_nH_2nO₂): số đồng phân: 2^n-2 (1

- Danh pháp (gốc – chức): tên gốc R’ + tên gốc axit RCOO + “at”

- Phản ứng thủy phân este:

trong axit: C₂H₅OH + CH₃COOH CH₃COOC₂H₅ + H₂O

etyl axetat

trong kiềm: CH₃COOC₂H₅ + NaOH CH₃COONa + C₂H₅OH

- Điều chế: Đun sôi hỗn hợp gồm ancol và axit cacboxylic, có axit H₂SO₄ đặc làm xúc tác (phản ứng este hoá).

RCOOH + R^’OH RCOOR^’ + H₂O

B. BÀI TẬP ÁP DỤNG:

Câu 1: Ứng với công thức phân tử C­₄H₈O₂ có bao nhiêu đồng phân este của nhau?

A. 2 B. 3 C. 4 D. 5

có đồng phân este: 2^n-2 = 2^{4 - 2} = 4

A. CH₃COOCH₃ B. C₂H₅COOCH₃ C. CH₃COOC₂H₅ D. HCOOC₂H₅

RCOOR’ + NaOH RCOONa + R’OH

từ pt ta có hệ

chỉ có CH₃ là phù hợp với R’

M_este = 88 Đáp án B

Câu 3: Đốt cháy hoàn toàn 0,11g este thì thu được 0,22g CO₂ và 0,09g H₂O. Số đồng phân của chất này là

A. 3 B. 4 C, 5 D. 6

C_nH_2nO₂ + O₂ nCO₂ + nH₂O

n_este = = = 0,005

n = 4 C₄H₈O₂ có 4 đồng phân → Đáp án B
LIPIT

A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM:

- Công thức cấu tạo chung của chất béo :

(trong đó là gốc hiđrocacbon, có thể giống nhau hoặc khác nhau)

(C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅ : trioleoylglixerol (triolein) ;

(C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅ : tripanmitoylglixerol (tripanmitin).

- Axit béo là axit đơn chức có mạch cacbon dài, không phân nhánh.

- Thuỷ phân:

tristearin axit stearic gtlixerol

A. 84,8g B. 88,4g C. 48,8g D. 88,9g

(C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅ + 3H₂ → (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅

n_stearin m_H = 0,3.2 = 0,6 → m_olelin = 89 – 0,6 = 88,4 → Đáp án B

Câu 2: Cần bao nhiêu tấn chất béo chứa 85% tristearin để sản xuất được 1,5 tấn xà phòng chứa 85% natri stearat (về khối lượng). Biết hiệu suất thuỷ phân là 85%

A. 1,500 tấn B. 1,454 tấn C. 1,710 tấn D. 2,012 tấn

(C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅ + 3NaOH → 3C₁₇H₃₅COONa + C₃H₅(OH)₃

gọi m là khối lượng của chất béo

→ n_este = n_muối =

m_{xà phòng} = → m = 1,7 → Đáp án C

Câu 3: Thuỷ phân hoàn toàn 444 gam một lipit thu được 46 gam glixerol và hai loại axit béo. Hai loại axit béo đó là

A. C₁₇H₃₁COOH và C₁₇H₃₃COOH B. C₁₅H₃₁COOH và C₁₇H₃₅COOH

C. C₁₇H₃₃COOH và C₁₇H₃₅COOH D. C₁₇H₃₃COOH và C₁₅H₃₁COOH

HD: Đặt công thức của este là

R₁COO

R₁COO C₃H₅

RCOO

R₁COO C₃H₅ + 3NaOH 2R₁COONa + RCOONa + C₃H₅(OH)₃

RCOO

0,5 0,5

→ R là C₁₇H₃₃ (237) và R₁ là C₁₇H₃₅ (239) phù hợp. → Đáp án C

CH₂OH-CHOH-CHOH-CHOH-CHOH-CH=O

- Tính chất hh:

+ Tác dụng với Cu(OH)₂ cho dung dịch màu xanh lam,



-Phản ứng lên men:

CH₂OH-CHOH-CHOH-CHOH-CO-CH₂OH

Lưu ý:

B. BÀI TẬP ÁP DỤNG:

Cho 360 gam glucozơ lên men tạo thành ancol etylic, khí sinh ra được dẫn vào nước vôi trong dư thu được m gam kết tủa. Biết hiệu suất của quá trình lên men đạt 80% . giá trị của m là

A. 400 B. 320 C. 200 D. 160

HD GIẢI:

. Phương trình hóa học: C₆H₁₂O₆ 2C₂H₅OH + 2CO₂

2 mol 4 mol

Do hiệu suất là 80% nên lượng CO₂ thu được là: 4.= 3,2 mol

CO₂+ Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O

Khối lượng kết tủa thu được là m = 3,2.100 = 320 gam → Đáp án B

SACCAROZƠ – TINH BỘT – XENLULOZƠ

A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM:

I. SACCAROZƠ:

- Tính chất của ancol đa chức hợp chất màu xanh lam

- Thuỷ phân: C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂O 2C₆H₁₂O₆

II. TINH BỘT:

- Thuỷ phân:

- Tinh bột màu xanh tím

III. XENLULOZƠ:

- Tính chất của ancol đa chức hợp chất màu xanh lam

- Thuỷ phân:

- Tác dụng với HNO₃:

A. 500 kg B. 5051 kg C. 6000 kg D. 5031 kg

(C₆H₁₀O₅)_n n C₆H₁₂O₆ 2nC₂H₅OH + 2 CO₂

m_xenlulozơ = . tấn

m_gỗ = 2,516.2 = 5,031 tấn → Đáp án D

Câu 2: Thể tích dung dịch HNO₃ 63 % (D = 1,52 g/ml) cần dùng để tác dụng với lượng dư xenlulozơ tạo 297 gam xenlulozơ trinitrat là

A. 243,90 ml B. 300,0 ml C. 189,0 ml D. 197,4 ml

[C₆H₇O₂(OH)₃]_n + 3nHNO₃  [C₆H₇O₂(ONO₂)₃]_n + 3n H₂O

3

Thể tích dung dịch HNO₃ là V = = 197,4 ml → Đáp án D

A. 2778 B. 4200 C. 3086 D. 3510

(C₆H₁₀O₅)_n n C₆H₁₂O₆

CH₃CH₂CH₂NH₂CH₃CH₂NHCH₃(CH₃)₃NAmin bậc mộtAmin bậc haiAmin bậc ba- Danh pháp: tên gốc hiđrocacbon + ” amin”

C₂H₅NH₂

CH₃CH₂CH₂NH₂

CH₃CH(NH₂)CH₃

H₂N[CH₂]₆NH₂

C₆H₅NH₂

C₆H₅NHCH₃ C₂H₅NHCH₃Metylamin

Etylamin

Isopropylamin

Phenylamin

Metylphenylamin

EtylmetylaminMetanamin

Etanamin

Propan – 2amin

Hexan-1,6-điamin

Benzenamin

N-Metylbenzenamin

N-Metyletan-1-amin

Hexametylenđiamin

Anilin

N-Metyletanamin- Tính chất hoá học:

Tính bazơ: amin thơm < NH₃ < ankyl amin

CH₃NH₂ + HCl  [CH₃NH₃]⁺Cl^–

Thế ở nhân thơm:

A. C₆H₅NH₂, NH₃, CH₃NH₂, C₂H₅NH₂, CH₃NHCH₃

B. CH₃NH₂, C₆H₅NH₂, NH₃, C₂H₅NH₂

C. NH₃, C₆H₅NH₂, CH_­3NH₂, CH₃NHCH₃

D. NH₃, C₂H₅NH₂, CH₃NHC₂H₅, CH₃NHCH₃

HD GIẢI:

Tính bazơ phụ thuộc nhiều vào nhóm hút e (làm giảm tính bazơ) và nhóm đẩy e (làm tăng tính bazơ), trừ yếu tố cản trở không gian → Đáp án A

A. 2 B. 3 C. 4 D. 5

- Tên hệ thống: axit +chữ cái ( ) chỉ vị trí nhóm NH₂ + ” amino” + tên axit tương ứng.

2-aminopropanoicAxit

-metylbutanoicAxit

Axit 2-amino-3(4-

-hiđrophenyl)

propanoicAxit

-hiđroxiphenyl)

propionicTyrosinTyr Axit
2-aminopentan-1,5-

-đioicAxit

- Tính chất hh:

Tính lưỡng tính: H₂N – CH₂ – COOH + HCl  ClH₃NCH₂COOH

H₂N – CH₂ – COOH + NaOH  H₂N – CH₂ – COONa + H₂O

Este hoá: H₂NCH₂COOH + C₂H₅OH NH₂CH₂COOC₂H₅ + H₂O

với HNO₂ : H₂NCH₂COOH + HNO₂  HOCH₂COOH + N₂ + H₂O

trùng ngưng: nH₂NCH₂COOH ( HNCH₂COO )_n + nH₂O

Tính bazơ: : (H₂N)_xR(COOH)_y­ ; x < y : quì tím xanh

x = y : quì tím không chuyển màu

x > y : quì tím đỏ

NH₂-CH₂-COOH (1) ; ClH₃N-CH₂-COOH (2) ; NH₂-CH₂-COONa (3) ;

NH₂-(CH₂)₂CH(NH₂)-COOH (4) ; HOOC-(CH₂)₂CH(NH₂)-COOH (5).

Các dung dịch làm quỳ tím hoá đỏ là

A. (1), (3) B. (3), (4) C. (2), (5) D. (1), (4).

HD: Dung dịch làm quỳ hoá đỏ là 2 và 5 → Đáp án C

Câu 2: Cho 14,7 gam một amino axit X (có 1 nhóm NH₂) tác dụng với NaOH dư thu được 19,1 gam muối. Mặt khác cũng lượng amino axit trên phản ứng với HCl dư tạo 18,35 gam muối. Công thức cấu tạo của X có thể là

A. NH₂-CH₂-COOH B. CH₃-CH(NH₂)COOH

C. NH₂-(CH₂)₆ -COOH D. HOOC-CH₂-CH­₂-CH(NH₂)COOH

HD GIẢI:

m_{HCl phản ứng} = 18,35 – 14,7 = 3,65

→ n_HCl = 0,1 mol = n_X → M_X = 147

NH₂-R(COOH)_n + nNaOH → NH₂-R(COONa)_n + nH₂O

1 mol 1 mol →

0,1 0,1 →

→ n = 2 vậy X là HOCO-CH₂-CH₂-CH-COOH

NH₂ → Đáp án D

- Liên kết peptit: -CO-NH-

- Loại peptit = số amino axit tạo nên nó.

- Số liên kết peptit = số amino axit tạo nên nó - 1.

Vd: tripeptit tạo nên từ 3 amino axit

Số lk peptit = 3 – 1 = 2

- Cách gọi tên:

Glyxyl alanylleuxin (Gly-Ala-Val)

- Tính chất hh:

Bị đông tụ ( t⁰, bazơ, axit, muối)

Thuỷ phân pepit ngắn hơn amino axit

Phản ứng màu biure hợp chất màu tím.

H₂N-CH₂-CO-NH-CH—CO-NH-CH — CO-NH- CH- COOH

CH₂COOH CH₂-C₆H₅ CH₃

Số amino axit khác nhau thu được là

A. 5. B. 2. C. 3. D. 4.

HD GIẢI:

Tại vị trí liên kết –CO-NH- là 2 amino liên kết nhau => D

A. 4 B. 5 C. 8 D. 9

Đây là pentapeptit => số hợp chất có liên kết peptit là: 9

A. 2 B. 3 C. 4 D. 5

Số peptit = 2² = 4

Câu 4: Để phân biệt các dung dịch glucozơ, glixerol, anđehit axetic, ancol etylic và lòng trắng trứng ta dùng:

A. NaOH B. AgNO₃/NH₃ C. Cu(OH)₂ D. HNO₃

Dùng Cu(OH)₂

- Glucozơ ban đầu có màu xanh của phức khi đun nóng cho kết tủa đỏ gạch

- Glixerin chỉ tạo phức ở nhiệt độ thường

- CH₃CHO ban đầu không hiện tượng, đun nóng cho kết tủa đỏ gạch

- Protit cho màu xanh đặc trưng

- C₂H₅OH không có hiện tượng → Đáp án C
POLIME VÀ VẬT LIỆU POLIME
A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM:

I. POLIME:

- Polime là những hợp chất có phân tử khối rất lớn do nhiều đơn vị nhỏ (gọi là mắt xích) liên kết với nhau tạo nên.

- Gọi tên: poli+ tên monome

VD: poli etilen

-CH₂-CH₂- : mắt xích

n: hệ số polime hoá
polime trùng hợp

- Phân loại: polime tổng hợp polime trùng ngưng.

polime bán tổng hợp, như xenlulozơ trinitrat, tơ visco,...

polime thiên nhiên, như cao su, xenlulozơ,...

- Cấu trúc: Mạch có nhánh, như amilozơ

Mạch không nhánh, như amilopectin, glicogen

Mạch không gian, như cao su lưu hoá, nhựa bakelit

1. 
   Phương pháp điều chế:
   

Trùng hợp: