Dapandethi. Blogspot. Com đẠi học quốc gia hà NỘi trưỜng đẠi học khoa học xã HỘi và nhân văn khoa báo chí

Sự ra đời của báo mạng đã làm thay đổi thói quen tiếp nhận thông tin trước đây của một bộ phận công chúng đọc giả. Nếu như trước đây công chúng phải chờ đến một thời điểm nhất định trong ngày, thường là buổi sáng để cầm một tờ báo in trong tay và đọc nó, hoặc phải chờ đến một giờ nhất định để xem một chương trình trên ti vi hay trên đài phát thanh. Thì nay, với sự ra đời và phát triển vượt bậc của công nghệ internet, báo mạng có thể đáp ứng nhu cầu thông tin của công chúng vào bất cứ thời điểm nào trong ngày chỉ qua một cái kích chuột. Bạn chỉ cần trỏ vào các siêu liên kết (Hyperlink), hay chỉ càn gõ tên địa chỉ (URl) vào máy là nhận được ngay thông tin yêu cầu. Cùng với các ngôn ngữ lập trình được thiết kế riêng cho Web như HTML, XML, Java... các trang web được hiện ra một cách sống động nhất. Thông tin không chỉ hiện ra dưới dạng văn bản (text), các đối tượng đồ hoạ (graphics) mà còn là các hoạt cảnh chuyển động (media clip) kèm theo âm thanh sống động...

Cùng với sự phát triển chóng mặt của các công nghệ kết nối, giúp đẩy nhanh tốc độ truy tải, số lượng các tờ báo điện tử cũng nở rộ khắp nơi trên thế giới, truyền tải thông tin dưới mọi hình thức mà các loại báo truyền thống cung cấp. Có thể coi báo điện tử hiện nay là sự hội tụ của cả báo giấy (text), báo tiếng (audio) và báo hình (video). Người lướt web không chỉ được cập nhật tin tức dưới dạng chữ viết mà còn có thể nghe rất nhiều kênh phát thanh và xem truyền hình ngay trên các website báo chí.

Một thế mạnh nữa của báo mạng là khả năng tương tác nhiều chiều. Đơn giản nhất là khả năng tương tác hai chiều giữa công chúng và toà soạn: người đọc có thể phát biểu ý kiến, bình phẩm thông tin và đưa lên mạng. Nhờ đó toà soạn có thể nắm bắt nhanh tâm tư, chính kiến, nguyện vọng, thị hiếu của đọc giả để có những điều chỉnh cần thiết. Với khả năng tương tác nhiều chiều toà soạn có thể tổ chức nhiều cuộc giao lưu trực tuyến giữu đọc giả trong, ngoài nước với các vị lãnh đạo hoặc các nhà hoạt động xã hội, văn hoá, khoa học... về những đề tài mà nhiều người quan tâm. Đây là một lợi thế của báo mạng mà báo in không thể làm được và rất hạn chế đối với truyền hình và phát thanh.

Báo mạng có sức chứa to lớn cả về không gian và thời gian, tức dung lượng của thông tin gần như không hạn chế. Mỗi một tờ báo mạng là một cấu trúc rộng về không gian với nhiều mảng khác nhau, mỗi mảng gần như một tờ báo riêng. Chẳng hạn như về thời sự quốc tế, thời sự trong nước, giáo dục, khoa học, thể thao, văn hoá, văn nghệ, âm nhạc, công nghệ thông tin, giải trí...

Với lợi thế nhanh và mạnh, sức chứa thông tin khổng lồ và khả năng tương tác nhiều chiều giữa toà soạn và bạn đọc, báo điện tử đang “chiếm ngôi” của báo giấy.

Ghi chép của phóng viên VietNamNet từ chuyến đi khảo sát báo chí Pháp: Hiện nay ở một số quốc gia có nền báo chí phát triển như Pháp, Mỹ, phần lớn các báo giấy đều có xu hướng lên mạng. Một số báo lớn, có uy tín ở Pháp như Le Monde, Liberation, L’Express đều có bản điện tử, trong đó, L’Express và Le Monde trên mạng đã hoạt động được 10 năm.

Trong bối cảnh báo điện tử và báo miễn phí đang lấn sân báo giấy, việc đưa các bài viết trên báo giấy cộng thêm tin tức, hình ảnh, video mới nhất lên Internet đang là một trong những giải pháp nhằm giữ chân độc giả.

Lý giải nguyên nhân tại sao báo mạng lại thu hút được nhiều bạn đọc, bà Dorothee Tromparent – Phóng viên, chuyên gia truyền thông đa phương tiện thuộc trường Đại học báo chí Lille, Pháp cho biết: “có hai lý do chính. Thứ nhất, báo giấy không còn sức lôi cuốn như trước kia nữa. Thứ hai, việc cập nhật thông tin nhanh, hình ảnh minh hoạ đẹp cũng khiến độc giả bị báo mạng cuốn hút”. Theo bà Tromparent, trong vòng 2-3 năm tới, báo điện tử sẽ phát triển mạnh ở nhiều quốc gia, đặc biệt là Pháp, nơi 90% người dùng Internet thích xem báo mạng.

Xu hướng này không chỉ giới hạn ở báo viết hay tạp chí. Hiện nay ở Pháp, nhiều đài phát thanh và hàng chục kênh truyền hình cũng lần lượt phát sóng các chương trình qua Internet. Canal Web là một trong những công ty đầu tiên của Pháp, cùng với nouvo.com tiên phong trong lĩnh vực truyền hình trên mạng.

Mạng Internet đã giảm thiểu rào cản giữa các phương tiện truyền thông. Các bản tin trên mạng đang trở nên đa phương tiện, đa dịch vụ và đa hỗ trợ. Một bản tin “đặc sắc”, đa phương tiện thực sự đã được tập đoàn Radio France cho ra mắt. Theo đó, cùng một lúc nghe bình luận, người dùng Internet còn có thể tham khảo nguồn tin mà phóng viên thu thập, xem hình ảnh được ghi lại từ hiện trường…

Ngoài ưu thế có gắn kèm các phương tiện nghe nhìn, báo mạng còn có khả năng chứa thông tin tư liệu cực lớn. Khi truy cập một bài báo trên mạng, ngay lập tức độc giả có thể vào xem các bài có liên quan với chỉ một cú nháy chuột vào đường link gắn kèm. Đây là một khả năng mà báo giấy không thể có.

Báo điện tử lại có thể giúp giảm khoảng 75% chi phí sản xuất và phát hành cho các tờ báo. Chi phí phát hành lên tới 55 tỉ USD của ngành công nghiệp báo chí Mỹ đã giảm đi một cách đáng kể trong khoảng hai thập kỷ trở lại đây khi mà báo in phải cạnh tranh mạnh mẽ với báo điện tử trên Internet về phương diện độc giả và quảng cáo.

Trò chuyện với VietNamNet, ông Eric Mettout, tổng biên tập báo mạng L’Express nói “với một hệ thống lưu trữ dữ liệu lớn, độc giả có thể tìm được những bài viết của báo L’Express được đăng từ cách đây hơn một chục năm. Hiện nay, một số bài viết của L’Express báo giấy đã xuất hiện trên mạng cùng với lúc báo in được phát hành”.

Cùng lúc cuốn hút độc giả của báo giấy, báo điện tử còn lấy đi quảng cáo, nguồn lợi nhuận quan trọng của báo giấy. Với Internet, khi mua hàng, người dùng có thể so sánh cùng lúc sản phẩm của các hãng khác nhau với vài cú nháy chuột. Trong khi đó, ít ai có đủ kiên trì để xem hàng chục các tờ rơi hay nhiều số báo để tìm ra một nơi có giá cả hợp lý nhất.

Tóm lại, có thể mô tả diện mạo của một tờ báo điện tử hoàn chỉnh như một cấu trúc mở rộng về không gian cho nhiều đối tượng bạn đọc, dày về thời gian với sự tích luỹ nhiều tầng thông tin. Một cơ cấu giao diện hai chiều giữa toà soạn và bạn đọc, một tổ hợp dịch vụ thông tin đa dạng đọc, nghe, nhìn phong phú. Tuy tuổi đời của báo mạng mới chỉ dừng lại là con số trên một chục năm so với lịch sử hàng trăm năm của báo chí. Nhưng không phải mới ra đời mà báo mạng chịu lép vế trước những loại hình báo chí khác. Nhờ những ưu thế vượt trội của mình mà báo mạng ngày càng thu hút công chúng đến với mình.

Theo một khảo sát mới đây, gần 70% người Mỹ cho rằng báo chí truyền thống không phản ánh đầy đủ và gần một nửa đang chuyển sang Internet để lấy tin tức. Cuộc khảo sát trên mạng của We Media/Zogby Interactive cho thấy trong khi hầu hết mọi người nghĩ rằng báo chí có ý nghĩa quan trọng đối với chất lượng cuộc sống, có đến 64% không hài lòng với chất lượng báo chí trong cộng đồng nơi họ ở. Gần 50% trong số 1.979 người tham gia cuộc khảo sát nói nguồn tin tức và thông tin chủ yếu của họ là Internet, tăng từ 40% cách đây 1 năm. Chưa đến một phần ba coi truyền hình là nguồn cung cấp thông tin, trong khi 11% thường xuyên nghe đài và chỉ 10% đọc báo. Hơn một nửa số người trong độ tuổi từ 18 đến 29 lướt mạng để đọc tin, và tỷ lệ này ở những người từ 65 tuổi trở lên là 35%. Người già là nhóm duy nhất không chọn Internet là nguồn tin quan trọng nhất, với 38% chọn truyền hình.

Một báo cáo khác của Hiệp hội các Nhật báo Mỹ, doanh số quảng cáo trên báo in ở nước này trong năm 2007 giảm 7,9%, mức giảm tồi tệ thứ hai trong vòng hơn nửa thế kỷ qua. Điều đáng nói là những con số này đã bao gồm mức tăng trưởng về doanh số quảng cáo trên bản điện tử của các báo.

Khi nền kinh tế phát triển chậm lại, báo in đặc biệt bị ảnh hưởng mạnh trong tháng 4 năm 2007 - thời gian đỉnh điểm cho hoạt động bán quảng cáo - với mức doanh số giảm tới 10,3% so với cùng kỳ năm 2006. Nếu chỉ tính riêng quảng cáo trên báo in thì mức giảm cho cả năm là 9,4%, mức giảm lớn nhất kể từ năm 1950, khi hiệp hội bắt đầu thống kê. Doanh số bán quảng cáo trên bản điện tử của các báo in tăng 18,8%, ít hơn so với mức tăng trưởng hằng năm tới 30% trong 3 năm trước.

Doanh số quảng cáo trên Internet mới chỉ chiếm 7,5% tổng doanh số quảng cáo trong năm 2007, vì thế vẫn còn phải mất nhiều năm nữa thì mức tăng trưởng quảng cáo trên mạng mới vượt được báo in. (Theo New York Times)

Số lượng độc giả truy cập website của các tờ báo ở Mỹ lên tới mức kỷ lục vào năm 2007 chứng tỏ website là một trong vài điểm sáng ít ỏi đối với ngành báo in đang gặp nhiều khó khăn. Theo nghiên cứu của Hiệp hội Nhật báo Mỹ, số lượng người truy cập (unique visitor) website của các nhật báo Mỹ trong năm 2007 đã tăng hơn 6% và đạt mức trung bình hằng tháng là 60 triệu. Số lần ghé thăm hằng tháng trong quý IV tăng tới 9% so với cùng kỳ năm 2006 với 39% những người thường xuyên truy cập Internet ghé thăm trang web của các nhật báo và thời lượng trung bình là 44 phút mỗi tháng.

Số liệu điều tra này được đưa ra vào lúc ngành báo in đang ngày càng trở nên phụ thuộc vào doanh thu quảng cáo từ website. Các chủ báo hy vọng mức tăng trưởng từ doanh số trên Internet sẽ bù lại được sự sụt giảm từ báo

in. (Reuters)
b. Những hạn chế và thách thức đối với báo mạng:

Bên cạnh vai trò tích cực và to lớn của loại hình truyền thông điện tử, chúng ta cũng nên nhận diện sâu sắc mặt trái, mặt phức tạp của nó, những thách thức mà nó mang lại để có những phương sách ứng xử thích hợp.

Sau phát thanh truyền hình, truyền thông điện tử cuốn mọi quốc gia vào thời đại thông tin mở. Với sự tồn tại trôi nổi trên mạng vô số những website đủ màu sắc, với sự mở rộng mạng lưới Internet đến từng trường học, đến các vùng nông thôn xa xôi, vào tận các gia đình riêng, sự giao lưu thông tin hầu như đã và sẽ càng chọc thủng biên giới ngăn cách giữa các quốc gia, giữa các nền văn hoá và giữa các xu hướng chính trị. Chúng ta phải thừa nhận một điều rằng: Quyền lực của một tờ báo chính là bạn đọc. Bạn đọc càng đông, tác động xã hội càng lớn. Từ khuynh hướng xã hội của nó thì tác động ấy có thể tốt nhưng cũng có thể xấu. Bản thân độc giả nhiều khi cũng là nạn nhân. Bởi đứng trước một khối lượng khổng lồ thông tin trên các tờ báo mạng mang nhiều màu sắc chính trị khác nhau, nhiều khuynh hướng khác nhau họ bị rơi vào một mê hồn trận thông tin không biết thật giả ở đâu mà lần.

Ngoài ra, báo mạng cũng phải đối diện với một vấn đề rất lớn đó là có thể bị “biên tập” lại ngay khi đã được ban biên tập chỉnh sửa rồi. Với tình trạng “hỗn quân hỗn quan” hiện nay của Internet, điều này khó có thể tránh khỏi. Các hacker có thể tấn công bất cứ một site nào khi họ tìm được lỗi của hệ thống.

Một ưu thế của báo mạng như đã nói ở trên đó chính là khả năng tương tác nhiều chiều của báo mạng. Tức là sau mỗi bài báo của các phóng viên được đẩy lên thì chỉ vài phút sau đã có thông tin phản hồi, ý kiến của đọc giả. Thông tin phản hồi này xuất hiện ngay dưới phần tin của phóng viên vừa đăng trong mục diễn đàn. Số người truy nhập được thống kê đầy đủ bằng một cơ chế phiên làm việc và xuất hiện công khai ngay trên trang báo. Chính điều này đã gây ra một sức ép lớn cho ban biên tập và phóng viên. Vì họ không thể có các ý kiến cá nhân hay bình luận gì. Qua đó gần như thấy rằng báo mạng có một hình thức riêng, rất đặc biệt để đánh giá “đẳng cấp” các phóng viên dựa vào các webmaster lưu giữ thư của đọc giả.

Một mặt trái nữa của báo mạng, đó chính là việc có nhiều ý kiến cho rằng: tin tức trên báo mạng đôi khi chỉ chuẩn ở khái niệm “đưa tin nhanh nhất chứ chưa chắc đã đúng nhất, hoặc có văn phong hay nhất”. Các mẩu tin viết vội mang tính thời sự cao được viết theo kiểu tin thư thì rõ ràng cái “thô” sẽ đầy rẫy. Các tin tức phá bỏ hầu hết các niêm luật, không có trọng chứng hay nói xa hơn là chưa mang đầy đủ tính đạo đức của báo chí truyền thống. Nhanh thì càng dễ ẩu. Với báo mạng phóng viên đôi khi cũng chính là các biên tập viên.

Đưa tin nhanh là một lợi thế và cũng là một tiêu chí hàng đầu của các báo điện tử. Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt giữa các tờ báo điện tử, để có thể thu hút độc giả các tờ báo mạng phải đẩy nhanh tốc độ cập nhật thông tin. Những sự kiện thời sự nóng (breaking news) là trận địa nóng bỏng nhất. Họ thường huy động sức mạnh tổng lực cho những sự kiện này. Để chạy đua đưa tin sớm nhất, trước hết, báo điện tử có thể chỉ chạy một cái tít và một câu mở đầu tin để thông báo sự kiện mới xảy ra. Sau đó họ mới bổ sung dần thông tin, ảnh, các dữ liệu khác.

Đối với những sự kiện lớn được công chúng quan tâm đặc biệt, họ còn có thể tường thuật trực tiếp sự kiện bằng hình ảnh (web TV) và bằng chữ để độc giả có thể theo dõi liên tục sự kiện đang diễn ra.

Nhưng vấn đề quan trọng đầu tiên là làm thế nào để có được thông tin sớm nhất. Ngoài số lượng phóng viên có hạn của mình theo dõi từng lĩnh vực, các báo chỉ có thể dựa vào mạng lưới đông đảo cộng tác viên và cộng đồng bạn đọc thân thiết gắn bó với tờ báo. Tờ báo nào xây dựng được đội quân này đông đảo hùng mạnh thì càng có nhiều cơ hội tiếp nhận được thông tin nhanh.

Một xu hướng mới của báo điện tử là công chúng tham gia ngày càng nhiều vào nội dung tờ báo. Trong rất nhiều trường hợp, bạn đọc không chỉ thông báo sự kiện cho báo mà họ còn ghi hình chụp ảnh và tường thuật sự kiện. Chẳng hạn như trong thảm hoạ sóng thần ở châu Á tháng 12-2004, nhiều khách du lịch châu Âu đã viết nhật ký trực tuyến (blog) tường thuật sự kiện và chụp ảnh, quay camera nhiều hình ảnh đưa lên mạng internet, sau đó được nhiều báo sử dụng.

Trong khi đó, một số đài ở Việt Nam với số lượng phóng viên lên tới hàng trăm, thậm chí hàng nghìn người nhưng số phóng viên này lại chưa được huy động để giúp báo điện tử nâng cao sức cạnh tranh thông tin. Nguyên nhân của tình trạng này trước hết là do chưa có cơ chế để mọi phóng viên trong cơ quan đều có trách nhiệm săn tin.

Mặt khác, viết tin và làm các sản phẩm cho báo điện tử cũng có những yêu cầu riêng và đòi hỏi sức ép về thời gian, kỹ năng sử dụng mạng internet cùng các thiết bị ngày càng tinh xảo phức tạp như máy tính xách tay, máy ảnh, máy camera, xử lý ảnh bằng kỹ thuật số, dựng hình... Đây là một thách đố lớn đối với nhiều nhà báo quen viết cho báo in hàng ngày, nhất là những nhà báo lớn tuổi.

b. Kết hợp nhiều loại hình trên tờ báo điện tử

Giờ đây khi vào một trang báo điện tử, công chúng không chỉ được đọc bài viết của phóng viên mà còn có thể theo dõi được cả bài viết đó dưới nhiều loại hình khác như là phát thanh, clip. Để có thể hút công chúng và tận dụng tối đa ưu thế của công nghệ, các tờ báo mạng ngày nay đã kết hợp nhiều loại hình truyền thông vào tờ báo trực tuyến của mình. Từ cập nhật bài viết của báo in, xây dựng các chương trình phát thanh, xem các clip… Điều đó đã tạo ra sự đa dạng cho tờ báo điện tử.

Cùng một sự kiện được đưa tin, bên cạnh bài viết về vấn đề đó còn có vài bức ảnh để minh họa cho bài viết. Nếu như sự kiện đó có ảnh hưởng lớn thì tòa soạn có thể phát triển ra thành các bài tin ảnh, một bài phát thanh và thậm chí sẽ thực hiện cả một clip để kết hợp tạo ra hiệu quả thông tin tốt nhất. Với sự phát triển của cơ sở hạ tầng kĩ thuật và tốc độ đường truyền internet nhanh chóng, không có khó khăn gì để thực hiện những điều đó.

c. Web 2.0 – Xu hướng tất yếu của báo điện tử

Công nghệ Web 2.0 đang xuất hiện khắp nơi trong thế giới Internet và tác động lớn đến thói quen duyệt web của người sử dụng. Tuy nhiên, chưa một khái niệm nào về xu hướng này đủ bao quát và thỏa mãn tất cả mọi người. Thuật ngữ web 2.0 là một khái niệm khá trừu tượng, mặc dù Web 2.0 được xem là tương lai của báo điện tử toàn cầu nhưng ứng dụng của nó ra sao thì ngay cả tổng biên tập của nhiều tờ báo vẫn còn nhận định rất mơ hồ về nó. Web 2.0 không phải là cái gì hoàn toàn mới mà nó là sự phát triển của web hiện tại. Nó vẫn là web như chúng ta dùng từ trước tới nay chỉ có điều chúng ta sẽ làm việc với nó theo một cách hoàn toàn khác

* Web 1.0: chủ yếu là phương tiện phát tin gồm các website "đóng" của các hãng thông tấn hay các công ty nhằm mục đích tiếp cận độc giả hay khách hàng hiệu quả hơn

* Web 2.0 là phương tiện chia sẻ thông tin. Ở đó, người tiêu dùng đang dần trở thành người sản xuất ra những nội dung thông tin cho chính mình. Web 2.0 còn được gọi là mạng xã hội hay tờ báo công dân.

Khái niệm Web 2.0 đầu tiên được Dale Dougherty - Phó chủ tịch của OReilly Media - đưa ra tại hội thảo Web 2.0 lần thứ nhất do OReilly Media và MediaLive International tổ chức vào tháng 10/2004.

Web 2.0 còn được gọi là mạng xã hội, thế hệ thứ hai của cộng đồng cư dân mạng. Ở đó, thông tin do chính độc giả tạo ra. Web 2.0 cho phép mọi người có thể đưa lên mạng bất cứ thông tin gì. Với số lượng người tham gia rất lớn, đến mức độ nào đó, qua quá trình sàng lọc, thông tin sẽ trở nên vô cùng giá trị.

Một đặc điểm quan trọng của báo chí web 2.0 đó là sự tương tác giữa độc giả vả tòa soạn. Trong mô hình này, độc giả chính là tác giả của bài báo. Trong cuộc sống hằng ngày, khi muốn nêu ra quan điểm, ý kiến hay phản ánh về một sự việc nào đó, độc giả gửi tin bài tới cho tòa soạn. Những tin bài của độc giả sẽ tạo ra một cái nhìn đa chiều hơn. Danny Dagan – trưởng bản đại diện báo điện tử của News Group Digital (Vương quốc Anh) – nhấn mạnh trong bài báo cáo của mình: “Hãy để độc giả tạo ra cuộc đối thoại” – hay có thể hiểu độc giả chính là tác giả của bài báo. Theo ông, những bài viết của độc giả thường có chất lượng cao vì họ không phải chịu những sức ép của tòa soạn và được viết trong tâm trạng nhiều cảm hứng. “Nếu bạn coi thường ý kiến của độc giả, bạn đã hoàn toàn sai lầm” – Danny khẳng định.

Những tập đoàn báo chí trên thế giới đang áp dụng web 2.0 như tờ The Sun (Anh), News24.com (Nam Phi), The Asashi Shimbun (Nhật Bản), Sinchew-i.com (Malaysia), Sanoma (Phần Lan), Los Angeles Times (Mỹ), Gatehouse Media (Mỹ)…

Như vậy với việc sử dụng Web 2.0 càng thấy được xu hướng phát triển ngày càng chiếm vị trí quan trọng so với các loại hình báo chí khác của báo điện tử. Như các chuyên gia nhận định: “chỉ trong vòng 5 năm tới, báo điện tử sẽ trở thành một phương tiện thông tin đại chúng được nhiều người đọc nhất trên thế giới. Đó là khi mạng Internet toàn cầu đã có mặt ở khắp mọi nơi và máy tính đã được phổ cập tới tất cả mọi gia đình. Đặc biệt là khi nó đã được kết hợp với hàng loạt các chức năng giải trí khác như xem phim, mua bán, kết bạn... qua Internet”.

3. 
   Báo phát thanh
   

Phát thanh hiện đang được coi là loại hình truyền thông hiện đại và có sức ảnh hưởng lớn tới dư luận xã hội, có được một lượng thính giả rộng rãi. Phát thanh hiện đang cạnh tranh mạnh mẽ cùng các loại hình truyền thông khác.

Tuy ra đời muộn hơn so với báo in song phát thanh có những bước phát triển nhanh chóng đáng kinh ngạc. Từ việc xuất hiện manh mún ban đầu khi mà Alexandre phát minh ra ăngten vô tuyến điện năm 1895. Trải qua những bước mày mò, tìm kiếm ứng dụng thì đến năm 1913 phát thanh chính thức góp mặt trên thế gưói truyền thông bằng sự kiện là những buổi phát ca nhạc của đài Lacken (Bỉ).

Sau đó trong chiến tranh thế giới lần thứ I, phát thanh được sử dụng rộng rãi trong công tác truyền tin.

Rồi một loạt các đài phát thanh ra đời đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ phát thanh trên toàn thế giới. Cho đến nay thì tất cả các quốc gia trên thế giới phát thanh đều đã góp mặt.

Ngoài việc sử dụng các cách làm cũ thì phát thanh còn bắt đầu ứng dụng các công nghệ cao vào trong phát thanh nhằm nâng cao chất lượng phục vụ công chúng.

Ở các quốc gia phương Tây, phát thanh rất phát triển, với ưu thế là gọn nhẹ chỉ cần một thiết bị thu tín hiệu nhỏ là công chúng có thể theo dõi các chương trình phát thanh, nên phát thanh đã trở nê quen thuộc trong cuộc sống bận rộn. Mỗi sáng, trên đường đi làm, ở trong ô tô khán giả có thể bật đài để nghe tin tức, tình hình giao thông… Các đài phát thanh ở phương tây cũng đang tích cực thay đổi để đáp ứng công chúng. Trong xu thế cạnh tranh giữa các loại hình báo chí với nhau, phát thanh cũng đang phải tìm lối đi cho mình.
3.2 Xu hướng của phát thanh hiện đại

a. Chuyển đổi sang phát thanh kĩ thuật số

Cũng như truyền hình, phát thanh cũng đang từng bước chuyển đổi hình thức phát sóng từ dạng Analog sang hình thức kỹ thuật số.

Để phát triển rộng thì không thể thiếu yếu tố này, vì một đài phát thanh mạnh không thể có diện phủ sóng hẹp, chất lượng âm thanh kém, sự chuyển tải thông tin hay bị gián đoạn…

Phát thanh hiện đại sẽ ứng dụng kĩ thuật số vào tất cả các khâu, các công đoạn; từ việc trang bị các phương tiện tác nghiệp cho phóng viên, đến việc xử lí, dựng các tác phẩm hoàn chỉnh, hay truyền phát sóng…

Khi nguồn thu nhập thông tin tốt, khả năng xử lí thông tin, khả năng truyền dẫn tốt thì chắc chắn sẽ tạo một chương trình phát thanh tốt. Hiện nay phát thanh kĩ thuật số ra đời đang mở ra cho phát thanh một tương lai mới: đó là chất lượng âm thanh tốt như CD. Không có nhiễu, giao thoa, hay sự cản trở bởi các yếu tố tự nhiên

Khi được sử dụng một cách đồng bộ sẽ tạo ta chất lượng phát sóng rất cao với các loại hình khác như PT-TH; PT- Điện Tử.

Mục đích là để thông tin nhanh, để thính giả có thể tham gia trực tiếp vào nội dung chương trình, làm tăng tính đời thường của chương trình, tính gần gũi của phát thanh, làm cho phát thanh giống như người bạn, một diễn đàn nơi mà mọi người có thể chia sẻ quan niệm, ý kiến. Kinh nghiệm của các đài phát thanh lớn là khi thực hiện được công việc này thì sẽ tạo ra sức hút rất lớn với công chúng.

Các chương trình mở có một đặc điểm đó là thông tin ở đó không chỉ do phóng viên cung cấp mà do cả công chúng, những người tham gia vào chương trình qua trao đổi cung cấp do vậy nguồn tin sẽ đa dạng. Hơn thế thông tin ở đây có tính chân thực, khách quan và có khả năng thu hút thính giả theo dõi nhiều hơn.

Khi có sự góp mặt, đóng góp công sức của công chúng theo dõi vào chương trình thì sẽ có nhiều thông tin mới, thông tin đắt giá được khai thác, và hơn thế trách nhiệm về thông tin được chia đều cho cả phóng viên lẫn người trực tiếp cung cấp.

Khi các chương trình mở được thực hiện đòi hỏi phải có một êkíp thực hiện chuyên nghiệp, có trình độ, có khả năng ứng biến cao và các phương tiện, trang thiết bị hiện đại.

c. Thay đổi trong cách thức truyền thông tin

- Thông tin nhanh và chính xác

Nhanh chính là lợi thế của phát thanh so với các loại hình báo chí khác. Nếu như báo in bị hổng thông tin 24 giờ thì từ số ra ngày hôm trước tới số ra ngày hôm sau, các sự kiện, sự việc diễn ra trong thời gian giữa 2 số báo sẽ phải lưu lại cho tới số sau. Truyền hinh thì cần yếu tố cần thiết cho việc ghi hình, việc truyền dẫn do các công đoạn thực hiện phức tạp hơn, có nhiếu công đoạn xử lý và phụ thuộc vào nhiều yếu tố máy móc mới có thể đêm thông tin tới cho công chúng được.

Còn thông tin trên phát thanh thì có thể chảy liên tục trong suốt khoảng thời gian phát sóng. Thông tin của phát thanh được cung cấp liên tục và có thể đưa ra cho công chúng ở mọi lúc, mọi nơi. Từ việc cung cấp cho công chúng những thông tin ngắn gọn ban đầu (tin) hay đưa ra những lời bình luận, đánh giá ban đầu. Phát thanh còn có thể cung cấp thông tin bên ngoài thông qua trật tự tuyến tính về thời gian, theo tiến trình phát triển của sự kiện, sự việc.

Muốn thông tin nhanh thì người làm phát thanh phải giỏi về nghiệp vụ và có hỗ trợ đắc lực của các phương tiện kỹ thuật. Các công đoạn, thao tác thực hiện phải chuyên nghiệp, nhanh nhẹn, chủ động đối phó và xử lí thông tin. Có hỗ trợ đắc lực của các phương tiện kỹ thuật sẽ giúp cho công việc của phóng viên có thể diễn ra nhanh và thuận lợi, tăng tính chuyên nghiệp và hiệu quả của tác phẩm báo chí trên phát thanh.

Cách cung cấp thông tin nhanh nhất là phát thẳng tức là thông tin được truyền tới thính giả đồng thời cùng lúc với sự kiện đang diễn ra… Phương thức phát thanh trực tiếp hiện nay đang ngày càng phổ biến hơn trong phát thanh hiện đại.

Để chuyển từ phương thức sản xuất thông thường, truyền thống sang phát thanh trực tiếp thì cần có sự hỗ trợ đắc lực của công nghệ, phương tiện kỹ thuật. Do đó cần được đầu tư đồng bộ, có một êkíp làm việc ăn ý, chuyên nghiệp.

Khi sản xuất chương trình mà phải in ra băng từ thì việc thực hiện một chương trình phát thanh trực tiếp sẽ khó thực hiện do muốn lấy được một đầu băng đúng chỗ phải quay đi quay lại nhiều lần.

Phát thanh hiện đại ngày nay đã khắc phục nhược điểm đó bằng cách sử dụng vi tính. Thiết bị số cho phép tính thời gian chính xác đến từng % giây.

Thông tin nhanh nhưng cần phải chính xác bởi đó là yếu tố làm nên hình ảnh đẹp cho phát thanh, tạo nên niềm tin cho công chúng vào phát thanh. Thông tin chính xác chính là đáp ứng yêu cầu thông tin sự thật của công chúng, là sự tôn trọng của phóng viên đối với công chúng của mình.