Chiếc thuyền ngoài xa nguyễn minh châU ĐỀ: Phân tích tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa của nhà văn Nguyễn Minh Châu



tải về 58.45 Kb.
Chuyển đổi dữ liệu02.09.2016
Kích58.45 Kb.
#30601

GV: TRẦN LIÊN HOA

CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA

NGUYỄN MINH CHÂU

ĐỀ: Phân tích tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa của nhà văn Nguyễn Minh Châu

Nguyễn Minh Châu là một cây bút văn xuôi tiêu biểu của văn học Việt Nam thời kháng chiến chống Mĩ. Suốt cuộc đời cầm bút, ông không ngừng trăn trở về số phận nhân dân và trách nhiệm của nhà văn. Bằng tâm huyết và tài năng, bằng khát vọng sang tạo chân chính và bản lĩnh dũng cảm, Nguyễn Minh Châu đã trở thành một trong những người mở đường xuất sắc cho công cuộc đổi mới văn học nước nhà từ sau 1975. Hành trình sáng tác của ông chia làm hai giai đoạn rõ rệt : Trước thập kỉ 80 ông là ngòi bút sử thi có thiên hướng trữ tình lãng mạn; từ đầu thập kỉ 80 đến khi mất, ông chuyển hẳn sang cảm hứng thế sự với những vấn đề về đạo đức và nhân sinh. “Chiếc thuyền ngoài xa” tiêu biểu cho hướng tiếp cận đời sống từ góc độ thế sự của nhà văn Nguyễn Minh Châu ở giai đoạn sáng tác thứ hai.

Truyện ngắn “ Chiếc thuyền ngoài xa” được Nguyễn Minh Châu sáng tác tháng 8 năm 1983 trong thời kì đổi mới, mang phong cách tự sự- triết lí, kể lại chuyến đi thực tế của một nghệ sĩ nhiếp ảnh và những chiêm nghiệm sâu sắc của ông về nghệ thuật và cuộc đời.

Tóm tắt truyện: Phóng viên Phùng được giao nhiệm vụ đi chụp cảnh biển để thực hiện bộ lịch ảnh. Anh đến một vùng đầm phá miền Trung nơi có phong cảnh thơ mộng và có người đồng đội cũ tên Đẩu đang giữ chức chánh án tòa án huyện. Ở đây anh đã chụp được nhiều bức ảnh đẹp và quen thân với cậu bé Phác , con của một gia đình hàng chài. Một hôm trong lúc chụp ảnh, tình cờ Phùng đã chứng kiến cảnh bạo lực trong gia đình cậu bé Phác .Lần thứ hai, cảnh ấy lại diễn ra, Phùng đến can thiệp nên đánh nhau với người đàn ông (cha của Phác) và bị thương nhẹ. Người đàn bà (mẹ Phác) được Đẩu mời đến tòa án huyện để giải quyết chuyện gia đình bà. Anh khuyên bà ta bỏ chồng nhưng bà từ chối và chính những lí lẽ của người đàn bà làm cho Phùng và Đẩu vỡ ra được nhiều điều . Cũng từ đấy, mỗi khi nhìn tấm ảnh chụp của mình, Phùng lại như “nhìn thấy người đàn bà bước ra khỏi tấm ảnh”.



  1. Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng :

1/ Phát hiện thứ nhất đầy thơ mộng : Cảnh biển buổi sáng có sương

Khi anh chụp được cảnh biển buổi sáng có sương mà anh đã cảm thấy “suốt một đời cầm máy ảnh chưa bao giờ tôi được thấy một cảnh đắt trời cho như vậy” bởi vì “Trước mắt tôi là một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ. Mũi thuyền in một nét mơ hồ loè nhòe vào bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng hồng do ánh mặt trời chiếu vào”. Đó là “một vẻ đẹp thực đơn giản và toàn bích khiến đứng trước nó tôi trở nên bối rối, trong trái tim như có cái gì bóp thắt vào”. Anh đã trải qua “cái khoảnh khắc hạnh phúc tràn ngập tâm hồn mình, do cái đẹp tuyệt đỉnh của ngoại cảnh vừa mang lại”. Đó là niềm hạnh phúc của khám phá và sáng tạo, của sự cảm nhận cái đẹp tuyệt diệu. Anh tự hỏi : “Chẳng biết ai đó lần đầu đã phát hiện ra bản thân cái đẹp chính là đạo đức?” Dường như trong hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa, anh đã bắt gặp cái tận Thiện, tận Mĩ.



2/ Phát hiện thứ hai đầy nghịch lý : Người đàn ông đánh vợ

Như trò đùa quái ác của cuộc sống, nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng chưa hết cảm giác sung sướng ngất ngây khi anh vừa bắt gặp trên mặt biển xa là “ đạo đức chân lí của sự toàn thiện” thì liền sau đó anh đã phải chứng kiến một cảnh bất ngờ và đầy trớ trêu từ chiếc thuyền ngư phủ đẹp như mơ ấy bước ra một người đàn bà xấu xí, mệt mỏi và cam chịu; một lão đàn ông thô kệch, dữ dằn, độc ác, coi việc đánh vợ như một phương cách để giải tỏa những uất ức, khổ đau do đói nghèo. Sự việc xảy ra bất ngờ đến mức Phùng kinh ngạc “trong mấy phút đầu cứ đứng há mồm ra mà nhìn. Thế rồi chẳng biết từ bao giờ, tôi đã vứt chiếc máy ảnh xuống đất chạy nhào tới”. Chi tiết hiện thực có ý nghĩa ẩn dụ : chiếc máy ảnh là công cụ, phương tiện sáng tạo nghệ thuật của người nghệ sĩ nhiếp ảnh, là vật bất ly thân, nhiều khi họ gìn giữ hơn cả bản thân mình, vậy mà Phùng đã vứt nó, ném đi một cách dứt khoát, không chần chừ để nhào tới ngăn cản sự bạo hành của cái ác đang diễn ra ngay trước mắt. Đó là hành động biểu hiện khi cần thiết phải lựa chọn giữa nghệ thuật và cuộc đời. Với bản chất người lính, ghét áp bức bất công, sẵn sàng làm tất cả vì điều thiện, lẽ công bằng lại là người nghệ sĩ yêu cái đẹp, dễ xúc động trước vẻ đẹp tuyệt đỉnh,

tinh khôi của thuyền, biển lúc bình minh. Không thể làm ngơ trước sự bạo hành của cái ác, Phùng xông ra can thiệp. Anh cay đắng nhận ra những ngang trái, xấu xa, bi kịch trong gia đình

hàng chài đó như là thứ thuốc rửa ảnh quái đản làm nên những thước phim huyền diệu mà anh dày công chụp được bỗng hiện hình thật khủng khiếp, ghê sợ.



3/ Tình huống truyện mang ý nghĩa khám phá, phát hiện về đời sống :

    1. Qua nhân vật người nghệ sĩ nhiếp anh Phùng :

+ Quá trình nhận thức của Phùng :

Hình ảnh chiếc thuyền nhìn lúc ngoài xa rất khác nhìn lúc gần. Cũng như chiếc thuyền trong bức ảnh trời cho người nghệ sĩ nhiếp ảnh chụp được vẻ đẹp tuyệt đỉnh của ngoại cảnh. Nhưng cuộc sống của gia đình làng chài kia lại chẳng có gì đẹp cả. Anh những tưởng mình vừa khám phá thấy cái chân lí của sự toàn thiện. Nhưng rồi chính anh bất ngờ nhận ra sự vênh lệch giữa cái đẹp của nghệ thuật với số phận cực nhọc, tăm tối của con người sống ngay giữa thiên nhiên toàn bích đó. Như vậy ẩn chứa hàm súc trong nhan đề truyện, tình huống được tác giả đẩy lên cao trào với tình tiết bất ngờ, người đàn bà không chịu bỏ chồng với lý do chỉ mong nhìn đàn con “chúng nó được ăn no” đã khái quát một cách thật giản dị mối quan hệ giữa nghệ thuật và đời sống. Phóng viên Phùng cảm thấy “gian phòng ngủ của Đẩu tự nhiên bị hút hết không khí, trở nên ngột ngạt” nhờ đó mà nghiệm ra rằng: có một cuộc sống khác thật hơn rất nhiều cuộc sống được ghi lại trong ống kính. Trước khi là một nghệ sĩ biết rung động trước cái đẹp hãy là một người biết yêu ghét, vui buồn trước mọi lẽ đời thường tình, một hành động để có được một cuộc sống xứng đáng với con người. Ngòi bút Nguyễn Minh Châu mang tinh thần nhân văn sâu sắc. Qua nhân vật Phùng, ông muốn kéo hiện thực, cuộc sống từ xa lại thật gần mình để nhìn cuộc sống, con người rõ hơn, đầy đủ hơn và có những khám phá, phát hiện bất ngờ, thú vị hơn.



    1. Tình huống khám phá, phát hiện qua suy nghĩ của chánh án Đẩu :

+ Quá trình nhận thức của Đẩu :

Lúc đầu với tư cách chánh án huyện, Đẩu mời người đàn bà đến tòa án để trao đổi và khuyên chị ta nên li hôn để khỏi bị hành hạ, ngược đãi. Đẩu tin rằng giải pháp mình chọn cho người đàn bà hàng chài là đúng đắn nhưng sau buổi nói chuyện thì mọi lí lẽ của anh đều bị người đàn bà chất phác, lam lũ bác bỏ: “Lòng các chú tốt, nhưng các chú đâu có phải là người làm ăn… cho nên các chú đâu có hiểu được cái việc làm ăn của cái người làm ăn lam lũ, khó nhọc…” Người đàn bà hàng chài thất học, quê mùa nhưng thật sâu sắc khi “nhìn suốt cả đời mình” đã khiến “Một cái gì vừa mới vỡ ra trong đầu vị Bao Công của cái phố huyện vùng biển”. Anh vừa ngộ ra những nghịch lí của đời sống, những nghịch lí con người buộc phải chấp nhận, phải “ trút một tiếng thở dài đầy chua chát: Trên thuyền phải có một người đàn ông dù hắn man rợ, tàn bạo” khiến Đẩu thấm thía: “bởi vì các chú không phải là đàn bà, chưa bao giờ các chú biết như thế nào là nỗi vất vả của người đàn bà trên một chiếc thuyền không có đàn ông”. Lòng tốt của nhân vật Đẩu suy cho cùng cũng chỉ là lòng tốt phi thực tế. Những nỗ lực của Đẩu nhằm bảo vệ luật pháp dựa trên sự thông hiểu sách vở, thiếu đi hiểu cụ thể từng mảnh đời, số phận, vì thế trước cuộc sống đích thực, anh trở thành kẻ nông nổi, ngây thơ .



=> Ngòi bút Nguyễn Minh Châu thật tinh tế, sâu sắc khi miêu tả trên bàn làm việc của Đẩu “đến phát ngốn lên đống hồ sơ, giấy tờ” mang ý nghĩa khám phá, phát hiện tình trạng bạo lực gia đình. Qua đó làm dấy lên nỗi xót thương, lo lắng về tình trạng phụ nữ, trẻ em bị ngược đãi, về nguy cơ trẻ em nhiễm thói vũ phu, thô bạo vì bị tổn thương và mất niềm tin vào cuộc sống. Nhưng có một nguy cơ đáng sợ và nhân loại hãy coi chừng nguy cơ ấy: Nếu không giải phóng con người thoát khỏi nghèo đói, u muội, tối tăm thì không bao giờ tiêu diệt được nạn bạo hành và bạo lực. Đó là niềm trăn trở, nỗi băn khoăn của “vị Bao Công phố huyện vùng biển” khi mà anh nắm giữ luật pháp, thực thi nó mà trước tình trạng con người bị đánh đập, hành hạ anh đành bất lực.

  1. Nhân vật người đàn bà hàng chài

    1. Cuộc đời, số phận :

Chỉ được tác giả gọi là “người đàn bà” một cách phiếm chỉ, một người đàn bà vô danh như biết bao người đàn bà khác ở vùng biển nhưng số phận và tính cách được tác giả tập trung thể hiện. Câu chuyện về người đàn bà hàng chài là câu chuyện về sự thật cuộc đời,về bản chất người phụ nữ với dáng vẻ “ trạc ngoài 40, thân hình cao lớn với những đường nét thô kệch,” xuất hiện “với khuôn mặt mệt mỏi sau một đêm thức trắng kéo lưới, tái ngắt và dường như đang buồn ngủ”.Cuộc đời của mụ vốn là con nhà khá giả nhưng “ từ nhỏ đã là một đứa con gái xấu lại

rỗ mặt, trong phố không ai lấy”. Đến lúc có gia đình lấy một người chồng nghèo; “anh con trai một nhà hàng chài giữa phá.” Con cái đông, cuộc sống luôn bấp bênh,vất vả, nghèo đói: “trời làm động biển suốt hàng tháng, cả nhà vợ chồng, con cái toàn ăn cây xương rồng luộc chấm muối”. Số phận người phụ nữ lam lũ, khó nhọc, bất hạnh thường xuyên bị chồng đánh : “ ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng”, âm thầm chịu đựng mọi đớn đau,thể hiện qua tính cách,tâm hồn : “với một vẻ cam chịu đầy nhẫn nhục, không hề kêu một tiếng,không chống trả, cũng không tìm cách chạy trốn”, bà coi đó là lẽ đương nhiên, chỉ đơn giản trong cuộc mưu sinh đầy cam go, trên chiếc thuyền kiếm sống ngoài biển xa “ cần phải có một người đàn ông chèo chống khi phong ba, cùng làm ăn nuôi nấng đặng một sắp con mà nhà nào cũng trên dưới chục đứa…



    1. Câu chuyện ở tòa án huyện :

      1. Người đàn bà hàng chài :

Đây là lần thứ hai người đàn bà được Đẩu mời đến. Lúc đầu “lúng túng, sợ sệt, tìm đến một góc tường để ngồi” mặc dù Đẩu vồn vã mời nhưng mụ chỉ dám “rón rén đến ngồi ghé vào mép ghế và cố thu người lại”, cúi mặt xuống, xưng hô : “con, quý tòa” tâm trạng lo sợ của bà khi biết mục đích Đẩu mời đến để giải quyết chuyện gia đình, với lí lẽ đời thường : “các chú đâu có hiểu được việc làm ăn của người lam lũ, khó nhọc”. “Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không thể sống cho mình như ở trên đất được”. Người đàn bà sẵn sàng chịu đựng những khổ đau triền miên để có được những niềm hạnh phúc nhỏ nhoi: “Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con tôi chúng nó được ăn no”, “ trên thuyền cũng có lúc vợ chồng, con cái sống hòa thuận, vui vẻ”; “ông trời sinh ra người đàn bà là để đẻ con, rồi nuôi con cho đến khi khôn lớn” bà chắt chiu từng chút hạnh phúc đời thường, đó chính là tấm lòng người mẹ nhân hậu, vị tha, giàu đức hi sinh.

      1. Sự thay đổi nhận thức của Phùng và Đẩu :

Lúc đầu Phùng và Đẩu đầy hào hứng, nhiệt tình khi nhiều lần khuyên lão đàn ông cứ “ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng” đánh vợ thì lần này với cương vị chánh án huyện bảo vệ công lí, Đẩu tin giải pháp của mình hợp lí khi phân tích “chị không sống nổi với cái lão đàn ông vũ phu ấy đâu”. Được mời đến tòa án huyện, bà đã chắp tay vái lia lịa xin được bắt tội cũng được, phạt tù cũng được đừng bắt bỏ chồng khiến cho cả Phùng và Đẩu cùng thốt lên : “Không thể nào hiểu được, không thể nào hiểu được” đó chính là sự hiểu biết và cảm thông với chồng khi kể về đời mình nhưng thực chất là nói đến cái tình, cái nghĩa của người chồng là “một anh con trai cục tính nhưng hiền lành không bao giờ đánh đập tôi”.Vì gánh nặng mưu sinh qúa lớn, với áp lực sinh nhai mỗi ngày cho cả đàn con, người chồng phải gánh vác trách nhiệm nặng nề nên dần dần làm ông ta trở nên thô bạo, vũ phu, tìm sự giải thoát bằng “thú vui” đánh vợ chứ không phải như “đàn ông thuyền khác uống rượu, giá mà lão uống rượu thì tôi còn đỡ khổ”. Người đàn bà nhận hết lỗi về mình: “ như đang nhìn suốt cả đời mình: Giá tôi đẻ ít đi, hoặc chúng tôi sắm được một chiếc thuyền rộng hơn…lỗi chính là đám đàn bà thuyền chài đẻ qúa nhiều mà thuyền lại chật”, đó chính là nỗi cơ cực vất vả của cộng đồng làng chài, người đông của hiếm, phương tiện đánh bắt lại hạn chế, nên sự bế tắc đó không làm được gì khác hơn là đánh vợ : “Bất kể lúc nào thấy khổ qúa là lão xách tôi ra đánh”. Dù là một người lao động nghèo khổ, ít học nhưng người đàn bà tỏ ra từng trải, hiểu lí lẽ, hiểu sự đời khi chị nói với Phùng và Đẩu : “Chị cám ơn các chú. Lòng các chú tốt, nhưng các chú đâu có phải là người làm ăn…nên các chú đâu có hiểu được cái việc của người làm ăn lam lũ, khó nhọc… “Đám đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không thể sống cho mình như ở trên đất được.” “Ông trời sinh ra người đàn bà là để đẻ con, rồi nuôi con cho đến khi khôn lớn cho nên phải gánh lấy cái khổ”, “ Mong các chú lượng tình cho cái sự lạc hậu”. Với lí lẽ sắc bén, sự sắc sảo của người đàn bà không phải do tri thức mang lại mà nhờ sự trải đời, lăn lộn,vất vả trong cuộc sống tích lũy vì vậy mà người đàn bà đã đưa ra rất nhiều lý do để bênh vực chồng cho dù đó là lý do khó chấp nhận, vô lý, lạc hậu nhất. => Nguyễn Minh Châu đã tạo tình huống nhận thức cắt nghĩa giây phút giác ngộ chân lí của Đẩu, chọn ngôi kể, điểm nhìn thích hợp làm cho câu chuyện trở nên gần gũi, chân thực, giọng điệu trần thuật biến đổi linh hoạt theo diễn biến tình tiết truyện, giàu kịch tính, ngôn ngữ nhân vật sinh động, phù hợp với tính cách thể hiện cái nhìn mới mẻ của Nguyễn Minh Châu về cuộc sống; Muốn con người thoát khỏi cảnh đau khổ, tăm tối, cần có những giải pháp thiết thực chứ không phải chỉ là thiện chí hoặc các lí thuyết đẹp đẽ nhưng xa rời thực tiễn.

      1. Tình trạng bạo lực trong gia đình người đàn bà hàng chài :

        • Nguyên nhân :

  • Nguyên nhân trực tiếp là sự tăn tối và thói vũ phu của người đàn ông

  • Nguyên nhân sâu xa là tình trạng nghèo đói, đời sống bấp bênh kéo dài gây ra tâm lí bế tắc, u uất.

        • Hậu quả đối với trẻ em :

  • Nỗi đau khổ nặng nề mà người mẹ và những đứa con phải gánh chịu. Người mẹ không chỉ bị hành hạ về thể xác mà còn bị giày vò về tinh thần vì bà luôn nơm nớp lo sợ con cái bị tổn thương. Dù bà hết sức che giấu, xin chồng đừng đánh mình trên thuyền, trước mặt con cái nhưng rồi những đứa con vẫn biết sự thật. Điều này khiến bà vô cùng xấu hổ, nhục nhã. Còn đứa con, cậu bé Phác, vì yêu mẹ, thương mẹ mà thành căm ghét bố, nó xông vào đánh bố để bảo vệ mẹ và như vậy niềm tin trong trẻo của tuổi thơ đã bị rạn vỡ.

  • Câu chuyện ở tòa án huyện phản ánh tình trạng bạo lực gia đình do cuộc sống đói nghèo gây nên, mang đến bài học đúng đắn về cách nhìn nhận cuộc sống và con người. Qua đó nhà văn ca ngợi vẻ đẹp của tình mẫu tử và lên tiếng bảo vệ khát vọng được sống trong tình yêu thương, yên bình của trẻ em, cách nhìn hiện thực đa chiều, phát hiện ra bản chất thật sau vẻ đẹp bên ngoài của hiện tượng. Cách khắc họa nhân vật, xây dựng cốt truyện độc đáo, sử dụng ngôn ngữ linh hoạt, sáng tạo.

  1. Tấm ảnh được chọn trong bộ lịch năm ấy :

Khép lại tác phẩm“Chiếc thuyền ngoài xa” Nguyễn Minh Châu viết : “Không những trong bộ lịch năm ấy mà mãi mãi về sau, tấm ảnh chụp của tôi vẫn còn được treo ở nhiều nơi, nhất là trong các gia đình sành nghệ thuật. Quái lạ, tuy là ảnh đen trắng nhưng mỗi lần ngắm kĩ, tôi vẫn thấy hiện lên cái màu hồng hồng của ánh sương mai lúc bấy giờ tôi nhìn thấy từ bãi xe tăng hỏng và nếu nhìn lâu hơn, bao giờ tôi cũng thấy người đàn bà ấy bước ra khỏi tấm ảnh, đó là một người đàn bà vùng biển cao lớn với những đường nét thô kệch, tấm lưng áo bạc phếch có miếng vá, nửa thân dưới ướt sũng, khuôn mặt rỗ đã nhợt trắng vì kéo lưới suốt đêm. Mụ bước những bước chậm rãi, bàn chân giậm trên mặt đất, hòa lẫn trong đám đông…” Ấn tượng lạ lùng chính là cái nhìn mang sự ám ảnh sâu sắc của người nghệ sĩ . Phùng nhìn bức ảnh qua sự ám ảnh đó chứ không nhìn bằng đôi mắt khách quan. Thế nên “ mỗi lần ngắm kĩ” là anh đang sống lại kỉ niệm, hồi ức về tất cả những điều đã xảy ra. Màn sương màu hồng tượng trưng cho nghệ thuật, cho cảnh tuyệt đẹp, kì thú của thiên nhiên, là vẻ đẹp thơ mộng mà Phùng đã cất công tìm kiếm; cũng có thể là niềm hân hoan khi anh phát hiện ra vẻ đẹp nên thơ nơi bờ biển. Nghệ thuật chân chính phải bắt nguồn từ cuộc sống. Nếu nghệ sĩ mang trái tim tình yêu sâu nặng với con người, anh ta cần phải trung thực, dũng cảm nhìn thẳng vào hiện thực, nhìn vào số phận con người. Nghệ thuật chân chính luôn gắn với cuộc đời và phải vì cuộc đời. Cách xây dựng cốt truyện độc đáo của Nguyễn Minh Châu thể hiện qua nghệ thuật tạo tình huống mang ý nghĩa khám phá, phát hiện về đời sống, được đẩy lên cao trào và ngày càng xoáy sâu hơn nữa để phát hiện tính cách con người, phát hiện sự thật cuộc đời. Người kể chuyện ở đây là nhân vật Phùng hay nói đúng hơn đó là sự hóa thân của tác giả vào nhân vật Phùng. Việc chọn người kể chuyện như thế đã tạo ra một điểm nhìn trần thuật sắc sảo, tăng cường khả năng khám phá đời sống của tình huống truyện, lời kể trở nên khách quan, chân thật, giàu sức thuyết phục. Quá trình nhận thức của nghệ sĩ Phùng thể hiện cái nhìn mới mẻ của Nguyễn Minh Châu về cuộc sống: Muốn con người thoát khỏi đau khổ, tăm tối, cần có những giải pháp thiết thực chứ không phải chỉ là thiện chí hoặc các lí thuyết đẹp đẽ nhưng xa rời thực tiễn.

Tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa của nhà văn Nguyễn Minh Châu thể hiện những chiêm nghiệm sâu sắc về nghệ thuật và cuộc đời: nghệ thuật chân chính phải luôn luôn gắn với cuộc đời, vì cuộc đời. Cần phải nhìn nhận cuộc sống và con người một cách đa diện, nhiều chiều, góp một tiếng nói cảnh báo về tình trạng bạo lực gia đình và lí giải nguyên nhân về tình trạng ấy. Ông day dứt về việc con người phải chấp nhận những nghịch lí không đáng có. Gánh nặng mưu sinh đè trĩu trên đôi vai cặp vợ chồng hàng chài, giam hãm họ trong cảnh tăm tối, đói khổ, bấp bênh. Người chồng tha hóa dần, trở thành kẻ vũ phu, thô bạo. Người vợ vì thương con nên nhẫn nhục chịu đựng sự ngược đãi của chồng mà không biết rằng đã làm tổn thương tâm hồn đứa con thơ dại. Cậu bé yêu mẹ, bênh vực mẹ thành thù hằn với cha và ai biết được trong tương lai cậu có sống khác cha mình. Phía sau câu chuyện buồn này trái tim nhân hậu của Nguyễn Minh Châu ấm áp niềm tin yêu, sự trân trọng trước vẻ đẹp của tuổi thơ, của tình mẫu tử, sự can đảm và bao dung của người phụ nữ. Đó là những hạt ngọc khuất lấp, lẫn trong cái lấm láp, lam lũ của đời thường. Theo ông: Tình yêu ở người nghệ sĩ vừa là một niềm hân hoan say mê, vừa là nỗi đau đớn, khắc khoải, một mối ưu tư thường trực về số phận, hạnh phúc của những người xung quanh mình.
MỘT SỐ ĐỀ THAM KHẢO

ĐỀ 1 : Trình bày suy nghĩ của anh ( chị ) về nhân vật người đàn bà trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa của nhà văn Nguyễn Minh Châu.

ĐỀ 2 : Trong suốt cuộc đời viết văn của mình, Nguyễn Minh Châu luôn trăn trở cố gắng đi tìm những hạt ngọc ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn con người. Điều đó được thề hiện như thế nào trong chuyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa.

ĐỀ 3 : Trong chuyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa, Nguyễn Minh Châu đã xây dựng được một tình huống truyện mang ý nghĩa khám phá, phát hiện về đời sống. Anh ( chị ) hãy làm rõ điều đó.

ĐỀ 4 : Khép lại tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa, Nguyễn Minh Châu viết :

Không những trong bộ lịch năm ấy mà mãi mãi về sau, tấm ảnh chụp của tôi vẫn còn được treo ở nhiều nơi, nhất là trong các gia đình sành nghệ thuật. Quái lạ, tuy là ảnh đen trắng nhưng mỗi lần ngắm kĩ, tôi vẫn thấy hiện lên cái màu hồng hồng của ánh sương mai lúc bấy giờ tôi nhìn thấy từ bãi xe tăng hỏng, và nếu nhìn lâu hơn, bao giờ tôi cũng thấy người đàn bà ấy đang bước ra khỏi tấm ảnh, đó là một người đàn bà vùng biển cao lớn với những đường nét thô kệch, tấm lưng áo bạc phếch có miếng vá, nửa thân dưới ướt sũng, khuôn mặt rỗ đã nhợt trắng vì kéo lưới suốt đêm. Mụ bước những bước chậm rãi, bàn chân giậm trên mặt đất, hòa lẫn trong đám đông

Hãy phân tích ấn tượng lạ lùng của nhân vật Phùng ở đoạn văn trên để thấy quan niệm của tác giả về nghệ thuật.



ĐỀ 5 : Nguyễn Minh Châu viết về nhân vật chánh án Đẩu trong chuyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa : “Một cái gì vừa mới vỡ ra trong đầu vị Bao Công của cái phố huyện vùng biển, lúc này trông Đẩu rất nghiêm nghị và đầy suy nghĩ”.

Câu văn này gợi cho Anh ( chị ) những suy nghĩ gì về tình huống nhận thức trong tác phẩm ?



ĐỀ 6 : Trong đoạn cuối truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu, nhân vật nghệ sĩ Phùng mỗi khi ngắm kĩ và nhìn lâu hơn tấm ảnh do mình chụp thường thấy hiện lên những hình ảnh nào? Những hình ảnh đó nói lên điều gì?





tải về 58.45 Kb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương