Chñ ®Ò 1 X· Héi nguy£n thuû


Néi dung 2. C¸C QUèC GIA Cæ §¹I TR£N §ÊT N¦íC VIÖT NAM



tải về 0.9 Mb.
trang8/39
Chuyển đổi dữ liệu17.08.2016
Kích0.9 Mb.
#21474
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   39

Néi dung 2. C¸C QUèC GIA Cæ §¹I
TR£N §ÊT N¦íC VIÖT NAM

A. CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG TRONG CH¦¥NG TR×NH


Tãm t¾t ®­îc qu¸ tr×nh h×nh thµnh quèc gia V¨n Lang, ¢u L¹c. T×nh h×nh kinh tÕ, x· héi.

Tr×nh bµy ®­îc nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi cña c¸c quèc gia Cham-pa vµ Phï Nam.


B. H¦íNG DÉN THùC HIÖN CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG


1. Quèc gia V¨n Lang ¢u L¹c

Tr×nh bµy ®­îc nÐt chÝnh qu¸ tr×nh h×nh thµnh quèc gia V¨n Lang, ¢u L¹c ; t×nh h×nh kinh tÕ, x· héi :

Qu¸ tr×nh h×nh thµnh quèc gia V¨n Lang ¢u L¹c :

+ Sù chuyÓn biÕn cña nÒn kinh tÕ : víi c¸c c«ng cô lao ®éng b»ng ®ång thau phæ biÕn vµ b¾t ®Çu cã c«ng cô b»ng s¾t. NÒn n«ng nghiÖp trång lóa n­íc víi viÖc dïng cµy vµ søc kÐo cña tr©u bß kh¸ phæ biÕn. §· cã sù ph©n c«ng lao ®éng gi÷a n«ng nghiÖp vµ thñ c«ng nghiÖp.

+ Sù chuyÓn biÕn x· héi : tõ sù chuyÓn biÕn trong nÒn kinh tÕ ®· dÉn ®Õn sù ph©n ho¸ giµu nghÌo ngµy cµng râ rÖt. Cïng víi sù ph©n ho¸ x· héi lµ sù tan r· cña c«ng x· thÞ téc vµ sù ra ®êi cña c«ng x· n«ng th«n víi c¸c gia ®×nh nhá theo chÕ ®é phô hÖ.

+ C«ng t¸c trÞ thuû, thuû lîi phôc vô n«ng nghiÖp vµ chèng ngo¹i x©m còng ®­îc ®Æt ra.

§­a ®Õn sù ra ®êi cña Nhµ n­íc V¨n Lang ¢u L¹c.

 Tæ chøc Nhµ n­íc V¨n Lang ¢u L¹c cßn rÊt ®¬n gi¶n, s¬ khai. §øng ®Çu Nhµ n­íc V¨n Lang lµ vua Hïng, ®øng ®Çu Nhµ n­íc ¢u L¹c lµ vua Thôc An D­¬ng V­¬ng. Gióp viÖc cho vua cã L¹c hÇu, L¹c t­íng. C¶ n­íc chia lµm 15 bé, do L¹c t­íng ®øng ®Çu. D­íi bé lµ c¸c xãm, lµng do Bå chÝnh (giµ lµng) cai qu¶n (vÏ s¬ ®å vÒ tæ chøc nhµ n­íc ®Çu tiªn nµy).

Nhµ n­íc ¢u L¹c ®­îc më réng h¬n vÒ l·nh thæ so víi Nhµ n­íc V¨n Lang, cã qu©n ®éi m¹nh, vò khÝ tèt vµ thµnh Cæ Loa kiªn cè.


Nhê ®ã, nh©n d©n ¢u L¹c ®· tiÕn hµnh kh¸ng chiÕn chèng ngo¹i x©m th¾ng lîi.

KÕt cÊu x· héi V¨n Lang ¢u L¹c gåm cã c¸c tÇng líp : vua, quý téc, d©n tù do, n« t×.

 C­ d©n V¨n Lang ¢u L¹c cã ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn kh¸ phong phó : ¨n g¹o nÕp, g¹o tÎ, khoai, s¾n, ë nhµ sµn, cã tôc nhuém r¨ng ®en, ¨n trÇu. N÷ mÆc ¸o, v¸y, nam ®ãng khè.

TÝn ng­ìng phæ biÕn lµ sïng b¸i tù nhiªn, thê cóng tæ tiªn, sïng kÝnh c¸c anh hïng cã c«ng víi n­íc, víi lµng.

Quan s¸t h×nh 30 L­ìi cµy ®ång vµ h×nh 31  Mét ®o¹n thµnh ngo¹i Cæ Loa (SGK) vµ nhËn xÐt vÒ quèc gia V¨n Lang ¢u L¹c.

2. Quèc gia cæ Cham-pa

Tr×nh bµy ®­îc nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi cña quèc gia Cham-pa :

Quèc gia cæ Cham-pa ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së cña v¨n ho¸ Sa Huúnh ë khu vùc ®ång b»ng ven biÓn miÒn Trung vµ Nam Trung Bé ViÖt Nam ngµy nay (sö dông l­îc ®å).

Thêi gian : cuèi thÕ kØ II, n­íc L©m Êp ra ®êi sau cuéc khëi nghÜa do Khu Liªn l·nh ®¹o giµnh th¾ng lîi.

 L·nh thæ cña n­íc L©m Êp vÒ sau ®­îc më réng ®Õn s«ng Gianh (Qu¶ng B×nh) ë phÝa B¾c, ®Õn s«ng Dinh (B×nh ThuËn) ë phÝa Nam vµ ®æi tªn n­íc lµ Cham-pa, kinh ®« ban ®Çu ®ãng ë Sin-ha-pu-ra (Trµ KiÖu Qu¶ng Nam). Sau ®ã rêi ®Õn In-®ra-pu-ra (§ång D­¬ng 


Qu¶ng Nam) råi ®Õn Vi-giay-a (Chµ Bµn B×nh §Þnh).

 Cham-pa theo chÕ ®é qu©n chñ, vua n¾m mäi quyÒn hµnh vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ, t«n gi¸o.

Ho¹t ®éng kinh tÕ cña c­ d©n Cham-pa : chñ yÕu lµ n«ng nghiÖp trång lóa, sö dông c«ng cô b»ng s¾t vµ søc kÐo cña tr©u bß. Ngoµi n«ng nghiÖp, hä cßn cã c¸c nghÒ thñ c«ng vµ khai th¸c l©m thæ s¶n. NhiÒu c«ng tr×nh x©y dùng ®¹t ë tr×nh ®é cao nh­ c¸c th¸p Ch¨m, t­îng vµ c¸c bøc ch¹m.

V¨n ho¸ : ng­êi Ch¨m ë nhµ sµn, cã tôc ¨n trÇu, thê cóng tæ tiªn vµ ho¶ t¸ng ng­êi chÕt. Tõ thÕ kØ IV, d©n téc Ch¨m ®· cã ch÷ viÕt. T«n gi¸o cña ng­êi Ch¨m lµ Hin-®u vµ PhËt gi¸o.

X· héi : gåm tÇng líp quý téc, d©n tù do, n«ng d©n lÖ thuéc vµ n« lÖ.

Sau mét thêi k× ph¸t triÓn, tõ cuèi thÕ kØ XV Cham-pa suy tho¸i vµ trë thµnh mét bé phËn cña l·nh thæ, c­ d©n vµ v¨n ho¸ ViÖt Nam.

Quan s¸t h×nh 32 Khu di tÝch th¸nh ®Þa MÜ S¬n (Qu¶ng Nam) vµ nhËn xÐt vÒ c«ng tr×nh kiÕn tróc nµy.

3. Quèc gia cæ Phï Nam

Tr×nh bµy ®­îc nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi cña quèc gia Phï Nam :

Thêi gian ra ®êi : trªn c¬ së cña nÒn v¨n ho¸ ãc Eo (An Giang), vµo kho¶ng thÕ kØ I, quèc gia cæ Phï Nam h×nh thµnh ; ph¸t triÓn nhÊt lµ trong c¸c thÕ kØ III V.

VÒ kinh tÕ : c­ d©n Phï Nam chñ yÕu lµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp trång lóa n­íc, ngoµi ra cßn lµm nghÒ thñ c«ng, ngo¹i th­¬ng.

VÒ v¨n ho¸ : c­ d©n cã tËp qu¸n ë nhµ sµn, mÆc ¸o chui ®Çu, x¨m m×nh, xo· tãc. NghÖ thuËt ca móa nh¹c còng kh¸ ph¸t triÓn. T«n gi¸o lµ PhËt gi¸o vµ Hin-®u gi¸o. Tôc ch«n ng­êi chÕt cã thuû t¸ng, ho¶ t¸ng, thæ t¸ng (sö dông h×nh 78, SGK).

X· héi : ®· cã sù ph©n ho¸ giµu nghÌo, gåm c¸c tÇng líp quý téc, b×nh d©n vµ n« lÖ.

Tõ cuèi thÕ kØ VI, Phï Nam suy yÕu, bÞ Ch©n L¹p th«n tÝnh.

Quan s¸t h×nh 33 Êm ®Êt nung (thÕ kØ VIII) (SGK), ®Ó biÕt ®­îc sù ph¸t triÓn cña nghÒ thñ c«ng ë quèc gia Phï Nam.

LËp b¶ng so s¸nh ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau trong ®êi sèng


kinh tÕ, v¨n ho¸, tÝn ng­ìng cña c­ d©n V¨n Lang – ¢u L¹c, c­ d©n Cham-pa vµ c­ d©n Phï Nam.

Néi dung 3. THêI B¾C THUéC Vµ C¸C CUéC
§ÊU TRANH GIµNH §éC LËP D¢N TéC
(Tõ thÕ kØ II TCN ®Õn ®Çu thÕ kØ X)

A. CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG TRONG CH¦¥NG TR×NH


 Tr×nh bµy ®­îc chÝnh s¸ch cai trÞ cña c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn ph­¬ng B¾c : tæ chøc bé m¸y cai trÞ, bãc lét vÒ kinh tÕ vµ ®ång ho¸ vÒ v¨n ho¸. Gi¶i thÝch ®­îc môc ®Ých cña c¸c chÝnh s¸ch ®ã. Nh÷ng chuyÓn biÕn vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi ViÖt Nam d­íi ¶nh h­ëng cña nh÷ng chÝnh s¸ch trªn.

 Tr×nh bµy ®­îc nh÷ng nÐt chÝnh cña mét sè cuéc khëi nghÜa tiªu biÓu : khëi nghÜa Hai Bµ Tr­ng, cuéc khëi nghÜa Lý BÝ vµ sù thµnh lËp n­íc V¹n Xu©n, cuéc khëi nghÜa cña Khóc Thõa Dô, Ng« QuyÒn vµ chiÕn th¾ng B¹ch §»ng.


B. H¦íNG DÉN THùC HIÖN CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG

I  Thêi B¾c thuéc


1. ChÕ ®é cai trÞ cña c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn ph­¬ng B¾c

Tr×nh bµy ®­îc chÝnh s¸ch cai trÞ cña c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn ph­¬ng B¾c. Gi¶i thÝch ®­îc môc ®Ých cña c¸c chÝnh s¸ch ®ã :

Tæ chøc bé m¸y cai trÞ :

Sau khi chiÕm ®­îc ¢u L¹c, nhµ TriÖu chia thµnh quËn vµ s¸p nhËp vµo n­íc Nam ViÖt cña Trung Quèc. TiÕp ®ã c¸c triÒu ®¹i H¸n, Tuú, §­êng tiÕp tôc ®Æt ¸ch cai trÞ lªn ®Êt n­íc ta. §Æc biÖt tõ sau khi lËt ®æ chÝnh quyÒn cña Hai Bµ Tr­ng.

ChÝnh s¸ch bãc lét vÒ kinh tÕ vµ ®ång ho¸ vÒ v¨n ho¸ :

+ Thùc hiÖn chÝnh s¸ch bãc lét, cèng n¹p ®èi víi nh©n d©n ta : b¾t nép nh÷ng thø l©m thæ s¶n quý, c­íp ruéng ®Êt lËp ®ån ®iÒn, n¾m ®éc quyÒn muèi vµ s¾t.

+ Më tr­êng häc d¹y ch÷ H¸n vµ truyÒn b¸ Nho gi¸o vµo ViÖt Nam, b¾t nh©n d©n ta ph¶i thay ®æi phong tôc theo ng­êi H¸n.

+ §­a ng­êi H¸n ë lÉn víi ng­êi ViÖt.

+ ChÝnh quyÒn ®« hé cßn ¸p dông luËt ph¸p hµ kh¾c vµ th¼ng tay ®µn ¸p c¸c cuéc næi dËy cña nh©n d©n ta.

Ph©n tÝch ©m m­u cña phong kiÕn Trung Quèc vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch trªn.

2. Nh÷ng chuyÓn biÕn vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸ vµ x· héi

Tr×nh bµy nh÷ng chuyÓn biÕn vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi ViÖt Nam d­íi ¶nh h­ëng cña nh÷ng chÝnh s¸ch trªn :

VÒ kinh tÕ :

+ N«ng nghiÖp : c«ng cô b»ng s¾t ngµy cµng ®­îc sö dông phæ biÕn. C«ng cuéc khai hoang më réng diÖn tÝch canh t¸c ®­îc ®Èy m¹nh, c¸c c«ng tr×nh thuû lîi ®­îc x©y dùng. N¨ng suÊt lóa t¨ng h¬n tr­íc.

+ Thñ c«ng nghiÖp cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn míi. C¸c nghÒ cò nh­ rÌn s¾t, khai th¸c vµng b¹c, lµm ®å trang søc... tiÕp tôc ph¸t triÓn. Mét sè nghÒ míi xuÊt hiÖn nh­ nghÒ lµm giÊy, lµm thuû tinh.

+ §­êng giao th«ng thuû bé gi÷a c¸c vïng, quËn ®­îc h×nh thµnh.

VÒ v¨n ho¸, x· héi :

+ MÆc dï c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn ph­¬ng B¾c t×m mäi c¸ch ®Ó n« dÞch vµ ®ång ho¸, nh­ng nh©n d©n ta mét mÆt biÕt tiÕp thu nh÷ng yÕu tè tÝch cùc cña nÒn v¨n ho¸ Trung Quèc nh­ ng«n ng÷, v¨n tù. §ång thêi c¶i biÕn cho phï hîp víi thùc tiÔn ViÖt Nam. C¸c phong tôc tËp qu¸n truyÒn thèng cña d©n téc vÉn ®­îc b¶o tån.

+ M©u thuÉn bao trïm trong x· héi lµ m©u thuÉn gi÷a nh©n d©n ta víi chÝnh quyÒn ®« hé phong kiÕn ph­¬ng B¾c. V× vËy, c¸c cuéc ®Êu tranh giµnh ®éc lËp ®· næ ra.



tải về 0.9 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   39




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương