Chñ ®Ò 1 X· Héi nguy£n thuû


Néi dung 4. X¢Y DùNG Vµ PH¸T TRIÓN NÒN V¡N HO¸ D¢N TéC



tải về 0.9 Mb.
trang35/39
Chuyển đổi dữ liệu17.08.2016
Kích0.9 Mb.
#21474
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   39

Néi dung 4. X¢Y DùNG
Vµ PH¸T TRIÓN NÒN V¡N HO¸ D¢N TéC

A. CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG TRONG CH¦¥NG TR×NH


T­ t­ëng vµ t«n gi¸o : Sù du nhËp vµ ph¸t triÓn cña Nho gi¸o, PhËt gi¸o vµ §¹o gi¸o. Sù thay ®æi vai trß thèng trÞ vÒ t­ t­ëng cña PhËt gi¸o vµ Nho gi¸o.

BiÕt ®­îc gi¸o dôc ngµy cµng ph¸t triÓn cã quy cñ. Sù ph¸t triÓn cña v¨n häc ch÷ H¸n vµ ch÷ N«m.

Ph©n tÝch ®­îc ®Æc ®iÓm næi bËt cña nghÖ thuËt kiÕn tróc, ®iªu kh¾c. Kh¸i qu¸t vÒ sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh÷ng lo¹i h×nh s©n khÊu d©n gian.

B. H¦íNG DÉN THùC HIÖN CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG


1. T­ t­ëng, t«n gi¸o, tÝn ng­ìng

HiÓu ®­îc t×nh h×nh t­ t­ëng t«n gi¸o vµ gi¶i thÝch ®­îc sù thay ®æi vai trß thèng trÞ vÒ t­ t­ëng cña PhËt gi¸o vµ Nho gi¸o :

Tõ thêi B¾c thuéc, hÖ t­ t­ëng phong kiÕn Nho gi¸o vµ c¸c t«n gi¸o lín nh­ PhËt gi¸o, §¹o gi¸o ®· ®­îc truyÒn vµo n­íc ta vµ cã vÞ trÝ kh¸c nhau trong x· héi.

Thêi k× phong kiÕn ®éc lËp, hÖ t­ t­ëng phong kiÕn Nho gi¸o ®­îc giai cÊp thèng trÞ tiÕp nhËn vµ tõng b­íc n©ng cao.

PhËt gi¸o còng ®­îc truyÒn b¸ s©u réng trong nh©n d©n vµ ®­îc giai cÊp thèng trÞ t«n sïng.

Tõ thêi §inh TiÒn Lª, ®Õn thêi Lý vµ sang thêi TrÇn nhiÒu vua ®· t×m ®Õn PhËt gi¸o.

Thêi TrÇn, PhËt gi¸o trë thµnh hÖ t­ t­ëng thèng trÞ cña Nhµ n­íc phong kiÕn. Vua TrÇn Nh©n T«ng khi lªn lµm Th¸i Th­îng hoµng ®· xuÊt gia ®Çu PhËt vµ lËp ra dßng ThiÒn Tróc L©m §¹i ViÖt. Chïa chiÒn mäc lªn nhiÒu n¬i.

§¹o gi¸o còng ®­îc truyÒn b¸ trong nh©n d©n.

C¸c tÝn ng­ìng cæ truyÒn nh­ thê cóng tæ tiªn vµ nh÷ng anh hïng cã c«ng víi n­íc víi lµng... vÉn ®­îc g×n gi÷.



2. Gi¸o dôc, v¨n häc, nghÖ thuËt

HiÓu ®­îc gi¸o dôc ngµy cµng ph¸t triÓn vµ cã quy cñ h¬n ; sù ph¸t triÓn cña v¨n häc ch÷ H¸n vµ ch÷ N«m. Ph©n tÝch ®­îc ®Æc ®iÓm næi bËt cña nghÖ thuËt kiÕn tróc, ®iªu kh¾c :

+ Gi¸o dôc : do nhu cÇu x©y dùng nhµ n­íc vµ n©ng cao d©n trÝ ®· thóc ®Èy c¸c nhµ n­íc ®­¬ng thêi quan t©m ®Õn gi¸o dôc.

+ N¨m 1070, nhµ Lý cho dùng V¨n MiÕu ë kinh ®« Th¨ng Long. N¨m 1075, nhµ Lý tæ chøc khoa thi ®Çu tiªn. D­íi thêi TrÇn, c¸c khoa thi ®­îc tæ chøc ®Òu ®Æn vµ quy cñ h¬n.

+ N¨m 1247, nhµ TrÇn ®Æt lÖ lÊy "Tam kh«i". Nhê vËy, nhiÒu trÝ thøc tµi giái cña ®Êt n­íc ®­îc ®µo t¹o. VÞ trÝ cña Nho gi¸o ngµy cµng ®­îc n©ng cao.

V¨n häc ch÷ H¸n ph¸t triÓn. ë c¸c thÕ kØ XI XII, ch÷ N«m ra ®êi trªn c¬ së ch÷ H¸n. Thêi TrÇn, thêi Hå ®· xuÊt hiÖn mét sè nhµ th¬ N«m (t×m hiÓu mét sè nÐt vÒ ch÷ N«m vµ v¨n häc ch÷ N«m, sö dông kiÕn thøc m«n V¨n häc).

NghÖ thuËt :

+ Kinh ®« Hoa L­ thêi §inh TiÒn Lª, kinh ®« Th¨ng Long thêi Lý, TrÇn vµ thµnh nhµ Hå ë Thanh Ho¸ víi c¸c cung ®iÖn, th¸p chu«ng, ®Òn ®µi, chïa, th¸p ®­îc x©y dùng. Ngoµi ra c¸c chïa, th¸p ®­îc x©y dùng ë c¸c ®Þa ph­¬ng ®· ®¸nh dÊu b­íc ph¸t triÓn míi cña nghÖ thuËt kiÕn tróc.

+ Cïng víi nghÖ thuËt kiÕn tróc, nghÖ thuËt ®iªu kh¾c víi c¸c lo¹i h×nh kh¸c nhau thÓ hiÖn nh÷ng nÐt ®Æc s¾c cña v¨n ho¸ §¹i ViÖt.

+ NghÖ thuËt ca móa nh¹c nh­ : tuång, chÌo, móa rèi n­íc. C¸c lÔ héi d©n gian... thÓ hiÖn b­íc ph¸t triÓn míi.

Khai th¸c néi dung c¸c h×nh ë trang 169, 170 vµ 171 (SGK) ®Ó gi¶i thÝch cho häc sinh.



3. Khoa häc kÜ thuËt

Nhí ®­îc nh÷ng c«ng tr×nh khoa häc ®Æc s¾c :

 H¬n 4 thÕ kØ x©y dùng ®Êt n­íc, nh©n d©n ta ®· s¸ng t¹o nªn nh÷ng thµnh tùu khoa häc kÜ thuËt ®Æc s¾c trªn c¸c lÜnh vùc Sö häc, Y häc, Thiªn v¨n häc.

 V¨n ho¸ §¹i ViÖt thêi Lý, TrÇn, Hå th­êng ®­îc gäi lµ v¨n ho¸ Th¨ng Long ®· ®¹t ®Õn tr×nh ®é ph¸t triÓn cao vµ toµn diÖn.

Néi dung 5. VIÖT NAM ë THÕ KØ XV THêI L£ S¥

A. CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG TRONG CH¦¥NG TR×NH


ë trong ch­¬ng tr×nh chung, néi dung ViÖt Nam ë thÕ kØ XV thêi Lª s¬ kh«ng cã ë chñ ®Ò 2. Nh­ng ë SGK th× ®­îc viÕt thµnh mét bµi riªng ; bëi v× giai ®o¹n lÞch sö ViÖt Nam tõ thÕ kØ X ®Õn thÕ kØ XV th× thêi Lª s¬ lµ mét thêi k× quan träng. Gi¸o viªn h­íng dÉn HS biÕt nh÷ng thµnh tùu trªn lÜnh vùc x©y dùng ®Êt n­íc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸ cña c¸c vua thêi Lª. Sö dông c¸c lo¹i kªnh h×nh, tµi liÖu ®äc thªm, tham quan di tÝch lÞch sö.

B. H¦íNG DÉN THùC HIÖN CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG


1. Nhµ n­íc qu©n chñ ®¹t ®Õn ®Ønh cao

HiÓu ®­îc nhµ n­íc qu©n chñ d­íi thêi Lª s¬ ®¹t ®Õn ®Ønh cao :

N¨m 1428, sau chiÕn th¾ng qu©n Minh, Lª Lîi lªn ng«i Hoµng ®Õ, s¸ng lËp ra nhµ Lª, ®Æt l¹i tªn n­íc lµ §¹i ViÖt.

Nhµ n­íc qu©n chñ ®­îc x©y dùng theo m« h×nh thêi TrÇn, Hå víi mét sè thay ®æi.

Vµo nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kØ XV, ®Êt n­íc ®· æn ®Þnh. Vua Lª Th¸nh T«ng (1460  1497) ®· tiÕn hµnh cuéc c¶i c¸ch hµnh chÝnh ®­a nhµ n­íc qu©n chñ ®¹t ®Õn ®Ønh cao.

Quan l¹i ®­îc tuyÓn chän chñ yÕu qua gi¸o dôc, thi cö.

Mét bé luËt míi ®­îc ban hµnh gäi lµ "Quèc triÒu h×nh luËt" (hay "LuËt Hång §øc") gåm h¬n 700 ®iÒu, ®Ò cËp ®Õn mäi mÆt ®êi sèng x· héi vµ mang tÝnh d©n téc s©u s¾c (giíi thiÖu mét sè ®iÒu tiªu biÓu).

Qu©n ®éi ®­îc tæ chøc chÆt chÏ, quy cñ.

ChÝnh s¸ch ®èi néi nh»m ®oµn kÕt c¸c d©n téc. ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i nh»m gi÷ v÷ng ®éc lËp ®­îc c¸c vua triÒu Lª s¬ chó träng.

VÏ s¬ ®å tæ chøc chÝnh quyÒn thêi Lª Th¸nh T«ng ®Ó häc sinh cã thÓ so s¸nh víi c¸c giai ®o¹n tr­íc, tæ chøc thêi gian c¸c ho¹t ®éng ngo¹i kho¸ phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ.

2. Kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ

HiÓu ®­îc t×nh h×nh §¹i ViÖt khi Lª Lîi lªn ng«i gÆp nhiÒu khã kh¨n vÒ kinh tÕ, do 20 n¨m bÞ nhµ Minh ®« hé. C¸c vua thêi Lª s¬ ®· cã c¸c chÝnh s¸ch ®Ó kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ :

Kinh tÕ n«ng nghiÖp ®­îc chó träng.

+ Ban hµnh chÝnh s¸ch qu©n ®iÒn, quy ®Þnh vÒ viÖc ph©n chia ruéng c«ng ë c¸c lµng x·, khuyÕn khÝch khai hoang, më réng diÖn tÝch canh t¸c.

+ Nhµ n­íc còng chó ý ®µo ®¾p kªnh m­¬ng, ®ª s«ng, ®ª biÓn ®­îc chó träng. Kinh tÕ n«ng nghiÖp cã b­íc ph¸t triÓn míi.

Kinh tÕ thñ c«ng nghiÖp vµ th­¬ng nghiÖp dÇn dÇn ®­îc phôc håi vµ ph¸t triÓn. NhiÒu chî mäc lªn ë c¸c lµng. NhiÒu lµng thñ c«ng míi ®­îc h×nh thµnh.

Nhµ n­íc ban hµnh lÖ lËp chî. Tuy nhiªn, c¸c vua thêi Lª s¬ kh«ng chñ tr­¬ng më réng bu«n b¸n víi th­¬ng nh©n n­íc ngoµi.



3. Nh÷ng chuyÓn biÕn vÒ v¨n ho¸

Tr×nh bµy ®­îc nh÷ng chuyÓn biÕn vÒ v¨n ho¸ d­íi thêi Lª s¬ :

Thêi Lª s¬, Nho gi¸o ®­îc ®éc t«n. Gi¸o dôc Nho häc ph¸t triÓn thÞnh ®¹t, c¸c khoa thi ®­îc tæ chøc ®Òu ®Æn, ®Æc biÖt ë thêi Lª Th¸nh T«ng. Nh÷ng ng­êi ®ç tiÕn sÜ ®Òu ®­îc kh¾c tªn vµo bia ®¸ ë V¨n MiÕu.

PhËt gi¸o vµ §¹o gi¸o vÉn lµ t«n gi¸o cña nh©n d©n. Tuy nhiªn thêi nµy, Nhµ n­íc h¹n chÕ viÖc x©y dùng chïa chiÒn.

V¨n häc ch÷ H¸n, ch÷ N«m ®Òu ph¸t triÓn.

Khoa häc kÜ thuËt : c¸c c«ng tr×nh Sö häc, To¸n häc ra ®êi.

NghÖ thuËt ®iªu kh¾c vµ kiÕn tróc ph¸t triÓn chËm ch¹p.

NghÖ thuËt s©n khÊu, ca móa d©n gian bÞ lo¹i ra khái cung ®×nh.

Khai th¸c c¸c h×nh ë trang 175 vµ 176 (SGK) vµ gi¶i thÝch cho häc sinh biÕt : thêi Lª s¬ ë thÕ kØ XV thùc sù lµ mét giai ®o¹n ph¸t triÓn thÞnh ®¹t cña n­íc §¹i ViÖt. Trªn c¸c lÜnh vùc n­íc §¹i ViÖt ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu rùc rì.



Chñ ®Ò 7

VIÖT NAM Tõ THÕ KØ XVI §ÕN THÕ KØ XVIII

tải về 0.9 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   39




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương