II  QUèC GIA Cæ CHAM-PA Vµ PHï NAM

II  QUèC GIA Cæ CHAM-PA Vµ PHï NAM

Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña quèc gia Cham-pa :

+ Trªn ®Þa bµn cña nÒn v¨n ho¸ Sa Huúnh (khu vùc miÒn Trung
vµ Nam Trung Bé ngµy nay ®· h×nh thµnh quèc gia cæ L©m Êp – Cham-pa.

+ Thêi gian : vµo cuèi thÕ kØ II, sau cuéc khëi nghÜa do Khu Liªn l·nh ®¹o.

+ Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, l·nh thæ L©m Êp kh«ng ngõng ®­îc më réng tõ B¾c ®Õn s«ng Gianh (Qu¶ng B×nh), Nam ®Õn s«ng Dinh (B×nh ThuËn). §Õn thÕ kØ VI, gäi tªn n­íc lµ Cham-pa.

+ Quèc gia Cham-pa ph¸t triÓn ®Õn thÕ kØ XV th× suy tho¸i råi dÇn dÇn hoµ nhËp vµo l·nh thæ §¹i ViÖt.

T×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ vµ x· héi :

+ Nh÷ng nÐt chÝnh vÒ ho¹t ®éng kinh tÕ cña c­ d©n Cham-pa.

+ ThÓ chÕ chÝnh trÞ cña quèc gia Cham-pa.

+ Tæ chøc qu©n ®éi.

+ V¨n ho¸, tÝn ng­ìng, t«n gi¸o, phong tôc tËp qu¸n, nghÖ thuËt
vµ ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng tr×nh ®iªu kh¾c vµ kiÕn tróc, ch÷ viÕt cña Cham-pa.

+ T×nh h×nh x· héi cña Cham-pa

Quan s¸t h×nh 50  L­îc ®å Giao Ch©u vµ Cham-pa gi÷a thÕ kØ
V X (SGK), x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña quèc gia cæ Cham-pa trªn l­îc ®å.

 Quan s¸t h×nh 51 (SGK) ®Ó giíi thiÖu vÒ c¸c th¸p Ch¨m cßn l¹i ®Õn ngµy nay.

Sù h×nh thµnh quèc gia cæ Phï Nam :

Trªn c¬ së nÒn v¨n ho¸ ãc Eo (®­îc h×nh thµnh trªn ®Þa bµn ch©u thæ s«ng Cöu Long cña Nam Bé ngµy nay), quèc gia cæ Phï Nam cña c­ d©n cæ Nam ¸ vµ Nam §¶o ra ®êi vµo kho¶ng thÕ kØ I ; ph¸t triÓn vµo thÕ kØ III V vµ lµm chñ vïng réng lín ë §«ng Nam ¸.

T×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ :

+ Ho¹t ®éng kinh tÕ cña c­ d©n Phï Nam trong n«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp, ho¹t ®éng th­¬ng nghiÖp.

+ VÒ chÝnh trÞ : thÓ chÕ qu©n chñ do vua ®øng ®Çu.

+ VÒ v¨n ho¸ : tÝn ng­ìng, t«n gi¸o, phong tôc tËp qu¸n.

+ VÒ x· héi : ®· cã sù ph©n ho¸ x· héi.

LËp b¶ng so s¸nh nh÷ng ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a ho¹t ®éng kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ vµ x· héi cña c­ d©n Cham-pa víi c­ d©n Phï Nam cæ vµ c­ d©n V¨n Lang ¢u L¹c.

Néi dung 3. THêI B¾C THUéC Vµ CUéC §ÊU TRANH GIµNH §éC LËP D¢N TéC

A. CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG TRONG CH¦¥NG TR×NH

NhËn xÐt kh¸i qu¸t vÒ c¸c cuéc ®Êu tranh giµnh ®éc lËp cña nh©n d©n ta trong c¸c thÕ kØ I – X. Tr×nh bµy ®­îc nh÷ng nÐt chÝnh vÒ mét sè cuéc khëi nghÜa tiªu biÓu : khëi nghÜa Hai Bµ Tr­ng, khëi nghÜa Bµ TriÖu, cuéc khëi nghÜa Lý BÝ vµ sù thµnh lËp n­íc V¹n Xu©n, khëi nghÜa Khóc Thõa Dô, Ng« QuyÒn vµ chiÕn th¾ng B¹ch §»ng. ý nghÜa cña c¸c cuéc khëi nghÜa, ®Æc biÖt lµ khëi nghÜa Lý BÝ vµ chiÕn th¾ng B¹ch §»ng (n¨m 938).

B. H¦íNG DÉN THùC HIÖN CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG

I  CHÝNH S¸CH §¤ Hé CñA C¸C TRIÒU §¹I PHONG KIÕN PH¦¥NG B¾C Vµ NH÷NG CHUYÓN BIÕN TRONG X· HéI VIÖT NAM

1. ChÝnh s¸ch ®« hé

HiÓu ®­îc nh÷ng chÝnh s¸ch ®« hé cña c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn ph­¬ng B¾c ®èi víi n­íc ta trªn c¸c mÆt :

Tæ chøc bé m¸y cai trÞ : víi ý ®å lµ s¸p nhËp ¢u L¹c vµo l·nh thæ Trung Quèc.

VÒ kinh tÕ : thùc hiÖn chÝnh s¸ch bãc lét, cèng n¹p nÆng nÒ.

VÒ v¨n ho¸, x· héi : thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®ång ho¸ d©n téc ta, më tr­êng d¹y häc ch÷ Nho, b¾t nh©n d©n ta thay ®æi phong tôc tËp qu¸n theo ng­êi H¸n, cho ng­êi H¸n ë lÉn víi ng­êi ViÖt.

Qua ®ã, nhËn biÕt r»ng, c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn Trung Quèc khi ®« hé n­íc ta ®· thi hµnh luËt ph¸p hµ kh¾c, th¼ng tay ®µn ¸p c¸c cuéc næi dËy ®Êu tranh cña nh©n d©n.

Quan s¸t h×nh 52  L­îc ®å n­íc ta thêi thuéc §­êng thÕ kØ

VII – IX (SGK), x¸c ®Þnh vÝ trÝ tªn c¸c ch©u trªn l­îc ®å.

2. Nh÷ng chuyÓn biÕn vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi

HiÓu ®­îc mÆc dï c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn ph­¬ng B¾c t×m mäi c¸ch ®Ó cai trÞ vµ n« dÞch nh©n d©n ta, nh­ng chóng ta biÕt tiÕp nhËn nh÷ng c¸i tèt, tiÕn bé, tÝch cùc. V× vËy, trong thêi B¾c thuéc ¢u L¹c vÉn cã nh÷ng chuyÓn biÕn râ rÖt trªn c¸c lÜnh vùc :

VÒ kinh tÕ :

+ C«ng cô b»ng s¾t ngµy cµng ®­îc sö dông phæ biÕn trong s¶n xuÊt còng nh­ trong ®êi sèng nh©n d©n.

+ Trong n«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp vµ th­¬ng nghiÖp còng cã nh÷ng chuyÓn biÕn ®¸ng kÓ.

VÒ v¨n ho¸, x· héi :

+ Nh©n d©n ta tiÕp thu vµ ViÖt ho¸ ©m ®äc cña ch÷ H¸n, lµm cho ng«n ng÷, v¨n tù cña chóng ta phong phó thªm.

+ TiÕng ViÖt vÉn ®­îc b¶o tån, phong tôc tËp qu¸n ViÖt vÉn ®­îc duy tr×.

+ Nh÷ng chÝnh s¸ch ®« hé cña c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn ph­¬ng B¾c còng t¸c ®éng ®Õn sù ph©n ho¸ x· héi ë n­íc ta vµ lµm cho m©u thuÉn gi÷a nh©n d©n ta víi chÝnh quyÒn ®« hé ngµy cµng s©u s¾c. §ã còng chÝnh lµ nguyªn nh©n bïng næ c¸c cuéc khëi nghÜa chèng chÝnh quyÒn ®« hé ®Ó giµnh ®éc lËp d©n téc.

II  C¸C CUéC §ÊU TRANH GIµNH §éC LËP D¢N TéC (Tõ THÕ KØ I §ÕN THÕ KØ V)

1. Kh¸i qu¸t c¸c cuéc ®Êu tranh tõ thÕ kØ I ®Õn thÕ kØ V

Sö dông b¶ng thèng kª ë trang 143 (SGK) n¾m ®­îc mét c¸ch kh¸i qu¸t c¸c cuéc khëi nghÜa ë giai ®o¹n nµy nh­ thêi gian, ®Þa ®iÓm, diÔn biÕn, kÕt qu¶.

2. Mét sè cuéc khëi nghÜa tiªu biÓu

Tr×nh bµy diÔn biÕn cuéc khëi nghÜa Hai Bµ Tr­ng trªn l­îc ®å, biÕt nÐt chÝnh khëi nghÜa Bµ TriÖu :

Cuéc khëi nghÜa Hai Bµ Tr­ng :

+ Mïa xu©n n¨m 40, Hai Bµ Tr­ng næi dËy khëi nghÜa.

+ Cuéc khëi nghÜa ®­îc ®«ng ®¶o c¸c tÇng líp nh©n d©n tham gia.

+ Qu©n khëi nghÜa lÇn l­ît ®¸nh chiÕm Mª Linh (VÜnh Phóc), Cæ Loa (§«ng Anh Hµ Néi) vµ Luy L©u (ThuËn Thµnh B¾c Ninh). Th¸i thó T« §Þnh ph¶i bá ch¹y vÒ n­íc.

Cuéc khëi nghÜa th¾ng lîi, Tr­ng Tr¾c ®­îc suy t«n lµm vua, ®ãng ®« ë Mª Linh.

Cuéc khëi nghÜa cña Bµ TriÖu : n¨m khëi nghÜa, n¬i bïng næ khëi nghÜa, l·nh ®¹o cuéc khëi nghÜa vµ diÔn biÕn chÝnh, ý nghÜa.

 Trao ®æi, nªu ý nghÜa lÞch sö cña phong trµo ®Êu tranh cña nh©n d©n ta nh»m giµnh l¹i ®éc lËp trong c¸c thÕ kØ I ®Õn thÕ kØ V.

tải về 0.9 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: