Néi dung 5. T¢Y ¢U THêI HËU K× TRUNG §¹I

Néi dung 5. T¢Y ¢U THêI HËU K× TRUNG §¹I

A. CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG TRONG CH¦¥NG TR×NH

Tr×nh bµy sù n¶y sinh ph­¬ng thøc s¶n xuÊt TBCN trong lßng chÕ ®é phong kiÕn ë ch©u ¢u, nh÷ng thay ®æi trong quan hÖ x· héi.

Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ c¸c phong trµo V¨n ho¸ Phôc h­ng, C¶i c¸ch t«n gi¸o, ChiÕn tranh n«ng d©n (nguyªn nh©n, diÔn biÕn, kÕt qu¶, ý nghÜa).

B. H¦íNG DÉN THùC HIÖN CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG

I  NH÷NG CUéC PH¸T KIÕN §ÞA LÝ LíN

Nguyªn nh©n :

Do nhu cÇu vÒ h­¬ng liÖu, vµng b¹c, thÞ tr­êng t¨ng cao.

Con ®­êng giao l­u bu«n qua T©y ¸ vµ §Þa Trung H¶i bÞ ng­êi

§iÒu kiÖn :

+ Khoa häc kÜ thuËt cã nhiÒu tiÕn bé.

+ Ngµnh hµng h¶i ®· cã hiÓu biÕt vÒ ®Þa lÝ, ®¹i d­¬ng, sö dông

+ KÜ thuËt ®ãng tµu cã b­íc tiÕn quan träng, ®ãng ®­îc nh÷ng tµu lín cã thÓ ®i xa vµ dµi ngµy ë c¸c ®¹i d­¬ng lín.

+ Cã nh÷ng tµi liÖu cña c¸c cuéc hµnh tr×nh tr­íc thÕ kØ XV ®· ®­îc ghi chÐp l¹i.

2. C¸c cuéc ph¸t kiÕn lín vÒ ®Þa lÝ

Tr×nh bµy trªn l­îc ®å 4 cuéc ph¸t kiÕn lín :

N¨m 1487, B. §i-a-x¬ ®· ®i ®Õn cùc Nam cña lôc ®Þa ch©u Phi, ®Æt tªn mòi B·o Tè, sau ®æi thµnh H¶o Väng.

N¨m 1492, C. C«-l«m-b« ®i tõ T©y Ban Nha ®Õn ®­îc Cu Ba
vµ mét sè ®¶o thuéc vïng biÓn ¡ng-ti, lµ ng­êi ®Çu tiªn ph¸t hiÖn ra ch©u MÜ.

N¨m 1497, Va-xc« ®¬ Ga-ma ®· ®Õn ®­îc Ca-li-cót (Ên §é, 1498).

N¨m 1519, Ph. Ma-gien-lan lµ ng­êi ®· thùc hiÖn thµnh c«ng chuyÕn ®Çu tiªn vßng quanh thÕ giíi b»ng ®­êng biÓn (1519  1521).

Quan s¸t h×nh 36, 37 (SGK) ®Ó biÕt thªm vÒ c¸c cuéc ph¸t kiÕn lín vÒ ®Þa lÝ.

MÆt tÝch cùc : ®em l¹i hiÓu biÕt míi vÒ Tr¸i §Êt, vÒ nh÷ng con ®­êng míi, d©n téc míi. T¹o ®iÒu kiÖn cho sù giao l­u gi÷a c¸c nÒn v¨n ho¸, v¨n minh kh¸c nhau. Thóc ®Èy th­¬ng nghiÖp ph¸t triÓn, thÞ tr­êng ®­îc më réng.

H¹n chÕ : n¶y sinh qu¸ tr×nh c­íp bãc thuéc ®Þa vµ bu«n b¸n
n« lÖ.

II  Sù N¶Y SINH CñA PH¦¥NG THøC S¶N XUÊT T¦ B¶N CHñ NGHÜA ë T¢Y ¢U

H×nh thµnh kh¸i niÖm "tÝch luü ban ®Çu" ®Ó hiÓu ®­îc ®©y lµ qu¸ tr×nh chuÈn bÞ cho sù ph¸t triÓn hµng ho¸, dÉn ®Õn sù ra ®êi cña CNTB.

Nh÷ng con ®­êng tÝch luü (vèn vµ nh©n c«ng) :

+ Quý téc vµ th­¬ng nh©n T©y ¢u ra søc c­íp bãc cña c¶i, tµi nguyªn, vµng b¹c cña c¸c n­íc ch©u MÜ, ch©u Phi vµ ch©u ¸.

+Bu«n b¸n víi c¸c n­íc ph­¬ng §«ng, ®Æc biÖt lµ bu«n b¸n n« lÖ ph¸t triÓn.

+T­íc ®o¹t ruéng ®Êt cña n«ng d©n, t­ liÖu s¶n xuÊt víi thî thñ c«ng, biÕn hä thµnh nh÷ng ng­êi lµm thuª.

+ChÌn Ðp, ®¸nh thuÕ nÆng nÒ.

+Qu¸ tr×nh tÝch luü ban ®Çu lµ sù tËp trung vèn vµ t­íc ®o¹t

Sù tan r· cña quan hÖ s¶n xuÊt phong kiÕn : t« tiÒn, n«ng n« ®­îc tù do, quý téc phong kiÕn sa sót...

XuÊt hiÖn nh÷ng h×nh thøc kinh doanh t­ b¶n chñ nghÜa :

+ Thñ c«ng nghiÖp : c¸c c«ng tr­êng thñ c«ng mäc lªn thay thÕ c¸c ph­êng héi, h×nh thµnh quan hÖ chñ  thî.

+ Trong n«ng nghiÖp, c¸c ®ån ®iÒn trang tr¹i ®­îc h×nh thµnh, ng­êi lao ®éng trë thµnh c«ng nh©n n«ng nghiÖp.

+ Trong th­¬ng nghiÖp, c¸c c«ng ti th­¬ng m¹i lín thay thÕ cho c¸c th­¬ng héi trung ®¹i.

Sù biÕn ®æi trong x· héi T©y ¢u : c¸c giai cÊp míi ®­îc h×nh thµnh – giai cÊp t­ s¶n vµ giai cÊp c«ng nh©n.

+ Giai cÊp t­ s¶n, ®¹i diÖn cho nÒn s¶n xuÊt míi lµ «ng chñ c¸c c«ng tr­êng thñ c«ng, trang tr¹i, ng©n hµng...

+ Nh÷ng ng­êi lµm thuª, bÞ bãc lét, trë thµnh giai cÊp c«ng nh©n.

Nh­ thÕ, CNTB ®· ra ®êi.

III  PHONG TRµO V¡N HO¸ PHôC H¦NG

1. Hoµn c¶nh ra ®êi

HiÓu ®­îc hoµn c¶nh dÉn ®Õn phong trµo V¨n ho¸ Phôc h­ng :

Thêi hËu k× trung ®¹i, bé mÆt kinh tÕ T©y ¢u cã nhiÒu thay ®æi : Sù tiÕn bé cña khoa häc  kÜ thuËt... Quan hÖ s¶n xuÊt TBCN h×nh thµnh.

Giai cÊp t­ s¶n cã thÕ lùc vÒ kinh tÕ, song ch­a cã ®Þa vÞ vÒ x· héi t­¬ng øng, muèn xo¸ bá nh÷ng trë ng¹i phong kiÕn (v¨n ho¸, quan ®iÓm phong kiÕn lçi thêi, t­ t­ëng kh¾t khe cña Gi¸o héi...), muèn cã nÒn v¨n ho¸ riªng.

Nh÷ng hËu thuÉn cho giai cÊp t­ s¶n : c¶i c¸ch t«n gi¸o, khëi nghÜa n«ng d©n chèng phong kiÕn.

 Nh÷ng lçi thêi cña x· héi phong kiÕn k×m h·m sù ph¸t triÓn cña giai cÊp t­ s¶n.

2. Thµnh tùu chÝnh

Tr×nh bµy ®­îc nh÷ng thµnh tùu chÝnh cña phong trµo V¨n ho¸ Phôc h­ng :

Kh¸i niÖm "V¨n ho¸ Phôc h­ng" : kh«i phôc, ph¸t huy gi¸ trÞ tinh hoa v¨n ho¸ x¸n l¹n cæ ®¹i Hi L¹p R«-ma, ®Êu tranh x©y dùng mét nÒn v¨n ho¸ míi, mét cuéc sèng tiÕn bé.

Thµnh tùu :

+ Khoa häc kÜ thuËt cã tiÕn bé v­ît bËc vÒ y häc, to¸n häc.

+ V¨n häc nghÖ thuËt ph¸t triÓn phong phó víi nh÷ng tµi n¨ng nh­ Lª-«-na-®¬ Vanh-xi, SÕch-xpia.

Néi dung cña phong trµo V¨n ho¸ Phôc h­ng :

+ Lªn ¸n Gi¸o héi Thiªn Chóa vµ tÊn c«ng vµo trËt tù x· héi phong kiÕn.

+ §Ò cao gi¸ trÞ con ng­êi.

+ §ßi tù do c¸ nh©n.

3. ý nghÜa

Trao ®æi, rót ra ®­îc ý nghÜa cña phong trµo V¨n ho¸ Phôc h­ng :

Nh÷ng ®ãng gãp :

+ §¸nh b¹i hÖ t­ t­ëng phong kiÕn lçi thêi cña chÕ ®é phong kiÕn vµ Gi¸o héi Thiªn Chóa, x©y dùng thÕ giíi quan tiÕn bé.

+ Më ®­êng cho sù ph¸t triÓn cao cña v¨n ho¸ loµi ng­êi : ®ãng gãp trÝ tuÖ, tµi n¨ng, lµm phong phó thªm kho tµng v¨n ho¸ nh©n lo¹i.

+ §©y lµ cuéc ®Êu tranh ®Çu tiªn cña giai cÊp t­ s¶n chèng l¹i chÕ ®é phong kiÕn trªn mÆt trËn v¨n ho¸ t­ t­ëng.

H¹n chÕ : cã lóc cßn tho¶ hiÖp víi Gi¸o héi, ñng hé sù bãc lét ®Ó lµm giµu.

tải về 0.9 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: