C¸c häc thuyÕt vÒ gi¸ trÞ thÆng d
tải về 213.9 Kb.
|
chó thÝch B¶n môc lôc nµy cña b¶n th¶o "C¸c häc thuyÕt vÒ gi¸ trÞ thÆng d" lµ do M¸c viÕt trªn b×a c¸c quyÓn vë VI - XV cña b¶n th¶o n¨m 1861 - 1863. Trong mét vµi quyÓn vë ®ã, môc lôc ®îc viÕt tríc khi viÕt b¶n th©n néi dung: chóng ta cã thÓ thÊy ®iÒu ®ã qua nh÷ng chç söa ch÷a vµ xãa bá sau ®ã ë trong nh÷ng mÉu ghi c¸c môc lôc, khi quyÓn vë t¬ng øng ®· ®îc viÕt xong. Trong quyÓn vë XIV, b¶n môc lôc ®îc th¶o ra ë ngoµi b×a vÉn cha ®îc ch÷a l¹i cho phï hîp víi néi dung thùc tÕ cña quyÓn vë: môc lôc ®ã lµ b¶n dµn bµi ®· ®îc thùc hiÖn trong c¸c quyÓn vë XIV, XV vµ XVIII. - 11. Tríc ®Ò môc "C¸c häc thuyÕt vÒ gi¸ trÞ thÆng d", M¸c cã ghi con sè A-rËp 5. Con sè ®ã chØ phÇn thø 5 cña ch¬ng thø nhÊt c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ t b¶n mµ M¸c dù ®Þnh c«ng bè víi t c¸ch lµ phÇn tiÕp tôc trùc tiÕp cña tËp thø nhÊt cuèn "Gãp phÇn phª ph¸n khoa kinh tÕ chÝnh trÞ", gi¶i thÝch vÒ hµng hãa vµ tiÒn tÖ. Tríc phÇn thø n¨m ®ã lµ 3 phÇn míi ®îc th¶o trªn nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t n»m trong c¸c quyÓn vë I - V: 1) Sù chuyÓn hãa cña tiÒn thµnh t b¶n, 2) Gi¸ trÞ thÆng d tuyÖt ®èi vµ 3) Gi¸ trÞ thÆng d t¬ng ®èi. Trong quyÓn vë thø V, ë tr.184, M¸c chØ ra r»ng "sau gi¸ trÞ thÆng d t¬ng ®èi cÇn ph¶i xÐt ®Õn gi¸ trÞ thÆng d tuyÖt ®èi vµ gi¸ trÞ thÆng d t¬ng ®èi trong sù kÕt hîp cña chóng. "§¸ng lÏ phÇn thø 4 lµ dµnh cho viÖc xÐt vÊn ®Ò nµy, nhng håi bÊy giê phÇn Êy cha ®îc viÕt ra. Tõ phÇn thø 3 vÉn cßn cha ®îc viÕt xong. M¸c l¹i chuyÓn sang phÇn thø 5, tøc lµ phÇn "C¸c häc thuyÕt vÒ gi¸ trÞ thÆng d". -11. Thùc tÕ th× ®©y cha ph¶i lµ "kÕt thóc" mµ chØ lµ "tiÕp tôc" phÇn nãi vÒ XmÝt. PhÇn nµy ®îc kÕt thóc ë trong quyÓn vë sau, tøc lµ quyÓn vë thø IX. - 11. Trong quyÓn vë XIV, ch¬ng viÕt vÒ nh÷ng ®èi thñ cña c¸c nhµ kinh tÕ chÝnh trÞ häc chØ míi b¾t ®Çu. Ch¬ng nµy sÏ ®îc tiÕp tôc trong nöa ®Çu cña quyÓn vë XV. - 13. Nh÷ng ®o¹n trÝch ë trong cuèn s¸ch cña Br©y, cuèn “Labour’s Wrongs and Labour’s Remedy" ("Nh÷ng bÊt c«ng ®èi víi lao ®éng vµ nh÷ng ph¬ng c¸ch lo¹i trõ nh÷ng sù bÊt c«ng Êy"), cã mét vµi nhËn xÐt cña M¸c, lµ ë trong quyÓn vë X. -13. N
h÷ng ch¬ng nãi vÒ Ram-x©y, SÐc-buy-li-ª vµ R. Gi«n-x¬ n»m trong quyÓn vë XVIII. -13. M¸c bµn vÒ thu nhËp vµ nguån gèc cña thu nhËp ë trong phÇn sau cña quyÓn vë XV, vµ nh©n ®ã mµ v¹ch trÇn nh÷ng nguån gèc giai cÊp vµ nguån gèc vÒ nhËn thøc luËn cña khoa kinh tÕ chÝnh trÞ tÇm thêng. "PhÇn thªm vµo" (tøc lµ phÇn phô thªm) nµy vÒ sau ®îc M¸c dµnh cho phÇn thø ba cña bé "T b¶n", nh ta ®· thÊy ®îc ®iÒu ®ã qua b¶n dµn bµi cña phÇn ®ã, ®îc viÕt trong th¸ng Giªng 1863; theo b¶n dµn bµi nµy th× ch¬ng thø 9 ph¶i mang nhan ®Ò lµ "Thu nhËp vµ c¸c nguån gèc cña nã” (xem tËp nµy, phÇn I, tr. 594-595) -13. PhÇn viÕt vÒ Ra-ven-xt¬n b¾t ®Çu ë tr. 861 trong quyÓn vë tríc ®ã (quyÓn vë XIV). N»m tríc phÇn nµy lµ phÇn ®îc ®¸nh sè 1 ë trong quyÓn vë XIV nãi vÒ mét cuèn s¸ch nhá v« danh "The Source and Remedy of the National Difficulties" ("Nguån gèc vµ c¸ch gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n d©n téc"). -14. §o¹n kÕt thóc phÇn nãi vÒ Hèt-xkin n»m trong quyÓn vë XVIII (tr.1084 - 1086). -14. M¸c ph©n tÝch khoa kinh tÕ chÝnh trÞ tÇm thêng ë trong quyÓn vë XV nh©n khi nghiªn cøu vÊn ®Ò thu nhËp vµ nguån gèc cña chóng. ë tr. 935 cña quyÓn vë nµy, M¸c ®Ò nghÞ xem "phÇn nãi vÒ nh÷ng nhµ kinh tÕ häc tÇm thêng", còng nh xem ë ch¬ng cha viÕt cña t¸c phÈm cña m×nh, trong ®ã M¸c "sÏ quay trë l¹i" cuéc luËn chiÕn míi ®îc nãi s¬ qua gi÷a Pru-®«ng vµ Ba-xti-a. §iÒu ®ã chøng tá r»ng M¸c ®· dù ®Þnh dµnh mét ch¬ng ®Æc biÖt cho viÖc phª ph¸n khoa kinh tÕ chÝnh trÞ tÇm thêng, nhng ch¬ng nµy kh«ng ®îc viÕt ra. Trong quyÓn vë XVIII, khi kÕt thóc viÖc ph©n tÝch c¸c quan ®iÓm cña Hèt-xkin, vµ nh¾c tíi cuéc luËn chiÕn cña Hèt-xkin chèng l¹i c¸c häc thuyÕt cña bän t¸n d¬ng t s¶n, M¸c tù nªu cho m×nh: "§a ®iÓm nµy vµo ch¬ng nãi vÒ nh÷ng nhµ kinh tÕ häc tÇm thêng" (tr. 1086). NhËn xÐt nµy còng chøng tá ý ®Þnh cña M¸c sau nµy sÏ viÕt mét ch¬ng riªng nãi vÒ khoa kinh tÕ chÝnh trÞ tÇm thêng. Trong dµn bµi cña phÇn thø ba bé "T b¶n" ®îc viÕt trong th¸ng Giªng 1863, th× ch¬ng 11 tøc lµ ch¬ng n»m tríc ch¬ng cuèi cïng, mang ®Çu ®Ò lµ "Khoa kinh tÕ chÝnh trÞ tÇm thêng" (xem tËp nµy, phÇn I, tr. 594-595). -14. Ngoµi b×a quyÓn vë XV, n¬i mµ M¸c ®· viÕt môc lôc cña quyÓn nµy, th× mét sè ®Ò môc thuéc vÒ môc lôc ®ã l¹i ®îc viÕt ë bªn c¹nh hay ë bªn trªn. Trong b¶n môc lôc ®îc in trong quyÓn nµy th× nh÷ng ®Ò môc ®ã ®îc xÕp ®Æt theo tr×nh tù phï hîp víi néi dung thùc tÕ cña quyÓn vë ®ã. -14. M¸c quan niÖm "ch¬ng thø ba" nãi ®©y lµ phÇn 3 cña c«ng tr×nh nghiªn cøu cña m×nh vÒ "t b¶n nãi chung". Ch¬ng nµy sÏ mang nhan ®Ò: "Sù thèng nhÊt gi÷a qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ qu¸ tr×nh lu th«ng cña t b¶n, hay lµ T b¶n vµ lîi nhuËn". VÒ sau (vÝ dô, xem quyÓn vë IX, tr. 398, vµ quyÓn vë XI, tr.526) M¸c dïng "thiªn thø ba" ("dritter Abschnitt") thay cho "ch¬ng thø ba". VÒ sau n÷a, M¸c b¾t ®Çu gäi ch¬ng thø ba ®ã lµ "quyÓn thø 3" (vÝ dô nh trong th viÕt cho ¡ng-ghen ngµy 31 th¸ng B¶y 1865). §o¹n më ®Çu "ch¬ng thø ba" nghiªn cøu vÒ "t b¶n nãi chung" ®· ®îc M¸c tr×nh bµy trong quyÓn vë XVI. Qua s¬ th¶o dµn bµi cña "ch¬ng thø ba", hay "thiªn thø ba" nµy (xem tËp nµy, phÇn I, tr. 425), ta thÊy râ lµ trong ch¬ng ®ã M¸c dù ®Þnh viÕt hai phÇn phô thªm ®Æc biÖt, cã tÝnh chÊt lÞch sö, vÒ c¸c häc thuyÕt vÒ lîi nhuËn. Nhng trong qu¸ tr×nh viÕt "C¸c häc thuyÕt vÒ gi¸ trÞ thÆng d" ®Æc biÖt lµ ë trong phÇn hai vµ phÇn ba cña t¸c phÈm ®ã. -15. Trong nguyªn b¶n viÕt: "Arbeitsvermögen". Trong b¶n th¶o 1861 - 1863, trong phÇn lín c¸c trêng hîp, M¸c ®Òu dïng thuËt ng÷ "Arbeitsvermögen" thay cho thuËt ng÷ "Arbeitskraft". Trong quyÓn I bé "T b¶n", hai thuËt ng÷ nµy ®îc M¸c dïng coi nh ®ång nghÜa víi nhau: "Unter Arbeitskraft oder Arbeitsvermögen verstehen wir den Inbegriff der physichen und geistigen Fähigkeiten, die in der Leiblichkeit, der lebendigen Persönlichkeit eines Menschen existieren und die er in Bewegung setzt, so oft er Gebrauchswerte irgend einer Art produziert" (b¶n tiÕng §øc, in lÇn thø 4, tr.130). B¶n tiÕng Nga dÞch ®o¹n ®ã nh sau: "Chóng ta hiÓu søc lao ®éng hay lµ n¨ng lùc lao ®éng lµ toµn bé nh÷ng n¨ng lùc thÓ chÊt vµ tinh thÇn tån t¹i trong mét c¬ thÓ, trong mét con ngêi ®ang sèng vµ ®îc ngêi ®ã ®em ra vËn dông mçi khi s¶n xuÊt ra mét gi¸ trÞ sö dông nµo ®ã" (xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1993, t.23, tr. 251-252). Côm tõ tiÕng Nga "n¨ng lùc lao ®éng" kh«ng lét t¶ hÕt ý nghÜa cña thuËt ng÷ tiÕng §øc "Arbeitsvermögen". Ch÷ tiÕng §øc "Vermögen" còng ®îc dÞch ra tiÕng Nga lµ "søc". ThuËt ng÷ "søc lao ®éng" nãi chung lét t¶ ®îc nghÜa cña ch÷ "Arbeitsvermögen" mét c¸ch chÝnh x¸c h¬n lµ ch÷ "n¨ng lùc lao ®éng". V× vËy trong tËp nµy, thuËt ng÷ "Arbeitsvermögen" trong mäi trêng hîp ®Òu dÞch lµ "søc lao ®éng", cßn ë nh÷ng chç mµ M¸c dïng thuËt ng÷ "Arbeitskraft", th× thuËt ng÷ nµy ®îc ghi trong ngoÆc vu«ng ®i liÒn ngay thuËt ng÷ "søc lao ®éng". - 22. §
©y lµ nãi vÒ ch¬ng thø hai cña c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ "t b¶n nãi chung", ch¬ng nµy cuèi cïng ®îc ph¸t triÓn réng ra thµnh quyÓn II bé "T b¶n". Ch¬ng X quyÓn II bé "T b¶n" ("Nh÷ng häc thuyÕt vÒ t b¶n cè ®Þnh vµ t b¶n lu ®éng. Ph¸i träng n«ng vµ A. XmÝt") bao gåm sù ph©n tÝch nh÷ng quan ®iÓm cña ph¸i träng n«ng vÒ vÊn ®Ò t b¶n cè ®Þnh vµ t b¶n lu ®éng. Cßn trong phÇn "Sù t¸i s¶n xuÊt vµ lu th«ng cña tæng t b¶n x· héi" cã mét ®o¹n ®Æc biÖt nãi vÒ ph¸i träng n«ng, ë ch¬ng XIX: "Nh÷ng kh¸i niÖm tríc kia vÒ vÊn ®Ò nµy". - 25. §©y lµ M¸c muèn nãi nh÷ng trang 58-60 trong quyÓn vë II cña b¶n th¶o 1861 - 1863 cña m×nh (phÇn "Sù chuyÓn hãa cña tiÒn thµnh t b¶n", ®o¹n "Hai bé phËn cÊu thµnh cña qu¸ tr×nh chuyÓn hãa"). - 25. §©y lµ M¸c muèn nãi ®Õn quyÓn vë III trong b¶n th¶o 1861 - 1863 cña m×nh, tr.105-106, trong ®ã «ng nh¾c qua vÒ ph¸i träng n«ng (phÇn "Gi¸ trÞ thÆng d tuyÖt ®èi", ®o¹n "TÝnh chÊt cña lao ®éng thÆng d"). - 33. §©y lµ M¸c muèn nãi ®Õn nh÷ng ngêi thuéc ph¸i Ri-c¸c-®« cÊp tiÕn, tøc lµ nh÷ng ngêi ®· rót ra tõ häc thuyÕt cña Ri-c¸c-®« nh÷ng kÕt luËn thùc tiÔn nh»m chèng l¹i sù tån t¹i cña chÕ ®é t h÷u ®èi víi ruéng ®Êt mµ hä ®Ò nghÞ chuyÓn (toµn bé hay mét phÇn) thµnh së h÷u cña nhµ níc t s¶n. Thuéc vÒ ph¸i Ri-c¸c-®« cÊp tiÕn ®ã cã: Giªm-x¬ Min, Gi«n Xtiu-¸c Min, Hin-®i-s¬n vµ trªn mét møc ®é nhÊt ®Þnh, c¶ SÐc-buy-li-ª n÷a. Xem tËp nµy, phÇn II, tr. 458 trong b¶n th¶o cña M¸c; phÇn III, tr. 791, 1120 vµ 1139 trong b¶n th¶o cña M¸c; còng nh xem "Sù khèn cïng cña triÕt häc" vµ bøc th cña M¸c göi cho Doãc-g¬ ngµy 20 th¸ng S¸u 1881. (C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen Toµn tËp, tiÕng Nga, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t. XXVII, tr. 138-140). - 39. ë Ph¸p, vµo nöa cuèi thÕ kû XVIII vµ nöa ®Çu thÕ kû thø XIX, nh÷ng ngêi thuéc ph¸i träng n«ng ®îc gäi lµ "nh÷ng nhµ kinh tÕ häc". - 53. TËp V b¶n dÞch tiÕng Ph¸p cuèn "Cña c¶i cña c¸c d©n téc" cña A-®am XmÝt (b¶n in n¨m 1902), do GiÐc-manh G¸c-ni-ª dÞch, bao gåm "Nh÷ng nhËn xÐt cña ngêi dÞch", nghÜa lµ cña GiÐc-manh G¸c-ni-ª. - 54. Lóc cßn sèng, Mi-ra-b« cha ®îc ngêi ta gäi lµ "L' Ami des hommes" ("b¹n cña con ngêi", "b¹n cña nh©n lo¹i") theo tªn cña mét trong nh÷ng t¸c phÈm cña «ng. - 59. Xem chó thÝch 17. - 59. Trong b¶n th¶o, ®o¹n nµy n»m díi ba ®o¹n sau ®ã (còng ë tr. 241). Trong nguyªn b¶n, ®o¹n nµy ®îc t¸ch ra b»ng mét g¹ch ngang dµi, v× kh«ng liªn quan trùc tiÕp g× víi ®o¹n trªn, còng kh«ng liªn quan g× tíi ®o¹n díi. V× vËy ë lÇn xuÊt b¶n nµy, ®o¹n ®ã ®îc chuyÓn vµo cuèi trang 240, v× xÐt vÒ néi dung nã thuéc vÒ ®o¹n Êy". - 59. Tham kh¶o tr. 24-26 néi dung ë trªn ®©y vµ chó thÝch sè 14 vÒ ®o¹n ®ã. Trong "C¸c häc thuyÕt vÒ gi¸ trÞ thÆng d", M¸c sÏ trë l¹i ph¸i träng n«ng trong quyÓn vë X, trong ®ã cã mét ®o¹n lín "ngoµi ®Ò", nhan ®Ò lµ "BiÓu kinh tÕ cña Kª-nª" (xem tr. 431-487 trong phÇn I tËp nµy). - 59. Trong nh÷ng n¨m 20 thÕ kû thø XIX, ngêi ta gäi nh÷ng ngêi tham gia phong trµo ®èi lËp cña giíi trÝ thøc §øc lµ nh÷ng kÎ mÞ d©n. Danh tõ nµy trë thµnh th«ng dông sau héi nghÞ c¸c bé trëng c¸c quèc gia §øc trong th¸ng T¸m 1819 ë C¸c-l¬-xb¸t; héi nghÞ nµy ®· th«ng qua nh÷ng quyÕt ®Þnh ®Æc biÖt nh»m chèng l¹i "©m mu cña nh÷ng kÎ mÞ d©n". - 60. Nguyªn b¶n b»ng tiÕng §øc cña cuèn s¸ch cña Sman-x¬ ®îc xuÊt b¶n ë BÐc-lin n¨m 1818 nhan ®Ò: "Staatswirthschaftslehre in Briefen an einen teutschen Erbprinzen", Erster und zweiterr Theil ("Khoa kinh tÕ chÝnh trÞ trong nh÷ng bøc th göi cho mét th¸i tö ngêi §øc", phÇn I vµ II). - 61. M¸c phª ph¸n yÕu tè träng n«ng chñ nghÜa trong quan ®iÓm cña XmÝt vÒ ®Þa t« trong phÇn II cña "C¸c häc thuyÕt vÒ gi¸ trÞ thÆng d" (tr. 628-632 cña b¶n th¶o, ch¬ng "Häc thuyÕt cña XmÝt vÒ ®Þa t«"). Xem ch¬ng "Ph¸i träng n«ng" ë trªn ®©y, tr. 50-56. - 65. M¸c muèn nãi ®Õn tËp ®Çu cuèn "Gãp phÇn phª ph¸n khoa kinh tÕ chÝnh trÞ". Xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1993, t.13, tr. 62-64. - 65. §©y lµ nãi vÒ cuèn "Nh÷ng nguyªn lý cña khoa kinh tÕ chÝnh trÞ vµ thuÕ kho¸" cña Ri-c¸c-®«, ch¬ng 1, phÇn I. - 66. Trong phÇn III quyÓn "C¸c häc thuyÕt vÒ gi¸ trÞ thÆng d", trong ch¬ng "T.R.Man-tót" (tr.753-781 cña b¶n th¶o). M¸c phª ph¸n chi tiÕt nh÷ng quan ®iÓm cña Man-tót vÒ gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ thÆng d (tr.753-767 cña b¶n th¶o). - 69. M¸c trÝch dÉn b¶n in lÇn ®Çu tiªn b»ng tiÕng Ph¸p cuèn s¸ch cña «ng: "Sù khèn cïng cña triÕt häc" (Pa-ri - Bruy-xen, 1847). Xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ Néi, 1987, t.4, tr. 133-134. -70. M¸c dÉn mét trong "nh÷ng quyÓn vë ghi chó" cña m×nh, tøc lµ nh÷ng quyÓn vë trong ®ã M¸c trÝch dÉn nh÷ng t¸c phÈm «ng ®· ®äc. ë trang 173 cña quyÓn vë ghi chó thø VII (xÐt theo nh÷ng ®o¹n trÝch cña c¸c b¸o chÝ ë trong phÇn nµy cña quyÓn vë thø VII, th× trang 173 ®îc viÕt vµo th¸ng Giªng 1860)”, M¸c ghi nh÷ng lêi trÝch dÉn lÊy ë ch¬ng thø 6, quyÓn I cuèn "Cña c¶i cña c¸c d©n téc" cña XmÝt, cã kÌm thªm nh÷ng nhËn xÐt phª ph¸n cña m×nh, trong ®ã «ng nªu râ sù v« lý cña mu toan lÊy "sù m¹o hiÓm cña nhµ kinh doanh" ®Ó gi¶i thÝch lîi nhuËn. Cßn ®èi víi "ch¬ng nãi vÒ nh÷ng sù gi¶i thÝch cã tÝnh chÊt t¸n d¬ng vÒ lîi nhuËn", th× M¸c dù ®Þnh viÕt cho phÇn thø 3 cña c«ng tr×nh nghiªn cøu cña m×nh vÒ "t b¶n nãi chung". Trong phÇn III quyÓn "C¸c häc thuyÕt vÒ gi¸ trÞ thÆng d", (tr. 777 cña b¶n th¶o), M¸c còng nh¾c ®Õn phÇn cßn ph¶i viÕt, phÇn "Sù gi¶i thÝch cã tÝnh chÊt t¸n d¬ng vÒ mèi quan hÖ gi÷a t b¶n vµ lao ®éng lµm thuª", còng theo ý nghÜa ®ã. Q
uan ®iÓm t s¶n vÒ lîi nhuËn, coi ®ã lµ "tiÒn thëng cho sù m¹o hiÓm", còng bÞ M¸c phª ph¸n ë trong quyÓn vë thø X cña b¶n th¶o 1861 - 1863, khi ph©n tÝch "BiÓu kinh tÕ" cña Kª-nª (xem tËp nµy, ph.I, tr. 443-453). - 78. Quan ®iÓm t¸n d¬ng vÒ thu nhËp doanh nghiÖp, coi ®ã lµ tiÒn c«ng mµ nhµ t b¶n ®· nhËn ®îc vÒ "lao ®éng gi¸m s¸t vµ qu¶n lý" ®· bÞ M¸c phª ph¸n trong phÇn III quyÓn "C¸c häc thuyÕt vÒ gi¸ trÞ thÆng d" (ch¬ng nãi vÒ Ram-xay vµ phÇn phô thªm: "Thu nhËp vµ nguån gèc cña nã. Khoa kinh tÕ chÝnh trÞ tÇm thêng"), (xem thªm: C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, t.23, tr.479-483 vµ t. 25, ph. I, tr.583-597. - 81. VÊn ®Ò "nh÷ng h×nh thøc cæ h¬n" cña t b¶n sÏ ®îc M¸c xÐt ®Õn trong phÇn phô thªm: "Thu nhËp vµ nguån gèc cña nã. Khoa kinh tÕ chÝnh trÞ tÇm thêng" (tr.899-901 cña b¶n th¶o). Xem thªm "T b¶n", tiÕng ViÖt, quyÓn III, ch¬ng XXXVI: "Nh÷ng quan hÖ tiÒn t b¶n chñ nghÜa". - 84. Xem chó thÝch 29. -92. Xem chó thÝch 12. Trong qu¸ tr×nh viÕt tiÕp quyÓn "C¸c häc thuyÕt vÒ gi¸ trÞ thÆng d", M¸c ®· phª ph¸n c¶ nh÷ng quan ®iÓm cña ph¸i Ri-c¸c-®« vÒ lîi nhuËn. Trong phÇn III cuèn "C¸c häc thuyÕt vÒ gi¸ trÞ thÆng d", trong ch¬ng "Sù tan r· cña trêng ph¸i Ri-c¸c-®«", M¸c ®Æc biÖt nhÊn m¹nh nh÷ng biÖn ph¸p kinh viÖn chñ nghÜa mµ Giªm-x¬ Min, mét ngêi thuéc ph¸i Ri-c¸c-®«, ®· dïng ®Ó cè gi¶i quyÕt nh÷ng m©u thuÉn trong häc thuyÕt cña Ri-c¸c-®« vÒ lîi nhuËn, vµ nh÷ng mu toan v« hiÖu qu¶ cña Gi«n Xtiu-¸c Min muèn tõ lý luËn vÒ gi¸ trÞ trùc tiÕp rót ra c¸i luËn ®iÓm cña Ri-c¸c-®« vÒ sù tû lÖ nghÞch gi÷a tû suÊt lîi nhuËn vµ ®¹i lîng tiÒn c«ng. - 94. M¸c hiÓu thuËt ng÷ "gi¸ c¶ trung b×nh" ("Durchschnittspreis") còng nh thuËt ng÷ "gi¸ c¶ s¶n xuÊt", tøc lµ chi phÝ s¶n xuÊt (c + v) céng víi lîi nhuËn b×nh qu©n. Mèi t¬ng quan gi÷a gi¸ trÞ cña c¸c hµng hãa vµ "gi¸ trÞ trung b×nh" cña chóng ®îc M¸c xÐt ®Õn trong phÇn II cña "C¸c häc thuyÕt vÒ gi¸ trÞ thÆng d" trong ch¬ng nãi vÒ Rèt-bÐc-tót vµ ch¬ng "Lý luËn vÒ gi¸ c¶ chi phÝ ë Ri-c¸c-®« vµ A-®am XmÝt". B¶n th©n thuËt ng÷ "gi¸ c¶ trung b×nh" chØ ra r»ng, ë ®©y, M¸c muèn nãi ®Õn c¸i "gi¸ c¶ thÞ trêng trung b×nh cho mét thêi gian t¬ng ®èi dµi, hay lµ c¸i ®iÓm trung t©m mµ gi¸ c¶ thÞ trêng híng vµo", nhng M¸c ®· gi¶i thÝch ë trang 605 b¶n th¶o cña m×nh (ch¬ng "Lý luËn cña Ri-c¸c-®« vÒ ®Þa t« [phÇn kÕt thóc]"). - 103. ThuËt ng÷ "gi¸ c¶ c¸c chi phÝ" ("Kostenpreis" hay "Kostpreis", "cost price") ®îc M¸c dïng theo ba nghÜa kh¸c nhau: 1) theo nghÜa chi phÝ s¶n xuÊt ®èi víi nhµ t b¶n (c + v), 2) theo nghÜa "nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt néi t¹i" cña hµng hãa (c + v + m), nhÊt trÝ víi gi¸ trÞ cña hµng hãa, vµ 3) theo nghÜa gi¸ c¶ s¶n xuÊt (c + v + lîi nhuËn b×nh qu©n). Trong ®o¹n nµy, thuËt ng÷ nµy ®îc dïng theo nghÜa thø hai cña nã, tøc lµ theo nghÜa nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt néi t¹i. Trong phÇn II cuèn "C¸c häc thuyÕt vÒ gi¸ trÞ thÆng d", thuËt ng÷ "gi¸ c¶ c¸c chi phÝ" ®îc M¸c dïng theo ý nghÜa thø ba, tøc lµ theo ý nghÜa gi¸ c¶ s¶n xuÊt, hay lµ "gi¸ c¶ trung b×nh". ë ®Êy, M¸c trùc tiÕp coi hai thuËt ng÷ nµy lµ ®ång nhÊt. VÝ dô, ë tr. 529 cña b¶n th¶o, M¸c viÕt: "... Kh¸c víi b¶n th©n c¸c gi¸ trÞ, gi¸ c¶ trung b×nh, hay gi¸ c¶ c¸c chi phÝ nh chóng ta sÏ nãi, kh«ng ph¶i trùc tiÕp do gi¸ trÞ cña c¸c hµng hãa quyÕt ®Þnh, mµ lµ do t b¶n øng ra cho c¸c hµng hãa ®ã céng víi lîi nhuËn b×nh qu©n, quyÕt ®Þnh". Cßn ë tr.624 th× M¸c chØ râ: "C¸i gi¸ c¶ thÓ hiÖn ra nh lµ mét ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó cung cÊp hµng hãa, c¸i gi¸ c¶ cÇn thiÕt ®Ó cho hµng hãa cã thÓ ®îc s¶n xuÊt ra, cã thÓ xuÊt hiÖn trªn thÞ trêng víi t c¸ch lµ hµng hãa, gi¸ c¶ ®ã dÜ nhiªn lµ gi¸ c¶ s¶n xuÊt, hay gi¸ c¶ c¸c chi phÝ cña hµng hãa". Trong phÇn III cña cuèn "C¸c häc thuyÕt vÒ gi¸ trÞ thÆng d", thuËt ng÷ "Kostenpreis" ®îc M¸c dïng khi th× theo nghÜa gi¸ c¶ s¶n xuÊt (trong nh÷ng trêng hîp ®ã, nã ®îc dÞch ra lµ "gi¸ c¶ chi phÝ", khi th× theo nghÜa nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt ®èi víi nhµ t b¶n, nghÜa lµ theo ý nghÜa c + v (trong nh÷ng trêng hîp nµy, nã ®îc dÞch ra lµ "chi phÝ s¶n xuÊt"). Së dÜ thuËt ng÷ "Kostenpreis" ®îc dïng theo ba nghÜa lµ v× trong khoa häc kinh tÕ, ch÷ "Kosten" ("chi phÝ", "chi phÝ s¶n xuÊt") ®· ®îc dïng theo 3 nghÜa nh M¸c ®· ®Æc biÖt nªu lªn trong phÇn III cuèn "C¸c häc thuyÕt vÒ gi¸ trÞ thÆng d" (tr. 788-790 vµ 928 cña b¶n th¶o n¨m 1861 – 1863): 1) theo nghÜa lµ nh÷ng g× do nhµ t b¶n ®· øng ra, 2) theo nghÜa gi¸ c¶ cña t b¶n øng tríc céng víi lîi nhuËn b×nh qu©n vµ 3) theo nghÜa nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ (hay néi t¹i) ®èi víi b¶n th©n hµng hãa. N Trong phÇn II "C¸c häc thuyÕt vÒ gi¸ trÞ thÆng d", trong phÇn rÊt dµi nãi vÒ Ri-c¸c-®«, - phÇn ®· chiÕm c¸c quyÓn vë XI, XII, XIII trong b¶n th¶o cña M¸c, - cã ch¬ng: "Lý luËn vÒ gi¸ c¶ chi phÝ ë Ri-c¸c-®« vµ A. XmÝt (b¸c bá)" trong ®ã M¸c trë l¹i ph©n tÝch quan niÖm "gi¸ c¶ tù nhiªn" cña XmÝt (tr.549-560 cña b¶n th¶o). - 105. LuËn ®iÓm cña XmÝt nãi r»ng ®Þa t« gia nhËp vµo yÕu tè cÊu thµnh cña gi¸ c¶ s¶n phÈm mét c¸ch kh¸c víi lîi nhuËn hay tiÒn c«ng, ®· ®îc M¸c ph©n tÝch phª ph¸n trong phÇn II "C¸c häc thuyÕt vÒ gi¸ trÞ thÆng d", ë ch¬ng "Lý luËn cña A. XmÝt vÒ ®Þa t«" (tr.620-625 cña b¶n th¶o). §o¹n trÝch dÉn trong cuèn "Cña c¶i cña c¸c d©n téc" cña XmÝt ®îc M¸c dÉn theo cuèn s¸ch cña Ga-nin: "Des systemes d'Ðconomie politique" (Pari, 1821, tËp II, tr.3). - 106. Xem chó thÝch 12. - 118. VÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y ®· ®îc M¸c nªu ra trong quyÓn III bé "T b¶n", ch¬ng 49, nh sau: "ThÕ th× lµm thÕ nµo ngêi c«ng nh©n víi tiÒn c«ng cña anh ta, nhµ t b¶n víi lîi nhuËn cña h¾n, ®Þa chñ víi ®Þa t« cña h¾n, l¹i cã thÓ mua nh÷ng hµng hãa mµ mçi c¸i ®Òu chøa ®ùng kh«ng nh÷ng mét trong ba yÕu tè Êy, mµ c¶ ba yÕu tè Êy hîp l¹i? Sau n÷a, lµm thÕ nµo tæng sè gi¸ trÞ cña tiÒn c«ng, lîi nhuËn vµ ®Þa t«, tøc lµ cña ba nguån thu nhËp céng l¹i, l¹i cã thÓ mua nh÷ng hµng hãa cÊu thµnh toµn bé tiªu dïng cña nh÷ng ngêi ®îc hëng c¸c kho¶n thu nhËp Êy, v× ngoµi ba yÕu tè gi¸ trÞ Êy ra, nh÷ng hµng hãa nµy cßn chøa ®ùng mét bé phËn gi¸ trÞ n÷a lµ t b¶n bÊt biÕn? Lµm thÕ nµo víi mét gi¸ trÞ b»ng ba bé phËn hä l¹i cã thÓ mua ®îc mét gi¸ trÞ b»ng bèn?" (C.M¸c, "T b¶n", tiÕng ViÖt, quyÓn III, t.3, tr. 317). TiÕp sau ®ã M¸c viÕt: "Chóng ta ®· tiÕn hµnh viÖc ph©n tÝch trªn ®©y ë quyÓn II, phÇn III" (s.®.d., tr. 318). Tøc lµ M¸c muèn nãi ®Õn phÇn: "T¸i s¶n xuÊt vµ lu th«ng cña tæng t b¶n x· héi" (Xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1994, t.24, tr.514 - 764). -120. ThuËt ng÷: "chi phÝ s¶n xuÊt" ("Produktionskosten") ë ®©y ®îc dïng theo nghÜa "Nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt néi t¹i", tøc lµ theo nghÜa c + v + m. Xem chó thÝch 37. -124 Nh÷ng ch÷: "(Phoãc-c¸t, Pru-®«ng)" lµ nh÷ng ch÷ M¸c ghi thªm b»ng bót ch× vµo b¶n th¶o. ë ®©y M¸c muèn nãi ®Õn ®o¹n trÝch dÉn trong quyÓn vë ghi chÐp sè XVI, lÊy ë trong bµi "Cuéc chiÕn tranh cña chñ nghÜa x· héi" (bµi thø hai) cña Phoãc-c¸t, mét nhµ chÝnh luËn t s¶n vµ nhµ kinh tÕ häc tÇm thêng ngêi Ph¸p, bµi ®ã ®îc ®¨ng trong t¹p chÝ "Revue des deux Mondes" n¨m 1848 (xem t.24, tr. 998-999). Trong bµi b¸o ®ã, ë ®o¹n nµy Phoãc-c¸t phª ph¸n luËn ®iÓm cña Pru-®«ng nãi r»ng "ngêi c«ng nh©n kh«ng thÓ mua l¹i s¶n phÈm cña b¶n th©n anh ta ®îc, bëi v× s¶n phÈm ®ã bao gåm lîi tøc céng thªm víi gi¸ thµnh cña s¶n phÈm" (luËn ®iÓm nµy n»m trong quyÓn s¸ch Pru-®«ng "Qu'est-ce que la propriÐtÐ". Paris, 1840, chapitre IV, § 5). Phoãc-c¸t kh¸i qu¸t hãa sù khã kh¨n mµ Pru-®«ng ®· nªu ra díi mét d¹ng hÑp nh vËy, vµ nhËn xÐt r»ng, gi¸ c¶ cña hµng hãa kh«ng nh÷ng chøa ®ùng mét phÇn thÆng ra ngoµi tiÒn c«ng, mµ cßn chøa ®ùng mét phÇn thÆng ra ngoµi lîi nhuËn n÷a, bëi v× gi¸ c¶ cßn bao gåm gi¸ trÞ cña nguyªn liÖu, v.v.. Cè gi¶i quyÕt vÊn ®Ò díi h×nh thøc kh¸i qu¸t Êy, Phoãc-c¸t ®· dÉn chøng r»ng "t b¶n d©n téc kh«ng ngõng t¨ng lªn", coi ®ã lµ ®iÒu cã thÓ c¾t nghÜa ®îc viÖc "mua l¹i" nãi trªn. Trong quyÓn III bé "T b¶n", ch¬ng 49, chó thÝch 53, M¸c ®· chØ râ tÝnh chÊt v« lý cña dÉn chøng ®ã cña Phoãc-c¸t vÒ sù t¨ng lªn cña t b¶n vµ lªn ¸n lêi dÉn chøng ®ã lµ mét "®iÓn h×nh cña chñ nghÜa l¹c quan do sù ®Çn ®én cña giai cÊp t s¶n ®Î ra". "Revue des deux Mondes" ("T¹p chÝ Hai thÕ giíi") - t¹p chÝ v¨n nghÖ vµ chÝnh luËn t s¶n xuÊt b¶n hai tuÇn mét kú t¹i Pa-ri tõ n¨m 1829. -128. VÒ sau nµy, trong khi vÉn gi÷ nguyªn nh÷ng con sè ®· dÉn ë trªn, M¸c thay ®æi nh÷ng ký hiÖu b»ng ch÷ cña lÜnh vùc s¶n xuÊt (trõ A). §¸ng lÏ dïng nh÷ng ký hiÖu B vµ C, M¸c b©y giê dïng nh÷ng ký hiÖu B1 - B2 (hay B1-2); ®¸ng lÏ dïng nh÷ng ký hiÖu D, E, F, G, H, I, th× dïng C1 - C6 (hay C1-6); ®¸ng lÏ dïng nh÷ng ký hiÖu L1 – L54, th× dïng E1 - E54 (hay lµ E1-54); ®¸ng lÏ dïng nh÷ng ký hiÖu M1 - M162, th× dïng F1 - F162 (hay F1-162); ®¸ng lÏ dïng nh÷ng ký hiÖu N1 - N486 th× dïng G1 - G486 (hay lµ G1-486). -138. Nh÷ng ký hiÖu B vµ C ë ®©y ®îc M¸c dïng theo nghÜa mµ M¸c ®· dïng cho ®Õn trang 137-138 (xem chó thÝch sè 44). ë ®©y M¸c muèn nãi ®Õn hai lÜnh vùc s¶n xuÊt, trong mçi lÜnh vùc ®ã lao ®éng míi nhËp thªm vµo lµ mét ngµy lao ®éng. Tæng sè lao ®éng míi nhËp thªm vµo trong lÜnh vùc A, B vµ C lµ b»ng ba ngµy lao ®éng, nghÜa lµ b»ng lao ®éng ®· ®îc vËt thÓ hãa trong s¶n phÈm cña lÜnh vùc A. -145. ë
®©y M¸c dïng nh÷ng ký hiÖu b»ng ch÷ B vµ C kh«ng ph¶i lµ theo nghÜa hai lÜnh vùc s¶n xuÊt n÷a: v× nÕu nh thÕ th× s¶n phÈm cña chóng tæng céng chØ cã 6 ngµy lao ®éng, trong lóc ®ã ë ®©y M¸c muèn nãi ®Õn 18 ngµy lao ®éng. Nhng M¸c dïng nh÷ng ký hiÖu ®ã còng kh«ng ph¶i theo ý nghÜa B1 - B2 vµ C1 - C6 (ë M¸c B1 - B2 chØ nhãm gåm hai lÜnh vùc s¶n xuÊt; C1 - C6 chØ nhãm gåm 6 lÜnh vùc s¶n xuÊt; tæng s¶n phÈm cña 8 ngµnh s¶n xuÊt ®ã cÊu thµnh 24 ngµy lao ®éng). ë ®©y M¸c muèn nãi ®Õn nhãm gåm 6 lÜnh vùc s¶n xuÊt. Tæng s¶n phÈm cña 6 ngµnh nµy cÊu thµnh 18 ngµy lao ®éng, vµ, do ®ã, cã thÓ ®îc ®em ra trao ®æi víi lao ®éng míi nhËp thªm vµo trong D1 - D18, sè lao ®éng nµy còng ngang víi 18 ngµy lao ®éng. -145. ViÖc ®Æt trong dÊu ngoÆc vu«ng lµ to¸t ra tõ toµn bé tiÕn tr×nh t tëng cña M¸c. Theo tÝnh to¸n cña M¸c th× trong mçi mét nhãm tiÕp theo cña c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt, con sè nh÷ng lÜnh vùc nµy hai lÇn lín h¬n con sè toµn bé c¸c lÜnh vùc tríc ®ã. VÝ dô, trong nhãm D1-18, bao gåm 18 lÜnh vùc s¶n xuÊt, th× sè c¸c lÜnh vùc lµ gÊp ®«i so víi sè c¸c lÜnh vùc trong tÊt c¶ c¸c nhãm tríc ®ã (A - mét lÜnh vùc, B1-2 - hai lÜnh vùc, C1-6 - s¸u lÜnh vùc; tæng céng lµ 9 lÜnh vùc). V× thÕ nªn sau ký hiÖu D1-18 M¸c viÕt trong ngoÆc: 2 x 9. - 146. ë ®©y, M¸c trÝch dÉn XmÝt theo b¶n dÞch cña G¸c-ni-ª. ViÖc gi¶i thÝch thuËt ng÷ "dealers" mµ M¸c ®Ò trong dÊu ngoÆc lµ cña G¸c-ni-ª. - 149. M¸c cã nh÷ng nhËn xÐt phª ph¸n riªng biÖt vÒ luËn ®iÓm sai lÇm ®ã cña XmÝt vµ Tu-c¬ ë phÇn díi, tr.173-175 vµ tr. 340- 343. ë quyÓn II bé "T b¶n", ch¬ng XX, M¸c chØ râ: quan ®iÓm cña XmÝt vµ Tu-c¬ cho r»ng h×nh nh "sè tiÒn cÇn thiÕt cho lu th«ng cña thu nhËp hµng n¨m còng ®ñ cho lu th«ng cña toµn bé s¶n phÈm hµng n¨m", quan ®iÓm ®ã g¾n liÒn víi tÝn ®iÒu cña XmÝt lµ tÝn ®iÒu quy toµn bé gi¸ trÞ s¶n phÈm x· héi thµnh thu nhËp (C. M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1994, t.24, tr. 695-697). Xem thªm: C.M¸c, "T b¶n", tiÕng ViÖt, quyÓn III, t.3, ch¬ng 49, tr. 317. -150. Theo sù tÝnh to¸n tríc ®©y, 5 1/3 ¸c-sin v¶i biÓu hiÖn tæng t b¶n bÊt biÕn cña ngêi xe sîi vµ cña ngêi chñ xëng dÖt. V× vËy, muèn x¸c ®Þnh phÇn cña ngêi trång lanh th× cÇn ph¶i lÊy mét ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp h¬n chø kh«ng ph¶i lµ 5 1/3 ¸c-sin v¶i. VÒ sau nµy M¸c ®· söa l¹i ®iÓm kh«ng chÝnh x¸c ®ã vµ gi¶ ®Þnh r»ng t b¶n bÊt biÕn cña ngêi xe sîi chØ thÓ hiÖn trong 4 ¸c-sin v¶i mµ th«i. - 154. ë ®©y M¸c phª ph¸n luËn ®iÓm cña XmÝt (®îc Tu-c¬ thõa nhËn) nãi r»ng "gi¸ trÞ nh÷ng hµng hãa lu th«ng gi÷a c¸c nhµ kinh doanh kh«ng bao giê cã thÓ vît qu¸ gi¸ trÞ cña nh÷ng hµng hãa lu th«ng gi÷a c¸c nhµ kinh doanh vµ nh÷ng ngêi tiªu dïng". Xem ë trªn, tr. 149-150. - 175. M¸c muèn nãi ®Õn ®o¹n gi¶i thÝch mµ «ng ®· ®a ra ë tr. 172-174, trong ®ã M¸c g¹t qua mét bªn "c¸i bé phËn lîi nhuËn ®îc chuyÓn hãa thµnh t b¶n míi". - 176. Xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1994, t.24, tr. 619-623 - 182. Trong quyÓn II bé "T b¶n", M¸c ®· phª ph¸n quan niÖm t s¶n cho r»ng tÊt c¶ "c¸i g× lµ t b¶n ®èi víi ngêi nµy, th× l¹i lµ thu nhËp ®èi víi ngêi kia, vµ ngîc l¹i" (xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1994, t.24, tr.642-645). Xem thªm ë tr.553-563, 569-573 vµ "T b¶n", tiÕng ViÖt, quyÓn III, tËp 3, tr. 315-316. - 183. Trong b¶n th¶o th× ®o¹n trong dÊu ngoÆc nhän n»m ë trang 304, thuéc vÒ ch¬ng IV. §o¹n nµy ®· ®îc ®a vµo ch¬ng III cho phï hîp víi lêi ghi cña M¸c ë ngay ®Çu ®o¹n ®ã: "§a vµo tr.300". ë trang 300 cña b¶n th¶o cã mét ®o¹n viÕt vÒ X©y b¾t ®Çu b»ng nh÷ng ch÷: "Bæ sung thªm vµo ®o¹n trªn". Trong khi so s¸nh hai ®o¹n nµy, næi bËt lªn ®iÒu sau ®©y: ®o¹n n»m ë tr. 304 kÕt thóc b»ng mét c©u hái: "Lµm thÕ nµo mµ gi¸ trÞ cña s¶n phÈm b¸n ra", v.v.. ë cuèi ®o¹n nãi vÒ X©y cã c©u gi¶i ®¸p c©u hái ®ã: "Thu nhËp, chØ gåm ®éc cã lao ®éng ®îc nhËp thªm vµo, cã thÓ tr¶ cho s¶n phÈm Êy", v.v.. V× vËy, ®o¹n n»m ë tr.304 cña b¶n th¶o ®îc ®Æt lªn tríc ®o¹n nãi vÒ X©y lµ ®o¹n ®îc tr×nh bµy nh lµ phÇn kÕt thóc cña toµn bé tiÕt thø 10 cña ch¬ng III. -186. Xem chó thÝch 18. -186. M¸c muèn nãi tíi c¸i vßng luÈn quÈn trong quan niÖm cña XmÝt vÒ "gi¸ c¶ tù nhiªn cña tiÒn c«ng" mµ M¸c ®· viÕt ë trªn (xem tr.104-105). -187. ý nãi ®Õn tËp I cuèn "Gãp phÇn phª ph¸n khoa kinh tÕ chÝnh trÞ". Xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1993, t.13, tr. 68-83. - 188. Каталог: Portals Portals -> Phan Chau Trinh High School one period test no 2 Name: English : 11- time : 45 minutes Class: 11/ Code: 211 Chọn từ hoặc cụm từ thích hợp A, B, C, d để điền vào chỗ trống trong đoạn văn sau Portals -> PHẦn I: thông tin cơ BẢn về ĐẠi hàn dân quốc và quan hệ việt nam-hàn quốc I- các vấN ĐỀ chung Portals -> Năng suất lao động trong nông nghiệp: Vấn đề và giải pháp Giới thiệu Portals -> LẤy ngưỜi học làm trung tâM Portals -> BÀi tậP Ôn lưu huỳnh hợp chất lưu huỳnh khí sunfurơ so Portals -> TỜ trình về việc ban hành mức thu phí tham gia đấu giá quyền sử dụng đất Portals -> CỘng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam độc lập – Tự do – Hạnh phúc Portals -> GIẤY Ủy quyền tham dự Đại hội đồng Cổ đông thường niên năm 2016 tải về 213.9 Kb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|