CAÏCH SÆÍ DUÛNG TÆÌ ÂIÃØN
1. Caïc tæì trong tæì âiãøn âæåüc sàõp xãúp theo tráût tæû chæî caïi cuía tiãúng Ãâã hiãûn haình.
2. Caïc chuï thêch vãö xuáút xæï gäúc tæì âæåüc in nghiãng, chuï thêch vãö lénh væûc sæí duûng âæåüc âàût trong ngoàûc âån.
Vê duû 1: Pen (pràng) : caïi kçm.
La griáo (pràng): biãøu tçnh
Mit t^ng (Anh): mêt tinh.
Vê duû 2: K]eh (âgt) : Nåí ( duìng cho træïng nåí thaình con).
3. Chæî säú La Maî duìng cho caïc nghéa låïn cuía tæì vaì xuäúng doìng, chæî säú AÍ Ráûp duìng cho caïc nghéa nhoí. Nghéa cuû thãø trong caïc vê duû duìng caïc chæî caïi a); b); c)... âãø phán biãût.
Vê duû: Boh: I. (dt) 1. Quaí, traïi. Boh suai: quaí xoaìi; boh krue#: traïi cam;
2. Træïng; boh mnu\: træïng gaì.
II. (ât) Giàût. Boh ]hum ao: giàût quáön aïo.
III. (tt) Boh jhat: caïi xáúu.
IV. (tl) a) Dua boh k]ok: hai caïi ly;
b) Sa boh sang: mäüt ngäi nhaì;
c) Ãma boh ]ar: nàm tènh;
d) Pà asàr boh krue#: bäún quaí cam.
4. Dáúu pháøy phán biãût nghéa giäúng nhau (âäöng nghéa); dáúu cháúm pháøy phán biãût nghéa khaïc nhau.
5. Vãö vê duû âãø giaíi thêch caïc tæì, cuûm tæì hoàûc mäüt ngæî âæåüc viãút âáöy âuí.
Vê duû: Boh: I. (dt) quaí, traïi. Boh suai: quaí xoaìi; Boh krue#: traïi cam.
6. Cuï phaïp, tuûc ngæî, thaình ngæî khäng thêch håüp våïi mäüt trong nhæîng nghéa âaî kãø ra thç duìng dáúu hoa thë ( * ).
Vê duû: Mkà:
-
Cán.
-
Âo. Huà hnå\ng [å\ng mkà (*) : àn uäúng âiãöu âäü.
7. Tãn sinh váût (âäüng váût, thæûc váût) khi khäng tçm âæåüc tæì tæång æïng trong tiãúng Viãût thç phiãn ám vaì thãm tãn Latinh in nghiãng (nãúu coï).
CHÆÎ VIÃÚT TÀÕT
1. Kê hiãûu nguäön gäúc cuía caïc tæì vay mæåün:
Anh : tiãúng Anh.
Pr (Pràng): tiãúng Phaïp.
Yu(Yuàn): tiãúng Viãût.
La : tiãúng Latinh.
Trg : tiãúng Trung Quäúc.
2. Kê hiãûu chæî viãút tàõt:
cd : Ca dao.
dt : Danh tæì hoàûc nhæîng täø håüp tæång âæång.
âgt : Âäüng tæì hoàûc nhæîng täø håüp tæång âæång.
ât : Âaûi tæì hoàûc nhæîng täø håüp tæång âæång.
lt : Liãn tæì hoàûc nhæîng täø håüp tæång âæång.
ng : Nghéa.
nh : Nhæ.
pht : Phuû tæì.
tht : Thaïn tæì hoàûc nhæîng täø håüp tæång âæång.
tng : Thaình ngæî, tuûc ngæî.
trt : Tråü tæì.
trgt : Traûng tæì.
tt : Tênh tæì.
tl : Tæì loaûi.
gt : Giåïi tæì.
st : Säú tæì
BAÍNG CHÆÎ CAÏI TIÃÚNG ÃÂÃ
CHÆÎ CAÏI TIÃÚNG ÃÂÃ
|
Ám tiãúng Viãût tæång æïng
(thãø hiãûn bàòng chæî Quäúc Ngæî)
|
Chæî in hoa
|
Chæî in thæåìng
|
A
|
a
|
a
|
À
|
à
|
à
|
Á
|
á
|
á (á + o thaình váön: áo- âoüc laì au)
|
B
|
b
|
khäng coï ám tæång æïng
|
{
|
[
|
b
|
}
|
]
|
ch
|
D
|
d
|
khäng coï ám tæång æïng
|
Â
|
â
|
â
|
E
|
e
|
e
|
E|
|
e\
|
khäng coï ám tæång æïng
|
Ã
|
ã
|
ã
|
E$
|
e#
|
khäng coï ám tæång æïng
|
G
|
g
|
g (gh)
|
H
|
h
|
h
|
I
|
i
|
i
|
&
|
^
|
khäng coï ám tæång æïng
|
J
|
j
|
khäng coï ám tæång æïng
|
K
|
k
|
c (k, q)
|
L
|
l
|
l
|
M
|
m
|
m
|
N
|
n
|
n
|
~
|
`
|
nh
|
O
|
o
|
o
|
O|
|
o\
|
khäng coï ám tæång æïng
|
Ä
|
ä
|
ä
|
O$
|
o#
|
khäng coï ám tæång æïng
|
Å
|
å
|
å
|
Å|
|
å\
|
á
|
P
|
p
|
p
|
R
|
r
|
r
|
S
|
s
|
x
|
T
|
t
|
t
|
U
|
u
|
u
|
U|
|
u\
|
khäng coï ám tæång æïng
|
Æ
|
æ
|
æ
|
Æ|
|
æ\
|
khäng coï ám tæång æïng
|
W
|
w
|
v
|
Y
|
y
|
d; (gi)
|
A
Abao (dt) ÄÚc bæåu.
Abàn (dt) Caïi chàn (mãön). Msàm abàn: Âàõp chàn; Abàn hmlei: Chàn bäng.
Abu\ (dt) Caïi huî.
Adei (dt) Em.
Ade\ (dt) Hãún.
Adham (dt) Mäüt nhoïm trong täüc ngæåìi Ãâã.
Adhan (dt) Caình. Adhan kyáo: Caình cáy.
Adhei (dt) Traïn. Adhei [ai: Traïn räüng.
Adiã (dt) Tråìi. Adiã hjan: Tråìi mæa.
Adiã khäng Nàõng haûn.
Adiã tlam Xãú chiãöu.
Adih (ât) Kia. Sang káo ti anäk adih: Nhaì täi chäù kia; Hruã aguah
adih káo âue# hiu: Saïng ngaìy kia täi âi chåi.
Adäk (âgt) Coìn. Káo adäk pràk: Täi coìn tiãön; Adäk hd^p: Coìn säúng.
Adràng (dt) Råm raû. Mkàm adràng: Âäúng råm.
Adring (dt) Hiãn nhaì saìn. Am^ káo [hu mdiã ti adring: Meû täi phåi luïa åí hiãn nhaì saìn.
Adro\k (dt) Con coïc.
Aduän (dt) Baì (näüi, ngoaûi).
Adu\ (dt) 1.Phoìng. Adu\ p^t: Phoìng nguí; Adu\ hriàm: Phoìng hoüc.
2. Låïp. Adu\ nàm: Låïp 6; Adu\ pluh dua: Låïp 12.
3. Caïi ä. Adu\ ju\: Ä maìu âen.
Adu\ bruà (dt) Vàn phoìng.
Adu\ g^t gai bruà kià kriã (dt) Phoìng haình chênh.
Adu\ t^ng yap (dt) Phoìng kãú toaïn.
Adu\ng (dt) Muîi. {àng adu\ng: Läù muîi.
Aã (dt) Äng (näüi, ngoaûi).
Aã ãa drao (dt) Baïc sé. Aã ãa drao jing pä mdrao klei ruà kå jih jang mnuih: Baïc sé laì ngæåìi chæîa bãûnh cho moüi ngæåìi.
Agam (tt) Loaûn luán. Klei ngà agam jing soh ho\ng klei bhiàn anak Ãâã: Loaûn luán laì haình âäüng vi phaûm phong tuûc cuía ngæåìi Ãâã.
Agha (dt) Rãù. Agha kram: Rãù tre.
Aguah (traûng tæì) Buäøi saïng. Aguah æm: Saïng såïm; Aguah mgi: Saïng mai; Aguah mbruã: Saïng häm qua.
Aguàt (dt) Con boü caûp. Aguàt du\] ruà snàk: Boü caûp âäút ráút âau.
Ah (hæ tæì) AÛ. Káo tháo klei soh leh am^ ah: Con biãút läùi räöi meû aû.
Ai (dt) Sæïc. Ai ktang: Sæïc maûnh.
Ai hriàm (dt) Hoüc læûc.
Ai ãwa (dt) (tt) Khê thãú, håi sæïc. Phung l^ng kahan rue# nao ho\ng bo\ ai ãwa: Âoaìn quán bæåïc âi âáöy khê thãú; Amáo lo\ máo ai ãwa: Khäng coìn håi sæïc.
Ai m^n (âgt) Suy nghé. Tui si ai káo m^n: Theo täi nghé.
Aj^k (dt) ÃÚch.
Ak (dt) Con quaû. Ju\ mse\ si ak: Âen nhæ quaû.
Akàt (dt) Buûi (khoïm). Akàt kram: Buûi tre.
Akáo (âgt) Xin. Akáo pràk: Xin tiãön; Akáo ãa mnàm: Xin næåïc uäúng.
Ala (dt) Con ràõn. Ala knàl: Ràõn giun; Ala mtah: Ràõn luûc.
Ala ]ar (dt) Täø quäúc. Ala ]ar Viãût Nam: Täø quäúc Viãût Nam.
Ala ]ar ta] ãngao (dt) Næåïc ngoaìi.
Alah (tt) Læåìi biãúng. Alah mà bruà: Læåìi laìm viãûc; Mnuih alah: Ngæåìi læåìi biãúng.
Alah alan (tt) Uãø oaíi. Mà bruà alah alan: Laìm viãûc uãø oaíi.
Alà (dt) Màõt. P^t alà: Nhàõm màõt.
Alà k^ng (dt) Kênh. Truà alà k^ng: Âeo kênh.
Alà mmàt (tt) Cáûn thë. Alà mmàt kjham: Màõt cáûn thë nàûng.
Ale\, Alue# (âgt) Nhaí. Ale\ djah ãhàng: Nhaí baî tráöu.
Alã (dt) Le.
Aläk (âgt) Läüt. Aläk boh [år: Läüt voí quaí bå.
Alum akáo (âgt) Cáöu xin. Alum akáo kå aã ãa drao âru mdrao brei anak káo: Cáöu xin baïc sé cæïu chæîa con täi.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |