Độc lập Tự do Hạnh phúc Hà Nội, ngày 19 tháng 12 năm 2007 BÁo cáo thủ TƯỚng chính phủ

I. TÌNH HÌNH TRIỂN KHAI

Nhìn chung các Bộ đã tích cực chuẩn bị cho việc thí điểm. Tuỳ theo điều kiện của cơ quan, đơn vị, các Bộ, các đơn vị thuộc Bộ đã bố trí phòng làm việc của Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả (sau đây gọi chung là Bộ phận một cửa), đầu tư một số trang thiết bị cần thiết phục vụ công tác thí điểm; lựa chọn, bố trí cán bộ, công chức làm việc tại Bộ phận một cửa.

Các Bộ đều tiến hành rà soát, ban hành danh mục, niêm yết công khai các thủ tục hành chính thí điểm giải quyết theo cơ chế một cửa (theo hình thức đăng trên Website của cơ quan, đơn vị, yết thị trên bảng, tập hợp thành tài liệu).

2. Các lĩnh vực công việc được áp dụng giải quyết thí điểm theo cơ chế một cửa

- Cục Đầu tư nước ngoài Bộ Kế hoạch và Đầu tư áp dụng cho việc cấp, điều chỉnh, thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư đối với các dự án đầu tư ra nước ngoài.

- Bộ Tài nguyên và Môi trường áp dụng cho 12 lĩnh vực công việc.

- Bộ Công thương áp dụng cho 13 lĩnh vực công việc.

- Bộ Nội vụ áp dụng cho 13 lĩnh vực công việc.

- Bộ Lao ®éng - Th­¬ng binh vµ X· héi thùc hiÖn c¬ chÕ mét cöa trong viÖc tiÕp nhËn, xö lý th­ ®¬n, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n.

- Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch thực hiện cơ chế một cửa trong việc tiếp nhận, giải quyết đơn thư.

- Bộ Tài chính thùc hiÖn c¬ chÕ mét cöa theo tõng c¬ quan, ®¬n vÞ:

+ Cơ quan Bộ đối với việc tiếp nhận giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của dân, tổ chức, đơn vị;

+ Cơ quan Tổng cục Thuế và các Cục Thuế, Chi cục Thuế trên cả nước tiếp nhận và giải quyết các yêu cầu hướng dẫn, giải đáp các vướng mắc về chính sách thuế, quản lý thuế, tiếp nhận và giải quyết các thủ tục hành chính thuế của người nộp thuế bao gồm thủ tục đăng ký thuế và cấp mã số thuế; đăng ký thay đổi phương pháp tính thuế Giá trị gia tăng và các văn bản đăng ký khai thuế, nộp thuế khác theo quy định; gia hạn nộp hồ sơ khai thuế; gia hạn nộp thuế; miễn thuế, giảm thuế; Hoàn thuế; Xác nhận nghĩa vụ thuế; Nộp hồ sơ khai thuế;

+ Cơ quan Tổng cục Hải quan bố trí 01 cán bộ cấp Trưởng phòng thường xuyên trực tại “Phòng Giao dịch một cửa”, khi có vụ việc liên quan đến bộ phận nào thì cán bộ trực sẽ mời chuyên viên bộ phận đó đến làm việc trực tiếp hoặc tiếp nhận đề nghị, viết giấy hẹn trả lời trong thời gian quy định;

+ Kho Bạc Nhà nước và các đơn vị cấp tỉnh, huyện thuộc ngành thực hiện cơ chế một cửa trong kiểm soát chi Ngân sách Nhà nước.

- Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã triển khai thực hiện cơ chế một cửa ở 11/13 Cục quản lý chuyên ngành, với 26 lĩnh vực công việc tương ứng với 69 loại thủ tục hành chính khác nhau. Riêng Cục Thú y bước đầu đã triển khai mô hình cấp phép qua mạng đối với lĩnh vực kiểm dịch nhập khẩu, tạm nhập, tái xuất, chuyển cửa khẩu và quá cảnh đối với động vật, sản phẩm động vật.

- Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện cơ chế một cửa trong 9 lĩnh vực công việc.

Phần lớn các Bộ (bao gồm khối cơ quan và các đơn vị trực thuộc) bố trí cán bộ, công chức tại Bộ phận một cửa làm việc theo chế độ kiêm nhiệm và hoạt động theo mô hình Tiếp nhận hồ sơ - Trả kết quả. Cụ thể là tổ chức, cá nhân đến giao dịch, liên hệ với Bộ phận một cửa, nộp hồ sơ tại đây, Bộ phận một cửa thụ lý hồ sơ chuyển bộ phận chuyên môn là các Vụ, phòng, ban chức năng xem xét, giải quyết, nhận lại kết quả và trả lại tổ chức, cá nhân. Cán bộ, công chức làm việc tại Bộ phận một cửa không trực tiếp giải quyết hồ sơ.

Trong quá trình thực hiện, một số Bộ đã nghiên cứu, đánh giá, rút kinh nghiệm và tổ chức lại Bộ phận một cửa để phù hợp với thực tế và hoạt động hiệu quả hơn. Cụ thể như Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức lại Văn phòng một cửa thuộc Vụ Pháp chế về trực thuộc Văn phòng Bộ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính cũng đã có sự sắp xếp, điều chỉnh Bộ phận một cửa của cơ quan Bộ và các đơn vị trực thuộc; Bé Lao ®éng -Th­¬ng binh vµ X· héi giao Thanh tra Bé phô tr¸ch Bé phËn mét cöa, bè trÝ mét ®ång chÝ Phã phßng TiÕp d©n vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i tè c¸o, 4 c¸n bé cã kinh nghiÖm tiÕp c«ng d©n, gi¶i quyÕt th­ ®¬n khiÕu n¹i tè c¸o chuyªn tr¸ch lµm viÖc t¹i Bé phËn mét cöa; Bộ Giáo dục và Đào tạo bố trí 02 chuyên viên có trình độ sau đại học làm việc chuyên trách tại Bộ phận một cửa, nắm vững toàn bộ quy trình, thủ tục hành chính của 09 lĩnh vực công việc.

4. Kết quả thí điểm

4.1. Về khối lượng công việc thực tế giao dịch

Theo báo cáo của các Bộ, kết quả về khối lượng công việc được giải quyết có sự khác nhau khá rõ. Cụ thể là:

- Bộ Nội vụ áp dụng thí điểm 13 lĩnh vực công việc, nhưng chỉ có 02 hồ sơ đề nghị giải quyết (xin thành lập Hội).

- Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong 9 tháng đầu năm 2007 cấp Giấy chứng nhận đầu tư ra nước ngoài cho 53 dự án tổng vốn đầu tư đạt trên 230 triệu USD. Tháng cao nhất cấp Giấy cho 13 dự án, tháng thấp nhất chỉ 01 dự án, trung bình khoảng 6 Giấy/01 tháng.

- Bộ Tài chính:

+ Bộ phận một cửa của Cơ quan Bộ Tài chính trong 3 tháng không tiếp, giải quyết trường hợp khiếu nại, tố cáo nào (chỉ có 01 trường hợp nhưng lại không thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ trưởng Bộ Tài chính).

+ Cơ quan Tổng cục Hải quan trong 6 tháng chỉ tiếp và giải quyết được 30 trường hợp khách đến liên hệ.

+ Việc thực hiện cơ chế một cửa tại Kho bạc Nhà nước và các đơn vị cấp tỉnh, huyện thuộc ngành do thời gian mới triển khai (từ 05/9/2007) nên chưa thống kê được kết quả cụ thể.

+ Tại Tổng cục Thuế và các đơn vị cấp Cục, Chi cục Thuế, tuy chưa có báo cáo về số liệu thống kê cụ thể nhưng nhìn chung là rất tích cực và hiệu quả.

- Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội từ 01/6/2007 – 14/11/2007 xử lý được 2622/3776 đơn thư (69,4%).

- Bộ Công thương thực hiện cơ chế một cửa từ tháng 4/2007, nhưng phần lớn hồ sơ xin cấp giấy phép đều được tổ chức, cá nhân gửi công văn qua bưu điện mà không trực tiếp đến nộp tại Bộ phận một cửa.

- Bộ Tài nguyên và Môi trường tổng số hồ sơ tiếp nhận tại các Bộ phận một cửa là 770, đã xử lý 87,53%, đúng hạn đạt 98,96%, quá hạn 1,04%. Trong đó Văn phòng một cửa cơ quan Bộ tiếp nhận 177 hồ sơ, đã xử lý 146 và đang xử lý 31.

- Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch từ 01/01/2007 đến 10/11/2007 không có đơn thư nào.

- Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, các Cục thực hiện cơ chế một cửa đã nhận được 6498 hồ sơ, trong đó giải quyết 96,9% đúng hẹn, 3,1% trễ hẹn (201 hồ sơ); riêng cấp phép qua mạng được 1594 hồ sơ.

- Bộ Giáo dục và Đào tạo trong 6 tháng (từ tháng 6 – 11/2007) đã nhận được 504 yêu cầu công việc, giải quyết được 305, còn lại 199.

4. 2. Về chất lượng giải quyết công việc

Ưu điểm:

Tương tự như kết quả về khối lượng công việc có sự khác nhau giữa các Bộ, chất lượng giải quyết công việc cũng khác nhau, thậm chí khác nhau giữa các đơn vị trong cùng một Bộ. Cụ thể là:

Theo báo cáo, Kho bạc Nhà nước và Tổng cục Thuế thuộc Bộ Tài chính triển khai cơ chế một cửa đạt nhiều kết quả ban đầu rất tích cực, có thể khẳng định cơ chế một cửa trong ngành Thuế, Kho bạc Nhà nước các cấp tuy còn một số hạn chế nhất định, nhưng đã làm thay đổi căn bản cách nhìn nhận của người nộp thuế về cách thức phục vụ của cơ quan thuế, việc kiểm soát chi Ngân sách Nhà nước đang dần đi vào nề nếp, được người dân, doanh nghiệp, tổ chức, cơ quan liên quan đồng tình, ủng hộ và đánh giá cao.

Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội thực hiện cơ chế một cửa trong tiếp dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo bước đầu đã đem lại hiệu quả tích cực trên một số mặt công tác như qu¶n lý ®­îc toµn bé ®¬n th­ ®Õn Bé, kÕt qu¶, thêi gian xö lý ®¬n th­ ®¶m b¶o qui ®Þnh, n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé, c«ng chøc, việc tổng hîp b¸o c¸o được nhanh, thuận lợi, sè liÖu chÝnh x¸c.

Đánh giá của Bộ Tài nguyên và Môi trường cho thấy việc thí điểm đã góp phần tích cực vào công tác cải cách thủ tục hành chính của Bộ và các đơn vị thuộc Bộ, cũng như việc kiểm soát của lãnh đạo Bộ đối với tình hình giải quyết công việc của các đơn vị trực thuộc thuận lợi hơn.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn thông qua áp dụng cơ chế một cửa, năng lực chuyên môn, tác phong, thái độ của cán bộ, công chức liên quan đến quy trình một cửa có bước được nâng lên, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu của công việc; các đơn vị đã chú ý bố trí phòng làm việc của Bộ phận một cửa ở vị trí thuận lợi, đã trang bị một số phương tiện, trang thiết bị văn phòng tạm đáp ứng yêu cầu phục vụ khách hàng; cơ chế một cửa góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức về yêu cầu chuyển sang nền hành chính phục vụ.

Tuy nhiên, bên cạnh các điểm tích cực nêu trên, theo đánh giá của một số cơ quan, đơn vị, việc thí điểm thời gian qua cho thấy:

Cơ quan Bộ Tài chính qua 3 tháng triển khai thí điểm, không có công việc nào được giải quyết thông qua Bộ phận một cửa; Tổng cục Hải quan thuộc Bộ Tài chính đánh giá thời gian, chất lượng giải quyết công việc theo cơ chế một cửa tại cơ quan Tổng cục so với trước là không hiệu quả hơn, không nhanh hơn về thời gian.

Trong 8 tháng triển khai thí điểm, Bộ Nội vụ không nhận được kiến nghị, vướng mắc của cơ quan, tổ chức, cá nhân về thủ tục hành chính nào trong số 13 thủ tục được quy định giải quyết theo cơ chế một cửa, Bộ phận một cửa cũng chỉ nhận được 02 hồ sơ thủ tục hành chính. Tuy nhiên, do đặc thù của công việc nên quá trình giải quyết không khác trước nhiều.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư do tác động của tiến trình phân cấp nên Bộ chỉ còn áp dụng giải quyết theo cơ chế một cửa đối với 01 loại công việc là Cấp giấy chứng nhận đầu tư đối với dự án đầu tư ra nước ngoài, và số lượng thực tế cũng là quá ít (chỉ khoảng 6 Giấy/01 tháng).

Trong thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, 6 tháng tiếp nhận và giải quyết theo cơ chế một cửa đối với 36 (trong tổng số 504) yêu cầu công việc liên quan đến thành lập trường Đại học và Cao đẳng, tuy nhiên chưa trả được bất kỳ hồ sơ nào, do thủ tục hành chính trong lĩnh vực này quá phức tạp, còn phải xin ý kiến nhiều Bộ, ngành có liên quan.

Từ thực tiễn thí điểm cho thấy nguyên nhân cơ bản của tình hình này là:

- Các Bộ có chức năng quản lý ở tầm vĩ mô: xây dựng thể chế, chính sách, quy hoạch, kế hoạch và thanh tra, kiểm tra trong ngành, lĩnh vực, không giống như chức năng, nhiệm vụ ở các sở hoặc Uỷ ban nhân dân cấp huyện, xã đang thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông

- Do Bé là c¬ quan cã chøc n¨ng qu¶n lý ®a ngµnh, ®a lÜnh vùc phô tr¸ch nhiÒu lÜnh vùc c«ng viÖc cã thñ tôc cÇn sù phèi hîp, lÊy ý kiÕn cña nhiÒu c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc nªn một số công việc khó quy ®Þnh râ thêi gian tr¶ lêi.

MÆt kh¸c nhiều c«ng viÖc cã tÝnh chÊt phøc t¹p, cÇn ph¶i cã sù trao ®æi, thèng nhÊt gi÷a c¬ quan gi¶i quyÕt víi tæ chøc, c¸ nh©n, do ®ã viÖc t¸ch biÖt gi÷a kh©u tiÕp nhËn hå s¬ (xö lý theo quy ®Þnh cña thñ tôc hµnh chÝnh) víi kh©u gi¶i quyÕt hå s¬ (néi dung) trong nhiÒu tr­êng hîp lµ kh«ng phù hợp với thùc tiÔn, do đó cũng không phù hợp với yêu cầu, nguyên tắc của cơ chế một cửa (các b¸o c¸o cña Bé V¨n ho¸, ThÓ thao vµ Du lÞch, Bé Néi vô, mét sè Côc thuéc Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n, Kho b¹c Nhµ n­íc, Tæng côc H¶i quan thuéc Bé Tµi chÝnh, mét sè Côc thuéc Bé Tµi nguyªn vµ M«i tr­êng, Bộ Giáo dục và Đào tạo …).

- Hiện nay, công tác phân cấp được đẩy mạnh, kết quả là số lượng thủ tục hành chính do Bộ, ngành Trung ương trực tiếp giải quyết còn lại ít và khối lượng xử lý cũng không nhiều. Do đó, việc bố trí thường xuyên cán bộ, công chức làm việc tại Bộ phận một cửa sẽ gây ra tình trạng lãng phí về nhân lực, địa điểm, cơ sở vật chất (báo cáo của Bộ Tài chính, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Bộ Kế hoạch và Đầu tư).

Qua tổng kết, đánh giá của các Bộ về tình hình thí điểm có thể rút ra một số nhận định chung sau:

- Cơ chế một cửa được áp dụng phù hợp và đem lại hiệu quả tích cực ở những cơ quan, đơn vị phụ trách các lĩnh vực công việc có nhiều thủ tục hành chính, thường xuyên, trực tiếp giải quyết công việc của cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp, cụ thể như các ngành Thuế, Kho bạc Nhà nước, các đơn vị theo hệ thống quản lý ngành dọc của Tổng cục Hải quan thuộc Bộ Tài chính,

- Cơ chế một cửa áp dụng tại các Cục quản lý chuyên ngành là phù hợp, có hiệu quả cao, ví dụ tại một số Cục, đơn vị chuyên ngành thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường …

- Cơ chế một cửa không phù hợp với các cơ quan có chức năng, nhiệm vụ chính là ban hành chính sách, quản lý vĩ mô, không có hoặc có nhưng ít liên hệ trực tiếp với người dân, doanh nghiệp, cụ thể như Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư …

2. Kiến nghị

Từ thực tiễn triển khai thí điểm, Bộ Nội vụ xin trình Thủ tướng Chính phủ xem xét một số vấn đề sau:

2.1. Không áp dụng đồng loạt cơ chế một cửa đối với tất cả các Bộ, cơ quan ngang Bộ.

Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ xem xét, quyết định việc áp dụng cơ chế một cửa trong giải quyết các công việc thuộc thẩm quyền của cơ quan, các đơn vị trực thuộc theo hướng thiết thực, hiệu quả, nhất là áp dụng trong các Cục quản lý chuyên ngành trực thuộc.

2.2. Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan, Kho bạc Nhà nước tiếp tục thực hiện cơ chế một cửa tại các đơn vị trực thuộc.

2.3. Các Bộ, cơ quan ngang Bộ tăng cường triển khai thực hiện Quyết định số 30/QĐ-TTg ngày 10 tháng 01 năm 2007 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án đơn giản hoá thủ tục hành chính trên các lĩnh vực quản lý nhà nước giai đoạn 2007-2010; rà soát, cải cách các thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền, chủ động nghiên cứu để phối hợp ban hành các cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính mang tính liên thông đối với các nhóm công việc liên quan để Uỷ ban nhân dân các cấp, hệ thống ngành dọc chuyên môn tại địa phương triển khai thuận lợi trong quá trình giải quyết công việc cho tổ chức, cá nhân.

2.4. Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ đẩy nhanh việc ứng dụng công nghệ thông tin, nghiên cứu, triển khai mạnh việc giải quyết công việc, kể cả đối với các thủ tục hành chính liên quan đến cấp phép, chứng nhận, tiếp nhận, giải quyết hồ sơ qua Internet, nhất là việc áp dụng thực hiện Luật Giao dịch điện tử năm 2005, Nghị định số 26/2007/NĐ-CP ngày 15/02/2007 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Giao dịch điện tử về chữ ký số và dịch vụ chứng thực chữ ký số; áp dụng triệt để hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001 – 2000 (Quyết định số 144/2006/QĐ-TTg ngày 20/6/2006 của Thủ tướng Chính phủ), đặc biệt là áp dụng hệ thống này trong quá trình xử lý, giải quyết các công việc liên quan đến thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ, các đơn vị thuộc Bộ, và trong nội bộ cơ quan, đơn vị.

Trên đây là báo cáo tổng kết công tác thí điểm thực hiện cơ chế một cửa tại một số Bộ thời gian qua. Bộ Nội vụ kính trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định./.