B¶n chø DÉn t£n ngêi
tải về 180.6 Kb.
|
- Điều hướng trang này:
- B¶N CHØ DÉN C¸C XUÊT B¶N PHÈM §ÞNH Kú 1 *
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi 956 957 B¶N CHØ DÉN T£N Ngêi A A-lÕch-xan-®r¬ Ma-xª-®oan (356-323 tríc c«ng nguyªn) - mét viªn tíng vµ nhµ ho¹t ®éng quèc gia næi tiÕng cña thÕ giíi cæ ®¹i. –147-148, 853. A-li-x¬n (Alison), ¸c-si-ban (1792-1867) - nhµ sö häc vµ lµ nhµ kinh tÕ häc t s¶n ngêi Anh, thuéc ®¶ng To-ri.–774, 777. A-li-x¬n (Alison), Uy-li-am PÐt-ni (1790-l859) - gi¸o s y khoa ë trêng ®¹i häc tæng hîp ª-®in-bíc, thuéc ®¶ng To-ri.–799 A-ri-xtèt (384-322 tríc c«ng nguyªn) - nhµ t tëng lín thêi cæ ®¹i; trong triÕt häc, «ng dao ®éng gi÷a chñ nghÜa duy vËt vµ chñ nghÜa duy t©m; nhµ t tëng cña giai cÊp chñ n«.–147, 166, 172, 512. ¸c-crai-t¬ (Arkwright), Ri-sít (1732-1792) - nhµ kinh doanh t s¶n ngêi Anh trong thêi kú c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp; ®· chiÕm ®o¹t nhiÒu b»ng ph¸t minh cña nh÷ng ngêi kh¸c ë Anh.–784, 840, 841, 845. Ai-s¬-hoãc (Eichhorn), I-«-han An-brª-st¬ Phri-®rÝch (1779-1856) - nhµ ho¹t ®éng quèc gia Phæ, bé trëng phô tr¸ch c¸c vÊn ®Ò t«n gi¸o, gi¸o dôc vµ y tÕ ë Phæ (1840-1848).–680. Am-m«n (Ammon), Cri-xtèp Phri-®rÝch (1766-1850) - nhµ thÇn häc ngêi §øc, theo ®¹o Tin lµnh.–130. An-ten-stai-n¬ (Altenstein), C¸c-l¬ (1770-1840) - bé trëng Phæ, phô tr¸ch vÒ c¸c vÊn ®Ò t«n gi¸o, gi¸o dôc vµ y tÕ (1817-1838).–675. ¡ng-ghen (Engels), Phri-®rÝch (1820-1895) (tµi liÖu tiÓu sö).–666, 701, 705, 714, 736, 738-739, 741, 743, 785, 825, 852. ¡ng-ph¨ng-tanh (Enfantin), B¸c-tª-lª-mi Pr«-xpe (1796-1864) - nhµ x· héi chñ nghÜa kh«ng tëng ngêi Ph¸p, mét trong sè nh÷ng m«n ®å th©n cËn nhÊt cña Xanh-Xi m«ng; cïng víi Ba-da l·nh ®¹o trêng ph¸i Xanh-xi-m«ng.–173. B Ba-bíp (Babeuf), Gr¾c-cót (tªn thËt lµ Phr¨ng-xoa N«-en) (1760-1797) - nhµ c¸ch m¹ng Ph¸p, ®¹i biÓu xuÊt s¾c cña chñ nghÜa céng s¶n b×nh qu©n kh«ng tëng, ngêi tæ chøc vô ©m mu cña "nh÷ng ngêi b×nh ®¼ng".–723, 727, 728. Ba-®¬ (Baader), Phran-tx¬ (1765-1841) - nhµ triÕt häc ph¶n ®éng ngêi §øc, nhµ thÇn häc, ngêi theo chñ nghÜa thÇn bÝ.– 668. Ba-re (BarÌre), BÐc-t¬-r¨ng (1755-1841) - luËt gia ngêi Ph¸p, nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng t s¶n håi cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu cña Héi nghÞ quèc íc - ngêi thuéc ph¸i Gia-c«-banh; vÒ sau lµ ngêi tÝch cùc tham gia cuéc ®¶o chÝnh ph¶n c¸ch m¹ng TÐc-mi-®o.– 603. Bau-¬ (Bauer), Bru-n« (1809-1882) - nhµ triÕt häc duy t©m §øc, mét trong nh÷ng phÇn tö hÕt søc næi tiÕng cña ph¸i Hª-ghen c¸nh t¶; phÇn tö cÊp tiÕn t s¶n; sau 1866, lµ ngêi theo ph¸i tù do - d©n téc chñ nghÜa.–158, 525-532, 534, 538, 542, 543, 546-550, 558-563, 565, 652, 673, 680, 741, 814, 816. Bau-¬ (Bauer), Ðt-ga (1820-1886) - nhµ chÝnh luËn §øc, ngêi thuéc ph¸i Hª-ghen c¸nh t¶; em cña B.Bau-¬.–743. Bay-r¬n (Byron), Gioãc-gi¬ (1788-1824) - nhµ th¬ xuÊt s¾c ngêi Anh, ®¹i biÓu cña chñ nghÜa l·ng m¹n c¸ch m¹ng.–653, 704. Be-xtao (Bairstow), Gi«-na-tan (sinh vµo kho¶ng 1819) - ngêi tham gia phong trµo HiÕn ch¬ng, thµnh viªn cña Héi nghÞ HiÕn ch¬ng n¨m 1842.–730. BÐc-na ®¬ Cle-v« (Bernard de Clairvaux) (kho¶ng 1091-1153) - nhµ thÇn häc ngêi Ph¸p, tÝn ®å cuång nhiÖt cña ®¹o Thiªn chóa.–117 BÐc-t«-lª (Berthollet), Cl«-®¬ Lu-i (1748-1822) - nhµ hãa häc xuÊt s¾c ngêi Ph¸p.–762. Ben Gi«n-x¬n - xem Gi«n-x¬n, Ben-gia-min. Ben-tam (Bentham), Giª-rª-mi (1748-1832) - nhµ x· héi häc t s¶n ngêi Anh, nhµ lý luËn cña chñ nghÜa thùc dông.–850, 851, 872. Bª-c¬n (Bacon), Phren-xÝt, nam tíc Vª-ru-lam (1561-1626) - nhµ triÕt häc xuÊt s¾c ngêi Anh, ngêi s¸ng lËp ra chñ nghÜa duy vËt Anh; nhµ khoa häc tù nhiªn vµ lµ nhµ sö häc.–165, 597, 830, 854. Bª-r¨ng-giª (BÐranger), Pi-e Gi¨ng (1780-1857) - nhµ th¬ d©n chñ lín ngêi Ph¸p, t¸c gi¶ cña c¸c bµi th¬ ch©m biÕm chÝnh trÞ.–115. Blª-c¬ (Black), Gi«-dÐp (1728-1799) - nhµ b¸c häc næi tiÕng ngêi Anh, nhµ hãa häc vµ nhµ vËt lý häc.–827. BlÕch-xt«n (Blackstone), Uy-li-am (1723-1780) - luËt gia ngêi Anh, kÎ t¸n d¬ng chÕ ®é qu©n chñ lËp hiÕn ë Anh.–857 B«-d¬ (Boz) - xem §Ých-ken-x¬, S¸c-l¬. B«-m«ng ®¬ la Bon-ni-ni-e (Beaumont de la BonniniÌre), Guy-xta-v¬ (1802-1866) - nhµ chÝnh luËn vµ lµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ t s¶n ngêi Ph¸p; t¸c gi¶ nh÷ng cuèn s¸ch nãi vÒ chÕ ®é n« lÖ vµ vÒ c¸c tr¹i c¶i t¹o ë Mü.–532, 546, 549, 563. Bíc-n¬ (Borne), Lót-vÝch (1786-1837) - nhµ chÝnh luËn vµ nhµ phª b×nh ngêi §øc, mét trong nh÷ng ®¹i biÓu xuÊt s¾c cña ph¸i ®èi lËp cÊp tiÕn tiÓu t s¶n; vÒ cuèi ®êi t¸n thµnh chñ nghÜa x· héi C¬ §èc gi¸o.–657-662, 724. BrÝt-gi¬-uèt-t¬ (Bridgewater), Phren-xÝt, c«ng tíc (1736-1803) - ®¹i ®Þa chñ ë Anh. -848. Bu-«-na-r«-ti (Buonarroti), Phi-lÝp (1761-1837) - nhµ c¸ch m¹ng ngêi I-ta-li-a, nhµ ho¹t ®éng lçi l¹c cña phong trµo c¸ch m¹ng ë Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII - ®Çu thÕ kû XIX; nhµ céng s¶n chñ nghÜa - kh«ng tëng, b¹n chiÕn ®Êu cña Ba-bíp; cuèn s¸ch "¢m mu v× b×nh ®¼ng" (1828) cña Bu-«-na-r«-ti ®· lµm sèng l¹i nh÷ng truyÒn thèng cña Ba-bíp trong phong trµo c«ng nh©n c¸ch m¹ng.–723. Buª-m¬ (Bohme). I-a-cèp (1575-1624) – thî thñ c«ng ngêi §øc, nhµ triÕt häc - thÇn bÝ.–117, 148. Buèc-b«ng - dßng hä vua ë Ph¸p (1589-1792, 1814-1815 vµ 1815-1830).–510. Buy-lèp Cum-me-rèp (Bulow-Cummerow), Ðc-xt¬ (1775-1851) - nhµ chÝnh luËn ph¶n ®éng vµ nhµ ho¹t ®«ng chÝnh trÞ ngêi §øc, thÓ hiÖn nh÷ng quan ®iÓm cña bän ®Þa chñ quý téc Phæ.–170, 250, 681. Buy-rª (Buret), ¥-gien (1810-1842) - nhµ x· héi chñ nghÜa tiÓu t s¶n ngêi Ph¸p.–599. Buy-sª(Buchez), Phi-lÝp (1796-1865) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ vµ nhµ sö häc ngêi Ph¸p, phÇn tö céng hßa t s¶n, mét trong nh÷ng nhµ t tëng cña chñ nghÜa x· héi C¬ §èc gi¸o.–553. Buýp-ph«ng (Buffon), Gioãc-gi¬ Lu-i (1707-1788) - nhµ khoa häc tù nhiªn lçi l¹c ngêi Ph¸p.–827. C Ca-bª (Cabet), £-chiªn (1788-1856) - nhµ chÝnh luËn Ph¸p, ®¹i biÓu xuÊt s¾c cña chñ nghÜa céng s¶n kh«ng tëng hßa b×nh, t¸c gi¶ cuèn "Cuéc hµnh tr×nh tíi I-ca-ri".–520, 521, 728, 731, 732, 735. Ca-ri-e (CarriÌre), Mo-rÝt-x¬ (1817-1895) - nhµ triÕt häc duy t©m §øc, gi¸o s khoa mü häc.–643. Ca-r¬ (Karr); An-ph«ng-x¬ (1808-1890) - nhµ chÝnh luËn vµ nhµ v¨n tiÓu t s¶n ngêi Ph¸p, t¸c gi¶ vµ lµ ngêi xuÊt b¶n nguyÖt san trµo phóng "Guªpes" ("Ong vß vÏ").–243. C¸c lai-l¬ (Carlyle), T«-m¸t (1795-1881) - nhµ v¨n vµ nhµ sö häc Anh, nhµ triÕt häc duy t©m tuyªn truyÒn sù sïng b¸i c¸c anh hïng; thÓ hiÖn nh÷ng quan ®iÓm gÇn gòi víi chñ nghÜa x· héi phong kiÕn nh÷ng n¨m 40, «ng ta ®øng trªn lËp trêng cña chñ nghÜa l·ng m¹n ph¶n ®éng ®Ó phª ph¸n giai cÊp t s¶n Anh, gia nhËp ®¶ng To-ri; sau n¨m 1848, lµ mét phÇn tö ph¶n ®éng hoµn toµn, kÎ thï c«ng khai cña phong trµo c«ng nh©n.–702, 787, 792, 796-801, 806-808, 813-825. C¸c-l©y (Carlile), Ri-sít (1790-1843) - nhµ chÝnh luËn thuéc ph¸i cÊp tiÕn ë Anh, nhµ c¶i c¸ch x· héi; ngêi xuÊt b¶n c¸c s¸ch tiÕn bé.–874. C¸c l¬ Tª-«-®o (1724-1799) - hÇu tíc Pphan-tx¬ vµ Ba-vi-e.–637. C¸c-rai-t¬ (Cartwright), Ðt-m¬n (1743-1823) - nhµ ph¸t minh næi tiÕng ngêi Anh.–762, 841. Cam-pa-nen-la (Campanella), T«-ma-d« (1568-1639) - nhµ triÕt häc I-ta-li-a, mét trong nh÷ng ®¹i biÓu sím nhÊt cña chñ nghÜa céng s¶n kh«ng tëng.–165. Can-t¬ (Kant), I-ma-nu-en (1724-1804) - nhµ triÕt häc næi tiÕng ngêi §øc, thñy tæ cña chñ nghÜa duy t©m §øc håi cuèi thÕ kû XVIII - ®Çu thÕ kû XIX–26, 117, 128, 131, 738, 742. Cau-ph¬-man (Kaufmann), Pª-t¬ (1804-1872) - nhµ kinh tÕ häc t s¶n §øc.–303. C©y S¸c-li-oãc (Kay - Shuttleworth), Giªm Phi-lÝp (1804-1877) - b¸c sÜ ngêi Anh, nhµ ho¹t ®éng x· héi t s¶n.–597. Chi-e (Thiers), A-®«n-ph¬ (1797-1877) - nhµ sö häc vµ lµ nhµ ho¹t ®éng quèc gia t s¶n Ph¸p, thñ tíng (1836-1840), tæng thèng níc céng hßa (1871-1873), ®µn ¸p ®Ém m¸u C«ng x· Pa-ri.–243. Cl¸c (Clarke), Xa-mu-en (1675-1729) - nhµ thÇn häc vµ lµ nhµ triÕt häc duy t©m ngêi Anh.–149. Clai-n¬ (Klein), I-u-li-ót Lª-«-p«n (1810-1976) - nhµ so¹n kÞch vµ nhµ phª b×nh s©n khÊu ngêi §øc.–657. C«-d¬-g¸c-ten (Kosegarten), Vin-hem (1792-1868) - nhµ chÝnh luËn ph¶n ®éng §øc, b¶o vÖ chÕ ®é n«ng n« vµ tuyªn truyÒn viÖc quay trë vÒ thêi trung cæ.–170, 172. C«-pÐc-nÝch (Kopernik), Ni-c«-lai (1473-1543) - nhµ thiªn v¨n lín cña Ba Lan, ngêi s¸ng lËp ra thuyÕt nhËt t©m cña vò trô.–117, 165-166. Cèc (Kock), P«n ®¬ (kho¶ng 1794-1871) – nhµ v¨n t s¶n Ph¸p, t¸c gi¶ cña nh÷ng tiÓu thuyÕt gi¶i trÝ v« vÞ.–642. C«ng-®oãc-xª (Condorcet), Gi¨ng ¡ng-toan (1743-1794) - nhµ x· héi häc t s¶n Ph¸p, ngêi thuéc ph¸i Khai s¸ng; trong thêi kú c¸ch m¹ng t s¶n Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII tham gia ph¸i Gi-r«ng-®anh.–166. C«ng-xi-®ª-¨ng (ConsidÐrant), VÝch-to (1808-1893) - nhµ chÝnh luËn Ph¸p, nhµ x· héi chñ nghÜa kh«ng tëng, häc trß vµ m«n ®Ö cña Phu-ri-ª.–173, 726. C«ng-xt¨ng (Constant), Ben-gia-manh (1767-1830) - chÝnh kh¸ch t s¶n Ph¸p thuéc ph¸i tù do, nhµ chÝnh luËn vµ nhµ v¨n; nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò ph¸p quyÒn nhµ níc. -134. Cèp-®en (Cobden), Ri-sãt (1804-1865) - chñ xëng ë Anh, chÝnh kh¸ch t s¶n, chñ tr¬ng tù do th¬ng m¹i, mét trong nh÷ng ngêi s¸ng lËp ra §ång minh chèng nh÷ng ®¹o luËt vÒ ngò cèc.–789, 864. Crª-tª (CrÐtet), £-ma-nuy-en, b¸ tíc (1747-1809) - chÝnh kh¸ch ngêi Ph¸p, bé trëng Bé néi vô díi thêi Na-p«-lª-«ng I (1807-1809).–602. Cr«m-oen (Cromwell), ¤-li-v¬ (1599-1658) - l·nh tô cña giai cÊp t s¶n vµ cña tÇng líp quý téc t s¶n hãa trong thêi kú c¸ch m¹ng t s¶n Anh thÕ kû XVII, tõ n¨m 1653 lµ th¸i s hé quèc Anh, Xcèt-len vµ Ai-r¬-len.–64, 831, 857. Cr«m-t«n (Crompton), Xa-mu-en (1753-1827) - nhµ ph¸t minh næi tiÕng ngêi Anh.–784, 840, 841. Crum-ma-kh¬ (Krummacher), Phri-®rÝch Vin-hem (1796-1868) - gi¸o sÜ §øc, môc s ®¹o Can-vanh, thñ lÜnh cña gi¸o ph¸i kiÒn thµnh ë Vóp-p¬-tan.–628-636, 672. Cu-danh (Cousin),VÝch-to (1792-1867) - nhµ triÕt häc - duy t©m Ph¸p, ngêi theo ph¸i chiÕt trung.–665. Cu-p¬ (Cooper), T«-m¸t (1805-1892) - nhµ th¬ vµ nhµ b¸o ngêi Anh, ngêi thuéc ph¸i cÊp tiÕn tiÓu t s¶n, ®· tham gia phong trµo HiÕn ch¬ng vµo ®Çu nh÷ng n¨m 40; vÒ sau lµ gi¸o sÜ C¬ §èc gi¸o.–708. § §ª-da-mi (DÐzamy), Te-«-®o (1803-1850) - nhµ chÝnh luËn Ph¸p, ®¹i biÓu xuÊt s¾c cña khuynh híng céng s¶n kh«ng tëng c¸ch m¹ng.–520. §ª-vi (Davy), H¨m-phri (1778-1829) - häc gi¶ næi tiÕng ngêi Anh, nhµ hãa häc vµ vËt lý häc.–762, 780. §i-«-gien ë Xi-nèp (kho¶ng 404-323 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, mét trong nh÷ng ngêi s¸ng lËp ra trêng ph¸i khuyÕn nho ph¶n ¸nh sù ph¶n kh¸ng thô ®éng cña nh÷ng tÇng líp nghÌo khæ nhÊt trong nh©n d©n chèng l¹i sù thèng trÞ cña bän cã cña.–62. §i-xt¬-vÕch (Diesterweg), A-®¬n-ph¬ (1790-1866) - nhµ s ph¹m tiÕn bé ngêi §øc, m«n ®Ö cña nhµ s ph¹m - d©n chñ Thôy SÜ Pe-xta-lèt-di.–640. §Ých-ken-x¬ (Dickens), S¸c-l¬ (bót danh lµ B«-d¬) (1812-1870) - nhµ v¨n hiÖn thùc lçi l¹c ngêi Anh.–745. §in-ghen-stÕt (Dingelstedt), Phran-tx¬, nam tíc (1814-1881) - nhµ th¬ vµ nhµ v¨n §øc, lóc ®Çu lµ ®¹i biÓu cho th¬ ca chÝnh trÞ cã khuynh híng ®èi lËp cña giai cÊp tiÓu t s¶n; tõ gi÷a nh÷ng n¨m 40 lµ nhµ so¹n kÞch cña triÒu ®×nh, ngêi theo ph¸i qu©n chñ.–643. §«-hÐc-ti (Doherty), Hi-u - ngêi Ai-r¬-len, xuÊt b¶n tê b¸o cña ph¸i Phu-ri-ª "London Phalanx" trong nh÷ng n¨m 1841-1843; t¸c gi¶ nhiÒu t¸c phÈm triÕt häc vµ ng«n ng÷ häc.–727. §¬-l«n-m¬ (Delolme), Gi¨ng Lu-i (1741-1806) - nhµ ho¹t ®éng quèc gia Thôy SÜ, luËt gia, mét kÎ t¸n d¬ng chÕ ®é qu©n chñ lËp hiÕn ë Anh.–857. §¬n-c¬m-b¬ (Duncombe), T«-m¸t Xlinh-xbi (1796-1861) - chÝnh kh¸ch ngêi Anh, phÇn tö cÊp tiÕn t s¶n, trong nh÷ng n¨m 40 ®· tham gia phong trµo HiÕn ch¬ng.–705, 708, 864. §u-l¬ (Duller), £-®u-a (1809-1853) - nhµ v¨n §øc, ngêi theo chñ nghÜa l·ng m¹n ph¶n ®éng, t¸c gi¶ cña mét sè cuèn tiÓu thuyÕt lÞch sö ng¾n, xoµng.–649. §un-x¬ Xcèt (Dung Scotus), Gi«n (kho¶ng 1265-1308) - nhµ triÕt häc thêi trung cæ, nhµ triÕt häc kinh viÖn, ®¹i biÓu cña chñ nghÜa duy danh, biÓu hiÖn ®Çu tiªn cña chñ nghÜa duy vËt thêi trung cæ; t¸c gi¶ t¸c phÈm ®å sé "Tríc t¸c èc-xphít".–53. E En-n¬-canh (Hennequin), VÝch-to ¡ng-toan (1816-1854) - tr¹ng s vµ lµ nhµ chÝnh luËn Ph¸p t¸n thµnh Phu-ri-ª.–172. £-®u-a III (1312-1377) - vua Anh (1327-1377).–599. £-li-da-bÐt (1533-1603) - n÷ hoµng Anh (1558-1603).–64, 599, 861, 873. £-pi-quya (kho¶ng 341-270 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc duy vËt næi tiÕng thêi cæ Hy L¹p, ngêi theo chñ nghÜa v« thÇn.–147. £-sin (525-456 tríc c«ng nguyªn) - nhµ so¹n kÞch næi tiÕng thêi cæ Hy L¹p, t¸c gi¶ c¸c vë bi kÞch cæ ®iÓn.–575. £-sli (Ashley), An-t«-ni, tõ 1851 lµ b¸ tíc SÕp-xbe-ri (1801-1885) - chÝnh kh¸ch Anh, thuéc ®¶ng To-ri.–792. G Ga-li-lª (Galilei), Ga-li-lª-« (1564-1642) - nhµ vËt lý vµ nhµ thiªn v¨n lín ngêi I-ta-li-a, ngêi s¸ng lËp ra c¸c nguyªn lý cña c¬ häc, chiÕn sÜ ®Êu tranh cho thÕ giíi quan tiªn tiÕn.–59. Ghi-d« (Guizot), Phr¨ng-xoa Pi-e Ghi-«m (1787-1874) - nhµ sö häc t s¶n vµ lµ nhµ ho¹t ®éng quèc gia ngêi Ph¸p, tõ n¨m 1840 den 1848 ®· thùc sù l·nh ®¹o chÝnh s¸ch ®èi néi vµ ®èi ngo¹i, ®¹i biÓu cho lîi Ých cña giai cÊp ®¹i t s¶n tµi chÝnh.–193, 243. GhÝp-xon (Gibson), T«-m¸t Min-n¬ (1806-1884) - chÝnh kh¸ch vµ lµ nhµ ho¹t ®éng quèc gia ngêi Anh, ngêi thuéc ph¸i tù do th¬ng m¹i.–873. Gi-ra (Girard), Phi-lÝp (1775-1845) - kü s ph¸t minh næi tiÕng ngêi Ph¸p.–843. Gia-cèp I (1566-1625) - vua Anh (1603-1625).–64. Gi¨ng P«n (Jean Paul) (bót danh cña I-«-han Pau-l¬ Phri-®rÝch Ri-st¬) (1763-1825) - nhµ v¨n trµo phóng tiÓu t s¶n §øc.–635. Gioãc-gi¬ I (1660-1727) - vua Anh (1714-1727).–840, 855. Gioãc-gi¬ III (1738-1820) - vua Anh (1760-1820).–840. Gioãc-gi¬ X¨ng (George Sand) (1804-1876) - n÷ v¨n sÜ næi tiÕng ngêi Ph¸p, t¸c gi¶ nhiÒu cuèn tiÓu thuyÕt viÕt vÒ c¸c ®Ò tµi x· héi, ®¹i biÓu cña trµo lu d©n chñ trong chñ nghÜa l·ng m¹n.–653, 732, 745. Gi«n-x¬n (Jonson), Ben-gia-min (kho¶ng 1573-1637) - nhµ so¹n kÞch ngêi Anh, ngêi cïng thêi víi SÕch-xpia, cè g¾ng m« t¶ thùc tÕ mét c¸ch hiÖn thùc.–820. Gl¸t-xt«n (Gladstone), Uy-li-am I-u-¸t (1809-1898) - chÝnh kh¸ch vµ lµ nhµ ho¹t ®éng quèc gia ngêi Anh, thuéc ®¶ng Pin (®¶ng To-ri «n hßa), nöa cuèi thÕ kû XIX lµ thñ lÜnh cña ®¶ng tù do; nhiÒu lÇn tham gia néi c¸c, thñ tíng (1868-1874, 1880-1885, 1886, 1892-1894).–807. Gèt-SÐt (Gottsched), I-«-han Cri-xtèp (1700-1766) - nhµ v¨n vµ nhµ phª b×nh ngêi §øc, ®¹i biÓu cña phong trµo Khai s¸ng thêi kú ®Çu ë §øc håi thÕ kû XVIII; cè chØnh ®èn ng«n ng÷ v¨n häc §øc; nh÷ng t¸c phÈm cña Gèt-sÐt, thÓ hiÖn tÝnh chÊt l¹c hËu, sù quª kÖch vµ nh÷ng tËp qu¸n n« lÖ cña nh÷ng ®¹i biÓu v¨n häc §øc thêi ®ã, ®· bÞ c¸c nhµ v¨n tiÕn bé thÕ kû XVIII (LÐt-xinh vµ nh÷ng ngêi kh¸c) ®¶ kÝch. - 120. Gèt-uyn (Godwin), Uy-li-am (1756-1836) - nhµ v¨n vµ nhµ chÝnh luËn tiÓu t s¶n Anh, ngêi theo chñ nghÜa duy lý, mét trong nh÷ng ngêi khëi xíng ra chñ nghÜa v« chÝnh phñ.–850. G¬-t¬ (Goethe), I-«-han V«n-ph¬-g¨ng (1749-1832) - nhµ v¨n vµ nhµ t tëng lín cña §øc.–16, 57, 511, 639, 646, 810, 814, 821. Gít-x¬ (Goeze), I-«-han Men-khi-« (1717-1786) - nhµ thÇn häc ngêi §øc, linh môc thuéc ph¸i Lu-the, kÞch liÖt chèng l¹i c¸c quan ®iÓm Khai s¸ng cña LÐt-xinh.–261. Grª-hªm (Graham), Giªm-x¬ R«-bíc Gioãc-gi¬ (1792-1861) - nhµ ho¹t ®éng quèc gia ngêi Anh, ngêi thuéc ®¶ng Pin (®¶ng To-ri «n hßa).–704, 707, 808. Gri-g«-ri VII (Hin-®¬-bran) (kho¶ng 1020-1085) - gi¸o hoµng La M· (l073-1085).–630. Grèt-xi (Grotius), Hu-g« (1583-1645) - häc gi¶ vµ luËt gia Hµ Lan, mét trong nh÷ng ngêi s¸ng lËp ra häc thuyÕt t s¶n vÒ quyÒn tù nhiªn.–165. Gruyn (Grün), A-na-xta-di-ót (1806-1876) - nhµ th¬ ¸o, trong nh÷ng n¨m 30, xuÊt b¶n mét lo¹t c¸c tËp v¨n v« danh phª ph¸n thÕ lùc ph¶n ®éng phong kiÕn vµ Thiªn chóa gi¸o ë §øc.–657. Guª-rÐt (Görres), Gi«-dÐp (1776-1848) - nhµ v¨n §øc thuéc khuynh híng l·ng m¹n -ph¶n ®éng, nhµ ng«n ng÷ häc vµ nhµ sö häc, t¸n thµnh ®¹o Thiªn chóa.–163. Gót-xcèp (Gutzkow), C¸c-l¬ (1811-1878) - nhµ v¨n §øc, mét trong nh÷ng ®¹i biÓu cña nhãm v¨n häc "Níc §øc trÎ"; trong nh÷ng n¨m 1838-1842 lµ tæng biªn tËp cña t¹p chÝ "Telegraph für Deutschland".–642, 651-652, 653, 657-663. Guy-l¬ (Güll), Phri-®rÝch (1812-1879) - nhµ th¬ §øc, t¸c gi¶ nh÷ng bµi th¬ vµ bµi h¸t cho trÎ em.–646. H Ha-l¬ (Haller), An-brÕch (1708-1777) - nhµ khoa häc tù nhiªn ngêi Thôy SÜ, nhµ th¬ vµ nhµ chÝnh luËn; næi tiÕng vÒ nh÷ng quan ®iÓm chÝnh trÞ - x· héi cùc kú ph¶n ®éng.– 67. Ha-l¬ (Haller), C¸c-l¬ Lót-vÝch (1768-1854) - luËt gia vµ lµ nhµ sö häc ph¶n ®éng ngêi Thôy SÜ, kÎ t¸n d¬ng chÕ ®é n«ng n« vµ chÕ ®é chuyªn chÕ.–67, 137, 673. Ha-min-t¬n (Haminton), T«-m¸t (1789-1842) - ®¹i t¸ ngêi Anh, nhµ v¨n, t¸c gi¶ cuèn "Con ngêi vµ phong tôc ë Mü".–532, 535, 562. H¸c-gri-v¬ (Hargreaves), Giªm-x¬ (chÕt 1778) - nhµ ph¸t minh næi tiÕng Anh.–784, 840. Hai (Hey), Vin-hem (1789-1854) - linh môc ngêi §øc, t¸c gi¶ c¸c bµi th¬ vµ ngô ng«n cho trÎ em.–646. Hai-n¬ (Heine), Hen-rÝch (1797-1856) - nhµ th¬ c¸ch m¹ng lín cña §øc.–642-643, 659-662. Han-d¬-man (Hansemann), §a-vÝt (1790-1864) - mét nhµ t b¶n lín, mét trong nh÷ng thñ lÜnh cña giai cÊp t s¶n tù do tØnh Ranh; trong th¸ng Ba - th¸ng ChÝn 1848 lµ bé trëng tµi chÝnh Phæ, tiÕn hµnh chÝnh s¸ch ph¶n béi tháa hiÖp víi thÕ lùc ph¶n ®éng.–291, 294. HÐc-b¸c (Herbart), I-«-han Phri-®rÝch (1776-1841) - nhµ triÕt häc - duy t©m ph¶n ®éng ngêi §øc, nhµ t©m lý häc vµ gi¸o dôc häc.–667. HÐc-®¬ (Herder), Gi«-han Gèt-phrÝt (1744-1803) - nhµ v¨n vµ nhµ lý luËn v¨n häc ngêi §øc, g¾n víi phong trµo Khai s¸ng t s¶n håi thÕ kû XVIII; cã ¶nh hëng ®Õn sù h×nh thµnh trµo lu v¨n häc tiÕn bé "B·o t¸p vµ tiÕn c«ng”.–128. HÐc-mÐt (Hermes), C¸c Hen-rÝch (1800-1856) - nhµ chÝnh luËn ph¶n ®éng ngêi §øc, vµo n¨m 1842 lµ mét trong nh÷ng biªn tËp viªn cña tê "Kölnische Zeitung"; nh©n viªn mËt vô cña ChÝnh phñ Phæ.–140-155, 167. HÐc-vÕch (Herwegh), Ghª-oãc (1817-1875) - nhµ th¬ næi tiÕng ngêi §øc, nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n.–248, 252, 253, 525, 657, 741. Hen-ri VIII (1491-1547) - vua Anh (1509-1547).–64. Hen-rÝch IV (l050-ll06) - hoµng ®Õ §øc (l056-1106).–630. HÐt-x¬ (Heβ), M«-dÐt (1812-1875) - nhµ chÝnh luËn tiÓu t s¶n ngêi §øc; gi÷a nh÷ng n¨m 40, lµ mét trong nh÷ng ®¹i biÓu chñ yÕu cña "chñ nghÜa x· héi ch©n chÝnh". - 741. Hª-ghen (Hegel), Ghª-oãc Vin-hem Phri-®rÝch (1770-1831) - nhµ triÕt häc rÊt næi tiÕng cña §øc, ngêi theo chñ nghÜa duy t©m - kh¸ch quan, ngêi ph¸t triÓn mét c¸ch toµn diÖn phÐp biÖn chøng duy t©m.–158, 166, 233, 257, 309-323, 327, 328, 334-347, 350-352, 354-364, 3ã7-373, 375, 378-393, 395, 396-397, 399-404; 407, 408-409, 412-420, 422, 423-424, 426-430, 433-441, 443-451, 468-470, 474, 475, 479-489, 495-504, 536,538, 551, 569, 579, 653-660, 663, 665-666, 674, 738, 739, 741-742, 807, 814, 817, 818, 850. Hª-ra-clÝt (kho¶ng 540 - kho¶ng 480 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc xuÊt s¾c thêi cæ Hy L¹p, mét trong nh÷ng ngêi s¸ng lËp ra phÐp biÖn chøng, nhµ duy vËt tù ph¸t.–54, 166. Hi-um (Hume), §a-vÝt (1711-1776) - nhµ triÕt häc Anh, nhµ duy t©m chñ quan, ngêi theo thuyÕt bÊt kh¶ tri; nhµ sö häc vµ kinh tÕ häc t s¶n.–830. Hin-rÝch (Hinrichs), HÐc-man Phri-®rÝch Vin-hem (1794-1861) - gi¸o s triÕt häc §øc, ngêi thuéc ph¸i Hª-ghen c¸nh h÷u.–668. H«-hen-stau-phen - mét hä vua ë §øc (1138-1254).–676. H«-me - nhµ sö thi nöa thÇn tho¹i cña Hy L¹p thêi cæ, t¸c gi¶ cuèn "I-li-¸t" vµ "¤-®Ýt-xª". - 130. H«n-b¸ch (Holbach), P«n H¨ng-ri (1723-1789) - nhµ triÕt häc næi tiÕng ngêi Ph¸p, ®¹i biÓu cña chñ nghÜa duy vËt m¸y mãc, theo chñ nghÜa v« thÇn, mét trong nh÷ng nhµ t tëng cña giai cÊp t s¶n c¸ch m¹ng Ph¸p.–704, 714. Hèp-ph¬-man (Hoffmann), Ðc-xt¬ Tª-«-®o A-ma-®«i-x¬ (1776-1822) - nhµ v¨n §øc, ngêi theo chñ nghÜa l·ng m¹n ph¶n ®éng; trong s¸ng t¸c cña «ng ta nh÷ng yÕu tè hiÖn thùc kÕt hîp víi sù hoang ®êng vµ thÇn bÝ vµ víi viÖc tuyªn truyÒn cho tÝnh chÊt phi lý cña nhËn thøc.–128. Hèp-x¬ (Hobbes), T«-m¸t (1588-1679) - nhµ triÕt häc næi tiÕng ngêi Anh, ®¹i biÓu cña chñ nghÜa duy vËt m¸y mãc; quan ®iÓm chÝnh trÞ, x· héi cña Hèp-x¬ cã xu híng ph¶n d©n chñ râ rÖt.–165. H¬n-xman (Huntsman), Ben-gia-min (1704-1776) - nhµ ph¸t minh næi tiÕng Anh.–847. Hu-g« (Hu go), Gu-xt¸p (1764-1844) - luËt gia §øc, gi¸o s ph¸p quyÒn ë G¬-tinh-ghen, ngêi s¸ng lËp ra trêng ph¸i lÞch sö ph¸p quyÒn ph¶n ®éng.–127, 137. Hót-ten (Hutten), Un-rÝch ph«n (1488-1523) - nhµ th¬ §øc theo chñ nghÜa nh©n ®¹o; ngêi t¸n thµnh cuéc c¶i c¸ch t«n gi¸o, mét trong nh÷ng nhµ t tëng cña giíi hiÖp sÜ §øc, tham gia cuéc khëi nghÜa cña hiÖp sÜ n¨m 1522-1523.–261, 264. I I-u-li-an (KÎ ph¶n ®¹o) (kho¶ng 331-363) - hoµng ®Õ La M· (361-363).–148. I-u-r¬ (Ure), En-®riu (1778-1857) - nhµ hãa häc Anh, nhµ kinh tÕ häc tÇm thêng, ngêi theo ph¸i tù do th¬ng m¹i.–785. I-ung (Jung), A-lÕch-xan-®¬ (1799-1884) – nbµ v¨n §øc, nhµ nghiªn cøu lÞch sö v¨n häc, nhµ chÝnh luËn, gÇn gòi víi nhãm v¨n häc "Níc §øc trÎ".–650-659, 663- 670. I-ung - Sti-linh (Jung - Stilling), I-«-han Hen-rÝch (1740-1817) - nhµ v¨n §øc, ngêi thuéc gi¸o ph¸i kiÒn thµnh.–648. K Kha-ri-ri, A-bu M«-ha-mÐt (l054-1122) – nhµ v¨n næi tiÕng cña ¶-rËp.–108-109 L La-m¬-ne (Lamennais), Phª-li-xi-tª (1782-1854) – trëng tu viÖn ngêi Ph¸p, nhµ chÝnh luËn, mét trong nh÷ng nhµ t tëng cña chñ nghÜa x· héi C¬ §èc gi¸o.–732 La-voa-di-ª (Lavoisier), ¡ng-toan L«-r¨ng (1743-1794) - häc gi¶ kiÖt xuÊt ngêi Ph¸p, nhµ hãa häc.– 827. Lai-b¬-nÝt-x¬ (Leibniz), Gèt-phrÝt Vin-hem (1646-1716) – nhµ to¸n häc lín cña §øc; nhµ triÕt häc duy t©m.–149, 738. Lau-b¬ (Laube), Hen-rÝch (1806-1884) - nhµ v¨n §øc, mét trong sè nh÷ng ®¹i biÓu cña nhãm v¨n häc "Níc §øc trÎ"; vÒ sau lµ nhµ ho¹t ®éng s©n khÊu næi tiÕng, ®¹o ®iÔn c¸c nhµ h¸t ë Viªn.–652, 653, 657, 659-662. L¨ng-g¬ (Lange), I-«-a-xim (1670-1744) - nhµ thÇn häc ngêi §øc, gi¸o s ë Ha-l¬, mét phÇn tö tèi ph¶n ®éng.–166. Le-nau (Lenau), Ni-c«-la-ót (1802-1850) - nhµ th¬ næi tiÕng cña ¸o, s¸ng t¸c cña «ng thÊm nhuÇn tinh thÇn chèng phong kiÕn vµ chèng ®¹o Thiªn chóa.–657. LÐt-xinh (Lessing), Gèt-h«n £-phrai-m¬ (1729-1781) - nhµ v¨n lín cña §øc, nhµ phª b×nh vµ nhµ triÕt häc; mét trong nh÷ng nhµ Khai s¸ng næi tiÕng thÕ kû XVIII.–120, 261. Lª-« (Leo), Hen-rÝch (1799-l878) - nhµ sö häc vµ nhµ chÝnh luËn ngêi §øc, kÎ b¶o vÖ c¸c quan ®iÓm chÝnh trÞ vµ t«n gi¸o cùc kú ph¶n ®éng, mét trong nh÷ng nhµ t tëng cña tÇng líp quý téc ®Þa chñ Phæ.–137, 663, 668, 672, 678. Lª-van-®¬ (Lewald), Au-gu-xt¬ (1792-1871) - nhµ v¨n §øc, gÇn gòi víi nhãm v¨n häc “Níc §øc trÎ", ngêi s¸ng lËp vµ lµ tæng biªn tËp cña t¹p chÝ thuéc ph¸i tù do "Europa" (1835-1846).–645. Li-bÝch (Liebig), I-u-xtót (1803-1873) - nhµ b¸c häc nèi tiÕng ngêi §øc, mét trong nh÷ng ngêi s¸ng lËp ra ngµnh n«ng hãa häc.–762, 781. Li-nª (LinnÐ), C¸c-l¬ (1707-1778) - nhµ khoa häc tù nhiªn næi tiÕng ngêi Thôy §iÓn, ngêi s¸ng lËp ra hÖ thèng ph©n lo¹i ®éng vËt vµ thùc vËt.– 827. Li-xt¬ (List), Phri-®rÝch (1789-1846) - nhµ kinh tÕ häc t s¶n tÇm thêng §øc, ngêi truyÒn b¸ chÝnh s¸ch thuÕ quan b¶o hé cùc ®oan.– 576, 751. L« (Law), Gi«n (1671-1729) - nhµ kinh tÕ häc t s¶n vµ lµ nhµ tµi chÝnh Anh, bé trëng tµi chÝnh ë Ph¸p (1719-1720); næi tiÕng vÒ ho¹t ®éng ®Çu c¬ cña m×nh trong viÖc ph¸t hµnh tiÒn giÊy kÕt thóc b»ng mét sù ph¸ s¶n lín.– 65. Lèc-c¬ (Locke), Gi«n (1632-1704) - nhµ triÕt häc nhÞ nguyªn luËn næi tiÕng ngêi Anh, theo thuyÕt c¶m gi¸c luËn; nhµ kinh tÕ häc t s¶n.– 839, 854. L¬-ru (Leroux), Pi-e (1797-1871) - nhµ chÝnh luËn Ph¸p, nhµ x· héi chñ nghÜa kh«ng tëng, mét trong nh÷ng ®¹i biÓu cña chñ nghÜa x· héi C¬ §èc gi¸o.–173, 731-732. Lu-cre-x¬ (Ca-rót Ti-tót) (kho¶ng 99-55 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc vµ nhµ th¬ næi tiÕng ë La M·, ngêi theo chñ nghÜa duy vËt, v« thÇn.–148. Lu-i XIV (1638-1715) - vua Ph¸p (1643-1715).–64. Lu-i Phi-lÝp (1773-l850) - c«ng tíc Oãc-lª-¨ng, vua Ph¸p (1830-1848).– 671, 720. Lu-ki-an (kho¶ng 120-180) - nhµ v¨n trµo phóng næi tiÕng thêi cæ Hy L¹p, ngêi theo chñ nghÜa v« thÇn.–140, 148, 575. Lu-the (Luther), M¸c-tin (1483-1546) - nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng cña phong trµo c¶i c¸ch t«n gi¸o, ngêi s¸ng lËp ®¹o Tin lµnh (gi¸o ph¸i Lu-the) ë §øc; nhµ t tëng cña tÇng líp thÞ d©n §øc; trong thêi kú chiÕn tranh n«ng d©n n¨m 1525, ®øng vÒ phÝa ®¼ng cÊp v¬ng hÇu chèng l¹i n«ng d©n khëi nghÜa vµ d©n nghÌo thµnh thÞ.– 46, 47, 117, 261, 264, 581, 733, 734. M Ma-ki-a-ve-li (Machiavelli), Ni-c«-l« (1469-1527) - nhµ t tëng chÝnh trÞ I-ta-li-a, nhµ sö häc vµ nhµ v¨n, mét trong nh÷ng nhµ t tëng cña giai cÊp t s¶n I-ta-li-a trong thêi kú ph¸t sinh nh÷ng quan hÖ t b¶n chñ nghÜa.– 94, 165. Ma-l¬-br¨ng-s¬ (Malebranche), Ni-c«-la (1638-1715) - nhµ triÕt häc duy t©m Ph¸p, nhµ siªu h×nh häc.–148. Ma-ri (Ngêi theo ®¹o Thiªn chóa) (1516-1558) - n÷ hoµng Anh (1553-1558).–64. Ma-rÝ-Õt (Marryat), Phrª-®ª-rÝch (1792-1848) - nhµ v¨n Anh, thñy thñ, t¸c gi¶ mét sè tiÓu thuyÕt phiªu lu.–642. Ma-ri-ót, Cai-ót (kho¶ng 156-86 tríc c«ng nguyªn) – tíng vµ lµ nhµ ho¹t ®éng quèc gia La M·, chÊp chÝnh quan (l07, 104 – 100, 86 tríc c«ng nguyªn).–857. M¸c (Marx), C¸c (1818-1883) (tµi liÖu tiÓu sö).–306, 509, 510, 514-515, 519-524, 561, 591, 610-611, 741, 746. Man-tót (Malthus), T«-m¸t R«-bíc (1766-1834) - linh môc ngêi Anh, nhµ kinh tÕ häc t s¶n ph¶n ®éng, kÎ t¸n d¬ng chñ nghÜa t b¶n, tuyªn truyÒn thuyÕt nh©n khÈu thï ghÐt nh©n lo¹i.– 600, 704, 749, 751, 775-780. May-en (Meyen), £-®u-a (1812-1870) - nhµ chÝnh luËn §øc, theo ph¸i Hª-ghen c¸nh t¶; vÒ sau theo chñ nghÜa tù do - d©n téc.–668. M¸c - A-®am (Mac - Adam), Gi«n Lau-®¬n (1756-1836) - thanh tra ®êng s¸ ë Anh, chuyªn gia x©y dùng ®êng bé.–648. M¾c - Cu-lèc (Mac Culloch), Gi«n Ram-xi (1789-1864) - nhµ kinh tÕ häc t s¶n Anh, ®¹i biÓu cho khoa kinh tÕ chÝnh trÞ tÇm thêng.– 597, 751, 757. Mi-ra-b« (Mirabeau), ¤-n«-rª Ga-bri-en (1749-1791) – nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng cña c¸ch m¹ng t s¶n Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu cho lîi Ých cña giai cÊp ®¹i t s¶n vµ cña tÇng líp quý téc ®· t s¶n hãa.–60, 166. Min (Mill), Giªm- x¬ (1773-1836) - nhµ kinh tÕ häc vµ lµ nhµ triÕt häc t s¶n Anh; truyÒn b¸ häc thuyÕt Ri-c¸c-®«, trong triÕt häc th× theo Ben-tam.–751, 850. M«-den (Mosen), I-u-li-ót (1803-1867) - nhµ v¨n §øc, ®¹i biÓu cho khuynh híng l·ng m¹n.–645, 657. M«ng-te-nh¬ (Montaigne), Mi-sen (1533-1592) - nhµ triÕt häc hoµi nghi luËn Ph¸p, nhµ v¨n cña thêi kú Phôc hng.–130. M«ng-te-xki-¬ (Montesquieu), S¸c-l¬ (1689-1755) - nhµ x· héi häc, nhµ kinh tÕ häc vµ lµ nhµ v¨n t s¶n Ph¸p, ®¹i biÓu cña trµo lu Khai s¸ng t s¶n thÕ kû XVIII, nhµ lý luËn cña chÝnh thÓ qu©n chñ lËp hiÕn.–94, 166, 179, 514. Mun-t¬ (Mundt), Tª-«-®o (1808-1861) - nhµ v¨n §øc, mét trong nh÷ng ®¹i biÓu cña nhãm v¨n häc "Níc §øc trÎ"; vÒ sau lµ gi¸o s v¨n häc vµ sö häc ë Brª-xl¸p vµ BÐc-lin.– 642, 652, 653, 657, 659-663, 746. Muyn-tx¬ (Münzer), T«-m¸t (kho¶ng 1490-1525) - nhµ c¸ch m¹ng vÜ ®¹i §øc, l·nh tô vµ nhµ t tëng cña phe n«ng d©n b×nh d©n trong thêi kú c¶i c¸ch t«n gi¸o vµ ChiÕn tranh n«ng d©n n¨m 1525; tuyªn truyÒn chñ nghÜa céng s¶n b×nh qu©n kh«ng tëng.–564, 733. N Na-p«-lª-«ng I B«-na-p¸c-t¬ (1796-1821) - hoµng ®Õ Ph¸p (1804-1814) vµ 1815).–64, 152, 166, 203, 513-514, 602, 607, 642, 723, 831. Ne-xt¬-r«i (Nestroy), I-«-han (1802-1862) - nhµ so¹n kÞch ngêi ¸o, t¸c gi¶ cña nhiÒu b¶n hÝ kÞch th«ng tôc vµ kÞch hÒ.–642. Ni-c«-lai I (1796-1855) - hoµng ®Õ Nga (1825-1855).–517, 671. Niu-t¬n (Newton), I-x¾c (1642-1727) - nhµ vËt lý häc lín ngêi Anh, nhµ thiªn v¨n häc vµ nhµ to¸n häc, ngêi s¸ng lËp khoa c¬ häc víi t c¸ch lµ mét m«n khoa häc.–149, 827,839. Nuª-xen (Nösselt), Phri-®rÝch Au-gu-xt¬ (1781-1850) - nhµ s ph¹m §øc, t¸c gi¶ c¸c cuèn s¸ch gi¸o khoa vÒ lÞch sö, ®Þa lý vµ v¨n häc §øc.–638. O Oan-t¬ (Walter), Gi«n (1776-1847) - chÝnh kh¸ch ngêi Anh, tham gia ®¶ng To-ri.–792. O¸t (Watt), Giªm-x¬ (1736-1819) - nhµ ph¸t minh næi tiÕng ngêi Anh, «ng ®· chÕ t¹o ra m¸y h¬i níc.–762, 840, 841, 845. O¸t-x¬ (Watts), Gi«n (1818-1887) - nhµ x· héi chñ nghÜa kh«ng tëng Anh, m«n ®Ö cña ¤-oen; vÒ sau lµ phÇn tö tù do t s¶n.–711-712, 714, 715, 730. Oen-lin-t¬n (Wellington), ¸c-tuya, c«ng tíc (1769-1852) - tíng ngêi Anh, nhµ ho¹t ®éng quèc gia ph¶n ®éng, thuéc ®¶ng To-ri, thñ tíng (1828-1830).–789. OÐt-gi¬-ót (Wedgwood), Gi«-®ai-a (1730-1795) - nhµ c«ng nghiÖp Anh, ®· hoµn thiÖn ngµnh s¶n xuÊt ®å gèm ë Anh.–840. Oãc-lª-¨ng, c«ng tíc - xem Phi-lÝp, c«ng tíc Oãc-lª-¨ng. ¤’C«-nen (O’Connell), §a-ni-en (1775-1847) - luËt gia ngêi Ai-r¬-len vµ lµ mét chÝnh kh¸ch t s¶n, thñ lÜnh cña c¸nh h÷u, thuéc ph¸i tù ®o cña phong trµo gi¶i phãng d©n téc.–702, 716-720, 875, 877. ¤'C«-no (O’Connor), PhÐc-guýt (1794-1855) - mét trong nh÷ng l·nh tô cña c¸nh t¶ trong phong trµo HiÕn ch¬ng, ngêi s¸ng lËp vµ chñ bót b¸o "Northern Star"; sau n¨m 1848 lµ ngêi theo chñ nghÜa c¶i l¬ng.–702, 707-708, 709. ¤-guýt-xtanh (biÖt hiÖu lµ "Ngêi h¹nh phóc") (354-430) - nhµ thÇn häc C¬ §èc gi¸o vµ triÕt gia duy t©m, nhµ truyÒn gi¸o chiÕn ®Êu tuyªn truyÒn cho thÕ giíi quan t«n gi¸o.–130, 161. ¤-ken (Oken), Lo-ren-tx¬ (1779-1851) - nhµ khoa häc vµ nhµ triÕt häc tù nhiªn §øc.–52. ¤-oen (Owen), R«-bíc (1771-1858) - nhµ x· héi chñ nghÜa kh«ng tëng lín ngêi Anh.–713, 730-731. ¤-xt¬-l¬ (Oastler), Ri-sít (1789-1861) - chÝnh kh¸ch ngêi Anh, gia nhËp ®¶ng To-ri; trong cuéc ®Êu tranh chèng giai cÊp t s¶n t¸n thµnh tù do th¬ng m¹i, «ng ®· t¸n thµnh viÖc dïng ph¸p luËt ®Ó h¹n chÕ ngµy lµm viÖc.–792. P Pau-lót (Paulus), Hen-rÝch £-bÐc-h¸c Gèt-lèp (1761-1851) - nhµ thÇn häc theo ®¹o Tin lµnh §øc, ngêi theo chñ nghÜa duy lý.–632. Pª-n¬ (Paine), T«-m¸t (1737-1809) - nhµ chÝnh luËn thuéc ph¸i cÊp tiÕn ngêi Anh, ngêi thuéc ®¶ng céng hßa; tham gia cuéc chiÕn tranh giµnh ®éc lËp cña Mü vµ cuéc c¸ch m¹ng t s¶n Ph¸p håi thÕ kû XVIII.–714. Pª-ri-clÐt (kho¶ng 493-429 tríc c«ng nguyªn) - nhµ ho¹t ®éng quèc gia ë A-ten, ®· gãp phÇn cñng cè chÕ ®é d©n chñ n« lÖ.–125, 147. Pª-t¬-r¸c (Petrarca), Phran-tse-xc« (1304-1374) - nhµ th¬ I-ta-li-a næi tiÕng trong thêi kú Phôc hng.–646. Phe-ran (Ferrand), Uy-li-am - ®Þa chñ Anh, tham gia ®¶ng To-ri.–792. Phi-lÝp II (1527-1598) - vua T©y Ban Nha (1556-1598).–223. Phi-lÝp, c«ng tíc Oãc-lª-¨ng (1674-1723) - nhiÕp chÝnh v¬ng Ph¸p (1715-1723).–65, 131. Phi-st¬ (Fichte), I-«-han Gèt-lÝp (1762-1814) - nhµ triÕt häc §øc, nhµ duy t©m chñ quan, ®¹i biÓu cña chñ nghÜa duy t©m §øc cña thÕ kû XVIII - ®Çu thÕ kû XIX.–26, 117, 165, 738. Phoi-¬-b¾c (Feuerbach), Lót-vÝch (1804-1872) - nhµ triÕt häc duy vËt §øc næi tiÕng tríc M¸c.–46, 48, 158, 160, 523, 652, 664, ã67, 668, 741, 761, 814-815, 816-817. Phon-blan-c¬ (Fonblanque), ¤n-ba-ni (1793-1872) - nhµ b¸o tù do Anh.–882. Phèt-x¬ (Voβ), I-«-han Hen-rÝch (1751-1826) - nhµ th¬ §øc, ngêi dÞch H«-me, ViÕc-gi-l¬ vµ nhiÒu nhµ th¬ cæ kh¸c.–648. Phrai-li-gr¸t (Freiligrath), PhÐc-®i-nan (1810-1876) - nhµ th¬ §øc, lóc ®Çu lµ nhµ th¬ l·ng m¹n, vÒ sau lµ nhµ th¬ c¸ch m¹ng; trong nh÷ng n¨m 1848-1849 lµ mét trong nh÷ng biªn tËp viªn cña tê "Neue Rheinische Zeitung", thµnh viªn cña Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n; trong nh÷ng n¨m 50 tõ bá ®Êu tranh c¸ch m¹ng.–639, 643-645. 648, 649, 657. Phri-®rÝch Vin-hem III (1770-1840) - vua Phæ (1797-1840).–300-301, 514-515, 516, 671, 675, 680. Phri-®rÝch Vin-hem IV (1795-1861) - vua Phæ (1840-1861).–170, 300-302, 510, 513-318, 584, 591-594, 598, 601-604, 607, 671-682, 741. Phu-ri-ª (Fourier), S¸c-l¬ (1772-1837) - nhµ x· héi chñ nghÜa kh«ng tëng vÜ ®¹i Ph¸p.–172, 521, 724-727, 731, 773. Pi-èt I (1672-1725) - vua Nga tõ 1682, hoµng ®Õ níc Nga tõ 1721.–27. Pi-ta-go (kho¶ng 571-497 tríc c«ng nguyªn) - nhµ to¸n häc cæ Hy L¹p, nhµ triÕt häc duy t©m, nhµ t tëng cña tÇng líp quý téc chñ n«.–52. Pin (Peel), R«-bíc (1788-l850) - nhµ ho¹t ®éng quèc gia Anh, thuéc ®¶ng To-ri «n hßa, thñ tíng (1841-1846), ®îc sù ñng hé cña ph¸i tù do «ng ®· b·i bá nh÷ng ®¹o luËt vÒ ngò cèc (1846).–693, 695, 699, 707, 718-719, 789, 855. Pla-ten (Platen), Au-gu-xt¬ (1796-1835) - nhµ th¬ §øc, mét phÇn tö thuéc ph¸i tù do.–645. Pla-t«n (kho¶ng 427-347 tríc c«ng nguyªn) - triÕt gia duy t©m ë Hy L¹p thêi cæ, nhµ t tëng cña tÇng líp quý téc chñ n«.–173. Poãc-t¬ (Porter), Gioãc-gi¬ (1792-1852)- nhµ kinh tÕ häc vµ nhµ thèng kª t s¶n Anh.–849. P«m-pª (G¬-nai P«m-pª Ma-g¬-nót) (106-48 tríc c«ng nguyªn) - tíng La M· vµ lµ nhµ ho¹t ®éng quèc gia.–38, 54. Pri-xt¬-li (Priestley), Gi«-dÐp (1733-1804) - nhµ b¸c häc næi tiÕng ngêi Anh, nhµ hãa häc, nhµ triÕt häc duy vËt.–827. Pru-®«ng (Proudhon), Pi-e Gi«-dÐp (1809-1865) - nhµ chÝnh luËn Ph¸p, nhµ t tëng cña giai cÊp tiÓu t s¶n, mét trong nh÷ng ngêi s¸ng lËp ra chñ nghÜa v« chÝnh phñ.–173, 521, 610, 732. Pt«-lª-mª, Clau-®i-ót (thÕ kû thø II) - nhµ to¸n häc cæ Hy L¹p, nhµ thiªn v¨n häc vµ nhµ ®Þa lý, ngêi s¸ng lËp ra häc thuyÕt hÖ thèng nhËt t©m cña vò trô.–117 Puých-cl¬-Mu-xcau (Pückler-Muskau), HÐc-man, hoµng tö (1785-1871) - nhµ v¨n §øc.–656- 657. Puýt-man (Püttmann), HÐc-man (1811-1894) - nhµ th¬ vµ nhµ b¸o thuéc ph¸i cÊp tiÕn §øc, mét trong nh÷ng ®¹i biÓu cña "chñ nghÜa x· héi ch©n chÝnh" gi÷a nh÷ng n¨m 40.–644-645. Q Quy-n¬ (Kühne), Gu-xt¸p (1806-1888) - nhµ v¨n §øc, mét trong nh÷ng ®¹i biÓu cña nhãm v¨n häc "Níc §øc trΔ.–653, 657, 659-662. R Ra-®¬-ven (Radewell), Phri-®rÝch - nhµ v¨n §øc.–663. Rau-m¬ (Raumer), Phri-®rÝch (1781-1873) - nhµ sö häc ph¶n ®éng §øc.–854. R¨m-bran (Rembrandt) (1606-1669) - häa sÜ lín cña Hµ Lan.–110. Ri-c¸c-®« (Ricardo), §a-vÝt (1772-1823) - nhµ kinh tÕ häc Anh, mét trong nh÷ng ®¹i biÓu lín nhÊt cña khoa kinh tÕ chÝnh trÞ t s¶n cæ ®iÓn.–597, 751, 757, 763. Ri-s¸c-x¬n (Richardson), Xa-mu-en (1689-176l) - nhµ v¨n Anh, ®· ®Æt c¬ së cho mét lèi viÕt t×nh c¶m nhá nhen trong v¨n häc.–130. R«-be-xpi-e (Robespierre), M¾c-xi-mi-liªng (1758-1794) - nhµ ho¹t ®éng kiÖt xuÊt cña c¸ch m¹ng t s¶n Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, l·nh tô ph¸i Gia-c«-banh, ®øng ®Çu chÝnh phñ c¸ch m¹ng (1793-1794). – 27, 606, 831, 857. R«-be-xpi-e (Robespierre), ¤-guy-xtanh (1763-1794) - mét trong nh÷ng ®¹i biÓu næi tiÕng cña c¸ch m¹ng t s¶n Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ngêi thuéc ph¸i Gia-c«-banh, em trai cña M.R«-be-xpi-e.–553. R«-den-cran-tx¬ (Rosenkranz), C¸c-l¬ (1805-1879) - nhµ triÕt häc §øc, ngêi theo ph¸i Hª-ghen vµ lµ nhµ nghiªn cøu lÞch sö v¨n häc.–650. R«-khèp (Rochow), Gu-xt¸p A-®«n-ph¬ (1792-1847) - ®¹i biÓu cña tÇng líp quý téc ®Þa chñ ph¶n ®éng ë Phæ; bé trëng Bé néi vô Phæ (1834-1842).–680. Rít-xen (Russell), Gi«n (1792-1878) - nhµ ho¹t ®éng quèc gia Anh, l·nh lô ®¶ng VÝch, thñ tíng (1846-1852 vµ 1865 -1866).–693, 695, 699, 789, 872. Ru-g¬ (Ruge), ¸c-n«n (1802-1880) - nhµ chÝnh luËn §øc thuéc ph¸i Hª-ghen c¸nh t¶, mét phÇn tö cÊp tiÕn t s¶n; sau 1866 lµ ngêi thuéc ph¸i tù do d©n téc chñ nghÜa.–509, 510, 519, 591-596, 598, 601-604, 607-616, 668, 741, 746. Ru- La-vÐc-nh¬ (Roux - Lavergne), Pi-e Xª-le-xtanh (1802-l874) - nhµ sö häc Ph¸p, nhµ triÕt häc duy t©m.–553. Run-ken (Runkel), M¸c-tin - nhµ chÝnh luËn §øc, trong nh÷ng n¨m 1839-1843 lµ chñ bót tê b¸o b¶o thñ "Elberfelder Zeitung".–644. Rót-x« (Rousseau), Gi¨ng Gi¾c (1712-1778) - nhµ khai s¸ng næi tiÕng ngêi Ph¸p, nhµ d©n chñ, nhµ t tëng cña giai cÊp tiÓu t s¶n.–130, 165, 166, 557, 704, 714. Ruých-kÐc (Rückert), Phri-®rÝch (1788-1866) - nhµ th¬ l·ng m¹n §øc, ngêi dÞch c¸c bµi th¬ ph¬ng §«ng.–646. S Sa-p¬ (Schaper), ph«n - mét trong nh÷ng ®¹i biÓu cña giíi quan l¹i ph¶n ®éng Phæ; tØnh trëng tØnh Ranh (1842-1845).–266-271, 304. S¸c l¬ I (l600-1649) - vua Anh (1625-1649), bÞ tö h×nh trong thêi kú c¸ch m¹ng t s¶n Anh thÕ kû XVII.–85. S¸c l¬ II (1630-1685) - vua Anh (1660-1685).–808. Se-li (Shelley), Píc-xi Bi-si (1792-1822) - nhµ th¬ kiÖt xuÊt cña Anh, ®¹i biÓu cña chñ nghÜa l·ng m¹n c¸ch m¹ng, theo chñ nghÜa v« thÇn.– 704, 714. Sª-linh (Schelling), Phri-®rÝch Vin-hem (1775-1854) - nhµ triÕt häc §øc, ®¹i biÓu cña chñ nghÜa duy t©m §øc cuèi thÕ kû XVIII - ®Çu thÕ kû XIX, vÒ sau trë thµnh kÎ thï hung b¹o cña khoa häc, b¶o vÖ t«n gi¸o.–158, 663, 665-666, 667, 738, 814, 817. SÕch-xpia (Shakespcare), Uy-li-am (1564-1616) - nhµ ®¹i v¨n hµo Anh.–442, 821. Si-l¬ (Schiller), Phri-®rÝch (1759-1805) - nhµ ®¹i v¨n hµo §øc.–16, 55, 635. Slai-¬-ma-kh¬ (Schleiermacher), Phri-®rÝch (1768-1834) - nhµ triÕt häc duy t©m §øc, nhµ thÇn häc vµ nhµ truyÒn ®¹o.–663. Slª-ghen (Schlegel), Au-gu-xt¬ Vin-hem (1767-1845) - nhµ th¬ §øc, dÞch gi¶, nhµ nghiªn cøu lÞch sö v¨n häc, mét trong nh÷ng ®¹i biÓu cña chñ nghÜa l·ng m¹n ph¶n ®éng.–648. S¬-va-li-ª (Chevalier), Mi-sen (1806-1879) - kü s Ph¸p, nhµ kinh tÕ häc vµ lµ nhµ chÝnh luËn, trong nh÷ng n¨m 30 lµ ngêi theo ph¸i Xanh-Xi-m«ng, vÒ sau thuéc ph¸i tù do mËu dÞch t s¶n.–612 Stai-n¬ (Stein), L«-ren-tx¬ (1815-1890) - nhµ luËt häc §øc, nghiªn cøu vÒ nhµ níc, nh©n viªn mËt vô cña chÝnh phñ Phæ.–716. Stan (Stahl), Phri-®rÝch I-u-li-ót (1802-1861) - nhµ luËt häc §øc vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ cã khuynh híng cùc kú ph¶n ®éng.–137. Sti-linh - xem I-ung - Sti-linh, I-«-han Hen-rÝch. St¬-rau-x¬ (Strauβ), §a-vÝt Phri-®rÝch (1808-1874) - nhµ triÕt häc vµ nhµ chÝnh luËn §øc, mét trong nh÷ng phÇn tö thuéc ph¸i Hª-ghen c¸nh t¶ næi tiÕng; sau n¨m 1866 lµ phÇn tö tù do d©n téc chñ nghÜa.–46, 160, 632, 652, 654, 663, 668, 704, 739, 791, 814. T Ta-lÐt ë Mi-lÐt (kho¸ng 624-547 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, ngêi s¸ng lËp ra trêng ph¸i duy vËt tù ph¸t ë Mi-lÐt.–151. Ta-xÝt (Pu-bli-ót Coãc-nª-li-ót Ta-xÝt) (kho¶ng 55-120) - nhµ sö häc næi tiÕng cña La M·.–634. TÐc-tu-li-an,Quyn-tót Xep-ti-mi-ót Phlo-ren-x¬ (kho¶ng 150-222) - nhµ thÇn häc C¬ §èc gi¸o, kÎ thi hµnh chÝnh s¸ch ngu d©n, kÎ thï hung d÷ cña khoa häc.–149. Tèc-c¬-vin (Tocqueville), A-lª-xi (1805-1859) - nhµ sö häc t s¶n vµ lµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ph¸p.–532. T«m-xon (Thompson), T«-m¸t Pª-r«-nÐt (1783-1869) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ t s¶n Anh, nhµ kinh tÕ häc tÇm thêng, ngêi thuéc ph¸i tù do mËu dÞch.–763. T¬-r«m-lÝt (Tromlitz) xem VÝt-xlª-ben, Au-gu-xt¬. Tu-c¬ (Tooke), Gi«n Hoãc-n¬ (1736-1812) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Anh, phÇn tö d©n chñ t s¶n.–851. Tx«p-phl¬(Zöpfl), Hen-rÝch (1807-1877) - luËt gia ph¶n ®éng ngêi §øc, ngêi nghiªn cøu vÒ nhµ níc.–513. U U-ª-®¬ (Wade), Gi«n (1788-1875) - nhµ chÝnh luËn Anh, nhµ kinh tÕ häc vµ sö häc.–770,783, 879, 882. U-lan (Uhland), Lót-vÝch (1787-l862) - nhµ th¬ l·ng m¹n §øc.–640-644. V Va-ni-ni (Vanini), Luy-tsi-li-« (1585-1619) - nhµ triÕt häc ngêi I-ta-li-a, bÞ tßa ¸n t«n gi¸o hµnh h×nh v× t¸n thµnh nh÷ng t tëng duy vËt vµ chèng t«n gi¸o, vµ phª ph¸n nh÷ng trËt tù phong kiÕn.–253. V¸c-ha-ghen ph«n En-d¬ (Varnhagen von Ense), C¸c-l¬ Au-gu-xt¬ (1785-l858) - nhµ v¨n vµ nhµ phª b×nh v¨n häc ngêi §øc cã khuynh híng tù do.–657. Vai-tlinh (Weitling), Vin-hem (1808-1871) - nhµ ho¹t ®éng xuÊt s¾c cña phong trµo c«ng nh©n §øc trong thêi kú ph«i thai, mét trong nh÷ng nhµ lý luËn cña chñ nghÜa céng s¶n b×nh qu©n kh«ng tëng; lµm nghÒ thî may.–520, 610, 735-737. Vi-®èc (Vidocq), Phr¨ng-xoa ¥-gien (1775-1857) – mét téi ph¹m h×nh sù ngêi Ph¸p, nh©n viªn mËt vô cña c¶nh s¸t; ngêi ta cho r»ng tËp “Håi ký cña Vi-®èc" lµ do y viÕt; tªn tuæi cña y ®· biÕn thµnh tªn gäi bän mËt th¸m kh«n khÐo vµ bän bÞp bîm. – 167. VÝch-t«-ri-a (1819-1901) - n÷ hoµng Anh (1837-1901).–671. Vin-b¸c (Wienbarg), Luy-®«n-ph¬ (1802-1872) - nhµ v¨n vµ nhµ phª b×nh ngêi §øc, mét trong nh÷ng ®¹i biÓu cña nhãm v¨n häc "Níc §øc trÎ".–653, 657, 659, 660-661. Vin-cl¬ (Winkler), Tª-«-®o (bÝ danh v¨n häc lµ Tª-«-®o Hen) (1775-1856) - nhµ v¨n vµ lµ nhµ b¸o ph¶n ®éng ngêi §øc.–61. VÝt-xlª-ben (Witzleben), Au-gu-xt¬ (bÝ danh v¨n häc lµ A.T¬-r«m-lÝt) (1773-1839) - nhµ v¨n t s¶n ngêi §øc, t¸c gi¶ cña mét lo¹t tiÓu thuyÕt hêi hît vµ nh÷ng truyÖn ng¾n vÒ ®Ò tµi lÞch sö.–642. V«n-ph¬ (Wolff), Cri-xti-an (1679-1754) - nhµ triÕt häc duy t©m vµ lµ nhµ siªu h×nh häc ngêi §øc.–166. V«n-te (Voltaire), Phr¨ng-xoa Ma-ri (1694-1778) - nhµ triÕt häc tù nhiªn thÇn luËn ngêi Ph¸p, nhµ v¨n ch©m biÕm, nhµ sö häc, ®¹i biÓu xuÊt s¾c cña trµo lu Khai s¸ng t s¶n thÕ kû XVIII, ®· ®Êu tranh chèng chÕ ®é chuyªn chÕ vµ ®¹o Thiªn chóa.–18, 67, 127, 130, 166, 254, 639, 704, 714. X Xa-vi-nhi (Savigny), Phri-®rÝch C¸c-l¬ (1779-1861) - luËt s §øc, m«n ®Ö cña Hu-g«, ngêi cÇm ®Çu trêng ph¸i lÞch sö ph¸p quyÒn ph¶n ®éng; trong nh÷ng n¨m 1842-1848 lµ bé trëng phô tr¸ch vÊn ®Ò söa ®æi ph¸p luËt.–128, 136. Xanh-Xi-m«ng (Saint-Simon), H¨ng-ri (1760-1825) - nhµ x· héi chñ nghÜa kh«ng tëng vÜ ®¹i Ph¸p.–723-724, 727, 731. Xao-tu-en (Southwell), S¸c-l¬ (1814-1860) - nhµ x· héi chñ nghÜa kh«ng tëng Anh, m«n ®Ö cña ¤-oen.–712-713, 715. X©y (Say), Gi¨ng Ba-ti-xt¬ (1767-1832) - nhµ kinh tÕ häc t s¶n Ph¸p, ®¹i biÓu cña khoa kinh tÕ chÝnh trÞ tÇm thêng.–757-760. Xª-da (Cai-ót I-u-li-ót Xª-da) (kho¶ng 100-44 tríc c«ng nguyªn) - tíng vµ lµ nhµ ho¹t ®éng quèc gia næi tiÕng ë La M·.–49, 853. Xi-©y-Ðt (SieyÌs), £-ma-nu-en Gi«-dÐp (1748-1836) - trëng tu viÖn Ph¸p, nhµ ho¹t ®éng cña cuéc c¸ch m¹ng t s¶n Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu cña giai cÊp ®¹i t s¶n. –107, 170. Xi-xª-r«n (M¸c-cót I-li-ót Xi-xª-r«n) (l06-43 tríc c«ng nguyªn) - diÔn gi¶ vµ nhµ ho¹t ®éng quèc gia xuÊt s¾c cña La M·, nhµ triÕt häc chiÕt trung.–147. Xin-xphin-®¬ (Sealsfield), S¸c-l¬ (bót danh cña C¸c-l¬ P«-xt¬n) (1793-1864) - nhµ v¨n ngêi ¸o cã khuynh híng tù do.–667. XmÝt (Smith), A-®am (1723-1790) - nhµ kinh tÕ häc Anh, mét trong nh÷ng ®¹i biÓu lín nhÊt cña khoa kinh tÕ chÝnh trÞ t s¶n cæ ®iÓn.–703, 750, 751, 754, 763, 828, 849. X«-cr¸t (kho¶ng 469-399 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc duy t©m thêi cæ Hy L¹p, nhµ t tëng cña tÇng líp quý téc chñ n«.–147. X«-l«ng (kho¶ng 638-558 tríc c«ng nguyªn) - nhµ lËp ph¸p næi tiÕng ë A-ten; díi ¸p lùc cña quÇn chóng nh©n d©n, ®· ®a ra mét lo¹t ®¹o luËt nh»m chèng l¹i tÇng líp quý téc thÞ téc. –119. Xpi-n«-da (Spinoza), Ba-róc (Bª-nª-®Ých) (1632-1677) - nhµ triÕt häc duy vËt kiÖt xuÊt cña Hµ Lan, theo thuyÕt v« thÇn.–26, 165, 817. Xtiu-¸t - mét dßng vua trÞ v× ë Xcèt-len (1371-1714) vµ ë Anh (1603-1714).–510. Xu-la (Lu-xi-ót Coãc-nª-li-ót Xu-la) (138-78 tríc c«ng nguyªn) - tíng La M· vµ lµ nhµ ho¹t ®éng quèc gia, chÊp chÝnh quan (88 tríc c«ng nguyªn), nhµ ®éc tµi (82-79 tríc c«ng nguyªn).–857. Xuy (Sue), ¥-gien (1804-1857) - nhµ v¨n Ph¸p, t¸c gi¶ cña nhiÒu cuèn tiÓu thuyÕt t×nh c¶m tiÓu t s¶n, viÕt vÒ c¸c ®Ò tµi x· héi.–745. B¶N CHØ DÉN C¸C XUÊT B¶N PHÈM §ÞNH Kú 1* "Abend – Zeitung" ("B¸o buæi chiÒu") (§re-x®en vµ Lai-pxÝch).–61, 644. "Allgemeine Literatur-Zeitung" - xem "Jenaische allgemeine Literatur-Zeitung". "Allgemeine Preuβische Staats-Zeitung" ("B¸o phæ th«ng cña níc Phæ") (BÐc-lin).–49-55, 230, 239, 245, 644. "Allgemeine Zeitung" - ("B¸o Phæ th«ng") (Au-xbuèc).–54, 158, 168-173, 242-243, 247, 707, 710, 745. "Allgemeine Zeitung" ("B¸o phæ th«ng") (En-b¬-phen-®¬).–644. "Bamer Wochenblatt" ("TuÇn b¸o B¸c-men").– 645. "Barmer Zeitung" ("B¸o B¸c-men").–644. "Berliner Jahrbücher"- xem "Jahrbücher für wissenschaftliche Kritik". "Berliner politisches Wochenblat"- ("TuÇn b¸o chÝnh trÞ BÐc-lin”).–67, 158, 170, 515. "Berlinische Nachrichten von Staats-und getehrten Sachen" (“Tin tøc BÐc-lin vÒ c¸c vÊn ®Ò chÝnh trÞ vµ khoa häc").–49. ** "Deutsch - Französische Jahrbücher" ("Niªn gi¸m Ph¸p - §øc") (Pa-ri).–507, 509, 524, 568, 590, 611, 746, 786, 814, 825. * "Deutsche Jahrbücher für Wissenschaft und Kunst" ("Niªn gi¸m níc §øc vÒ c¸c vÊn ®Ò khoa häc vµ nghÖ thuËt") (Lai-pxÝch).–158, 651-652, 667, 670, 739, 741. "Dorfzeitung" ("B¸o n«ng th«n") (En-b¬-phen-®¬).–645. 1* Nh÷ng b¸o vµ t¹p chÝ mµ C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen cã tham gia trong nh÷ng n¨m 1836-1844 th× ®¸nh dÊu hoa thÞ (*). Nh÷ng b¸o vµ t¹p chÝ do M¸c lµm chñ biªn hoÆc chÞu ¶nh hëng cña «ng th× ®¸nh dÊu b»ng hai hoa thÞ (**). Каталог: Portals Portals -> Phan Chau Trinh High School one period test no 2 Name: English : 11- time : 45 minutes Class: 11/ Code: 211 Chọn từ hoặc cụm từ thích hợp A, B, C, d để điền vào chỗ trống trong đoạn văn sau Portals -> PHẦn I: thông tin cơ BẢn về ĐẠi hàn dân quốc và quan hệ việt nam-hàn quốc I- các vấN ĐỀ chung Portals -> Năng suất lao động trong nông nghiệp: Vấn đề và giải pháp Giới thiệu Portals -> LẤy ngưỜi học làm trung tâM Portals -> BÀi tậP Ôn lưu huỳnh hợp chất lưu huỳnh khí sunfurơ so Portals -> TỜ trình về việc ban hành mức thu phí tham gia đấu giá quyền sử dụng đất Portals -> CỘng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam độc lập – Tự do – Hạnh phúc Portals -> GIẤY Ủy quyền tham dự Đại hội đồng Cổ đông thường niên năm 2016 tải về 180.6 Kb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|